Bericht.
DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
4e Jaargang
No. 1119.
Bureau OUDE SliVGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 130 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
17
Juni
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1
•Is 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels :o regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke kort.,. letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen. nr en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, led cegel meer 5 éent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer v ''ent.
De (Jitslag der Verkiezingen.
Wij ontvingen eenige aanvragen,
om hedenavond telefonisch den uit
slag der verkiezingen mede te deelen.
Wij kunnen aan die aanvragen,
op dezen drukken avond, onmogelijk
voldoen.
De geheele uitslag wordt in de
zaal va» den Ned. R. K. Volksbond
op het doek bekend gemaakt.
Opening der zaal om 7 uur. Voor
zoover de voorraad strekt, zijn tegen
inwisseling der bons aldaar kaarten
verkrijgbaar.
Bovendien wordt aan al onze
abonné's morgenochtend vroeg een
extra-nummer thuisbezorgd, bevat
tende den uitslag.
DE DIRECTIE.
MAANDAG
JUNI.
Stembusopening Stembussluiting
8 uur's morgens. 5 uur's avonds.
Houdt dezen dag der herstem
ming voor de Provinciale
Staten vrij.
Wij kunnen en moeten
OVERWINNEN.
Prof. Heeres tegen de Katho
lieken.
'Prof. Heeres. de candidaat der conr
centratie te Leiden, is1 gisteravond voor
de kiezers opgetreden, met eem .politieke
rede. i
[Wij hadden ons prof. Heeres steeds
voorgesteld als een gematigd en. bezar
'digd man. (Wie doelen hier voorname
lijk op zijn' gezindheid.ten opzichte van
alle zijn niehvrijzmnige landgenooten.)
En toen wij! gisteravond 'de rede was
reeds eenigsn tijd vreegcr begonnen,
de za.1T binnen kwamen, meenden wij!
aanvankelijk, ons niet bedrogen, te heb
ben in d& persoon van den vrijzinnigen
candidaat. iH;et eerste toch, wat wijl van
den spreker vernamen, komt hier o.p
neer: Spr. deelt n'iet het bezwaar, dat
sommigen hebben tegen het benoemen
van Katholieken tot ambten als voorzit
55^3
FEUILLETON.
213)
Morgenmiddag om 12 uur zal! de plech
tigheid «plaats hebben op de place de la
Révolution,. Daar (hebben zij Dan ton heen
gezonden, daarheen zullen ziji zelf gaan,.
Robespier. e zal langs zijln huis gevoerd
wordep. Alle leden, der Commune, de
vrienden van den dictator en ook zijn
'huisheer Dupiay zijn gevangen-.
Annette Lange sloeg 'haar armen om
Barras en ,riep:
Gij Ihebt ons gered! Ook giji zijt
een held!
Zij Ik us te hem,. e
Alle dames volgden ha^J oorbeeld en
den Provenicaal' werd dezelfde hulde ge
bracht, <he hij zijn twee jonge vrienden
had doen brengen.
Daarna verwijderde hij .zidh met de
twee Bretagners.
Buiten, wachtte zijn geleide.
'Hij beval:
Naar de conciergerie!
Fouqmer-Tinviile was op zijn post,
maar hij werd bewaakt door een peloton
soldaten met het geweer bijl den voet.
ter van de Tweede Kamer .of betrek
kingen als die biji de rechterlijke macht!
Het is hun i'e ch t/als Ihun bekwaamheid
en hun ijver hen er toe roept.
Diat is een eerlijk! standpunt, dachten
we. Maar, helaas, onmiddellijk daarna
bracht de professor" ons tot andere
gedachten. Het is voor hem ech
ter een vraag, zoo. zeide hij', en
het is hem zeer twijfelachtig, of een
Katholiek bij het bekleeden van zulk'een
ambt of het vervullen van zulk een be
trekking goed Katholiek kan blijven, ge
hoorzaam kan blijven aan het kerkelijk
gezag. Dus in de p r a c t ij k zal 'o n g e-
t w ij f e 1 d ook de vrijzinnige candidaat
in Leiden er voor zijn om de Katholie
ken van hoogere openbare ambten of
betrekkingen uit 'te sluiten,. En dat
alles, niettegenstaande hij erkennen moest
eerbied te hebben voor de persoonlijk
heid en. de' talenten van vele Katholie
ken, n ooit door een "Katholiek onaan
genaam te zijn behandeld,. En toch neemt
hij zonder een enkel feit te kunnen
noemen, hetwelk zulk een optreden bil
lijkt tegenover de Katholieken, zulk
een zeer grievend en in de hoogste
mate beleedigend standpunt in.
:W,ij hebben ons in de gezindheid van
den vrijzinnige candidaat helaas vergist.
Ook hij is een. bestrijder van de Ka
tholieken!
V Men schaamt zich er voor.
iWi] schreven Zaterdag, dat ieder fat
soenlijk vrijzinnig-democraat en indirect
ieder 'fatsoenlijk concentratie-man zich
moest schamen voor het...- geschrijf La
de „Balans". i
Gelukkig hebben velen zich oak ge
schaamd. In het „L, Dl." .van gisteravond
verklaren de besturen van de Unie-lib.
kiesvereen. en van de vrij-liberale kiesver.
zich niet verantwoordelijk te stellen voor
den inhoud van het verkiezingsnummer!
Zouden de verantwoordelijke perso(nen)
en de schrijver(s) van dat blaadje nu nog
niet begrijpen, dat zijl allerminst geroe
pen zijn om het volk voor te lichten?
Maar zij schijnen nog den steun te
hebben van de vrijzinnig-democraten! De
ze hebben tenminste nog niet ^geprotes-
teerd. Zoolang zij dat niet doen, blijft
op hunne .partij een groote schande
bleven. 1 I
Een openbaar onderwijzer
aan het woord.
Hierboven hebben wij1 medegedeeld,
dat vele vrijzinnigen zich schaamden over
de „Balans". Niet zoo een openbaar on
derwijzer, die gisteravond op de verga
dering van de concentratie-partijen debat
teerde. Deze debater vond het heel goed
te begrijpen, dat de ^.BaJans" ,op deze
manie? schreef, vötuTde, afkeuring, die
hef blaadje onderYOnjd, «tiet zeer gerecht-
voordigd'
,Naar aanleiding daarvan durven wij
verklaren, dat een Christelijk ouder aan
een opvoeder met zulke ideeën al zeer
moeilijk zijn kinderen kan toevertrouwen,
dat wij het zelfs* voor zulk een onder
wijzer een lastige taak vinden, om de
(H;et paleis van justitie was doo.r een
regiment soldaten bezet waarvani de com
mandant, die begreep dat vain! de hulp
der soldaten alles afhing, hen onthaald
Ladi iep een 'kostelijfken, maaltijd en goeden
"Wijn, zo o üa" op hun trouw te rekenen v'fel.
De openbare aanklager had! niets an
ders te doen, dan de iidéntiteit dier ge
vangenen vast .te stellen en hun terecht
stelling voor te bereiden.
'Hlij maakte bedenkingen, maar hij
moest zich onderwerpen aan de wet van
den overwinnaar.
Barras, (steeds vergezeld van een ge
wapend geleide dat wel geschikt was
om eerbied af te dwingen aan, hen, die
hem mochten willen weerstaan, begaf
zich vervolgens naar de Nationale Con
ventie, die een ^bestendige zitting hield.
Daar werd! hij met gejuich ontvangen.
Parijs veiikeerde is een toestand van
groote opgewondenheid.
De Imenschen ruk'ten eljkaar de dagbla
den uit de handen.
In troepjes stonden zij te praten over
de jonjgste gebeurtenissen, en hijtna overal
toonde men zich daarover zeer voldaan..
'Hoe later het werd in den morgen^
hoe meer de straten een feestelijik aan
zien kregen. i
Die dag van 10 Thermidor was een
kinderen te onderwijzen in de „Christe
lijke en maatschappelijke" deugden, in de
„deugd" van verdraagzaamheid en van.....
fatsoenlijkheid. Iemand toch, die zeLf van
deze beide „deugden" diep doordrongen
is en dat moet een onderwijzer zijn
moet, 't kan niet anders, het geschrijf
van de Balans'als schandelijk beti
telen.
V Ammunitie.
Troelstra geeft ons ammunitie zij 'i
dan met minder grootmoedigheid dan
Tromp eens jegens zijn tegenstanders
betoonde
In ons kalenderblaadje van gisteravond
teekenden wij van den rooden leider
reeds een merkwaardige uiting op, welke
ons zeer te stade komt bij onzen strijd
tegen de openbare school» waar de socia
listen meer en meer wiljen binnendrin
gen. De heer Troelstra erkende dit zelf
in ziijn Amsterdamsche verkiezingsrede.
Bij deze gelegenheid zeide h;ij ook:
„Het groote aantal sociaal-democra
ten, die hunne kinderen naar de open
bare school zenden, hebben er recht
op, dat deze school niet misbruikt
wordt als een instrument tegen het
socialisme."
Alzoo: het socialisme moet op df
openbare school minsten® worden ont
zien als een kruidje-roer-mijkii-e*.
Is het wonder dat wij van die scfyoo?
niet gediend zijn
Laten we biji de herstemmingen om een
en ander denken.
Even uitblazen
Geen tijd voor! Eigenlijk konden we
dezen avond, nu de eerste slag geleverdj
Is, wei even pauseerëh, maar er komen:
nog herstemmingen genoeg} en daarom
schrijven we maar weer stevig door.
Een inzender in ons blad brandmerkte
reeds den inhoud van fyet verkiezings
nummer van De Bi a 1 a n s,waarin de
rechterzijde gewoonweg wordt betich(t
van „vuil geknoei", ja waarin we eenvou
dig voor een „rooversblent" worden uit
gemaakt. Prof. Heeres moet wel met
weerzin denken wat 'n onbeschaafde lui,
die helpers van me
De mannen van De Bialans zijn in-
tusschen nog erg met .zichzelf ingeno
men, want op de vierde pagina van hun
verkiezingspamflet drukten ze met vette
letters
„De Roomsche en Protestantscfye'
'Jezuïten UIT de Kamer en Staten,
rechtschapen mannen er IN!"
M.a.w.al wat rechts staat, is volgens
deze heeren niet eens rechtschapen meer.
We zJullen deze bleieediging onthouden,
ALGEMEEN OVERZICHT.
In geheel Duitschjland werd gister
plechtig en feestelijk jfyerdach.i het
Jubilé van Keizer Wilhelm
als keizer. Daags te voren was door het
hof de sterfdag herdacht van 'keizer
Friedrich III. In de garnizoenskerk te
Potsdam werd een rouwdienst opgedra
gen, waarbij .het keizerlijk echtpaar, de
prins van Cumberland ea zijn jonge
vrouw, verschillende ministers en tal van
autoriteiten tegenwoordig waren.
Na den pleqhtigen dienst begaf hjet
keizerlijk echtpaar zichi naar h^t mauso
leum om kransen neer te leggen op hef
graf van den overleden vorst. 'Terugge
keerd in het paleis ontvingide keizer eer
deputatie van oud-strijders, die behoord
hadden tot de 2e compagnie van fyef
le regiment, door keizer Wilhelm I var
1877 tot 1880 gecommandeerd. De kei
zer drukte de oud-strijders een voor een
de hand en onderhield zich gerulmen
tijd met hen.
Zaterdagmiddag bood een deputatie
van meer dan 6ÖG steden van het Duit-
sche rijk, niet minder' dan 25.000 invvo-
niereden keizer een $dres van hulde aan,
Het adres was gebonden 'in ^en kost
baren band van gewatteerd Tijn leer
waarop de Pruisische en rijksadelaar, met
de daarbij passende kronen omgeven
door de leden van de -orde van dien zwar
ten adelaar.
"Het adres zelf bestond uit vier rijk
verluchte perkamentvellen. Op> h(et eerste
blad was het HofyenZollermvapen aan
gebracht en allegorische voorstellingen
uit de verschillende takken van nijverheid
Twee zilveren vredespalmen verbeelden
de werkzaamheid van den keizer als hoe
der van den vrede. Het tweede en d'erd^e
blad bevatte het eigenlijke Jcdres.
Op het laatste blad stond vermeld,;
dat de steden den keizer een cadeau van
1.0S0.300 mark aanboden. Daarop vol
gen de 600 wapenschilden der steden.
De dag van gister begon met een,
réveille te Zeven uur. Daarna brachten
7000 jongens en meisjes van de B<erlijh-
sche scholen hjet keizerlijk paar een
aubade. Van 10 uur af ontvingen de
keizer en de keizerin hedenochtend "de
putaties die geschenken brach;t. De kei
zer en de keizerin stonden in de kapittel
zaal onder een troonbnldakijn, De Rijks
kanselier hield een toespraak om de ge-
lukwenschen van bet ministerie uit te
spreken. Namens den Bondsraad sprak
de Beierschf. gezant. Daarna sp/ake.i de
presidenten van den Rijksdag en den
Pruisischen Landdag.
De gene raai-veldmaarschalk graaf Ha-
seler overhandigde den keizer hfet ge
schenk van hiet leger ,een maarsfchlalk-
staf, dien de keizer met hartelijken dank
aanvaardde. Daarna werden deputaties
,van leger en vloot ontvangen. Prins Hen-
rich van Pruisen overhjandigde den Kei
zer een zilveren adelaar „die de vïagge-
stok van de „Hohenzollern" versieren
moet. i
Een reeks andere deputaties volgde.
Tot de eerste behoorde de Amerikaan -
sche deputatie. Andrew Camegie over-
handigde de keizer het adres,
Te elf uur werd in de Ridderzaal aan
het slot deifileercour gehouden.
Natuurlijk heeft er een malscfye regen
plaats geh,ad van lintjes, verheffingen in
den adelstand enz., zooals dat bij derge
lijke plechtigheden te doeh,j?ebruikelijk
is. Ook is er ruimschoots amnestie ver
soort van herleving der Fransche vroo-
Jiijlkhieidi1,
1 Óp de straten, die baadden in heit
heerJjijlke zonlicht, bewogen, de mannen
zkih in hun sierlijke, kleurige Heeding,
de vrouwen in lichte zomertotfetjes.
Zoodra het bekend werd, weljk lot Ro
bespierre en zijn aanhangers wachtte,
kwam (heel iParijls op straat.
Van de {huizen langs den weg van de
conciergerie naar de Place de la Réyo-
lutio.n, welken weg straks de karren zou
den nemen om Uien naar het schaivot
te voeren, stak men vlaggen uil
Overal waar de nieuwe opperbevel
hebber van Parijs met zijn geleide zich
vertoonde, werd hij toegejuicht als de
redder,.
Tallien spoedde zidh naar de gevange
nis La Force, voorzien van een bevel
schrift van Fouquier-Tinville.
Alleen ging hij naar binnen en hij
keerde terug iin gezelschap van zijne
schoone markiezin, die buiten zichzelve
van vreugde was en nu weldra zijln
vrouw zou worden, zooals zij hem had
beloofd.
De veroordeelden, die de {openbare aan
klager op .last van zijn meester van gis
teren, heden ,naar de place de la Révo
lution zou doen brengen om geguilloti
neerd te worden, moesten nu in hun
gevangenis Jblijlven, want alle gevelde en
nog niet voltrokken vonnissen waren, nie
tig verklaard en zonder machtiging van
Barras mochit geen terechtstelling meer
•plaats hebben.
Tot zelfs in de gevangenissen fyeerschte
vreugde en daar, zoowel als op straat,
weerklonk Idle kreet.:
Leve Barras!
Die naam was populair geworden,
door gehéel Parijs en door alle voor
steden.
inmiddels bereidde men Robespierre
en zijn aanhangers voor op hun laatsten
gang.
De mannen van het Schrikbewind had
den een zoo oppervlakkige rechtspraak
ingesteld en zoo snelle voltrekkingen der
vonnissen gelast, als. men slechts vindt
hij «de onbeschaafde Volken.
Zij zouden nu gemeten worden met de
maat, waarmede zij anderen gemeten had
den,.
Om 12 uur bestegen.' zij de afschuwe
lijke karren, die omgeven door een. sterk
geleide, de conciergerie verlieten.
De slachtoffers waren talrijk, evenals
op den dag, dat de gevangenen uit het
jachthuis van Bagnolet terechtgesteld
werden»
Robespierre had er, den 19en Prairial
(Mei-Juni) 54 naar het schavot gezonden.
let .aarbij opmerkelijk is dat deze in
he. niet betrof militairen die zich
t*gw- ..aderen vergrepen hadden. Ver
in u 4 verdient nog speciaal het natio-
na uldeblijk dat den keizer voor de
«...oous in de Duitsch,e koloniën en pro
tectoraten gisterochtend werd aangebo
den. ue bedragen zijn voor de Kath.olieke
missies 1.306.000 Mark, voor de Evan
gelische 2.503.4S6 Mark* totaal meer dan
3.. 00.000 Mk.
Het onderzoek üa zake dec.
moord op Mahmoed Sjefket
heeft uitgemaakt, dat niet alleen gene
raal Sjerif pasja, maar ook Kiamil en de
twee gewezen ministers van bmnenland-
sclie zaken, Resjid en JDanisj, bij" de sa
menzwering tegen de regeering. waarvan
de moorcï op den grootvizier het gevolg
was, betrokken zijn geweest. JDat Kiamil
LatstcLyk naai Konstaniinopel is geko
men, zou zijn geschied met hjet doel om
terstond na het slagen van de samenzwe
ring h*t bewind te aanvaarden.
Men verzekert, dat Resjid pasja een
maand geleden met Moefyid bei, den
th.ans opgesloten gewezen chef van po
litie de uitvoering van het complot in
bijzonderheden heeft geregeld. Verschei
dene groepen samenzweerders zouden
Woensdagmorgen terzelfder tijd h,un slag
slaan. Een moést zich meester maken
van de directie der politie ,-een aridiej"
Talaat hei vermóórden* «uzi-
De voorbereiding der samenzwering,
aan wier hoofd Moefyid bei stond, zou
40,000 Turksche ponden hebben gekost.
Dc vier voornaamste leiders moeten
aan boord vaü een Italiaansch schip Zijn
gevlucht.
De arrestaties houden intusscfyen aan.
Te Trebizonde zijn Naib Osman, een
moslim, Fait, rechter van instructie,
Harsan Hidzjali, directeur, en Salim, re
dacteur van h.et blad Larik, gevangen
genomen.
Gebleken moet nog zijn dat de partij
waartoe de moordenaars van Mahmoed
Sjefket behporen, 13,500 leden telt.
Daarvan zijn 120 ffcdays, d. w. z. perso
nen, die bij loting aangeweze.n zijn voor
de aanslagen op leden van l\et ^Comité
voor Eenheid en Vooruitgang".
GEMENGD.
.De Spaansch,e troepen in Marok
ko hebben die gewichtige stellingen te
Ceuta, Tetoean en qjnstreken bezet.
Te Tetoean heersch(t gebrek aan Te
vensmiddelen.
Het leger, dat reeds meer dan 20,000
man telt, wordt nog dagelijks van Al-
geciras uit» versterkt.
Ook in Fr^isch Marokko begint nieuw
verzet zich te openbaren. De pretendent
El Hibba, "an wien 't onlangs heette dat
hiij, door z.'jv volgeiingfr. verlaten, was
gevlucht, ig weer in de buurt van Agadir
met een groote strijdmacht verschenen.
Een bataljon Zoeaven en twee afdeelin-
gen artillerie zijn uit M/>gadir naar Aga
dir ter versterking gezonden.
Volgens een telegram uit Smyrna
aan de Fransqhe Kamer van koophandel
is hiet 11 a 1 i aansichje zeilschip
U|em lOen Thlermiidor ging hij er zelf
heen in talrijk gezelschap.
Lr werden er 23 op de karren geladen,
maar ditmaal waren er geen vrouwen en
kinderen ,hij zooals in Prairial.
Het was een afsiahuwelijlk schouwspel
Welk een jammerlijken indruk maakte
de 'Onomkoopbare in het stottooneel van
zijn vloekwaardig bestaan.
Zijn gelaat was verminkt door den ko
gel, -die zijln onderkaak had verbrijzeld en
in doeken gewikkeldhij kon, zich niet
staande houden en lag otp het stroo Ln
de kar uitgestrekt te midden van zijn
lotgenoot en. i
Zoo werd Ih'ij door de straten gevoerd,
waar h eenige dagen geleden nog, bij
zijn arbij gaan, werd bewonderd of
gevree d waar hij het voorwerp was
van a. -u of vereering, bekleed als hij
was een macht die onaantastbaar
scheen.
En nu? i
Hij was nu het voorwerp der algemee-
ne verachting, de vervloekingen die menj
zoolang hij de macht bezat,, had moeten
bedwingen, werden hem openlijk in fyet
gezicht geslingerd, men juicfyte over zijn
val en vrouwen wuifden met zakdoeken
uit de vensters ten teeken van instem,-j
ming met de vergelding die nu voltrok
ken zou worden. ^Wordt verv'.).
