9
BUITENLAND.
DE TWEHRMEN.
4e Jaargang
No. 1191.
ouAomt
Bureau OUDE SINGEL 54, ILESOEFL
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
r BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V# cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
September
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
'«opzonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Minister Lely.
fte der nieuwe bewindslieden, de toe-
ist donker moge inzien, minister Lely
daar wel 't minst last van hebben,
erbeterlijke optimist als hij is.
t Is hem al dadelijk aan te zien, dat
niet zwaartillend van aard is. Joviaal
;ijn welgedaan uiterlijk, luchtig zijn
1, veerkrachtig zijn houding, eeuwig
end zijn glimlach.
)ié glimlach is lintussichen niet het
ist aangename in dr. Lely's verschijV
r. 'tMoet voor wie met hem van ge-
hten wisselen min of meer irriteerend
altijd glimlachend te woord te wor-
gestaan, waarbij nog komt, dat hij
gewoon is zijn stem erg te ver-
fen. Did heer Lety zegt alles op effen
n, wat den indruk wekt alsof hiji de
nerkingen van zijh tegenstander niet
onder de moeite waard vindt,
tls den nieuwen bewindsman steeds
voor 'den wind gegaan, al heeft
H(ot dusverre nog geen groote ont-
rpen mogen verwezenlijken. Zijn Zui-
zee-plan zal nu misschien de werke-
heid wat meer jiabij gaan komen.,
arbij dan te hopen is, dat het "minder
tegenvallen dan de Scheveningsdie
ren, die !hem in de eerste vreugde
't besluit tot aanleg wel toit „Lely-
ïedictus" deed stempelen, maar welke
tgebruik niet bijlzonder meeviel,
lehalve nu al voor de derde maal
lister, is de heer Lely ookkorten
gouverneur geweest der kolonie Seri
ne, waar hij juist den Lawa-spoorweg
ilukt vond en 'de bacoven-cultuur mis
ken zag, wat intusschen aan zjjh op-
isme niet heeft geschaad. In deTweede
mer teruggekeerd, bleef hij ten minste
ipvol omtrent de toekomst der kolonie
temd, al zou deze vooreerst nog wel
geld blijven kosten.
Waarlijk, als de heer Cort van der
den er op bedacht is geweest iemand
een gelukkig gesternte aan zijn mi-
terie te verbinden,'dan was Rij in de
ïze van dr. Lely in de goede richting.
Natuurlijk staat het zeer te bezien, of
gesternte nu niet eindelijk tusschen
wolken zal raken, terwijl' we betwe
en of minister Bertlimg, die de koorden
beurs houdt, Wel erg blij zal blijven
:t zijn gelukkigen 'collega, want een
edkoop plannenmaker is ingenieur Lely
dusverre nog niet gebleken.
We zijn nieuwsgierig ook naar de
iterstaat-paragraaf van de Troonrede.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De bekende .Kardinaal
Vives y Tuto
reeds langen tijd lijdend was, is Zon-
gavond in het bijzijn van zijn broeder
achjm te Mont'e Porzio ontslapen.
Die overleden kardinaal werd in bet
rp San yincenzo di Llevanares in de
dvineie Barcelona jn Februari 1854
FEUILLETON.
3)
ïn den klant, die den tuin doorging,
ikende de notaris "Bachelin, den vriend
Trémazan's en den algemeen ge-
hten geneesheer van Lamballe, of-
hoon hij slechts eenvoudig plattelands-
■elmeestqr was.
okteir Baclielïn en notaris Sénécan ston-
■n op zeer vriendschappelijken voet met
kaar. Hu'n meeningen, die volkomen
rereenstemden, vormden den grondslag
w hun vriendschap. Zij keurden de
tspatti'ngen dqr revolutie af en ver
fden tqrug naar de rust, waarin zij
leefd hadden, voordat de revolutie uit
rak. Beideh zonder eerzucht, zeiden zij,
at het Jhun nooit aan vrijheid had ont-
bken en, al erkenden zij, dat er fouten
eefden aan den ouden ireg'eeriingsvorm,
at daaronder wanverhoudingen beston-
en en schandalen voorkwamen, zijl meen-
toch, dat men die fouten wél had
tfinen verbeteren, liever dan alles te ver-
^bgen.
Als voorzichtige lieden edhter hoedden
|J Qr zich wel voor, hun meeningen en
^nswijzen openlijk uit te kramen.
geboren. Hij maakte zijn studiejaar on
der leiding van zijn oom pater Raphael
en pater Calasanzio Casanova .van het
Pius-instituut. Uit dankbaarheidjegenjs
zijn leeraar nam José Vives bij zijn in
trede in de capucijnerorde den naam Ca
lasanzio aan.
In 1S69 begaf hij zich in het novi
ciaat naar Guatamala, waar hij den 12n
juli 1870 zijn groote gelofte deed. Spoe
dig hfa (het uitbreken der revolutie aldaar,
reisde pater Calasanzio met andere "Capu-
cijnen naar Frankrijk, trad in het klooster
van Toulouse, waar hij slechts korten tijd
verbleef, daar hij opdracht kreeg zich
naar Ecuador in te sichepen.
In 1896. naar Frankrijk teruggekeerd,
werd hjj tot gardiaan van het klooster
te. Perpignan gekozen, vervolgens tot be
stuurder der Seraph ijnsche sch/ool, maar
moest tengevolge van het staatgdecreef
van 1S80 zijn post verlaten. Hij begaf
zich naar Spanje in het klooster van
Igjuelda. Naar Rome gezonden toon die
hij buitengewone bekwaamheid bij h/et
regelen van de veneeniging der Spaan -
sche capucijnen met de overige leden
der orde. In 1887 benoemde Paus Leo
XIII pater Calasanzio tot consultor van
het H. Officie, in 1893 bekleedde hjj
dezelfde post bij de Congregatie der
Propaganda, vervolgens bij de congre
gatie van het Concilie en bij die der
buiteingfewone kerkelijke zaken, en hij
toonde zich daarbij een meester in dje be-
behandeling van alle Romeinsche £ange-
legjenheden.
Als leider van het concilie voor (Jq
Zuid-Amerikaansehe Bisschoppen te Ro
me; trok 'hij de aandacht van Leo XIII,
die hem, hoewel hjij Pas 45 jaar was,
tot kardinaal verhief en hem de diako-
nie van St. Adriano op het Forum Ro-
manum schonk. In het college van kardi
nalen muntte hij als redenaar uit. Bij de
nieuwe inrichting der congregaties door
Paus Pius X, werd hij tot Prefect der
Regulieren benoemd.
Bovendien was ljij lid, van de Congre
gatie van het H. Officie, der Sacramen
ten, der Propaganda, van den Index, der
Ritten en der buitengew. kerkelijke aan
gelegenheden. Geen enkele andere Kar
dinaal was protector van zooveel kloos
ters in andere landen, als Z.Em. Vives
y Tuto. Ook van de Quitsehe ■Zuster®-
öorigjregaties, was hij protector.
Onder den schuilnaam van Jos'é Lle
vanares, schreef hij over hfet kanonniek
recht en het RomeinsChfe brevier, terwijl
hij bovendien de uitgave van verschil
lende werken over moraal-theologie en
ascese bezorgde.
De eerste zitting vah 'de
T urksch-Bulgaarsche
vredesconferentie is gewijd geweest aan
de gewone plichtplegingen. De zitting
begon daarmee, dat de grootvizier de
gedelegeerden aan elkander voorstelde.
Voorts werden e rredevoeringen gehou
den, waarin de wensch werd uitgedrukt
dat de onderhandelingen een voor beide
landen bevredigend resultaat zouden
De dokter werd door den notaris op
de meest hartelijke wijze ontvangen. 1
|Hij k(wam een rekening indienen, die
hij t;e vorderen had van een oude dame,
WÏ;er overlijden hij niet had kunnen ver
hinderen en wier nalatenschap door
Sénécan geregeld werd.
IDe notaris gaf de rekening aan ^ijn
eersteJH klerk, om ze bij' het dossier der
erfenis te voegen, en toen de dokter,
wiens gezadelde paard op straat wachtte
om een rit naar -een naburig dorp te
doen, weör wilcfe heengaan, 'hield hij
hem terug jnet de vraag:
W;eet gij het nieuws al?
Wielk nieuws?
Dokter Nolla'n is aangekomen.
,Is hij hier?
iJa, vannacht omstreeks 12 uur is
hij uit zijd reiskoets gestapt
(Hebt gij hem gezien?
Sl,echts ya,n verre. Onze straten zijln
'S avo|nds 'niét verlicht, maar het was
heldere imaan en ^podoende kon ik hem
toch (zeer goed onderscheiden. .Hij reisde
als ,een groot heer, die zich niets te ont-
zegge'p heeft. Zijn reiskoets, een nieuw,
prachtig voertuig, is geborgen in den
stal van het hotel Nollan en de paarden
zijn naar de post gebracht. Er is sprake
van een huwelijk.
'De dokter knikte.
Ik wveet het.
hebben en de volgende zitting op Don
derdag bepaald.
Ingelichte Turksche kringen /blijven,
trots de beweringen van de >pers en
de Rulgaarsche gedelegeerden, verkla
ren, dat de vredesonderhandelingen
tot resultaat zullen hebben, dat de
eischen, door de Porte vóór de aan
komst van de Rulgaarsche gedelegeer
den gesteld, zullen worden ingewilligd,
Natsjewits heeft n.l. reeds officieus een
overeenkomst goedgekeurd, waarbij Tur
kije in de buurt van Adrianopel genoeg
'glebied ten Westen van' de Maritsa krijgt,
om een grenslijn te kunnen verdedigen,
die van een punt ten Ruiden yaja Adria
nopel rechtstreeks Noordwaarts naar de
oude grens loopt, en vervolgens naar
de Zwarte Zee, zóó, idat Kjrk .KiliSse
aan Turkijle blijft.
De gedelegeerden hebben niet anders
te doen, dan deze officieuse overeen
komst te bevestigen.
Onze aandacht wordt min of meer van
den Balkan afgetrokken door de op het
oogenblik toegespitste verhoudingen tus
schen
Japan en China
waaromtrent wij den lezer gisteren be
reids hebben ingelicht.
iDte Chineesche regeering is zeer ge
zorgd over de opwinding, die in Ja
pan over den dood yan. de drie/ Jar
panners gedurende het gevecht te Nan
king heerscht.
In den wensch, alles te dogp om de
zaak goed te maken, heeft de regeering
haar zaakgelastigde fe Tokio opgedra
gen om het Japansche ministerie van
buitenlandsche zaken haar leedwezen te
betuigleh.
De nieuwbenoemde 'Chiheesche ge
zant te Tokio heeft last gekregen, zich
naar Nanking te begeven om pen ij^uw-
keurig onderzoek in te stellen.
Terwijl men aldus niets ongfedaar. laat,
om Japan te verzoenen, acht men in
buitenlandsche kringen te Peking de op
winding in Japan wel wat onbegrijpelijk.
Nu verscheidene onzer lezers nog on
der den indruk zijn van <ie genietingen,
hun verschaft door een wilde-beesten-
spel, zij hier een plaats gejgeven aan "de
tragische geschiedenis van een
vreeselijke paniek
die Zondagavond is voorgevallen in het
wil de-beestenspel van Bö,stock in de tui
nen van de jen toonstelling te Gent.
Het Handelsblad van Antwerpen meldt
er het volgende over:
Zondagavond deed Davelis, bestuurder
der menagerie, de beren hunne oefenin
gen doen. Hij bevond zich in de koof
met 7 beren, in tegenwoordigheid van
een menigte tóeschouwers. Alles was
gfoed afgeloopen tot omtrent 9A/a ure.
Toen wilde de heer Davelis een der
beren op een bankje doen zitten, zoor
als naar gewoonte. De beer toonde zich
koppig: de temmer bracht hem met zijn
vorkje drie steken toe. De beer sprong
l-ï H(eeft men het u ook verteld?
Tr.eedt hïfinen waar gij maar wilt,
in Ret eene of andere einde van1 die stad,
pp men zal er u over spreken. Ik weet
niet wie het gerudht verspreid hee,tf maar
jedereèn heeft er den mond vol van.
Ik was zoo even bij den kruidenier, die
a^n elk, die 'thooren wil, vertelt, dat
hij een brief ontvangen 'heeft van dokter
Nollan, die begint met:
'„Mijn waarde Ledoux!" Daarmee is
hij buitengewoon gevleid en aan iederen
klapt, die in zijn Winkel komt, laat hij
dien brief lezen. De kruidenier beroemt
er zich niet weinig op, dat zulk een
voor,naam heer hem zoo gemeenzaam
aanspreekt. Hubert Nollan belooft daarin,
dat hij voornemens is veel goed te doen
in het land en zqgt, dat hij geen ander
gebruik wil maken van een vermogen,
dat door een ongelukkig toeval in zij'n
handen gevallen is.
De notaris vroeg:
1Ongelukkig toeval? Staat d,at in
den brief?
Met dezelfde woorden. Ik heb het
met eigen oogen gezien. Sénécan schud
de het hoofd.
Ja, wel een ongelukkig toeval, zei-
de hij, maar onder ons gezegd, mijn
Waarde Bacelin, heeft hij dat' jtoeval wel
een handje geholpen.
De dokter kuchte.
op zijde en draaide achter den heer
Davelis; deze wendde zich om, om het
'dier in het oog te houden, doch in hlet
omdraaien struikelde hij en viel. Hij
kon weer opspringen maar viel opnieuw.
Dan sprong de beer op hem toe en een
tweede "beer, die tot dan toe was blij
ven staan, sprong ook op hem. De vijf
andere roerden zich niet.
Een verschrikkelijke paniek ontstond
de toeschouwers huilden, 'tierden en
vluchtten langs alle kanten. Die wilde
dieren beten en klauwden hun slacht
offer op verschrikkelijke wijze al grol
lende. D|e bewakers waren ongewapend
en verloren min of meer het hoolfd in
al d,at gewoelh|et .duurde toch piet
lang eer zij hunne vorken hadden. Zij
staken d,an langs alle kanten op de twee
beren, die eindelijk Jiun slachtoffer los
lieten, maar dje korte oogenblikken wa
ren voldoende geweest om den ongeluk
kige doodelijke wonden toe te brengen.
Toen men bij helm kwam ademde hij nóg,
maar hij was vreeselijk gesteld. Hij: had
diepe wonden over heel zijn lichaam.
Op een berrie werd het slachtoffer
naar het Roode Kruis gedragen en daar
verzorgd: doch het blies weldra den
laatsten adem uit. Intusschen waren de
toeschouwers langs alle kanten door het
park geloopen, het schrikkelijk nieuws
vertellende. Sommige vertelden dat een
leeuw was uitgebroken en elk vluchtte
waar hjj kon. ,Die lokalen van het feest
paleis waren weldra gevuld met bezoe
kers, die daar 'n schuilplaats zochten te
gen den „leeuw". De vrouw en dochter
van den heer Davelis waren ook bij de
oefeningen aanwezig buiten de kooi. Da
velis was 42 jaar oud, en Fran^chjnan
van geboorte.
Een aantal personen zijn in hunnie
vlucht door stooten, stampen of vallen
bezeerd geworden, hebben voorwerpen
verloren of schade bekomen aan hunne
kleeren. De politie snelde natuurlijk ter
plaatse. De eenen vluchtten naar de
uitgangen of liepen ach,ter de tenten.
Anderen 'drongen in de café's en be
gonnen er reeds de stoelen te barrikar
deeren tegen dat „de leeuw" zou gekor
men zijn. Een persoon werd later in den
ikaaswinlkel tegenover Bóstock door eene
ruit geduwd en gekwetst, 't Was vree
selijk en het ergste van al, men ver
spreidde ook de mare. d,at de expositie
in brand stond.
De brandmelder, dicht bij het ^Bur-
gersRuis, werd uitgeslagen en de brand
weer der tentoonstelling snelde ter
plaatse. Later kwam ook de brandweer
der kazerne.
De h.eer commissarijs Piron, samen met
twee politieofficieren, waren bijna ,niet
bij imach.te 1de jmenigt'e te bedaren.
Maancfagoch.tend om 6 uur hebben de
bewakers der menagerie den beer, die
Mavelis aanviel, afgemaakt. Het was
maar bij den achtsten kogel dat -hij' viel,
om niet meer op te staan.
Dit schrikkelijk drama heeft een onbe
schrijflijke ontroering jn'de stadi verwekt.
Ik heb het altijd gedacht, maar !die
schelm is zoo slim.
Gij bedoelt dat de bewijzen ontbre
ken?
Men mag iemand toch niet veroor-
deelen, wanneer men geen ^zekerheid
heeft.
De notaris zeide:
h Wil ik u eens wat zeggen, Bacbe-
lin Wij zijn te nauwgezet, mijn waarde.
Wij willen' een berg van bewijzen heb
ben, waarnaar ,onze vijanden niet vra
gen, als zij ons kwaad willen doen. Hadi-
den zij bewijzen tegen al die ongelukki-
gen, mannen, vrouwen en kinderen, die
zij in troepen meevoerden naar Rennes
om hen zonder medelijden te fusilleeren,
bij wijze van tijdverdrijf of vermaak
Op die manier zullen wij altijd de lijjden-
d|e partij zijn. Ik....
Sénécan dempte zijn stem toien hij
voortging
Ik geloof dat dokter .Nollan een
zwaren last op het geweten heeft, dien
ik niet gaarne o.p het mijne ?ou voelen.
Hij voegde er, bij, nog zachter qn
met den klemtoon op ieder woord:
En ik denk niet dat hij lang zal ge
nieten van een zoo kwalijk verkregen
fortuin, wat heel goed zal zijn ook, want
dat zou slechts een aanmoediging zijn
voor schurken van zijn slag.
Bachelin legde snel de hand op zijn
GEMENGD.
Op 60-jarigen leeftijd is de Fransche
Chocolade-koning iJenri Menier
overleden. Hij was een van de twee ge
broeders, die de bekende chocolade
fabriek te Noisiel, in Seine en Marne,
bezaten. Menier was ook een groot sport
liefhebber, een van de oprichters van de
Fransche Automobielenclub en eigenaar
van het mooiste jadht in Frankrijk.
Twintig jaar geleden kocht hiji het
eilandje Antiqosti; "aan de Canaóeesche
kust bij den mond van den St. Laurens.
Hlet heeft een omtrek van 500 KM. Het
volk daar isi er in *ij!n gewoonten nog
sterk Fransch. Toen Menier het kocRt,
woonden er slechts een handvol visschers.
Menier voerde er allerlei verbeteringen
in en liet zelfs een spoorweg ter lengte
van 24 K.M. aanleggen. Hij vestigde er
een fokkerij van dieren, wier vellen voor
den pelterij handel waarde hebbei^ £n
papierfabrieken, ijet eilandje is nu zeer
welvarend.
Niemand mocht er zonder zijn vergun
ning aan land komen en alle bewoners
moesten zich verbinden om geen alcohol
te drinken en niet op wilde dieren te
jagen. De modelyisscherij op het eiland
voert elk jaar "500.000 kreeften uit.
Behalve van bet mooie kasteel Vaureal,
waar hij gestoryen is, was Menier eige
naar van het prachtige "en historische
kasteel Chenonceaux, in Indre én Loire,
dat hij gekocht (heeft om het voor 'de
natie in stand te houden. H|et was zijn
plan, om het geheel in den ouden trant
te laten herstellen.
Harold Hermensen, een Kopenhage-
naar, is Zondag pp een tocht naar den
Wiendenstock, in de Alpen van het
Unterwald omgekomen. Hij was. met
twee kennissen, maar zonder gids, uit
Engelberg opgebroken om den berg te
beklimmen. Zij verdwaalden èn moesten
terug, zonder den top bereikt te hebben.
Op den terugweg is Hermensen 600 M.
diep naar beneden gestort.
Tusschen Londonderry en Strabane,
in het Iersche graafschap Tyrone, is Zon
dagavond een trein met dagjesmen-
schen van het spoor geloopen en om
gevallen. Een spoorwegbeambte werd
opslag gedood en ongeveer 30 menschen
kregen verwondingen, vele zulke ernstige,
dat men eraan twijfelt, of zij ervan op
zullen komen.
Een verschrikkelijke ont
ploffing heeft Zaterdag plaats, gehad
in een vuurwerkfabriek te Aubervilliers^
nabij Parijs. De leider dezer fabriek,
Sergeant, was reeds geruimen tijd bezig
om een soort vuurwerk te vinden, dat,
ongevoelig voor "koude of vochtigheid,
bijl elk weder en in elk klimaat gebruikt
zou kunnen worden. Eindelijk meende
hij èen dergelijk praeparaat gevonden te
hebben en met ibéhulp van vier werk
lieden zou hij Zaterdag op een veld nabij
de fabriek er een proef mede nemen.
Toen een der mannen wat water op het
mengsel wierp, had de ontploffing plaats.
De kracht der ontploffing was zoo
mond en zeidei
Stil, daar is hij1
Inderdaaid daar kwam hij.
Hubert Nollan trad hef tuinhek Binnen.
Hij liep over het pad, van kiezelzand,
dat door den tuin naac het kantoor
leidde.
Zijn houding was ongedwongen, een
gjïimlach plooide zijn lippen.
Hij was fijn gekleed naar den Parij-
schen smaak, een vingerdik poeder lag
op zijnblonde h,aar, een kanten das
was om zijn hals gewonden, zijn zwarte
rok, met grijs satijn gevoerd, was keu
rig gesneden en rouw-breloques hingen
pin d er zijn vest uit.
Een vriendelijke trek lag op zijn ge
laat en zijn oogen stonden zachtzinnig.
'Wie had kunnen denken >d;at deze man
met zijn innemend voorkomen, zoo keu
rig gekleed en wel verzorgd, in staaf
was tot zooveel laaghartige misdaden en
moorddadige kuiperijen
Hij trad binnen met zijn hped onder
den arm die hjj achteloos op een stoel
wierp, om daarna eerst den notaris en
viemoigens den dokter de ljand toe te
steken met allen schijn van vriendelijk
heid en ten slotte aan Jiénécan te yra-
gen:
Hebt gij eenige oogenblikken voor
mij, waarde notaris?
(Wordt vervolgd).
