Vrijdag
DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
4e Jaargang
No. 1099.
i ,v!. s, n4. i12 11» e rv
IiiU il IVletoon 935 Postbus 6
Dir HI.AI) VERSCHIJN I ELKIN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GRILLUS'TREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
oer post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
33
Mei
1013.
De VH'KRÏT'N i IKI'lflh li driagi van 1—5 regels 0.75, elke regel meer IScenl
■•mien neiUtdeelingen van 1—5 regels 1 i elke regel 10 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij connact aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Waarom rechts stemmen
Omdat liet zulk een grove on
waarheid is, die de heer 011o
gisteren in Amsterdam den vrij1-
'zinnigen kiezers heeft voorge
houden, dat n.l. de -rechterzijde
voor 70-jarige loonarbeiders
een pensioentje heeft vastge
steld, „t e r w ij l alle anderen, die
het even hard noodig hebben,
er naar kunnen fluiten".
De groote zegen, dien de rechtsdhe
regeering aan het Nederlandsche volk
heetf geschonken, ligt hierin, dat zij de
arbeiders heeft verzekerd tegen de gel
delijke gevolgen van ouderdom, invali
diteit en ziekte.
Dat zij die tot stand heeft gebracht, is
voor deze regeering een glorie, niet hoog
genoeg te roemen; een weldaad, die
de vrijzinnige regeeringen nooit hebben
kunnen schenken.
fis daarom niet te verwonderen, dat
vrijzinnige sprekers deze groote sociale
wetten trachten te verdonkeremanen of
te verkleinen. Zoo ook de heerjOtto
in district Amsterdam II, Deze vrijzin
nige spreker trachtte bij' zijin .hoorders
den indruk ,te wekken, alsof deze regee
ring alleen wat voor de 70-jarigen heeft
gedaan.»..
Ieder onbevooroordeeld kiezer weet
echter beter, en zal door middel van
zijn stembiljet trachten aan deze regee
ring de gelegenheid te geven haar zegen
rijken arbeid voort te zetten.
V L^n vrijzinnige candidaat.
Oip pitnoodiging van de 'Centrale 'Vrij
zinnige Kiesvereenigiing Volksbelang voor
het kiesdistrict Katwijk, trad gisteravond
te Vo o r s cho t e n op de candidaat voor
het lidmaatschap der Tweede Kamer in
dit district, mr. J,. C. Kielgtra, die daar
mede de campagne in dit discrit opende.
Vreemde dingen heeft deze Kamer-
candidaat verkondjgd! De sociale wet
geving werd door dien spreker rein
staatssocialisme genoemd, omdat, on
danks hun voortdurende obstructie en
afbrekerij', de sociaal-democraten er ten
slotte hun volstrekt niet noodigen
steun niet gehe.el en al aan hebben ont
houden. Is dat geen zonderlinge rede
neering En nog zonderlinger wordt
deze, als wij: den spreker hooren ver
kondigen, dat het concentratieprogram
zoo,», socialistisch is* 3at de sociaal
democraten er jaloerschi op zijin.
Natuurlijk was de spreker ook tegen
de tariefwet op reeds honderdmaal weer
legde gronden. Maar hoe zal 'dan het
geld er komen voor een toch noodige
sooiale wetgeving? Sjpr. weet daar raad
op. De vrijzinnigen zullen het geld voor
de sooiale wetgeving uit directe heffingen
willen zoeken, zegt hij. Daarvan noemt
hij verbetering der successiebelasting,
öielasttng op kapitaal in' de doode hand,
een pensioenbelasting en eindelijk een
bijdrage van de werkgevers voor de pen
sioenen aan hunne werklieden.
Wij' spatieeren hier dat woordje: h ijl
Officieel toch hebben de Vrijzinnigen
FEUILLETON.
192)
Zij' vroeg zacht:
Wiat doet gif "te P]arij,s?
De vreugde maakte hem overmoedig»
'Lachend, maar met den mond dicht
bij haar oor, antwoordde hij,:
Verraad ons maar niet: wij' zwee-
ren. samen.
Gij! ook?
Met geestdrift.
Tegen wie?
Tegen de tirannen, die ons met de
revolutionnaire rechtbank en den beul
bedreigen.
Is dat niet gevaarlijk?
Pierre Lasson antwoordde op zorge-
loozen toon:
Dat weet ik niet, maar daar denken
wij niet aan.
En hij' herhaalde:
Wat zal Jean verheugd zijin,, even
als ik het nu al ben.
Hij werd niet moede h.aar aan testaren.
Dat ernstige, vastberaden gelaat, met
fij'n'besneden trekken, maakte een pver-
Weldigenden indruk on hem.
zich over de manier, om aan het geld
te komen, niet uitgelaten. Dat belasting
op „kapitaal in .de doode hand" er bij zal
zijn, gelooven we graag, omdat men
daarin een middel zal zien "om de Katho
lieke Kerk te treffen» Met zekerheid
weten wij echter niets. En wlij meenen*
dat de beer mr. J. p. Ki.elstra niet zuik
een autoriteit is, dat hij', namens de ge-
heele concentratie kan spreken I Andere
belastingen, dan h>y noemd^, vreezen en
verwachten wij op zeer redelijke gronden,.
Daarom zal het veiliger zijn, zijn *tem
te geven aan den candidaat der rechter
zijde. Dan zijn wc er zeker van4 dat de
directe belastingen ons riiet zwaarder
zullen gaan drukken»
V Kwade trouw.
Mr, dr, J. H. WL Q» ter Sipill, con-
centratie-candidaat in Utrecht I, gister
avond aldaar voor de kiezers optredend,,
bleek zóózeer behoefte je hebben aan
grove middelen, dat zijn hoorders op
hitste tegen de coalitie met de onwaar
heid, als zou baron van "Wijnbergen hen
allen voor canaille hebben uitgemaakt:
Stpr. ontzag zich zelfs niet "te ven-
kondigen
wïk weet wel, dat de heer Van Wijn
bergen het doet voorkomen, als(jf hij
niet gezegd heeft, dat iedereen^ die
links staat, tot het canaille behoort,
misschien is hij' zelfs met opzet zoo
voorzichtig in zïj'n woorden geweest,
dat een dergelijke uitlegging mogelijk
is. Men moet echter niet vragen wat
de woorden, redekunstig ontleed, be-
teekenen, maar welke gevoelens de
heer Van Wijnbergen, als spreker voor
een groote 'vergadering, bedoelde op
te wekken. Een bedoeling, nog Je méér
perfide, nu hij 'het deed voorkomen,
alsof hij datgene, wat 'hij zelf vertelde,
had van „hooren zeggen" van een
Belgisch partijgenoot."
Vooreerst: de heer v. Wijnbergen zou
van „hooren zeggen" hebben, dat het
canaille links stemt» Alsof hij zulks niet
zelf kon waarnemen!
Hij beriep zich slechts op zijin Bel
gischen confrater, ,omdat hij geen pla
giaat wilde plegen.
Verder: welk een minne verdachtma
king ,{Jer bedoeling van den Leidscben
redenaar. Deze zou een woordverdraaier
en huichelaar wezen, indien men den
Utrechts dhen spreker gelooven mochti
Mr. dr. J. Hi. W|. X±. ter Sjpill, ge
moest u schamen»
Ge moet wel broodnoodig om argu
menten verlegen zitten, om tot zoo „per
fide" redeneering uw toevlucht te dur
ven nemen»
Uit de Leidscne VroedschaD.
Die besprekingen, welke in de laatste
vergaderingen van onze Vroede Vaderen
gewijd zijh aan 'het voorstel van liet
Dagelijks ch Biestuur, om een bedrag van
f245.000 beschikbaar te stellen voor den
bouw en de inrichting eener nieuwe
Hopgere Burgerschool voor Jongens, iheb-
Zij zag er npjgf net zoo uit als op La
Guyonnière, toen hij daar eenige dagen
had doorgebracht, om met zijn vriend
te jagen en te paard over 'de heide en
door het bos oh te rijden, alleen hadden
de wederwaardigheden, die zij sedert had
doorleefd, het lijden, dat zij zoo moedig-
had gedragen, haar iets ernstigs gegeven,
waardoor haar schoonheid nog verhoogd
werd.
Toen zij van Pierre Lasson afscheid
nam, fluisterde zij hem toe, terwijl zij hem
met haar groote, reine uitdrukkingvolle
oogen aanzag:
Zeg hem, dat hij1 zich niet in gevaar
moet begeven, dat Tiij' betere dagen moet
afwachten; zeg hem ook, dat ik zeer
gelukkig ben en dat ik Thérèse Nollan
heb .gesproken»
Wlanneer?
Zooeven.
Is zij hier?
Zijl was gekomen om mij te zeggen
dat Jean nog leeft, dien ik meende ook
verloren te hebben.
En is zij, weer vertrokken?
Ik heb haar naar de postkoets ge
bracht, waarmee zij naar ons dierbaar
land vertrokken is.
Verlangt ge naar ons land?
O ja.
Wlij1 zullen het weerzien.
ben bij ons gemengde gevoelens gewékt,
En we hebben de vaste overtuiging,
in deze niet een door weinigen gedeeld
standpunt in te nemen.
Vooreerst stemt h t wel tot gerust
heid, dat een voorstel hetwelk een flinke
hap doet in onze gemcenté-financiëai, 'bij
den Raad meer dan cwone belangstel
ling wekt
Die zuinigheid moei betracht, vooral
waar de toestand der ^gemeentelijke
schatkist nu wel niet onrustwekkend is,
dan toch tot voorzienigheid aanmaant.
Maar men verlieze tevens nimmer uit
het oog, dat men kan toegeven aan een
zuinigheid, welke te slotte blijkt de
wijsheid te bedriegeiWij: nu konden
niet ontkomen aan ien indruk, dat
meerdere tegenstanders van de voor
stellen van Burgemeester en Wethouders
naar een dusdanige verkeerde zuinigheid
een goed eind op weg/waren.
'tWias eenige jaren geleden voor het
raadslid Sytsma, wier; we met het con<-
Stateefen, dat hij' in tieze toch niet des
kundig kan' genoemd worden, waarlijk
niets onaangenaams .villen zeggen, be
trekkelijk zeer gemakkelijk een motie te
zien aangenomen, waarin de wensch was
'belichaamd, dat B» en W|. met de bouw
kosten voor de onderhavige school niet
boven de f150.000 zoudengaan.
Diie wensch was heel natuurlijk, als
men naar de gemeentelijke schatkist keek.
Maar als het nu eens bleek, dat die
wensch fedelijkerwijlze niet kon worden
ingewilligd?
Men mag toch niét veronderstellen,
dat B. en W|. die motie eenvoudignaast
zich neer legden on zonder pdht te
slaan op het verlangen^ yan den Raad het
plan te gaan bewerken? Ons schijnt het
dan ook toe, dat B: en Wi. niet dan
noode gekomen zijn met het voorstel,
'hetwelk f 245,000 raamde voor bouw en
inrichting.
Bevreemdend was liet dan ook werke
lijk, dat van zekere zijde stapels argu
menten werden bijeengeraapt van som
mige kon men waarlijk zeggen, dat ze
met de haren erbij gesleept werden
om daarmede het oorspronkelijk vooirstel
te verdringen.
Voor wie lijdt aan overdreven zuinig-
heids'bevlieging, biedt dergelijk samen
rapen van argumenten nimmer zwarig
heid. En zoo gebeurde het ook hier, dat
het voorstel van alle zijden bebombar-
deerd werd. Die heer Roem had machtig
mooi materiaal verschaft. Diezen was het
namelijk bekend, dat in Hoorp een hoo
gere burgerschool was gebouwd voor
i 118.000, D'at scheelt bijna de 'helft!
merkte de heer Roem op, en ,dat was
juist. Maar in zijn overijlver, om ,toch
maar vooral 'de zuinigheid niet uit het
oog te verliezen, zag dit raadslid over
het hoofd, dat die Hoornsche school veel
mindere eischen gesteld zijn dat die
1 lioornsche sdhool onder de vele, door
den wethouder van fabrjeage besproken,
hoogere burgerscholen nu juist geen
schitterend figuur maakt, Intusselhen zaten
Burgemeester en Wethouders maar voor
God geve het.
Zij scheidden.
Pierre volgde haar nog met den blik,
.erwijll hij mompelde:
W,at is zjj' schoon pn welk een ver
schil met die andere.
'Die andere was l^ydie Manon.
Toen de Biretonsche in het kleine hotel
aan de rue du Bac terugkeerde, omhelsde
zij1 Victoire vol dankbaarheid en rieij:
Diit is mijn eerste gelukkige dag na
een onheuglijlken tijd. Ik heb de vr.enden
u.t mijn kinderjaren weergezien, iK heb
een broeder teruggevonden, dien ik dood
waande O! ik wist het wel, 'de mis
moest mij geluk aanbrengen.
V,
DE ONOMKOOPBARE.
'Die zomer naderde met rasse schreden.
Wat zou Rarij's schoon geweest zijn in
zijn heuvelachtige omgeving met rijke
!anderijen# waar alles in bloei stond door
de herboren natuur, wanneer niet, als
een loodzwaVe wolk, het Schrikbewind
er op had gedrukt en alles duister en
somber had gemaakt.
Jean de Trémazan had zijin zuster weer
gezien, maar in het verborgene, want de
voorzichtigheid gebood hem de nauw
keurigste voorzorgen te nemen.
'Dokter Nollan had hem, zooals hij'wist,
reeds bij S.aint-Just aangegeven en, al
de groote moeilijkheid, hoe "dan toch j
maar ten slotte in de groote behoefte
aan een nieuwe hoogere burgerschool
te voorzien» Wlij kunnen er dan ook zeer
goed Inkomen, dat zij' zich tegen elk uit
stel met kracht te weer, stelden.
Hiertegenover kwam wel sterk ifit de
onvaste houding .yan den "Raad.
De heer Roem was gekomen mét een
uitvoerige missive, om aan te 'toonen, dat
men hier een fraaier en goedfeooper gc-«
bouw kon zetten voor veel minder geld
dan B. en ,WI, voor hun plan vroegen.
Na eenige discussie diende hij een voor
stel in, om B, en W. uit U' noodigen
een nieuw plan te ontwerpen, dat hoog
stens f200.000 zou kosten. De heer
Fokker kwam met eenige zuinige pol-
lega's een voorstel doen, waarin nog veel
meer zou gespaard worden. De heer
Vergouwen vroeg om een nieuw engoed-
koóper plan, de heer Fokker vroeg weer
om een nadere onderhandeling met de
autoriteiten, de heeren Reimeringer en
Roem, die beiden de Hloornsche sdhool
bezochten, spraken elkaar vierkant tegen,
enz. enz.
Zoodat we ons wel voor kunnen
stellen, dat een raadslid, hetwelk in zulk
een chaos van meeningen voor een keuze
gesteld wordt, even de klacht voelt op
wellen, dat het hem 'zoo moeilijk valt
een beslissing te nemen.
Intusschen is de kwestie niet van
de baan.
In de volgende vergadering komt ze
ophieuw aan de orde.
Wae weet, welke voorstellen intusschen
nog worden uitgebroed!
Wlij hopen, dat de breedvoerige ge
dachten wisseling ten slotte iodli dit moge
uitgewerkt hebben, dat het onderwijs in
deze gemeente erop vooruitga.
Want het blijft todh ook ^waar: du
choc des idéés jaillit la vérit?.
Twee belangrijke punten der agenda
bleven onafgedaan. Wie doen er het
zwijgen toe. Een .volgende gelegenheid
'hebben we waarschijnlijk stof te over
om die kwesties te bespreken.
ALG MEEN OVERZICHT.
Vele doch alle met 'elkaar in strijd,
zijnde berichten komen er dver den
voortgangdervredesonderhandelingen
De bondgenooten hebben, naar bekend
is, hun voorgestelde wijzigingen op het
ontwerp der mogendheden gister bij mi
nister Grey in'gedjend. Deze heeft nu,
naar de „Echo de Paris" vv'eet te ver
tellen aan de vredesafgev&aild(igden klier
Bialkanstaten te kennen gegeven, dat die
mogendheden geen bezwaar hebben te
gen de wijzigingen, die zij 'In het voor
loop iige vredesverdrag hebben voorge
steld, althans indien Turkije daarmede
genoegen neemt.
De mogendheden zjjn van oordeel dat
hun vrijheid van handelen idbor die Wijzi
gingen niet wordt aangetast.
Na deze verklaring heeft Nowakowits
had deze geen pnvoorwaardelijk geloof
aan die aangifte gehecht, toch had zij
reeds uitwerking»
Al meermalen had Jean bemerkt, dat
hij bespied werd, dat verdachte personen
om hem heen slopen en hem volgden,
en hij wilde zijn zuster niet in gevaar
brengen, noch zijn vriend Pierre, noch
de barones de Frévent d'Aulnoye, die
zoo liefderijk voor zijn arme Rose was
geweest, daarom had hij' voorloopig nog
slechts één bezoek aan de rue du Bac
gebracht, waar hij bij' avond en in een
langen mantel gehuld was gekomen. In
het hotel der barones had hjj evenwel
lang en ongestoord met Rose kunnen
spreken» Vreugdetranen had het meisje
geschreid, toen zij' den doodgewaanden
broeder weer in levenden lijve, gezond
en krachtig als weleer, voor zich zag,
toen zij zijn armen voelde, die haar om
strengelden en aan zijn borst drukten,
toen zijn lippen haar gelaat met kussen
bedekten.
Geruimen tij'd hadden zij' zwijgend in
eikaars armen gelegen, de ontroering
had beiden het spreken belet; toen had
den zij naast elkaar op de sofa plaats
genomen, hand in hand, oog in oog,
hadden zij een lang gesprek genad.
Rose had hem verteld van het bezoek
van Thérèse Nollan, de aanleiding tot de
met den eersten Turkschem afgevaardig
de, Osman NiZümi pasja, een onderhoud]
gehad, waarin waarschijnlijk, de datum
Van onderteekening van het voorloopig
vredesvjerdag is vastgesteld'.
Ook Reuter .meldt in denjelfden geest
d;at gister nieuwe conferenties hebben
plaats gehad tusschen de afgevaardig
den der verbondenen en der Turken» om
een basis te vinden, voor de voorwaar
den van het vredesverdrag. Men ge
looft niet, dat de Ottomaan&clic afge
vaardigden zich ernstig tegen het stand
punt der verbondenen verzetten ook Is
het waarschijnlijk dut fcuropn, de voor
gestelde wjlziglngen zal aanvaarden.
Alle vreaesdeputaties der verbonde
nen kwamen hed'en bijeen, om den toe
stand volgens de gebeurtenissen der laaft-
ste dagen te beschouwen. Men wijst er
verder pp, dat de mogendheden dfe voor
stellen hebben aangenomen aangaande
de kwesties, welke bijzonder Servië aan
belangen, _$ervië is dan ook geheel vol
daan met deze verklaring.
De datum der officiëele bijeenkomsten
der afgevaardigfdein is nog niet vastge
steld men verwacht echter, dat een be
sluit dienaangaande binnen ;enkele d'a-
gen zal genomen worden.
Geheel anders daarentegen luidt 'n be
richt in de „Berl. Lok. Anz." dat nog,
wel als officieus beschouwd wordt. De
groote mogendheden, zop luidt het daar,
zetten hare pogingen voort om de Bial
kanstaten te befwegen tot het ondlerteeke-
ilen van 't voorloopig vredesverdrag,
zooveel mogelijk zonder veranderingen,
hoogstens met enkele redactioneele wij
zigingen.
O in. Servië geen reden te geven tot
verder dralen zijn den .Servischen af
gevaardigden beloften jgedaan betref
fende een exterritoriale .handelshaven'
aan de Adriatisöhe Zee.
Eveneens heeft men Griekenland! ta
melijk bindende beloften gedaan om
trent de eilanden, die .Griekenland zaJ
verkrijgen en omtrent de zuidelijke Alba-
neesche grens. De wensch van deze bei-I
cfe staten om de genoemde beloften
reeds op te nemen in het voorloppjjge
vredesverdrag, istuit op tegenstand bijl id'e
anfbass.adieursconferentie, daar men de
onderhandelingen niet langer op dé lan
ge baan wil schuiven.
Er is besloten nog meer druk op 'Ser
vië en Griekenland uit te oefenen.
Het voorgestelde middel van een jie-
v;env(erdrag of protocol, waarin de ge-
wenschte bepalingen opgenomen zou
den worden, scheen ook om verschil
lende redenen niet ingewi'jlilgdl te kiuï-
nen worden.
Meer in overeenstemming hiermede is
het Reutqrbericht dat het antwoord, dér
mogendheden op de voorgestelde wij
zigingen mededeelt. Dit luidt als volgt.
De mogendheden, van meening, dat
besprekingen over wijzigingen in ',t con
tract uitstel met zich zpllejn brengen^
spreken de hoop uit, dat Turkije en dé
bondgenooten zoo spoedig mogelijk tot
overeensteming zullen komen in zake het
sluiten van den vrede. n
reis van deze naar Parijs, het verdrieit
dat haar verteerde en hoe op haar gelaalt
het stempel van lijden als afgedrukt stond.
Zij gaf het geheele gesprek tusschen
haar en Thérèse weer en vertéldfe hoei
het meisje gekomen en weer heengegaan
was, zonder haar broeder te zien, wiens
misdaden ook voor haar niet verborgen
waren gebleven.
Ten slotte had zij hem niets verzwe
gen van hetgeen er gebeurd was na haar
ontslag uit l'Abbaye, de ontmoeting met
den onbekenden man, die haar tot gids
had verstrekt en haar gebracht had naai1
Laurette, waar zij was gebleven en ajje
pogingen had aangewend om een middel
van bestaan te.vinden, tot op den d!ag
dat zij d,e bevrijding van haar ohde
vriendin, de barones de Frévent vernam.
J.ean, die zich de mededeelingen van
Sicard herinnerde, had haar gevraagd
of de dokter niet getracht had haar weer
te zien, toen zij zoo dicht in zijn Tbuurjt
woonde, maar zij had daarop ontwijkend
geantwoord,omdat zij hem niet wilde mee'-
deelen, in welk ee'n valstrik zij was gelokt.
[Waartoe zou liet gediend hebben hier
mee zijn vreugde te verstoren
Die man had hun reeds zooveel kwaad1
gedaan, dat het niet noodig wasi, de'
haat van Jean tegen hem aan te vuren.
(Wordt vervolgd).
