DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Bureau OUDE SINQËL 54, LEIDEN,
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
T BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
,10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
i post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenL
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
lewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Partij-discipline.
De vrijzinnigheid pleegt altijd s.ma-
id e lachen om. "de rechter partijl-
scipline vooral wanneer deze, gelijk
de Tweede Kamer meermalen met
ucht geschiedde, de linker tactiek be-
oeilijkt of verijdelt
De minst lieflijke benamingen worden
n uitgedacht voor wie zich rechtsi stipt
mden aan het partijverband, terwijl af-
ijkelingen als onafhankelijke mannen
orden verheerlijkt
Natuurlijk trekken we ons daar weinig
n aan, wat niet wegneemt, "dat >ve
toch met belangstelling gadeslaan,
:11c schervengericht de vrijzinnigheid er
[ens ongehoorzame geestverwanten op
houdt
De vertooning hiervan heeft te 'sGra-
nhage plaats gehad, en wel naar aan-
ding der jongste wethoudersverkiezing,
larbij vrijzinnige vroede vaderen zoo-
lar durfden stemmen op den socialist
:r Laan.
De heer Roodhuyzen noemde dit gis-
ravond in de nieuwe vrijzinnige kies->
reeniging ,,'s Gravenhage" de oude
to is indertijd wegens corruptie *ont-
inden een „treurige vertooning", o.
klagende
,,Hier was geen reden voor samen
gaan met socialisten „om eigen lijf
te redden", hier was ook niet na ge
meen overleg besloten om uit bill.ijjkr-
heidsoogpunt of omdat men een bij
zonder geschikt persoon vond onder de
tegenstanders, een candidaat van am-
dere partij te kiezen. W]at nu de vrij
zinnig-democraten hebben gedaan, zui
en zij verantwoorden voor hun kies-
Creeniging, hoewel het niet aangaat,
de Kamerverkiezingen samen te
werken en in den Gemeenteraad tegen,
te werken.
„Evenwel: hoe men de cijfers ook
groepeert, er moeten ook personen
voor den socialist hebben gestemd, die
door ,,'s Gravenhage" in den Raad,
ïijn gebracht en daarvan geestverwant
2ijn, en dat terwijl de vrijzinnige can
didaat, de heer Droogleever Fortuijn,
zoo bij uitstek geschikt was voor wet
houder van financiën.
„Ik wil noch als socialisten-vreter,
noch als clericalen-vreter worden aan
gezien, maar wat hier is gebeurd, is
een schande en moet in het vervolg
worden onmogelijk gemaakt."
Met dit oogmerk stelde de verontwaar-
gde heer Roodhuyzen een motie voor,
larbij de vcreeniging over-het gebeurde
ar „groot leedwezen" uitspreekt, den
- itrouwen stemmers verwijt:
lo. dat zij niet het minste begrip heb-
Jfn van wat hun candidaatstelling door
N. Vrijz. Kiesver. ,,'s Gravenhage"
:eft beteekend;
dat zij in geen enkel opzicht be
ffen, hoezeer hun daad de onmisbare
J menwerking van de drie vrijlzinnige
icties op elk gebied bemoeilijkt;,
3o. dat hun stem niet anders is ge-
FEUILLETON.
6)
0p h,et oogenblik, dat 'hij tyêm zou
daten, wierp hij achteloos een rolletje
ludstukken op de toonbank vajni Ledoux
wijl lrij zeide:
Gij moet hiervoor uzelf en uw bra-
nationale garden maar eens onthalen
wanneer zij mij noodig hebben, ver-
iet mij dan niet. Ik sta geheel te uwer
schikking, waarde vriend.
Hij hervatte zijn wandeling, trad on-
ir het geringste voorwendsel overal
nnen en trachtte o,p deze wijze door
iendelijkh'eid de openbare meening ge-
tel voor zich te winnen.
IHet gerucht had zidh1 al daar de stad
■spreid, dat Hubert Nollan dien nacht
■s aangekomen in een) prachtige reis
den inet postpaarden.
'Die bewoners verwonderden zich1 er
fcr, hem zoo gemeenzaam, zoo vrien-
tlijk en voorkomend ie zien, hij, die
0eger altijd zeer hooghartig was jen
Screen met minachting behandelde.
Door zijn rijkdom was hij wel in zijn
bordeel veranderd.
Zoo keerde de openbare meening zich
'ttkelijk te fijnen gunste.
weest dan trouwbreuk tegenover hun
kiezers
en hen mitsdien uitnoodigt hun man
daat ter beschikking van de kiesvereenii-
ging te stellen.
Prachtig. Discipline moet er wezen!
De vereeniging nam dan ook de motie
aan, zij' 't dat met 36 tegen 25 stemmen
de alinea betreffende het ter .beschikking
stellen der mandaten geschrapt werd. De
meerderheid vond deze scherf te scherp.
De al te onafhankelijke vroede vaderen t—
te flauwhartig inmiddels o.m rond .voor
de zaak uit te komen kunnen 't zich
in ieder geval voor gezegd houden.
Maar laat nu de vrijzinnigheid voor
taan niet smalen o.p het rechtsche partijl-
verband, want zijl houdt er zelf een soort
inquisitie op na, terwijl de heer Rood
huyzen blijkbaar met welgevallen de 'rol
van groot-inquisiteur vervulde.
En tusschen haakjes: wat heerscht er
tusschen de linker broederen daar in de
schaduw van het parlement een aller
aangenaamste verstandhouding, 't Moet
een lieve lust wezen, onder hen te mogen
verkeeren.
V „In vrijzinnige geest".
Een ieder weet, dat (de Katholieke Kerk
den grootsten dwang heeft ondervon
den van regeeringen, die zich noemetni
vrijzinnig, dat b.v. de beruchte Kul-
turkampf in Duitschland het werk
was eerrer vrijzinnige, eener liberale re
geering.
Maar lees nu eens bet volgend be
richtje uit de N. Roti Qrt.
In Hessen bestaan nog weiten uit
den tijd van den Kulturkampf, die de
vrijheid van beweging van katholieke
Orden en op haar gelijkende geestelijke
vereenigingen op het gebied van den
godsdienst, de werken van naasten
liefde en in het maatschappelijk leven
de handen binden. Dr. Schmitt, de aan
voerder van het centrum in de Tweede
Kamer, stelt nu '-oor die wetten, welke
van 1S75 en 1878 dagteekenenin
vrijzinnigen geest te herzien, en
de ipgeering wil daaraan tegemoet
komen. Men hoopt, dat de zaak, na
tusschen de partijen gehouden overleg,
nog van het najaar haar beslag zal
kunnen krijgen. f r
|Wij spatieeren an bovenaangehaald
stukje de woorden in vrijzinnigen
geest". D'r. Schmitt, de Centrumsleider,
zou hervormingen voorstaan, die zij!n
„in vrijzinnigen geest" _zeker, men
kan het goed uitleggen: er bestaat ook
een Katholieke vrijzinnigheid, de „\v a r e
vrijzinnigheid, maar een ieder leest toch
in bovengenoemden citaat, dat de hervor
mingen, die dr. Schmitt voorstaat, jijn
volgens de wenschen van de vrijzinnigen,
d. w. z. de liberalen.
Als 'n typéerend staaltje van brutaliteit
en verdraaiing der feiten wilden we dit
eens eventjes naar voren brengen.
,De vrouwen vertelden elkaajr als een
geheim
Hij gaat trouwen met mejufvrouw
de Trémazan, mijn lieve! Zij mag wel
van geluk spreken. Hij is zoo goed <en
in het geheel niet trotscjfrj.
Een nieuwe overwinning van het gou
den kalf.
De dokter wenschte er zichzelf geluk
mede.
Zijn kunstgrepen slaagden naar
wenscb en beveiligden hem tegen' .alle
gevaren.
Toen hij de poort van zijn hotel weer
was binnengetrdden, wreef hij zich ver
genoegd de handen en1 mompelde:
Ik heb mijn dag niet verloren.
Maar hier .voelde hij zich' minder op
zijn gemak dan op het kantoor van; den
notaris of in de striken der stad.
Het werd tijd voor het mid'dagfrnaali
en noodljottigerwijze zou hij zich nu van
aangezicht tot aangezicht met zijn zus
ter moeten bevinden.
Inderdaad, toen hij de eetzaal binnen
trad, wachtte Thérèse h,em daar.
Het was hun eerste ontmoeting sedert
zijn terugkeen te Lamballe.
Des morgens was hij al vroeg uitge
gaan, onder voorwendsel dat hij haar
niet wilde wekken.
Haar zien was hem een kwelling.
Zij stond voor den schoorsteen, waar
onder een Janglzaam „vuur van groote
ALGEMEEN OVERZICHT.
iWielke zjjjn voor den Balkan de
vooruitzichten
op economisch gebied? De „Hamb.
Corr." schrijft over dit onderwerp, aat
Oostenrijk-Hongarije, door het bezit van
Bosnië en Herzegovina. zelf een Balkan-
staat, in deze kwestie tot de meest be^
langhebbende staten behoort. Algemeen
verwacht men, Mat met het eindigen van
het Turksche wanbestuur Thracië en
Macedonië weer zulle:.' worden een rijke
korenschuur, gelijk in de oudheid, een
„paradijls van vruchtbare wijngaarden en
oofttuinen", men hoont op een jecono-
mischen bloei.
Daartoe zullen echter spoorwegen
straatwegen, kanaüsatiewerken enz. noo
dig zijn, waarvoor de Balkanvolkeren op
Europa aangewezen zijn. Graaf Deym,
voorzitter van den Moravischen land
bouwraad, verklaarde onlangs, dat hij
hoopte, dat zich het volgend jaar voor
Oostenrijk-Hongarije :en nieuw afzet
gebied zou openen. De graaf betwijfelt
het echter, of men wel op grooTen bloei
mag rekenen, daar de Balkanstaten op
financieel gebied tot?al uitgeput zijn.
Maar hoe zal de toestand worden in
Albanië, het gewest, dat onder deTurk-
sche heerschappij gesloten was voor de
beschaving en vooruitgang, en nu als
autonome-staat de grenzen openstelt voor
de vreemdelingen^ (die de hulpbronnen
van het land moeten ontsluiten?
Over de waarde van deze hulpbronnen
loopen de meeaingen zeer uiteen. Dc
Servische minister dr. Wladen George-
witsj beschouwt Albanië als een rijk hout-
land, maar meent*, cjat het overigens door
de natuur schaars bedeeld is. Van andere
zijde wordt echter verzekerd, dat de
vlakten buitengewoon vruchtbaar zijn,
terwijl het niet onmogelijk is, dat de
bodem ertsschatten'bevat, die met behulp
van buitenlandsch kapitaal zouden kjunnen
worden ontgonnen»
Oostenrijk zal trachten een voordeelig
handelsverdrag met Albanië te sluiten.
■De afvaardiging uit
Westelijk Thracië
die te Konstantinopel is gekomen, vormt
tevens de voorloopige regeering. Zij be
staat uit acht leden, waarvan één een
Griek is. Het hoofd is de oelema ,H,afiz
Saleh.
De voorloopige regeering, zoo wordt
uit Konstantinopel gemeld, zal Env.er bei
verzoeken als vorst van het nieuwe onaf
hankelijke rijk op te treden. Men neernt
in diplomatieke kringen te Konstanti
nopel aan, dat Enver bei zelf de heele
onafhankelijkheidsbeweging van Adriano-
pel uit op touw gezet heeft, om als vorst
van den Turksdhen vazalstaat Westelijk
Thracië zijn eigen eerzucht te bevredigen
en de Buigaren "toch nog van Me Egei-
sche Zee af te sluiten.
Gebeurt dat alles zoo, dan wordt de
houtblokken brandde, geheel in h|et zwart
gekleed en deed geen beweging om
hem tegemoet te gaan.
Zelfs stak zij hem haar voortfoo»fd
niet toe, toen hij haar naderde om hiaar
een kus te geven.
Het was hem alsof zijn lippen een
blok marmer aan geraakt hadden.
Hij dwong, zijn stem zooveel moge
lijk tot kalmte, toen hij zeide:
Gij sliept reeds toen ik gistéren-
avond aankwam en ik heb ju niet in uw
slaap willen storen.
Koel zeide zij:
Ik dank u. De uren waarin ik slaap
zijn mijn eenige gelukkige.
Nog altijd verdriet?
Altijd.
Haar stem was zacht, maar zij1 sprak
langzaam, alsof zij geheel gebukt ging
onder een loodzware vermoeienis.
Geen vraag kwam over h,aar lippen!.
Zij toonde niet de minste belangstel
ling in h,et doel.van zijw reis.
Het was alsof uit dat lichaam de ziel
afjvvezig was en of zij op niets acht sloeg
van hetgeen er om haar hteen voorviel.
Zij wees hem met een handgebaar
naar He gedekte tafel, nam daaraan te
genover hem plaats, maar raakte bijna de
spijzen niet aan, die de dienstbode voor
aar neerzethte.
Een diepe stilte heerschte in de j-ui-
me eetzaal, die er met haar streng ameu-
toestaad op den Balkan er weer niet
eenvoudiger op. De Thraöërs beweren,
over*30.000 man te kunnen beschikken;
wordt Enver bei hun vorst, dan zal hij
wel voor de noodige Koerdische en La-
zische vrijwilligers zorgen. Dat hij talent
bezit om zulk slag van lieden tot taal
verzet te organiseeren, heeft hij in Afrika
bewezen, en het zal Bulgarije in de tegen
woordige omstandigheden niet makkelijk
vallen dat verzet te breken, want daar
is ee naanzienlijk leger voor noó'dig.
De mogendheden zullen zich hoogst
waarschijnlijk tot het zenden van nota's
aan de Rorte bepalen, die natuurlijk zal
antwoorden^ dat zijljot haar spijt niet bij
machte is aan de zaak iets te veranderen.
Japan
heeft der Ghineesche regeering een reeks
eischen voorgelegd, die betrekken heb
ben op:
le. de marteling van den Japanschen
luitenant Nihimira, die 11 Aug. aan de
handen is opgehangen
2e. de arrestatie van een anderen Ja
panschen officier te Sjantoeng;
3e. het dooden van Japanners te Nan
king, en
4e. de beleediging van de Japansche
vlag.
Japan eischt verontschuldigingen, be
straffing van de schuldigen en betaling
van een schadevergoeding, waarvan de
grootte later zal worden bepaald.
Men verklaart op het japansdhe ge
zantschap, dat China deze eischen onver
wijld zal hebben in te willigen. Anders
zal Japan de maatregelen neimen, die het
noodig acht
Jn verband met de gematigdheid van
de eischen, verwacht men2 dat China ze
onverwijld zal inwilligen.
Een vergadering te Tokio, door duizen
den bezocht, heeft geëischt, dat de re
geering de «Mongoolsche en de (Mantsjoer-
sche kwestie met geweld van wapenen
tot oplossing zal brengen. Een groote
betooging tegen de regeering is in voor
bereiding.
E ris nu een ambtelijk verslag over de
Schipbreuk van de L1
verschenen, dat, na de bekende toe
dracht beschreven te hebben, aldus voort
gaat:
Die officieren en de geheele bemanning
van het luchtschip hebben tot het laatste
oogenblik toe met voorbeeldige plichtsbe
trachting alles gedaan wat tot verhoe
ding van de ramp kon gebeuren. Het
luchtschip had volstrekt geen lange reis
gedaan en was zeer rijkelijk van brand
stof en ballast voorzie^i. Het had zjjn
gasvoorraad geheel bijgevuld en zich al
door, tot het ongeluk gebeurde, overeen
komstig de groote vrijheid van beweging,
die het had, op de zelf uitgekozen en
als gunstig beschouwde hoogte van onge
veer 500 M. opgehouden. Aan boord be
vonden zich 20 personen. Van een over
belasting van het luchtschip kan te min
der sprake geweest zijn, daar verschil
lende deelen van de uitrusting, die voor
blement zoo treurig uitzag en waarin:
slechts ee nbleeke straal van de ^on, die
door een der booge boogvensters naar
binnen viel, mog een ..schijn van vroolijk-
heid aanbracht.
Nu en dan trachtte de dokter het stil
zwijgen te verbreken door eenige woor
den, die halfluid over zijn lippen kwamen.
Hoe is het met uw gezondheid
Slecht
Ik heb Bachelin ontmoet
Zoo.
Hij maakt zich ongerust over u. Gij
móét u niet zoo aan uw verdriet overge
ven. De laatste jaren zijn voor nog wel
meer menschen noodlottig geweest
Zij scheen hem niet meer te hooren
en zicht geheel in haar gepeins te .ver
diepen.
Vruch.telloos herbaalde hij, trouwens
zionder eenige overtuiging, alleen maar
om iets te zeggen, want dia stilte wajs
hem te pijnlijk, eenige banale zinnen, als:
De revolutie staat gelijk aan de
uitbarsting van een vulkaan. Niemand
kan dat verhinderen. Men bedwingt nu
eenmaal de natuurmachten niet. Wat
moeten wij in zul ken omstandigheden
doen. Men moet trachten zich te redden
en daarbij geldt het: elk voor zich.
Of:
Bij een aardbeving heeft men ook
den tijd niet zich met anderen bezig te
houden.
den oorlog bestemd is, niet aan boord
waren. Bij het ongeluk heeft men mits
dien noch te doen gehad met een weige
ring van de technische inrjchtingen, noch
met gebrek aan ballast of gasverlies, maar
met een samenloop van gansch buiten
gewoon ongunstige weersverschijnselen,
dus met overmacht. Het oordeel over de
waarde van het stijve luchtschip als oor
logstuig wordt door het gebeurde Jn
geenen deele gewijzigd.
GEMENGD.
r— Aan de „Temps" wordt uit Berlijh
geseind: Volgens'de bladen wordt door
een syndicaat van Fransche en Duitsche
financiers met de Turksche regeering
druk onderhandeld over een concessie
voor een spoorweg van Jeruzalem
naar Hedjaz en de haven van Jaffa.
Er zijn al dikwijls plannen ge
opperd en zelfs ontworpen voor de in
stelling van een veerdienst tusschen
F r a n k r ij k en Engeland, met veer-
booten, waarop de treinen gerold wor
den, zoodat de reizigers niet hoeven over
te stappen en de goederen niet overge
laden te worden, booten iooals men die
b.v, heeft tusschen Denemarken en Zwe
den. In 1905 is er zelfs een wetsontwerp
in het Lagerhuis geweest, om machtiging
te vragen voor den noodigen aanleg te
Dover, maar er kwam verder niets van.
Volgens een Bngelsch blad is men nu
doende voor een dergelijken veerdienst
tusschen Newhaven en Dieppe.
In het Russisdhjp dorp Krynka bij
Kief heeft Maandag een bloedig ge
vecht tusschen politie en boerenplaats
gehad. Laatstgenoemden was n.C ver
boden hun ren te on den^grer:'
van den landheer; zij stoorden zich
echter niet aan het verbod, zoodat de
politie het noodig achtte op te treden.
Toen schoolden ongeveer '500 boeren en
boerinnen samen en trachten met steenen,
zeisen en hooivorken de politie te ver
jagen. Dit ging .waarschijnlijk niet vlug
genoeg naar hun zin, zoodat zij ook
begonnen te schieten, waarop ook de
gendarmen vuur gaven. Dertig boeren
werden gewond en eveneens een groot
aantal soldaten en officieren. 'De gen
darmen slaagden er echter ten slotte in
de boeren te verdrijlven.
Het Koninklijk bezoek te Amsterdam.
Het hofbal gisteravond was druk be
zocht. Het getal der dames was ditmaal
grooter dan voorheen en zoo kon men,
te midden van de schitterende ambts
gewaden en uniformen, en van ,de tal
rijke stemmig-zvvarte rokken, vele schoo--
ne toiletten bewonderen Te ruim 9 pur
schreed de Koninklijke familie met groot
gevolg de Burgerzaal binnen. H. M. de
Koningin was gekleed in kostbaar wit
zijden gewaad met kanten pverkleed;
op het hoofd en om "den hials flonker
den de diamanten van het nationaal hul
deblijk. H. M. de Koningin-Moeder was
Hij zag haar aan, maar zij scheen'
hem niet te zien, evenals zij1 maar hem!
luisterde, zonder dat zij hem scheen te
verstaan.
In haar verdriet was zij schooner dan
ooit.
Haar /.rekken schenen nog fijner te
zijn geworden, haar leest nog slanker,
haar zachte, blanke h'uid nog doorschij
nender, haar hemelsblauwe oogen nog
grooter en de blik daarvan moest elk
doen ontroeren, die hem ontmoette, van
orjder de lange wimpers, die er Je uit
drukking nog van verhoogden:.
Haar handen, die koortsachtig gloei
den, had zij op het tafellaken gelegd
als wilde zij ze wat verkoelen en die
handen waren even wit als het laken,
waarop zij rustten.
Hubert zweeg verder.
VWat moest hij haar ook zeggen?
Anderen kon hij bedriegem, maar haar
niet.
Zou hij haar zijn voorgenomen huwe
lijk meedeelen?
Zij zou er niet aan gelooven.
Misschien zelfs zou zij trachten zich!
er tegen verzetten, haar vriendin Rose
de Trémazan de oogen te openen, haar
toeroepen
Gij kunt uw eerlijke hand niet leg
gen in die van mijn broeder, waaraan
bloed kleeft, h,et bloed van uw ouders
en vrienden. (W,ordt vervolgd.)