De Liturgie. Jaargang No. 1136. Bureau OUkJiS II n L, 1., J-*l, i iv iM. Interc. Telefoon 935. Postbus DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week f 1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwariaal. Afzonderlijke nummers 27s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De v. .i oedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden m^dedeelingon van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. De Gemeenteraadsverkiezing. Over den uitslag van de gisteren ge- hpuden stemming voor onzen Leidschen gemeenteraad kunnen we zeer tevreden zijn .Vooral in district III hebben de onzen zich kranig gehouden. Drie van de Vier aftredende rechtsere leden zijn bij eerste stemming herkozen, de h,eeren Boschtt Mulder en Timp, en de heer van Tol 'kw,am slechts 16 'sitemmen te kort. Altijd 'in er toch nog onder de onzen niH prmcipieele kiezers, die wei op een of meerdere van de rechtsche can didate hun stem uitbrengen, doch niet op .alle. \Viii hebben dat gezien bij de herstemming voor de Provinciale Sta ten er waren er toen 'n vijftig en nu moeten wij het ook' weer constatee- rcn. Doch het stemmencijfer van den heer v. Tol is zoo, hat wij de herstem- uin^" in dit district met zeer goede ver wachting tegemoet kunnen zien, te meer da ir tegenover onzen candidaat .een so- cia-iI-democraat staat, de heer Hemerik'. Jüc kans van den heer Van Toll om her kozen te worden grenst aan zekerheid intusschen leide onZe goede verwach ting ons njet tot werkjeloosheid bij de a.s. herstemming. In district I en II staan onze k'ansien ook' volstrekt niet slecht. In district I komen onze beide recht sche candidaten in herstemming, en met reden mogen we veronderstellen, dat het stemmencijfer van de drie in herstem ming komende -vrijzinnigen. betreKkèlijlc' niet veel grooter zal worden (dat van de heer Hartevelt is nu aanmerkelijk la ger dan dat van den heer Pera). In district II komen ook onze beide candidaten iri herstemming met nog be tere kans dan in district I. ,We mogen toch,a"r.nemen, dat verscheiden stemmen, die in dit district op dien heer v. Hoen 'ken zijn uitgebracht, bij de 'herstemming Zullen, overgaan op de heeren Duffels Pera. 'ji 11 en III 'komt de candidaat dier Sj. Dl. A, P., de heer Hemerik, in her stemming. In geen van beide districten klunnen zijn kansen goed worden ge noemd. 't Is opmerkelijk, dat de anti-winkel- 3h:iting-candidaten niet veel stemmen op i; li ebben getrokken. Het kiezerscorps heeft getoond principieel te zijn. De eenige, die in herstemming komt, de heer v. Hoeken, heeft we zinspeelden, er reeds op ongetwijfeld veel stemmen getrokken van andere zijde als; oud-raads lid" feilend A. R, persnon hier ter kkde. Wij mogen als slot'som van deze k'orte beschouwing met voldoening vaststellen dat van de vijf aftredend^ rechtsche le den er drie bij eerste stemming h'erkoZen zijn en van de vijf vrijzinnige aftredende geen enkel. Met een flinke krachtsontwikkeling van onze wakkere propagandisten is er nog veel te winnen. XIX. Peügieuse beelden en platen. De Invloed van het beeld hetzij in hout, steen of metaal, hetzij in druk op de ontwikkeling van den mensche- •l'jken -geest en op1 de menschelijke phant'isie is van een niet te onderschatten- Kracht. Dat hebben de. kinderen der duister nis ten allen tjji.de begrepen en zij heb ben van dat middel een gretig gebruik gemaakt om hunne eigene boosheid in anderer harten over, te storten. En het kwaad, "door onzedelijke afbeeldingen., door pornographisdhe prentbriefkaarten aangericht, was zóó ernstig, dat de chris telijke regec-ring het In de ajgeloopen vierjarige periode 'zeer terecht noodiig heeft geoordeeld door -een wet in. 'te grijpen, teneinde 'dien alles-verd-ervenden stroom zooveel mogelijk te keeren. Doch' ook de kinderen 'des liahts heb ben van dié gave des Scheppers, om hunne gedachten in, beelden uit te drukken, gebruik gemaakt, om hun eigen heerlijk en vruchtdragend- idealisme, dat gegrond was op de werkelijkheid, over .e dragen in de harten van anderen, en anderen op- te voeren, tot dat, wat 'ij kenden als iets schoons en goeds V Wat komen gaat. Heel duidelijk is dit nog niet, maar af en toe krijgen we toch wel eens -een besliste meening te hooren. Zoo interviewde een journalist h.e.t Kamerlid j;hr. mr. Van Doorn, welke Unie-liberaal op de vraag: „Acht u het optreden van een zuiver concentratie- ka'bilnet thans de oplossing?" het vol gende antwoordde: v v ,,/tZal wel moeten. Ik althans zie geen anderen uitweg. Een zakenkabinet pioet zich voljgens mijn opvatting be palen tot de uivoering der wetten, die ,het bij zijn Oiptreden. v.indt. En verder ,niet. M. L dient er uit de concentratie ,voort te komen een ministerie, dat met de sociaal-democraten (met of zonder socialisten in. het Kabinet zelf) tot op lossing tracht te brengen de vraagstuk ken binnen het zeer afgebakende ter rein, waarvoor men het compromis za'l hebben aan te gaan, en. waartoe alleen het verbond, tusschen de concentratie en socialisten gesloten, strékt." jWe verdenken er den'heer Van Doorn natuurlijk heelemaal niet van, dat hij persoonlijk onder rooden invloed staat, ernaar merkwaardig is het "toch wel, dat de opinie o-ok van dezen afgevaardigde, die er zoo gaarne een eigen meening qp na houdt 't bleek in de Kamer meermalen wonderwel overeenstemt met de uitspraak van H:et Volk: Geen -za k enkabi n et, ho or 'Of er al dan niet socialisten zoo ge nadig .zullen" zijn ten portefeuille te aan vaarden, komt er voor den heer Van Doorn niefs op aan. Heel gemoedelijk zeide hij tot den hem ondervragenden journalist: „Kijk eens hier, Concentratie en socialisten hebben 't samen op de vier groote punten van handelspolitiek, Grondwetsherziening, sociale wetgeving en a'Jgemeen kiesrecht uitgevochten. De Grondwetsherziening zal wel voorloo- pig van de baan zijn, en eigenlijk blijven e? nu maar twee punten over. 'De vraag „vrijhandel of protectie?" •behoeft ons voorshands ook niet meer beziig te houden. Ik zie waarlijk niet, waarom concentratie en socialisten niet ten opzichte van de twee punten, die overblijven, tot een compromis zouden kunnen -komen." Aldus jhr. mr. Van Doorn, die steeds heeft getoond den moed zijner overtui ging te bezitten, ook waar deze overtui ging wel eens afweek van die zijner geestverwanten. [Wanneer het groene hout al zoo ge willig is, zal bet dorre wél heelemaal door de gocialisten gekraakt worden. In trouwe: het wordt steeds duiide- lijker wat komen gaat. *i* Slapende Katholieken. Er zijn Katholieken, die, ondanks alle (betoogen, zoowel .van geestelijken als en begeer-enswaardigs, tot God. en Diens lieve Heiligen. Ten allen tijde beeft er een godsdienstige en religie use kunst bestaan, zich uitend in- beelden en platen. En wel 'bewust van de beteekenis van het 'beeld, ih ebben de Opperherders der H. Kerk aan verschillende afbeeldingen rijke aflaten verbonden, gelijk voor eenige jaren nog Z. H. Paus Pius- X aan een diep-treffende beeltenis van het H, Aan schijn. Ja, Christus Zelf en Zijne H. Moeder hébben meer dan eens persoon lijk het gébruik van godsdienstige af beeldingen bevorderd menl "herinnere zichj slechts de beloften van den go'dde- lijk-en Zaligmaker aan de gelukzalige Margar.eta-Maria voor hen, die de beel tenis van Zijn) H(. Hart vereeren. En die handelwijze van de Kerk, van de H,. Maria) en van CihlristusrZelf kan ons niet verwonderen,- als wij! nagaan, dat een enkele beeltenis de ziel kan, op heffen uit het stof naar het hoo-gere, 'haar er toé kan brengen om in edele en verheven gedachten# haren Schepper te verheerlijken. Voor vele heilige zielen is een blik op de beeltenis des Zalig makers of Zijnej H.. Moeder voldoende om hen in vervoering te brengen. Maar waarom treft men dan toch in de ontvangstzalen en salons en zelfs in de huiskamers van verschillende voor al van meergegoede Katholieken bijna van leeken, maar niet schijnen in te zien, dat neutrale lectuur hunner onwaar dig en (bqvendien gevaarlijk is dik wijls zeer gevaarlijk, omdat een anti- Katholieke lading juist Izoo gemakkelijk wordt (binnengesmokkeld onder een neu trale ylag. Zelfs de yan anti-cl.-.riealisme aan alle zijden druipende „Telegraaf wordt -door sommige Katholieken nog beschouwd als „neutraal" en daarom goed. En het „Leidsch Diagblad", dat, wat haar neutrale zuster de „Telegraaf" mee deelt, o zoo -graag oververtelt, wordt door die slapende, ja-knikkende Katho lieken natuurlijk als een goed, heelemaal niet anti-Katholiek (blad beschouwd. Het schrijft immers zelfl ï|ets tegen de Ka tholieken, het neemt nu en dan alleen maai- iets over van andere bladen. Doch die suffende Katholieken merken niet, dat het (blad juist en bij voorkeur anti-Katholieke of ant;-rechtsche lectuur opneemt. Zoo vertelt 'tb'.v. niet van. het geen rechtsche bladen meded-eelen over de door de linkerzijde (brj de verkie zingen gevoerde propaganda, maar wel wat een of ander linkschi blad meent te mogen .vertellen van de reqhtsöhe propa ganda. Van het geschrijf over de „|baan- tjes" neemt het |b'ad niets oyer van wat de rechtsche bladen zeggen, maar wel ib.v. de zeer onpartijdige mee ning van de „Tel.". Zoo. bl.v. gisteravond de ,van venijn druipende Ibieschouwiimg over de (benoeming van den heer Colette tót directeur der Rijkspostspaarbank te Amsterdam. De heer Colette is Katho liek, dus is diens (benoeming een par tijdige. De lo-gica is prachtig. Zijn de be noemingen ,van vrijiz i en door een vrij- -zinnge iegeermgduii'ook pai tijdig: t>, neen, dat niét! De vrijzinnigen zijn im mers de geschikte personen! En zulk soort -geschrijf wordt nu bij" voorkeur en we zouden haast zeggen uitsluitend overgenomen door het neutraal Leidsch orgaan. -Katholieken, die zich op die manier laten voorlichten en... laten bedotten mogen wij toch wel slapende Katho lieken noemen, BUITENLAND. ALGEMEEN OVERZICHT. Zegevierend, althans naar eigen be wering, zet het Servische leger zijn voortrukkende beweging tegen de Bulgaren voort. Nog steeds isL de strijd verwoed aan den gang, waaraan meer dan 200.000 man deelnemen. De vierde dag van het vechten is .ge ëindigd met een belangrijk Voordeel voor de Serviërs, die er, niet zonder veel mociie, D geslaagd zijn de stelling van Retsjewan te nemen, die van groote waarde is voor de verdediging van Kots jana. Men verwacht de vermeestering van deze plaats1 elk oogenblik. Zesendertig B.ulgaarsche bataljon!s\ en 80 kanonnen verdedigden de stelling. De Bulgaren sloegen ten slotte in ver geen enkel 'b-eeldl of geen enkele plaat aan, die ons». spreekt van hunne geloo- viige overtuiging; waarom, moeten die zalen en salons en 'kamers zoo ledig zijn aar1 godsdienstige overtuiging Waarom Is het een soort liberaalr Katholicisme, een halfheid en slapheid en bekrompen vreesachtigheid,' die hen alle Katholieke uiting in hun huis naar de slaapkamer heeft doen verbannen? Dan hebben zij zich wel te schamen over hunne inconsequente houding. Komt aan ee-n beeld van Christus, onzen Koning, aan. een fijk, groot kruisbeeld, niet eerder een plaats toe in onze salons dan aan een nietszeggend beeld van we weten niet wie? Ons oordeel over, zulke Katholieke huisgezinnen behoeft edhte-r 'niet altijd zoo streng te zijln. 'tls mogelijk, dat zij godsdienstige beelden en platen -daarom weren uit hunne kamers, en vooral: "uit hunne ontvangstzalen of. saloins, omdat zij oprecht meen en, dat die beelden en platen niet voldoen aan de eischen, die een goede smaak, een ontwikkeld kunst gevoel stéllen kan en moet. En 't moet gezegd r ,zij hebben aanleiding om zoo iets te meenen. Aanleiding, meer niet. Want zoo zij slechts goed uit hun oogen( wilden zien, zouden zij bemerken, dat deze verontschuldiging misschien wel eens* grond gehad -heeft, warring op de vlucht en lieten in de han den van de Serviërs verscheidene kanon nen en tal van gekwetsten. De inneming van Kotsjana zou het Bulgaa-rsche leger tus'séhen Istip en de grens afsnijden en het inr een hachelijken toestand brengen. De rest van de Bul- gaarsche troepen biedt nog tegenstand in het Zuiden. g Een telegram van den prefect van Kustendel meldt voorts, dat een Servi sche troepenmacht, bestaande uit een 'di visie infanterie met artillerie en twee eskadrons cavalerie, gifeteren de Bulgaar- s,che grens i's overgetrokken -en om "8 uur den top van den Tsjermok heeft bereikt, 10 K.M. ten Westen van den weg van Wialinowgrad naar Kustendil. Bulgaarsche overwinningen worden er nu ook gemeld. Het Servische leger, zoo wordt aan de Reichspost ge meld, heeft op het Owtse Polje-plateau een verpletterende nederlaa-g gel eden.-De correspondent van de Reichspo&t is van meening, dat het succes, eergifete>en floor de Serviërs behaald, door dleze Bul gaarsche overwinning te niet gedaan is en dat de omtrekkende beweging in de richting van Kratowo en Egr. Palank'a voltooid is. De Bulgaren hebben naar het schijnt, zoo seint hij verder, reeds! den opmarseh naar Koemanowo en in de richting van de Servis'che grens ver volgd. De omtrekkende beweging op den reohteroever v,a,n de Wardar heeft even eens succes1, zoodat de Servische stel ling bij Keuprulu reeds onhoudbaar ge worden is. Twee Bulgaa-rsche bataljons, melden voorts B.ulgaarsahe berichten, hebben fv^nooht-'lH <n de Streefk v^r Ts'1ri"TP''i', drie Servische bataljons verslagen. Zij namen 5 officieren en 200 man gevan gen en veroverden 7 kaponen. Tot gisterenmiddag zijn 25 officieren en 3000 soldaten van de .Servische Ti- mokdivisie krijgsgevangen gemaakt. Zes stukken veld- en twee stukken bergge- schut yielen in handen der Bulgaren. Een telegram aan de Lok'al Anzeiger uit Belgrado maakft melding van een Bul gaarsche overwinning op de Grieken. De Bulgaren zouden na een bloedigen istrijld vian eenige uren Gewgeli hernomen heb ben. Het getal gewonden is zoo groot, dat het geheele spoorwegverkeer slechtb tot het vervoer van gewonden dient. Het Grieksche leger geeft echter volgens een telegram d.d. 3 Juli, aan den minister van oorlog de yolgende lezing van zijn faits et gestes*. Heden werd de slag bij Kilkitsj met groote hevigheid voortgezet. Onze di visies veroverden stuk voor stuk de ver sterkte stellingen desi vjjands, die zich oder een front van 67 K. M. voor. Kilkitsj verschanst had. De vijand deed een krachtigen aanval met zijn artillerie bij onzen linkervleugel. Onze gemengde afdeeling beeft Gev- geli genomen. De vijand vluchtte in wan orde de Wardar over. Te Ligwani heb ben wij 200 Bulgaren gevangen geno men. De vijiand, die zijn stellingen 'de maar tegenwo-or-di-g zeker niet me er. Zeker, ook nu nog is het soms bedroevend, als men. in Katholieke huis gezinnen zijn blikken laat weiden over de godsdienstige voorwerpen, diq de huis kamer „versieren"men kan er zich vol komen indenken, dat een Protestant aan den bekenden liturgisl Dom Willibrord van Nierop verklaarde: „Wat mij ten hoogste verwondert, dat zijn uwe gods dienstige voorstellingen, platen, en beel den. Uw geloof leert u omtrent den Zaligmaker, Zijne Hé Moeder Maria, de H, Jozef, Zijne Apostelen enz. zulke groote waarheden; het koestert omtrent hunne (heiligheid zulké verheven opvat tingen,. Hoe brengt ,u daarmede de af beeldingen overeen, die' tegenwoordig v.an -deze heldenfiguren; overal worden aangetroffen? Hoe -ontstemt hiet mij, wanneer ik, een Katholieke woning bin nentredend, den schoorsteenmaintel of kasten met dergelijke- „fraaie" afbeel dingen versierd vind";! ''tis waar, dat het gehalte der voortbrengselen op godsdienstig -gebied irt sommige fij'den zoo laag heeft gestaan, dat het hoogste kerkelijk gezag zich reeds meermalen ge noodzaakt zag paal en perk te stellen aan de grillen' van de slecht begrepen godsvrucht. Dat alles- kan den opper- vlakkigen toeschouwer een aanleiding zijn om te denken^dat er niets goeds is een na den ander prijs gaf, hield tegen den avond nog bij Langaga stand, maar werd door onze troepen omsingeld. De Grieken maakten 3 snelvuurk'anonnen en 3 zware Kruppkanonnen buit. Nigrita is bezet. Onze troepen mar ch eeren naar het Noorden voort en ver volgen den vijand, die aan een paniek! ten prooi schijnt, In deze streek vielen 150 Bulgaren ons- in -handen en eenj groote hoeveelheid wapenen en munitie. Het aantal gesneuvelde Bulgaren is zeer groot. De Vijand gaf blijk' van grooite woestheid en veranderde Nigrita in een puinhoop. Zo.0 odkf de dorpen in den omtrek1. Grijsiaards, vrouwen en kinde ren zijn vermoord. De 7de divisie h.eeft een heel Bul gaars chj-egi ment gevangen genomen, dat van de andere troepen wasi afgeraakt. Het regiment gaf zich, onvoor- waarlijk over. Een verraderlijke brief is onder de papieren van een gevangen genomen Bulgaarsch officier gevonden. Deze bevat niet meer of minder dan het bevel tot den aanval op de Servische linie in den nacht van Zaterdag op Zon dag. Het stuk luidt volgens den cor- resp. van de „Berl. Ztg. a .M." die het zelf in handen gehad heeft, als volgt Bievel van den commandant van de tweede brigade van het vierde leger van den 16 Juni (29 Juni) 8 uur 's avonds. 1. IMprgen bieginnep de operaties tegen Servië en Griekenland. Tegenover het front van de brigade houden 'de Serviërs de linie langs de ZsetowO'ien de (daarach ter liggende heuvels met een regiment, twee bergbatterijen en 3 machine-gewe ren bezet. He' Wpitwv-nc. mof-t mrrgen den 17den dezer (30 Juni) om 3 uur des! ochtends oprukken en den vijand bij ver rassing aanvallen. De brigade moet naar rechts voeling houden met het Macedo nische en Adrianopelsche korps vrijVilli- gers. l 'II 3. De voorhoede van beide k'olonnes moet des ochtends om 3 (uur de Zletowo bereikt hebben. De opmarseh, moet Zoo stil mogelijk plaats hebben, opdat de Vij andelijke voorposten verrast, overroim- pc!d en vernietigd k'unnen worden. D-aar- gint een krachtige aanval. Bij alle •gelen moet men vooral in h,et oog houden verrassend o-p te treden. Het stuk} was geteekend: Generaal Entsjef. Een allesbehalve mooie vondst is deze brief voor de Bulgaren. Over staking der vijandelijkheden loopen nu weer de geruchten voorna melijk afkomstig uit Petersburg en Sofia. Naar de Parijsche bladen uit St. Petersburg vernemen, heeft de Tsaar persoonlijk bij de koningen van Bulga rije en Servië op staking der vijandelijk heden en op het onmiddellijk zendjen van gevolmachtigden naar St. Peters burg aangedrongen. Indien de beide lan den weigeren, trekt Rusfapd zijn Voor stel tot arbitrage in. Een bericht uit Sofia meldt 'dat Danef aan de Grieksche regeering heeft me- op dit igeb'ied, niets, dat beantwoordt aan de eischen» van een goeden smaak en een ontwikkeld kunstgevoel, maar wij zeiden het reeds als- hij even. -een anderen kant will uitkijken, wordt aan die verontschuldiging alle grond ont nomen. 1 Er is in den laatsten- tijd nieuw en frisch leven gekomen, in onze religeuse kunst, en 'tf is ér nu een heerlijkheid, Leeken en priesters. we denken aan de paters Benedictijn-en, vooral die van Beur-on hebben in religieus beeld- en veel meer nog in plaatwerk een schoon heid gebraöht, d-ié ontroerend is, die ons, Katholieken, een bron is van reine en verheffende godsdienstige gedachten, maar ook den( ni et-Katholiek en eerbied afdwingt. En daarbij1; in onzen tijd kan meq zich voor een' geringe som .afdrukken verschaffen van de werken der grootste meesters, waarvan de weergave zoo ge trouw is, dat zij', -goed ingelijst, met het origineel kunnen wedijveren, en zelfs in het rijkste salon niet misstaan. Dat deze eenigszins van de voorgaande afwijkende liturgisqhe beschouwing er toe moge bijdragen, dat onze kamers meer dragen Jh.et stempel van onze Katho liciteit die immers fieel ons leven moet doortrekken om1 het te veredelen en op te heffen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1