DE TWEE VRIENDEN.
4e Jaargang
No. 1071.
©on/tcmt
Bureau OUDE I NOEL* 54, LEIDEiM.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
de abonnementsprijs bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1,10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
April
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.750 elke r«gel meer 15 cent
ingezonden meaedeelingen van 1—5 regels 1.50. eike regel meer 30 cent. mei gratis
bewijsnummer. Bij con»ra>:t aanzieniijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Waarom rechts stemmen
Omdat onder deze rechtsch-e
jageering het geheel der so,-
le verzekeringen is gferieed
gekomen. 1
Een ander antwoord te geven is van
daag onmogelijk. Gisteren toch heeft h,ret
Jieugelijke feit plaats gehad, dat de
Ziektewet (op de eindstemming na)
de Tweede Kamer is afgehan
deld en daarmede het complex, het
geheel der sociale „verzekeringten.
Het is waar, dat nu de sociale „ver
zekering nog, niet in het Staatsblad is
verschenen, nog geen wet is geworden,
maar we mogen toch wel aannemen, dat
dit voor Juni zal geschieden. Men kan
liet immers als Zeker beschouwen, dat de
Eerste Kamer èn aan Radenwet èn aan
Invaliditeits- en ouderdiomsverzekerings-
wet èn aan de ziekteverzekeringswet ha
re goedkeuring, niet zal onthouden.
En toch zal men beproeven den kie
zers bij den stembusstrijd wijs te ma
ken, dat de Regeering! niets tot stanid.
heeft gebracht. Daartegenover kunnen'
jvij fier en luid' -ons protest stelilien
Ziet, wat alleen 'reeds -op het gebied
van de sociale verzekering, d,ootf-
4cze regeering is tot stand gekomen,
ondanks d,eobstructie, de schandelijke
obstructie van links'.
Ondanks 'd,e obstructie... nog een,.
Staaltje bij de Vele andere: gistermor
gen bijvoorbeeld waren ondier die 51
aanwezigen bij het begin der vergjadle.-
finigi 11 leden van links en 40 van rechts
(18 R. K., 13 A.-R., 9 C.-H.). Van de
59 r,echtsche leden waren er aldus; meer
dan twee derdie deel, bijna 68 procebt.
Van de 41 ledi,en van Ijnks wa(s| ier ietsl
meer dan een vierdie, of 28 procent.
'Zooals gisteren, too is het de meeste da
gen geweest.
En daarom past een woord van hulct.e
niet slechts aan 'deZe regeering'en dezen
minister, maar ook aan'de leden der rech
terzijde, om het feit,, dat zij door hun
ne aanwezigheid d;e Jot stand koming)
der wet hebben mogeljjk gjemaakt, .èn
om de verdienstelijke wijze, waarop door
hen aan de beraadslagingen is deelge
nomen*
De hulde moet- worden om'gezet inI
een daad van vertrouwen, moet dpor
ons worden getoond; dfoor onze stem
te geven aan de Kamercandidaten der
kchts cbe partijen.
V Waar is de grens?
In Engeland bedrijven de suffragettes
allerlei wandaden voor 't kiesrecht.
In België ontwrichten de socialis.ten
de samenleving voor gelijksoortig djoel.
Onze vrijzinnigheid is vol verontwaar-
ging over de Britsche kiesrechtfuries,,
friaar met de Belgische stakers sympa
thiseert zij zoodanig, 'dat die correspon
dent van 'het Amsterdjamsche Handel s-
b,lad, toen hij zich in 't Volkshuis te
Charleroi ligitimeerde, begiroet werd met
de woorden„Ahwel, dan zijt ge een
Nu vragen wij maar: waar is de
FEUILLETON.
166)
Om 7 uur dien morgen" zat hij in zijrt
behaaglijk ingerichte hiuiskamer aan de
rue des Cordeliers en -bereidde zidhl;'
Voor om den strijd te he&vatten, die reedis
gedurende eenigfe dagen woedjdje tus-«
schen hem en zijn vroege ren vriend,,
thans zijn gezworen vijand Robespierre,
^n somberen tiran die niemand liefhad
dan zichzelf, tfen eerzuchtige die een
Wereld zou verwoest hebben om zich 'op
naar puinhoopen te kunnen verheffen.
Banton en Robespierre waren boezem-
dienden geweest in de eerste dagten der
Revolutie, te zamen hadden zij gevaren
getrotseerd, maar allengis was Robe
spierre geworden de dictator, steunend'
°o de woeste Jacobijnen die hem ver-
wgooduen en toen hij in Danton een'
mededinger zag, dien hij niet tot zijn
Werktuig zou kunnen maken, was zijn
Vriendschap allengs overgegaan in haat,
d'en hij aanvankelijk nog. had verbor-
gen> maar die zich nu had ontmaskerd
Waarop hij Danton had aangevallen rhet
meer heftigheid dan al zijn verdere te
genstanders te zamen.
grens
Men zal antwoorden: „In België giaat
i,mmers alles ordelijk", dpch dlan wijzen
wij op datzelfdje H. a n di e 1 s b 1 a^d, het-
Hvelk juist dezen ochtend schreef:
„Het kenmerkende van de tegen
woordige staking! in België is tot dus
verre, dat er van geen, of slechts wei
nig beteekenende, ongeregeldheden
meldinig valt te maken. De stakerst
betoonen zich uitstekend gediscipli
neerd en toonen te weten, dat zij hun
doel slechts; kunnen bereiken -door
waardig te djemonstreeren en dpor aan
hunne tegenstanders geen wapenen in
de hand te geven, waarodjor het suc
ces van hun onderneming in de waag
schaal zou worden gesteld. Of echter
bij een langeren duur van de staking,
de massa's niet uit den ^band) zullen
springen, wie zal het zegfgen
M. a. w.er wordt, ook volgens dezen
„Ibon/clglenoot", niet mee gespeeld, en
toch lezen we weer in hetzelfde blafdj
een afkeuring aan 't adres van dien bujn-
(gemeester van Antwerpen, die in ovec-
Téjg met de militaire macht uitgebreide
maatregelen van orde nam.
Wij vragen nogmaals: waar i,s de
grens Mag, men België blootstellen aan
daden, welke men in Engeland afkeurt?,'
Natuurlijk is het antwoord braaf ont
kennend, maar dan vragen, wij1 onze vrij
zinnigheid verd|er: waarom maakt gij u
dan tot „bondgenoot" d[erg)enen, die in
België met vuur spelen? Wjare het niiet
beter de Belgische regiering te steu
nen met hetzelfde Vertrouwen, -dat gij
han de .Britsche regeeringf betoont?
Ahwel, in Bielgië is 'ne clericale re-
|geering„ zulle I
O, zit 'ra daar 'de Jcneep
KAMEROVERZICHT.
TW EEDE KAMER.
Orde van werkzaamheden, Ziektever-
kering afgehandeld.
Niet dan na' eenige discussie en te
lgen stribbeling) heeft de Tweede Kamer
na afhandeling van de Ziektewet cke vol
gende orde van werkzaamhedien vastge
steld. lieden is men begonnen piet het
pfndenvijzers-toe^lagwetje en na afhan
deling daarvan is de kusïtv'erdedigjingl
aan de orde. Daarna nog enkele klei
nere wetsontwerpen en dan, zoo er £yd
over is, de pensionneering van gemeente
ambtenaren, De heer Passtoors wilde
dit laatste wetsontwerp wel eerder be
handeld zien, maar d[e voorzitter wees
er op, dat naar aanleiding van die adres
sen van verschillende ^emeente-bestu-.
ren, een nader onderzoek wenschelijk is.
De behandeling van het KustverdedÜ-
•gings-ontwerp vond natuurlijk vooral te
genkanting bij de sociaal-democraten^ dae
rich bij monde van den heer Schaper er
(heftig tegen verzetten. ;De /orde van
werkzaamheden, zooals die door den,
voorzitter was voorgesteld,werd ten slotte
alaiirgenomen met 51 tegen 24 stemmen.
Tot de tegenstemmers behoorden alle
aanwezige sociaal-democraten 'en vriizin-
:Dje toestand was hachelijk en de strijd
\dien zij voerden opleven en dood.
Danton wist het.
Zijn tweede vrouw* Lp.uise Gély, een
kind nog, want zij telde pas 17 jaren,
maar die hem hartstochtelijk lief had, Zat
bij hem en sidderde bij de gedachte, dat
zij hem zou moeten verliezen.
Vruchteloos trachtte hij haar gerust
te stellen door haar met een glimlach
de woorden te herhalen, die h.ij reeds
had gesproken toen hij Barras ontmoet
te bij de burgeres Lange:
Vrees niets* zij zullen niet durven.
Maar Louise was daarmee niet gerust
te stellen.
Helaas, zij werd maar al te zeer In
het gelijk gesteld.
Daar klonken de afgemeten voetstap
pen eener naderende patrouille hol door
de morgenstilte van de straat, zij hielden
voor de huisdeur van Danton en met
een slag vielen de geweerkolven op de
straatsteenen.
De jonge vrouw slaakte een gil, sloeg
haar armen om den hals van hjiar echt
genoot en riep:
Zij komen. 1
Danton had zich hoog opgericht en
drukte zijn vrouw tegen zich aan.
Zouden zij werkelijk die vermetelheid
hebben, hem gevangen te nemen
Triomfeerde Robespierre?
nig-democraten, vier Unie-liberalen (die
heeren Lieftinck, De Klerk, ,Roodhuyzen
zen en Smeenge) en zeven - Katholiek en'
(de heeren Jansen, Beckers, Arts, Pas
stoors, v. d. Berch v. Heemstede, .Dei
Ram en Van Vuuren).
't Is natuurlijk van al deze tegenstem
mers lang niet zeker^ dat zij ook tegen
het wetsontwerp betreffende de kust
verdediging zullen stemmen, al stem
den zij tegen de behandeling 'daar
van op dit oogenblik. Toch Jijkt ons
het tegenstemmen de zeven Katho-
lekie Kamerleden op 'den eersten aan
blik wel vreemd, daar dfe voorzitter uit
drukkelijk hadj verklaard dat de rqgee-
ring het allernoodzakelijkst oordjeeld,e
zoo spoedig mogelijk voor een verbete
ring van 's lands weerbaarheid! te zor
gen en daarom de onmidjdellijke behan
deling van het betreffende wetsontwerp
voorstelde, 't .Kan echter zijn, d.at ge
noemde leden d(e behandeling van an
dere wetsontwerpen (zooals <te pension-
neering van glemeente-ambtenaren) drin
gender eisch oordeelden.
Zooals boven gezegd, ?s gisteren d]e
Ziekteverzekering afgehandeld. Er was
een wedijver in het intrekken van amen
dementen.
Slechts over één punt had een uit
voerig debat plaats. Wij bedoelen dfe
wijze van samenstelling van het bestuur
der toegelaten ziekenfondsen. In dlat be
stuur moeten volgen^ art. 100 van d'e
Ziektewet een of meer verzekerden en
een of meer geneeskundigen, alsbie/dfe
(behoudens bijzondere omstandigheden,)
een of 'meer apothekers zitting hebben.
De dit artikel betreffende amendemen
ten werden echter alle verworpen en zoq,
werd het toch ten laatste ongewijzigd
aiangenomen. 1
BüiïLNLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er is niet goed wijs te worden uit
de verschillende berichten djie achtereen
volgens zijn verspreid over dien
wapenstilstand
die afzonderlijk tusschen Bulgarije en
Turkije zou zijn gesloten. Ondanks de
tegenspraak van verschillende zijden, ver
zekert echter de ^correspondent van de
„New York Herald" dat.bjj de Tsja-
taldsjalinie een wapenstilstand is .geslo
ten. Men heeft gepoogd, aldus d(e cor
respondent, d]it feit geheim te houdien,
wijl de bondgenooten van Bulgarije niet
tij den wapenstilstand;betrokken zijn. In
dien dit bericht juist is heef£ Bulgarije
met zekere bedoeling min dier fair tegen
over zijn bondgenooten gehandeldt Wat
er van zij, het sluiten van dezen wapen
stilstand is ontegenzeggelijk met zekere
geheimzinnigheid gepaard gegaan. £erst
werd gemeld: er is -een wapensitilstand
gesloten voor den tijd van 10 dagen. Zes
uur later kwam een telegram: het be
richt over het sluiten van een wapenstil
stand is voorbarige en thans meldt die
officieuse „Agence Bulgare"Bulgaren
ien Turken hebben een mondeiin'gen wa-
Ja. I
Vo'etstappen klonken op .de trap, men
klopte aan de deur en .een stem ri'eip:'
Opën^in naam der wet.
Louise wilde nog, dat haar echtge
noot zich zou Verbergen, maar hij sch[üd-
de het hoofd en, na zidhl uit haar armeri
te hebben losgemaakt* opende hijzelf dë
deur.
Twee gendarmen, met geveld geweer,
stonden er voor en een Regeer in ojsicom-
missaris trad binnen* die met toonlooze
stem zegde
Burger Danton, op last van de Na
tionale Conventie kon ik om u gevan
gen te nemen.
Een oogenblik.
Danton zag, dat zijn vrouw doodsbleek
geworden en een onmacht nabij washij
ving haar op in zijn armen, kuste haar
teeder op 'mond en voorhoofd en legde
haar op een divan neer.
Nog even bleef hij over haar heen-
gebogen., toen hief hij zich in zijn volle
lengte op, zijn gelaat had weer aUe kalmte
en zelfvertrouwen 'herwonnen en met
vaste stem 'zedde hij:
Ik 'ben tot uw dienst, burger.
Met het hoofd fier in den' nek ging hij
heen, om 'rijn leven te verdedigen in een
laatst en strijd met den openbaren aan
klager, die handelde op last van ziiin
doodsvijand. r
pen stilstand gesloten voor enkele d&ojen,
'om beide legers in ^.e j^legfenhëtidF te
stellen,, hun dooden te begraven. Dit
voorwendesel is ver gezocht en doet
naar een andere reden zoeken.
We hebben reeds het vermoëdjen geuit
dat Bulgarije geneigd zou zijn tot een
wapenstilstand om zijn handen wat yrij
te krijgen tegen zijn vrpegere bondge
nooten, en het begint .er wel een wlea-
nig op te lijken.
Wat verder d,e verschillende
Balkankwesties
aangaat, valt mede fe de el en, dat in
goed ingelichte kringen te .Sofia he(t
gerucht loopt dat Griekenland en ver
moedelijk eveneens Servië bereid; zou
den zijn de bemiddeling der groote mo
gendheden te aanvaarden. Rest dan nog]
de toestemming van Montenegro. Naar
Reuter verneemt hebben de .mogendhe
den in beginsel besloten om aan Mon
tenegro een leening van 30 millioen fres.
aan te bieden, dpor dt zes mogjendhë'-
den gemeenschappelijk gewaarborgd. De
nadere bijzonderheden zjjn echter nog
niet vastgesteld.
Wat de Ro emeen s ch - Bulgaa rsch e
kwestie betreft wordt uit Rome gemeld)
dat waarschijnlijk heden te Petersburg
het slotprotocol zal worden geteëkend
■en openbaar gemaakt. Silistrië met "hét
omliggende land- komt aan Roemenië,
dat Zich edhter verplicht, de stad niet
te versterken en schadeM^rgoed,ing] te be
talen aan 3e Bulgaarsche inwoners^ dje
willen uitwijken. f
De staking in België
lis bijna overal, al Is het niet o(/eraX
veel, aan het afnemen en in ieder geval
zooals de „Gazet van Antw." schrijf
verre van algemeen.
Er zijn in ons land, zegt het bla{d[
Volgens de officieele statistieken, in ron
de cijfers een millioen nijverheid&werk-
dieden en een half millioen landbouw-
werklieden. i
Nu, volgens breed opgemaakte 'statis
tieken, zouden er op dit oogenblik
300.000 werklieden in staking zijnwij
zeggen breed opgemaakt, want d,e statis
tiek voor Antwerpen geeft .13.000 sta
kers. We zouden wel eens nauwkeuri
ger willen aangeduid, zien waar men hier
die 13.000 stakers gevonden heeft
Als er 4000 stakers zijn binnen onze
muren t- buiten de stad] wordjt er ner
gens geistaakt d^n is het ruim ge
schat. En onder de havenwerkers d/ie
lejdigloopen, zijn er meer dan 100U die
in elk geval arbeidloos zouden zijn, bij
gebrek aan werk. Want nooit, schijnt
het onSj waren de dokken zpo luttel van
schepen voorzien als thans.
Maar twisten we niet over eenige dui
zenden schorsers min of meer.
Dus, er zijn 300.000 stakers op
1.500.000 arbeiders; zoodat het vijfde
.•gedeelte der werkendJe klasse het orde
woord schijnt te volgen der politieke
troebelwatervisschers. Een man op vijf.
En die eene man zou den doorslag1, gjei-
ven inzake inwendige politiek, en dfe
Fouquier-Tlniwlle had 'zjijh rekwisiito-
fium reeds opgesteld. W|etdra zou het
laatste uur van Danton slaan* De kar
wachtte reeds 'op haar lading.
Robespiienre had met Saint Just en zijn
andere handlangers alles zorgvuldig
voorbereid*
Toch was de strijd nog niiet geëindigd,
want Danton verdedigde zich tot het
uiterste.
Denzelfden dag, dat hjiji gevangen was
genomen, verscheen hij voor de revolu
tionaire rechtbank* waar Fouquier-Tinville
hem aanklaagde wegens allerlei verzonnen
feiten, als hoofd der ^samenzwering van
Orleans" en wat wel het meest ka
rakteristieke was als leider der fractie
van de toegeeflijken»
De verdiging van Danton was schit
terend. In plaats van de beschuldigingen
te weerleggen van de misdaden, die aan
hem werden toegeschreven, maar die
onmogelijk te bewijzen waren, bracht hij
strijd in de gelederen zijner vijanden. Hij
wendde zich tot de toehoorders, die dicht
samengedrongen stonden op de publieke
tribune, en slingerde daarheen zijn aan
klachten tegen de Nationale Conventie,
waarvan de leden bezig waren elkaar te
verscheuren en de republiek te onteeren;
hij schetste de gevaren, waarin die eer-
zuchtigen en heersdhzuchtigen de natie
brachten, door haar te treffen in haar
vier andere zouden niets in de pap te
brokkelen hebben.
No;g een aardig! staaltje van de socia
listische leugencijfers haalt hiet blad uit
het socialistische hoofdorgaan „Te Peu-
ple". Dit blad had medegedeeld dat er
bij Cockerill te Seraing 7500 stakerst
waren op de 8000 werklieden. Die Teu
gen in de „Peuple" slecht bekomen. Die
directeur van Cockerill heeft onmiddel
lijk een antwoord gezonden aan het so
cialistisch blad en daaruit bleek dlat in
plaats van 7500 stakers er juist 3101
waren.
Beter konden d,e roocfe heeren .nielt
betrapt worden op oen onbeschaamd^
volksbedriegerij.
In het Luiksche is de staking me(t
pl.m. 2000, Ln Henegouwen 4.690,. in
het centrum en speciaal te Charleroi
met 5500 man verminderd-
De uittocht der s^takers,-kinderen naar
het buitenland is begonnen.
GEMENGD.
De toestand van den Paus.
Het bulletin van gisteravond luidde:
s,De Paus heeft een goeden dpg door
gebracht en is vrij van koorts" gebleven.
Hedenavond was dje temperatuur J36.8.
De verbetering in dp bronchitisvfersichijn-
selen houdt aan.
i D|e „Agence d7 Extréme CricHf' ,ver-
heemt uit Peking dat de Dialai Lama te
Lhassa is aangekomen en daar dè o n a f-
hankelijkheidvan Tibet hjeeft uit
geroepen. Zijn proclamatie zégt verder
dat do Dalai Lama voor altijdf het gees
telijke hoofd der Lama-god:sdiensf is en
dat het ambt erfelijk zal zijn.
Volgens een telegram uit Malone
(in den staat New York) is gisternacht
om een uur brand uitgebroken in heft
hotel Wilson. Zeven menschen zijn
gedood, 15 gewond. De vlammen klom
men langs de trappen op en beletten d'e
Idertig gasten te ontsnappen. Vrouwen
sprongen uit de derd|e verdieping! en
werden zwaar gewond.
In de mijn Rhein-Preuss'en zijn
mijnwerkers bij het boren op een mijtn^
igestooten, die bij abuis was blijven zit
ten. De m ij n ontplofte. Twee mijn
werkers zijn gedood en drie ernstig ge
wond.
De schade, veroorzaakt door dfen brand
in de mijn Deutscher Kaiser, wordt op
60.000 Igd. 'geschat. De mijnwerker Stark
hsef t, volgefos ooggetuigen, doodelijk ge
wond nog twee uur lang onder d{e puin
hopen om hulp liggen roepen. Men kon
hem echter niet bereiken. Twee andere
mijnwerkers hebben hun beenen gebro
ken. I
Naar luid van een officieel bericht,
hebben de werklieden van eenigfe klei
nere n i ivfTh eidb o n dein em ing en "te St.-
Petcrsburg, ier lieide.iking van het feit,
dat een jaar geleden op stakende ar
beiders der goudwasscherijen aan
d e L e n a is geschoten, het werk gestaakt
Een luchtballen, waarin 3 offi
cieren, een sergeant em de loods; van dpn
(ballon zich bevonden, is te ViMiers
(Marne) ontploft
vurigste voorstanders en, terwijl hiji met
een prachtig gebaar de (armen ophief, riep
hij 41 ot besluit met donderende stem
Wanneer men ons veroordeelt, zal
hinuen zes maanden de republiek zelf
onthoofd rijin, met Ihen, die ons in het
verderf storten 'en idle hun eigen onder
gang voorbereiden»
Alleen Danton voerde het woord tot
verdediging, maar hij sprak ook namens
zijn medestanders, die met hem in staat
van beschuldiging gesteld waren' en. waar
van Camille Desmoulins de meest be
kende en sympathieke was.
Zijn woorden bleven zonder uitwerking
op deze rechters, die niet meer dan lede
poppen 'waren, en werden ook met koude
onverschilligheid aangehoord 'door Fou
quier-Tinville, den man van den „On
omkoopbare".
Des te meer indruk maakte deze rede
voering op de .menigte, die het pro-ces
volgde en die door de nationale garde
in bedwang werd gehouden.
Onder die menigte stond de onbekende
uit het jachthuis van Bagnolet, d:e met
een glimlach om (de lippen de fvruchte-
looze welsprekendheid van Danton aan
hoorde. i
(Wordt vervolgd).
