De Liturgie.
bui i UiNLAinü.
Jaarjrang.
No. 1031.
ii5ur*p»w OU MB L» B t ju Nu»
Interc. Telefoon 935- Postbus 6.
)1T bLAD VERSCHIJNT ELKEN 1'AG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POl,iS Ongevallen-verzekering
in het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
,1U per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
,er post ƒ1.50 per kwartaal,
Afzonderlijke nummers 21/', cent, mei Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels j 0.75., sik? reg*i meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50 elke regel meer 30 eert niet gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote leLer* naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent,
Dit nummer bestaat uit TWtE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Ie Katholieke Vrouwenbeweging.
Wij aanschouwen in de laatste maan-
en een sterke s'.rooming onder de Ka»
liolieken «m te komen tot de oprich-
ing van een Katholieken Vrou-/
enb.o n d op meerdere plaatsen zijn
:eds afdeelingen opgericht of in wop-
ng. En nu zullen er wel gevondeinj
morden, die deze beweging willen Voor-
lijgaan met 'n schouder-op-halen en uit
le hoogte hunner patriarchale wijsheid
iaar qualificeeren als 'n grillige uiting
;an de mode, die in het teeken ataat
vereenigingen. Maar laten zij dart
iens bedenken, dat die beweging heeft
je hooge goedkeuring en krachtige aan»
noediging van ons Episcopaatdat zij
pordt voortgestuwd door vrouwen en
nannen priesters en leeken die huh
ijd en hun lcraaht niet zullen verspillen
ian een beuzelarij, een modegril.
Maar wat wil dan die Vrouwenbond?
Wij zullen nu niet in den breede eW
iaar-fijn gaan ontwikkelen het .doel,
vaamaar hij streeft, en de middelen,
ivaardoor hij dat doel tracht te bereiken.
Enkele losse gedachten willen wij neen-
schrijven, die, naar wij hopien, den lei-
zullen bijbrengen d® erkenning en
de overtuiging, dat de Katholieke vrou
wen-beweging als zij ook waarlijk ge
leid wordt langs Katholieke I'jnen, als
zij ook waarlijk staat op Katholieken
grondslag lis een zegen voor de
(erk, een zegen voor de maatschappij,
en dat zij daarom aller steun en sym»
pathie en daadwerkelijke medewerking
ien volle verdient.
Het Christendom heeft de vrouw ge»
leven uit de duisternis der vèrachling
n het voile licht der erkenning har er
nenschelijke en vrouwelijke waarde Het
heeft geleerd, dat de vrouw niet is de
minder-waardige, maarx ofschoon ander
soortig, de geiqk-waardige van den man.
In het iiuweujk beeft het haar gegeven
plaa„s, uie haar toekomniet aLs
dienares, maar als gezellin van den man.
Het heeft geleerd, dat de onderdanig
heid, die zij aan den man verschuldigd
s, niet is re beschouwen als een sla-
remijdat de taak, die Zij te vervul»
Én heeft in en voor ;t huisgezin wed. een,
[ehêel andere is, dan die van den man,
maar minstens even hoog, even nuttig,
in even belangrijk. En buiten het hu-
'elijk heeft het Christendom de vrouw
eeren beklimmen, in zelfopoffering en
harden arbeid, dien hoogen berg, op
welks top 'in volle heerl.jkheid schit
tert de zon der Christelijke naasten
liefde
De vrouw en de werken der naasten»
iefde, de vrouw en de soqiale arbeldL
hier ligt, zooalis prof. Aengenent zeg!'.1, het
zwaartepunt der Katholieke vrouwen
beweging. Hier ligt ook voor het groot
ste geduelte het arbeidsveld van den
XV.
De Misgt waden.
Wij hebben den vorigen keer de be-
teekenis verklaard van Amikt, Albe,
Cingel en Manipel. Nu komen we
allereerst aan de
Stool.
Dit is een lange strook, die de priester
om den ha'.s hangt en van voren kyuise-
gs met de cinigel vastmaakt, zoodat
uiteinden tot op de knieën afhangen.
De diaken echter, die zich ook met de
stool bekleedt, hangt ze over den linker
schouder schuins om, zoodat de uileinden
onder den rechterarm zijn vastgemaakt.
Ter herinnering diene, dat elk der
gewijde gewaden een allegorische
beteekenis heeft, een nl. die betrekking
hwft op het lijden des Heeren, en een
tooreele, een die van toepassing ïs
?P de zedenleer. Die eerste beteekenis
15 ontstaan door de verklaringen veler
vermaarde schrijvers niet tegen, maar
toch buiten de leiding der Kerk de
toeede is door de Kerk' zelve bekrach-
d, doordat zij er gewag van maakt
in de gebeden, die zij uitspreekt bij' de
heilige wijdingen en die zij aan hare
Katholieken Vrouwenbond. De Katho
lieken Vrouwenbond beeft den aha.ri.ta-
tieven en den socialen arbeid van de be
staande v.rouwen-vereeniginigen te lei
den, te organiseeren en aan te vulleni,
Laten we nu in eenige vooi beelden aan»
toonen, hoe wenschelijk h;et is, dat de
de arbeid der bestaande' vrouwen-ver-
eenigingen door dien van den Vrouwen
bond wordt aangevuld.
Hoe dikwijls zal een dame der St.
Elizabeth-vereeniging bij haar h.uisbe-
,zoek tot de droeve erkenning komen» dat
de huis-industrie der vrouwen zoo in-
treurig en onhygiënisch is in-treurig
voor de arbeidsters, onhygiënisch voor
de verbruikers. Zij staat daar machte
loos tegenovjer 't is echter een toe
stand, naar welks verbetering een Vrou
wenbond met succes kan streven.
Zij, die "haar tijd en haar kraahjten
geven aan het mooie werk.der Zita-
vereuniging (waarin Leiden zoo vooraan
staai) zullen on? gaarne toegeven, dat
het dienstboden-vraagstuk zeer zeker
waard is bestudeerd te worden. Welnu,
ziehier een kwestie, voor welker op
lossing een Vrouwenbond zich kan inte-
ressecrcn en zijne krachten l^an .in
spannen.
Maar ook voor du o pi voeding der
vrouw kan een - Vrouwenbond nuttig
werk verrichten. Nog minder dan de man
mag de vrouw de opvoedster dier
jeugd haar heerlijk Roomsehe leven
iaten verzakken in sleur, laten ver
schrompelen in gewoonten. Zij moet be»
wust beleven haar Katholiek geloof, zij
moet zich zelve rekenschap geven van
hare daden en handelingen. Doch; voor
de verdieping van haar geloofsleven is
noodig kennis yan dat geloof, is ook
wenschelijk kennis van verschillende
maatschappelijke vraagstukken. En in
deze richting kan ongetwijfeld de Vrou
wenbond allernuttigst werkzaam zijn.
Denken wij b.v, aan deze kwestie'sDie
godsdienstige vorming en de hoogere
ontwikkeling van de vrouw, de vrouw en
de hoogere studies en beroepen.
We hebben hier slechts in het alge
meen, zeer vaag en zeer 'onvolledig uit
eengezet het nut van den Katholieken
Vrouwenbond. iM.oge deze groot worden
'Die enke.ing is zwak, in 'de vereenigim|g|
openbaart zich de kracht. Maar dan zal
ook in de vereeniging onzer Roomsehe
vrouwen zich openbaren de geweldige
kracht der Roomsehe liefde
Zal ook hier in Leiden een af dee-
Ling verrijzen van den Katholieken Vrou
wenbond 't Is ongetwijfeld te wen»
schen. Hier in deze industrie-stad gaan
,zoo vele vrouwen gebukt ,en gebogen
onder de.drukkende zwaarte der armoe
de hier moet zooveel schrijnende ellen
de worden getorst. En daardoor wordt
zoo dikwijls het godsdienstig gewei
verzwakt, de d r vrouw eigene teerheid
verhard. En deze vrouwen hebben voor
God dus in werkelijkheid
dezelfde waarde als die der hoogere
standen maken ten volle aanspraak op
de daadwerkelijke liefde der laatsten
Hier ligt dan ook open een groot ar
beidsveld voor de Katholieke vrouwen,
de ongehuwden en de gehuwden uit die
standen, waarin piet de geheele tijd
wordt vereischt voor de liuisih.ouding.
We weten wel, dat reeds meerdere
vrouwen-vereenigingen hier met succes
werkzaam zijn, maar, zooals wij reeds
zeiden, die arbeid moet geleid, geor
ganiseerd en aangev,uld worden.
Een afdeeling van den Katholieken
(Vrouwenbond geleid langs Katholieke
lijnen, staande op Katholieken grondslag
zal ook in Leiden aan tyet Katholieke
en maatschappelijke leven tof zegen
strekken. i
De Roomsehe studenten
doen mee.
Aldus juicht „Die Katholieke Strij
der1', het frissche maandblad der_,,Alge-
rneene R,, K. Prop'agandaclub" te Am
sterdam.
We lezen erin
„Bravo!.... dat 's werk!
De Amsterdamscbe Roomsehe Stu
denten hebben na een gloedvolle
speech v§n onzen Pastoor propagan
dist, den ZeerEerw. Heer D|e Rooy,
verklaard hun aandeel in den 'a.s. ver
kiezingsstrijd te willen ppeischen.
Prachtig
De Voorzitter der Algemeene R.-K.
Propagandaclub heeft hen toen uiteen
gezet op welke wijze zij dit h,et beste
kunnen doen. 'Ende heeren' waren
direct bereid.
Dat is je ware!
Ongeveer 40 jonge mannen boden'
zich aan, om onder de leiding van
de „Algemeene" den vuurdoop te ont
vangen.
1 |H,et slagveld was de eilanden, of
duidelijker gezegd District II, en be»
behalve eenige bevuilde handschoe
nen, eenige deuken in de hoeden' en
onschuldige glijpartijen langs steile
trappen zijn de heeren ,er allen goed
afgekomen.
Zij hebben hun medewerking ook
voor Juni a.s. toegezegd en gelukkig
het district dat zij voor hun rekening
zullen nemen.
Daar zal een propaganda worden
gevoerd van je weistei"
De ijveraars onder de Leids-che R. K.
Studenten want die zijn er zul
len ongetwijfeld met belangstelling van
deze actie hunner Amsterdamsdie col
lega's kennis nemen. En wie nog niet
tor die ijveraars behoort mag zich door
dit voorbeeld tot insgelijks meedoen ge
prikkeld gevoelen.
Teedcre bezorgdheid.
Te Woubru'gge is dezer dagen als
propagandist opgetreden voor „Volks
onderwijs" de heer C. G, Roos. Ge
noemde heer kwam daar op tegen bet
raadsbesluit, waarbij de openbare school
te Hoogmade is opgeheven. *A1 zou
aldus de spreker al zou er sledhtis.
één leerling zijn, dan moet toch de open
bare school blijven bestaan! Wat 'n
teedere bezorgdheid voor de openbare
school. En dan heffen diezelfde heeren
jeremiaden aan, als er sprake is van de
bedienaren voorschrijft, zoo deze zich
met ide gewijde gewaden belde eden.
D£ allegorische beteekenis van de
stool bestaat hierin, dat zij verzinnebeeldt
den ikruislast, welken de Heiland 'had
te torsen, of wel de 'koorden, waaraan
men Hem voortsleurde.
Hoe men gekomen is aan de m o-
reele beteekenis, die de stool heeft,
is een zeer ingewikkelde kwestie. We
willen deze echter in het midden laten,
en alleen verklaren, dat zij, volgens den
geest der Kerk, te beschouwen is als
een teeken van eer en van m a ch t.
Een teeken van eer. Als de priester
en de diaken de stool aandoen, bidden
zij om door God eens bekleed te wor
den met het k'leed der onsterfelijkheid,
der eeuwige eer. Hiet stool-gebed luidt
n.l.„Geef mij weder, o Heer, het kleed
der onsterfelijkheid, verloren door de
zonde van mijn eersten stamvader, op
dat ik, schoon onwaardig om tot het
heilig Offergeheim te naderen, de eeuwige
gelukzaligheid moge verwerven."
Dat kleed der eere is tevens een teeken
van de macht, welke den priester en
den diaken voor de uitoefening hunner
bediening geschonken is. Die bisschop
zegt, als hij het bij1 de diaken-wijding
omhangt: „Ontvang deze witte stool uit
Gods hand, vervul uwe bediening; God
is machtig om voor u Zijne genade te
vermeerderen." En bij de priesterwijding
noemt hij dat teekien der macht tevens:
„het juk des Heeren, dat zoet is bij
voor-, licht bij tegenspoed". En ziehier
ook de peden, waarom de diaken de
stool slechts draagt over den Linker
schouder, de priester echter over beide
schouders: de last des priesters is veel
zwaarder.
Als de priester de stool heeft omge
hangen, bekleedt Jbj zich met het ka
zuifel. De sulbdiaken echter met de tuniek,
de diaken met de dalmatiek. Eerst 'n
enkel woord over
de Tuniek en de Dalmatiek.
Beide hebben ongeveer denzelfden vorm
tegenwoordig zijn 'ze volkomen aan
elkaar gelijk, ofschoon eigenLijk de mou
wen der tuniek nauwer en langer be-
hooren te zijn dan die der dalmatiek.
Dat laat zich gemakkelijk verklaren, als
men bedenkt, dat vroeger door de pries
ters en nu npg door Iden bisschop de
tuniek onder de dalmatiek gedragen moet
worden. Hun beteekenis is echter ver
schillend. De tuniek beduidt ons de vol
harding en als kleed der volharding mag
het ook een kleed van vreugde genoemd
worden, en kan de subdiaken bidden, als
hij er aich mode bekleedt: „De Hear
oprichting van bijzondere scholen, om
dat er dan zooveel kleine schooltjes als
paddestoelen uit den grond zullen op
rijzen 1
Maar Voor één leerling, die met eenige
moeite ook een andere school zou kunnen
bezoeken, moet toch een openbare sdnool
blijven bestaan.
Dat noemt men niet partijdig! Dat is
niet de openbare school op onrechtmatige
wijze bevo-ordieelien boven de bijzonidiere
AEuE.mE'-.A overzicht.
Slechts van werkeloosheid blijkt iets op
het oorlogsterrein, en het is dus geen
wonder, dat dit siteeds meer voet geeft
aan voorspellingen over
spoedigen vrede
Zoo verneemt (die „Timesi" uit Sofia, Lat
de TurksChe grootvizier zich in verblin
ding heeft gesteld met den Russischen
ambassadeur te Konstantinopel om door
diens bemiddeling'den Bulgaren ;t sluiten
van vrede voor te stelten op. den grond
slag: Turkije staat Adrianopel ar, de
nieuwe grens wordt getrokken van'Midia
naar Enos.
Die ambassadeur heeft dit voorstel aan
de Bulgaarsciie regeering doen wenen, die
besloten zou hebben het niet te aan
vaarden, daar het de nieuwe grens wil
getrokken zien van Mid'ia naar Rodosto.
'De „Frankf. Ztg." maakt gewag van
te Belgrado loop en de geruchten, ajs zou
een wapenstilstand gesleten zijn tusschen
Turkije en Bulgarije. In toonaangevende
Servische kringen wordt het gerucht, dat
yeel opzien heeft gewekt, omdat men
beducht is, dat Bulgarije zal gaan onder
handelen zonder overleg te plegen met
zijn bondgenoofen, ongegrond genoemd.
Ook in Londen Ioopen hardnekkige
geruchten over de waarschijnlijkheid van
vrede. Tewiik pasja heeft in lt begin
dezer week nieuwe vredesvoorstellen ge
daan, doch hem is geantwoord, dat er
geen schot in de onderhandelingen kan
komen, tenzij Turkije de nota der mo
gendheden aanvaardde.
Tewfik beloofde toen nader overleg
met zijn regeering 'te zullen plegen en
het antwoord der Porie wordt thans
verwacht.
In Turksche kringen houdt men het er
voor, dat de vrede weldra gesloten zal
worden, en ook in andere diplomatieke
kringen heersdhit een hoopvolle stemming,
Nog verluidt dat de gezantenconferen-
tie bij de Porte pogingen doet om voor
de mogendheden volmacht van' Turkije
te verkrijgen met het oo_g opi de bemid
deling. In Konstantinopel wordt men;
steeds meer bevreesd dat ide geneigdheid
tot v,rede ook van het tegenwoordige ka
binet tot hernieuwde onlusten zal lei
den. 1
De Turksche jegeering treft uitge
breide voorzorgsmaatrege.en om de orde
te verzekeren en pogingen te voorkomen,
een staatsgreep te bewerkstelligen. Een
nieuwe politieverordening machtigt de
politie van de wapens gebruik te maken,
als dat noodig isiom de vlucht van mis-
omhange- mij met het opperkleed der
vreugde en met'den dekmantel der blijd
schap." D'e dalmatiek wijst op de recht
vaardigheid, welke de diakens vooral
moesten beoefenen in hun omgang mei
de armen, veriatenen, weduwen en
weezen. De wijde mouwen welke oor
spronkelijk bijl de dalmatiek behoorden
wijzen tevens op de gastvrijheid en'
milddadigheid.
En nu komen wij aan het. edelste
gewaad, dat uitsluitend door 'den
priester en alleen bij het opdragen der
H Mis gebruikt wordt, het
Kazuifel.
Het symboliseert (ziehier de allegori-
sdhe beteekenis) den purperen spotmantel,
waarmede men hoonend den „Koning
der Joden" verguisde. De daarop afge
beelde kolom is het symbool van de
geeselpaal; het kruis herinnert ons aan
de door 'Christus gedragen kruisbalk.
Daar het als opperkleed de andere ge
waden beschermt en, zelve groot en
breed, de andere gewaden omvat, beeldt
het af :de eindelooze, aLes-omvattende
liefde van den Zaligmaker.
D|e liefde, 'dat is de hoogere (de mo-
reele) beteekenis van het kazuifel; de
liefde, welke de priester moet bezitten
om tot het altaar te mogen naderen.
s te voorkomen. Een iradé bFengt
de wet in herinnering welke ambtenaren
verbiedt zich met politiek T© bemoeien.
Rusland en Oostenrijk
beginnen weer tot Hkaar tp kqmen en
men gelooft dat vooral bij Rusland de
neiging tot vrede grooter wordt naar-
rnate net dynaslieke feest van het huis
Romanof nadert. De Tsaar zou dan
gaarne pais en vree willen hebben en de
Rjetsj weet reeds te vertellen dat 'Rus
land en Oostenrijk een bindende over
eenkomst hebben getroffen over den da
tum der demobilasatie, die met d'it feit
zou samenvallen. De oorlogspartij in
Rusland, die geregeld op den Balkan
gestookt heeft vindt een en ander min
der aangenaam. De Weensehe corres
pondent der „Voss. Ztg." heeft van in
gewijde zijde vernom'eln» »iat het de Rusi-
sische oorlogspartij is, die de Servische]
regeering ertoe gebracht heeft te Salo-
niki 30.000 man met 12 belegeringsr-
kanonnen in te schepen1, 0m1 diet te Ales»
sio, Durazzo en San GioVanni di Medua
te ontschepen. Tienduizend man zijn'
reeds op! de Grieksche koopvaardijsche-
,pen ingescheept en op weg naar Duraz
zo. Dertig andere Griekschei .schepen
zullen in de volgende dagen de overige
20,000 man Serviërs opnemen. De ex
peditie is, zooals trouwens van verschil
lende andere zijden ook gemeld wordt,
bestemd om Skoetari tot iederen prijs
in te nemen en daardoor een nieuwe si
tuatie te scheppen, die de kwestie van
de grenzen van Albanië, welke: nog
steeds niet vooruit komt, ingewikkel
der te maken en de tegenslellingen tus-
schen Rusland en Oostenrijk te verscher
pen.
Toen Hohenlohe in St.-Petersburg
ontvangen werd, heeft de oorlogs-piartij,
Verschrikt over den gunstigen indruk
dien deze zending maakte, grootvorstin
,Nikolaas Nikolajewitsj, een dochter van
den koning van Monteniegro, naar Cet-
tinje gestuurd om fe bewerken, dat de
aanyal op Skoetari hervat zou worden,
ten einde een fait accompli te scheppen.
Dat mislukte, daarom wordt thans op!
andere wijs gezochttoestand in de
war te sturen. Men hoopt de vriendf-
schappelijke gezindheid tusscpen het
Weensehe en St.-Petersburgsche h,of al
dus op een zware .proef te stellen'.
GZMnNGD
In het Vatic aan is dezer da»
)ren een interessante vondst g&-
.d'aan. Men was n.l. in een vertrek haast
de Capella de San Lorenzo, diei door
Paus Nicolaas V als huiskapel was inge
richt en door Fra Angelico met fresco's
\vas gesierd, aan h^t werk, om den vloer
te verlagen.
Toen men nu tegen den zijmuur tus>-
schen het vertrek en genoemde kapel
klopte, klonk het geklop hol. Aanstondis
,werd door den architectvan het Vati-
•caan een onderzoek ingesteld.
Het bleek nu, dat men een merkwaar
dige vondst had gedaan. In de kapel is
n.l. op bedoelden tusschenmuur een fres-
ico aangebracht, waarnaast twee geschil
derde ramen, op een waaryan vermeld
In den geest spreekt ook de Kerk door
's Bisschopis mond tot de wijdeling: „Ont
vang het priesterkleed, waardoor de
liefde wordt begrepen."
Het kruis aan de achterzijde wijst ons
op die liefde, waarvan Christus ons het
voorbeeld heeft gegeven. De oefeningen,
die de liefde vraagt, de andere deugden,
die zij veronderstelt, 2»jn cLkwijts zwaar,
zij zijn een „kruis", een „last en ]uk",
gelijk ook het geheele kazuifel zelve
ais op de schoudérsdruikkend een
juk verzinnebeeldt. Doch de liefde zelf
maakt dat juk zoet en die last licht. En
in dien geest bidt de priester het (kazuifel
gebed: „Heer, Diie gezegd hebt: Mijn juk
is zoet en Mijn last is licht, doe mij dit
op zulk een wijze torsen, dat ik Uwe
genade moge verwerven."
Er is dus niets zonder beteekenis in
die gewijde gewaden. Alles spreekt er,
alles verlevendigt ons geloof, verhoogt
onze eerbied. 'Ook in die gewaden, zoo
wel in hun uiterlijken vorm als in hun
innerlijke beteekenis straalt uit de schoon
heid en de gedachten-rijkdom onzer
liturgie, die is een steeds opwellende
bron van genot en leering.
'n Volgenden keer zullen wij beschou
wen de beteekenis der vijf liturgische
kleuren, n.l. wit, rood, paars, groen en
zwart.
