30
BUITENLAND.
ton 3 Oranjemannen te Warmond
in 1813 en 1863.
BINNENLAND.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
iIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
er post ƒ1.50 per kwartaal-
Afzonderlijke nummers 2V9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
jaargang
No. 1183.
Zaterdag
Augustus
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
•^zonden mededeelingen van 15 regels f 1.50. elke regel meer 30 cent. met gratis
vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Behalve dat de officieuse onderhande
en tusschen
Turkije en Bulgarije
lotselinig zijn afgebroken, komt ons ook
li et bericht dat Nats je wilts, die deze zoo
mg aan den gang Laid 'gehpudem, nu
:lf door de 'Biulgaarsche regeering is
;ruigigenoepen. Volgens telegrammen uit
el'grado te Wieenen ontvangen, denkt
jen er in Bulgarije niet aan' oim ,recht-
treeksche onderhandelingen met den
'urk te beginnen. Toch mag men geloo-
en dat het dit afbreken der pnderhan-
elingen en het beroep op de mogend-
eden slechts gedaan heeft om zijn
restige bij het volk niet te Verliezien.
ten acht het toch zeer waarschijnlijk
at het Bulgarije hoogst aangenaam
ou zijn door mididel van een der groote
ïogendheden tot werkelijk gemeende
nderhandelingen te kunnen komen. Gej-
wordt dat hiervoor reeds die hulp
an Italië is ingeroepen. Als dezevon
derhandelingen eenmaal begonnen zijn,
ouden ze rechtstreeks tusschen Sofia
n Konstantinopel kunnen worden voort-
[ezet.
In Turkije begint men echter reeds
/eer een dreigende toon aan te .telajalnO
„De Bulgaarsche diplomaten, zoo
hry'ft de Tanim, hebben de deugden en
;ebreken van een bekrompen en koppig
toeren verstand.
Als de Porte een spoedige oplossing
zenscht, moet zij dwangmaatregelen toe
assen. D;eze kunnen slechts zijn d'e bje-
etting van Gumuld'zjina, Dede Agatsj
in jde andere voor Bulgarije bestemde
ilaatsen aan de Egeïsche Zee, niet met
et voornemen om ze te heroveren, maar
nn den mogendheden aan het verstand te
irengen, dat wij verplicht zijn, op een
mdlerpand beslag te leggen, die wij in
landen moeten houden, totdat de kwestie
fan 'Adrianopel iisi bpgélost."
Een der invloedrijkste Turk'sche diplo-
naten heeft aan een correspondent der
Berald1" verklaard', Idjat Turkije Adriainio-
>el nïet zal afslaan zonder wapenjge-
eld. Wij zijn bereid, zeid|e hij, eën oor-
og met Bulgarije te beginlnen om deze
leiüge stad' te behouden. Zelfs indien
(usland Trebironde en Erzerum zou he
etten, zouden wij niet wijken. Rusland1,
al Turkije den oorlog niet durven Ver
klaren, wijl de mogendheden onder el
kaar niet tot eensgezindheid kunnen1
romen.
Zoodra echter Bulgarije Adrianopel
tfstaat, zullen wij het gebied aan de an-
iëre zijde ,der Maritza ontruimen.
Intusschen is het niet aan te nemen
ï'at Bulgarije met die wapenen in de hand
iën Turk tot het opgeven v|an'Adrianopel
:al dwingen. Ooggetuigen van den te-
'Ugkomst der soldaten in hun dorpen'
lebben de overtuiging dat de bevlolking
liet gemakkelijk weer voor een oorlog
ipigetrommeld zal kunnen worden.
Door welwillendheid van onzen dorps
genoot, den heer J. Oudshoorn Lz.,
cwam dezer dagen een gedicht in ons
bezit, dat, voor een Warmonder, vooral
.n deze dagen van Onafhankelijkheidsr
feesten, wel interessant kan zijn.
De dichter er van isl een zekere Jan
van Egmond, die door zijn gaven, als
dichter, schilder en briefsteller, schoon
schrijver ën boekhouder, indertijd een
dorpsberoemdheid was, van wie men nu
na zijn jarenlang verscheiden nog
menige curiositeit kan hooren opdissdhen;.
IHet ondertverp van de verzen, die
straks hier volgen, is het Ihistorisdh feit,
drie ingezetenen van W|airmowd:, m.e"t
name Wiillem Oudshoorn Cz„ Joannes
Schoneveld Ez. en Hluig TVlèurs, dade
lijk na het bekend worden der landing
|Van den Oranje-Prins en de verjaging
der Franschen, den NedeFlandschen vlag
°P den „ouden toren" brachten, en onder
een verklinkend „Oranje boven" op den
omloop stonden te wuiven met de drie
kleur, die zij daarna boven op den spits
Vervolgens neemt te Bielgrado da cho
lera, ten gevolge V,an den terugkeer van
de troepen van het oorlogsterrein toe.
Men heeft er een aantal nieuwe barak
ken geopend.
Aan den anderen kant zijn de scholen,
die tot reservehospitalen waren ingericht,
weer aan hun bestemming teruggeven.
Kardinaal Van Rossum
zal nu hij ons land verlaten heeft n'iet
lang meer wachten met £,ijn terugkeer
naar Rome. Zondjag ,a,.si. zal Z.E, een
bezoek brengen aan Antwerpen, waar hij
enkele dagen verblijven zal. i
D|e Vlaarnsdhe bladen1 geven v|an het
bezoek het volgende program'.
Zijne Eminentie komt Zondagmiddag
om 5 u. 50 te Antwerpen aan. Van het
Station gaat hij reglrecht naar het kloös-
ter dier paters Redemptoristen van het
Hopland'. Om 7 uur zingt de kardinaal
er een plechtig lof, en houdt er eene
aanspraak tot de leden der verschillende
H. Familiën.
Maandag leest hij de Mis in de kerk
van h,et Hopland, en deelt er de H. Com
munie uit aan de leden der H. Familie.
's Namiddags woridt Zijne Em. een
feestmaal aangeboden. Daarop1 zijn ver-
s ch ei d en e waardjgheii.dsb ek 1 eeders djer s:e-
culiere en reguliere geestelijkheid uitge-
noodigd. 1
D|insdag bezoekt ide doorluchtige kerk
vorst de lederi der orde, diie te Essch.en
verblijlven; Woensdag terugkeer naar
Antwerpen, waarna Z* Em'. denzelfdein
dag de stad verlaat en de terugreis naar
Rome aanvaardt.
GEMENGD.
iEen aantal priesters en leeken vian
Boulogne, waaronder de vicaris, mgr. Le-
jeune, kanunnik Gilliot van het klein
seminarie, kanunnik Seillier van de St
Pieterskerk pn een achttal Katholieke
inwoners der stad, waren gisteren voor
de rechtbank gedaagd, wijl zij voor eeni-
gen tijd bij een kerkelijk feest de Pau
selijke vlag uitgestoken hadden.
De vrederechter veroordeelde ieder
der beklaagden tot.... één franc boete,,
Kanunnik Golliot werd vrijgesproken,
wijl zijn vlag gewapperd had boven zijn
ommuurde erf....
Zoo vrij is h,et leven in Tr rank rijk
'Die „Ha mid Teh" die zich op het
oolgenblik te Smyrna bevindt, wordt te
gen -Zaterdag te Pera verwacht. Die be
volking bereidt zich yoor om iden „v 1 i e-
g en den T u r-k" .triomfantelijk' te ont
vangen.
De SüdslavischeiKorrespondenz ver
neemt uit Grieksche bron, dat de kro
ning van koning Konstantijn
in Mei zal geschieden volgens den .ritus
van het Byzantijnsühe rijk. De 'koning
zal gekroond worden met de kroon en
in \den purperen mantel, van keizer van
Byzantium, die zich op den berg Athos
bevindt. |Deze kroon tein mantejl zullen met
groote plechtigheid'.naar Athene overge
bracht worden.
Een telegram uit Vera Cruz beves
tigt, d'at H-herta aan Lind heeft dben
weten., dat hij bereid is Ide besprekingen
te hervatten en dat hij de voorwaar
den van WT1 son wil aan Vaarden
om (Ten vredie en d!en dank idler Mexi-
vastbonden, wat lang^geen gemakkelijk
karwei is.
|Hun groote blijdschap vond voor een
groot deel ook haar reden hierin, dat
zij alle drie in 1794 waren geboren en
door het "herstel 'der Nederlanden dus
juist waren ontkomen aan de conscriptie,
den gedwongen Franschen krijgsdienst,
die begrijpelijkerwijze door de Holland-
sche jongelui gehaat en gevreesd werd.
Dit gebeurde in 1813.
Een bijzondere merkwaardigheid is
is echter, dat hetzelfde driemanschap,
Willem Oudshoorn, Hannes Schoneveld
en Huig Meurs, in 1863, bij het half-
eeuvyfeest van Neerlands Onafhankelijk
heid, wederom die vlag, op den toren
staken, en weer onder een luid Oranje
boven, evenals, zij vijftig jaar geleden ge
daan hadden.
Den dichter thans, het woord
VIJFTIG JAREN
SINDS DE HERSTELLING VAN
(i ORANJE.
L 1813.
Zwaar drukte eens het Fransche juk
Op 't dierbaar Nederland,
Welhaast bezweken onder druk,
caansChe regeering te verwerven. Vol
gens een telegram uit Mexico, heeft het
bericht, dat Lind in de hoofdstad terug
zou komen, gisteravond de Verklaring van
Gamboa uitgelokt, dat Mexico niets had
toegestaan en dat de nota van Gamboa
van 26 dezer de laatste gedachten wisse
ling met Lind bevatte.
Een tyfon heeft te Tokio aan
merkelijke verliezen veroorzaakt. Er zijn
twintigtallen a'ooden en honderden brug
gen zijn vernield'. Op' den berg Komaga-
take zijn zeventien kinderen omgekomen.
Te Tokio zijn \ijf ti en duizend h ui zen on-
d'ergeloopen. D|e spoorwegen hebben ge-
ledien, de oogst is gehavend. r
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is de Staatscommis
sie, ingesteld bij kon. besluit van -20
Juni 1906, aan welke een onderzoek
werd opgedragen
a. omtrent d'en èconomischen toestand
der landbouwers in Nederland, mede in
verband met ,de yerschillende rechtsvor
men, ondier welke jde jgrond wordt ge
bruikt.
b. omtrent den economischen toestand
d'er landarbeiders in Nederland, mede in
verband met het klein-igrondb'ezit
ontbonden, met dankbetuiging voor de
door haar bewezen diensten on benoemd
tot
a. ridder in Ide orde Van ellen N'eder-
la;nd|schen Leeuw prof. inr. P. A. Die
penhorst -te Amsterdfam
b. officier in cfe orde yan Oranje-»
Nassau: J. Smi'd te 'sGravenhaige, S.
Koenen te Bennekom en Jrl. A. Huejn-
der te Eibergen
is benoemd tot gewoon hoogleeraar
in 'de faculteit der' wis- en natuurkunde
aan de rijksuniversiteit te Groningen, om
ondjerwijs te geven in Öie elementaire wis
kunde, analytischebeschrijvende en
hoogere meetkuncfe, dr. J. A. Barrau,
hoogleeraar aan de Technische Hooge-
school te Delft, met toekenning van ge
lijktijdig eervol ontslag uit laatstgenoem
de betrekking
is aan ,A- M. Birouns, op1 zijn verzoek,
eervol ontslag Verleend als burgemees
ter der gemeente Stein f
Voorzitter Tweede Kamer.
Het berichtje dat dezer dagen in da
Tel. verscheen over het voornemen om
op de nominatie voor het voorzitterschap
der Tweede Kamer te plaatsen als no. 1
een unie-liberaal, als no. 2 een sociaal-
diemocraat en als na. 3 een lid der rech
terzijde, is zeker voorbarig zegt 'de „N.
Crt."1 Noch omtrent het eerste punlt,
noch omtrent de vraag of er jn de gege
ven omstandigheden aanleiding bestaat
om aan een sociaal-democraat boven
een lid van de rechterzijde voorkeur te
geven, is zoodanig overleg gepleegd,
dat men in dezen van een voornemen
spreken kan.
Het nieuwe Ministerie.
Stct. no. 203 bevat een Kon. Besluit
waarbij het Hare Majesteit de Koningin
behaagd heeft met ingang van 29 Augus
tus 1913: i
lo. op het daartoe Idoor hem gedaan
Gekneld in ijzeren band.
Doch eindTijfe brak de redding aan,
En trotsch verhief zich weer de vaan
Van 't oude Nederland.
Daar werd 't „Oranje boven weer
Uit volle borst gehoord,
En deze blijde jubelkreet
Weergalmt van oord tot oord!
En juichend, jublend plant men thans
't Oranje op huis en torentrans,
Op vest en wal en poort
De blijde maaE doorgalmde 't land,
Vervulde ieders borst
Met dank aan God en trouw aan hem,
Den vorst van Nederland.
De zon bescheen met heldren glain®
Op Wlarmonds ouden torentrans
Den vlag van«'t Vaderland.
Want nauwlijlks was de blijde maar*
Te Warmond ook gehoord,
Of drie uit hunne burgerschaar,
Door geestdrift aangespoord,
Stijge-ijlings naar den toren op
En hechten aan den hoogsten top
Den vlag, die 't oog bekoort
verzoek, den heer mr. Th. Heemskerk,
eervol ontslag te verleenen als Minister
v,an Binnenlandsche Zaken, onder eer
volle ontheffing v.an het beheer van het
Departement van Justitie, ad interim,
met dankbetuiging voor de veie en ge
wichtige diensten door hem aan Hare I
Majesteit en aan den lande bewezen i
2o. te benoemen tot Minister van Bin- I
nenlandsche Zaken, den heer mr. P.
WL A. Cort van 'der Linden, ouidiMinfister
van Justitie, lid yan den Raad van Star
te
alsmede
lo. op het daartoe Idpor hen gedaan
verzoek, een eervjol ontslag is verleend
aan de heeren
jhr .mr. R .de Mareesi van Slwinderen,
als Minister van Buitenlandsche .Zaken
mr. M. J. C .M. Kolkman, als Minister
van Financiën
H. Colijn, als Minister yan Oorlog,
onder eervolle ontheffing yan' het beheer
van hej Departement van Marine, ad
interim
mr. L. H. W^ Regout, als Minister van
Waterstaat
A. S. Talma, als Minister yan "Land
bouw, Nijverheid en Handel
J. H. de Waal Malefijt, als Minister
van Koloniën;
met dankbetuiging voor de vele en
gewichtige diensjten door hen aan Hare
Majesteit en aan den landle bewezen
2o. zijn benoemd1 1
tot Minister van Justitie, d'e heer mr.
B. Örth, adVocaat-generaal bij {ten Hoo-
gen Raad der Nederlanden
tot Minister van Marine, de kapite&ni
ter zee J. J .Ramboniiet
tot Minister van Finanden de heer A.
E,. J. Bertling, directeur der registratie
en (fomeinen
tot Minister van Oorlog, de gepen si on-
neercfe kolonel der artillerie, N. Bos
boom, generaal-majoor-titulair
tot Minister van Waterstaat, d'e heer
dV. C. Lely, oud-Minister van Waterstaat,
lid van de Eerste Kamer der Stat en-Ge
neraal
tot Minister van Landbouw, Nijverheid'
en Hancfel, de heer mr. Mi- Wi. F. Treub,
lid van de Tweede Kamer der St at eln-Ge
neraal
tot Minister van 'Koloniën1, de heer mr.
Th. B|. Pleyte, voorzitter yam d'en iRaad
voor d'e Scheepvaart
3o. tijdens de ontstentenis van een
Minister van 'Biuitenlandlandsche Zaken
het .beheer van het Departelment Van
Buitenlandsche Zaken, ad interim, is op
gedragen aan Harer Majesteits Minister
van Binnenlandsche Zaken, den heer mr.
P. Wu A. Cort van d'er Xinden.
4o. met ingang van een later te be
palen dac is benoemd 'tot Minister van
Buitenlandsche Zaken, de heer jhr. dr. J.
Loudon, Harer Majesteits buitengewoon
gezant en gevolmachtigd Minister te
Washington.
De Plaatselijke Pers.
Waar ^,Het Kath. Volk" de volle aan
dacht ,op meent te moeten vestigen, is
op het onschatbare werk van eene goede
plaatselijke pers. 1 1
Wij kennen uitstekend geredigeerde
plaatselijke weekbladen, die elk feit uit
II. 1863.
Vijftig jaren zijn verloopen
Sinds dien heuchelijken stond,
En wéér klinkt de blijde juichtoon
Op oud-Neerlands dierbren grond.
jWjéér wordt vrij en onbedwongen
't Vaderlandsch gevoel geuit
Wéér 't Oranjelied gezongen,
Wéér stak men de driekleur uit
Nóg staat Warmond's ouden toren,
Evenals vóór vjjiftig jaar,
En op zeventien November
Nadert haar een blijde schaar.
Zie, zij nad'ren, 'tzelfde drietal,
Evenals voor vijftig jaar,
Die den vlag toen boven brachten,
rt Drietal uit de burgerschaar!
Mogen zij verouderd wezen,
Zwoegt door jaren hun de borst,
tHart klopt hun nog, als voor dezen,
Warm voor Vaderland en vorst 1
Boven aan den 'trans gekomen,
Slaan zij 't oog rondom zich heen;
Weer .ontplooit zich 't dierbre dundoek,
Door hun hand opnieuw geplant
En weer klinkt de blijde juichtoon:
„Leve Oranje en Nederland"
eigen kring, en al gem een e feiteni met
plaatselijke voorbeelden, zóó weten te
belichten, .jJa.t er iets yan moet blijVen
hangen, zelfs in de hoofden d!er minst
ontwikkelde lezers.
Het nut van zulke kleine pers weegt
'op tegen dat der groote.
Haar „klein werk" dnngit in en dringt
doorhet baant Iden wegl r 1
Onze slimme tegenstanders hebben
dit begrepen en deze schijnen than si
zelfs meer dan vroeger hunne plaatse
lijke pers te versterken.
Na de jongste Kamerverkiezingen zijn
er zelfs in onze hoofdsteden nieuwie
vrijzinnige weekblaadjes Verschenen.
De plaatselijke pers dus niet verwaar
loosd. Integendeel, haar zoo krachtig
mogelijk gesteund.
En de leiders onzer arbeidersbewe
ging han'delen zeer verstandig, indien
zij hunne zaak in deze kleine, maar
machtige pers voortdurend bepleiten.
Doodzwijgen.
Wij hebben eenige dagen geleden im
deze rubriek melding gemaakt van een
feit, dat voor de beoordeeling van de
verhouding tusschen ons Indiisühi Blestuur
en de Sardcat-Islam-beweging van groote
beteekenis is.
Wij herinneren ier aan, dat dit feit
aldus werd omschrevenhet bestuur van
de I. heeft zelf „uitdrukkelijk verklaard,
dat de 'Christelijke regeering absoluut
geen invloed "heeft gehad op ihet ont
staan der vereeniging en dat het bet
bestuur gehinderd had, dat alle couranten
zulke onware artikelen tegen de regee
ringen hadden geschreven, weshalve het
er jorijis op stelde te verklaren, dat nie
mand zich ooit ongerust had gemaakt
over de bedoeling der regeering, ook
niet waar zij de zending bevorderde, en-
dat het nooit eenigen dwang had op
gemerkt".
Wij hebben redenen om aan te nemen,
zegt de „NederL", dat deze mededee
lingen juist zijn.
De vrijzinnige pers, anders zoo tuk op
op S. I.-nieuws, heeft het tot nog toe
niet de moeite waard geacht, dit bericht
aan haar lezers voor te leggen.
|H;et komt dan ook' in haar kraam al
evenmin te pas als eenige, ook maar
de geringste, mededeeling uiit onze'arti
kelenreeks over het beleid van den Gou
verneur-Generaal. Zij heeft het dogma
der onbruikbaarheid van het Christelijk
bewind voor onze koloniën geformuleerd
in de leuze: Idenburg moet wegl en
nu lijkt het haar niet, melding te maken
Van feiten, die dit dogma aantasten.
Wat is dit nu, struisvogelpolitiek of
lafheid? Onverstand of gebrek aan zede
lijken moed om 'te erkennen, dat men
misschien, verkeerd ingelicht werd, en
dus ook de publieke oipinie verkeerd voor
lichtte Werd dit niet altijd dompers-
tak ti ek geheeten?
Het Christusbeeld voor het
Vredespaleis.
De „N. TiJb. Crt." maakt, naar aan
leiding van de aanbieding van het Chris
tusbeeld door mevrouw Die Costa na
mens de Argentijnsche republiek aan het
Vredespaleis, deze opmerking:
Het is treffend, dat van uit Argentinië
En een 'traan ontrolt hun oogen;
't 'Is een traan van dank aan God,
Die dit feest hen deed beleven
Als hun heuchelijkste lot.
Ja, zij blikken, diep bewogen,
Op den vlag van 't vaderland,
'tTs alsof zij zeggen willen:
,,'k Heb hem nu voor 't laatst geplant".
Is 't weer feest na vijftig jaren,
Kindren, knapen, jongelien,
Dan zijn wij lang 'heengevïren,
Maar gij lieden kunt het zien.
Plant ook gij dan als op heden
Neerlands eeuwig dierbren vlag,
Dat gij dan herdenken moget,
;t lOeen uw oog hier eenmaal zag.
U beveel ik deze kleuren,
Blijft uw land en vorst getrouw,
Wat ook immer moog gebeuren',
Leve Oranje en Nassau!
Mogen deze regels van den ouden
Warmondschen rijlmer een opwekking z"ijn
■om, alle partijdigheid tenminste een paar
dagen ter zij zettend, eendrachtig de On-
afhankelijkheidsfeesten te Warmond te
vieren.
