13
""büitenlaimd.
DE TWEE_VR1ENDEN.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
4e Jaargang
No. 1041.
itiursau OUOE SIIMUSL. 54, LË1ÜEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
Maart
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelfngen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contnd aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 'egels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Averechtsche voorstelling.
Op uitnoodiging v|an de Leidsche af-
deeling vtan „Volksonderwijs" heeft rar,
5meeng'e hier ter stede een pleidooi
gehouden voor de openbare school".
I.WIaar dat pleidooi op neerkwam, is. in
korte woorden te zeggen. De ^kern vjan
mr. Smeenge's betoog is de volgende:
Jiet lager onderwijs moet goed zijn. Goed
onderwijs kan alleen gegeven worden
op de openbare schooL. Dus... "'tis het
oude Idedje.
M'aar waarom kan dan het lager onder
wijs op bijzondere scholen niet goed
zijn? Eén reden voerde de spreker |aan,
wel deze: er ontstaat een te gr'oote
itsing in allerlei kleinere schooltjes.
Alsof de wetgever niet zijn maatregelen
kan nemen tegen een te groote ÊpTM-
gingj en alsof men het ooit erg had
gevonden, dat er heele kleine openbare
schooltjes bestonden! ;Wie hebben nog
laatst door een voorvechter van het open
baar onderwijs in eq|i redevoering hooren
.verklaren: al was er^slechts één leerling,
toch zou een openbare schoot niet mo
gen opgeheven worden 1
3 Aan het slot van zijn betoog .eisdhte
spreker de openbare school, an tegen
stelling met de bijzondere, in naam 4 er
yrijheid. Nu leven we in vrijheid, pu
een groot deel) van de christelijke ouders
gedwongen wordt huin kinderen naar
de openbare school te zenden. Maar als
de leuze van deze Regeering zal ver
werkelijkt worden: „bijzondere en open
bare schoot gelijke rechten", dan is er
geen vrijheid meer. Iemand, die kalm
nadenkt. ?ief hier een averechtsche voor
stelling in, meent, dat hier wit zwart en
iwart wit cenoemd wordt. En hij heeft
schoon gelijk!
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zooals reeds gemeld was, zoudjen 4e
bondgenooten nog weer een laatste hef
tige poging willen wagen om zich van
Adrianopel
meester te maken. Naar berichten uit
Sofia melden is sedert eergisfcèr een al
gemeen e beschieting weder begonnen
waarop de Turksche bezetting slechts
matig geantwoord heeft. Het heet dat
het garnizoen gebrek aan munitie heaflt.
In Konstantinopel is men dan) ook zeer
pessimistisch gestemd vooral ook daar
eindelijk de val van Janina bekend) is
geworden, welke de angst voor een 'in
name van Adrianopel vergroot. De laat-
hte berichten trouwens uit de /vesting
'ontvangen gaven .weinjg bemoedigend
nieuws. Munitie en leeftocht beginnen
Jop te raken, en er heerscht ziekte, voor-
tamelijk scheurbuik onder de troepen.
Naar men'zegt heeft Sjukri pasja een te
legram gezonden, meldende, dat hij' het
nog maar een week kan uithouden. Sju
kri moet verder verklaard hebben, d|at óf
de vredesonderhandelingen bespoedigd
moesten worden ten einde 4e vesting
voor overgaaf te behoeden óf onmiddfel-
FEUILLETON.
138)
Vtader Dtudhesne?
Hij is reeds in de gevangenis.
Diat had hij 'al'zoolang verdiend,
die smaak.
En men spreekt er van mij op majln
beurt gevangen te nemen.
U, Miargot?
Mij.
En waarom?
Omdat ik verdacht word.
Wiat verwijt 'men u. dan?
Diat ik niet houd van de Nationale
Conventie, van de comitéte, van de
feesten der Rede, van de Jacobijnen en
van wat al meer.
Barras werd ernstig.
Diaar heeft men geen ongelijk in,
burgeres, zeide hij; gij' ontziet uw woor
den niet en gij hebt een saherpe tong,
die u nog "in veel ongelegenheden kan
brengen, kortom, gij weet uw meening
met te verbergen.
Wanneer ik met u onder vier oogen
ben, mijn vriend, hnaar ik acht u toch
met in staat om mij te verraden.
lijk een poging tot ontzet van Tsja-
taldzja uit gedaan moest worden, ten
einde het belegerde garnizoen jn staat
te stellen, een uitval te doen, die, ze^
indien hij niet slaagde, ten rjiinste een
onvoorwaardelijke overgave ^pu voor
komen.
Men zegt, dat Sj uk rite dradeloos tele
gram tot levendige gedachtenwissjeling
in den ministerraad aanleiding heeft ge-
igegeven. De raad was in twee „partijen
verdoeld. De eene was voor, ,4en
oorlog in schijn voort te zetten, anaar
onderwijl vredesvoorstellen te doen .in
de hoop, dat d;e vred/e gesloten zou wor
den voor Adrianopel viel, dfe an
dere groep moet zich verklaard hebben
tegen bet voorstel van 3jukri om een
uitval te doen. "Want indien die uitval
niet slaagde, zou dit cfen ejag voor het
land nog verzwaren.
Inmiddels hebben d',e bondgenooten
het overhandigen van hun antwoord uit
gesteld tot morgen, omdat Griekenland)
fer nog eenige wijzigingen in wilde aam-
gebracht zien.
De kieskwestie in België
die den socialisten zulk een actie ver
oorzaakte doordat zij de algemeene sta
king om die reden geproclameerd heb
ben moeten intrekken, is gister weder
om in de Kamer ter sprake gebracht,
toen de liberale leider Hymans den re
geering vroeg, welke houdiqg zij nu te
genover deze kwestie zal aannemen. Mi-
minster-president de Broqueville ant
woordde volgens het ,,Hbl4'. v. Antw."
als volgt1
„Het is zeker, dat de intrekking van
de bedreiging met staking aan d/e wer
kende klass.en veel ellende bespaard
heeft. Daarom breng ik hulde aan hen,
die aldus het bewijsttgfaven van hun goed
doorzicht.
Het is onbetwistbaar dat de bedrei
ging en de uitvoering van die bedrei
ging, de hervormingen op kiesrech'tter-
rein, enkel zouden hebben vertraagd.
In kiesrechtzaken is er geen onveran
derlijke formuul, maar men moet den
wettigen weg volgen en'met regelmatige
propaganda te werk gaan.
Twee factoren verbonden de regee
ring, hetzij rechtstreeks., hetzij onrecht
streeks den weg der herziening niet in
te slaan. Vooreerst de .bedreiging en
dan de voorwaarden, waarin 'd)e meerder
heid op 2 Juni werd'gekozen.
De minister herinnert dan aan zjjne
verklaring van den 20sten November in
de kamer den 5djen December in den se
naat en den 23sten Januari in de kamer.
Er is maar één middel om eene verande
ring te brengen in de uitspraak Van den
2den Juni, het is, het kiezerscorps uit
spraak te laten doen en dit zal gebeuren
in 1914, wanneer de helft dpr kamer
moet aftreden.
Van den anderen kant heb ik dien' 23-
sten Januari gezegd, dat de regeering
reeds de mogelijkheid had onderzocht,
van het benoemen eener commissie tot
studie der hervorming van de provincia
le en gemeentekieswet.
Eensklaps sJioeg hij weer een anderen
toon .aan.
Zij stond tegenover hem.
Hij deed haar plaats nemen op eep
^ivan en zette zich in een zetel1 tegen
over Jiaar.
.O, M(arguérite! riep hij' uit, de
vrouw verrladen, die 'de schoonste |der
wereld is geweest en die nog de beminne
lijkste is! U benjade elen, die mij vereert
met uw vriendschap. Waar ziet ge mij
ivoor aan? Maar kunt gij niet wat vrien
delijker zijn tegenover de menschen, die
•ons regeeren?
Ik?
Zeker, ial! Was het- maar in schijn..
Welnu, neen, mijn vriend, d/at kan
ik niet, ,het Jgaat mijn krachten te boven..
Telkens (als ik ónze regeerders ontmoet:
Couthon, Stam t - J ust Fouché, GoLliot
d'Herboils, Fouquier-Tinville, ChJauimette.
ien hoe zij yerder mogen heeten, dan is
luet mij lallsof zij in purper zijn gekleed en
'achter zich een streep bloed Jaten, diat
stro^jnt late ieeii rivier naar de zee. Bah!
Miarguérite!
Jiawei, ik begrijp al wat gij zeggen
wilt: voorzichtig zijn! Ik h,eb er genoeg
Man, en gij zelf, mijn vriend, moet van
wta'.ging vervuld zijn, wanneer gij alleen
zijt op uw kamer en niemand u kan Zien
oi hooren.
De commissie zal jgevormd worden
door vertegenwoordigers dier verschil
lende partijen, zonder vooroordelen en
met zeer breede gedachten teneinde tot
een duurzaam werk te komen en ik druk
den wenscli uit, dat de wijsheid) vanghe
den ons zal voeren tot wjjze ten weldoor
dachte hervormingen
Vandervelde, 4e leider der socialisten,
verklaarde daarop, <\aX 4e jnediedeeling
der regeering geen gebaar is van bevre
diging maar een afwijzing*. Zij zal bij de
arbeidersklas.se een wreede en diepe te
leurstelling brengen, en de leiders, van
deze klassen zullen maatregelen nemen
om het blijvend kiesrecht toch te doen
1 zegevieren.
Wat een woorden na zulke duidelijke
blijken van onmacht.
GEMENGD.
De laatste tnededejeling'van de „Os-
servatore Romano", in het nummer van
gisteravond omtrent den toestand van
den Paus gedaan, luidt .aldus: „De
ongesteldheid van den Paus kan als ge
weken beschouwd worden. Echter zul
len de audiënties eerst na Paschen pas
weer hervat kunnen worden/'
De omgeving van den Paus maakt dan
ook, naar de correspondent van dp
„Croix" nog meldt, van de gelegenheid
gebruik om den H Vade.r, dlie liefst
weer dadelijk aan het werk zou gaan,
tot eenigen tijd rust ,te dwingen, om1
zoo een volledig herstel in de hand
te werken. Dit zal waarschijnlijk wel de
voornaamste reden dan ook zijn tot het
uitstellen der audiënties.
Volgens de „Etoile Beige" lijdt dfe
Kan i rig \fanl België aan heup-
jijcht. De genèesheeren hebben hem
't verblijf aan zee verboden.
Op de Fransche onderzee
boot Foucault is bij Cherbourg een
ontploffing in de machinekamer ont
staan, waarbij 8 man gekwetst zijn. De
autoriteiten hebben een onderzoek bevo
len, omdat reeds eerd,er een d;ergelijk
ongeval op de Foncault heeft plaats ge
had.
Naar luidt van een via El Paso uit
M; e x i c o ontvangen en met vertraging
overgekomen telegram, heeft bij Parral
in den staat Chihuah.ua een gevecht
plaats gehad, dat den aden dezer begon
en volle twee dagen heeft geduurd;. Ve
len sneuvelden. De opstandelingen! wer
den ten slotte overwonnen.
Aan de stad werd; dpor de beschieting
veel schade toegebracht.
De inwoners kwamen in Qps.tand, ver
brandden 4e gebouwen aan dje markt en
deden een aanval op 4e banken.
De soldaten warien genoodzaakt ot
vuren om de orde te herstellen.
Prov. Staten Zuid-Holland.
'Bij de herstemming voor eeni lid der
iProv. 'Staten van ZuiicLHpland 'in het kiesr
distriict BiriëUe werden uitgebracht 3105
geldige stemmen; 'hiervan vc-ikregen Ale
he eren K. W). 'H,eykoop te Rotterdam
Diat lean wél zijn, maar ik loop daar
niet mee te 'koop. Ik schreeuw mijn ga-
dachten niet van de daken uit.
En toch hebt gij die.
)[a, maar houd voor mij, eri,
dat moest gij pok doen.
Ik kan het met altijd.
Komaan, spreek openhartig, wat;
hebt ge mij te Zeggen?
Ik wilde Ui raiadpiegen.
Waarover
Over mijn schuldvorderingen en
voornamelijk over de 200.000 frs., ,die iik;
van de gemeente Plarijs te vorderen heb.,
Voor uw gebouwen? M
Zeker. Gij kent mijn omstandig
heden. Ik heb twee schouwburgzalen
laten bouwen, die het eigendom van dc;
stad zjjn, terwijl ik ze e.\pilo,iteer, maar
de gemeente zou mij de haLft vjn de
bouwkosten terugbetalen.
En heeft zij u niets betaald?
Geen penning, zelfs geen assignaat
van 5 frs..
Wil ik' ,u eens een goeden mad
geven
Dpar kom ik juist voor hier.
Houd ai stik'
Gij zegt?
Houd u stil, vooreerst omdat het in
dezen tijd heel goed is, de overheid1 in
eenigerlei opzicht aan zich te verplichten,
(S.D.) 1139 en mr. L. Trouw te Brielle
(L.) 1966 stemmen, zoodat gekozen is
de heer L. Trouw. Hiet aantal kiezers
bedraagt 4590. Blij de op 28 Febn. jJL
gehouden eerste stemming werden hit-
gebracht 3466 geüidige stemmen, \vaar-
van verkregen de heerenVan'Andel(A.R.)
850, Heykoop 936 en Trouw 1680 stem
men. De centraie antirev. kiesvereeniging
had bij de herstemming geadviseerd dien
liberaal te steunen.
De uitsluiting in de Sigaren-industrie.
De Rotte rdamsohe Bestuurde rsfoond
heeft, naar het „Voi'Jk" meldt, aan den
burgemeester van Rotterdam het VerzO'dk
gericht, een openbare collecte te mogen
houden voorde uitgesloten sigarenmakers.
De staking van de sigarenmakers bij
de firma Dressethuys te Tiel !is ,door
den bond opgeheven. Geleidelijk zullen
de mensdien weer aan het werk gaan.
Bij referendum onder de leden van
den Alg. Neck D'amantbewerl ersbond is,
naar het „Volik" meldt, het besluit .van
den Bondsraad, om het bestuur een cre-
diet van f25.000 te verkenen tot steun
van de uitgesloten sigarenmakers, met
groote meerderheid bekrachtigd.
Westerafdeeling Borneo.
Blijkens een aan het Ministerie van
Koloniën uit Ned.-Indië ontvangen tele
gram heeft liet ivoornaamste hoofd van
het verzet in het landsdiap' Landak (resi
dentie Westerafdeeling van Borneo) zich
bij het bestuur gemeld. f
Afschaffing bakkersnachtarbeid.
Het bestuur van de Nederl. Vereeni-
ging van voorstanders van Afschaffing van
bakkersnachtarbeid heeft gisternamiddag
te Amsterdam vergaderd, en besloten
a.s. Dinsdag weer in vergadering bijeen
te komen ter bespreking van het wets-
ontwerp-Aalfcerse c.s„ en ten opzichte
daarvan zijn houding te bepalen. Aam
mr. Aalberse zal een onderhoud gevraagd
worden.
De Raden- en Invaliditeitswet in
de Eerste Kamer.
De voorzitter van de Eerste 'Kamer
gaf gisteren als zijn voornemen te kennen
26 dezer te zullen voorstellen, tie daarna
volgende dagen de Raden- en invalidib
teitswet in de afdeelingen te onderzoeken.
De kindertoeslag voor onderwijzers.
In zijn antwoord op het afdeelilngs-
versLag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp betreffende den. kindertoe
slag en de verhooging der vergoeding
voor huishuxr aan gehuwde onderwijzers
bestrijdt de Minister van Binnenlandsche
Zaken de aa.igevoerde bezwaren. Nader
is gebleken, dat de kosten f 500.000
'sjaars zullen bedragen. De regeling 'zal
1 Jan. 1914 in werking treden.
De Christelijkheid der Christen-
Socialisten.
Het hoofdbestuur van "den Bond Van
C h rist en-Sod ai 1st en heeft, blijkens een
mëdedeeliing in het „Volk", besloten,, 'aan
de jaarvergadering op 2em P:aas>dhdag Te
Haarlem het volgende voor te stelen:
JDe Bond besluite, ter gelegenheid'van
de algemeene verkiezingen van deTweede
en ten tweede omdat, wanneer gij het
den procureur Couthon te lastig maakt
met uw aanmaningen, hij wel' eens. een
middel kan zoeken om ze in uw keel
terug te 'dringen en u voor goedj stom
te maken.
Hij lachte.
De natuur heeft u rijk biegaafd, Mar-
guérite, en de tijd heeft u nog heel wat
van uw schoonheid overgelaten. Behoud"
dat zoolang mogelijk, mijn vriendin, en
begeef u niet in gevaren. Wacht betere
tijden af, en dan kunt gij uw kapitaal
opeischen met 'de rente er bij. Gij zult
er niets by verliezen.
'Hij stond op, ten teeken dat hun onder
houd geëindigd yvas.
Marguérite Montansier maakte zich
gereed om Jieen te gaan.
Zij zag 'er nog altijd bekoorlijk uit in
haar donkerrood zijden kleed, en de zucht
tot coquetterie had zij nog-niet verloren,
Eensklaps, zeide Barras: 1
Dat -is waar ook, ik geloof, dat ik'
u nog huur schuldig ben.
Maak ovey 'die kleinigheid niet
bezo.rgd, antwoordde zij. Ik ben al ge
lukkig u tot huurder en raadsman te.
mogen hebben. Ik stel vertrouwen in
uw goed gesternte. O, gij weet te ma
noeuvreeren en uw schip goed te besturen.
Op een zee, die vol klippen is.
Kamer in een drietal districten eigen can-
didaten te stellen en in de overige dis
tricten te steunen den camdidaat der S. D.
A. p„ Voorts bij herstemming tusschen
camtiidatcn der burgerlijke partijen aan
geen enkele partij als zoodanig voorkeur
te schenken, doch steeds de candiidlaten
te steunen, die persoonlijk verklaren,
voorstanders te zijn van het onverzwakt
algemeen kiesrecht voor mannen 'en
vrouwen." 1
KORTE KRONIEK
Naar verluidt, is van regeerings-
wege een onderzoek ingesteld naar het
bedrag van de financieele eischen, Welke
het verleenen van. een rijksbijdrage in de
pensionneerimg van gemeenteambtenaren
aan te lands schatkist zou stellen. r
Te Amsterdam heeft gisteravond
prof. J. D. 'J. Aergenent "voor de afdeeliing
van den R. K. Vrouwenbond 'een rede
gehouden over het Vrouwenvraagstuk.
Vele dames gaven zich na rde .lezing
als lid op.
-In antwoord op 'de opzegging door
de behangersgezelien bij drie patroons te
Arnhem tegen Zaterdag a.s. Van het ar
beidscontract heeft de behangerspatroons-
vereeniging Ons Belang besloten tot ah
gemeene uitsluiting dergezdien, ingaande
Zaterdag 23 dezer.
LEIDEN, 13 Maart
R.K. Vrouwenbond.
Gisterenmiddag h'eeft in 't gebouw djer
Zita-Vereeniging eene vergadering van
daartoe per circulaire uitgenoodigdé da-
'mes plajats gehad, waarvan het doel was:
stichting van een afdeeling Ledden van1
den R. K. Vrouwenbond.
Die Wieleerw. Pater Zuidgeest heeft in
een rede nut en aard van dan R. K.
Vrouwenbond uiteengezet. Een veertig
tal dames t raden toe.
Een Voorloopig Bestuur werd be
noemd, bestaande uit die dames: Mevr.
v. d. Velden, Mevr. Kellenaers, Mevr.
Heereveld, Mej. Gubbi en mèj. Reuser.
Zoo spoedig mogelijk zullen nu sta
tuten en huishoudelijk reglement worden
gemaakt. Waarna 'n groote ipropagfan-
da vergadering zal wordlen gehouden.
Leidsch Muziekcorps.
Op de algemeene vergadering) van het
Leidsch Muziekcorps bracht de Secre
taris, de heer J. H. van Waveren, het
jalarverslag uit over ,1912, waaraan is
bntleend, dat het-ledfental achteruitging
'en thans bedraagt: een directeur, 28 mu
zikanten, 4 aspiranten en 2 leerlingen.
De rekening sloot met een batig
saldo.
De periodiek aftredende bestuursled
den de heer en J. A. van Hamel en' J-J
F. X. Sanders, werden herkozen, terwijl
'zooals onzen lezers bekend is, tot den
Gemeenteraad een schrijven is gericht
om in de vacature van hjet aftredend lidl
den heer G. P. Timp, gekozen uit en
door den Gemeenteraad, wel te willen
voorzien, onder mede4eeling d,at het be-
Gij zult mij wel schadeloos steilten,
op den dag, dat gij de meester zijt.
Waarvan?
Van alles. t .li,
Zal ik dat 'dan zijn?
Wanneer mijn wenschen vervuld
worden.
En...? I
Hij sprak een naam uit: „Robe
spierre", maar zoo zacht dat zij" dien
naam eer raadde dan verstond.
Zij schudde het hoofd.
O(hij, nooitriep zij" uit. Hij maakt
van Parijs een kerkhof. Het volk is goed
en houdt niet van hem, het zal hem ver
pletteren.
Zoo zij* heti
Zij walde heengaan. Juist toen zij 4e
deur bereikt had, kwam Catilina op
nieuw binnen en diende aan:
Géneraal .Bonaparte.
Laat binnen.
Barras trok zijn bezoekster haastig in
de kamer terug, deed haar weder plaats
nemen, terwijl hij zich nogmaals tegen
over haar zette en xzoo ontving hij zeer
vriendelijk den Corsikaan, wien hij aldus
aan zijn bezoekster voorstelde:
Mijn lieve Marguérite, hier is een
jong militair, die niets liever wenscht
dan de geheele wereld van zich te doen
spreken. (Wordt vervolgd.)