m Stembiljet. B D Mannen van overtuiging. BUITENLAND. 4e Jaargang No. 1123. Bureau OUDE SINGEL 34, LEIUEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POL'S Ongevallen-verzekering en het GE1LLUSTREBRD ZONDAGSBL \D voor Leiden 9 cent per week 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kw.ii.ui1. bianco per post ].5ii per kw.w .al Afzonueriijke 'num"iiers 2' u cent. mei üeïllu icerd Zondagsblad 5 ni. Zaterdag 21 Juni 1913 De A >Vi j< i i:N HERRIJS b draagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden inededeeiingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. •JUNI. Stembusopening Stembussluiting 8 uur's morgens. 5 uur's avonds. Van ÉÉN stem kan het af hangen. Daarom rust op iede- ren kiezer een zeer zware ver antwoordelijkheid. Stemrecht beteekent a.s. Maandag in de hoogste mate stemplicht I Maandag hebt giji wederom een p i i ch t te vervullen,! Die stembus voor de Pror vinciale Staten roept u. Door uwe stem moeten nu Christelijke mannen, onze eminente candidaten, de heeren Per a I en Van Wjij:k, worden gekozen. Wij i vertrouwen, dat de opkomst dan zelfs j nog beter zal zijb dan 'biji de eerste I stemming. 1 I 't Is alsof na den uitslag van deTwëede Kamerverkiezing velen met 'schrik zij'n geslagen, nu zij naderbij zien komen een toekomst, waarin de wetgeving met lamheid zal zij'n geslagen door de onder- drukkende oppermacht der sociaal-demo- craten, die, alhoewel van "betrekkelijk j geringe sterkte, geweldig de zweep zullen doen knallen over de hioofden der vrij zinnigen. Moge ziilk een toekomstbeeld" nooit een droeve werkelijkheid worden,! Dat is de wensch van allen, die reeds bij eerste stemming op de candidaten der Christelijke, der huidige regeeringspartij hebben gestemd. Dat is de wensch, naar wij vertrouwen, van vele anderen, wier oogen nu, na de Tweede Kamerverkie zing, zijn opengegaan. JDiat moest de wensch zijn van alle 'kiezers, die lief hebben ons vaderland en ons Neder- landsche volk in zijn geheel! Dat de Leidsche kiezers aan de ver werkelijking van dien wensch krachtig medewerken door a.s. Maandag hun stem te geven aan de candidaten der rechter zijde voor de Prov.. Staten, de heeren PEPA en v. WIJK. Wees er toch ^an overtuigd Lcidsdhe kiezers, dat de strijd gaat om b e g i n- s e 1 e n. Vrijzinnige propagandisten irek- ken wel; naar ons verzekerd wordt, rond met praatjes over de kermis en dergelijke, maar dat is 'n schijnbeweging, meer nie£ Neen, 't is hun te doen om de victorie van hunne vrijzinnige beginselen, evenzeer als 't j?'ij! ons, gaat om de over winning van onze Christelijke begin selen I lederen kiezer moet dit helder voor den geest staan wijl kunnen het niet met genoeg nadruk zeggen: Van de samenstelling der Provinciale Staten hangt af de samenstelling der Eerste Ka mer, omdat de leden der Eerste Kamer door en uiit die der Pro vinciale Staten worden geko zen. Is de Eerste Kamer rechtsoh, dan kan zelfs een linksche Tweede Kamer niet zoo heel veel kwaad doen. Maar daartegenover staat: Is de Eerste Kamer linkschdan kan zelfs een rechtsChe Tweede Kamer niet zoo heel veel goed doen. Dat de kiezers zich daar terdege rekenschap van geven. Op dus, Leidsche kiezers voor de Prov. Staten! Denkt er aan, dat uw stemrecht is uw stemplicht, en weest propagandist, brengt ook zooveel mogelijk andere rechtsche kiezers naar de stembus. Het gaat en dat is de ziuivere waarheid het gaat voor en tegen uwe C h r i s t e l ijl k e beginselen. Eerlijke tegenstanders erkennen hiet zelf, dat zij strijden tegen uwe Christelijke beginselen! Weest dus mannen van over tuiging en doet uw plicht! In Zuid-Holland vooral moet nu alle kracht worden ingespannen. De moge lijkheid is niet uitgesloten, dat de vrij zinnigen op het doode punt komen. En zijn zij eenmaal zoover, dan kan spoedig het Zuid-Hollandsche Statencollege om gaan, met het gevolg, dat tien leden der Eerste Kamer van rechts door tien leden van links kunnen wofden vervangen. Maar zoo ver is het nog niet. En het zal ook zoover niet komen, dank zij het plichtsgevoel onzer rechtsche kiezers. Vrouwen doet uw plicht. Driegt er bij uw echtgenoot of zoon op aan Maandag 'en Woensdag zijn kiezersplicht te vervullen. Op deze wijze kunt gij de beslissing van de Chris telijke beginselen, die gij zoo hoog acht, ook bevorderen buiten den huiselijken kring! Op deze wijze vervult gij een heerlijke roeping! Heel Nederland ziet Maandag en Woensdag met spanning naar Leiden. 'tZal van bijzonder groot belang zijn, hoe hier de herstemming zoowel voor de Provinciale Staten op. 'Maandag als voor de Kamer op Woensdag afloopt. Dat hangt ook voor 'n deel af van het plichtsbesef onzer Katholieke vrouwen! Vrouwen,, doet uw iplicht! V Van twee blazoenen. Ondanks den aanvankelijk miin-gun- stigen uitslag van den stembusstrijd, kunnen wij met fierheid het blazoen der coalitie blijven opheffen. Met zelfver trouwen zijin wij, steunend op onze be ginselen, den kamp begonnen, en zourifter omzien qaar vreemde, hulp zetten wij' dien voort. Mogen we al geen meerder heid behalen, we zullen toch met eere het strijdperk kunnen verlaten, waar we eensgezindheid en beginseLrouw hebben ten toon gespreid. Met slaande trom en vliegende vaandels trekken we dan af, maar eerst ziiïlen we met onbezweken moed nog trachten den tweeden aanval af te slaan. Geheel anders staat het met het bla zoen der concentratie. Met trots werd het indertijd opgeheven-maar de af gewezen medestanders stonden des niettemin gereed om er ook hun merk- teeken op te drukkenen thans wordt dat blazoen nederig omlaag ge laten, teneinde den socialisten de ge legenheid te bieden het te voorzien van een roodên balk. Wat zal menigeen links dat aldus be smeurde wapen met leede oogen aan zien, als het straks moet dienst doen als verzamelteeken der troepen, die bij den tweeden aanval tegenover ons staan. Zeker, allen, die het volgen, doen nu wel net of het zoo* heel mooi is zelfs vrij'-liberalen bevelen immers socialisten aan maar als de hitte van den strijd over zal wezen, dan, wij zijn er zeker van, zullen vele concentratiemaninein in stilte zuchten: ware ons blazoen maar even onbesmet gebleven als dat der coalitie. 1 Die verwachting zullen de heeren in- tusschen geheel aan zichzelf t e wijten hebben. Waarom missen zijl den moed te doen als wij! en iedere vreemde hulp af te wijzen? Wiaarom zijn zij zoo' ver blind om niet in te zien, dat de roode hulp voor hen zal zijn als het paard van Troje? Waarom durven zij op hun beurt niet eens te zeggen: in ons isolement ligt onze kracht? Hoe 'tzij: het blazoen der coalitie bleef ongedeerd en met onverzwakte fier heid zullen wij het volgen, Maandag en Woensdag a.s., en ook daarna. In de war. Het kan verkeeren, zei Breêroó. 'Prof. Heeres, die nog pas zoo hautain verklaarde, dat hij1 om niemands stem .bedelde, doch den kiezers aanspoorde te doen wat hun plicht was, is nu van zijn hoog standpunt afgestapt en ver zoekt beleefd om de gunst en de re commandatie. Echter is hij met zijn tijd in de war. Professor, het isi nog geen St.. Nicolaas'. Waarom dan nu al uw klompen .bij wagenvracht tegelijk den kiezers voor gezet? Maar enfin, het is uw recht; zoo goed als dat der rechtsche kiezers om u den gard erin te geven. Ergerlijk is echter, wat uw partijge- nooten u .bakken, professor. Gij tocha ver wachten we, hebt er part no ah."deel aan,, dat.aan uw'klomp en gioote biljetten zijn gevestigd, verkondigend,, dat, als uw tegencaudidaat gekozen wordt, de klom pen duurder zullen worden. Of zijn ook die partijgenooten in de war? Weten zij niet, dat onze Hol la ndsche klompen uit Hollandse^ waaiiboomenhout gesneden worden, en dus niets met een tariefwet te maken hebben? 't Is kras, tot welke verblinding de verkiezingen kunnen leiden! V Open brief. Aan de hooggeachte redactie van de j,N, Rott. Crt". ,Wij staan er paf van! Wij, die dag in dag uit zitten te peuteren op het redactie- bureau van een locaal en (wat nog veel benauwender is) clericaal Blaadje, wij durven zoo iets zelfs in onze stout ste droomen ons niet voorstellen! Uw (blab, dat grrrroote liberale orgaan, is toch maar bijl de pinken, het is actief en volledig, zooals geen ander in ons kleine, bekrompen, door de coalitie be smette landje. Wat de aanleiding is van de ze ontboezeming? Deze, geachte heeren; Donderdagavond vergaderde te Leiden de R. K. Kiesvereenighg, en Vrijdag avond heeft uw blad er een verslag van, meer dan zeventig regels, groot! En dan te denken, hooggeachte redactie, dat uwe directie gaarne de kosten van dat ver slag- wil betalen, terwijl... ja, terwijl er haas>t geen woord van waar is. Dlat is pas royaal! Ja, geachte heeren, ofschoon u een and^r, een dieper en meer wijsgeerig inzicht hebt in wat waar en wat niet waar is, zult u het onze bekrompen clericaliteit toich niet euvel duiden, dat wij het een onwaarheid noemen, als uw verslaggever meldt, dat er in district I en 11 drie Christelijke candidaten worden gesteld, terwijl er Slechts twee zijn. En zoo zouden wij regel na regel kunnen nagaan. Bijna alles is in strijd met de waarheid, zooals wij; gewone menschen, ons die voorstellen. Toch, 'tmoet gezegd, uwe geëerde „verslag"-gever weet er meer van, dan ,b.v. iemand, die dien avond in Amerika zat. 'Hij heeft ongetwijfeld waf men noemt de klok hooren luiden. Hoe dat moge lijk was? Zelf is die persoon niet in de vergadering geweest. Dat er onder de onzen een verrader was, kunnen wij ook niet gelooven. Ja, geachte heeren, wij zouden zulk een persoon een ver rader noemen. U zult het toch billijken, als wij aan de bespreking van sommige zaken geen publiciteit wenschen te geven? Zoo iets doen zelfs- vrijzinnige kiesvereenigingen wël! Doch ter zake, hoe is 't mogelijk, dat uw „verslag"- gever iets van de waarheid is te weten gekomen? Sommigen fluisteren, dat hij zich door klauteren en 'klimmen een plaatsje heeft weten te verwerven, waar hij alles kon afluisteren. Maar, geachte heeren, als dat waar isi, dan is uw ge- eerde „reporter" nog geen baas in die kunst; hij! heeft dan geen plaatsje weten te vinden, waar hij alLes. goed kon hooren. En wij zouden u in gepaste bescheidenheid en diepen eerbied den raad willen geven, voortaan een schoor- steenve ger met dat werk te beiasten. Zoo'n man "kan desnoods in de schoor steen kruipen. En u behoeft niet bevreesd te zijn, dat een persoon van zoodanige maatschappelijke positie geen 'juist ver slag kan maken. Onjuister dan dat van gisteravond kan het moeielij'k zijn. Heusch waar, hooggeachte redactie, u hadt het geld voor dat „verslag" beter kunnen gebruikenom nog wat klom pen te laten koopen voor den wagen, die a.s. Wioeüsdag waarschijnlijk weer ter aanbeveling van de candidatuur-Heeres door Leiden zal rijden. Want met dien raad willen wij onzen brief sluiten (wij zijn een weinig afgedwaald) als prof. Heeres in de Kamer komt, komt hij er niet op z'n pantoffeltjes, doch wordt er binnen gedragen op .een wagen met klompen. Voor de herstemming ter verkiezing van twee leden voor de Prov. Staten in het Kiesdistrict Leiden op Maandag 23 Juni 1913. Aanwijzing der keuze. Namen Voor letters. VAN DER ELST VAN GRUTING PERA VAN WIJK. A. D. W. W. F. ALGEMEEN OVERZICHT. Eindelijk is het antwoord van Bulgarije ingekomen op het verzoek van Servië om herziening van hjet verdrag van bondgenootschap. Hierin geeft de B|ulgaarsche regeering te kennen dat het hjaar hevig spijt en: verbaast, Servië de bindende kracht van het verdrag te zien bestrijden zoo 'kort nadat resultaten van zoo .groote histo rische beteekenis zijn bereikt, welke de verdragen op initiatief van Bulgarije ge sloten, behoorden te bevestigen. Servië en Bulgarije, zoo luidt het voorts in bet antwoord, hebben niet an ders gedaan, dan hun verplichtingen ten uitvoer leggen, niet meer en niet minder overeenkomstig de gemaakte afspraken. De Bulgaarsche regeering kant zich met alle kracht en de stevigheid ge grond op het verdrag en- de rechitvaar- digheid van haar zaak, tegen het denk beeld, hetzij van herziening van "het ver drag van bondgenootschap, hetzij! van een nieuwe verdeeling van het veroverd gebied tusschen Bulgarije en Servië, het zij van deelneming van Griekenland en Montenegro in deze nieuwe verdeeling. Diep overtuigd van de noodzakelijk heid van het verbond, hjétwel'k! tot dusver voor beide volken zulke goede resultaten heeft gehad, doef de Bulgaarsche regee ring een vriendschappelijk beroep op de Servische regeering om zich van hetzelf de gevoelen te laten doordringen en tot het inzicht van de noodzakelijkheid te ko men om het verdrag te ha'ndh|aven en zijn bepalingen nauwgezet in acht te ne men, aismede om van zijn eisch tot her ziening van het verdrag af te zien en zich, ten opzichte van het betwistbaar gebied zoo spoedig mogelijk a,an de beslissing van den scheidsrechter te onderwerpen. In antwoord op deze nota hernieuwt Servië het voorstel tot demobilisatie van 3/t des legers en blijft afandringen op het houden der ministerconferentie, voor men tot arbitrage zijn .toevlucht neemt. De toestand blijft, zooals de „Lokjal. Anzeiger" op-1 merkt, hopeloos verward. De eenige troost ligt nog in den vasten wil van Rusland, om in samenwerking met de andere mogendheden een nieuwen oor log op den Balkan te v erhinderen en in de vredelievendheid van koning Ferdi nand, die nog steeds genejigd is de be sprekingen voort te zetten. Als zeker kan men aannemen, dat het niet tot een oorlog zal 'komen, zoolang niet ge bleken is, welke houding Roemenië zal 'aalnnemen b'ij" een nieuw conflict. Te Boekarest moet men dan ook den sleutel van den tegenwoordigen toestand zoeken en de diplomatieke pogingen van de betrokken staten, zoowel als van alle vrienden van den vrede zijin op het oogenblik voornamelijk erop gericht, in vloed uit te oefenen op de houding van koning Carol. Hoe gevaarlijk de spanning tusschen Bulgarije en Servië weer geworden is komt uit in de artikelen van de offü- cieuse pers. Danef's orgaan, Bulgaria schrijftDen Serviërs blijft niets over dan op den grondslag van het verdrag van bond genootschap arbitrage te aanvaarden zij zullen anders door het geheele Slavische ras en in de wereldgeschiedenis verant woordelijk gesteld worden voor den broederoorlog die ieder oogenblik en op 't onverwachtst 'kan uitbreken. Die Mir, Gesjofs orgaan, .acht 't voor ieder duidelijk, dat Servië alle mogelijke moeite doet, om een scheidsrechterlijke uitspraak te ontgaan. „Servië maakt zich niet alleen aan trouwbreuk tegenover Bulgarije schuldig, het weigert opk zioh aan internationale verdragen te houden en verzet zich daardoor "tegen Europa dat den vrede wil en tegen Ruslanjcï, welks staatshoofd, als scheidsrechter is aangewezen. Laat ons hopen dat Rus land met steun van Europa, Servië bin nen den korst mogelijken tijd tot erken ning zijner plichten brengt, want zijn uittartende houding is ons reeds lang on verdraaglijk". Het blad Zegt verder dat het schrik bewind van Serviërs en Grieken tegen de Bulgaren in Macedonië spoedig uit moet zijn, en besluit met de woorden,' „wij zijn op alles voorbereid."! De Brunswijksche kwestie, is veel helderder geworden door het volgende bericht in de „Nordd. Alg. Ztg."' Prins Ernst August, zoo meldt het blad, richtte op 20 April een schrij ven aan den Rijkskanselier, waarin h'ij mededeelde, dat zijn vadfer, de hertog yan Cumberland, het besluit had geno men, wegens de waarschijnlijke ophef fing der Bjondsraadjbesluiten van 1885 en 1907, het rechjt op de regeering in het hertogdom 'Brunswijk op hem over te dragen. De jonaste gebeurtenissen,, voor al de verloving :v,an den prins met prin ces Victoria Louise, Webben in den rechtstoestand te dier Zake een wijziging gebracht. Met toestemming van zijn va der verzocht prins Ernest August de b'eU noeming tot officier in het Pruisische leger, waarbij hij onder eede beloofd|ö trouw en gehoorzaamheid aan den Keizer en Koning. Dit is tevens een belofte niets te zullen ondernemen met het doel het territoriale bezit van Pruisen te wij'- zigen. Deze toestand zal, naar de mee ning van den prins, de opheffing der vroeger genomen besluiten van den Bondsraad rechtvaardigen. Deze verklaring merkt de „Köln. Ztg." terecht op beteekent (byet einde der Wel- fenkwestie. Nog is door den ouden hertog van Cumberland evenmin als door prins Ernst August, een openlijke en besliste verklaring afgelegd, dat zij, afzien van hun aanspraken op Hannover, maar door beiden zijn toch indirecte en zijdelingsehe verzekeringen gegeven, die voldoende zijn om de zekerheid te geven, dat-zij geen pogingen meer zullen doen om hun aanspraken krach,t bij te zetten en tracht ten ze te verwezenlijken. De oude hertog hleeft zijn rechjten op den Brunswijkschjen troon overgedragen aan zijn zoon, en deJ ze heeft verklaard, geblonden te zijn door zij'n vaandel-eed aan cfen koning van Prui sen „niets" te zullen doen of ondersteu nen, wat daarop gericht is h;et tegen7 woordige bëZit van Pruisen te verande ren." Waardoor Idus (duidelijk aangegeven is, dat prins Ernst August nietskzal on dernemen, om het oude Hannover weer te herstellen. De oude hertog Ihjeeft afstand gedaan van zijn rechten op den BlrunswijksOhfen troon, in de h(oopi, dat de bjondsraadjbe sluiten van 1885 en 1907 zullen worden opgeheven. Door hiet bjedoelde besluit van 1885 werd uitgesproken, dat de regeering van den hertog van Cumberland over Bruns wijk niet vereenigblaar w,as met de grond beginselen van de bonds verdragen en d!e rijks-grondwet wegens zijn aanspraken op een deel van hjet Pruisische grond gebied, en dat Wij dus niet aan hjet hoofd van Bruhsw'ijk kon blijven. In het latere besluit van 1907 werd be paald, dat, zoolang ook maar een lid van het hruis Cumberland de aanspraken op Hannover stellen bleef, de regeering van een ander lid niet ged(uld zou kun nen worden, ook al zou dit lid afstand! doen van zijn aanspraken. Waarschijnlijk zal nu de bondsraad! deze besluiten inderdaad ook opheffen ën daarmede prins Ernst August de kans openen den troon van Brunswijk te be stijgen, dat nu beheerd wordt door her tog Johan Albrechit van Mecklenburg als regent.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1