v De witte das. BUITENLAND. BINNENLAND. 4e Jaargang No. 1045. Ste Staidbohz Sou/tout Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. dit blad verschijnt elken daq, uitgezonderd zon- en feestdagen DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag I® Maart 1913. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Waarom rechts stemmen? Omdat'het Staats .p en-aio en, dat de linkerzijde belooft, steunt op eejn verkeerd b'egr iup van die taak :va'n den Sjtaat;. ,Wie geiden gisteren, dat de «linkerzijde ...plaats van 'een daad te stellen, ten voord'eele vah 'bet 'NederlandsChe volk, het jslechts mooie voorspiegelingen voor houdt e'n schoone beloften doet;. Die voorspiegelingen en beloften komen neer opihlet: Staatspensioen,. Dat Staats pensioen nu isi niets voor ons, o.a. daar om niet, omdat het een uitvloeisel is van' de theorie, dat vad'er Staat voor allies, moet gorged, voor alles moet opdraaien - om 't eens heel gewoontjes te zeggen. En de Christelijke opvatting van de Staats taak Is, dat de individuen, de particu lieren moeten Zorgen het zelf klaar te spelen, ,en eerst als bet blijkt, dat zij daartoe onmachtig zijn, mag en moet vader \Staat hen helpen,. Zijn nu de arbeiders onmachtig om zelf niet medewerking van de patroons door wekelijlksdhe stortingen te 'zorgen voor een geldelijke uitkeering in de da gen, (dat zij invalide ot oud zijn? iWlaar- om? iNilemand heeft dat beweZen. In Duitschland kunn'en zij het. .Waarom liier. nietvHet streven naar Staatspensioen is niets anders dan een uitvloeisel van de socialistische staatsleer, dat niet de in- drvidu'en ,voor zich zelve moeten zorgen, doch |dat de Staat de zorg voor ben mo'et dragen,. Maar hoe komt het dan, dat |d!e liberalen er ook vóór zijn? Hier tomen we aan wat men zou kunnen noemen „een raar zaakje"!^ Dat zullen we (morgen 'v/ell eens nader uiteenzetten. De Stdrd, bracht onlangs in herin nering, dat de vrijzinnigheid tegen de verkiezingen „de witte das" pleegt om te strikken, m. a. ww,dat men links vroom gaat doen, Nu zullen we de laats,ten zijn, om te beweren, dat onder de linkerzijde geen enkel vroom man verdwaald ban zijn geraakt, ai bemerikt men er van diens invloed ook verbazend weinig, om niet te zeggenniemendal. De linkerkant in zijn geheel echter kan alles behalve tot de vromen gerekend worden en daarom taakt daar die „witte das" zoo;n ver dachten indruk, Thans wordt als *t ware om de Stdrd. gelijk te geven dat verlok kende kleediioigstuik geëtaleerd in,,-. Die Wereld, het weekblad der vrijzinnig- democraü'siche partij, diie 't maar niet blij vend tot een dagblad kan brengen. Jiet orgaan verleent n.l. gastvrijheid 'aan een door dr» F. H;. Fischer onderteekenden oproep, gericht tot leden der vrijz.-d'am. partij, die „een Ojpenlhare, bréede en echt vrijzinnige behandeling" wensChen der vraag: „boe staan wij tot den gods dienst Oe heer FAsicher moge het nóg zoo goed meenen waarom zouden we zijn goede trouw 'niet willen aannemen hij gaat echter al zeer onhandig met. „de witte das" om. Uit zijn toelichting blijkt toch, dat hij Zijn godsdienst-behandeling niet ,wil bezigen tot richtsnoer zijner dar den, zooals rechts doet, doch eenvoudig wil aanwenden tot stevigimg zijner partij. Luister slechts: „De politiek is onveilig en bedrie glijk als de zee 'biijl 't strand. On willekeurig op de behoeften van het heden en van tde naaste toekomst to-e- gespitst, blijft zijl van toevallige con stellaties en van de mode afhankelijk. Wisselen 'die, dan is die sterkte van gisteren zwak geworden en voelt zich zijn 'ongeluk overal als schande en als nieuwe fout aangerekend, terwijl dein overwinnaar 'alles bijvalt. De 'politieke partij, die niet meer is dan dat, wordt weidra door haar oigen aanhangers verlaten. Daarentegen Wordt de partij, die op een levens beginsel blerust, door de nederlaag ver nieuwd en versterkt. Z'ij kan gerust de 'moeilijke dagen tegemoet zien, want rij heeft een' aanhang, die van nature af b!ij haar behoort, en haar daarom nimmer 'ié den steek zal laten." De heer FisiCher gevoelt blijkbaar, dat de politiek der rechterzijde geen „mode" js en niet louter, let op„de naaste toe komst", 'doch Wel degelijk haar kracht vindt iin een hoog,er beginsel, dat bij alle lotswisselingen immer voor oogen wordt II J I I 1 gehouden. Dat zou h'ij voor zijn vrijV zinniig-demoeratisdhe partij ook 'zoo graag willen 'eni vandaar rijn oproep. Niet de begeerte om den godsdienst ten bate te wezen deed hem schrijven, doch puur het partijbelang gaf hem oe pen ter hand. O Wie re ld, welk een eigenaardig maaksel 'van 'n „witte das" is dat! jHloe kunt ge denken ons daarmede te ver schalken !De heer Fischer lntusschen meent het best. |Hij „gelooft wel", dat de vrij'ziin- nAg-democratische partij „op een levens beginsel berust", meent, <lat het oogen blik van handelen gekomen is en noodigt hen, 'die mlet de in z'ijn artikel uitgespro ken gedachten sympathilseeren, uit tot eene samenkomst, waarvan de datum nia- der zal worden blekend gemaakt. 't Zal ons beniemVen of we nog wat van die samenkomst te hooren krijgen. ALüEMEEN OVERZICHT. Blerichten uit Rpmle melden dat in dp laatste dagen de ..gezondheid van Z. H. den Rans bevredigend is en die H. Vaidjer langzar m'erhand zijn gewone - werkzaamheden hiervat. Kardinaal Merry del Val word/t in dg laatste dagen des morgens) om 9 uur ontvangen en verschillende dringende aangelegenheden worden dan afgedaan. De vorige week ontving de P,aus nog dagelijks bezoek van zijn zuster Maria en nicht Gilda, die telkens pen goed, uur bij den H. Vader vertoefden. Zullen, zooals vroeger reeds gemeld, de audiënties niet hervat worden yloor na P'asebejn, ook 7s 'Pau^eln naamfeest, St Jozef, zal in alle stilte worden gevierd, omdat dit feest in d(ëi Goedp Week valt. iDö gebruikelijke ontvangst van kardi nalen en andere hoogvvaardigheidjsb e- kleeders zal niet plaats hebben. Eergisteren zou den Paus, zooal'sl ge woonlijk op PalimZondag, ee!n kunst volle palm' worden aangeboden, 'Vervaar digd door de zusters van den AVentinusC Het antwoord der Balkanstaten v.alt nergens in goede aarde. Ofschoon cfen Turken nog niet officieel medege- [dqeld heeft het reedis een punt van .be raadslaging uitgemaakt in den' minis terraad en 'is het door dpze alsook d|oor het oomité onaannemelijk verklaard. Na de zitting van den ministerraad^ waarin dit geschiedde, braóht de groot vizier een 'bezoek aan het hoofdkwartier Man de Roode Halve Maan, en verzocht alles in gereedheid) te brengen in ver band met het feit dat men tot 'die voort zetting van den oorlog besloten had. |D|e groote mogendheden bljjken niet gezind op de antwoordnota in te gaan doch zullen als hun antwoord op Sfe nota een nieuwe bemiddelingsregeling voorstellen. Dlit voorstel is reeds tele grafisch ter kennis gebracht van 'de re geeringen der Balkanstaten (die in en kele gevallen hun goedkeuring er reeds' aan zouden - hebbed gehech[t). Dje mogendheden zullen enkele wijzi gingen aangeven in de voorwaarden' djer Blalkanstaten en bijvoorbeeld de djaarin genoemde grenslijn RodostoMiidjia ven- vangen door de lijn Enos-Mj;d[ia. Hielt lijn zal Turkije aan de "bondgenooten gebied liggende ten Westen van dezen afstaan, behalve Albanië. De mogendheden zullen verklaren1, dat fzij ni qt kunneh jngaari op dien e isich een er oorlogsschatting, maar rij zij'n bereid toe te staan, dat de „vertegenwoordigers yan de Balkanstaten en van Turkije de zittingen zullen bijwonen valri de.finan- cieele commissie te Parijn, die o. a- oyer. het deel, dat de bondjgenooten yan v'de Turksche staatsjschuld Zullen overne men, zullen beraadslagen. De mogendheden zullen yerd-er dien bondgenooten mlepdeelen, dfat 'dfe bestem ming der Egeïsche eilanden en degrens- afbakening van Albanië aan de mogend heden moet worden overgelaten. Naar men weet was aanstonds! na den val van Janina te Konstantinlopel be weerd dat dleze niet anders dap dpor verraad van Essad Passa kjon veroorzaakt zijn. Nu wordt uit Kon- stantinopel gemjeld dat Esl^adj een Jele- gram aan den minister van oorlog gezon den heeft, waarin hij verklaard de stad niet eer te hebben overgegeven dan na dat de troepen hun plicht tot h'et uiter ste hadden vervuld(, Wiat Jd'it béteekent blijkt wel uit gen onc.erhoud dfct Essa# Pasja aan een correspondent van ,dé 4,Secoio" toestond. j Hierin deelde hij ir.edje, épt Zijn troe pen ;bij 't begin van 't beleg nauwelijks' 3000 man sterk waren. De heldhaftige verdediging van die vesting was, voorna melijk te danken aan den heldenmoed, van de jonge officieren. D|e Albaneezen waren bij groote menigten gedeser teerd, ja het deserteeren van Albar neesche regimenten te Zocka heeft den' Grieken den sl eutel van de geh eel e "stel ling in handen gegeten. Die generaal vertelde verder dat zijn soldaten in den laatsten tijd nog sleschts) 100 gram' zet- melenbrood per dag 'gekregen hadden en vaak zelfs in het geheel niets. De sjólda ten waren zoo verslapt, dat zij van uit putting omvielen. Er waren ten slotte voor iederen soldaat ,maar 10 patronen meer over. De overgaMe was dus niet fce vermijden. «Den nacht te voren had blij alle manschappien, die nog eenige kracht «bezaten laten afmarchc eren om rich met generaal Riza pasja, die in de buurt van Dzjanina stond tö vereenigen. Hij zelf wilde het lot v,an de achterblijvend^ soldaten déelen. In het „geheel vielen door de overgave 16 h 17,000 Turks'che soldaten met inbegrip van 5600 gewon den en zieken in handen' dier Grieken.r OEMEblQD. Vrijdagochtend hebben twee pele- tons van de nieuwe Italiaansclie detache menten in Tripolis onder bevel van luitenant Chiabra leecj yerkennimlgstoch(t van Zeiten naar Bbesjëk gedaaii. \2ÏÏj^ 'ontmoetten nabij 'Bjoasjek een honderdtal Arabieren, die hen aanvielen, doch naar het Zuiden pp de vjucht werden gedre ven. De opstandellingen,door verster kingstroepen veïmeerderd, kwamen te rug, ,D|e Italian'en weerstonden moedig den aanval tot een derde detachement was aangekomen. Die iArabieren werden opnieuw uiteengejaagd en verloren tien man aan gesneuvelden, terwijl Zij .talrii- kp gewonden met _zich medevoerden. Luitenant Chiabra werd biü het twee de gevecht doodeliik gekwetst en o.Ver- leed te Zoeara. Een Askari is gedood^ Te Koblenfz is ieen vereeniging op gericht, die het program overgenomen heeft van da te Berlijn bestaande Verr eeniging tot bevordering v,an den aan1- leg van een grooten waterweg v.ian 'd en iRijn naar de Dluitsbhe Noord zee. Te 'Hasselt zijn Zondagavond een passagiers[trein uit Luik en een goede rentrein uit Antwerpen in -bojt sifnl gl gekomen. |De stoker van ben goederen trein werd gedood'; idje machinist die igewond was, 'is krankzinnig gewordeh. Zestig passagiers zijn gekwetst. V Gisteren hebben inbrekers; een gang geboord naar Oen kelder van een panidj- jeshuis in de Hester-straat te New-York J,Zij braken de brandkast open en ontk\va- met met een buit ter waarde Van 2 5'0,0 0 0 p.S|t. aan dimlanlten en 50,000 z.g. Harrimanwaarden, ter waar de van 70,000,000. Verscheidene brieven, gericht aan hoofdredacteuren yan bladfcn en ge vuld met ontplofbare stoffefy zijn met vrdeselijk geweld op het hoofd^ postkantoor te Calcutta ontp|loft. Ver scheidene beambten, die tmet sorteeren bözig waren, zijn gewond, een hunner doodelijk. 1 Tal van aanzienlijke "ingezetenen! van Calcutta hadden den laatsten tjjd( reeds dreigbrieven ontvaijgen. Koninklijke besluiten. Bij Koninkl. besluit _is benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau' mr. H. E. Oving, directeur der N. V. Carton- en papierfabriek voorheen WL A. Scholten te Groningen, lid der comL mis.sie, inge'sfeld tot het doen van een onderzoek naar de .meest djoelmatige en minst kostbare methode tot zuivering van afvalwater van stroofcarton- en1 aardappelmeelfabrieken is bevorderd tot officier in .de oxide van Oranje-Nassau mr. A. P. Snouck Hurgronje te Middelburg; is benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau J. Leis, directeur va nde Nederlandsche Stoombootreedierij te Alblass|erdam is aan den kolonel inspiecteur van het korp9 mariniers; A. P. Timmers eervol ontslag verleend; is de luit.-kolondl der mariniefs! C. A. Linckers b'ela'sft met de waarneming der betrekking van inspecteur van het k'orpjs) mariniers zijn bijl het korps mariniers bevorderd: tot luitenant-kolonel de kapitein A. de Timmerman, tot kapitein ide Ie luitenant P. Van ;W|erdt. De Tweede Kamerverkiezingen. Een algemeen comité van leden .uit da Roomsch-Katholieke kiesyereenigin- jgen in de verschillende gemeenten Van hat district Haarlemmermeer heeft, naar de „N. R. Ct." dezer diagen vergadferd en o.a. beraadslaagd over dje mees,t doel treffende propiagandamididjelen, om langs wettigen w^g en pp eeryjke wijze den heer J. Hi M. Balvers, lid van den' raad der gemeente Hillegom, als can- 'didaat van die centralis ,R. K. kiesVer- eeniging gesteld te krjjgfen. Kentering Men weet, dat de Chris.-Hisjt. ^Ne derlander" steeds geijVerid heeft voor openbare leeszalen. Het blad komt nu tot de lerkenning, dat openbare leeszalen in werkelijkheid dikwijls eenzijdig zijn, en wel aan de zijde staan Van de Vrij"- Zinnigheid. Het gaaf, zoo zegt de „Ned." van' gisteravond met de eenzijdigheid bij de openbare leeszalen weer sjbaak Toopen. „Natuurlijk van Vrijzinnigen kant, waar men altijd de natie verdieelt, en dan ons de chuld geeft. Ia yiissjngen werden in plaats van' twee rechtsche mannen, twee openbare onderwijzers gekozen. In ,Dlen Haag zijn twee Vapaturen jri het Leeszaal-bestuur; een, die voorheen bezet was door een RoomsHi-Katholiek, de tweede d|oor een Chr. Historisjch man. Eén vacature wordt Vervuld, en men kiest... wéder een vrijzinnige, wel een van zoo geprononceerde richting als de heer L .Simons ,overigen's{ een uitnemend deskundige. 'Heel het Biestuur bestaat thans uit perspnen van één richtinlg. Wij waarschuwen. Zóó loopt het verkeerd." Een prachtige zelfbekentenis. D|e vrijzinnigen schijnen ban'g te \yor- pen, dat dle kiezers hen zullen beoor- deelen naar hunne gedragingen! in rife laatste wetgevende periode. Wat is er ook redelijker dan dtt?Geldt het ook «hier nietaan de yruchten Zult gij de boom kennietn. Maar nu hebben rijT er een kunst je op verzonnen. Gij moet, zoo zeggen Ze tot de kiezers, gij moet onsf nietf beoordeelen naar wat wjj hebben gedaan ials opiplos itiie-partij. Als wijl een- jhiaal regeefrings-partij Zijn gewor- len, dan zullen we ions heel antdiersj iDia bekende hoefijzer-correspondent yan het „Hbld." schreef gisteravpnd „Ja, in oppbsitie lateh dé Vrijzinnigen althans hun imlaerdeiihieidpiet allen, gelijk wij reeds opmerkten zich sfams te veel beheerschen door afkeuerhsivvaar- diige politiieke en te weinig door nationa- Jia overwegingen. Maar ook als ze regeeringspartij zij'n «Daar schuilt een prachtige zelfbeken tenis in 1 Onthoude „wij dat goeidf het. staat geschreven in een van hun' •eigen organen „de vrijzinnige laten' rich somsi te veel beheerschen door af keurenswaardige politieke en te weiJ 'nig door nationale overwegingen." En met Zulk leen oppbsitie heeft rechtsl móeten regeeren ,en wetten lot stand .brengen. Waarlijk, geen gemakkelijke taak. De uitsluiting ln de sigarenindustrie. In de gisteren te Utrecht gehouden vergadering van het Verbond vlan Si- garenmakersfabrikanten werd besloten in te gaan op het door de arbeifdlers geopplerde denkbeeld; tot het houdjen v(an Cen conferentie met de arbeiders-afge- Vaardigden. Ddze conferentie rzal a.S. Woensdag te Utrecht worden gehóuden. Besloten werd het volgende antwoord! aan deze organisatie te zend'en: „Nu in uw schrijven yan den 13en Maart j.li. onomwonden teruggenomen «zijn uit uwe blieven, waarin de werk stakingen te Rotterdam; Dordrecht en Gorinchejn1 zij'n aangekondigd d|e woor den „eh deelen u voorts medie, S/at wij In overleg met onze afdeelingen te Rot terdam1, Dordrecht en £jorinchem beslo ten met alle geoorloofde middelen te 'trachten ons Gemeen schap pielijk Pro gram ingediiqnd te Jcrijgen." en dus de oorzaak dim" sWerkstakin;- gen wordt teruggebracht tot de loon- actie, zijn wij bejieid ,in te glaan op^ heft door u ïn uw laatste zinsnede van', uw bovenaangehaald schrijven geopplerd denkbeeld om u een conferentie toe te staan. Wij wachten u daarvoor op Woensdag 19 Maart a.s. de'sC morgens te IO1/2 uur in het hotel de FEurope te Utrecht. Practische Propaganda. iDe Centrale JL 'K. Kiesvereenigihg in het district Hilvers,um-Wieesp heeft een overeenkomst gesjoten met de directie van de „Gooische PoslF\ waardoor Van 2 April af gedurende .djrie maandien dijt blad aan alle katholieke kiezers in het district zal worden bezorg# 7n Navolgenswaardig yoorbdeld. Mr. Tideman als klooster-financier. Mien ftchrijft uit Arnhfeta aan de „Tijd" Kort géléden was de libérale pers ZQer verontwaardigd over een stukjey voorkomende in ,het weekblad djer H. Familie, waarin een schetsje Voorkwam over liet vierjagen der nonnen, als, er 'èeni liberale regeering zou kgmen. Men schreeuwde toen moord enbrand) over zooveel stoutigheid Van den priester, 'dje zoo iets durfde schrijven. Maar zie hier nu, wat jdeZe week in Arnhem en ik* denk ook op andere plaatsen van „ons land verkondigd is. iDtonderdagavondj heeft te Arnhem' een vergadering plaats; gehad in het Log(fe- gebouw, waar mr. P, Tideman uit Blop- mendaal als spreker oplgetreden en zijn toehoorders hpeft aangespoord in Juni het Christelijk Ministerie todh niet te bestendigen. Laat ik er .bijvoegenj dat de vergadering was uitgeschreven door de Evangelische Maatschappij en er slechts een goed'e 20 man in de zaal waren, toen mr. Tideman,het Vol gende vertelde: Er waren hier Jn Wét land zóoveeflj kloosters dat Ze het land benadfeeld'en. De kloostérs «en kerkjelij'k'e goederen Ver tegenwoordigen een groot kapitaaj. $pr„ wilde m'et die.kerkelijkje goed(eren djoen als in Frankrijk en ze seculariseereh. Uit de opbrengst zou jaarlijks wel eert bedrag yan [twaalf 'millioen komen en dat geld wilde hij besteden vpor dje Staats- pensionneering. iDe heer Tideman is in de Vrijzinnige Concentratie de eerste de beste niet KORTE KRONIEK In de vergadering d'er kleermakers- organisati'es te Amsterdam is een motie aangenomen, waarin bij de patroons organisaties wordt aangedrongen uiter lijk 22 Maart een loonsregebng tot stand' te (hebben gebracht. De loonen dienen opgenomen te worden in overeenkom sten, af te sluiten met de vakbonden, waarin (voldoende waarborgen dienen te worden opgenomen, dat de overeen ta komen jioonen ook werkelijk worden be taald. Mocht geen bevredigendé oplos sing door onderhandelingen' mogelijk zijln, dan zullen de besturen opdracht ontvan gen, zoo «noodig „tot andere maatregelen over ,te gaan,. i Te Maastricht zal binnenkort ver schijnen een R,. K3. weekblad' „NieuW Limburg",, Tot hoofdredacteu'r-;directeur van het nieuw op te richten Kjahh. dagblad yooir de drie noordelijke provinciën is benoemd de heer J. P. Hamers, redacteur Van de „Resiiden/tielboide'L 1 «Bij de gisteren in de R. Kj. Kies- vereeniiging te Tilburg gehouden herstem ming ii's voor de Prov. Sjtaten, district Tilburg, qandidaat 'gesteld de heer R. Diepen, fabrikant 'aldaar» M'r,. P, Arts, verkreeg 384 stemmen. 'Die minister van binnenlan'd'slphe za ken jltjeeft aan de Commissarissen der Koningin een schrijven gebonden, waar in hij er op wijst, dat het hem1 hérhaal del ijk voorkomt, dat goedheren dfoor bur gemeesters worden onteigend, terwijl ontsmetting binnen hunhe gemeenten of Elders zeer wel mogelijk is'v De minister verzoekt de „burgemeesters! in hun ge west uit te noodi^en, dat cJeZe er toe medewerken, dat ,dp uitgaven '.voor ont-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1