"feuilTetqn.
DE TWEE_VRIENDEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang
No. 1168.
&£cicbelve
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken daq. uitgezonderd zon- en feestdagen
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor L'iden 9 cent per week
ƒ110 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 13^ per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwariaal.
Afzonnerlijke nummers 2' cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVER TEN IIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertenti6n) 15 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent
V Twee zielen.
„Twee zielen, gloênde aaneenge
smeed"
Neen, dat juist niet
We wilden 't hebben over mr. Troel
stra en de zijnen.
Zoo iemand in de laatste dagen een
beklagenswaardige figuur heeft gemaakt
dan was het wel de zoogenaamde leider
der „S. D. A. P
Wie zullen zijn wentelingen hier niet
herinnering brengenze zijn te be
kend en hebben stellig ieder met verba
zing verVuld. De heer Troelstra is zich
hiervan ook wel bewust, want niet zon
der reden zeide hij ten congresse, djat
lij „twee zielen in zich voelde: de eene
verlangde naar de meerderheidsmotie,
welke hij voor zijn werk in 't parlement
behoeftaan den anderen kant voelde
hij warm toen de groote AmsterdamscKe
districten als 't ware tegen hem manifes
teerden."
We kunnen ons deze gevoelens wel
indenken, maar een ervan dient dan toch
den boventoon te voeren, terwijl de heer
Troelstra in zake de crisis eerst naar
't Marxisme, vervolgens naar 't Revi
sionisme overhelde en zich ten slotte
weer blij betoonde toen hem bleek, dat
hij vergeefs deze buiteling had gemaakt.
Intusschen vertoont deze heer met dat
al wèl een goed beeld zijner partij, waar
in óók twee zielen woedeneen die haar
kracht zoekt in Marxistische steilheid!
de andere, die nieuwe banen speurt, zoo
genaamd om spoediger het eindpunt te
bereiken.
En nu Is dit het merkwaardige: dat
een socialist, die buiten zijn vergaderin
gen kranten en boeken, waarin hij zoo
Marxistisch schetteren kan als hij wil,
in de noodzakelijkheid komt zijn begin
selen in toepassing te brengen, zulks
langs den weg van het revisionisme
tracht te doen. Zijn eene ziel verdloedt
dan gaandeweg in de andere, vaak onbe
wust, zoodat hij 't pas bemerkt als hij
met nog slechts theoretisch arbeidende
partijgenooten in botsing komt.
Dit hebben nu de parlementaire socia
listen ondervonden, Met uitzondering van
Mr. Troelstra, die schoorvoetend mee
ging, waren zij Schaper zelfs ondanks
zijn aanvankelijke opinie vóór de aan
neming der portefeuilles; de practijk des
levens bracht dit nu eenmaal zoo mee ien
zij legden er zich hij neer. Zij zouden
hun ziel in lijdzaamheid hebben bezeten,
maar de ziel der Marxisten kwam nog
in opstand en behaalde ten Congresse
de overwinning zij 't met schrikkelijk
kleine meerderheid.
Juist het vertoon dezer twee zielen
in de „S. .D. A. P."1 doet .ons weinig
vreezen voor de macht dezer partijwat
er van achteren bijkomt valt er van vioren
weer af.
Een en ander neemt intusschen niet
weg, 'dat wij de verderf el ijke socialisti
sche beginselen met kracht zullen blij
ven bestrijden.
V Zand in de oogen strooien.
Al^ een kras ^taaltje van de wijze,
waarop de Volk-redactie de goegemeente
261)
De Arguenon ontsprong op eenige
mijlen afstand van tiet kasteel, stuwend
haar water bruisend voort door een rots
achtige bedding, waardoor zijl op som-
e plaatsen aardige watervalletjes
vormde, om zich nabij Saiint-Cast iiu zee
te werpen, op dezelfde plaats waar men
meende, dat Jean de Trémazan verdron
ken was, toen zijlrt boot tegen de rotsen
te pletter werd geslagen.
Die oude Malo leidde de barones en
Rose in haar nieuw Verblijf rond.
HJj zeide:
De vijver, dien) gij daarginds ziet,
werd gegraven op aanwijzing van wijüen
mijnheer den markies, die op vernuftige
wijze het water uit de Argusenon er heen
deed leiden. In het midden staat 50 voet
water. Daar in het Noorden ligt Plancoët
en links daarvan Lamballe. Om ons heen
zijn uitgestrekte bosschen, waarin men
zich wel voor een leger gendarmen zou
kunnen verbergen.
Hij naderde Rose en zeide zacht:
Daar verbergt zich ook uw vroegere
zand in de oogen tradht te strooden, i
knippen we hier het volgende uit een
slot-artikeltje in genoemd blad, over het j
gehouden congres.
„Het is goed, dat wij ons congres
hebben gehouden. Thans heeft ieder
onzer, die voor de oplojssing der ka-
bintescrisis, voor zoover onze .partij
daarin betrokken wag, een deel der ver
antwoordelijkheid droeg, in het open
baar rekenschap kunnen geven van zijn
daden en hoe ver de opvattingen
van sommigen ook van elkaar staan,
hoe verschillend ook de meening was
omtrent de daad die op het oogenblik
moest gescnieden, h et i s g e b I e-
Ren, dat het belang, der a r-
arbeider klasse, het belang
ook van de hervormingen die
in deze crisis op het spel
staan, het eenige richtsnoer
is van ons allen. Boven alle mee-
ningsverschil stond onze socialistische
eenheidzij is het, die de tegenstel
lingen onder ons, in de laatste dagen
toegespitst, door de vurige begeerte
van ieder om de partij te voeren of te
houden op den weg, door hem de beste
geacht voor de 'Nederlandsche arbei
dersklasse, straks weer tot haar juilslte
verhoudingen zal terugbrengen."
Lee£ nu nog eens kalm over de door
on® in bovenstaand citaat gespatieerde
woorden en brjeng die dan in verband b.vj.
met de uitlating van den Volk-redacteur
de Roode: „Stik met het algemeen kiefe-
recht", met de erkenning van pir. Troel-
tra: „De Christelijke arbeiders zullen
on!s (en volgens mr. Troelstra-zelf zeer
terecht) zeggen„Ze hebben het (het
alg. kiesrecht) kunnen krijgen, ze heb
ben er zelfs een speciaal congres voor
belegd, maar ze hebben het niet gewild."
Iks het nu niet zonneklaar, dat het is
„zand in de oogen- strooienT", als het
„Volk" durft beweren, dat het belang
van de arbeidersklasse, het belang van de
door degenen, die op de soc.-dem. heb
ben gestemd, gewenscHte hervormingen,
het congres bezielde?
Het congres werd geleid door overwe
gingen, van grof en, Tel partijbelang. Dat
is de waarheid.
ALGEMEI N OVERZICHT.
Nog altijd weet mem maar niet wat er
nog komen zal van een
herziening van het vredesverdrag
door de mogendheden. De meest uiteen-
loopende beschouwingen kan men over
die kwestie lezen, doch iets definitiefs
omtrent de plannen der mogendheden,
wordt nog niet gemeld. Wel heet het in
een bericht uit W-eenen, dat Oostenrijk en
Weenen vast besloten zouden zijn om,
desnoods buiten de mogendheden om,
onafhankelijk een stap te doen tot her
ziening van het verdrag, maar andere
berichten uit St. Petersburg melden weer,
dat Rusland, onder den invloed) van
Frankrijk natuurlijfk, feitelijk van een ,Jher-
ziening" reeds zou hebben afgezien en
boschwadhter in een houthakkersihut.
Verheugd riep zij uit:
Gagnard!
Ja-
Arme man.
Stel u gerust, het ontbreekt hem
aan niets. Het bosch is vol wild en ge
weet, dat hij een goed jager is. Wat hij
verder noodig heeft, krijgt bij van, mij,
en hier is hij altijd welkom, want hij is
een vriend. Wat zal hij verheugd zijn u
weer te zien.
De postillon had den teugel gewend»
Victoire was 'naar de 'kamers gegaan,
die voor de barones en'Rose bestemd!
waren, en had daar reeds de eerst-noodage
dingen uitgepakt.
De ontvangst van de dames was uit
muntend voorbereid. In 4e kamers, die
lang gesloten waren geweest en daardoor
e enigszins kil, brandde een: fli-nk hout
vuur, dat cr gezelligheid aan bracht.
Het domein Argouges bestond slechts
uit bosch en beide en een tiental boer
derijen, waarvan de pachters hun land
heer trouw gebleven- \varen en rustig
leefden in deze eenzaamheid, .zonder zich
om de woelingen te bekommeren, die het
land verontrustten.
Of Frankrijk een republiek was, dan
wel of er een koning of een keizer re
geerde, daarin zagen die eenvoudige men-
aileen nog „pro fornu" een bekrachtiging
van het verdrag zou blijven eisohen.
Men ziet dus, dat de berichten ovex de
houding, die de mogendheden zullen aan
nemen, in het minst niet te vertrouwen
zijn. Afwaohten bLijft dus in dit opzicht
de beste boodschap. Wel valt als zeker
vast te stellen, dat hoe langer de noodige
stappen voor een hc ziening worden uit
gesteld, hoe grooter de kans wor9t, dat
ide mogendheden zich bijl denstatus quo"
zullen neerleggen.
Rusland en Frankrijk
zouden over deze kwestie nog ongenoegen
kunnen krijgen. Men'is toch over Frank-
rijks houding in Rusland geenszins te
spreken.
Nu wordt echter beweerd, dat Rusland
aan Frankrijk niet om steun gevraagd
heeft in de Kawala kwestie. Welnu, zegt
de „No'woje Wremja", dan is het noodig,
dat een dringende verklaring wcfrdt afge
legd, want men is in Rusland zeer ge
voelig voor alle quaesties, die met het
bondgenootschap samenhangen.
Het blad zegt dan, dat men in Rus
land tot nog toe overtuigdwas, dat het
échec van Rusland te wijten was aan
Frankrijk. Thans wordt die bewering
tegengesproken. Wat is nu de waarheid
„Wij zullen er op aandringen", zegt
de „Now. Wremja, „in naam van Rus
land, dat Sasonof dit mededeelt; anders
zullen wij moeten aannemen, dat het
échec van Rusland in de quaesfcie van
Kawala alleen het gevolg is van üe mis
dadige nalatigheid der Russ-ische diplomat
ieke ambtenaren."
De slechte indruk dien de Kawala-
kwestie hi Rusland i.eei'c gemaakt, kau
nu nog voor een goed deel worden uit-
ge'wischt wanneer Frankrijk ten minste
geen steun verleent aan Turkije.
Uit St. Petersburg toch wordt aan de
„Matin" geseind:
Rusland zal de Fransche regeering, zoo
niet dadelijk, dan toch in den loop der
huidige onderhandelingen, op vriend
schappelijke wijze verzoeken, door kracht
dadige maatregelen te verhinderen, dat
de nieuwe Fransche voorschotten van
10 millioen francs; niet aan Turkije wor
den uitbetaald»
Indien echter .^Turkije nieuwen steun
krijgt van de Fransche kapitalisten, dan
zal zulks een groote storing brengen in
de Fransch-Russische betrekkingen.
De kwestie van Adrianopel
zal echter zonder dat nog wei wat hoofd
brekens kosten. Uit de jongste nota van
de Porte toch blijxt, dat de Turken niet
besloten zijin de stad te ontruimen en
aan den wensch der mogendheden geboor
te geven. Integendeel, volgens hiededee-
ling van Djemal Bey, den militairen gou
verneur van Konstantinopel, worden alle
mogelijke maatregelen getroffen om
Adrianopel tegen alle mogelijke vijanden
te verdedigen» Reeds zijn 300.000 goed
gewapende soldaten met voldoende artil
lerie in en rond de stad geconcentreerd
om de Bulgaren of een anderen vijand
af te wachten.
Van de Bulgaren heeft Turkije op het
schen geen verschil, mits hun landheer
maar een markies d'Argouges was en de
intendant van het kasteel, de oude Malo,
wien zij geloofden als het Evangelie, had
hun gezegd, dat de pjarkies eenmaal "zou
terugkeeren. Daarmee waren zij' tevreden
en naar iets anders vroegen zij niet; zij
oordeelden, dat het leven toch al njet
zoo .lang was en dat men het niet aan
genamer kon doordxengen, dan door 'te
genieten van de schoone natuur, te wer
ken op het veld en de genoegens te
smaken van den huiselijken haard.
Nergens in het groote Frankrijk leefde
men gelukkiger dan op dit afgelegen
plekje.
•In de eetzaal van het kasteel, een ruim
en hoog lokaal, mef ouid-eiken betimmerd
en, waar een vrooljjk vuurtje 'brandde
onder den hoogen, moiraum en talen schoor
steen, werd den dames een krachtig en
met zorg toebereid diner opgediend en na
dit gebruikt te hébben, begaven zij zich
naar ,hare kamers.
De weg daarheen, waarop Malo haar
voorging, voerde door een groot aantal
kamers en zalen, waarvan zij het kostbaar
ameublement konden bewonderen, door
de schilderijengalerij met waardevolle
doeken van oud-Hollandsch'e en Vlaam-
sche meesters en Idoor hooge, smalle gan
gen met steenen gewelf, waar het reed$
oogenblik echter weinig te vreezen, wijl
Bulgarije volgens de bepalingen van het
zoo juist geteekende verdrag van Boeka
rest verplicht is onmiddellijk te demobili-
seeren en daarmede reeds een begin heeft
gemaakt Voor Bulgarije treden echter de
groote mogendheden in 'het perk. Alle
mogendheden hebben Turkije reeds uit
genood igd de stad weer aan "de verove
raars af te staan en meteen aan de Porte
meegedeeld, dat zij, indien de raad van
Europa in den wind wordt geslagen, op
geen financieele -hulp welke zij dirln»-
gend noodig heeft behoeft te rekenen»
Wellicht zal dit dwangmiddel nog wel
niet sterk genoeg zijn, en de vraagis
thans, wat er gebeuren zal, 'indien de
Jurksche regeering niet yoor de Europee-
sche diplomaten zwicht. Nog altijd wordt
er van uit St Petersburg verklaard, dat
Rusland aan den eisch van ontruiming
vasthoudt en desnoods tot de uiterste
middelen zal overgaan om dezen eisch
ingewilligd te krijjgen. Of echter de
andere mogendheden van hetzelfde ge-
voélen zijn, is niet bekend en vooral
daarin ligt de groote moeilijkheid en het
gevaar van deze kwestie.
GEMENGD.
Zaterdag is in Omdurman overleden
de missionaris Joseph Ohrwal-
der. Deze verdienstelijke priester werd
6 Mei 1856 te Lana bij Meran in Tirol
geboren. In 1895 trad hij in het semi
narie in Verona. Vier jaar later ging hij
Kaïro en in 1881 naar den Soedan, het
volgend jaar werd hij door den Mahdi
gevangen genomen en eerst in 1890 slaag
de hij er in met twee JtMiaansahe r^li-
gieusen te ontvluchten. De ijverige mis
sionaris beschreef de interessante gebeur
tenissen, die hij had doorleefd in zijn
weik „Opstand en rijk van de Mahdi
en iqijn 10-jarige gevangenschap", een
veel gelezen boek.
Te Homsey, een voorstad van Lon
den, is laatst èen zevenjarig meisje na
een ziekte.van "10 of 14 dagen) gestorven.
De jury van den coroner heeft Zater
dag tegen den vader een uitspraak van
doodslag gedaan, omdat hij verzuimd
had medische hulp Ln te roepen en heul
had gezoaht bijl kwakzalverij.
De ondra aglijlke hitte heeft
Zondag te New-York een aantal slacht
offers gemaakt. Ten westen van de Mis
sissippi heerscht in een aantal staten nijr
pend watergebrek, waarin de aanvoer per
trein van elders slechts onvoldoende kan
voorzien .De oogst staat er door de
langdurige droogte en schroeiende hitte
slecht voor.
In Bensfeld in den Elzas is de
grootste spinner ijl van het gewest
Boch en "Bloth afgebrand. De mate-
rieele schade bedraagt 1 millioen mark;
600 arbeiders zijn broodeloos.
Naar de bladen uit Valencia ver
nemen, zijin in een bioscoop te Gan-
dia, waar brand was uitgebroken, 49
menschen in het gedrang zwaar gewond;
14 hunner liggen op het uiterste. Zeer
velen zijn licht gekwetst.
d'onker was en die zwak verlicht werden
door bronzen lantaarns met kaarsen, op
gehangen aan de zoldering.
Men had de dames gehuisvest in twee
aan elkaar grenzende kamers, gelegen in
een vleugel van het kasteel en vanwaar
zjj een heerlijk ^vergezicht hadden over
de geheele omgeving.
Langs de kamers liep een steenen bal-
con met ijzeren leuning.
Rose leunde over dit bal con en bleef
zoo onbeweeglijk staan, in gepeins ver
diept, met de oogen starend op den
horizon, die zich reeds in liet nachte
lijk duister begon te hullen.
De oude barones legde zacht de hand
op haar schouder en vroeg:
Waar denkt ge aan, nïijlni kind?
Droef antwoordde zij:
Aan hetgeen ik was en wat ik nu ben.
Zij strekte de hand uit in de richting
van Lamballe en zeide:
Daarginds ligt La Guyonnière. Het
huis is ledig, de spinnen hebben overal
haar webben vastgehecht, de meubelen
zijn vernield of meegenomen, de vensters
ingeslagen. Bewoners zijn er niet meer.
Wat zijn wij daar gelukkig geweest.
Eensklaps greep zij de barones bij
den arm en riep:
Luister!
Vreemde geluiden drongen van ver-
Z. Em. Kardinaal van Rossum
in Nederland.
Z.Em. heeft Zondag te Hoensbroek
de hulde in ontvangst genomen van de
Katholieke werklieden in Limburg.
Heel Hoensbroek was schitterend ver
sierd.
Aan de laan, nabij het Oude Grafelijk
Kasteel, van Hoensbroek, werd Z.Em.
opgewacht door Pastoor Röselaers van
Hoensbroek, Mgr. Dr. Mannens, vicaris-
capitularis yan het bisdom Roermond,
Deken Pennings v. Schinnen, ProD
Geurts uit Roermond, Dr. Woltering,
hoofdinspecteur v. d. Volksgezondheid,
burgemeester Boshouwers, de schoolkin
deren en de plaatselijke vereenigingen.
Te kwart na twaalf kwam Z.Em. met
zijn gevolg, n.l. den secretaris, den gen-
tilhomme, redtor Ten Winkel en dr. Poels
per auto aan. Voorafgegaan door een
eerewacht te paard, stapte de Kardinaal
uit de auto en nam plaats in een rijtuig,
bespannen met twee paarden.
Allereerst werd Z.Em. een kort woord
van welkom toegevoegd door Mgr. Dr.
P. Mannens, waarna vier bloemstukken
werden aangeboden pan Z.Em.
Nadat pastoor Röselaers Z.Em. in
naam van de bevolking van Hoensbroek
en nog meer van de heel'e Mijnstreek'had
begroet ging de stoet onder luide hoe-
ra's en gebulder van het geschut naar de
kerk.
Aan den ingang der kerk stonden de
schutterijen opgesteld. Bij het binnen
treden ging deKardinaal onder een
troonhemel en voerde het zangkoor der
kerk een meerstemmig „Ecce Sacerdos"
pit.
Op het priesterkoor hadden plaatsge
nomen, Mgr. Dr. Nolens, Graaf Mar-
chand d'Ansembourg van Amstenrade, de
Pastoor, Rector Ten Winkel, en de Bur
gemeester.
De Kardinaal knielde een oogenblik
neer voor het Allerheiligste, waarna hij
op de gebruikelijke wijze plechtig den
Zegen gaf.
De kerk was eenvoudig, doch' schoon
versierd.
In de pastorie had een feestmaal'
plaats, waar mede aanzaten de secre
taris, de gentilh.omme, Mgr. Dr. Man
nens, de Commissaris der Koningin,
Mgr. Nolens, Dr. Poels, Prof. Geurts,
Rector Ten Winkelj Deken Pennings van
Schinnen, de Graaf Marchand d'Ausem-
bourg, de burgemeester van Hoensbroek,
de architect Stuyt, Dr. Woltering hoofd
inspecteur yan de volksgezondheid, de
inspecteur der volksgezondheid Zoetmul
der, van de Voort, ingenieur, de heer
Reumkens, secretaris van „Ons Limburg"1
de heer A. Vliegen, voorzitter der R. K.
Werkliedenvereeniging en de kapelaan
Lenders.
In den namiddag had op een versierd1
terrein een op en luch.tm eeting plaats,
waarop de aalmoezenier yan den arbeid
te Maastricht, kapelaan Verheggen, sprak
over de verandering, welke gekomen is
schillende kanten tot haar door.
Een uil had het eerst zijn gekras in
de verte doen hooren.
Andere beantwoordden hem.
In sommige streken van Bretagne we
melde het van deze dieren.
Een hunner scheen het kasteel te na
deren, fladderend van boom tot boom
dat had men althans kunnen gelooven.
Zoo kwam hij tot dicht bij het b'alcon,
waarop de beide vrouwen stonden.
De barones en Rose zagen tusschen
de struiken in de onmiddellijke nabijheid)
van het balcon twee schaduwen, die el
kaar naderden.
Een daarvan was van Malo, den .be
waarder van het domein, dien zij dadélijk
herkenden aan zijn eenigszins gebogen
hoduing. i
De andere was grooter en .forschier
van omtrek.
Deze vroeg:
Is zij er?
Rose had de stem reeds herkend.
Zij gaf antwoord, met zachte stem,
maar die toch duidelijk verstaanbaar was
in de stilte van den avond,:
-Ja-
Goddank
Nu riep zij:
Gagnard'!
- Ik kom. (Wordt verv.)
