BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1222.
Bureaus OUDE SïIVGfiSlL 54, EwEJfiOEI^
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
irr BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
er post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/fl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Donderdag
16
October
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS Bedraagt van I5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
'gezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
j vvijsnummer. Bi] contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentlën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De kolommen der bladen blijven over-
ild met berichten en telegrammen over
ramp der Volturno
e echter na het reeds vernomene niet
el nieuws meer brengen. Kapitein Inch,
gezagvoerder van het verbrande schip
:eft een verhaal van de ram'pl, waarin
o. m. vertelt, dat een man van de
acht beneden verbrand is. Na èen reeks
n ontploffingen in den bak werden
>oten uitgezet. Twee werden verbrij-
ld, de derde werd met kajuitspassa-
ers neergelaten, maar kantelde, doch
>n weer worden opgericht. Sommigen
n de bemanning kropen er weder in.
e vierde boot was gevuld met tus-
hendekpassagiers en kwam veilig weg,
e vijfde werd onder den achtersteven
ivangen en zonk.
Men hield op met het uitzetten van
loten, toen verbinding was verkregen
et de Carmania en de vlammen in
acht verminderden. Daarna nam1 die
acht echter weer toe en naderde het
lur het achterdek. Hier waren de pas-
giers, die zich den geheelen nacht kalm
lelden, terwijl Inch en de bemanning
:zig waren met het maken van vlottén,
oor het geval het achterdek door het
uur werd aangegrepen.
Toen de passagiers in den morgen
erden ori'tscheept, heerschte er goede
dei Er was geen paniek geweest.
Een der overlevenden van de Volturno
e zich aan boord van de Kroonland
rindt getuigt in een draadloos te[e-
un te New York ontvangen van de
lfdhaftigheid van kapitein Inch, die,
ien hij aan boord van de Kroonland
am, een zwart geblakerd gezicht ver,
londe, terwijl zijn armen en handen
:t brandwonden overdekt, zijn uniform(
Erkoold en in flarden gescheurd, en
jn schoenen om zoo te zeggen door het
uur verteerd waren. Hij heeft met dit
igeluk zijn linker oog verloren.
Gedurende het geheele verloop van
en ramp had hij, ofschoon ten slotte detf
tputting nabij, de passagiers met op-
ekkende woorden tot kalmte trachten
brengen. Hij was in de weer gewees't,
itdat allen het wrak verlaten hadden.
De geredden
ie te Rotterdam zijn aangebracht zijn.
wlang ondergebracht in Montefiore
aar zij door de goede zorgen der direc-
e van die stichting en de Uranium Cy.
in het direct noodzakelijke: kleeding,
iz. worden voorzien. Natuurlijk is vooil
ie menschen, die alles verloren hebben,,
eel noodig. Voor deze ongelukkigen
aarvan 1/3 Joden, de rest Katholieken
'Grieksch-Katlholiiek zijn, is de „Msbd."
de bres gesprongen en deed ter Rot-
irdamsche beurs een lijst circuleeren,
m aan de slachtoffers een klein, bedrag
x hand te kunnen stellen. Deze ljjst,
ie bijna .uitsluitend i/i den effecten- en
FEUILLETON.
12)
Den volgenden morgen bijl het aan
reken van den dag, vond; men hem
angen aan de takken van den eeuwen-
uden eik, die de trots van Plancoët
itmaakt
IWat is dat, Plancoët?
Een lief Bretonsch.dorp, gebouwd
>P den oever van een riviertje, dat 4
5 mijlen lang is. Bij het zien van dien
lenangene liepen de dorpelingen, te hoop.
fog nooit had men een zoo rijk gekleed
nan opgehangen gezien. Toen men in
tam dokter Nollan herkende, keurde men
taze daad algemeen goed, want ajlen
rermoedden, welke misdadige rol hij in
ta Bretonsche samenzweering had ge
speeld, Ten overvloede 'had. men onder
tat lijk nog een plankje aan den 'boon?
^nageld met het opschrift:
«Verrader en dief, terechtgesteld! als
straf voor zijn misdaden."
'Hadt gij dat verzonnen?
Wij allen. r
En de justitie?
Zij heeft een onderzoek gedaan wat
"tds aan het licht gebracht ..heeft
bankiershoek kon gepresenteerd worden,
bracht in den korten tijd, die voor een
en ander beschikbaar was, f502.50 op,
welk bedrag in Amerikaansche munt
door twee leden van de Vereeniging van
Effectenhandelaren en den directeur van
genoemd blad pondspondsgewijze onder
alle slachtoffers wordt verdeeld'.
Bij den Zeereerw. pater Mazurowski,
zielzorger der landverhuizers, zijn even
eens verschillende sjchenkingeni inge
komen.
De 'firma 'Meilink te Rotterdam 'heeft
een goed denkbeeld gehad. De geredden
werden gisteren genoodigld een oogen-
bliik samen te komen op 'het terras en
het grasveld, waar zij, de vrouwen met
haar hoofddoeken om, de donkere kin
deren, de stoere, maar nog havelooze
mannen, schilderachtige groepen vorm
den. Zoo werden zij gefotografeerd. En
aanstonds werden er afdrukken gemaakt,
waarmee jonge dames uitzwermden naar
de druktste punten der stad, om de foto's
te verkoopen ten voordeele van de on
gelukkigen, die bij de ramp immers alles
hebben verloren.
Verschillende firma's hebbenvoorts op
verzoek van de „Msbd." ^giften in natura
disponibel' gesteld.
Zoo stelde de firma A. C. v. Beers,
Korte Hoogstraat, zich terstond beschik
baar, het manvolk onder de emigranten
wat flinke prijzige sigaren te doen
toekomen.
De firma C. Jamin bleef niet achteil
en schonk voor de vrouwen en kinderen
een ruim£ hoeveelheid chocolade en sui
kerwerk, terwijl door bemiddeling van
de wijnhandelaarsfirma P. S. een partij
van een 50-tal flesschen wijn werd ontj
vangen.
Nog deed de firma B. Jutte, Prove
nierssingel, ons voor eiken man een hoe
veelheid tabak en sigaren toekomen.
"Door de Uraniummaatschappij is nog
bekend gemaakt, dat zich aan boord van
de Volturno de volgende Hollandsche
eerste klasse passagiers*bevondenAnna
Gertrude de Groot; Johanna GroeneveM;
Gerard Groeneveld; Willem Oroeneveld
en Johan Groeneveld.
Die eerste, Anna Gertrude de Groot,
bevindt zich aan boord van de Kroon
land. Van de familie Groeneveld uit den
Haag is nog niets bekend.
Turkije en Griekenland
vorderen toch' iets met hun onderhande
lingen. De officieuze Gestia deelt mede,
dat 'de nieuwe Turksche vredesvoorstel
len Vijftien artikelen omvatten en boven
dien een aangehecht protocol over de
kwestie der moefti's.
De voorstellen loopen vrijwel parallel
met de bepalingen van "het vredesver
drag tusschen Turkije-en Bulgarije en
handelen over het weder van kracht wor
den der voor den oorlog bestaande ver
dragen, over 't verleenen van amnestie,
de kwestie der nationaliteiten, de Otto-
maanscbe keizerlijke domeinen, krijgsge
vangenen, mohammedaansche gemeenten
en 'dier geestelijke hoofden (dejmoefti's),
1Gij ziijt doortastende lieden, ik maak
u wel mijn coimplliment Era wat wilt
gij nu doen?
Pierre antwoordde:
Wanneer gij mij niet verder noodig
hebt, burger-directeur, dan zou Ik mij
gaarne verder met mijn eigen zaken, gaan
bezighouden.
En met een weinig vleierij voegde hl)
er aan toe:
Wanneer ge mij ook in het ver
volg uw genegenheid wilt schenken, dan
zult ge mij overgelukkig jnaken en ik
zweer u, :dat gij geen getrouwer dienaar
zult hebben dan mij. iHet is voor ons,
voor Jean zoowel als voor mij;, een te
groot geluk geweest, u te hebben leeren
kennen, dan dat ,wij! dat ooit zouden
kunnen vergeten.
Barras wendde ach tot den graaf Jde
Trémazan en vroeg:
rEn gij, Jean, wat zijn uw plannen?
iH,ij antwoordde:
Gij kent ze.
Wilt ge soldaat worden?
Nog altijd.
jGij .hebt uw zuster lief?
Van ganscher harte.
'Zij is nu rijk, gij hebt uw goederen
teruggekregen.
Het verlies daarvan heeft mij het
minst getroffen.
Zijn stem beefde. Hij beet zich op de
wakoefs en de voor'.oopige vredesvoor
waarden, omschreven in het verdrag van
Londen.
De Porte is bereid de Grieksche sche-
p|en, die onmiddellijk na de oorlogsver
klaring in beslag ge iomen zijn, alle te
rug te geven. Het bedrag van 'de scha
deloosstelling, voorvloeiende uit deze
ongeoorloofde 'inbes'agneming, zal wor
den bepaald door een college van vier
scheidsrechters, gepesideerd door een
onpartijdigen voorzitter, die benoemd zal
worden door den Zwitserschen bonds
raad. Het college zal zitting houden te
Lausanne.
De kwestie van de buit te Saloniki en
de geschillen, die zij n voortgekomen uit
de voorwaarden van overgave dier stad,
zullen aan het Haag-che Hof van 'Arbi
trage worden voorge egd.
GEMENDG.
DeTurkscht demobilisatie
is vandaag te Erekli, Rodosto en "Galli-
poli begonnen.
Donderdag zal de wederbezetting van
het Bulgaarsche ge'oied in Thracië be
ginnen.
De toestand vin Enverbei is
nog niet bevredigeric'. Waarschijnlijk zal
hij nog een operatie moeten ondergaan.
Opnieuw is gisterenmorgen
brand uitgebroken in de Universal-
mijn. De hoop op redding van nog le
vende mijnwerkers is nu geheel opgege
ven.
De geruchten dat de reddingsploegen
nog 29 mijnwerkers, levend in de wes
telijke schachten hebben aangetroffen,
zijn helaas niet bewaarheid. De redders
hebben alleen, atapeb lijken gezien. Tot
dusverre zijn 43 lijken bovengebracht,
sommige onherkenbaar.
Een sneltrein naar Manchester
is gistermiddag bij het St James-station
te (Liverpooldoor een anderen -trein aan
gereden. Zes lijken zijn reeds gevon
den. (Men vreest dat er 10 dooden en een
groot aantal gewonden zijn.
Kamerverkiezing.
Dei Imïnister v,am binnenlands'che za
ken, overwegende, dat, ten gevolg!© van
het aannemen door den heer;Hj. Po Lak van
zijn benoeming tot lid v.an de Eerste Ka
mer der Staten Generaal in het kiesdi-
dlstrict Amsterdam Ili, een, verkiezing
moet plaats hebben voor een lid van de
Tweede Kamer der Staten Oeueiaal,
Beeft bepaald, dat die verkiezing zal'
plaats hebben op Maand,ag 27 dezer, de
stemming, zoo noodig, op Dinsdag! 4
November, de herstemming, zoo noodig,
op Dinsdag 11 November.
Naar het Nwsbl. van Ned. v.erneemrt
zullen de Chr.-Hist en de Antirev. Kies
verenigingen in het dsitrict Amsterdam
III bij de aanstaande verkiezing voor de
yacature H. Polak geen candjjdaatstellend
De R. K. Kiesvereenigjing in dat di
strict wen&cht den beer Paul Reimer,
ta Hilversum!, te candideeren.
lippen om zijn ontroering te bedwingen.
Pierre Lasison wisselde een blik vara
verstandhouding met Barras. Diie blak
wilde zeggen: Ik zal u later alles op
helderen.
Barras hernam:
Wat kan ik voor u doen? Ik ben
bereid tot alles wat ge mij zult vragen,
voor zoover het in mijn macht staat
Ik wil terugkeeren naar generaal
Bonaparte.
Gij blijft dus bij uw ^esluit solr
-daat te worden?
Ja, burger-directeur.
Barras schreef [het volgende briefje:
„Waarde generaal,
Ik beveel u bij vernieuwing! mijn be
schermeling Jean de Trémazan- aan; doe
voor zijn toekomst al wat glij kunt
Uw toegenegen
BARRAS." I
Na dit briefje aan Jean gegeven; te
hebben, zond bij hem era zijn vriend
weg, met de woorden:
Tot Weerziens, jongelieden, vergeet
niet dat ge in mijjsiteeds en onder alle
omstandigheden een vriend zult hebben,
ter wij] ik ook op uw vriendschap blijf
rekenen. Lydie Manon en Annette Lange
zullen er wel belang in stellen, dit laatste
avontuur te vernemen. Mag ik het baar
vertellen
Alles wat gij wilt, burger-directeur.
De afdeeling Amsterdam: van de S.
D. P. heeft, naar de Tribune meldt, in
het district Amsterdam JII den beer
Wijnkoop candidaat gesteld.
Eerste Kamer.
De heer Van der Lande, door de Pro-
vuiciale Staten van Overijsel benoemd
tot lid van de "Eerste Kamer, heeft die
benoeming aangenomen.
Bevordering van Zondagsrust.
[Het heeft JH M. de Koningin behaagd
goedgunstig te beschikken op het verzoek
van de Ned. Vereen, tot bevordering van
Zondagsrust en [H,. M- heeft zLdhi gaarne
bereid verklaard als Beschermvrouw'op
te treden van het Ln'September 1914 te
'sGravenhage te houden derde interna
tionaal congres voor Zondagsrust.
Z. K. H. de Prins 'der Nederlanden
verklaarde zich, gelijk reeds gemeld, be
reid het ©erevoorzitters chap van heUcon-
gres te aanvaarden.
Het hoofdbestuur heeft uit zijn midden
als leden van de regelingscommissie aan
gewezen de heeren prof. dr. P. J. Muller,
voorzitter; G. B. van Aaken, secretaris^
H. Meijboom, penningmeester; jhr. mr.
G. C. von Wieiler en jhr,. mr. JM iHj. J.
Quarles van Ufford.
De regelings com missie zal nu beginnen
met de voorbereiding van het 'congres
en is voornemens te fijner tijd nadere
mededeei'ingen te doen, in de hoop, dat
velen Zich opgewekt gevoelen, als lid
van het congres toe 'te Jreden. W;aar
de beide vorige congressen uitstekends
zijn geslaagd, is men ook nu vol goede
verwachting.
Het Pantser^cliip.
Bij het bericht van de „Tel." dat bij
/een aantal (instellingen op handelsgebied,
voornamelijk te Amsterdam, het plan
schijnt te bestaan, om, wanneer de Sta-
ten-Generaal een pantserschip mochten
toestaan, een oproep te richten tot het
Nederlandsche volk, ten einde gezamen
lijk de gelden voor een tweede soortge
lijk schip bijeen te brengen, teekent hef
Hbld. aan:
W(ij. hebben ons gewend tot de direc
ties van eenige der grootste instellin
gen op handelsgebied, doch nergens was
iets bekend van een voornemen als haaf
in het bovenstaande bericht wordt toe
geschreven. Trouwens, een dreadnought
kost 20 a 30 millioen gulden en er be
hoort wel eenig optimism© toe om tej
meenen dat zoo'n bedrag uit vrijwillige
bijdragen bijeen zou zijn te brengen.
Tragisch.
Bij de rente-commissie te Amsterdam'
zijn 4500 rente-aanvragen ingekomen,
terwijl het totaal-aanvrage voor Amster
dam minstens op 7500 kan worden ge
schat. Er zullen weinig wetten zijn
zoo merken de bladen op die het tof
dien graad van populariteit brengen als
de art. 369 en 370 der Invaliditeitswet
En voegen de liberale bladen er in
één adem aan toe er is helaas ook
misschien geen wet, die de uitvoerders'
Barras deed hun uitgeleide tot aan
de deur, waar hij met een hartelijke^
handdruk afscheid vart ben nam.
Eenige dagen later verliet Jean de
Trémazan het kleine hotel aan de rue
du Bac, waar hij eenige wezen, "die bij
had liefgekregen en waarvan hij met
moeite scheidde, had vaarwel) gezegd:
Jeanne Lcgner en haar echtgenoot, mar
lies Jean de'Argouges, de barones de
Frévent, die naar Parijs was terugge
keerd, en zijn zuster Rose, op wie hij
alle liefde voor 'zijn familie had saam-
getrokken. Pierre Lasson vergezelde hemi.
blij ging naar de post om een paard te
huren, waarmee hij de reis, naar Nice,
waar generaal Bonaparte was, zou aan
vaarden.
Toen het oogenblik van scheiden daar
was, zedde jean:
„Vaarwel, mijn Piierre, bij mijn ver
trek laat ik u alles achter wat ik liefheb;
wiie weet of wij elkaar nog zullen weer
zien. l
Hij sprong in den zadel en wendde het
gelaat .af om de tranen te verbergen,
die in zijn oogen opwelden.
iDaarna gaf hij zijn paard de sporen
en riep
Vooruit!
Pierre bleef hem nakijken, totdat hij
uit het gezicht was verdwenen, nadat
voor zulke tragische beslissingen plaats
ais deze.
't Is wel een staaltje van cynische'
brutaliteit Willen de heeren weten wat
tragisch is, laten zij dan de Troonrede
lezen, waarin bepaald wordt, ,dat -de
bedeelden juist zij die er het meest
behoefte aan hebben van het staats
pensioen zullen worden uitgesloten. Dat
is tragisch.
En nog tragischer is het volgende:
Ziekte, Invaliditeits- en ouderdoms-
verzekeringen, zij' liggen klaar en kurn
nen uitgevoerd worden, maar de nieu
we Regeering weigert hiertoe hare me
dewerking.
En int.usschen kunnen die ar-
b eiders wachten. En wie Weet, of
wij over tien jaar wel zullen hebben in
gehaald wat nu verloren wordt. Wie
noemt aat niet tragisch?
Laat men er dan den mond over ftptt-
den, dat bij het inwerking treden van
de art. 369 en 370 der Invaliditeitswet
sommige menschen worden uitgesloten,
wien we allen graag een rente zouden
gunnen. Zoo iets is bij geen enkele wet
te vermijden, daar deze altijd algemeen
moet zijn, en niet in bijzonderheden kan
afdalen.
KORTE KRONIEK.
Die staking in de Sigarenindustrie
te Valkenswaard Is geëindigidi ara een
conferentie yan de hoofdbesturen der
arbeiders- en patroonsvereenigingen.
Besloten werd dat handwerk in de
eerste klassen zal vallen; dit iis geldig
tot 1 October 1914. Alle andere mer
ken 1 cent per honderd beneden de
eerste-klasse-looneischen. Het vakpersjo-
neel komt in de eerste klasse, beltiora
dens enkele schikkingen. De R.-K. arbei
ders namen de voorwaarden met 265
tegen 65 stemmen aan. D,e neutralen
stemden allen tegen. i
LEIDEN, 16 October.
De Faustsage.
Voor Geloof en ;W|etenschap, dat ver
gaderde lira (die St. Jozefs zaal, heeft Dn.
Poelhekke uit Nijmegen gisteravond) een
lezing gehouden otver de Faustsage: Spui.
beglimt mede te deelera, dat hijl idliit onder
werp kooSi om,dat tegenwoordig aan d'e
volkspoëzie meer aandacht wordt ge
schonken, en wijkt erop; dat de opera
Faust van Gounod eigenlijk een carica-
tuur as van de Eigenlijke Faustsage.
In 1587 verscheen te Frankfort a. d.
Main een volksboek met den titel: „His-
toria vara dr. Johan Faust, den wijdr
vermaarden toovenaar £11 zwarte kunste
naar" enz. I11 dit boekje wordt verhaald,
dat Faust de zoon was van godvruchtige
boerenntfcnschën en door een gegoeden
neef in staat werd gesteld om te Watten-
berg te studeeren. Hij ^studeerde met
veel succes, behaalde een theolpgisdhen
graad, maar „had een domme, eigen
zinnige en hoovaardiige 'kopi", Oni zijn
oneindige dorst naar ide wetenschap1 te
zij elkaar nog heilhaalde malen hadden
toegewuifd.
XXI;VH
DRIE JAREN LATER.
Het was in Fructidor van het jaar'VI
der republiek, Augustus-September 'J797,
volegns de oude jaartelling.
Om 7 uur 's avonds wilde de barones
de Frévent zich aan tafel begeven in haar
kleine hotel aan de rue du Bac te Parijs
met den markies Jean cFArgouges en
Jeanne Legner, zijra vrouw, die hun wo-
jilng hadden iin het hotel der barones,
dat eenigszins jvasvergroot sedert den
terugkeer van den balling "era den val
van het Schrikbewind.
De markies en de barones vormden-
ëén gezin.
En nog van eera tweede gezin maakte
zij deel uit, de goede, oude dame, dia
zooveel ongelukken in haar levera had te
doorstaan gehad.
Dat tweede gezin was van Pierre Las
son en Rose de Trémazan.
Zij waren nu twee jaren getrouwd,
maar Rose wilde de vrouw niet verlaten,
die haar als kind had aangenomen.
Toen zij met Pierre Lasson huwde,
had zij er de voorwaarde aan verbon
den, dat hij haar beschermster als een
moeder zou beschouwen, eên voorwaar
de, die hij met vreugde had aangenomen.
(Wordt vervolgd).
