Z terdag
Kieswet
BINNENLAND.
Jaargang.
No. 1025.
liureau UlUE SJINQEL. 34, L.I3IDBN.
latere. Telefoon 935. Postbus
IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
BE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
,1(1 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.3° per kwartaal. Franco
x post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Februari
ldl3.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0,75, elke regel meer 15 cent
ingezonden tnededcelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naai plaatsruimte.
Kleine Adverter.liërigevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEILLUS-
TkEEKp ZONDAGSBLAD.
Wij brengen in herinnering, dat
ien vóór of op 1 Maart zijn belasting
oet hebben betaald om kiezer te
innen zijn.
De Katholieke Kiesvereeni-
ging te Leiden.
Uit het verslag van den gisteravond
Bhouden vergadering van de R. K. Kies-
ireeniging te Leiden, opgenomen ifl
t nummer, blijkt, dat dfaor het bestuur
et ijver en energie gewerkt is aan |de
tbreiding van het ledental.
Er zijn nog te weinig Katholieke kie-
-rs lid van de kiesvereeniginghet ge-
kan minstens verdriedubbeld! worden,
n tochvoor geen enkelen van onze
atholieke kiezers kan er een reden be-
aan om niet tot deze vereeniging toe te
eden. Voor geen enkelen, want
en kan lid zijn, terwijl men '0.25 cents
:r jaar als contributie betaalt. Finan-
eele bezwaren kunnen dus niemand)
[schrikken.
Maar dan moet ook door ons allen
niet slechts door het bestuur met
racht worden gewerkt aan den hoo-
eren bloei onzer kiesvereenigingDaar
taat voor ons te schitteren een heein-
jk ideaalalle Katholieke kiezers lid
jvan een kiesvereeniging I Dan zou er be
ing", dan zou er begeestering, dan
ou er enthousiasme uitgaan van zulk
En vereenigingZij zou een kracht kun-
ontwikkelen, grootsch en geweidigi,
ndat zij heeft den moreelen en finan-
eelen steun zooveler Katholieke man
ui. Zij zou een strijdleger vormen,,
aarvan met recht en reden de overwin-
is te hopen. Daar zou een wissel-
erking bestaan tusschen haar en de
ezers. Zelf een manifestatie Van de
Jlitjeke overtuiging dier kfiezers, zou
j op haar beurt die overtuiging sterken
i bekrachtigen.
Aan den arbeid dusHet doel, de
oerwinning in Juni, dringt eni dwingt
is. Wordt zelf lid van de Katholieke
iesvereeniging en tracht leden aan te
erv,en, opdat daar staan zal in Lei-
in een georganiseerd leger van Katho-
eke kiezers, dat den eerbied! afdwingt
in vriend en vijand.
Er wordt toch. nu niet veel gevraagcf.
echts het lidmaatsqh,ap tegen een
:er matige contributie eener ver
tolking, die zich ten doel stelt 4- wor
sting der Katholieke kiezers, en de
'erwinning van hunne, vab Tie Katho
de beginselen.
De overwinning van de Katholieke be-
inselenDat zij 'de stuwkracht 'voor
•n, die in deze dagen zich zetten v|oor
en nuttigen en heerlijken arbeid': het
ooter maken onzer Katholieke Kies-
:reeniging, die staat onder d(e leiding
in zulk een eminenten voorzitter.
BUITENLAND.
algemeen overzicht.
Het is bijna niet te geLooven wat de
}aüy .Telegraph" nu weet te vertellen
m $len
Balkanoorlog
L.dat het huidige Turksdhe kabinet ge-
30u zijn tot den vrede op de voor
aarden, die ook het vorige kabinet wilde
nvaarden. Maar dan waren een her-
itting" van den strijd, die weer duizenden
enschen het leven kostte, een omver
ren yan de regeering en de moord
den minister van oorlog toch in het
eel niet noodig geweest. Het bil'ad
!rneemt dan van een goe-dingelichten
ïrichtgever, dat de vrede tusschen Tur-
le ,en de BaLkanstaten voor de deur
taat. vDde vrede zal meer tot stand ko-
gi Ldoor de interventie van de mogend,-
ïden, dan door directe onderhandelingen
'sschen de oorlogvoerenden. Turkije is
fid Aidrianopel af te staan. De grens
1 ten zuiden van die stad loopen. De,
landen in de onmiddellijke nabijheid
an de kust zullen Turksc'h blijven, de
frigen aan Griekenland komen. Een
)r£gsS'c!hattinig zal niet wonden betaald.
e b°n4genoaten verlangen die wut, maar
daar Turkije geen geld heeft en de schat
ting dus uit een leening zou moeten
worden betaald, zijn de mogendheden er
tegen. De Rorte wenscht verder, dat de
bondgenooten in ruil voor het afgestane
gebied een deel der Turksche schuld zul
len overnemen, en dat die verplichting
dadelijk zal worden vastgesteld, en niet
alleen, als in 1878, bedongen zal worden,
doch later in -;t vergeetboek raken zal.
Turkije zal volkomen vrijheid krijgen
om de douanerechten vast te stellen naar
de behoeften, en zal financieelen steun
krijgen van de mogendheden, voor het
reorganisatiewerk.
Wat Albanië aangaat, Turkije heeft
geen belangen meer daarbij en laat de
regeling dier kwestie oyer aan tie mo
gendheden.
Och, of het wa&f modht zijn.
We hebben reeds kortelijks gemeld van
een koninklijk besluit, waardoor de
kloosterlingen in Spanje
voortaan gedwongen zouden zijn onder
de wapens te komen.
Tegen dezen maatregel komt de con
servatieve pers begrijpelijkerwijze ernstig
op. Het geldt hier namelijk weer een z.g.
„Real Orden", een soort ministerieele
beschikking, die noch goedkeuring van
het parlement, noch bcikraflbiging van den
koning noodig heeft en 'die in andere
landen een ministerieel besluit wordt ge
noemd.
De naam „koninklijk bevel" komt hier
vandaan, dat men zulk een bevel „in
naam van den koning" uitvaardigt.
Premier Pomanones wil de bestaande
recruteeringswet thans tot in de kleinste
punten doorzetten en bij de uitvoering
daarvan vindt hij onder de uitzonderingen
opgegeven 33 verschillende orden, die
vrijstelling genieten. Thans roept hij on
der dienst de broeders der Christelijke
scholen, de Maristen en de Salesianen.
Dezen houden zich allen bezig met on
derwijs in de Katholieke bijizondere scho
len en hiertegen komt de Katholieke pers
in verzet, want daaruit blijkt duidelijk;
wat Romanones' doel is. "De broeders
der Christelijke scholen hebben meer dan
60 procent van alle bijzondere scholen
onder hunne leiding; de Salesianen wij
den zich meer aan het handels- en in
dustrieel onderricht der jeui£d; de Ma-
risten hebben goede middelbare scholen.
Nu zijn in Spanje weinig leek enkeraars
cn een regeering, die haar jplicht kende,
moest dan ook alles doen, om de leeraars,
die er zijn, aan de scholen verbonden
te laten. Andere landen, die veel verder
gevorderd zijn in zake onderwijl dan
Spanje, kennen toch ook alleen of den
beperkter, ofwel geheel opgeheven dienst
plicht Ycor keken-onderwijzers.
Romano nes echter zal de kloosterlingen
onder dienst roepen, hoewel in Spanje
de algemeen*, dienstplicht nog lang niet
volledig in de praktijk wordt doorgevoerd.
De „Real Orden" bewijst allerduide
lijkst het voornemen om aan de Katho
lieke bijzondere scholen afbreuk te doen
ten voordeele van de godsdienstlooze
scholen.
Natuurlijk gaat het onderwijs ver
schrikkelijk achteruit, maar de schuld van
het aanwezig zijn van een groote massa
analphabeten geeft de liberale pers na
tuurlijk aan de Katholieken.
Uit Mexico
wordt bericht, dat daar de eerste kennis
geving is ontvangen, dat sommige aan
hangers van 'Zapata, wier houding tot
nog toe twijfelachtig was geweest, zich
met de troepen van de nieuwe regeering
hebben vereenigd, werd gisteren op het
paleis ontvangen van Julian PaChedo, een
bevelhebber der regeeringstroepen, die
'berichtte, dat vele Zapatisten zich bij
hem hadden aangesloten. Hij zal deze
troepen evenals zijn eigen gebruiken om
Cuernavaca te vermeesteren,
Emiliano Zapata zelf heeft een bood
schapper naar de hoofdstad gezonden,
om te berichten, dat hij vrede heeft met
de nieuwe regeering, maar eischt, dat
Patricio Ley ra, gouverneur van Morelos,
zal worden ontslagen.
De „Daily Telegraph" heeft vernomen,
dat Felix Diaz heeft afgezien van een
candidatuur voor het presidentschap en
die van Die la Barra zaïl steunen.
De la Barra zou persona grata eijn
bij de regeering der Vereen. Staten.
GEMENGD.
De ;,tVos9. ZtgS' ffieldt dit afr
sinds een paar dagen in parlementair^
kringen geruchten loopen over een aan
staande ontbinding van d'-e n D u i t-
schen rijksdag. De rijkskanselier
moet ontevreden zijn op alle partijen#
voornamelijk op het Centrum, dat hem
in den laatstan tijd gevoelige politieke!
prikken toebracht.
Men kan niet ontkennen', Zoo zegt
het blad, dat een ontbinding niet alleea
.mogelijk, maar misschien nal?ij is.
Tot Fransch gezant te Peters
burg is benoemd de oucb-minister Diel-
c a s s
Het Russische blad „Retsj" zegt,
dat minister Sasonof noch de Rransche
gezant Qecrge Louis', tot 't laatste
oogenblik iets wisten van bet plan der
Fransche regeering, om Delcasséte
benoemen. Zij werden daarmede telegra
fisch op de hoogte gesteld.
De correspondent van de .„Kölnische
Zeitung" te Petersburg bevestigt dit en
voegt er aan toe^ dat in diplomatieke
kringen te Petersburg het .optredien van
Delcassé wordt beschouwd als een „ge
beurtenis, die .niet bevorderlijk zal zijn
aan den Europeesehen vrede. De overi
ge Europee,sche pers is minder pessimis
tisch.
De „Tribuna" zegt, dat het kolo
niale leger, bestemd voor Libië,
zal worden aangewezen wanneer de pa
cificatie voltrokken is. Het zal inland*
sche troepen en vrijwilligers omvatten.
Men seint uit Murcia: 500C perso
nen zijn te Tetana tegen belasting
ambtenaren in verzet gekomen.
(De ambtenaren vuurden op de menigte.
De betoogers staken het huis van den
belastinggaarder in brar^ En zijn 10
inwoners en een ambtenaar gewond.
Ut New-Yorik wordt geseind,
dat bij een ontploffing in de*Swan-
sea-kolenmijnen in de provincie Mani
toba 270 mijnwerkers zijn gedood'.
Een dolle hond .heeft in dé
buurt van de Rosenthaler Poort te Ber
lijn wel 10 menschen gebeten. Een agent
maakte het dier met zijn sabel af.
Koninklijke besluiten.
Bjj Kon. besluit zijn benoemd tot bur
gemeester: te Loon op Zand J. L. van
Besouw, te Ooltgensplaat J. G. v. Putten,
secretaris der gemeente, te Ouddorp A. J.
v. Vessem; te Heemskerk A. S.eret; te
Weststellingwerf mr. C, v. 'Nijmegen
Schonegevel, te Vaals F. V. Quadekker;
Zijn benoemd tot ridder in de orde van
den Ned,. Leeuw mr. dr. \XA F. J. Frowein,
lid en voorzitter, en J. C. F. Bunge en
R. de Kat, leden der directie van de
Staatsmijnen in Limburg, allen wonende
te Heerlen
is aan J. Ft Ramacker6 eervol ont
slag verleend als burgemeester der ge
meente MesCh.
Rapporteurs Tweede Kamer.
De af deelingen van de Tweedfe Ka
mer hebben benoemd tot rapporteurs,:
lo. de heeren Ketelaar, van Veen,
Verhey, Brummelkamp en de Monté Ver-
Loren, over de wetsontwerpen betref
fende: aanvulling van art. 143 der
Regtspleging bij de Landmaigt, sup.ple-
toire justitie-begrooling 1912 (subsidies
alau vereenigingén enz. ingevolge de Kin
derwetten, regularisatie) enz;
- 2o. de heeren Jansen ('s Gravenhage),
Eland, Verhey, yan Wassenaar van Cat-
wijck en van Lennep, betreffende de
wetsontwerpen omtrent: voorzieningen
naar aanleiding v.an de opheffing van de
Departementen yan Marine en van Oor
log en ten aanzien v#n de begrootings-
wetten yoor 1913 in verband met de in
stelling van een Departement van De^-
fensieonteigening voor de verbreecÉing
van den Rijksstraatweg van den Deyl (ge
meente Wassenaar) naar Leiden, enz:
De Tweede Kamerverkiezingen.
In de Donderdagavond gehouden ver
gadering yan de R. K. kiesvereeniging in
het district Amsterdam III is, naar „De
Tijd" meldt, candidaat gesteld mr. Paul
J. Reymer, te Hilversum, met 141 stem
men. Op den heer C. J. Kuiper, voor
zitter van den R. K. Metaalbewerkers-
bond, waren 65 stemmen uitgebracht.
De besturen vap de beide anc'Lre
rechtsche kiesvereenigingen in h|et .dis
trict hebben ziöh bereid verklaard een
katholieken candidaat aan hun vergade
ring voor te dragen.
Aan het „Centr." wordt gemeld, dat
in het district Emmen een centrale 'R. K.
kiesvereeniging zal worden opgericht.
De uitsluiting in de sigaren-industrie.
Het „Volk" berekent, dat er thans
reeds 3700 sigarenmakers niet werken
(uitgeslotenen en stakers), waarbij bin
nenkort nog een 1000 Amsterdammers
komen.
Te Culemborg hebben zich nog tien
sorteerders en plakkers der firma Dressd-
huys en Nieu/wenhuysen solidair met de
uitgeslotenen verklaard.
Een dreigende bakkers-staking?
'Gisteren is in Den Eaag aangekomen
een aantal marechaussees van verschil
lende brigades. Het verluidt, dat deze
komst in verband staat met een sedert
e enigen tijd dreigende werkstaking. Lie
den worden nog meerdere detachementsoi
verwacht.
Nader is gebleken, dat de komst der
marechaussees in Den Haag verband
houdt met een dreigende staking in
eenige bakkerijen.
Intusschen was tot gisteravond de
staking nergens uitgebroken. Op een
der bakkerijen, waar men vermoedde, dat
de staking het eerst zou beginnen, was
gistermiddag te 3 uur reeds de ploeg
opgekomen, die gisteravond te 10 uur
nog rustig aan den arbeid was.
Het comité inzake de Haags Che bak-
kersgezellenactie vergaderde jl. Woens
dag te Amsterdam. Het nam er nota
van, dat ook de R. K. organisatie in
hare Zondag gehouden ledenvergadering
met op 2 na algemeene stemmen besloten
heeft aan een eventueel te voeren scher
pen strijd in Der. Haag deel te nemen.
Op een vroeger gestelde voorwaarde
dezer organisatie, om alsnog stappen te
doen de patroons tot arbitrage te be
wegen, verklaarde deze organisatie te zijn
teruggekomen, omdat de daarvoor door
haar aangegeven vorm onmogelijk bleek.
Voorts besloot het comité, in het begin
van Maart in ëene gecombineerde hoofd-
besturenvergadering van alle gezellen-
organisaties bijeen te komen, teneinde:
le. een plan van werken te ontwerpen
voor het gebeele land, om daardoor bij
het uitbreken van een conflict vanuit het
geheele land ook medewerking fe kunnen
verwachten
2e. na te gaan in hoeverre het ook
wenschelijk is een program van eisdhen
te ontwerpen en daarvoor te gaan pro-
pageeren in andere plaatsen dan Den
Flaag;
Je. de bemoeiingen ter versterking van
du organisaties in Den H,aag voort te
zetten en op een nader te bepalen Lijd,
bij voortdurende negeering door de pa-
ti ons, tot strijd over te gaan.
1 I 1 1 1 i .1 i|if'
Volgens inlichtingen, in ge zeil enk ringen
ingewonnen, is het nog volstrekt niet
zeker, dat een bakkersstaking van «enigs
zins algemeenen omvang zal uitbreken,
ten staking in het bakkersbedrijf werd
de eerste dagen, wellicht in de eerste
weken, niet verwacht.
W,el werd het mogelijk geacht, dat
plotseling een partieele staking uitbrak,
maar ook die werd niet zeer spoedig
verwacht.
KORTE KRONIEK.
- In de vergadering van aandeelhou
ders' der R. K. Levensverzekeringsmaat
schappij is besloten den zetel van Haar
lem naar Nijmegen over te brengen.
I it Stad en Omgeving.
LEIDEN, 22 Februari.
R. K. Kiesvereeniging.
gisteravond vergaderde die R. K. kies
vereniging in het gebouw van de St.
Jiosef-Gezellenvereeniging. De voorzit
ter. mr. P. J. M, Aalberse, opent de Ver
gadering met gebed en wenscht 'den le
de,, ofschoon we reeds eenige maanden
in het nieuwe jaar zijn, een geluk
kig nieuwjaar, vooral met het bog op de
groote strijd, die hun te wachten staat.
Mogen we, aldus spr., door eensgezin
ds kracht, en met Gods hulp zegevierend
uit liet strijdperk terug keeren.
ervolgens werdén de notulen voorge
lezen en onveranderd goedgekeurd'.
t dé daarna uitgebrachte rekening
en verantwoording van den penning
meester, den heer 'F. M. A. Pieck, bleek,
dat de ontvangsten bedroegen f411,15, de
uitgaven f429,82, zoodat er een nadeelig
saldb is van f 18.67.
In het begin van het afgeloopen jaar
bed'noeg de schuld f472.41, daarvan is
betaald f 262.83, zoodat er overbleef een
schuld van f 209.58. Deze som is echter
op het oogenblik bijna geheel afgelost
zoodlat de kiesvereeniging nu zoo goed
als zonder schuld is.
De voorzitter bracht den penning
meester dank voor diens accuraat be
heer, hetwelk zulk een verblijd'end re
sultaat heeft. Verder oommemoreerde spr,
de ignoote activiteit, die de penningmees
ter ,aan den dag heeft [gelegd in het aan
werven van nieuwe ledlen en betuigt hem
daarvoor namens de geheele vereeniging
zijn hulde en erkentelijkheid. De heer
Pieck daarna het woord verkrijgend,
wenscht de hem gebrachte hulde van
zich af te wentelen en te brengen aam
den volijverigen voorzitter, aan zijn 'me-
debestuursledenj en aan de led'en, die
hebben medegewerkt aan de uitbreiding
van het ledental. Dit is, aldus spr., aan
merkelijk gestegen. Maar toch blijft er
nog veel te wenschen over. Het is te
klein, veel te klein in verhouding met
het aantal kiezers. In verband hiermede
spoort spr. de leden aan zoo veel moge
lijk nieuwe leden aan te werven, opdat
de kiesvereeniging worde een krachtige
vereeniging.
Naar aanleiding .van het uitgebracht
verslag vroeg de heer W. de Gooijer
of het bestuur niet zou kunnën zorgen,
dat de zaal voor vergaderingen gratis
wordt afgestaan. De voorzitter zeide
hierop, dat zulks moeielijk kan geëischt
of gevraagd wordenmen zou het ech
ter apprecieeren als de verhuurders
hetzij Volksbond hetzii St. Jozefs gezellen
er uit eigen beweging toe overgingen.
Door de heeren Langezaal, v. Noort
en Viddeleer, werden vervolgens dfe be
scheiden van den penningmeester nage
zien. De commissie verklaarde bij monde
van laatstgenoemde alles in orde te heb
ben bevonden.
Uit het jaarverslag van dén secretaris
den heer Jac. J. P. de Graaf, bléek dat
het ledental van 340 was gestegen tot
575. "Er werd verder gewag gemaakt,
van de ziekte, die onzen Katholieken wet
houder, den heer J. A, Bots, dit jaar heeft
getroffen en met vreugde melding ge
maakt van diens herstel, terwijl de se
cretaris de wensch uitsprak dat het de
zen eminenten Katholiek gegeven zij,
nog veel in het belanig van Leiden te wer
ken. Aan het einde van het verslag werd
warmen dank gebracht aan den voorzit
ter voor diens bezielende en krachtda
dige leiding.
Als volgend' punt stond op de agenda
Verslagen van de vergaderingen van den
Provincialen Bond en den Algemeenen
Bond van kiesvereenigingen. Vam de eer
ste vergadering werd een zeer, duid'elijk
verslag, uitgebracht door den heer Jac.
J. P. de Graaf, terwijl het verslag van)
de tweede vergadering wegens ontsten
tenis van den afgevaardigde, dén heer
Engels, moest worden uitgesteld tot een
volgende vergadering. Op deze vergadé-
ring zal ook de bestuursverkiezing plaats
hebben noodig wegens het periodiek af
treden van drie leden.
Als laatste punt stond op de agenda
algemeene besprekingen a.s. verkiezin
gen. Deze besprekingen, die natuurlijk
slechts een voorloopig karakter droegen,
waren zeer geanimeerd en, dank zij de
deskundige voorlichting van den voor
zitter, ook uiterst leerzaam en interes
sant. De vergadering was tamelijk druk
bezocht jammer, dat er nog niet
meerdere leden aanv'èzig waren.
Nadat de penningmeester nog eens
had opgewekt om nieuwe leden aan te
werven men kan altijd bij spr. in
lichtingen krijgen, wie er reeds lid zijn
sloot £e voorzitter de vergadering
met gebed.
V. v. V.
In het bovenzaaltje van café „de Har
monie" hield gisteravond de vereeni
ging tot bevordering van Vreemdelin
genverkeer een ledenvergadering ter
voorziening in bestuursvacatures, ont
staan door het bedanken d,er heeren Mr.
A. J. Fokker en Jhr. A. v. Rappard.
De vergadering wasj slecht bezocht,
zoo slecht dat een der ledien verzocht,
dat in het vers,'lag niet het aantal zou
genoemd worden doch alleen vermeld,,
dat de opkomsjt pover was.
Het bleek achteraf dat een groot ger
deelte geen convocaten ontvangen had
en gezien het geval, dat slechts in één