BINNENLAND.
Jaargang; No. 1060.
Qowicmt
bureau ÜUÜE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
DE abonnementsprijs bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1,10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
Ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V Waarom rechts stemmen?
Omdat de landsverdediging
bij rechts in goede handen Is.
't Gaat met den dienstplicht, met het
„opkomen" als met het belasting-beta
len de meeste menschen hebben er een
afkeer van, velen schelden er zelfs op.
En toch is zoowel het een als het ander
noodzakelijk. We zouden hier in Leiden
toch niet graag 's avonds in dikke duis
ternis door slijk en modder willen ba
den, terwijl er geen politie-toiezicht is
om ons tegen kwaadwilligen te bescher
men, terwijl het... ja, terwijl het een-
Volslagen wildernis gelijkt. En toch, dat
zou zoo moeten "zijn, als er uit de belastin
gen niet het geld werd gehaald om voor
alles te zorgen. Doch ook zouden we
niet graag wenschen, dat de een of an-
jdere mogendheid ons landje zoo maar
kon komen inpalmen of dat twee sta
ten hun ruzie.hier konden komen uitvech
ten, of dat oproerige elementen binnen
onze grenzen het ons zoö benauwd jon
den maken, als zij maar wilden. En toch,,
in de gégeven omstandigheden zouden
flVij niets van dat alles kunnen voorko
men, zoo er geen dienstplucht bestond,
zoo we niet moesten „opkomen."
't Gaat er nu maar om dien dienst
plicht van iden eén.en kant niet zwaar
der te maken dan noodig is, en van den
anderen, kant te zorgen, dat het doelj
!slands weerbaarheid, er door bereikt
wordt. En dkt is bet béste Toevertrouwd
aan rechts.
De socialisten willen geen legter, zeg
gen zj|. Ze hebben gemakkelijk' praten,
zoolang ze ?elf niet aan het bewinjd
komen. Nog nooit en 'nog .nergen.s heb
ben zij echter, als zij zelf de verant-i
woordelijkheid droegen, beproefd 'die le~
ger-uitgaven te verminderen. En de vrij
zinnigen Jn hun concen'tratie-progtram
wordt betreffende de landsverdediging!
niets, letterlijk niets vermeld. We we
ten dus niet wat -we .aan h£n hebben,
en hebben alle reden om te vreezen voor
'wat de linkerzijde 'op dat gebied zal'
praesteeren. En die vrees koesteren wjj
alleen niet. In de .„Nieuwe Courant'''
schreef eenige weken geleden een vr ij-
zinnig e - z e 1 f, de bekende leger-spe-
cialiteit van 'Maanen, dat hem de vrees
bekroop of de goed.e richting, waarin
z, i. door de tegenwoordige minister van
Oorlog de zaken .van ',s lands verdedi
ging worden .gestuurd, bij het optrede^
Van ee nvrijzinnig kabinet wel zal wor
den gevolgd. Ziedaar een; .waarlijk on
partijdig getuige
Uit de bier aangehaalde woorden van
de heer Van Maanen blijkt dat men zelfs
aan de linkerzijde waardeert, wat door
dit rechtsche ministerie op het gebied
van de landsverdediging wordt 'tot stand
gebracht. En de heer Van Maanen staat
niet alleen. Zoo lezen we in een Kamer
overzicht van de „N. tR. Ct." waarin)
gesproken wordt over Minister Colijn
Deze minister was de aangewezen man
om tot de 'reorganisatie van ons leger fliet
initiatief te (nemen."
En de- Kamerovefzichtjsichr i jy e r van
het „Vad." schreef:
„Men moge het met 's Ministers stel
sel van reorganisatie niet eens zijn, men
zal moeten toegeven, dat het op uitne-
de gronden berust en in ail Zijn onderdeed
len overdacht is."
Ons dunkt dat het antwoord van ieder
^bevooroordeeld man' op de vraag: „Is
de landsverdediging niet het best ,aan
dezen rechtschen minister toever
trouwd?" bevestigend moet zijnl
O, mochten ze.
Op een deze week te Utrecht gehou
den algemeene predikanten vergadering
werd o. a. een lezing gehouden door ds.
J- Hovy uit Beilen betreffende het we
zen des geloofs. De spr. merkte in zijn
eerste stelling op, dat, hoewel de refor
matie in beginsel gebroken heeft met
de Roomsch-Katholieke opvatting- inzake
het geloof, „nochtans bij de Hervormers
en met name bij hun opvolgers dit nieu
we beginsel niet consequent doorwerkt."
En in een andere stelling lezen we als
nadere verklaring van deze eerste„Ook!
'n onze dagen is in ortiiodoxe kringe/n
de opvatting wijd verbreid, dat meny
om behouden te worden, verschillende
waarheden moet gelooven/'
Zoo breekt dan toch na vier eeuwen
nog in de dwaling de waarheüd door,
dat n iet alleen een vaag gel'ooven,,
tnaar het aannemen van verschillende
^gepreciseerde) waarheden noodzakelijk!
is. Mocht die door het gezond verstand
der orthodoxe-geloovigen „wijd-verbrei
de" opvatting, dat men „verschillende
\vaarheden" moet gelooven, .pndanks de
Wenschen en het werken van ds. Hoc^y
en anderen, blijven bestaan, en .mochten)
deze dan door bun gezond verstand be
wogen worden om te ejkennen dat er
een gezag moet bestaan, hetwelk ons die
waarheden met onfeilbare zekerheid weet
aan te wijzen 1 f
O, mochten ze
BUIT EN LAIN D.
ALGEMEEN OVERZICHT.
.De berichten over den stand der Skoe-
tarikwestie in verband met de
vlootbetooging
van de groote mogendheden spreken elk
aar .nogal tegen/
De Oostenrijksehe en 'Hongaarsche bla
den stellen den t oestand als hoogst ern
stig voor, terwijl 'men in Parijs en Ber
lijn optimitisdier gestemd is. Men be
weert daar in tegenstelling met de be
richten uit Oostenrijksehe bron, dat RuSr
land werkelijk te Cettinje gematigdheid
heeft aangeraden.
Het feit, dat Rusland niet onmiddel
lijk aan de vlootdemonstratie deelneemt,
logenstraft deze veronderstelling geens
zins ^laar 'Montenegro nóg steeds Rut
land's vriend blijft
De Oostenrijksehe en Russische diplo
maten trachten onvermoeid een vredes-
breuk te voorkomen, maar verschiLLende
bladen in beide landen breken dat werk
door matelooze felheid weer af. De staats
lieden hebben nu een nieuwe schikking
voorgeslagen: als compensatie voor het
niet verkrijgen van de hoofdstad van
Noord-ALbanië zou de hav.en van San
Giovanni di Medua aan Montenegro wor
den toegewezen.
De voorgestelde compensatie staat in
geen verhouding tot het verlies, want
Skoetari was 'een bloeiende volkrijke stad,
terwijl het onbeduidende San Giovanni
di Medua aan de moerassige Drin-delta
ligt Bovendien zou het achterland zeker
niet aan Montenegro komen.
Indien Skoetari niét aan Montenegro
komt, dan zal het jonge koninkrijkje geen
afgerond gebied vormen, maar bestaan
uit een smalle langgerekte kuststrook en
een veel Noordelijker gelegen moeilijk
'bereikbaar achterland,.
Wat betreft het
optreden van Oostenrijk
schrijft de „Reichspost", blijkbaar offi
cieus geïnspireerd:
Wjanneer het den grooten mogendhe
den niet gelukken mocht de Ralkanstaten
tot de overtuiging te brengen, dat het
nutteloos is zich langer ,te verzetten te
gen den wiil van Europa en wanneer
Servië en Montenegro niet bescheidener
worden, dan zal Oostenrijk eventueel zijln
eigen belaag stellen boven dat van Euro
pa en meer rekening gaan houden met de
Oostenrijksohe dan met de Europeesche
politiek met alle consequenties daarvan.
'Die geheele arbeid van de ambassadeurs-
conferentie zou daardoor ongedaan wor
den gemaakt
Als Skoetari zich in den tusschentijd
over geeft zegt het blad verder
zullen voldoende troepen in het veld ge
bracht moeten worden om de Servische
en Montenegrijnsche strijdkrachten, die
60 k 70.000 man bedragen, te kunnen
staan. Daarvoor zijn 100.000 man noodig,
zes divisies. Vier divisies staan in het
zuiden van Herzegovina en kunnen van
daar oprukken om zich te vereenigen
met twee andere divisies, door de vloot
op de Albaneesche kust ontscheep^ onder
bescherming van het scheepsgeschut
De vloot zou verderen aanvoer van Ser
vische hulptroepen moeten verhinderen.
De toestand in Ooste'nrijk is, zooals
uit het vorenstaande blijkt, wel geprik
keld, wat niet bevorderlijk is 'voor d'e
algemeene rust in 'Europa.
Het ?,Giornale d' Italia"' verklaart dan
ookv dat gewapenderhand optreden van
Oostenrijk tegen een der Ralkanstaten
ongetwijfeld een algemeenen oorlog zou
ontketenen,, en deelt mede, dat men In
politieke kringen t'e Rome den internatio
nalen toestand zeer dreigend acht
Bij het beleg van Skoetari
hebben de Montenegrijnen, naar uit ge*
zaghebbende bron aan de „Times" ge«
meld wordt, weer een ernstigen tegenslag
ondervonden, doordat zij den Tarabosj,
dien zij al vermeesterd hadden, weer
hebben moéten ontruimen.
De „Süd Slavische Corr." verneemt
dienaangaande nog uit'CettinjeOfschoon
het gebied bij 'Skoetari streng voor aide
buitenlanders gesloten is, wordt toch het
een en ander bekend over de militaire
operaties. Volgens mededeelingen uit
goed ingelichte bron is de algemeene
aanval der vereenigde Serviërs en Monte
negrijnen, verleden week begonnen, ge
ëindigd met een volkomen mislukking.
De aanval, om de schansen, die de eigen
lijke stad beheerschen, te veroveren, is
met groote verliezen afgeslagen. Die stil
stand in de qperaties, sedert Maandag
ingetreden, is dan ook niet vrijwillig. Die
troepen, die meer dan 4000 dooden en
gewonden verloren hebben, zijn uitgeput
Men wacht op het aanrukken van nieuwe
Servische infanterie. Twee nieuwe zware
houwitsers zijn tegen den Tarabosj in
stelling gebracht De Turksche bezetting
verdedigt zich met den moed der wan
hoop, daar vooral de Malisoren "voor een
algemeene slachting vreezen, als Skoetari
genomen wordt Het plan voor den alge
meenen aanval moet iweder gewijzigd, zijln.
De meeste Montenegrijnen schijnen be
sloten te Zijn, om de mogendheden, te
tarten en Skoetari te vermeesteren, al
moest dit ook duizenden mensdhenlevens
kosten. Dde tellen zij plan licht
GEMENGD.
Zeer waarschijnlijk zal de koning
van Spanje in hef begin van Mei
een officieel bezoek brengen aan
F r a n k r ij k.
Volgens de nieuwe Oosten-
rij ks eb-Hongaarsche legerwet
zal de jaarlijksche lichting na drie jaar
ten hoogste 159.500 man bedragen. De
„Zeit" verneemtv dat een nieuwe wijzi
ging onmiddellijk aan de. beide parle
menten zal worden voorgesteld, strek
kende om de lichting met 15.000 man
te vergrooten en dus te brengen' 9p
174.500 man. Het contingent der land
weer zal met 10.000 man worden ver
sterkt
Volgens berichten uit Mexico
heeft generaal Huerta .erln toegestemd,
dat Lascurian als voorloopig president
zjd optreden gedurende den nog loopen
den duur van den termijn, waarvoor Ma-
dero gekozen was. Hu er to besloot daar
toe, teneinde alle groepen, die naar het
behoud van den binnenlaridschen vrede
streven, tevreden te stellen.
Naar de ^Köln. Volksztg." meldt,
bespreekt de „Osservatore Ro
mano" in het niet-officieele gedeelte de
Sko etari-kwesti e. Zij neemt een
standpunt in, Tegenovergesteld aan dat
van Oostenrijk en de mogendheden, en
verklaart, dat* indien Montenegro Skoe
tari ylerovert, niemand het deze stad
rechtens ontnemen kan.
"Wegens bedreigingen 'door s u f f ra
ge t,t es geuit, worden de spoorwegen
bewaakt Niettemin is een deel van het
station te Oxted (in Surrey) door een
ontploffing vernield, Een andere aanslag,
had plaats b'ij Stockport (in Lancashire),
waar een blikken bus in een ledigen trein
ontplofte, tengevolge waarvan een wa
gon werd vernield!
Aan de k o 1 e n m !ij n e n van Z.-
Wiales blijft hét onrustig. Sedert de
laatste groote staking verlaten er meer
en meer mijnwerkers het Zuid-Wielsche
M'ijnwerkersverbond. Men is ontevréden
over wat het verbond voor de mijnwer
kers heeft gedaan gekregen. Op het
oogenblik Zijn ér al een 50.000 mijinwer-
kers g?èn lid van het verbond, tegen
ongeveer het dubbele aantal leden. Om,
nu dat lek te stoppen, heeft het 'ver-
Bond besloten, aan alle mijnen, die op
30 April niet-leden aan het werk heeft,
te staken.
De Paus over R. K. Patroons
organisatie.
Men meldt uit Rome dd. 31 Maart:
'Hedenmorgen ontving Z. Hl de Paus in
particuliere audiëntie den Hoogeerw. heer
prof. L. v. Aken .uit Heesw-ijk, en zijin
reisgezel, prof. M. v. Veghef.
Ofschoon Z. Hl eerst gisteren voor de
eerste maal een paar bisschoppen ont
ving en particuliere audiënties tot het
strikt noodige beperkt worden, hadden
beide landgenooten, door vriendelijke be
middeling van Z. E. Kardinaal VanRos-
sum, Jiet voorrecht door Zijne Heiligheid
in diens studeervertrek te worden toe
gelaten. De Kardinaal was zoo welwil
lend hen in eigen persoon naar "het Vati-
caan te begeleiden en in een vooraf
gaande audiëntie werd de Hu Vader door
den Kardinaal ingelicht omtrent den per
soon en de werkzaamheid van prof. v.
Aken als organisator der Katholieke
patroons.
Zijne Heiligheid was bijzonder inge
nomen met dat streven' en liet gaarne toe,
dat de beide Norbertijnen persoonlijk aan
hem werden voorgesteld. Met een eer
biedwekkende beslistheid zei de Paus het
volgende
„Carissime Prior, beste prior, ik heb
tot mlijn groote vreugde van Kardinaal
Van Rossum vernomen, welk heilzaam en
aanbevelenswaardig werk gij doet, om
de Kath. patroons in uw land te ver
eenigen in Kath. organisaties. Ik dank 11
ten zeerste voor aen arbeid, dien gij
voor dat doel verricht Ik zal ,u 'ten
spoedigste en zeer gaarne een brief zen
den in den geest van het bekende stuk,
door graaT Medolago geschreven over de
Katholieke patroonsyereeniging in Italië.
Gijj doet een prijzenswaardig en "hoogst
nuttig werk. Ik zegen van harte uw arbeid
en smeék Gods zegen daarover af. Wiant
het is nuttig en noodzakelijk, dat, waar
de arbeiders zich op Katholieken grond-
slag ve re enigen, de patroons evenzoo
doen. Ik zal dat spoedig ook in een
brief aan u herhalen. Ga moedig vóórt
En zeg in uw vaderland, dat ik mijn
bijzonderen zegen geef aan de Katholieke
vereenigde arbeiders* en ni'et minder aan
de patroons, die Zich reeds Katholiek
vereenigd hebben. Ik dank en zegen 11
van ganscher harte."
./Zijne Heiligheid zag er opgewekt uit
en maakte den indruk van een nog lcrach-
tigen grijsaard. Hij Zèide weer geheel
van zijne ziekte hersteld te zijn. Alleen
een kleine schorheid der stem was nog
van de influenza overgebleven. Het her
stel duurt langer dan de ziekte, zèide h'ij.
Onze beide landgenooten waren be
grijpelijkerwijze opgetogen over deze zeer
bijzondere audiëntie en niet minder over
de groote minzaamheid van Z, E. Kardi
naal Van Rossum, die hen weer per
soonlijk naar huis wilde vergezellen.
De Tweede Kamerverkiezingen.
Naar aanleiding van de berichten van
de „Nederl.", dat d'e drie rechtsche kies-
vereenigingen in district IX te Amster
dam zouden zijn overeengekomen, den
heer H. Rijleveld Jr. candidaat te stölL
len, .en dat de ,R.-K. kiesvereniging in
district V I 11 te Amsterdam zou hebben
besloten, den heer W. de Vlugt weer
candidaat te stellen, schrijft de „Tijd":
„(Niet alleen is er geen sprake van!
overeenkomen, maa,r hebben omtrent
candidaturen in deze districten zelfs nog
niet de allereerste besprekingen plaats
(gehad tusschen de betrokken' kiesvep-
derii'gingen. Uit 'den aard der zaak zal
de heer De Vlugt in V I 11 wel opnieuw!
de candidaat Zijn der rechtsche partijen,
maar in IX is nog hoegjenaajnd niets
omtrent een candidaat te bepalen, daar
eerst 21 April de Katholieke Kiesvereni
ging vergadert"
Mr. H. Biijleveld Jr. is volgens de/
„Tel." nog maar 27 jaar en "dus Nnq^
niet verkiesbaar.
De „Rotterd." verneemt, dat de recht
sche partijen in .Amsterdam V I mr. H.
Verkouteren .(C.-H.) candidaat zullen
Stellen.
Niet de Chr. Hist. Unie zoo ver
betert de „Nederl." een bericht, dat we
gisteren van haar hébben overgfenomen
maar de centrale antir. kiesvereeni*
ging in het district Gouda heeft dr.
Beumer te Utrecht candidaat gesteld.
Het bezoek van den Keizer aan het
Koninklijk Echtpaar.
De Duitsche Keizer heeft gisteren van
Uit Homberg von der Höhe egn bezoek
gebracht aan H. M. Koningin Wilhel-
mina en een tegenbezoek aan TL K. H.
iPrins Hend,rik.
De Keizer reisde 12 uur met gevolg
.in drie automobielen naar ^het sanato
rium te Hohenmark.
De Keizer vertoefde ruim anderhalf
Juur in die Koninklijke villa.
Na een levendig onderhoud namen de
hooge persoonlijkheden tenslotte aller
hartelijkst afscheid. Te half tw"ee werd
weder naar Homberg teruggereden,
Kardinaal W. van Rossum.
Van goed ingelichte rijde verneemt
hnen, dat Z.Em. kardinaal Wi. van Ros
sum djt jaar waarschijnlijk einde Juni of
Juli .naar H,ollaud zal komen.
Vóór-Tariefwet-Comité.
Men meldt ons, dat tot het Comité
nog zijn toegetreden de volgende per
sonen en firma's:
G. Aalders, pannenf abrikant, Ter-
borg W. G. Albers Fzn., oud-industri
eel, Dordrecht; Henri Broeders, zool
ied erf abri ek, Dongen L. M. H. Braam,
hout-ieCn.ijzerhandel, Terborg; P. J. S. v:
■Bijlevelt, notaris, Silvolde; C. Bie»-
mans. JeerLooie^ GiLze Rijen; C. Qoo-
kuit, olieslagerij, Jutfaas fa. C. J. Claa-
se, goud- en zilverhandel, Terborg; EX
v. Dijk, stóomtimmerfabriek', Hooge-
veenJ. R. Eggink, winkelier, Ter*
boyg; J. v. Galen, Garenfabrikant, Gou-
idaA. G. Geertman, molenaar, Hejl-
lendoorn; G. Hofman, s.toorntimmerfa-
brikant, HoogeveenGebr. v. Hoeken,
W,aal steenfabriek, HerwijïienA. J. H„
Halgdorn, lid van den Raad, Maas.-i.
fricht; Th. ten Holder, winkelier, Ter-
boirg; J. H .Jansen,.molenaar, Ommen;
firma G. Kemphuis, stoomtimmerfabrieky
'en handel in bouwmaterialen, Zwolle;
D Kleiman HZn. lid der firma Litjio
„'Zaanlajndia", Zaandijk Kemplkes
'Co., meubelfabrikanten, W^ddingsveeh
Koninklijke Metaa 1 wa:renfabriek', fa. J.
N. Daalderop Zonen, Tref; Konink
lijke Ned. papierfabriek, Directeur H,
v. Aubel, Maastricht'N. V. Kristal, gla9
en aarde werkfabrie-kf h. Petrus Re-
Igout Co, Maastricht'H.. .KramerJ'
manufacturier, Terborg; Kramer
'Braam, fabrikanten, Terborg; Modder
kolk van Dys^ meubelfabrikant, Wlad-
dingsveeni; Mol, houthandel, Utrecht j
Maastrichtsche spijker- en 'draadnagel-
fabriek v.. h. Th. Regout en Co. Maas
tricht N. V t.„Nutrix", Riscuitfabriekl,
Le i d e nP. L. M. Oorsprong, indu
strieel, Terborg; Mr. Robert van Op
pen, MaastrichtH. Pera, J-id yari den
Raad, Leiden; Steenfabriek „Die Phoe
nix", Directeur P. C. Zuiderhoudt, Maas
tricht; C. van Pelt, leerlooier, GilZe'
ReijnAlfred Regout ep „Co., fabriek
van hard gebakken vloer- en trottoirte
gels, Maastricht; W. Raats, Terborgl;
Commanditaire yennootschap Rcncker
8z Zonen, fabriek van .k°Perwerken^
UtrechtN. V. Société Céramique, tot
vervaardiging van fijn aardewerk en Ce-
Iramieke voortbrengselen, "MaastrichtJ.
Thomeer, fabrikant van katoenen stof
fen, Horst; W. S. J. Tenkink, Burge
meester, Ambt Dpetinchem de Ti burg-
sche Sigarenfabriek Leo Diepen, Til*
burg; Terborgschë beton-, fcMeenJ- en.
pannenf abri ek, directeur Th. v. Dlitshuij-
zen, Terborg Gebr. Tielenis Co., pa
pierfabriek, MeerssenAnt. Vermeulen,
leerlooier, D|ongen; A. de Winter, leer
looier, Diongen S. Woudq, directeur N.
V. Instrumentenfabriek, ^JJtrechtIjzer
gieterij Emailleerfabrieken „Vulk'aanS-
'ooTd", directeur H. A. Z. v. DiitshuiZejij
Terborg. 1
R. K. Vakorganisatie.
fW.ed.erom is het Jaarboek het der
de van het bureau voor de R. K. Vak
organisatie verschenen. We yinden er m
'een uitvoerig en held,er overzicht dér
,R. K. Vakbeweging in Ned.erland. En
idjat overzicht is verblijdend. WJj mogen)
trotsch zijn op den bloei van onze R.
K. Vakorganisatie. Het jaarboek' consta-
iteert een vooruitgang der Nederl. R.
'K. Vakbeweging over 1912 van 23.000
',op 31.000 leden.
Men treft er verder in aan een aantal
zeer wetenswaardige bijzonderheden, o.a.
een adreslijst van de Hoofdbesturen der
Ned. R. K. Vakbonden'; de-adressen der
R. K. dag- en weekbladen en bovendien
de adressen van alle in Nederland ge
vestigde R. K. Volksbonden, R. KI/
Werkliedjenvereenigingen en R. K. Gil
denbonden, plus hun jaartal van gp-
richting en Jiun ledental.
De uitsluiting in de sigarenindustrie.
In de gisternamiddag te Utrecht ge
houden vergadering van het Verbond van
Vereenigingen van sigarenfabrikanten' in