ColleHiet arbeidscontract. BUITENLAND. BINNENLAND. 'e Jaargang No. 1037. iireaii Oüüt: SIMOItJU 34, LË1I)B^ Interc. Telefoon 935. Postbus 6. PIT bLAL) VERSCHIJN I" ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, ƒ.1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Zaterdag De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt vu 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Uit nummer bestaat uit TWEE [.LADEN en een GnlLI.US- EKEEKD ZONDAGSBLAD. In steile inate openbaart zich den laat- sten tijd in onze omgeving met name het bloembollen-bedrijf een stre den om te komen tot een collectief ar- beids-contract. Wij meenen daarom een nuttig en tij-' ,g werk te doen, als wij eens in het kort uiteenzetten, wat een collectief ar beidscontract is en welke voordeelen het met zich medebrengt. Wat het is, kan zeer eenvoudig ge- _„'gd worden. Een collectief arbeidscon tract is „een contract, dat gesloten worejg tusschen de yereenigde arbeiders, ver tegenwoordigd door de yakvereenigin gen, aan de e ene zijde en den piatroon, of de vereenigde patroons aan de .an dere zijde" (J. LX J. Aengenent, Leer boek der Sociologie. „Futura" Leiden 1909 blz. 118). Wat zijn de voordeelen Het staat toch vast, dat een collectief arbeidscon tract werkelijk zeer groote voordee len met zich medebrengt. Tegen deze ab solute uitspraak meenen wellicht enkele patroons verzet te moeten aanteekenen. Wij zullen echter de gronden voor onze meening aanvoeren, doch wenschen al lereerst een misvatting uit den weg te ruimen. Die misvatting, waarop' wij doelen, be staat hierin, dat men zich tegen e 1 k col- jecfief arbeidscontract verzet, omdat men bezwaren heeft tegen dit of dat bfe- (paalde collectief arfeidscontract. Zulk een verzet is natuurlijk onredelijk. Laat men dan zoo die .bezwaren werke lijk gegrond zijn zijn krachten ont mannen om in het .bedoelde contract de gewenschte veranderingen aan te brengen of, zoo noodig, een geheel an- Ider in het leven te roepien. En wel, om dat het tot standkomen van een collectief arbeidscontract, zoowel voor den patroon a 1 s y.oo r den arb eider, van zeer groot en gewichtig belang is1, verscheidene pn niet te onderschatten Ivoordeelen afwerpt. Dit nu zqllen „y/e, naar we hopen overtuigend, gaan .bewij zen. Veel interessante lectuur is over d't onderwerp verschenen. Wij willen ons echter hier vooral laten voorlichten door zeer duidelijke uiteenzettingen van den gezagh ebb enden Warmondschen so- cio.oog, prof J. D. J. Aengenent, in diens bovengenoemd werk. Aan een gemeenschappelijk arbeids contract zijn, zooals wjj zeiden, zeer 'groote voordeelen verbonden, zoowel voor de patroons, als voor $e arbeiders. Met de laatsten zullen we beginnen. De arbeider verkrijgt door ;uilk een contract zekerheid, dat hij gedurende een langeren tijd een bep'aald loon zal ont vangen. Hij verkeert niet meer in die onzekerheid, waardoor voor heim het ar beider-zijn een minder aantrekkelijke po sitie wordt. Vrees, dat de piatroon even bekwame y/erklieden Zal aannemen te gen een lager arbeidsloon, behoeft hij niet te koesteren het loon is immers in de geheele industrie of tenminste in de geheele streek hetzelfde. Voor werk stakingen of uifsluitingeh behoeft hij pvenmin erg bang te ?ijn, daar de rtar- beidsvoorwaarden geregeld zijn naar den wensch van patroons en arbeiders. Ujt het voorafgaande yolgt, dat er onder de arbeiders hechtere banden van .broeder schap ontstaan, zij vreezen niet meer voor zoogenaamde onderkruiperij. Maar ook voor de p'atroons werpt zulk een contract onmiskenbare voordeelen Zij kunnen veilig hun berekeningen, maken, daar een vraag naar hoogere loo- nen van de zijde der arbeiders is bui tengesloten en eveneens werkstaking'ehl gedur^nrien den tijd van het contract in zulk geval onder Christelijke arbeiders kjt de onmogelijkheden behooren. Ook ?>j hen zal, evenals bij de arbeiders, het idee van solidariteit, van samenhorig heid sterker worden zij zullen voor el kander niet vreezen als voor concurren ten, daar zij allen laten'werken onder dezelfde arbeidsvoorwaarden zij zullen er zelfs toe komen aan hun cliëntèle hun Waren voor gelijkvormige prijzen aan te lieden. De bevordering der solidariteit, zoowel onder patroons als arbeiders, schijnt ons wel de schoonste vrudit van een collectief arbeidscontract Niet slechts voor patroons en arbei ders afzonderlijk, doch voor de geheele industrie is een collectief arbeidscon tract voordeelig. De arbeiders zuilen- niet van de eene naar de andere zaakl overloopen, omdat overal de loonen de zelfde zijn. Onbekwame werklieden zul len nergens een plaats vinden, daar het 'jn het contract bepaalde minimum slechts kan uitgekeerd worden aan hen, die ham .vak verstaan, die iets praesteeren, wat getuigt van gemiddelde .bekwaamheid. Ten slotte zullen de arbeiders meer gaan voelen voor de industrie, zich er meer voor gaan interesseeren. In het bepa len van de voorwaarden, waaronder ge arbeid wordt, hebben ook z^j medezeg genschap gehad. Die bloei van de in dustrie, waarin zij werken, is mede een gevolg van de arbeidsvoorwaarden, wel- jke in die industrie bestaan en zijn tot stand gekomen tenminste min of meer volgens hun wenschen en yerlangente. Dien bloei beschouwen zjj daarom meer dan anders als de vrucht .van hun wer ken. In het voorafgaande! ligt opgesloten ,dat is reeds op het eerste gezicht dui delijk dat door een collectief arbeids contract niet slechts de solidariteit on der de -p'atroons en onder de arbeiders wordt bevorderd,, maar dat dit ook dte verstandhouding tusschen p'atroons en arbeiders ongetwijfeld en beslist ten goede zal komen. Het sluiten van zulk een contract is, dunkt ons, het beste wapen om het socialisme, den soclialis- tischen geest te weren Dlat vergete men ipietI I Alle mogelijke opfwerpingen, die nu nog tegen een collectief arbeidscontract kunnen gemaakt worden, gaan weer leggen, ligt buiten ons bestek. Alleen willen wij deze nog even naar voren brengenDe industrie is niet geschikt voor zulk een uniforme regeling, als in 'een collectief contract wo#rdt neergelegd. Hierop antwoorden we:'maakt dan die regeling minder uniform. In Diuitschland heeft men collectieve arbeidscontracten met 222 loonbepialingen (dat der hout bewerkers) en zelfs met 264 (dat der letterzetters). Dat bezwaar blijkt dus niet erg gewichtig te ,zijn. Aan het einde van deze uiteenzetting behoeven we njet te zeggen, dat het streven naar een collectief arbeidscon tract in deze streken ons sympathiek is. Het schijnt ons alleszins redelijk toe. Alleen willen we dit zeggenhet ge schiede langs ordelijken weg, men tra ih- te de niet-voorstanders te 0 vertui. - •'gen, 'en wachte zich hen te yerbitte- ren door gerammel van machtsvertoon. Dat, wat, zooals we gezien hebben, de Igoede verhouding tusschen patroons en arbeiders zal bevorderen trachte men niet te bereiken op een wijze, waardoor aan die igoede verhouding een gevoe- ligen knak zal worden toegebracht. V Voor de goede zaak. Er zijn menschen, die voor de goede zaak willen werken en er niet aan den ken allereerst met zichzelven te beginnen. Er zijn menschen, die meenen voor de goede zaak te leven,, terwijl zij er Rechts van leven. Er zijn menschen, die voor de goede zaak willen schrij)ven en spreken, maar er geen enkel persoonlijk gevoeligheid je voor willen onderdrukken. Er zijn menschen, die voor de goede zaak willen sterven, maar er niet hun portemonnaie voor willen openen. Er zijn menschen, voor wie de goede zaak erg toevallig juist dezelfde afmetingen heeft als hun persoonlijke belangen. Er zijn menschen, die er van overtuigd zijn, dat de goede zaak staat of valt met het al of niet erkennen van hunne persoonlijkheid en verdienstelijke eigen schappen. Er zijn menschen, die denken gedreven te worden uit liefde voor de goede zaak, als het slechts is de zucht om te schit teren, die hein beweegt. Er zijn menschenv die niet inzien, dat liefde voor de goede zaak niet kan geboren worden uit haat tegen per sonen. Er zijn menschen, die zeggen de goede zaak te dienen, terwij! zij niets an ders doen dan den baas sne'.en. Er zijn menschen, die voor de goede zaak willen strijden en zich daarom vjjanden uitdenken en een legerschaar voor zich op stellen wonderljjk genoeg meestal van personen uit het eigen, kamp. Er zijn menschen, diede boven bedoelde categorieën personen juist ge typeerd vinden, er een duidelijk beeld in zien van mijnheer A, mevrouw "B. of mejuffrouw C, maar niet de min ste schaduw zelfs van zich zelf en dat is het gevaarlijkste slag!. ALGEME EN OVERZICHT. Terwijl we hier sedert eenige dagen wisten dat Turkije de bemiddeling der mogendheden had gevraagd voor d[e vredesonderhandelingen was men daarmede, naar de correspon dent van de „Voss. Ztg." mededeelt, te Konstantinopel volkomen onbekend. „De posT uit Europa", schrijft hij, „bracht ons gisteren de groote verras sing, dat Turkije zich, wat de vredeson derhandelingen betreft, geheel en al heeft overgegeven aan de groote mo gendheden. Dit bericht is volkomen in strijd met alle officieele en officieuse mededeelingen, tot nu toe gedaan. Daar om is de verrassing veel pijnlijker, dan wanneer ide bevolking langzamerhand op het onvermeijdelijke voorbereid ware ge worden. Men heeft helaas in Turkije nog niet de waarde en de noodzakelijkheid be grepen van vrije pok:L,'ok en acht het de grootste politieke slimheid elke ópen bare bespreking onmogelijk te maken en den politieken tegenstander het zwij gen op te leggen.1 Het zal heel wat moeite kosten om het misnoegen in eigen (gelederen tot zwijgen te brengen, meent de correspon dent, doch het zal waarschijnlijk wel lukken. De bladen zijn in die richting reeds werkzaam. Groote moeilijkheden wachten de regeering echter van de zijde der oppositie. Zoo verneemt de corres pondent van de „Frankf. Ztg.", uit ver trouwbare bron dat de officieren van het leger bij Tsjataldzja den grootvizier een ultimatum hebben gestuurd. Zij eischen, dat hij aftreedt als bij de nieu we onderhandelingen Turkije Adriano- pel Iniet verzekerd wordt. Het leger wil niet als werktuig van zoo'n zelfmoord dienen. Men zegt dat de troepen onlangs bij San btefaiio samengetrokken der regee- ri-'g trouw Zijn. Men wil ze zoo noodig gcbru.ken om een opmarsch van het leger van Tsjataldzja naar Konstantino pel te verhinderen. Toch is men algemeen in Turksche kringen van gedachte, dat de val van Adrianopel ophanden is, dat vrijwel uit gehongerd is. Tengevolge van den groo- ten sneeuwval van de laatste weken is het onmogelijk geweest bijtijds een aan vallende beweging tot ontzet van Adri anopel te ondernemen en dat heeft bij de regeering den doorslag gegeven, om bemiddeling te vragen. De regeering meent, dat zij sterker zal staan bij de onderhandelingen, als Adrianopel zich nog enkele dagen staande houdt. Er zijn ten minste drie weken van onafgebroken, goed weer noodig, voor men de krijgs verrichtingen kan hervatten. Tusschen Roemenië en Bulgarije begint de toestand door het lange tal mer. weer spannender te worden. Het Hongaarsche blad fa Est ver neemt uit Boekarest, dat Roemenië thans zijn leger op oorlogssterkte brengt, om dat de Bulgaarsche regeering beslist blijft weigeren Silistrië af te staan. Vol gens de Deutsche Tageszeitung neemt Bulgarije reeds maatregelen om zijn troepen uit Thracië naar de Bülgaarsch- Roemeensche grens te zenden. Bulgarije rekent er op, dat de vrede m'et Turkije zeer binnenkort zal zijn gesloten en dat 14 |dagen later, het geheele leger tegen over het Roemeensche kan staan. Een massabekeering krijgt'op het oogenblik'in ^Engeland haar beslag. De „Tablet" toch maakt melding van het heuglijke feit dat de paters van de Anglicaansche Benedictijnenabdij op Caldy-eiland (een klein eiland in de Carmartehbaai aan de Oostkust van En geland) en de Anglicaansche zusters van St. Brides te Milford Haven (aan de kust iniet ver van het eiland gelegen) ver klaard hebben tot de Katholieke Kerk over te willen gaan. Op het einde van de vorige week maakte de overste van het klooster d'it opzienwekkende 'besluit door hem en zijn kloosterbroeders genomen, openbaar waarbij hij tevens meedeelde alle moei ten te zullen doen dat de abdij in de Benedictijnenorde v,an' de Katholieke Kerk opgenomen zou worden. Slechts een Viertal broeders of paters gaven te kennen in de Engelséhe staatskerk te willen 'blijven. De Anglicaansche Benedictijnenorde was'een navolging van de Benedictijnen orde in de Katholieke kerk. In 1895 werd hij door Carly, een zeer gezien en pjgemeen geacht geestelijke, gesticht Garly zelf werd abt van het klooster. In den loop der jaren schijnt hij en zijin medebroeders echter tot de ovér- tuiging te zijn gekomen, dat het niet mogelijk is den geest, die in een Katho lieke orde heerscht, ook maar Van verre na !te volgen, zonder den Paus als zicht baar opperhoofd der Kerk en als hoofd ook [van de orde te erkennen. De vrouwelijke led'en der ord'e van den H. Benedictus hebben het voorbeeld van haar mannelijke ordebroeders ge volgd ien hebben eveneens het voorne men kenbaar gemaakt gezamenlijk tot de Katholieke Kerk over te gaan. Slechts (twee zustors blijven het anglicanisme trouw. Natuurlijk verwekt het feit in Angli caansche kringen heel wat opzien. Men dlenkt dat het 't sein zal zijn tot verschil lende nieuwe bekeeringen. Een paar ernstige scheepsrampen. zijn gisteren bekend geworden. In de" zee Van Marmaia is het kleine Engelsche stoomschip „Calvados", tijdens den sneeuwstorm, van 2 dezer tegen een klip geworpen. Men 'slaagde er in het schip door mid del van kabels vast te leggen aan de rot sen en redde op deze wijze 150 van de 300 opvarenden. De geredden brachten twee dagen in een allerellendigsten toe stand door. In dien tijd istierven er zeven van de 'koude. Te Baltimore heeft aan boord van een lichter die langszij van het Engelsche stoomschip Alum Chine lag, hetwelk be zig was een lading dynamiet fin te nemen een ontploffing plaa's gehad. Het stoom schip en de lichter zijn beide volkomen vernield. Het stoomschip had een be- ma miri'g van 23 koppen, terwijl ook op den lichter verscheidene werklieden wa ren. Volgens een latere opgave zijn 20 menschen gedood, 50 gewond tengevol ge Van deze ontploffing. Er worden 40 menschen vermist. Door de ontploffing werd het boven ste gedeelte van het Amerikaansche koi- leuschip „Jason", dat op 700 "voet af stand lag, weggeslagen, waardoor drie man gedood en 29 gewond werden. Een kist met dynamiet viel neder op het dek van de sleepboot „Atlantic", ontplofte daar en doodde drie man. De s'lag was zoo hevig, dat de huizen van Baltimore op hun grondvesten wag gelden en ver in den omtrek de hevig heid der ontploffing ondervonden werd. GEMENGD In de „Popoio Romano" pleit'gene raal Pompiani, tegenover dei versterking Van het leger in Frankrijk en Diuifsehh land, voor een (V e r s t e| r king van de recruten-lichtingen van Italië. Verder acht hij het oogenblik gekomen voor buitengewone uitgaven /ten behoe ve van de voltooiing Van de wapening, de vestingen en de strategische wegen. Ook Spanje gaat meedoen aan den ,w e d s t r i j d in bewapening. Die 'oorlogs- en marine-begrootingen zullen ditmaal belangrijk hoogere eindcijfers aanwijzen. De vloot zal met een tweede eskader worden vermeerderd. De koninklijke boodschapl tot slui ting van het Engelsche parle ment was buitengewoon kort. De ko- ping verklaart te betreuren,, dat de le den. na de langdurige en vermoeiende fitting slechts zoo korten tijd rust zul len kunnengenieten. Hij voijgt daaraan toe, dat hij gelegenheid zal hebben op nieuw een boodschap tot hen te richten. wanneer zii binnen enkele dagen wedpr biieen komen. Nadat in het Hoogerhuis de konink lijke boodschap! was voorgelezen, werd het parlement verdaagd tot 10 Maart aanstaande. Een talrijke yijand is Dinsdag het fcampl Wedzem en de pit het garnizoen yan Kasbah ben Ahmed (Marokko) ko mende versterking aangevallen. Het ge vecht duurde vier uur r en er zijn vele lijken van aanvallers o_p| het slagveld achtergebleven. De Franschen haddèn 'één doode en acht gewonden. Door een hevigeln brand in de handelswijk te Yokohama zijn de 'beurs, eenige zijdefabrieken en magazij nen en 250 andere gebouwen in de asch De aangerichte schade bedraagt 11/2 millioën yen. In een voorstadje van Cairo Jieeft eergisteren een hevige brand gewoed, die 18 uur duurde en .250 hui zen in asch legde. Honderden perso nen zijn zonder dak. De Tweede Kamerverkiezingen. Naar de „Maasbode" verneemt, wor den in het district Oosterhout van kathb- lieke zijde pogingen aangewend om den heer H. Stulermeijer, wethouder der ge meente Rotterdam, bij de a.s. Tweede Kamerverkiezingen candidaat te stellen Voor dat district. Aan de „Standaard" wordt gemeld, dat de Centrale Ant. Rev. Kiesvereeni- ging te Zierikzee tot candidaat heeft gesteld ds. H. C. Hogerzeil Van Vlis- singen. Nog waren genoemd de heeren mr. J. A. de Wilde en H. C. Vejgtel. Laatstgenoemde had verzocht niet meer in aanmerking te komen wegens zijn lidmaatschap van Ged. Staten. Ee ste Kamer. De Eerste Kamer is tegen Maandag avond half negen bijeen geroepen. De Tariefwet van de baan I Het Centr um overweegt de mo-. gelijkheid, dat de linkerzjjde, als zij, in meerderheid gekomen, de Tariefwet niet in behandeling zali nemen, voor het dilem ma komt te staan om óf de sociale wet geving en met name de verzekeringswet geving „stop" te zetten, óf de directe belastingen op gevoelige wijze te ver- hoogen. Alleen het buitenland zal daarvan voordeel trekken, zegt het blad. Want het zij nog eens herhaald, dat de Tariefwet in de eerste plaats een fiscaal karakter draagt, d. w. z. lipt ^stijven der schatkist beoogt door ver hooging van hetgeen deimporteur uit den vreemde aan invoerrecht heeft te be talen. Wil men nu liever de directe belas tingen opdrijven, dan moet men dat zelf wetenmaar wij betwijfelen zeer, of vooral de reeds zoo zwaar belaste mid denstand reden zal hebben zich daar over te verheugen. Terwijl het ten slotte yast staa& dat 'men Links Zeer verdeeld is over het Vinden der middelen voor de bekostiging der sociale wetten, zoowel als over die wetten zelve, en alles dus op! losse schoeven zou komen te staan, indien, met de Rechtsche meerderheid, de TA- riefwet van de baan ging. De uitsluiting in de sigarenindustrie. Naar het Otr. /zijn dn de Donderdag gehouden vergadering van jde gedele geerden der .Hoofdbesturen dei4 vier ar beidersorganisaties ini de (sagaren-indus Irie geen definitieve besluiten genomen.. Bin nenkort zal wederom ^een vergadering worden gehouden, waarin een aan de patroons gericht schrijven i'zal worden ont worpen. In strijd met loopende geruchten ver neemt hetzelfde blad, (dat er absoluut geen sprake van is, dat de staking te Rotterdam, Dordrecht en 'Gorinchem zal worden opgeheven. Naar men weetj, ds .'dit de van pa,- troonszijde gestelde voorwaarde tot op heffing der uitsluiting. Bij de arbeiders-organisaties in de si garenindustrie is bericht ontvangen, dat de Duitsch.e en Olpstenrijksdhe vakgenoo- ten een steunbeweging .ten bate van de Hollandsche uitgesloten sigarenmakers op touw hebben gezet. Ook ruit Engeland

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1