28
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1232.
ESuuressia OUDE SINGED 54, SwEEESEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
8IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 8 cent per week
f I.IO per kwartaalbi] onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
jer post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dinsdag
October
K>I3.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
gezonden mededeellngen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
.vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Treurig teeken.
In de afdeelingen van den Amsterdam-
jchen Gemeenteraad vonden een aantal
eden in de gewijzigde samenstelling der
Vroedschap aanleiding de vraag te stel
en, of het gebed vóór de zitting van den
Raad ^niet zou 'worden afgeschaft. (Daarop
werd door andere leden geantwoord,
dat het behoud daarvan niemand behoef*
de «te kwetsen, maar de afschaffing zeer
zeker kwetsen zou. Thans verluidt, dat
in de volgende gemeenteraadszitting de*
t€ kwestie zal worden besproken.
Is deze oppositie tegen een in iedfer
geval eerbiedwaardig gebruik een treurig
teeken des tijds, dit debat zien we met
bezorgdheid' te gemoet (Niet wijl fwij zou
den duchten, dat de voorstanders van het
gebed den tegenstanders niet met kl'em
van redenen zouden weten te beantwoor
den. In dit opzicht zijn we volmaakt ge
nist. Maar we zien op tegen de discus
sie, wijl er allicht onder de sprekers
zullen wezen, die Jhet eerbiedwaardige jop
minachtende wijze zullen trachten neer
te ijialen, die in 't belachelijke zuilen-
trachten jfe trekken wat anderen heilig is.
We kennen dat, nietwaar? H Is "meer
vertoond, liefst als een staaltje van wel
bewuste vooruitstreverigheid en gedach-
tenvrijheid.
,Nu zal men zeggen: laten dergelijke
lui hun gang maar eens 'gaan in 'de open
bare 'zitting, dan ïoopen ze leelij'k in de
gaten 'en kunnen we hen 'bij eew volgend^
verkiezing 'des te beter signaleeren.
Zeker, 'aldus beschouwd zit er winst
in de zaak, maar zelfs dit kan ons niet
ervan weerhouden, de oppositie tegen
fietURaadsgebed te bejammeren "en he#
blijkbaar onontkoombare debat te betreu
ren.
Wel groot moet de onverdraagzaam
heid wezen onder de nieuwere Raadsiel'ie-
menten, wel vurig hun zucht om te getui
gen van hun anti-godsdienstige opvat
tingen, dat zij geen vrede kunnen heb
ben met het laten voortbestaan van een
gebed, hetwelk dusdanig is geformu
leerd, dat het slechts aanstoot kan bie
den jegens de|zoodanigen, die jniet allieiefn
roet lederen godsdienst (gebroken hebben,
maar ook de ruimheid van blik missen
c,m anderer denkbeelden te kunnen eer
biedigen.
|Het Amsterdamsdie gebed luidt al
dus:
„Almachtige God. Wiij bidden U om
Uwen algenoegzamen zegen bij de vol
brenging der werkzaamheden, die ons
zijn opgelegd. Schenk ons wijsheid en
voorzichtigheid, verlevendig in ons een
diep besef van onze afhankelijkheid
van U en doe onze beraadslagingen
strekken tot bevordering der ware be
langen van deze stad. Amen."
Zelfs het door den voorzitter doen uit
spreken van dl t gebed wil „een aantal"!
leden van Amsterdamsch Raad niet lan
ger toestaan.
't Is wel kenschetsend voor den geest
dier lieden.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Gisteren heeft door haar behandeling
in den Bondsraad de kwestie der
troonsopvolging in Brunswijk
haar beslag gekregen Minister Hartwieg,
de vertegenwoordiger van de hertogelijke
regeering van Brunswijk-Liineburg, las1
daarin 'de oorkonde van afstand voor,
waarin de hertog van Cumberland mede
deelt, af te zien van den troom van Han
nover. Hierna werd met algemeene stem
men het voorstel van Pruisen in zake de
troonsopvolging goedgekeurd. V
Het voorstel luidde aldus:
De Bondsraad besluite: le. Als oiver-
tuiging der verbonden regeeriingen uit
te spreken, dat de rqgeering, van prims
Ernst August over Brunswijk in vebband
met de intussahen ingetreden verandering
in den staat varr zaken, met de grondbe
ginselen van de boindsve r dragein en van
de rijksgrondwet vereenigjbaar is.
2e. De Brunswijksche landsregeering
daarvan kennis te geven.
In de inleiding ,tot het voorstel, dat
van 16 October dagteekent, wordt in de
eerste plaats melding gemaakt van jde
besluiten van den Bondsraad van 1885
en 1907 en vervolgens uiteengezet, dat
de kwestie sindsdien aan een nieuw on
derzoek is onderworpen wegens een
reeks van gebeurtenissen, zooals: het hu
welijk van prins Ernst August, die al
leen nog voor de troonopvolging in aan
merking komt, met prinses Vilktoria van
Pruisende eed op het vaandel van den
prins; diens schriftelijke verklaring aan
den rijkskanselier, dat hij zich voor al
tijd gebonden acht door de in den eed
op het vaandel afgelegde belofte, niets
te zullen doen of ondersteunen, wat tot
wijziging van het grondgebied van Prui
sen kan leiden, wijl die belofte een ver
plichting inhoudt, tdde, gelijk van zelf
spreekt, ook voor ,:een Duitsah bondsr
vorst geldt. Op grond van dit alles Js
het, wanneer prins Ernst August in
Brunswijk aan de regeering komt, uit
gesloten dat de Welfenpartij, die 'onidamks
ai deze gebeurtenissen nog steeds meent
voor het huis van den hertog van Cum
berland aanspraak te moeten maken op
deelen van 'Pruisisch grondgebied, voor
haar streven met de innerlijke veiligheid
van het rijk niet vereenigbaren steun zal
krijgen.
"De Kölnische Zeitung noemt de ver
kregen oplossing het einde in grond>-
wettelijken zin der Welfisclie kwestiie,
die in Mei door het huwelijk van prims
Ernst August reeds zakelijk haar beslag
had gekregen.
Het voorstel van Pruisen is gegrond
op de bekende verklaringen vain Ernst
August, die hij, naar van welingelichte
zijjde verluidt, bij zijn troonsbeklimming!
in plechtigen vorm' zal (heihalem. Deze
verklaringen hebben, in verband met ide
verwantschap van den prins aan het Prui
sische koningshuis, den Bondsraad over
tuigd, dat de belangen, van het rijk door
Felix Diaz heeft intussdhen van ,!Me-
xioo (stad) geseind, dat hij ontslag neemt
als generaal. Dit doet hij echter niet
uit eigen beweging, doch net was hem
vanwege het departement van Oorlog*
verzocht. De strijd in de verschillende!
deelen des lands blijft echter lustig door
gaan. De stad Monterey "heeft zich gis
termiddag om 12 uur aan de opstande
lingen overgegeven, na een verwoed
straatgevecht.
De regeeringSgeneraals Maas' en Tel
les, die met troepen naderden tot ontzet
van de staid, zijn door Augustino Castro
verslagen in een heftig gevecht bij Le-
jitas.
In Brownsville is een telegram pnt-
vangen van leden der familie AJadero,
waarin wordt bevestigd, dat Monterey
zich heeft overgegeven.
De Mexicaansdie plaats Nueva Laredo
(aan de Rio Grande del Norte) is ge
sloten verklaard. (Het is een grenssta
tion van den spoorweg),
GEMENGD.
t- Het nieuwe Spaansche kabi
net is samengesteld als volgt:
Minister-president: Dato; binnenland-
sche zaken: Sanchez Guerra; buitercland-
sche zaken: ,Lema; oorlog: Edhague;
marine: Angel Miranda; financiën: Bu-
gallan; openbare werken: Vadrllo; onder
wijs: Bargamin; justitie: Uguarto.
De koning.van België zal zich
in het begin van de maand November
eenige dagen naar Duits ch tand be
geven en den 5den November in Lune-
burg zijn dragonderregiment inspectee-
ren. Daarna zal hi1 den keizer te Pots
dam een bezoek brengen en aan de jacht
feesten, waarbij ook de koning van "Sak
sen tegenwoordig Zal zijn, deelnemen,
De kapitein van den Amerikaan-
schen schoener .Lizzie, ^Griffin heeft §io
den Atlantisqhen Oceaan een nieui.w
eiland van aanmerkelijk en omvang
waargenomen,. Het ligt pil.m|. 25 KJVE
Oost-Noord-Oost van den vuurtoren op
Sable Island (Nova Scotia) en steekt ,wet
3 .meter boven den zeespiegel uit.
b— [Zaterdagavond is de sneltrein
van New-York naa- £oston, die om zijn
noemd, 'bij Westerly door onbekende oor
zaak ontspoord.1 Vijf waggons wer
den van den spoordijk 10 M. naar be
neden geslingerd en vijftien passagiers
zijn zwaar gewond, enkelen doodelijk.
fc=-s Thans zijn 359 uitslagen der ver
kiezingen in Italië, die met de noodiga
relletjes, waarbij dooden en gewonden
vielen, hebben plaats gehad, bekend.
Gekozen zijn 175 leden der regeerings-
partij, 14 van de constitutioneele oppo
sitie, 38 radicalen, 19 katholieken, 22
orthodoxe socialisten, 16 .revisionisten,
11 republikeinen. In 64 districten moet
herstemming volgen.
Alle „ministers zijn herkozen.
lUl'EU, uai uv. uv.iaiisi.il vau hj.u "u,..
de troonsbeklimming van een Welf inI'ZK,,wor,d'1 "f T?'
Brunswijk geen schade zullen lijden. Het "rwam oc+OT" ^1T"
is te hopen, dat deze overtuiging nu ook
het wantrouwen, ontstaan als gevolg, van
de weinig gelukkige behandeling der zaak
door de Pruisische regeering, uit Yden
weg zal ruimen. t
Lntusschen worden, naar aan de Voiss.
Ztg. yvordt medegedeeld, te JBranswijk
groote toebereidselen getroffen voor dien
feestelijken intocht van hertog Ernst Au
gust en zijne gemalin. De versiering zal
met de architectuur van de huizen langs
den weg van 'dien intocht in overeen
stemming gebracht worden. Een aantal
oud-adellijke geslachten uit Hannover zul
len e'r bij tegenwoordig zijn.
In Brunswijk is jptussahen o-nder Iden
indruk van de jóngste gebeurtenissen de
sympathie voor de Hannoveraansahe
Welf en geheel verdwenen. Niet dat be
zoek van oüd-adellijke Hannoveranen is
het echter, wat een wanklank in de fees
telijke stemming brengt, zegt de bericht
gever, maar wel de omstandigheid', dat,
ofschoon volgens de rijksgrondwet kwes
ties nopens de troonopvolging tot ,de
uitsluitende bevoegdheid van de bonds
staten behooren, het BrimswijKscho volle
en zijn Landdag op zulk een gewichtig
tijdstip pas a.an het woord zullen komen,
ais men reeds voor een uitgemaakte zaak
zal staan.
In México
is het met de verkiezingen niet vlot
gegaan. Uit een bericht, te New-York
ontvangen, blijkt ni., dat er niet genoeg
stemmen zijn uitgebracht om een wet
tige verkiezing van eem president mo
gelijk te maken.
Volgens een met-ambtelijke raming
hebben er in de hoofdstad van de 80.000
kiezers slechts ongeveer 10.000 een stem
uitgebracht.
Het zal dan ook niet te verwonderen
zijn, dat het Congres, wanneer Jiet zidh
zal hebben geconstitueerd, de veVkiezinfg
ongeldig zal verklaren.
Huerta zelf heeft niet gestemd. Er
heersöhte gedurende de stemming vol
komen orde.
Huerta heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij de sterkte van het leger
van 85,.000 wordt gébracht op 1 50.000
Mgr. A. J. Callier.
Heden herdenkt Haarlems diocees'den
dag, waarop het voor 10 jaren zijnen
Bisschop Mgr. A. J. Callier met de vol?
heid der Priesterlijke wijding zag om
kleed. De „Msbd." zegt naar aanleiding
van dezen herimnerimgsdag o.m.
Wanneer elk waar priesterleven de
weerspiegeling is van de historie der H.
Kerk, welke naar de profetie van Haren
Goddelijken Stichter de lijdensdagen niet
gespaard bleven, ook de priester bij
uitnemendheid, wien de zorg voor Haar
lems Kerke op de schouderen drukt, mag
met St. Pa,ulus roemen, dat hem het
merkteeken der volgelingen va,n den |Man
va,n Smarten in de ziel is geschroeid
Maar evenals de H. Kerk, de Onsterfe
lijke, trots de bange tijden, die Zij door
leefde, telkens weer op 'Hare gloriepe
rioden wijzen kon, zoo mag ook na dit
eerste decennium van zijn bestuur Haar
lems Kerkvoogd met den Apostel groot
gaan op vele troostrijke resultaten, waar
mede Zijn arbeid als dienaar van Chris
tus mocht beloond worden.
Dat Hem bij',die moeizame zorgen van
zijn herdelijk ambt de vreugde gegeven
zij, een blijden oogst te zien van wat
zoo vaak in droefheid werd gezaaid, is
voorzeker op dezen herinneringsdag de
bede van al Zijn diocesanen.
„Van Kribbe tot Kruis",
Die directeur van 'het Centraal Bureau
voor de K- S. A., mr. P. J. M, Aalberse,
verzoekt ons mede te deelen da,t een
Fra,nsche bioscoopfilm het „Leven van
Jezus" vertoonende en met dien titel'
of met dien van' Passiespelen ook in ons
land vertoond', tegenwoordig ook ver
toond wordt met den titel „Van de Krib
be tot het Kruis"!, een titel, die alleen
toekomt aan een Engelsche, door de Le
lie-bioscoop te Leiden aangekochte film;
die in Palestina en Egypte werd opgeno
men.
Adrianus Poirters.
Tot oprichting van een monument van
den Katholieken volksdichter, wijlen
Adrianus Poirters, geboren te Oisterwijk,
is thans een comité samengesteld. De be
doeling is in de geboorteplaats van den
dichter in 't midden der fraaie bosch-
rijke pmgeving een gedenkteeken, den
gevierden kunstenaar waardig, te doen
verrijzen.
Bureau voor R.K. Vak-organisatie.
Onder voorzitterschap van den heer J.
van Rijzewijk werd gisterenmorgen in
het gebouw der §t. Jozefsgezellenver*
eeniging aan de Stadhouderskade te Am
sterdam' een gecombineerde vergadering
gehouden van de Hoofdbesturen der bij
het Bureau van R. K. Vakorganisatie aan
gesloten Vakbonden. Overeenkomstig
den wensch der 3e Jaarvergadering,
werd deze vergadering gehouden op een
werkdag, teneinde de Zondagsrust voor
hoofdbesturen en journalisten te bevor
deren. Slaagt deze proef, dan zullen
voortaan de gecombineerde bestuursver
gaderingen niet meer des Zondags plaats
hebben. Van het slagen dezer proef
aldus de agenda zal dus afhangen of
het voorbeeld ider (hoofdbesturen den
nekslag zal geven aan het overtollig ver
gaderen op Zondag.
Te jel'f uur heette ;de (yoorzitter de afge
vaardigden welkom en constateerde, dal
de opkomst bevredigend was, zoodat ide
proef om op een werkdag te vergaderen
geslaagd kan worden genoemd. Slpr.
noemde het voorts, een verblijdend ver
schijnsel, dat de R. K. Vakorganisatie
steeds groeiende en bloeiende is. Op den
len October jl. telden de b'.ij het Bur.
l eenrtotaal aantal le
den van 25.316. Dit bewijst aldus
spr. wel ten duidelijkste, dat we met
de centralisatie inderdaad op den goeden
weg zijn.
Vervolgens werd in behandeling ge
nomen de ontwerp-begrooting in ont
vangst en uitgaaf vastgesteld op een be
drag van f 19.953.75. Bij de bespreking
van de kosten van „De R. K. Vakbewe
ging" kon wórden geconstateerd, dat het
blad momenteel ruim 1200 abonnemen
ten heeft, en dit getal iedere maand stij
gende is. Met het oog op den overvloed
van copy, welke er steeds voor het blad
is, werd Ide vraag' gesteld, of men het
blad niet om de 14 dagen kon doen ver
schijnen. De heer Haazevtoet zeide, dat
hiertegen wel bezwaren waren, aange
zien het blad zich momenteel nog niét
bedruipen kan. Wanneer het blad 3000
abonné's telt a 30 cent wordt op dé.
exploitatie eenige winst gemaakt. Tegen'
de jaarvergadering in Februari 1914 te
houden hoopt men dit aantal bereikt te
hebben. Alsdan kan een voorstel om het
blad om de 14 dagen te doen verschij
nen in behandeling genomen worden.
In de huishoudelijke vergadering
werd behandeld het rapport der commis
sie tot onderzoek naar de mogelijkheid
van de exploitatie eener drukkerij van de
Ned. R. K. Arbeidersbeweging. De vol
gende conclusie werd, geamendeerd door
den R. K. Bond van Glas- én Aardebe
werkers „God en Ons Recht" en d'e Néd'.
R. K. 'Diamantbewerkersvereeniging en
gesteund door het bestuur van het R. K>
Vakbureau, aangenomen nl'. om le te
besluiten tot oprichting eener coöpera
tieve vereeniging of naamlooze vennoot
schap tot exploitatie eener eigen druk
kerij met een kapitaal van f 100.000. De
plaatsing van dit kapitaal zal geschieden
naarmate de uitbreiding van drukkerij;
2e. een inschrijving te openen voor de
P. K. Vakbonden en andere R. K. Werk-
den-organisaties, tot het nemen van aan
deden 3e een commissie te benoemen
of de bestaande commissie permanent
te verklaren tot het ontwerpen van statu
ten,.(het opmaken ,van contracten, (liet voe
ren van onderhandelingen iinizake het
sluiten eener hypotheek en het plaatsen
van een obligatieleening en het treffetn
van alle verdere voorbereidende maat
regelen om tot oprichting te geraken.
Blijkens de toelichting in het rapport
zal de drukkerij te Amsterdam geves
tigd worden. De commissie van onder
zoek werd permanent verklaard en be
stond uit de heeren: J. van Ryzewyk,
Henri Hermans, M. van Poll en P. J.
Haazevoet.
Niet te vreden.
De Bond van "Staatspensionneering
heeft zich met een adres gewend tot dep
minister van landbouwnijverheid en han
del, waarin adressantè mededeelt met
leedwezen te hebben vernomen het voor
nemen van de regeering om van de toe
kenning der ouderdomsrente buiten te
sluiten degenen, die gedurende een te
bepalen .termijn ondersteuning genoten'
van een instelling van weldadigheid. Adr.
teekent hiertegen ernstig protest aan.
Een toestand van armoede op hoogen
leeftijd, immers grenzende aan het 70e
jaar, is, in verreweg de meeste gevallijn
niet te wijten aan eigen schuld, dus óók
nietfcle noodzakelijkheid (van op'jdien leef
tijd 'tijdelijk of geregeld bedeeld te wor
den. Adr. bepleit .reeds dadelijk deze
uitsluiting te doen vervallen, en den leef
tijd Voor toekenning der ouderdomsrente
te Vervroegen tot op 65 jaar.
Is de bond tevreden met het bedrag,
dat uitgekeerd wordt? Of komt dat la
ter wel ter sprake?
KORTE KRONIEK.
Naar de „Nieuwe Ct." verneemt, is
in Den Haag het telegrafisch bericht ont
vangen, dat de heer B. L. van Bijlevelt,
ass.-resident te Bandoeng, benoemd is
tot resident van Djokjakarta.
De ministers van binnenlandsche
zaken, van justitie, van waterstaat jen
van landbouw, nijverheid en handel heb
ben zich bereid verklaard, met den Com
missaris der Koningin in Zuid-Holland'
en de burgemeesters van 's-Gravenhage
en Rotterdam het eere-comité te vormen
va,n het derde nationale congres voor
Zondagsrust.
LEIDEN, 28 October.
De Haoze.
De afdeeling Leiden en Omstreken;
van de R. K. Middenstandsvereeniging
„De "Hanze" hield gisterenavond ee4
all gemeen e vergadering in de zaal der
Jozelgezellenverecniging;
Die voorzitter, de heer H. W. Spendel^
opende met den christelijker! groet, en
deelde mede, dat deze vergadering voor
namelijk is bijeengeroepen inet h-eft oog
op cfe m'ededeeling omrent hét .onufi
hiankelij'kheidsfeeist. De onderwerpen,
die in (die (v|orige vergad.erin'gl werden aaiif
Igjehouden, zullen in een,/binnenkort uit
te schrijven bijleenkomisit worden afge
daan. Verder maakte de voorzitter be
kend het (toetreden van twee nieuwe le
den, terwijl hij nog dank brachjt aan, de
dahfes van der Eerde voor haar bemoei
ingen inzake het ophalen, v,an gelden ten
bate van het altaar van het H. Hart, welke
bemoeiingen ten gevolge hadden, daft
een som lvan ruim f 78 aan het bertreffeiv
de comité kan worden afgedragen.
Besloten Werd, da}t aan het Hoofd
bestuur zal worden medegedeeld, daft d(c
Lcidsche afdeeling niet in <je gelcgen,-
heid was óm een voldoende toegelioli|t
rapport ;ui]t te brengen inzake de onge-
wenschte concurrentie door rijksambte
naren en -beahibtenj.
iDiq voorzitter besprak vervi.olgcn's' d'e
vergadering, wélke verleden, week Maan
dag gehouden werd inzake de plannjen
voor het oiiafliankelijkh,eidsfees(t. Mor
gen (Dinisdag) vóór 12 uur mloest a,an
het Colmjüté worden medegedeeld, of idjc!
vereenigingen wilden, meedoen aan een
imfcidldj'ajg- of av|ondoptodVt ,en wat ze cr
voor over ha,dden. Besloten werd aan
het Comité mede te deelen, dat de Hartze
wegens het ttelaat indienen, der plannen
in geen van beide heil ziet en, ook geen
financiëelen steun, wenscl/t te verleenen.
Aan de orde kwam nu het voorsltel
van den heer D. van Noort tot oprichting
van een klachtencommissie in, en voor
de Hanze. (De .Voorzitter lichtte dit voor
stel toe. Spr. herinnerde er aan, dat ir^
de 'gedachtenWisseling, welke op "zijn,
eenige weken geleden gehouden, ijjIeU
ding volgde, tot resultaat had (het voor
stel oimf in en door de ,jHjainJze" op te
richten een k la clht en- com m issii e, dje het
mandaat krijlgt om alle klachten van. de
leden der Hanze te onderzoeken, en als
deze gerechtvaardigd blijken alle pogin
gen in het werk te stellen om aan die
klachten tegemoet "te komen.
.De voorzitter zou aan die cOnfmissie
tot taak willen stellen het onderzoek
ken van schriftelijk ingediende klachten
inzake Middenstandsbelangen. 'De voor
zitter vond, dat het aanbeveling, verdie
nen zou, wanneer ül ^ommissie haar
onderzochte klachten zo, mededeelen
aan het besftuur ter afdoening Oe voor-
