22
DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang
No. 1202.
Bureau OUDE 8ENGEL 54, ILEEE&EM.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
September
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Gezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentlëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Terugkrabbelen.
let thans geëindigde Socialisten-con-
s te Jena iieeft op twee belangrijke
ten teruggekrabbeld.
)eze was eerstens de quaestie der
emeene werkstaking.
)e vergadering was er verre van af
welbekende refrein te' zingen:
Heel het raderwerk staat stil
Als uw machtige arm het wil.
itegendeelvan alle kanten werd cr
ewezen, dat zoo'n algemeene staking
eigenlijk niet door te voeren is en
itengevolge het prestige van „de"
tij eer schaadt dan bevordert. Of 't
emeen belang ook er door lijdt ma,ak-
iiatuurlijk geen punt van overweging
maar zul'ks was ook geenszins noo-
vvijl het gezond verstand der ar-
ders daar tot dusverre blijkbaar al
doende op gelet heeft, het roode ge-
etter ten spijt.
lechts een minderheid ten congresse
nog voor de „machtige-arm'Vtheo-
en vond haar woordvoerders in Rosa
temburg en Klara Zetkin, die met
fragette-felheid het staak-maar-raak*
ikbeeld bleven verdedigen. Zij vonden
ter geen voldoenden steun en zoo
rd de ondervinding is een harde
rmeesteres besloten, op dit punt
flinken scheut water in den wijjnl
doen.
)esgelijks ging het met den 1-Mei-
indertijd bedoeld als een algemeene
leidersfeestdag, welken de socialisten
eens met geweid aan de wereld zou-
opdringen. Er is echter weinig of
Lts van terecht gekomen, want de
itschappij ging rustig haar gang, ter-
de roode geestdrift in vele gevallen
hts te onderhouden bleek door mid-
van geld. De arbeiders wilden wel
oogen voor hun „heerlijk ideaal"'
Dch: de schade moest hun vergoed'
rden, wat in 1912 al 10.000 Mark
stte, terwijl in de roode kringen zelf
sympathie voor dit opdokken zoo
ing is, dat men 't den eigen werki-
ners niet langer durft opleggen. Op
Drstel toch van het partijbestuur werd
iloten: aan dit lichaam over te laten
volgens de bestaande bepalingen de
ployés van de jpartijbureaux en iar-
dersvereenigingen te verplichten hun
Sfloon op 1 Mei af te staan voor het
st welk besluit wel hierop zal
arkomen, dat „de bestaande bepalin
gen" een doode letter worden. Zulks
ook'best, want men vond, voortaan
andvergaderingen in plaats van dag-
toogingen voldoende. "Nu, dan "kan
n blijven doorwerken en kost „het
:st" geen geld.
Hoe 't zij: uit een en ander blijkt
er dSt de roode partij toch ook geen
er met handen kan breken. Zelf9 tegen
s zoo eenvoudigs als de T (Mei-dagl
iot zij het hoofd, zoodat de misluk-
ig der aTgemeene-stakings-pracTijik hee-
naal niet te verwonderen valt.
Neen, met geweld hervormt men dej
FEUILLETON.
293)
- Ifioe luidt het?
De dokter vermaakt ingeval van
erlijden, alle goederen, die ui hebben
ebehoord, aan Rose. De bewoners van
unballe zijn opgetogen over zooveel
baatzuchtigheid. Ziji verkondigen luide
o lof van den verrader.
Alle?
Nagenoeg.
Jean vroeg nog:
- Schrijft 'Gouray niet meer?
Zonder aarzeling ^antwoordde Pierre:
Neen.
Spreekt hij niet.,,..
Van wie?
Van TJiéiiése?
- Neen.
[Hij moet haar todh meermalen zien.
kt is haast ondenkbaar dat zij 'hem
iet gezegd zou hebben, hoe zij er over
'end. Dat huwelijk moet haar zoo pn-
'aarschijnlijk, zoo onverklaarbaar voor-
;omen.
Rierre Lasson haalde de schouders op
herhaalde:
Ik weet het niet, hij spreekt $r
Het over.
maatschappij niet. Al wil men 't tempo
nog zoo presto nemen, 't gaat nu een
maal slechts andante. Maar wie hierme
de rekening houdt hervormt dan ook
zoodat de baten blijvend zijn.
jHierop is de actie van alle verstandi
ge partijen gebaseerd.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er wordt iejderen dag; iets meer bekend
van het 1
T urksch-Bulgaarsche
verdrag. Het is mogelijk, dat het reeds
den 23sten of 25sten dezer getëekend
wordt. Het eerste artikel bakent op de
bekende wijlze de grens af.
Art 2 regelt de gation aliteitskwestiie.
Een tijdsverloop van vier jaar wordt toe
gestaan aan de inwoners van het land
die in Bulgarije blijven om te kiezen tus-
schen emigratie of Bulgaarsche nationali
teit. Gedurende deze vier jaar zijn de
bewoners niet dienstplichtig.
Art. 3 heeft betrekking op de rechten
der Mohammedanen en die hunner ge
meenten. Het bepaalt, 3at de Mohamme
danen dezelfde politieke rechten £ls de
Ghristenen 'in Bulgarije zullen genieten.
Art 5 verleent algemeene amnestie.
iEen artiikel bepaalt, dat het verdrag
van Londen van kraoht blijft, voor zoor
ver het door bet nieuwe verdrag] niet ge-
wijzigid wofdt 1
Wat aangaat de krijgsgevangenen, is
overeengekomen, dat de Piorfce aan 'Bulga
rije de betaalde soldij zal restitueeren.
Daarentegen zal de kwestie betreffende
de kosten van hun onderhoud en hun
repatrieering door het Haagsche JHof van
Arbitrage worden uitgemaakt.
Het ziet er niet naar uiit, dat het in
de „bevrijde" staten op den Balkan voor-
loopig minder roerig zal worden, dan het
onder het Turksche bewind is geweest.
Ziehier b.v. hoe Mikhaltssjef, "de voorzit
ter van de revolutionaire beweging in
Macedonië
zich heeft uitgelaten.
„lW|ij hadden totnogtoe in Macedonië
2500 Bulgaarsche scholen en gymnasia
met (meer dan 3000 leeraren en onderwijf-
ze rs. ,Hiet-heeft ons langen en verbitter
den strijd gekost, voor de Turksche re
geering ons waarborgen van zelfstandig
heid onzer scholen gaf. Nu hebben de
Serviërs 'en Grieken onze hoogere gees
telijken en onze onderwijzers! udt Mace
donië verdreven en het zal ons mitsdien,
niet mogelijk zijn, dezen herfst onderwijs
te doen geven.
„Dat dwingt onsi tot wanhopigen te
genstand, want wij maken ons geen il
lusies over wijzigingen ten goede. Bij de
onderhandelingen te Boekarest hebbende
Serviërs, toen wij waarborgen voor onze
scholen vroegen, verwezen naar de bepa
lingen hunner grondwet, en wijl weten
zeer goed, dat die geen scholen van een
andere natie in Servië idutdt.
h— (Wianneer zal dat huwelijk plaats
hebben?
r- Over een paar dagen.
Pierre voegde er haastig bij:
i[Hoe eer hoe beter. Wiijj zujlen ge
waarschuwd worden. Maalk u over niets
bezorgd. Laat mij begaan. Ik belast mij
overal mee. Wasi dat niet tusschen ons
Gij hebt gelijk.
Jean de Trémazan beet zich op de
•lippen en drong er niet verder opi aan.
Gouray had den geestestoestand, waar
in de ongelukkige Thérése verkeerde,
nog maar zeer zwajk geschetst.
Door de noodzakelijkheid gedwongen
om in het ouderlijk huis, te blijven, dat
zij zoo gaarne had willen ontvluchten,
voelde zijl Ide smart, die zij te verdragen
had, verdubbeld, sedert haar broeder te
Lambalie was,.
Wat [kwam hij hier doen
Dat. had zij eerst vernomen, toen Nalle
inwoners van het stadje het reeds yvis-
ten, van de armsten tot de rijksten.
Haar broeder vermeed haar zooveel
hij maar [kon; zij zag hem slechts aan
tafel en wanneer zij tegenover elkaar za
ten in de ruime eetzaal, waar zij' alleen
waren, dan heerschte er een pijnlijke
gedwongenheid tusschen hen, een stil
zwijgen, dat slechts nu en dan door
eenige onbeteékenende woorden werd af
gebroken.
Bovendien hebben de Serviërs zoo
wel als Grieken bendeibewapend, die tal
van Bulgaarsche doq en in Macedonië
hebben verwoest en de bewoners ge
slacht, omdat zij geen Serviërs en Grie
ken wilden worden. In Albanië hebben
zij trouwens hetzelfde gedaan, en men
kan er zich op voorbeviden, dat zoowel
Bulgaren als Albanees en, die door den
vrede van Boekarest onder Servisch en
Griëksch ju/k zijn gekomen, spontaan te
gen hun verdrukkers, zijjen opstaan.
„|H,et vod papier, wafrop de vrede van
Boekarest is geschreven, zal "den Balkan
geen rust brengen."
Jn
Albanië
is het niet beter gesteld. Het dreigt al
in tweeën te vallen, voor "het nog recht
bestaat. Te Durazzc, Tirana, Sjaik, Kro-
ja en Kawaja zijn. volksvergaderingen ge
houden, die besloten zich bij Esjad pasja
aan te sluiten. Zij namen moties aan,
waarin het noodzakelijk werd genoemd
dat Noordelijk Albanië niet afhankelijk
zoude zijn van de voor'oopige regeering,
maar het bestuur ervan aan Esjad pasja
den minister van b&nnenlandsche zaken
zou worden opgedragen. 'Het financieele
bestuur schijnt Esjad ziidh inderdaad
reeds te hebben toegeëigend.
De bergstammen van Alessio (ten
noorden van Ourazzo), echter hebben
zich met de voorloopige regeerfng soli
dair verklaard en willen met deze voor
de eenheid' van Albanië werkzaam zijn.
Volgens de Pohtische Correspondenz
heeft majoor Spyroimilosi Van Chimara,
den Epiroten aanbevokm om alleen dan
de internationale commissie tof' afbake
ning van de grens te-- ontvangen, in-
diën die leden schriftelijk verklaarden,
slechts als gewone reizigers te komen.
De Grieksche pers acht het intussch^en
dienstig om met heftigheid tegen
Italië
te keer te gaan, daar Italië 't voornemen
heeft om met de Oostenrijkers te sa
men het Albaneesch sprekende gedeelte
van Zuid-Albanië tot Albaneesch ge
bied te verklaren. f
Zoo zegt de Patris, dat in Epirus een
groot drama zal1 worden jafgespeeld, dat
de wereld in verbazing zal brengen. De
Italianen, die den toestand koelbloedig
overwegen, zoo betoogt het blad verder,
moeten inzien, dat hun stijfhoofdig ver
zet tegen Griekenland's aanspraken, Ita
lië ten nadeel strekken moet. Als d|ë
zienswijze van Italië de overhand be-\
houdt, verliest Griekenland een twintig
ste deel van het gebied, waarop het in
Epirus aanspraak maakt, maar Italië
maakt zich Griekenland tot vijand.
De koning van
Griekenland
is in Parijs en heeft een bezoek gebracht
bij den president |der Fransche republiek,
Aan een dejeuner, dat de president hem,
gisteren aanbood zijn van weerszijden
mooie speechen gehouden, die de „tra-
Dan nog maakte hij gebruik! van alle
gelegenheden die zidh voordleden of di,e
hij zelf schiep, om ook nog ,op den tijd
Van het diner van huis te blijven.
Twee dagen voordat zijl hpt onderhoud
had gehad met Gouray, waarvan deze
in zijn brief aan Pierre Lasson schreef,
zat zij weer alleen aan tafel, terwijl
haar trouwe dienstbode Nicole haar be
diende.
Deze vroeg haar: i
Weet gij waar ujw broeder van
daag is?
.Thérèse schudde liet hoofd,
Nicole vroeg weer:
Heeft hij u niets gezegd?
Ja, enkele woorden, dat hijl den
kant van La FosSej cup ging.
Nicole haalde de schouders op.
Den kant opi van La Fosse, "dat is
mogelijk, maar niet naar La Fosse.
Waarheen dan?
Niet zoo ver, naar 'de omgeving
van Plancoët, naar het kasteel Argouges.
Wat gaat hij daar doen?
Een Dezoek brengen aan twee da
mes, een oude en een jonge, die uit
Parijs gekomen zijn.
Kent gij haar?
Ja, en gij kent haar ook, de jonge
dame tenminste.
Hoe heet zij?
Nicole antwoordde langzaam:
Mejuffrouw de .Trémazan.
ditioneele vriendschap" weer hebben
versterkt Zoo sprak o.m. Koning Con-
stantijn deze vleiefide woorden„De
regeering der republiek heeft goed
willen vinden, een militaire missie
naar Griekenland uit te zenden, samen
gesteld uit bekwame officieren van zijn
wapens, die onder leiding van generaal
Eydoux hun taak aanvaardden met be
voegdheid, en met vurigen werkijver en
meesleepende geestdrift bezield, waar
aan het mij zeer bijzonder aangenaam!
is, h,ulde te brengen.
GEMENGD.
- hen fabriek van ontplofbare
stoffen te Caldacano is in de lucht
gevlogen. Vijf vrouwen zijn gedood.
- Op het schietterrein Aarau
(Zwitserland) zijn gisteren tijdens schiet
oefeningen met losse patronen, twaalf
scherpe schoten geiost. Een der kogels
trof een korporaal, die doodelijk gewond
neerzonk. Waarschijnlijk was de scherpe
munitie gestolen.
In het huis vain~den bekenden Rus-
sischen millionnair Mussa Nagieff te Ba
ku is een bank voor dieven ontdekt,
waar dezen de gestolen waren konden
beleenen of voor een spotprijs verkoopen.
De klanten waren uitsluitend inbrekers
en helers.
Bij een huiszoeking werd zooveel be
zwarend materiaal gevoinden, dat een dier
„directeuren" in hechtenis, is genomen,
terwijl de ander, die Inaar de markt van
Nishny gegaan! /.was, gerechtelijk .wordt
opgespoord.
Onder ide aandeelhouders der bank
bevinden zich echte misdadigers, die
sinds langen tijd wegens moord gezocht
werden. De in beslag genomen jjoëde-
ren bestaan voornamelijk uït zijden stof-
'fen, manufacturen en electrische artikelen.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot lid
van het Algemeen College van Toezicht,
Bijstand en Adjvies voor het Rijkstucht^
en opvoedingswezen: A. C. A. van Vuu-
ren en F. Wi. N. Hugenhpltz, jbc;idien
lid van dfe Tweede Kamer dier Staten-
Generaal, rës'p. wonende te 's-Graven-
hiage en te Scheveningen
is benoemd tot advocaat-gen eraal bij
den Hoogen Raad[ der Nederlanden far.
A. Tak, thans advocaat-generaal bij het
gerechtshof te 's-HertogenbosIch,
is benoemd 'tot procureur-generaal bij
het gerechtshpf te 's-Hertogenbosch mr.
J. E. J. M. van der Kun, thans officier
van justitie bij de arr.-rechtbank te
Maastricht
is benoemd tot directeur van het post
kantoor te Schiedam T. d|e Groot, thans
in gelijke betrekking te VTaardingen.
President Borgesius.
De Haagsche correspondent van „De
Tijd" schrijft: i
ii Rose?
Ja.
t— En gaat hij haar bezoeken?
-1 Ja.
iOnmogelijk.
Men verzekert zelfs», dat hij met
haar gaat trouwen.
Thérèse sprong op.
Gij zegt-..?
Ik zeg, dat dokter Hubert NoUan
op het oogenbllk 'op het kasteel Argou
ges is, waar mejuffrouw Rose de Tréma
zan, dje gij als een zuster lief hebt, eeni-
ge fj|fcgen geleden is aangekomen, in
gezelschap van ee*L otilde dame.
De barones de Frévent?
Ja, zoo heet ?iji. Ik zeg, dat de
dokter met mejuffrouw Rose %al trou
wen, dat het huwelijkscontract reeds is
opgemaakt door idien notaris Sénécan en
dat ide huwielijksafkondigiing reeds op
de maifie heeft plaats gehaS.
Thérèse Nollan loosde een diepe zucht.
Nicole vroieg:
Heeft hij er u nog niets van
gezegd
Neen.
En mejuffrouw Rose odflc niet*?
Evenmin.
De keukenmeid zette haar handen In
de zij en hernam:
Vindt gij ook niet, dat dat alle9
zeer zonderling en geheimzinnig fs?
Bleek als een doode antwoordde Thé-
„Het voordragen van d|en heer mr.
Goeman Borgesius als no. 1 yoor het
presidentschap d[er Tweede Kamer heeft
een pikant bijsmaakje. De Nieuwe Cou
rant (scheen daar gisteren al op te zin
spelen, toen zij schreef, liever gewied
te hebben, dat een dier partijleiders, jdie
tijdens de crisis door Hare Majesteit zijn
gehoord, zou zijn aangewezen. Maar
dat is Tt êm nu juist Men herinnert zichf,
dat wèl de heer De Meester maar niet
de heer Bprgesius* ,dtfe toch dejeigani
lijke leider der Unie en der Concentratie
is, door Hare Majesteit is ontbodjen. |De
heer Borges'ius schijnt dat nogal gevoeld
te hebben. Door zijné benoeming is h;ij
nu gewroken,
„De nieuwe president heeft intusschen
wel wat voor de eer over. Naar verluidt
zal hij het rijk-bezoldige directeur
schap van de „Eerste Nedjerlandsche" er
voor neerleggen. Ik kan er nog aan toe
voegen, dat bij de Maatschappij het voor
nemen bestaat, om haren oud-Directeur
te pensionneeren."'
KORTE KRONIEK.
t Naar het „Volk" meldt, Jieeft
heer Henri Polak zich bereid verklaard
zijn benoeming tot lid van de Eerste
Kamer voor Friesland t£ ^anva,ard|en.
De „Nieuwe Ct." yerneemt, dat
mr. Th. H. de jMeester |dfen heer. fL Goe
man Bprgesius zal opvolgen als leidie®
van de Liberale Unie-club.
Te Kpudekerke is Zaterdag over
leden W\. A. Graaf van Lijn,dien, Dud-
burgemeester dier gemeente, oud,-lid van
Gedeputeerdte Staten van Zeeland, ka
merheer in buitengewonen dienst van
H. M. de Koningin en bekend philan-
troop. De overledene bereikte dien leef
tijd van 77 jaar.
Naar de „Nieuwe Ct." verneemt,
is de benoeming van jhr. mr. De Marees
van Swinderen, den afgetreden Minis
ter van buitenlandsche zaken, tot ge
zant te Londen binnen weinige dagen
te verwachten.
De gewone audiëntie van dien mi
nister van landbouw, nijverheid! en han
del zal op Woensd|ag 24 de/er niet
plaats hebben.
LEIDEN, 22 September.
Bioscoop Royal.
'tis toch maar waar, dat men om een
goede bioscoopvoorstelling te zien waar
lijk niet verder behoeft te loopen dan de
zaal van den R. K. Volksbond
iWij hebben dat gisterenavond weer
een keer te meer ondervonden. Voor een
volle zaal werd een keurig programma
afgewerkt, dat met veel helangstclling
fevolgd werd. De jongens In de zaal
ebben vooral gesmuld van de episode
waarbij de Padvinders een "kranige rol
speelden. En voor het overige was er
een aardige afwisseling] van ernst en luim.
rèse Nollan:
c—i Zooals alles wat hier 'het laatste
jaar is voorgevallen, mijn goede Nicole.
Mijn broeder 'heeft zijn denkbeelden en
hij weet, dat wij niet denken zooals hij.
Zij keek haar dienstbode strak aan en
ging Voort:
[Wanneer ge mij liefhebt, zeg 'dan
niets, geen woord, d/oe zooals Ik, houd u
alsof ge niets bemerkt van hetgeen er
voorvalt. Belooft ge mij 'dat?
Ja.
Thérèse legde haar servet af.
Nicole vroeg:
1 Eet ge niet meer?
Neen.
Zij begaf zich weer naar haar kamer,
die zooveel als een gevangenis voor "haar
was gqworden en sloot ?ich daar op.
Daar, onbeweeglijk, met de ellebogen
op de tafel, de kin op de handen, dacht
ze na.
IWat gebeurde er?
Ongetwijfeld iets Vreeselijks.
Rose was op eenige mijlen afstands
Van haar verwijderd.
Zij had niet getracht haar te zien,
zij had haar zelfs niet geschreven.
Taal noch teeken!
Toch twijfelde zij niet aan haar.
Welk doel streefde zij dan na of aan
welke bevelen gehoorzaamde zij?
(Wordt vervolgd.)
I I..I III
