BUITENLAND.
BINNENLAND.
Jaargang
I
No. 1166.
bumau OUlJE SfNGEL 54, LEiUEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6
T BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POL'S Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per weekr 1.30 per kwartaal. Franco
lt!r post f 1-50 per kwariaal.
Afzonderlijke nummers 2V9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Augustus
1013.
l)e - 'i I' -van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden nede leeiingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-ad vertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEILLUS-
TkEERJ ZONDAGSBLAD.
18-17-16.
Alweer een roode zetel minder.
Na Hoogezand, waar Spiekman, door
n liberaal Rink werd vervangen, ver-
eef Rotterdam 1 den, sociaal-democraat
>or den Ghristelij'k-Hiistorisclhe Gerrit-
n te kiezen,
d Leerrijke teekenen, wélke aantoonen,
>ezeer den onvers tanidigen bij'loopfer&ldier
r Doden de oogen al open gaan.
i Nui zeggen natuurlijk de revisiiionistisahe
10de leiders: Ikat Komt door 'de aan-
nkelijke weigering om miini.sterszetels
bezetten. Maar de Marxisüsohe d.itp's
ijVen die zetels weigeren, terwijl het
D. 'A. P.-afdeelingen regent, die ook
n, portefeuilles niet willen weten, zoo-
it de tiitspraak van het Congres mln-
ens nog een hoogst onzekere is*.
H/oe 't zij wèl vlug naderde de om-
ekeer onder de kiezers. O, als we nu
amerjontbinding hadden, er kwam be-
ist weer een Techtsche meerderheid uit
bus.
Natuurlijk gaat dat niet: de* nieuwe
amer en 'de nieuwe regeering moeten
rst een paar maal botsen, bij' welke
Regenlieden nupet blijken, wie de aa'r-
;n en wie de ijzeren pot Us. En dan
llen wij ons voor, dat bi.v. de eerste
aal de regeering haar zwakte zal wil-
n erkennen, maar .een tweeden keer
il de Kamer er ^an moeten gelooven,
n dan gaat«dfct stembus weer open!
Dit momen^ra 'rechts 'kalm afwadh>-
:n. Al hadde^de revisianistisahe Roo-
en onmidd^Mpjiun zin gekregen, zoo-
at TroeaHp toen deze nog wasch-
:cht was, én®en Marxisten ten spijt
- de „S. ÖyPt P." regeerinigsdurf had
letoond, dan nóg zou 't rooide getij wej
erioopen zijn, want doen is op parlemen-
air gebied nog jieel wat anders dan
urven.
H|Oe dan ook 'de komende regeering
M>ge zijn BJauiw-Rood, extra-parle-
nentair, zoogenaamd zakelijk of nog an-
lers wij hebben slechts de linker hee-
en kalim te latera .betuilen, om straks
le vruchten te kunnen plukken van onze
irinoipieele politiek, welke en hieraan
:ullen we immer vasthouden in 't
aaraahtige belang 'des Hands is.
Optimisme.
Optimii&lisch zijn is [heel goed, maar kan
och ook soms belachelijk worden, Als
emand, die zijin beide beenen gebroken
ïeeft, u vertelt, dat hij waarschijnlijk over
n paar weken een wereldreis te vóet zal
[aan maken dan dacht ge zoo'n opti-
nist uit, of liever: ge hebt er medel
ijden mee.
Zoo is het ons ook gegaan, "toen we
■anmorgen een optimist in het „VaderL"
lan het woord hoorden. Luistert 'ns naar
vat de man zegt naar aanleiding van de
>oven besproken herstemming, iin Rot-
:erd&m 1
„jWij betreuren dezen uitslag, die
een versterking der coalitie, d. L een
versterking der oppositie tegen alge
meen kiesrecht en staatspene'ionn sering
beteekent, en een 'verzwakking van de
partijen, die een, regeering, welke deze
hervormingen tot stand wil brengen,
zullen steupen."
Je moet toch wel eep even groote
optimist zijn als vdie man mét z'n gie-
broken boenen, waarover we it boven
hadden, om te denken, dat de mensahen
nog gelooven in'door de linkerzijde tot
stand te .brengen hervormingen. De
schrijver gelooft er blijkbaar zelf niet
aan, en daarom spreekt hij niet over
een „regeering, welke deze hervormingen
tot stand z a 1 brengen", maar over een
regeering, „welke deze 'hervormingen tot
stand w i 1 brengen,".
Maar zelfs mist 'hijl het recht om zoo
iets te beweren. N'O ch de sociaal-demo
cratie toont ernstig de beloofde hervor
mingen te willen (aldus o.a. de soa.-dem.
Vliegen), noch de 'concentratie geeft
ernstig blijk haar beloften te willen ver
vullen (aldus o.a. de vrijzinnige „'N.
Atnh. Crt").
Zoo'n optimisme als dat van het „Vad."
is zóó bespottelijk, dat het blad er
voor zoover wij 'kunnen nagaan geen
mededingers in vindt. 'Geen enkel ander
liberaal blad durft op zoo'n manier zich
over den uitslag %i Rotterdam I uitlaten.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het begint er toch werkelijk wel iets
van te krijgen, alsof de mogendheden
tot een
herziening van het vredesverdrag
zullen (Overgaan.
De Russische regeering heeft door be
middeling van haren gezant de Roemeen-
sche regeering 'doen herinneren, dat zij
zich de bevoegdheid voorbehoudt, het
vredesverdrag ten aanzien van Kawala
aan herziening te onderwerpen. Oosten
rijk heeft reeds een dergielijkieii stap ge
daan en men wil zelfs beweren, dat de
meerderheid der mogendheden voor $en
herziening te vinden zou zijn.
in de algemeene vergadering der vre
desconferentie deed Majoresew gisteren
mededeelinig van de stappen van Oosten
rijk en Rusland, strékkende om tot een
herziening van het vredesverdrag te ko
men met name nopens de kwestie van
Kawala.
Uit naam van de Bulgaarsche dele
gatie las Racial toen een vendaring voor,
waarin wordt meegedeeld, dat de stappeü
van beide mogendheden, die tevoren aan
de Bulgaarsche regeering waren meegie-
deeld, de delegatie hebben bewogen tot
de bereidverklaring het vredesverdrag te
teekenen.
De stap van Oostenrijk en Rusland'en
de kennisgeving der bulgaarsche dele
gatie zijin, in het proces-verbaal opge
nomen.
De qerste zes artikelen van, het vredesr
verdrag, opgesteld door de daarvoor aan
gewezen commissie, werden vervolgens
voorgelezen en door de conferentie goed
gekeurd.
Deze artikelen handelen over de be
grenzing van de nieuwe gebieden en c.q.
de ontruiming van de troepen, die ze
thans bezet houden.
De indruk der gedelegeerden,
over het vredesverdrag, hebben deze aan
den Boekarester correspondent van den
„Frankf. Ztg." medegedeeld:
Wenizelos zeide o.m.0',W:ij| hebben
verkregen wat wij wilden en wat ons
van rechtswege toekwam. Van een ver
goeding voor oorlogskosten hebben wij
afgezien, doch Griekenland zoowel ais
Bulgarije hebben zich verbonden, de
schade,, die de bevolking in Macedonië
heelt geleden door noodelooze daden van
geweld, te vergoeden. Een gemengde
commissie van deskundigen zai onder me
dewerking van schatters, te benoemen uit
drie onzijdige staten, de bedragen der
geleden schade vaststellen.
Wenizelos achtte den tijd nog niet ge
komen om over herstel van het BaUan-
verbond te spreken. Wiel kon hij zeggen
dat Roemenië, Servië en Griekenland een
bondgenootschap zullen sluiten tot ver
dediging van het veroverde gebied. Als
eens de herinneringen aan dezen bloe-
digen oorlog verbleekt zijn, kan ook aan
hernieuwing van het verbond met Bul
garije worden gedacht
Over herziening door Europa van het
vredesverdrag maakt Wienizelos, zich niet
ongerust. p,De Balkanstaten hebben be
wezen, dat zij het binnen korten 'tijd on
der elkaar eens kunnen worden. Europa
behoeft zich daar verder niet mee te be
moeien."
Tontsjef, de Bulgaarsche gevolmach
tigde^ was lang piet zoo goed geluimd
als Wenizelos, en achtte het hoog noo-
dig, dat de mogendheden .het onrecht,
Bulgarije aangedaan, eenigermate her
stellen. Daar Rusland en Oostenrijk her
ziening eischen, Jieeft Tontsjef goede
hoop, dat noch ihet Drievoudig Verbond,
noch de Drievoudige Entente zich daar
tegen zal verzetten.
Hernieuwing van Tiet Balkanverbond
achtte hij uitgesloten.
Wloekotits legde er den nadruk op, dat
Montenegro met leege handen Boekarest
verlaat; heti'hioudt het echter voor zfékierj
dat Servië 'met zijd trouwen bondgenoot
eerlijk zal 'de eten.
Pasjits achtte 'hernieuwing van het ver
bond tusschen 'Servië' en Bulgarije niet
uitgesloten en wees in dat verband ook
op de gematigde eischen, die "Servië te
Boekarest heeft gesteld.
Onopgeloste kwesties
blijven er nog maar genoeg. De Roemeen-
sche „Tribuna" wijdt daaraan een hoofd
artikel in een harer jongste nummers.
Allereerst is daar de kwestie van de
-dbaneesch-Grieksche grens.
Italië is daarbij van de groote mogend
heden, met het oog op zijn positie in
de Adriatische Zee, het meest betrokken.
De houding van Frankrijk, na Italië de
grootste Middellapdsche Zee-mogendheid
is nog onzeker; het blad(hoopi^ dat Frank
rijk de zienswijze van Italië niet zal te
genwerken. v 1 l
Dan bestaat er nog een Grieksch-Ser-
vische grenskwestie, maar daaromtrent
is weinig bekend, er zal wel, mag men
veronderstellen, een definitieve ge heimie
overeenkomst bestaan. De mogendheden,
meent het officieuse orgaan, moeten in
zake Adr.anopel den vrede van Londen
handhaven, maar zorgen, dat geen en
kele staat op eigeni handje een avontuur
lijke politiök gaat beginnen, daardoor zou
de duur gekochte vrede weer verspeeld
worden, terwij 'lvooral "de belangen van
Italië iin dat geval benadeeld zouden wor
den.
Ten slotte zinspeelt l>et offiioieuse mi-
nisterieele orgaan op de eilanden-kwestie
en herinnert de Porte aan het verzet,
dat Italië geboden heeft aan 'Griekenland
en Frankrijk in zake Rhodus en de an
dere nog bezette eilanden. Turkije is niet
meer de vijand van Italië, sin[ds Tripoli
Italiaansch gebied is geworden.
Italië is bereid Turkije in1 zake de Ae-
geïsche eilanden te steunen, mits het Ot-
tomaansche rijk van zijn kant tot een
economische politieke entente genegen is.
De kosten en slachtoffers
die de Balkankrijg tot nog toe gëëischt
heeft, zij'n in een overzicht door den
correspondent van de „Gorrière deila Se
ra", die in Macedonië vertoeft, opgeteld.
Hij schat dc offer.- r laenschen. en
geld, in den eersten veldtocht als volgt:
Bulgarije, 350.000, man. gemobiliseerd,
80.000 gedooden, 1200 miliioen lires kos
ten.
Servië, 250.000 man gemobiliseerd,
30.000 gedooden, 620 miliioen lires kos
ten.
Griekenland, 150.000 man gemobili
seerd, 10.000 gedooden, 280 milLi-oen li
res kosten.
Montenegro, 33.000 man gemobiliseerdj
8000 gedooden, 16 miliioen lires kosten.
Turkije, 450/000 man gemobiliseerd,
100.000 gedooden, 1600 miliioen lires kos
ten.
Voor den tweeden veldtocht zijn de
cijfers naar zijn beraming, de volgende:
Bulgarije 60 000 dooden, 720 mihoen
lires kosten.
Servië 40.000 dooden, 400 miliioen li
res kosten.
Wanneer men hierbij dan nog voegt,
de vermoorden, de offers van de cho
lera en andere epidemisiche ziekten, valt
het verlies aan mensahenlevens ongeveer
op 400.000 te schatten, terwijH de finan-
cieele kosten gezamenlijk op 5.200.000.000
lires kunnen geschat worden.
UGMENUD.
Het gerucht, .als zou Bulgarije
Turkije den oorlog hebben ver
klaard, is ongegrond. Bulgarije heeft
besloten zijn troepen 'dadelijk na onder-
teekening van het'vredesverdrag naar huis
te zenden. 1
Het aantal •opstandelingen, dat de
forten van Wóesoeng -veijde>, .neemt
dagelijks door desertie'belangrijk af. Eer
gisteren zou zich'de helft van het garni
zoen, bestaande uit 3000 man, hebben
aangegeven. Men verwacht ieder oogen-
bli.k de 'overgave 'wan dit laatste bolwerk
van den opstand in Zuid-C h iin a.'
De bladen te Boekarest melden
enkele bijzonderheden aangaande 'de uit
breiding der cholera 'in 'tRoemeen-
sc h e leger, dat iop 'toogenblik zich
op Bulgaarsch terrein bevindt. Reeds
meer dan 3000 'soldaten zouden door de
ziekte zijn aangetast. 1 't Aantal 'gestor
venen loopt in de honderden. Bij! Tseko-
was, aan de 'Bulgaarsche grens, is een
heel Roemeensdh regiment'van 3o00 man
in observatie genomen.
Uit Barcelona -wordt gemeld, dat
de algemeene Catalaansche bond van vak
verenigingen offiidieel medegedeeld heeft,
dat de alge m'e e n e s t a k i n g vandaag
zal beginnen. De 'toestand is kritiek. Een
aantal syndicalisten en 'stakingsleiders is
gisteravond gevangen gezet. 'De militaire
en burgerlijke autoriteiten hebben de
noodige voorzorgsmaatregelen genomen.
De staat van 'beleg zal heden worden
afgekondigd.
Uit Lima 'wordt geseind: Woens
dag heeft hier een aardsalhudidinig
plaats gehad. De -Peruaansche steden
Caravai en Qudsasha zijn verwoest; dui
zenden zijn zonder onderdak.
Op den Great Wester n spoor
weg is bij'Xeovdl (in Dorset) een ern
stig ongeluk gebeurd.De directie be
schikt nog niet'over bijzonderheden, doch
reeds is vastgesteld, dat twee personen
gedood en "zes gewond' zijn.
Begrafenis van Z. D. H. Mgr. J. H.
Drehmanns.
Hier volge een meer uitgebreid ver
slag van de indrukwekkende begrafenis
van Mgr. J. Hi. Drehmanns, bisschop
van Roermond. Bij de 'Kathedraal
van de bisschopsstad stelde zich
tegen tien uur epn langte stoet cup van
vertegenwoordigers van corpora ties',,
geestelijken en leeken, uit alle .oorden
van het bisdom samengekomen, om het
stoffelijk overschot van den hoogvereer-
den Bisschop aan het Paleis af te balen
en grafwaarts te begeleiden.
Bij het paleis hadden zich, intussch'en
verzameld: Z.Em. Kardinaal van Ros-
sum, Mgr. van de Wetering; aartsbis
schop van Utrecht, Mgr. Vuylsteke, MgT.
Meeuwissen, Mgr. Hoffmann, Mgr. Rut
ten. bisschop van Luik, met zijn vicaris-
generaal, de Hoogeerw. pater Is. Vo
gels provinciaal der paters Jezuïeten,
de Zeereerw. Pater Prinzen, superior van
het retraitenhuis Manresa, de abten van
Lillbosch en Merkelbeek, Mgr. dr. Kreuz-
wald, vjcaris-generaal van het aartsbis
dom Keulen, als vertegenwoordiger van
den aartsbisschop van dat diocees, het
kathedraal kapittel, de familieleden van.
den overledene, Z.Exc. Minister Regoutj
De Commissaris der Koningin. Lr» ei.c pre»
vincie Limburg, Mgr. dr. Wi H. "Nolens
in het gewaad van. geheim kamerheer van
Z. H. den Paus, verschillende leden van
de Eerste en Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, van Gedeputeerde en Pro
vinciale Staten der provincie Limbufg,
enz. enz.
Nadat Kardinaal van Rossum in groot
ornaat bij het stoffelijk overschot de ge
bruikelijke gebeden had verricht, werd
de lijkkist naar buiten gedragen, bege
leid door de kerkmeesters van de kathe
draal en de Munsterkerk.
Op het stoffelijk overschot, dat in den
stoet volgde na de geesteljjken en on
middellijk voorafgega n werd door het
kathedraal kapittel, volgden de bovenge
noemde bisschoppen in zwarten koorkap
en met den witten mijter op het hoofd',
de Kardinaal en verdere autoriteiten.
Monseigneur Vuylsteke liep tusschen
twee Dominicanen Monseigneur Meeu
wissen tusschen twee Redemptoristen
Monseigneur Hoffmann tusschen twee
FranciscanenMonseigneur Rutten uit
Luik, tusschen Directeur Peeters en Pro
visor Cloots, van het Bisschoppelijk col
lege, Z. D. H. Aartsbisschop Van de We
tering tusschen Professor Geurts en zijn
secretaris SmeetsZ.Exc. de Nuntius,
Mgr „Tacoi, tussichen directeur Schrijnen,
uit Rol due en rector Brewers van de
Munsterkerk.
Achter de lijkbaar worden gedragen de
teekenen der bisschoppelijke vvaard"w
heid, mijiter, staf en wapen, benevens
op een kussen de verschillende ordete
kenen van den overleden bisschop.
Tegen elf uur had de stoet de Kaine-
draal bereikt.
De Pontificale H. Mis van Requiem
werd opgedragen door Z.Em. Kardinaal
van "Rossum. (Niet door den Aartsbis
schop, zooals wij gisteren abusievelijk
meldden.) Daarbij verleenden assisten
tie: de Hoogeerw. heer de Bron de
Vexela, deken van Roermond en de Zeer
eerw. heer Evers, professor aan het
Groot-Seminarie als troondiakens, de
Hoogeerw. heer Mgr. dr. Mannens, vica-
■fs-capitularis als presbyter-assistens, de
Hoogeerw. heeren 'Joosten, deken van
Wijk en Bauduin, deken van Venlo als
diaken en subdiaken ,als ceremoniarius
de Weleerw. heer Kissels, kapelaan der
kathedrale kerk.
De overige fünctiën werden door
Eerw. heeren seminaristen vervuld. In
de koorbanken hadden plaats genomen
de familieleden en de autoriteiten, ter
wijl de bisschoppen en abten op het al
taar de H. Mis bijwoonden.
Het ruime kerkgebouw was verder ge
heel met geloovigen gevuld. Door het
koor werd, onder leiding van den heer
Elb. Franssen, de driestemmige Re
quiemmis van Perosi en een meerstem
mig „libera" op verdienstelijke wijze
uitgevoerd.
Na de H. Mis werd de absoute ver
richt door den Kardinaal, Mgr. van Üe
Wetering, Mgr. Rutten, Mgr. Hoffmann
en Mgr. Meeuwissen.
Na de H. Mis beklom de HoogEerw.
heer Keulier, professor aan het Groot-
Seminarie te Roermond, den kansel, tot
het uitspreken van een lijkrede, naar aan
leiding van den tekstj^Quis putas est
fidelis servus .et prudens> quem consiti-
tuit Dominus super familiam suam uft
det illis cibum in tempore. Beatus ille
servus quem cu.m venerit Dominus eju£
invenerit sic facientem. wie is wel de
getrouwe en voorzichtige dienstknecht,
dien zijn Heer stelde over zijne dienst
boden, om hun spijs te geven te zijner
tijd. Zalig de dienstknecht, diien zijn Heer,
als hij gekomen is, zal vinden alzoo doen
de." (Mathheus XXIV. 45—46).
Omstreeks één uur was de plechtig
heid in de kathedraal geëindigd en werd
het stoffelijk overschot van den Bisschop,
begeleid door dënzelfden stoet als 's
morgens, grafwaarts gedragen. Ook de
Kardinaal en de Bisschoppen en abten
volgden de lijkbaar^ thans in ''rijtuigen
gezeten.
Een dichte menigte stond eerbiedig
en stil langs den weg geschaard. De'lan
taarns, die metrouwflours waren om
hangen, brandden. Onder het langzaam
voortschrijden speeldelde,Kpn. Harmonie
treurmuziek, terwijl de honderden gees
telijken luide den Rozenkrans baden.
Waar de lijkwagen passeerde, .werd
door de schare eerbiedig het hoofd 'ont
bloot.
Langs de Neerstraat ging men naar de
Kap el Ier straat, wgn/r de verschillende ver-
eenigingen met hunne omfloerste vaan
dels zich aan weerszijden van den Nweg
opstelden en alleen de geestelijkheid met
de familieleden en .de autoriteiten het
stoffelijk overschot verder begeleidden.
Bij het passeeren van den lijkwagen
bogen de vaandels ten teeken van^groet.
Door de Lange Kapellerlaan werd on
der het gelui der klokken van de k'ap'eP
in het Zand het kerkhof bereikt. De hon
derden geestelijken schaarden zich aan
beide kanten van de laan, die naar de
kapel leidt, waar enkel de bisschoppen
worden begraven.
Achter de lijkbaar, die omgeven werd
door de kerkmeesters der kathedrale
kerk, volgden Z. Em. Kardinaal van Ros
sum, de Intemuncius Mgr. Tacci, de bis
schoppen en de abten, de familieleden,
de Commissaris der Koningin, Minister
Regout, Mgr. Nolens, het Eerste Kamer
lid Hafmans en het lid der Tweede Ka
mer. Jhr. Ch. Ruys de Bieerenbrouck. -
Dezen begaven zich allen in de kapel,
waar door den Kardinaal de laatste plech
tigheden werden verricht. De groote
schare geestelijken, benevens -vele be
langstellenden bleven buiten op htet kerk
hof. i i i
Na afloop van 4e kerkelijke plech
tigheden, bedankte de Zeereerw. pater
dr. Drehmanns, namens d:e familie den
Kardinaal, de bisschoppen, de abten, den
inter-nuntius en Verderê autoriteiten voor
hunne betoonde belangstelling.
En hiermede was de droeve plechtig
heid geëindigd. Diep onder den wicfruk
verlieten de Kardinaal en 'de andere ker
kelijke hoogwaardigheidsbekleeders ver
volgens het kerkhof.
Het stoffelijk overschot van Mgr.
Drehmanns rust thans in de bijzondere
kapel, waar ook de beide vorige bis<-
schoppen, Mgr. Paredis en Mgr. Boer-
mans hunne laatste rustplaats hebben ge
vonden.
Op een, door het kathedraal kapittel,',
gezonden bericht aan Z. H. den Paus
van het overlijden van Mgr. Drehmanns,
werd door den hoogeerw. heer Mgr.
Mannens het volgende antwoord ont
vangen
De Heilige Vader, die met diepe smart
den onverwaclrten dood van uw gelief
den Bisschop Mgr. Drehmanns verneemt,
deelt in den rouw van de geestelijkheid
en der geloovigen, en, zijne gebeden met
de hunne vereenigend voor de zielerust
van den afgestorvene, zendt van gan-
scher harte den apostolischen zegen aan
U, leden van het kapittel,, priesters en
geloovigen van h'et diocees.
Kard. Merry der Val.