Woensdag 257 BUITENLAND. BINNENLAND. ,'c Jaargang Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering pi bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week H per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent No. 1180. e £eicbofte 0ou/tam Augustus 1013 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ■"^zonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis rijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel ineer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 ceiit, iedere regel meer 10 cent. )it nummer bestaat uit TWEE bladen. ALGEMEEN OVERZICHT. schoon men in .Weenen, zoolls we ren berichtten, zeer optimistisch ge- d is tegenover de zaken op den Balkan iet doorzetten der vijandelijkheden de Turken', waardoor dagelijks ge- ten voorkomen, een, minder gunstige r voor de eindelijke algeheele paci- ,e. Nu weer hebben de Turksehe jen Gumuldsjina bezet en derhalve hun opmarscfh over de Maritza ver- d, hetgeen de Turksdie autoriteiten aldelijk met veel plechtige verzeke- n hadden tegengesproken. Een van e is nu mogelijk: óf de Turksehe ering speelt weer een dubbele rol', zij ook gedaan heeft bij bet op een van de troepen naar Adrianopel, en dat lijkt wel het meest waar- olijke ihet leger laat ziah niet door de heeren in Konstantinopel len en gaaï" 2ijm eigen gang. ij meldden reeds, dat de zoo invloed- Talaat bey naar Adrianopel vertrok- zou zijrt om de officieren van het te overtuigen van "bet dwaze van opmars'ch over c!e Maritza. Zijn rcfen schijnen niet veel indruk ge kt te hebben, wanneer Talaat fnder- met zijn reis naar'Adrianopel ten had bet krijgszuchtige leger van ere avonturen af te houden, e Bulgaren hebb'en zich niet 'tegen Cpmarsch der Turken verzet', maar iên zich teruggetrokken en hun voor- en te kennen gegeven om, het hun ledeelde deel van Macedonië eerst te bezetten, tenminste er nu maar ,af fe zien. aar daarmede is natuurlijk de kwestie niet opgelost. Men kan moeilijk uit en, wat het doel van dö Turksehe pen wezen zal en aan welke avon- n zij zich nog verder zullen wagen. weet niet, welke conflicten zij in leven kunnen roepen en we!ke buitetir igheden zij nog ..zullen bedrijven. In geval echter „wordt de crisis, die, neer de Turksehe troepen zich had- weten te beheerschen, een faze van lapping „en berusting zou zjjn inge ef 'waarbij aan Turkije, ten minste rloopig, wel het onbestreden bezit van 'anopel gebleven zou zijn, aanmer ic verscherpt n ook zelfs, wanneer de Turksehe pen tot geen nieuwe incidenten aan- mg geven, dan wordt door hun <^p- en ,d'e toestand, dien zij tot dusver iet leven hadden weten te roepen, die voor Turkije lang riitet onvoor- 3 ig was, weer geheel in "de waag- lal gesteld, ïtusschen blijven nog steeds berichten •men over Turksch-Bulgaarsche onder handelingen echter nog steeds officieus zjjn. Toch als zëker worden aangenomen, zegt (onstantinopelsche correspondent van „Bierl. Tagebl.", dat zoowel Turkije Bulgarije in principe voor een over komst zijln, maar het uitblijven van >fficieele onderhandelingen is te wijten de twee stroomingeri, welke te Sofia taan. De eene adviseert van Adriano- af te zien en zoo spoedig mogelijk overeenkomst „met Turkije te treffen, indere hoopt een soort compromis-op- »ing te vinden. Deze hoop berust op verwachting, dat de mogendheden, ge- de groote spanning, welke thans rscht, nog een nieuwe stap bij de te zullen doen. Rusland zou daartoe idrij'ven, maar "Oostenrijk schijnt zich arvoor niet meer te laten vinden", te correspondent van de "Parijsche atin" te Konstantinopel beweert ech- dat hij uit goede bron weet, dat onderhandelingen tusschen Turkije en garije een gunstig verloop nemen, tsjewitsj', de Bulgaarsche onderhamde- r» heeft reeds eenige tegemoetkoming oond. Als grondslag voor de overeen- nst moet noch sprake zijn van het open van de verdedigingswerken van tianopel', noch van een afstand van Kalisse (dat een blauwen Maandag tijn Bulgaarsch Lozengrad heeft ge- den) aan de Bulgaren. Wel wil Turkije een herziening van de oude grens ten noorden van de lijn AdrianopelKirk Kilisse toestaan en verschillende econo mische voordeelen in het belang van den handel van Bulgarije verleenen. Over den Duitschen Katholiekendag de vorige week te Metz gehouden, schrijft de „Osservatore Romano" o. m. De pessimisten hadden reeds allerlei voorspellingen gedaan over een te ver wachten strijd tusschen de twee richtin gen onder de Katholieken. Doch zij hebben zich deerlijk vergist. De vrij moedige, en met eerbied aangehoorde verklaring van den president, Vorst von Löwenstein, die, steunend opliet woord des Pausen, alle strijdkwesties, 'die nu geen reden van bestaan meer heb(ben, ter zijde stelde^ 'is een gunsïig voor teeken; dat de door den president gefor muleerde wensch in vervulling zal gaan, en dat de Katholiekendag van Metz ip waarheid met den naa,m van vredes congres zal kunnen betiteld worden.Want 't gaat hier om een dubbelen vrede, tusschen volkeren en richtingen, waarbij het algemeene katholieke belang, waarbij alle persoonlijke meeningen ven ziens wijzen moeten zwijgen, wil het hoogste goed voor allen bereikt worden. Ongetwijfeld is deze eenstemmigheid, deze onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan het Opperhoofd der Roomsqhe Kerk niet tot stand gekomen, zonder dat vele gevoelens van het menschelijk 'hart ger offerd moesten worden. Maar daarom is die geest van discipline, die de ware overwinnaar Js geweest op den Kathor lie'kendag van Metz, des te meer fe prijzen, daarom komt lof toe aan de Duits che Katholieken, die bewezen heb ben slechts in naam dezer discipline op de eindoverwinning te rekenen. GEMfcNGD. De aanvallen onder Sjangsoen o'p S j a n g li a i worden heviger. Volgens de laatste berichten sluiten zijn troepen de stad in. Er zijn veel dooden. Veel gewonden zijn naar Sjanghai gebracht De troepen der Noordelijken hebben nu den Purperen Berg, dje de sleutel is van Nanking, bezet. Het St. Petersburgsche telegraaf agent schap meldt, 3at Nanking zich gister ochtend aan de rqgeeringstroepen heeft overgegeven. De s taking van de hujss chH- ders te Londen (men zegt, dat reeds 10.000 huisschilders staken) wint voort durend veld. Vele andere ambachtslieden, waaronder honderden rijkswerklieden met name stokers en machinisten, sloten zich gisteren bij de stakers aan. Plotse ling hielden daardoor gistermiddag de fonteinen op het Trafalgarplein, in het St. Jamespark en elders op mét spuiten. Minister Beauchamp heeft geweigerd zijn niet bij de vakvereeniging aange sloten werklieden te ontslaan; dienten- gevolge dreigt een algemeene staking onder de rijks.werklieden. De stakende ververs eischen anderhalve stuiver opslag in het uur. Dat' zou bun loon brengen op lOtys stuiver in het uur. De patroons' zijn bereid met October 9V2 en met April 10 stuiver te geven, nl. aan de volleerde ververs. 'Zij willen drieërlei loon geven: aan de leerlingen, aan hen, die na vijf jaar ün het vak over gaan tot de middelsoort, en aan hen, die na een zêher aantal jaren in de hoogste klasse worden opgenomen. Daar bedan ken jiyij voor, zeggen de ververs, want dan gaan de patroons zooveel mogelijk de middelsoort in dienst nemen. Men vreest, dat timmerlieden, metselaars en al wie verder bij het bouwvak hooren, zich bij de staking zullen aansluiten. Dan zouden er in Londen weldra een 200.000 leegloopen. Volgens telegrammen in de Spaan- is'che bladen is bij Bilbao een trein, ko mende van Barcelona, tegen twee losse locomotieven opgereden. Er moeten 2 dooden en 47 gewonden zijn. Vers cheiden en daarvan zijn zwaar gewond. De boeren in Nottinhamshire heb ben op een vergadering 'j>esIoten, hun melkprijs met twee stuiver het gallon (ongeveer 14V2 liter) te verhoogen. De droogte, de schaarsühte van voer en de duurte van d'e koeien lis de redlen of de aanleiding. Eigenlijk vinden de boeren, 'dat de melk al lang duurder moest ^ijn. De jJirijs is in de laatste twintig jaar nagenoeg gelijk gebleven, zeggen zij, en bijna alles loonen, be lastingen, voeder en vee is gestegen. In andere graafschappen vertoonen de boeren neiging het voorbeeld van Notts te volgen. Te Lima zijn v32 mandaten tot in hechtenisneming uitgeva j-digd tegen lie den, die verdacht worden, dat zij in de bekende gruwelen in het kaoetsjoelc- gebied van Puturnay de hand) heb ben gehad, In den nacht van Zondag op Maajn- dag is over de stad Catania een dichte aschiregen neergedaald. De Etna is doo/r nevelen onzichtbaar. M,en vermoed de, dat er een uitbarsting gaande was* Het nieuwe Ministerie. De Haagsche con esp- ndenf van de „Tel." merkt over het yJeuwe ministerie o.m. het volgende op Wanneer bovenstaande samenstelling van het nieuwe kabinet juist is en wij zullen dat aannemen dan is het ver rassende, om niet te zeggen, verbluffen de feit, dat mr. Treub minister van land bouw wordt Dit b'eteeLent, en kan niet anders beteek enen, dan dat het staatsi- pensioen op het programma vajn het nieu we kabinet niet voorkomt De heer Treub heeftj, het is bekend, het staatspensioenl bestreden met al d'e vurigheid van zijn'» temperament De kanohnen van zijn groo te welsprekendheid en' van zijn com padje kennis heeft hjj onvervaard op d'e groeiende en voortrukken dje bataljons v,an het staatspensioen gericht. Wie .er ook bekeerde, wie zich bekteeren liiet, hij' nooit Hij bleef er een fel tegenstandier van. f' Zjjn afkeer was zoo beslist^ dat hij zich niet wenschte te scharen ondier het vaandel dier concentratie, enkel en alleen wijl de verzekeringsparagTaaf raast de vrijwillige verzekering, ook .het staats pensioen bevatte. Zelfs legde hi» er zijn mandaat, als volksvertegenwoordiger, voor neder. Dat was een daad "van opof fering en karakter. Bij de verkiezingen was hef staatspen sioen een der hoofdpunten. De voorstan ders en propagandisten ervan overwon nen met bet resultaat, dat...» die heer Treub nu de minister van sociale verze kering wordt. Het klinkt haast onge looflijk. Het staat daardoor wel vast, dat de komende regeering van1 het staats pensioen niets moet hpbben, en de so ciaal-democraten kunnen zich' van Ijarte gelukwensch,en, dat hun weigering mr. Treub, minister heeft helpen maken!. Hiermede is de merkwaardigheid van de landbouw-portefeuille echtjer nog niet voldoende geschetst. Er zit nog een an dere kant aan. De heer Treub heeft n.l. ook de wetten-Tal ma zoo beslist en en ergiek mogelijk bestreden en ze .ver oordeeld met al de .vinnigheid van zijn argumentatie. Zal hij nu de man worden, die de wetten moet uitvoeren? Inder daad: wij mogen het optreden van mr. Treub als minister verbluffend noemen. De vraag rijst, h,oe de positie der con centratie tegenover h-em zal Zjjn. Den eisch van het staatspensioen kau en imag zij natuurlijk niet verloochenen. Dat Zou de meest krasse woorefbifeuk zijn. Waar nu zoo goed als zeker een initfiafief- voorstel tot invoerin'g van staatspensioen uit den boezem der Kamer te Wachten is, zal de linkerzijde dit moeten aannemen en de regeering zal daarbij niet als on verschillige derde kunnen toezien. Welke lijn wij, met dit kabinet uitgaan, valt natuurlijk eerst te voorspellen, wan neer het in de Troonrede zijn program zal hebben ontvouwd, maar het lijkt ons hiet te kras om te zeggen, dat h,et een mi nisterie voor grondwetsherziening zal zijn. Vermoedelijk zal het algemeen kies recht pogen te brengen en ''t staatspen sioen ter zijde laten. Afgezien van dit laatste zal het natuur lijk ieder verheugen, dat eein man van de kennis, en het karakter van den heer Treub in de regeering treedt. Hij zal daarbij tevens gelegenheid' hebben een ruggesteun te zijn voor de financiëele politiek. De portefeuille van financiën zou mr. Treub niet hebben misstaan. Wat de heer Bertling als financiër denkt en wil, hebben wjj eenvoudig af te wachten. Zijn naam is, vergissen wij! onb niet, in het openbaar nog een blanco artikel. Ten slotte zegt de corr. nog het vol gende^ Voor zoover we konden nagaan, heb ben we hier te doen met een vrijzin nig kabinet, dat zich echter niet gebon den acht aan het programma der concen tratie. In zoover is er echter eenige te genstrijdigheid in de opname van dr. Lely, die ongetwijfeld een concentratie- man m&g worden genoemd. Over het karakter van het kabinet kan eerst goed geoordeeld worden, wanneer zijn program bekend is. Wijl hebben thans alleen op het zéér merkwaardige feit, dfat mr. Treub minister van landbouw wordt, de aandacht willen vestigen. Dit zal hief nalaten sensatie fe verwekken na een stembusstrijd, waarin het staatspensioen één der hoofdzaken was. De aanwezig heid van den heer Treub geeft hiet nieu we bewind het signatuur van een zeer beslist anti-sfaatspensioen-kabinet. Zal het wellicht de voorstanders van het staatspensioen murw willen maken door zijn volledige aandacht qp het algemeen kiesrecht te vestigen? „Het Centrum" vindt het eveneens ver rassend dat mr. Treub als opvolger van Minister Talma gekozen is. .Daar heef(( d'e gansche linkerzij van de sociaal-democraten tot de vrij liberalen toe den stembusstrijd ge voerd onder de leus „Staatspensionnee- ring" en daar treedt als minister van Arbeid op een man, die in de scherpste bewoordingen en mét onverbiddelijke lo gica de Staatspensionneering heeft afge wezen! Hij stond daarbij niet alleen en vond o.a. steun in zijn partij bij mr. Tasman en diens Sociale Kroniek. Maar ten slotte moest hij toch de vlag strijken temidden der zijnen en nu wordt juist hij belast met de portefeuille van Landbouw, Nijiverheid en Handel. ■Het is een verrassing te meer'in deze crisis, zoo rijk aan surprises. Maar een zóódanige verrassing, dat men zich af vraagt, of het bericht in de_„N. Crt" wel juist is, wat het departement van Landbouw betreft. We zullen het spoedig weten. In een der bladen, js verwondering uitgesproken, zegt de N. R. Crt., over het feit. dat de heeren Lely en Treub, wier mepningen in zake staatspensioen elkaar niet gjeheel zouden dekken, beiden zitting hebben inl het kablinet-Cort van der Linden. Wij meenen echter goedien grond te hebben om aart te nemen, dat hij, die aldus schreef, in niet voldoende mate rekening hield met de stem, door den heer Treub uitgebracht voor het a m end em ér. t-Bo rgesius-Dr uck er-Tyd em a n op art. 357 (369) van de Invaliditeitswet, een amendement, dat tot strekking had het overgaRgspensioen voor oude loon arbeiders tot aile behoeftige en fatsoen lijke 70-jarigen uit te breiden. Zijn wij wel ingelicht, dan kan vani het nieuwe kabinet venvacht ,worden: een uitbreiding van den. kring der pensioen trekkers eenerzijds, een wijziging en ver eenvoudiging van de reeds in het Staats blad geplaatste wet-Talma anderzijds. Ten overvloede voegen Wij er nog aan toe, dat algemeen kiesrecht niet op het program van het kabiinetJCort van der Lienden zal ontbreken. Art. 369 en 370 Invaliditeitswet. .Bij 'Kon. besl. van 21 Aug. (Stbl. no. 357) is het volgende bepaald: Art. 1. De 'gemeentebesturen verstrekken de in lichtingen., "Welke door het bestuur der Rijksverzekeringsbank worden gevraagd in verband met de toekenning of betaal baarstelling van renten, als bedoeld in de artt. 369 en 370 der Invaliditeitswet .Art. Het bestuur der Rijksverzeke ringsbank igeeft van den naam en het adres en van den dagi, de maand en het jaar van geboorte van ieder persoon,, aan wiëh een rente, als bedoeld in art. 369 of art. 370 der Invaliditeitswet is toe gekend,, kennis aan het bestuur der ge meente^ .waarbinnen deze persoon zTjnie woonplaats heeft. De kennisgeving ven- meldt of de rentetrekker gehuwd is% 'en zoo ja, den naam en de woonplaats van den echtgenoot. Art. 3 Door elk gemeentebestuur wordt een lijst aangelegd, bevattende die gegevens, welke door het bestuur der Rijksverzekeringsbank krachtens art. 2 zijn verstrekt. De lijst wordt in verband met gevallen van verandering van woonplaats, over lijden en huwelijk door het gemeentebeh stuur nauwkeurig bijlgehouden. Tweemaal in de maand! dóet het ge meentebestuur aan het bestuur der Rijks verzekeringsbank een opgave toekomen van de wijzigingen, in verband met ge vallen als in het voorgaande lid bedoeld, in de lijst aangebracht. De opgaven geschieden met zooveel mogelijk gelijke tusschenpoozen. Art. 4. Zoolang de artt 369 en 370 der Invaliditeitswet nog niet in werking zijn getreden, kan het bestuur der Rijks verzekeringsbank aan de gemeentebestu ren voorloopige gegevens verstrekken be treffende personen, aan "wie vermoedielijjk een rente als 'bedoeld'in art. 369 of art. 370 van genoemde wet, zal worde»! toe gekend. Ten aanzien van deze gegevens is het in art. 3 bepaalde van toepassing. Dit besluit treedt in werking og 23 Aug. a.s. Waarom geen concentratie-kabinet? Deze vraag beantwoordt de „Vader lander" (orgaan der Lib. Unie onder redactie van den heer Roodhuyzen), al dus: De vergiadering ïïer 37 is 's avonds gehouden om 8 uur en heef,t tot "1 uur geduurd, dn den middag daarvoor heb ben .alle drie de clubs ieder afzonderlijk vergladerd ter bespreking van het vraag stuk. En het resultaat van de besprekin gen en de argumenten van weerszijden aangevoerd, zijln 's avonds ter kennisse der 37jJgebracht; 37 is eigenlijk niet het juiste woord, want de vergaderingen werden ook bijgewoond door de leden^ die op 16 September a.s. geen/ deel der Kamer meer zullen uitmaken, en dus moet men eigenlijk, de schriftelijke ver klaringen van lien, die niet aanwezig kon den zijn wegens verblijt in het buiten land, meegerekend, van de 46 spreken. Van die 46 hadden zich, naar wij uit betrouwbare bron vernemen, in de di verse clubs 31 vóór en 15 tegen de aanr vaarding uitgesproken. Qp de vergade ring is nog getracht die 15 te overtui gen, dat ze de zaak verkeerd inzagen, maar dat is niet gelukt. Eh waar het verzet Van die 15 het onmogelijk maakte een krachtig ministerie te vormen uit de drie fracties, verviel aanvaarding der re geering daardoor van zelf; ook zij, die deze ten krachtigste hadden bepleit^ za gen dat in. Electriciens te 's Gravenhage. Van de samenwerkende Metaalbewer kersbonden in Nederland ontving het be stuur van de „Vereenigde Eiectrotech- nische installateurs" te 's-Gravenhage 'n schrijven dd. 25 Augustus, waarin zij berichten, dat hunne prgaiusatie's, reke ning houdende met vroeger gedane po gingen hunnerzijds tot afsluiting eener. collectieve arbeidsovereenkomst. behoord de meening der Haagsche electrotechnische werklieden, geen ge noegen kunnen nemen met bedoeld ant woord, en hebben besloten: indien voor Dinsdag 26 Augustus des avonds 6 uur geen bevredigend antwoord ten opzichte van afsluiting van een col lectief contract en den inhoudi daarvan, in hun bezit is, op Woensdag 27 Aug. a.s. den arbeid te doen staken. Bijsichrijven van 26 Augustus heeft het bestuur der „Vereenigde Electro-techni- sche installateurs" daarop het volgende geantwoord „In uw schrijlven van 25 Augustus heb ben Wij geen nadere verklaring gelezen van het feit, dat u, zonder eenige directe aanleiding^ de gewone wijze van onder handeling „en bespreking hebt vervangen door een scherp en' aanmatigend optre den. Dat vroeger gedane pogingen u hiertoe vrijheid geven, meenen wij te mogen ont kennen, nu de juistheid van het feit, dat nimmer een "Haagschè gezellenver- eeniging ons een voorstel heeft gedaan, door u erkend moest worden. ,Uwe bewering, dat de Haagsche werk lieden geen genoegen kunnen, nemen met ons antwoord, beschouwen wiji als een onjuiste opvatting, daar onze leden van bij'na^geheel hun personeel tegenoverge stelde verklaringen ontvingen en deze het alleszins begrijpelijk vonden, dat thans geen tijd te vinden is voor behan deling van een contract van twee blad zijden folio, klein bedrukt, met 16 ar- tikeleni daarbij vele van zeer ingrijpen den aard. De meening van onze leden is dan ook, dat andere motieven aanleiding hel>

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1