De uitslag.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang
No. 1145.
Bureau
UUD£ SJ'VU^L 54, I,;
Interc- Telefoon *>35. Posihus 0.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt mei GRATIS PO 'S Ongevallen-verzekering
en het GBILLUSTRËËRD ZOiNDAGSBL\D voor L iden d cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze 'agenten 10 cent per weck, 1 30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
U .in t,| i draagt van 1—5 regels 0i75, elke regel meer 15 cent
ingezonden nte.l.- leeiingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiêngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handeis-advertentign) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De .uitslag van de verkiezingen voor
den Leidschen gemeenteraad is^ dat de
vrijzinnige partij in den gemeenteraad
met één lid1 is vermeerderd, ten koste
van de rechterzijde, door de ni,et-herkie
zing van den 'heer !W|. Pera (a.-r.), die
vervangen werd door den heer J,. Harte-
v,elt Az. (libl.)
i Er traden al 5 leden van rechts .en
o van links. Bij de eerste stemming zijin
reeds 3 rechitsche leden herkozen, bij de
herstemming nog één, de (heer Van Tol.
Pe vijf vrijzinnigen zijn allen eerst bij
de 'herstemming herkozen en zagen toen
hun aantal vermeerderd door de verkie
zing van ^een nieuw lid, den heer Harte-
velt
De verhouding ,is dus thans gebracht
van 18 links tegen 13 rechts, op 19 links'
tegen 12 rechts.
Gezien de heftigheid, .waarmede ook
deze stembusstrijd is gevoerd, mogen wij
nog zeer tevreden zijn, dat .wijl blij de
eerste stemming reed§ drie van de onzen
herkozen zagen, de heeren J, Biosch, A.
Mulder en G„ Timp, en bijl de herstem
ming onze Katholieke candiidaat, de heer
V,an Tol, zich! met een meerdenheid van
20 5 stemmen op den sociaal-democraat
vH Hemerik herkozen zag.
Voor de sociaal-democraten'Heeft deze
verkiezing een bitteren bijsmaak. Zij had
den bij de Kamer- en de Statenverkiezing
aan de vrijzinnigen de overwinning be
zorgd. Bij deze herstemming hebben zij
in district I met hun '137 stemmen, 'die
bij de eerste stemming op hun candidaat,
den heer iemerik, waren uitgebracht, de
overwinning bezorgd aan den heer Har-
tevelt tegenover den heer Pera. In dis
trict II had de sociaal-democraat Heme-
rik zich teruggetrokken ter wiille van
de vrijzinnige candidaten. Bij de eerste
stemming waren op dezen candidaat 345
stemmen uitgebracht, en nu behaalde hij
er 104 van partijgenooten, die zoo wijs
(waren in geen geval eèn vrijzinnige te
stemmen,'filet verschil tussdhen 345 en
104 bedraagt 241,. Aan 'deze 241 socia
listische stemmen hebben de 'heeren v.
d. Pot en Sytsma het te danken, dat zij
en niet de 'heeren Pera en Duffels zijn
gekozen. De sociaal-democraten hebben
dus 3 zetels bezorgd aan de vrijzinnigen!
En ^ijl*... zij hebben 'hun éénen candi
daat in III er nog niet door kunnen
krijgen! De heer Van Tol behaalde bij
de eerste stemming 682 stemmen, en nu
niet minder dan 810. Het grootst
aantal stemmen, dat bij'de eerste stem
ming een der rechtsdhe candidaten, de
heer Mulder, behaalde, bedroeg 765. Met
alle kracht is dusi in dit district gewerkt
om het socialistisch gevaar te koeren
hulde aan al onze rechtsdhe propagan
disten
Veel tegenzin tegen de candidatuur-
Hemerik zal ook in dirt district zijn gekwekt
door den ezelachtige propaganda voor ge
noemde candidaat gemaakt £r tiep
nJL in dit district een ezel rond, dragend
op zijn rug een redlame-bord, waarop
verkondigd werd, dat een 'ezel op den
candidaat der rechtsche partijen stemt
en een verstandig mensch op den sociaal
democraat. Gelukkig.zijn er in dit dis
trict betrekkelijk weinig „verstandige"
menschen geweest de cijfers maken
uit, dat er zelfs verscheidene vrijzinnigen
(minstens 'n tachtig), menschen van, het
intellect, niet genoeg verstand hebben
gehad om op 'den sociaal-democraat hun
stem uit te brengen..
Aan Ihet einde van deze zes stemmin
gen een .woord we mogen het gerust
zoo zeggen van eerbiedige hulde aan
onze rechtsche propagandisten, speciaal
aan de .werken'de leden van onze Jonge
Garde, wier vlam menden ijfver en daad
werkelijke toewijding wiij meermalen van
nabij hebben mogen 'gadeslaan.
Zij hebben getoond te 'begrijpen, welke
de ware middelen ziin voor een krachtige
propaganda het huisbezoek en de Ka
tholieke dagbladpers!
Als het succes van de afgeloopen ver
kiezingen niet is, zooals wij dat hadden
gewenscht en misschien ook hadden ver
wacht, dan is dit ondanksde krachtige
actie van onze propagandisten. En als wij
hier de stellige verwachting uitspreken,
dat de toekomst ons weer zal schenken,
waarop wij recht hebben, dan doen. we
dit met het oog op de kracht, die er
moet uitgaan van zulk een keurbende
Roomsche mannen, Katholieken van de
daard
Een ander geluid.
Zoo gaan we dus een buitengewoon
„Su D. A. P."-congres krijgen, om te be
slissen over de vraag, oh eenige socia
listische voormannen al dan niet gehoor
zullen geven aan de uitnoodigiing van
den Kabinetsformateur om een porte
feuille te aahvaarden.
Een benijdenswaardige vrijheid genie
ten die roode voorvechters!
En wel gering is het vertrouwen, dat
hun partijgenooten in hen willen stellen.
Men hoort aan die zijde wel eens
sputteren tegen het gezag, dat feitelijk
uit den booze zou zijn. Die sputteraars
meenen zulks echter niet. Zij vinden in
tegendeel gezag zoo'n mooi 'diijg, dat zij
er allemaal een stukje van willen hebben.
Dp het roode congres komen al die
stukjes bijeen en oefenen dau een waar
terrorisme uit.
Hieraan moeten nu de heeren Troelstra
c. s. zich gaan onderwerpen. Niet naar
eer en geweten mogen zij bleslissen of
en in hoeverre zijl hun persoon in dienst
van den Staat zullen stellen,. Neen: een
aantal vrij willekeurig blij elkaar gekomen
partijgenooten zullen dit nu eens gaan
bedisselen.
'tZal een lieve discussie worden, want
reeds wat zonder verlof geschiedde het
gaan van mr, Troelstra naar 't Hof in
plechtgewaad zal den „S. D. A. PT-trs
rauw in den maag zijn gevallen. Zij
waren gewoon op het koningschap te
hooren afgeven; hadden zelfs vrijpostig
geconcurreerd met den koninklijken op
tocht bij de Kameropening, en nu
ging hun eigen leider zoowaar zelf in een
hof rijtuig zitten.
Natuurlijk zal de heer Troelstra hun
een en ander wel eens duidelijk maken,
Dat kunstje verstaat hij Hijl zal echter
ditmaal en zulks verzwaart dezen keer
de toer een ander geluid moeten
laten hooren dan tot dusverre.
't Begoochelen van zoo'n Congres ging
voorheen zoo gemakkelijk. 'Flink afgeven
op bourgeoisie en kapitalisme, gepaard
met beloften van ommekeer als maar
eerst „het volk" meer kracht zou ont
wikkelen, en klaar was het stramien der
redevoeringen.
Dit stramien kan echter nu niet meer
dienen. Bourgeoisie en kapitalisme bieden
thans „het volk" aan om eens mee te
regeeren, indachtig aan de roode jubel
kreten, wélke nog onlangs onder den
eersten indruk der 18 gewonnen zetels,
werden geslaakt?
|Wat nu?
Botweg weigeren durfde mr. Troelstra
niet. Hij had zoo gehoopt en gaf
daaraan ook .uiting, naar wij gisteren
bereids in 't licht stelden dat men
hem voorbijl zou zijn gegaan, waardoor
hij in de gemakkelijke rol der eeuwige
oppositie ware gebleven.
Maar men gaat hem niet voorbij, al
zegt hij met een armzalig gezicht: laten
toch de 82 procent regeeren en'de 18
procent beschouwen als eigenlijk uit hun
kracht gegroeid.
Neen, men biedt hem medeverant
woordelijkheid aan. De concentratie zegt:
„Help s. v. p.", terwijl de coalitie hem
toevoegt: „Laat eens zien wat ge kunt."
Wjat zal de heer Troelstra zijn scharen
nu voor oogen moeten tooveren? De
schuld van wat niet 'naar ^jjni zin is
op anderen gooien, gaat niet langer, want
hij mag nu mede het stuurrad van het
schip van Staat vasthouden. Zeggen
gelijk de (*)-medewerker van het Volk
dat hij de kradht mist om dat rad aan
zijn wil te doen gehoorzamen, zou voor
het congres een 'bittere ontgoocheling
zijn. Wieigeren de uitnoodigimgi te aan
vaarden, valt niet met goed fatsoen over
een te brengen.
Inderdaad: een nieuw geluid zal ten
congresse vernomen moeten worden.
Welk?
Wöj hooren 't al,...: kraken.
ALGEMEI N OVERZICHT.
Nog slechts kort is de jongste Balkan-
krijg aan den gang en reeds heeft Bul
garije het hoofd in den schoot geleed.
Ondanks de grootspraak dat zij overal
den vijand hebben Juinnen tegenhouden,
een grootspraak die slechts dient om de
eigen-bevolking zoet te houden, is het
een feit, dat Bulgarije er slecht aan toe
■is,, en Idat het i
einde van den Balkan-oorlog
nabij is. Zooals m'en weet hebben Servië
en Griekenland niets willen weten Van
de door Bulgarije gevVaagde interventie
en willen zij slechts direct onderhande
len. Hierin heeft Bulgarije direct toege
stemd. Uit Belgrado wordt \aan dfen
„iBerl. Lokz-Anz." geseind dat twee Bul-
gaarsche parlementairs daar zijn aange
komen. Na een onderhoud met Pasjifsj
Vertrok deze onmiddellijk naar Saloniki
om daar met Venizelos en den daar ont
boden Wukatitsj oVer de vredesvoor
waarden met Bulgarije te spreken. De
vijandelijkheden zouden nu, met'het oog
op deze conferenties, gestaakt worden.
Men hoopt, dat binnen twee dagen de
vrede hersteld zal zijn.
Naar Verluidt zal een .samenkomst;'
plaats hebben van de ministerpresidenten
te Nisj waarheen Danef reeds Vertrok
ken moet zijn..
De vredesvoorwaarden
zijn, naar uit Saloniki bericht wordt,'
reeds vastgesteld en houden inlo. af
stand door Bulgarije van het ^oor Ser
vië en Griekenland bezette gebied2o.
verleening van s chadelposstelling door
Bulgarije Voor de kosten wan den oor
log 3o. schadevergoeding aan de bewo
ners van de verbrande steden en dor
pen 4o. waarborgen voor eerbiediging!
van leven en eigende 'kr Grieken
en Serviërs, wpnende op Bulgaarsch
grondgebied, met Vrijheid van godsdienst
en onderwijs; 5o. demobilisatie binnen
een vast te stellen jtermijn.
Deze Voorwaarden zijn wel erg hard.
De Russische regeering wil dan ook als
nog trachten daarin .een verzachting aan
te brengen. Naar toch de „Köln,» Ztg."1
uit 's-Petersburg verneemt is de Russi
sche ministerraad gisteren in buitenge
wone zitting bijeengekomen om te be
raadslagen over de weinige tegemoetko
mendheid van Servië en Griekenland ten
aanzien van de poging tot bemiddeling
der Russische regeering. Sasonof achtte
de voorwaarden d^r overwinnaars zoo
zwaar, dat ze voor Bulgarije onaanne
melijk zijn. ,H|ij wil daarom trachten, ze
verzacht te krijgen.
De Russische diplomatie heeft tot dat
doel niet zonder succes reeds stappen
gedaan.
Sasonof overtuigde den ministerraad
dat er binnenkort £en uitweg zal worden
gevonden ,daar pp de hooge eisqhen'
van Servië en Griekenland .wel af te din
gen valt.
In regeeringskringen gelooft men niet
aan een voortzetting van den oorlog.
Dit laatste zal wel' niet zoozeer ge
baseerd zijn op de to egev ens gezindheid;
der Serviërs en Grieken als wel op dei
demobilisatie der Bulgaren.
Naar Toch verluidt moet er ernstiige
muiterij in het Bulgaarsche leger
plaats vinden.
Een naar Genèv'e gedeserteerd Bul
gaarsch officier, die tot de troepen van
generaal Kowatsjef behoord had en zich
iü den oorlog tegen Turkije zeer had
onderscheiden, heeft daar aan cfen cor
respondent van de „frankforter Ztg."
gezegd, dat hij het oorlogstoon eel had
moeten verlaten, om zich aan de dreige
menten van zijn eigen soldaten en het
gevaar, door hen te worden vermoord*
te onttrekken. Verscheiden Bulgaarsche
officieren had dat lot reeds getroffen»
De troepen ,bij wie deze oprlog in hoo
ge mate onpopulair was, willen door
dergelijk optreden, volgens den zegsman
van dezen correspondent, de regeering
pressen de vijandelijkheden Je staken ien
hen te ontslaan. Alle berichten over der
gelijke betoogingen en daden van ge
weld houdt de censuur natuurlijk achter
daardoor heeft Europa er tot dusver nog
niets van vernomen. De beVolkin'g in
Bulgarije is volgens dezen officier zoo
verbitterd, dat een burgeroorloog te ver
wachten is.
Dat zou de laatste strop voor Bulgarije
zijn.
GEMENGD.
A. Nap, een Hongaarsch blad,, ver
neemt uit Belgrado, dat koning Petyer
van Servië ernstig ziek is; /er
zou weinig hoop op herstel zijn. Het!
volk wordt omtrent zijn toestand onkun
dig gelaten.
Officieel wordt meegedeeld, djht
prins Arthur van Connaugh(t
zich heeft verloofd met de hertogin
van Fife, een nicht van den Jconing van
Engeland.
Het Chiin e es ch e Huis van Af
gevaardigden heeft een wetsontwerp aan
genomen, strekkende om het geheele m i-
nisterie in staat van beschuldi-
giing te stellen. Het zou bij 'herhalingl
tegen de grondwet hebben gehandeld!
met name door het aangaan van de z.gll
Oostenrijksdhe leening.
Het Engelsche Lagerhuis heeft gis
teren in derde lezing het wetsontwerp
tot afschaffing van het meervou
dige kiesrecht met 293 tegen 222
stemmen goedgekeurd.
Het Hoogerhuis heeft na twee-
daagsche bespreking het Home-Rtf-
le-ontwerp in tweede lezing met 302
tegen 64 stemmen verworpen.
De motie van lord Lansdown e, waarin
wordt verklaard dat h,et Hoogerhuis het
ontwerp niet zal aannemen, tenzij de kie
zers daarmede instemming hebben be
tuigd werd-goedgekeurd. 1
Uit Venetië wordt gemeld dat die
kostbare kerkschat van den dom te
Castelfranco sedert jaren stelselmatig
geplunderd is. Altaardoeken, beeld
houwwerk, kandelabers,! gouden en zil
veren munten, ter waarïïe van 300.000
lire zijn spoorloos verdwenen. Het toe-
zichtspersoneel, door den Staat benoemd
is ontslagen.
Gister hebben ook de w e r f a r bfe i-
d H tt> l>ri r er nog niet staak
ten, het werk neergelegd. Ie Hamburg
zijn er nu ongeveer 16.000 man buiten
werk. Ook naar Flensburg is de jstaking
overgeslagen.
Z. Em. Kardinaal van Rossum
in Nederland.
Lang vóór den tijd, was gistermorgen
de kerk van den Allerheiligsten, Verlosser
aan den GoudsChen Rijweg te Rotterdam
- met een eerbiedige menigte gevuld, die
cUe stille H,. Mis, door Kardinaal van
Rossum op te dragen, wilde bijwonen.
Evenals den vorigen dag, straalde het
hoofdaltaar in een zee van Echt, toen de
Kardinaal om acht uur,voorafgegaan door
al de Eerw. Paters, uit .het klooster het
kerkgebouw binnenkwam*
Onmiddellijk daarop nam de H,. Mis
een aanvang, waarbij Z.Em. werd ge
assisteerd door den Zeereerw. Pater H. v.
Keulen, rector van de kerk van den Aller
heiligsten Verlosser, en 'den Zeereerw.
Pater j. Polman.
Na de Hw Mis, die omstreeks kwart
voor negen was geëindigd, werd door den
Kardinaal zelf de H,. Communie uitge
reikt. Het aantal gèloovigen, dat ter com
muniebank ging om uit de eigen handen
van den Kardinaal de H|. Communie te
ontvapgen, was zoo groot, dat het uit
reiken niet minder dan een vol uur
duurde.
Tegen tien uur was de plechtigheid ge
ëindigd en werd den Kardinaal door al
de Eerw. heeren geestelijken uitgeleide
gedaan naar het klooster. Zegenend
schreed Z. .Em. tusschen de rijen dicht-
bezette banken heen naar den uitgang.
Afgehaald door de leden van het huldi
gingscomité, verliet Z. Em. om 11 uur
de pastorie aan den Goudschen Rijweg,
om zich naar de parochiekerk van den
H, Laurentius aan den Houttuin te be-
geevn, hartelijk toegejuicht door de men-
schenmenigte, die, ondanks' den regen,
het vertrek van den Kardinaal geduldig
,had afgewacht.
Bij den ingang van de kerk werd de
Kardinaal ontvangen door de geheele
geestelijkheid van Rotterdam met den
Hioogeerw, heer deken aan het hoofd,
en volgens de kerkelijke voorschriften
naar het hoofdaltaar geleid, waar Z. Em.
eenige oogenblikken in aanbidding neer
knielde. Onderwijl zong het zangkoor
het „Tu es Petrus" en de antifoon van
den H. Laurentius, waarvan de oratie
door den Kardinaal werdi^gebeden.
Vervolgens stond Z. Em. op en gaf
aan de stampvolle kerk den Pauselijken
zegen.
Door de sacristie begaf de Kardinaal
zich daarop naar de groote ontvangstzaal
der pastorie oin audiëntie te verleenen.
Allereerst werden door den Hoogeenv.
deken al de geestelijken van Rotterdam
een voor een aan den Kardinaal vqor-
gesteld. Daarna volgden de Eerw. zusters,
oversten der verschillende Zusterhuizen
te dezer stede, alsmede het hoofdbestuur
der Congregatie van de Eerw. Zusters
Franciscanessen met den directeur der
congregatie, rector M. A. Thompson. Z,
Em, verleende aan de zusjers telkens de
zoogenaamde Kardinaalsrecreatie, pen re
creatie van negen dagen. Mpt sommigen,
onderhield de Kardinaal zich enkele
oogepblikken.
Dan volgden de verschillende kerk
besturen, armbesturen, collectantencolle-
ges, bestuursleden van het groot aantal
Katholieke vereenigingen, die Rotterdam
op ,elk gebied telt, velen van hunne
dames vergezeld; een onafzienbare rij.
Omstreeks half één was de zeer druk
bezochte audiëntie geëindigd.
I Na in de pastorie aan de Nieuwe
Haven den lunch te hebben gebruikt,
reed de Kardinaal om half drie, vergezeld
van de leden van het eerecomité, naar
het Maasstation, om met den trein van
2.48 naar Utrecht te vertrekken voor het
bezoek aan H. M. de Koningin-Moeder
ten paleize Soestdijk. De wachtkamer le
klasse was voor Z. Em. gereserveerd.
Namens de Hi. IJ. M. was hier een
der hoogere beambten ter ontvangst
aanwezig;.
Met zijn secretaris en gentilhommenam
de Kardinaal in een gereserveerde coupé
eerste klasse .plaats en bleef aan het
venster, toen ,de trein zich in beweging
stelde, het hem toejuichend publiek op
het perron toewuiven. In den omtrek
van het station was een zeer groote
menschen massa op de been, 'die den
Kardinaal bij het voorbijrijden hartelijk
groette.
De trein arriveerde om 3.31 te Utrecht,
waarna onmiddellijk in twee gereed
staande auto's naar Soestdijk werd ge
reden. Het gevolg van den Kardinaal
bestond uit zijn secretaris, dr, Dtrehmans,
en den gentilhomme. Z. Em. was in
zwart reisgewaad gekleed. Op het sta
tionsplein te Utrecht stond een saamge-
pakte menigte, die den Kardinaal bij zijn
verschijnen een geestdriftige o va üiie bracht.
Ook overal langs den weg! naar Soest
dijk stonden vele belangstellenden, die
Z. Em. bij het voorbijrijden eerbiedig
groetten. Vooral echter voor het paleis
van de Koningin-Moeder zelf was een
groote schaar bijeen; talloozem waren uit
den verren omtrek per rijtuig of auto
gekomen, om den Kardinaal een oogen-
blik te zien en 'toe te juichen.
De Kardinaal en zijn gevolg werden ten
paleize ontvangen door den hofmaar
schalk, jhr. v. W,eede, en den kamerheer,
graaf v. Limburg Stirum.
Nadat eerst aan den hoogen gast de
thee was aangeboden en Z. Em. het
zwarte reisgewaad had verwisseld voor
de roode toga en mantel, werd Z, Em.
door den grootmeester van Hr, M.'sJHuis,
jhr. de Ranitz, bij H|. M. de Koninginr
Moeder binnengeleid en voorgesteld.
De audiëntie duurde ongeveer een'half
uur, waarna ook het gevolg van den
Kardinaal aan H,. M. werd voorgesteld.
De Kardinaal Jya9 opgetogen over de
uiterst vriendelijke ontvangst door H, M.
de Koningin-Moeder,.
Nadat de Kardinaal afscheid had ge
nomen van H, M., werd aan bet Katho
lieke personeel van H. M.'s hofhouding
gelegenheid gegeven JZ. Em. te begroeten.
Per auto weRi vervolgens Wederom
naar Utrecht teruggereden. Onderweg
werd enkele minuten halt gehouden voor
den ingang van het Retraitehuis der E\v.
Paters Redemptoristen te Amersfoort,
waar de Kardinaal aan de aanwezigen,
die 'door het onverwachte hooge bezoek
geheel verrast waren, den zegen gaf.
Bij aankomst in Utrecht vulde een
ontzaglijke menigte het ruime stations
plein. Spontane toejuichingen weerklon
ken, toen de auto van den Kardinaal
zichtbaar werd, die tot een ware ovatie
aangroeiden, toen Z. Em. de trappen van
het station opging. Luid weerklonk over
het plein het met geestdrift gezongen:
„Aan U, o Koning der Eeuwen", gevolgd
door het „Wilhelmus"..
Op het station was door de goe'de
zorgen van den stationschef de wacht
kamer eerste klasse voor den Karidnaal
gereserveerd. De trein, die Z. Em. naar
Rotterdam zou terugbrengen, hield voor
het eerste perron stil, zóó, dat de voor
