23
BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
4e Jaargang
No. 1178.
e Ccidóche GouAatvt
Bureau OUDE 8INOGL S4, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaalbi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
Kt post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Augustus
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, sllts regel meer 15 eert
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur. koop en verkoop
(geen handels-advertentiSn) 16 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 eet
betrekkingen 1—5 regete 50 cent, tedere regel meer 10 cent
Over „goor".
We moeten allen in retraite gaan
ïeel onze redactie. Niemand minder dan
iet Leidsch s.d.a.p.'sch orgaan(tje) de
.Sociaal-democraat" acht zulk een alge-
leele geestelijke verfrissching voor ons
ioodig, want wij hebbengore"
delen. En nu ergere men zich niet aan
lie kwalificatie „gore".— woorden, die
jen „burgerlijk" orgaan in een stuik van
;en inzender zou schrappen, voegt een
i.cL.a.p.'sch blad er juist in; dat is nu
eenmaal een uiting van de groote klas-
lenstrijd: dikke woorden gebruiken, diie
een bekronjpen stands-miensch liefst ont
wijkt. Maar, zooals gezegd, men ergere
zich miet aan diie kwalificatie, dooh luistere
er liever .naar, hoe het blaadje tot zoo
iets is gekomen.
Eerst dacht de s.&a.p.'siche redactie,
dat wij een „gore" bril op onzen neus
hadden, omdat wij, sprekend over het
befaamde congres der S. D. A. P., moes
ten getuigen niet te kunnen inzien, dat
het belang der arbeidersklasse de _partij
kon nopen geen ministerportefeuilles aan
te nemen. Maar, verder „redeneerend",
omt het brave orgaan tot het inzicht,
dat het te zacht is geweest in zijn oor
deel, want wij hebben niet een „gore"
brii op, doch hebban een „gore" ziel,
omdat wij niet kunnen begrijpen, op welk
een zedelijke hoogte degenen staan, die
het besluit namen geen ministerieelie por
tefeuilles aan te nemen. Aldus de „So
ciaal-democraat".
We moesten eens hartelijk lachen, toen
we dit lazen, en ons zelf afvroegen, boe-
veel „bewuste" arbeiders zouden er nu
wel zijn, die snappen, dat de Sociaal
democraat het niet alleen tegen ons heeft,
maar ook tegen de voornaamste partij-
genooten, tegen den „leider" Troel
stra. Ook deze toch hebben, in ster
kere bewoordingen dan wijl, het
besluit van de meerderheid van het s.d.
a.p.'sch congres afgekeurd, en uitdruk-
kel ijk verklaard, dat haar handelwijze
indruischt tegen "de belangen» van de ar
beidersklasse. Ook' deze hebben dan een
„gore" ziel. En onder hen staat de re
dactie van de „Sociaal-democraat" zoo
blank als sneeuw. Om die blankheid,,
waarin het zich nu gestoken beeft, te
behouden, raden wijLhet blaadje echter
aan in het vervolg met 4 pagina's blanco
te verschijnen. Anders zal het met baar
smetteloosheid weer 'gauw gédaani zijn.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zooals men weet, kunnen de mogend
heden fret n0g maar steedfc niet eehs
worden, noch over hket gezamenlijk optre
den tegen Turkije, noch over .den zoo-
genaamden financieelen boycott, dienen
de om de
Turken in Thracië
tot terug trekken te dwingen. Weer
wordt er echter beweerd', dat .d'ezerda
gen de mogendheden een gem een schap-
pel ijk en stap zullen ondernemen. Als het
FEUILLETON.
271)
'Inderdaad zou Hubert Nollan, wan
neer hij zich in plaats van op de genees
kunde, op de tooneelspeelkunst had toe
gelegd, het daarin ver gebracht hebben.
'De wijze, waarop hij hier zijn rol
speelde, mocht inderdaad schitterend ge
noemd worden.
'Zelfs Lydie Manon werd er door ge
troffenEen oogenblik slechts, want haar
afkeer van dien man deed' haar spoedig
deze woorden vergeten, die te vleiend!
waren om oprecht te zijn.
Op stro even toon vroeg! zij:
Dus gij vertrdkt?
*-* Helaas.
L— iWlanneer?
Morgen?
Al uw toebereidselen zijn gemaakt?
'—Ja, heel vroeg UT den morgen zal
de post mij paarden zenden.
Ik wist het. Uw reiswagen s'taat
gereed. Men heeft hem beschreven als
een waar prachtstuk, schooner nog dan
die, waarin de edelen naar de grenzen
trokken om uit te wijken.
echter bij een vertoog blijft, dan zal dit
wel dezelfde uitwerking hebben als vroe
gere, n.l. absoluut geen. En uit alles
blijkt, aldus schrijft de Konsjtantinopel-
sche porrespond,ent van het „Berl. Ta-
g.eblatt", dat er van een ingrijpendle ac
tie niets komen zal. Vooral niet, nu ook
Rusland in den stand van zaken berust
Rusland zal, volgens de „Matin", niet
verder ageeren tegen de bezetting van
Adrianopel door de Turken, indien de
Porte besluit aan Bulgarije eenige con
cessies te doen, zooals b.v. de ontman
teling van Adrianopel, iglebiedfevergroo-
ting bij Kirk-kiliss-e en andere, welke
nauwkeuriger aangegeven zullen wor
den, zoodra de Bulgaar sche afgevaar
digde Natsjewitsj zijn besprekingen met
de Porte begonnen is. De groote vraag
is echter wat Bulgarije zal doen. Zal
het met de oeconomische voordéelen,
die, naar men zegt, de mogendheden'
het als vergoeding voor het verlies van
Adrianopel zullen aanbieden, genoegen
nemen en op den grondslag, van de Ma-
ritsa als grens een definitieven vrede met
Turkije sluiten, of zal het een taaien
pdssieven tegenstand gaan bied'en. Deze
tjoch is van Bulgfaarschen kant eerder
te verwachten dan .een poging om .die
Turken met geweld weer uit Adrianopel
te drijven, en die allicht mislukken zou.
Als het Turksche leger geen vijand; te
genover zich heeft, kan het niet vechten
ien evenmin demobilisieeren. 'En voor de
Turksche financiën is het een zware taak
om 't leger op de tegenwoordige sterkte
te houden, 60,000 T. zoo sch,at m(en,
zijn daar dagelijks voor noodiigl, En die
zen toestand kan het land niet lang uit
houden, vooral als er geen groote lee
ning tot stand komt Ook moet het le
gerbestuur er rekening mee houden, cfat
tegen November, als de regentijd begint,
de wegen in Thracië bedenkelijk slecht
worden. Blijft Bulgarije dus onbuigzaam,
dan kan de tegenwoordige toestand mis
schien nog één of anderhalve maand
op zijn hoogst voortduren, maar Uiain
zullen de Turksche veldjheeren'jioor 4é
oimjstandligheden genoodzaakt zijn om
een beslissing uit te lokken, pie is na-
tuuijijk. ondenkbaar als het leger in
zijn tegenwoordige posities blijft. Het
moet alsdan de Bulgaren iji QostiRoe-
menië gaan opzoeken.
Nu mëldt men uit Konstantinopel
echter, dat de onderh,andscihje bespre
kingen met den Bulgaarsc£h,en onderhan
delaar Natsjewits, een gunstig verloop
nemen. Mochten inderdaad Turkije en
Bulgarije het eens kunnen worden over
een grens, die de Maritsa volgt, dan
is, daar de mogendheden daar niets te
gen (zouden d^>en, de hpop gewettigd, dat
deze kwestie tenminste den wankeligfen
vrede op den Balkan niet zal -verstoren.
De vredesonderhandlingen van Turkije
met Servië en Griekenland, schieten in-
tussch,en niet op Eem van de GriekSchie
onderhandelaars is naar Athene terugj-
g.ekeerd.
Turkije toch weigert met de meeste
beslistheid dé erkenning der capitulaties
{De ster van het Tlhéatre Fcydeau (had
met stemverheffing gesproken en haar
toon was meer en meer snijdend ge
worden.
Verscheidene gasten bleven staan, en
luisterden nieuwsgierig toe.
Barras zeide tegen Pierre Lasson, dien
hij aan zijn zijde had gdhouden:
1Ik geloof, dat het hier mis wordt
Laten wij wat achteraf gaan.
Dokter Nollan zag hen niet. Zij stonden
achter zijn zetel.
Het orkest speelde op dit oogenblik
toevallig een zeer zachte, sleepende me
lodie, juist zooals in 'den schouwburg
destijds de gewoonte was, waar men bij
de opvoering van melodrama's de meest
roerend,e passages met zachte muziek
begeleidde.
Pe bitse toon van de dame kon Hubert
miet uit het veld slaan.
>fc|ij| behield zijn onverstoorbare kalmte
en ging voort:
Inderdaad, ik heb mij een reiswagen
laten maken, die een waar kunststuk mag
genoemd worden.
Nog scherper werd de stem van Lydie
Manon, toen zij hernam
Daar hebt gij gelijk in, want slechts
een kunststuk kan uwer waardig zijn. Gij
zijt thans rijk, gij alleen bezit thans zoo
veel als een half dozijn ci-devants, graven,
markiezen en baronnen.
jegfens Griekenland en dé betaling van
3 millioen Turksche ponden om de bv0-
slagflegging op een aantal Grieksche
schepen bij het begin van den oofflog.
Prinses Louise van Belgie
gaat steeds verder naar omlaag en, zegt
het Brusselsch;e N. v. cL D., wanneer
er nog bij velen een greintje medelijden
of sympathie yoor haar overblijft, dan
zal dit een nieuwen knak^gekregen heb
ban na wat nu weer .van haar aan het
licht komt k
Ziehier wat de Oostenrijksch.e ,p:ers
verhaalt over de omstandigheden, die
een Berlijnsch Dir. Imïjpffen, hebben
djoen besluiten een klacht 'neer te léggen.
In 1909 maakte prinses Louise te Ber
lijn kennis met Imhoifen, welke tot de
hoogste kringen behoort en een groote
fortuin bezat.
Zekeren dag drukte zij den ^yensch uit,
vier prachtige paarden van hem te koo-
pen. Hij stond ze haar af tegen een;
wissel van 20.000 mark.
Later verzekerde de prinses, dat rij
<fe paarden naar haren eigendom in Hon
garije had gezonden, terwijf zij die inte
gendeel reeds sedert lang voor de helft
van de waarde te Berlijn verkocht had.
Toen leende zij, en vooral haar
„vriend" Matachich, groote geldsommen
van den advocaat, wiens vertrouwen riJ
had gewonnen door het vertoonen van
brieven, die de prinses' voor gewïoonte
had, hem voor te leggen
Een dier brieven moest vooral op den
advocaat werken, 't Was een eigenhan
dig schrijven van keizer Wilhelm, in de
navolgende bewoordingen
„Lieve nicht Ik b"n zeer verheugjdt,
dat gij d.e villa te Aken hebt gekocht, en
ik hoop, dat gij er de rost zult vinden,
die gij sedert lang zoekt U[w getrouwe
neef, Wilhelm."
Door dergelijke documenten verleid,
liet de advocaat, die toen nog slechts
23 jaar oud en doctor in de rechten
was -haar en Matachich' met volle
grepen in zijne portefeuille putten, zoo
dat de schuld weld'ra 't millioen be
reikte, en op den duur heel zijn fortuin
bedroeg. i i
Imhoffen meende echter, dat de prin
ses geen andere sohuldeischiefsj had dan
hij.
Zekere leening van 100.000 mark werd
hem gewaarborgd door de verzekering
der prinses, dat de Belgische staat haar
eene rente van 50.000 mark toekende.
Maar die rente bestond niet Alleen
slechts vrijwillige giften van „den ko
ning, die ophielden bij diens diood. Daar
enboven had de prinses die zoogezegde
rente reeds aan een anderen schuld-
eischer afgestaan, zoodat de .borg aan
Imhoffen totaal waardeloos was.
Imhoffen is nu getrouwd en arm en
moest meer djan eens om fe leven d,e
hulp van zijhe bloedverwanten inroepen.
Hij verontschuldigt echter de prinses,
en zegt, dat Matachich, die groote schful-
dÜge is. Hij voegt er zelfs bijt, dat deze
reeds vroeger vlier jaar dwangarbeid op^
IWlat zal ik u zeggen, de fortuin is
grillig. Men stelt haar voor als een wen
telend rad, dat nu eens deze, dan weer
gene naar boven brengt.
De tooneelspeelster wond zich meer
en meer op. Een boosaardige glimlach
plooide haar lippen.
Met diepe verachting in haar stem
zeide zij
Ik wensch u goede reis. Gij verlaat
Parijs juist op het goede oogenblik.
Waarom?
Omdat gij dan niet zult hooren wat
men van u zégt.
Hij trotseerde den, storm en vroeg
vermetel:
En wat zegt men dan wel?
Er blonk iets zegevieremtds in de oogen
van Lydie Manon.
Men zegt, antwoordde zij!, dat gij
toch weinig genoegen zult beleven van
de kasteelen, die gijl nu gaat bezoeken
en waarvan gij eigenaar geworden zijt.
Waarom?
Omdat er een spreekwoord is, dat
het genoegen u bederven zaL
Wielk?
Zij zeide langzaam:
Oneerlijk verkregen goed gedijt niet.
Hij haalde de schouders op.
Praatjes, die door wangunstigen zijn
rondgestrooid, zeide hij.
Sicard legde zijn harjd op den arm
liep met verlies yan zijn adeltitels en
graden, voor vervalschjng van wissels.
GEMENGD.
Naar uit Brunswijik aan de ,3. Z
am Mittag" gemeld wordt, vertoonen zich
den laatsten tijd tal van verschijnselen,
die er op wijzen, dat het regentschap
in Brunswijik spoedig een einde ne
men en prins Ernst August van Cum
berland de teugels van het bewind in
handen nemen zal. Het personeel van
den' fiertog-regent, Johann Albrecht, die
overigens niet meer te Brunswijk vertoeft,
is tegen den len October de dienst op
gezegd, Op dien dag zal'de regent ver
moedelijk oök het regentschap neerleg
gen.
De Oostenrijksche regeerinig jieeft
aan de schatkist van het koninkrijk
B o h e m e n een voorschot toegestaan
van ,y200.000 kr.
Er zijn in de afgeloopen maand
Juli in Frankrijk 109 werkstakin
gen geweest. Het aantal deelnemers, be
kend voor 101 stakingen, heeft 10.377
bedragen. In Juli van het vorige jaar zijn
er 121 stakingen voorgekomen en het ge
middeld aantal stakingen, die er in de
zelfde maand over de vijf voorafgaande
zijn voorgekomen, bedraagt 110. Van de
109 stakingen in Juli j.l. hebben er 76
zich tot één enkele inrichting beperkt Zij
zijn voor het meerendeel (72) een gevolg
van geschillen naar aanleiding van 'ver
zoeken om salarisverhoogiing "óf om het
weer in dienst nemen van ontslagenen
of ontslaan van bepaalde arbeiders of
meesterknechts. De 109 conflicten zijn
in '30 departementen voorgekomen, en
wel -21 stakingen in het Noorder-depar
tement, 11 in dat der Seine. Van Ti l
conflicten, die er in Juli geëindigd zijn,
hebben er voor de arbeiders 11 een over
winning gebracht en 61 een nederlaag.
In 42 gevallen hebben zij gedeeltelijk
hun zin gekregen of heeft men zich
een bemiddelingsvoorstel neergelegd.
De Urd, deZweedschekanon-
neerboot, die door het Zweedsche li
nieschip Odin in den grond is geboord,
is een schip van pngeveer 600 ton en
ongeveer 36 jaar oud. De geheele be
manning iis gered.
Vertrek van Z. Em. Kard. v. Rossum
uit Nederland.
Zaterdagmorgen heeft Z. Em. JCardi-
naal Van Rossum, na zijn luisterrijken
tocht door Nederland, ons land verlaten.
Om 9 uur Zaterdagmorgen begaf zich Z.
Em,, voorafgegaan door een stoet van
paters en fraters Redemptoristen van uit
het klooster dier paters naar de aangren
zende kerk.
Na hier eenigen tijd 'gebeden' 'te heb
ben, verliet de Kardinaal het kerkgebouw.
Daarbuiten stond reeds een' auto te
wachten om Z. Em. naar Luik te brengen.
Voordat de Kardinaal in de auto stapte,
trad uit de talrijke aanwezigen, die hier
waren samengestroomd, de heer Mer-
derschoone tooneelspeelster, al9 om haar
tot kalmte te brengen, maar dat was
eer olie in het vuur.
Met luider stem ging zij voort:
i— Men beweert, dat gij de familiën
itFAchet, Kéroual, Balazé en Trémazan
aan den beul hebt overgeleverd, dat gij
hen hebt aangeklaagd biji de justitie, ver
raden. En zij waren uw vrienden1
Zij kwam recht voor hem staan en
met van woede versmoorde stem siste
zij hem toe:
I— Gij hebt gedaan als een bandiet van
den grooten weg: uw slachtoffers ver
moord om hen' te bestelen.
Nog dichter kwam zij bij hem, toen
zij vervolgde:
,En gijl hebt nog de vermetelheid
gehad mij juweelen aan te bieden, die
van dien diefstal afkomstig waren.
Eydiel
Zij trok een ring met smaragd van
haar zinger en zeide, nu zoo zacht dat
hij alleen haar kon verstaan:
Neem terug, wanneer gij niet wilt,
dat ik het voor allen uitschreeuw, wélk
een ellendeling gij zijt. Gij moet dien
ring steken aan den vinger van uw bruid,
Rose de Trémazan, die gij eerst gêtracht
hebt met Se anderen onder de guillotine
te brengen en die gij, toen u dat niet
gelukt is, met uw liefdesverklaringen hebt
vervolgd, omdat dit een even werkzaam
ckelbach naar voren om den Kardinaal
namens de bewoners van het rectoraat
van Wittem een "kort afscheidswoord toe
te spreken.
Spr. verklaarde, dat de bewoners van
het rectoraat den Kardinaal üog gaarne
eenigen tijd in hun midden hadden wil
len houden; van den anderen kant be
seffen zij echter wel, dat een langer ver
blijf alhier voor den Kardinaal onmogelijk
was wegens zijn drukke werkzaamheden
te Rome.
Poch al gu'at gij thans lichamelijk van
ons henen, aldus spr., toch zijn wij over
tuigd, dat gij steeds met ons en met ge-_
heel Katholiek Nederland in uwe gebeden
vereenigd blijft
Na Z. Em. een voorspoedige réis te
hebben toegewenscht, sloot spr. met een
„fang feve de Kardinaal". Een daverend
handgeklap volgde op deze toespraak.
Hierop nam ue Kardinaal het woord.
Z. .Em. bedankte de bewoners van het
rectoraat voor de hartelijke ontvangst
hem hier bereid en verklaarde nogmaals,
overa'f op zijn tocht'door Nederland diep
getroffen te zijn "door de heerlijke uitin
gen van levendig geloof van de Katho
lieke bewoners van ons vaderland. Z.
Em. zal dan'ook de meest aangename
herinneringen aan deze reis medenemen.
Ook hoopt Z. Em. zijnerzijds, den wensch
van den heer Merckelbach te vervullen
door steeds in zijin gebeden hiet het
Katholieke Nederland vereenigd te Mijl-
ven.
Vervolgens zegende de Kardinaal de
eerbiedig neergeknielde menigte, reikte
de hand aan den heer Merckelbach en
aan rector Ten Winkel en stapte dan
in de auto met zijn secretaris dr. Dreh-
manns en den 'H.Eerw. pater Beukers,
provinciaal der 'Redemptoristen. Onder
het geknal der donderbussen en het ge
juich der enthousiaste menigte reed de
auto in de richting Luik, van waaruit de
Kardinaal incognito eenige kloosters in
België zal gaan "bezoeken.
Bij zijn vertrek uit ons land heeft Z.
Em. Kardinaal van Rossum nogmaals een
enkel woord willen richten tot zijn land-
genooten,
Met gevoelens van den diepsten eer
bied en van de heiligste vreugde, aldus
Z. E<m. in een communiqué aan de bladen,
hebt gij mij overal ontvangen1 en begroet.
Gij hebt in mijn nederigen persoon ge
zien en vereerd den vertegenwoordiger
van He'm, die als opvolger van den H.
Petrus, door God gesteld is om de Kerk
van Christus te besturen. Den Opper
herder zeiven in uw midden niét kun
nende ontvangen, hebt ge voor mij ge
daan wat ge voor Hem zoudt hebben
willen doen. Zoo hebt ge van mijn reis
door het vaderland een zegetocht ge
maakt. 't.Was een ware wedijver tusschen
steden en dorpen en vlekken, om aan
die gevoelens op schitterende wijze lucht
te geven, 't Wierd een algemêene, op
rechte, grootsche maéhtige betuiging van
geloof, van liefde voor de H, Kerk, van
verknochtheid aan den H. Stoel, het door
God gestelde middelpunt der Christen-
middel jsvas om haar voor u onschadelijk
te makeni. Zijl zal dien ring] misschien
herkennen, jwant hij werd eenmaal ge
dragen door haar ongélukkige moeder,
die gij hebt vermoord.
Hubert Nollan bad nw al zijn zelf-
beheersching verloren. De hand, waar
mee hij den ring aannam, beefde. Hij
^vas "doodsbleek geworden en *kon geen
!>voord meer spreken.
Wie kon hem verraden hébben? Sicard!
Dat ;was de eenige, die zijn geheim kende
en omgang had met Lydie Manon.
Toen de tooneelspeelster deze 'laatste
^voorden had gesproken, gin<g rij een paar
schreden terug. De zegepraal was op
haar gelaat te lezen. Zij; had nu haar ge
moed gekoeld, haar haat had voldoening
gevonden.
De woede verdween gaandeweg! van
haar gelaat. Weldra hadden haar trekken
iweer de gewone vroolijke uitdrukking
aangenomen, er "kwam, weer een lachje
om haar mond en haar stem klonk rustig
en vriendelijk, toen zij iets luider zeidel
I— En nu, vaanwei, burger Nollan, wij
zullen elkaar niet weerzien, maar elkaar
toch in vriendschap* gedenken. 'Goede
reis, en dat het u wel ga in Bretagne.
Een lieve vrouw en een groot vermogen
doen veel vergeten. Vaarwel!
(Wordt vervolg ui).
