Wat nu?
BUITENLAND.
BINNENLAND.
4e Jaargang;.
No. 101e.
ilureuu UUUB SINUEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1,30 per kwartaal. Franco
per post 11 50 per kwartaal.
Afzonaerlijke nummers 2'/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
13
Februari
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
lil.AüEN en een GEILLUS-
1 tEiv., ZONDAGSBLAD.
Onze lezers hebben den 15en Februari,
lie heden is aangebroken, verscheidene
malen in ons blad genoemd gezien. Wij
lebben het onzen plicht geacht om met
cracht en klem hen aan te sporen te
zorgen zich op de kiezerslijst te laten
ilaatsen zichzdven en zooveel; moge-
ijk anderen met hen. Wiij! hebben het
onzen plicht geacht om den geestdrift
/an die wakkere mannen onze Room-
gche propagandisten zoo noodig, te
iterken, hun moed bij het zware, idikwijlls
foostelooze werk van den kiezerskweek,
io noodig, te stalen.
Wij zeggen: zoo noodig. ft Is echter
liet noodig geweest. Die energie, dat
mthousiasme, waarmede wij hen hun
taak hebben zien volvoeren, waren niet
tiet gevolg van een eenvoudige opwek
king, niet de vrucht van een oogen-
EkkeÜij'ke opweling. 't Wias het naar-
juiten-treden van een onstuimigen, ininer-
ijken drang, de uitstraling van een rots
vaste overtuiging. 1
Wij brengen hier allen, die gearbeid
lebben aan den kiezerskweek, ,ojrze 'huljde,
naar ookonzen gelukwensch. Hun
werk toch heeft vruchten gedragenvele,
zeer vele nieuwe kiezers hebben zij op
de kiezerslijst gebracht !L
Maar nu? Wat nu?
De tijd vari ruste is nog in de verste
verte niet gekomen. De strijd is nog
niet half gestreden. Dat zal degenen, die
dien strijd tot nu toe hebben gevoerd^
niet ontmoedigen. Zij hebben den strijd
liefgekregen. Zij hebben doorschouwd en
doorvoeld het heerlijke en het nuttige
van het leeken-apostolaat!
,Het heerlijke. Men kan eens toonens
dat men zich niet sdhaamt voor zijn
overtuiging; men kan eens laten zien
ian heel de wereld, dat men Katho-
iek is. Dat is geen groot-doen, dat
is geen pralen en pochen, dat is geen
Hoogmoed. Men kan toch niet de kracht,
die men in zich voelt woelen, lam leg
gen? Men kan toch niet de liefde, die
men in zich voelt kroppen, terugdringen
,Het leeken-apostolaat is ook zoo bij
zonder nuttig. Wiij hoorden dezer dagen
een propagandist verhalen, dat iemand,
bij wien hij kwam om hem kiezer te
maken, niet wilde gelooven, dat hij zoo
veel moeite deed zonder er geld voor
te krijgen. Arme tobberds, die niets
hoogers schijnen te kennen dan geld!
Maar, als zij nadenken, moet het hun
toch wel treffen, diep treffen, dat zoo
vele anderen hun'tijd, hun dikwijls
kostbaren tijd, opofferen voor iets, waar
mede zij geen geld verdienen, noch eer
of onderscheiding inoogsten!
Wiij zeggen: zoo vele anderen.
De rijen onzer propagandisten, onzer
echte en overtuigde propagandisten, onzer
vurige en moedige strijders moeten echter
nog versterkt worden, moeten nog uit
dijen. Er is toch nog zoo veel te doen!
W,ij moeten onder hen, 'die nu kiesge
rechtigd zijn, brengen onze verkiezings-
lectuur, onze dagbladen. Op gevaar af
jbescljuldigd te worden een pleidooi te
houden voor eigen zaak, durven wij dit
beweren: Als iedere Katholieke kiezer
een Katholiek dagblad zou lezen, zou
iedere Katholieke kiezer in Juni zeker
gaan stemmen, en zeker op een candi-
daat der rechterzijde gaan stemmen. De
waarheid, iederen dag voorgehouden,
moet doordringen, -moet triumpheeren.
'tKan niet anders, 't Is zeker. En» het zal
door niemand worden tegengesproken^
die practisChe ervaring heeft, die onder
bet volk heeft gewerkt. H,oe komt het,
dat er in kringen, waarin men een derge
lijke onverschilligheid niet zou durven
veronderstellen, nog personen worden
gevonden, die, als men komt om hen
op de kiezerslijst te plaatsen, zeggen „er
niets aan te duen''. Een van de oorzaken
ia zeker liet lezen van verzwakkende en
verslappende neutra.e Lectuur, het gemis
aan versterkende en opvoedende Katho
lieke lectuur.
Wat nu?
Opgenomen de propaganda voor onze
dagblad-persVan succes van die
Prop: ja zj jj mgroot gedeelte
(hangen h ujces oij de komende ver
kiezing. j0Jriu.e zdi toch
vooral van deze waarheid, voordat het
te laat mocht zijn. Met moed en ver
trouwen aan den arbeid.
die Roomschenl
Wat zijn die Roomschen toch verdui
veld brutale lui.
Hoe dat zoo 1
Wel, ze doen met een stalen gezicht
wat men links nooit heeft aangedurfd.
Man, je laat me schrikken. Huldigen
ze soms nog kraslser stelling dan die
linksche: dat de minderheden maar moe
ten onderdrukt worden
Neen. ze laten ieder in ?ijn waarde.
Qeven ze soms den minderheden nog
leelijker naam dan: vliegen, die die zalf
bederven
Ze denken er niet over.
Halen ze dan soms biji benoemingen
alles naar zich toe?
Qeen quaestie yan: ze betrachten op
dat gebied eenvoudjig de billijkheid.
Zouden ze dan misschien werkelijk
ixltramontanen zijn, die luisteren
naar een wachtwoord „van over de bere
gen"
Hoe komt ge daarbij? Ze zijn even
goede vaderlandiers als wie ook.
Ondermijnen ze misschien onze weer
kracht of verwaarloozen ze mogelijk de
wetgeving
Een knappe jongen die dat zou kun
nen aantoonen.
O, daar heb ik het: ze willen de open
bare school vermoorrrden ten koste van
de bijzondere.
Ook niet. Ze willen die beide scho
len eenvoudig over één kam scheren.
Maar wat doen ze dan? Bereidden ze
missdhieni een reuzen obstructie voor te
gen dat Ze het onderspit delven?
Zoo iets achten ze beneden zich.
Denken ze misschien over een open
lijk verbond met de socialisten, om dje
vrijzinnigen te nekken
Zij zullen bij de roode ondermijners
van het gezag nooit steun zoeken dat
Uten ze aan de vrijzinnigheid over.
Maar, voor den drommel, wat voe
ren ze dan voor verschrikkelijks uit?
Ja, ik zal het u maar zeggen, want ge
komt er blijkbaar nooit achter.
Ik ben werkelijk nieuwsgierig.
Luister dan goed: Ze laten door
de schoolkinderen bi did en voor
een rechtschen afloop der ver-
ki e zin gen.
Kolossaal
AL'IE ME OVERZICHT.
Hoe gaarne ze het anders doen voor
komen, schijnt toch geregeld alles den
Turken te mislukken, zooals gister weer
een (telegram meldde over de landings
pogingen van Eniver bei. Over den
algemeenen toestand
wordt nog uit Konstantinopel geseind:
Turken en Bulgaren zijn nog steeds bezig
versterkingen te laten aanrukken. De
Turken zijn daardoor in hun nadeel, dat
de pogingen van Enver bei, om tusschen
Rodosto en Sjarkeui 2(^000 man aan land
te zetten, mislukt zijn. Dit vergemakke
lijkt voor de Bulgaren den strategischen
terugtocht van ,jie Tsjatald'zjadinie naar
hun stellingen, die voor hen beter ge
legen zijn en waarTn zij blijkbaar het
Turksche Tsjataldzja-deger traahten te
lokken. Men is dan ook in militaire
kringen van meening, dat er dezer dagen
een beslissende slag geleverd zal worden
en wel tusschen Kawak en Kadikeui.
Hoe Turkije er in militair opzicht voor
staat, schrijft de „Voss. Zeitung", kan
men niet nauwkeurig bepalenwei 'beter
dan aan het begin van den oorlog, maar
bij lange na niet zoo goé'd als het nog
kort geleden hoopte. Inderdaad moeten
de vooruitzichten betreffende Gallip-old,
die kort geleden zeer goed waren, veal
slechter geworden zijn. Naar het heet,
wordt Gallipo'i ook in het Zuiden door
de Griekenv die uit de Golf van Saros
gekomen zijn, bestookt, zoodat de Turken
tusschen twee vuren gekomen zijn. Die
toestand bij Sjarkeui en Rodosto' is niet
duidelijk. Hlet eenige heuglijke is, dat
Adrianopel
het uithoudt. Toch wordt de besahieting
nog altijd voortgezet, waardoor in enkele
stadswijken brand is uitgebroken. Voorts
wordt gemeld, dat een afdeeling Turksche
soldaten daar is overgeloopen.
De Bulgaarsche regeering sahijnt ein
delijk geneigd gevonden oin het verzoek
der buitenlanders in te willigen. Zij heeft
den legerbevelhebbers opgedragen de
mogelijkheid van afpaling eener onzijdige
wijk te Adrianopel, als toevluchtsoord
voor de vreemdelingen, te overwegen.
De wijk, die daarvoor bestemd is, is
de voorstad Kargarosj..
Volgens de Sabah hebben de paters
Assumptionisten van Adrianopel aan hun
medebroeders te Konstantinopel geseind,
dat de stad nog voor 8 maanden voedsel
heeft. Het schoolonderwijs gaat door en
de gezondheidstoestand in de stad is
uitstekend. Alleen ontbreken suiker, pe
troleum en zout. Een Turksch officier
heeft uit Adrianopel aan zijn familie ge
seind, dat er overvloed aan schiet- en
mondvoorraad is.
Wederom wordt bekend gemaakt, dat
de bevelhebber Sjukri pasja de regee
ring nogmaals heeft doen weten dat hij
Adrianopel tot het uiterste zal verdedi
gen. Mocht hij tot overgave zich ge -
dwongen zien, dan zal hij eerst de stad
in brand steken.
In Mexico
was het gister voor de duizenden niet-
strijders, o. w. talrijke buitenlanders!,
weer een angstige dag geweest. Het kar
tetsvuur veegde de hoofdstraten leeg, en
de kogels vlogen zoowel de particulie
re huizen en kantoren, als de regee-
ringsgebouwen, voor welke laatste
zij bestemd waren binnen. De ko
gels uit de gewone en de machinege
weren bereikten alle hoeken van d'e stad.
In de legatiegebouwen van Cuba en Bel
gië was het niet meer +e hardiende
menschen, die er Zich in 'bevonden, moes
ten elders een heenkomen zoeken. Het
Fransche consulaat moest zijn kantoren
overbrengen naar "het gebouw van de
Fransche legatie.
De gezanten van Amerika Engeland
Duitschland en. Spanje hebben gisteren
een poging gedaan om Felix Diaz tot re
de te brengen. Zij waren in auto^s naar
het tuighuis gereden, maar mochten van
geluk spreken dat zij heelhuids den tocht
volbracht hebben.
De regeering en de opstandelingen
staan er beiden op, dat de strijd tot het
alleruiterste zal worden uitgevochten.
Uit Puebla wordt gemeld, dat er een
groote strijdmacht naar de hoofdstad on
derweg is om Diaz te helpen. De regee
ring van de Vereenigde Staten verwacht
dat de oproerlingen het zullen winnen
en dat spoedig de beslissing zal vallen.
Het Duitsche Centrum
dat de houding der regeering inzake de
Jezuietenwet nog niet verkroppen kan,
maakt het haar op alle wijzen lastig.
Thans weer bij de Marinebegrooting,
waarbij eergisteren door het Centrum
werd voorgesteld om den driejarigen
diensttijd voor de marine-artillerie en
infanterie op twee jaar te brengen. De
'minister verzette zich ertegen doch het
voorstel werd met de stemmen van Cen
trum en socialisten aangenomen. Deze
nederlaag van den minister zal waar
schijnlijk spoedig door een nog ernsti
gere gevolgd worden, daar het Centrum
in de commissie een resolutie heeft in
gediend, waarin bepaald wordt, dat toe
lagen voor tafelgeld niet gegeven wor
den tijdens den dienst in havens. Tegen
over deze resolutie heeft von Tirpitz zijn
„veto" uitgesproken en verklaard dat
hij, als dat voorstel wet zou worden hij
op zou houden staatssecretaris te zijn.
Waarschijnlijk zal het voorstel in de
commissie toch met de stemmen van
Centrum en socialisten aangenomen wor
den. Volgt de rijksdag dat voorbeeld
dan is het laatste uur voor von Tirpitz
geslagen. Of de regeering zou andere
maatregelen moeten nemen om von Tir
pitz te redden en den rijksdag moeten
ontbinden een dreigement, waarmede al
reeds enkele malen op bedekte wijzei
geschermd is. En een dreigement, dat op
de socialisten nog al eenigen invloed
uitoefent, omdat zij bang zijn, dat de
nieuwe verkiezingen gehouden zullen
worden onder de leuze van voor of tegen
de nieuwe militaire voorstellen. Zoodat
op die manier misschien von Tirpitz'
politieke leven nog kan worden gered.
QEMHNQD.
De Servische regeering heeft
haar gedelegeerden, die zij naar Rome
/.a» sLuren om een conaordaat te
sluiten, reeds benoemd.
Volgens de „Eitoile Beige" heeft de
minister van oorlog in de geheime
Kamerzitting een nota voorgelezen,
waarin wordt gezegd, dat de .mogend
heden het verlangen hebben te kennen
gegeven, x$iat België de plichten, die de
onzijdigheid oplegt, nakomt. De minister
heeft geen namen van mogendheden
genoemd. Volgens de „Uiernière Heure"
heeft de minister verklaard, dat de inter
nationale toestand zeer verward is. Die
aanzienlijke strijdkrachten, die ten Zuid
oosten en Oosten van België zijn samen
getrokken. leggen het land den plicht
op om de onschendbaarheid van zijn
grondgebied te doen eerbiedigen.
Na een vijfdaagsche bespreking heb
ben de drie voornaamste vakverenigin
gen van het Engelschespoorweg-
personeel, nl. de Bond van .Spoor
wegpersoneel, de Ailgemeene Vereeniging
van Spoorwegarbeiders en de Vereeni
ging van Sein- en Wjsselwachters tot
samensmelting besloten, onder den naam
Nationale Vereeniging van Sjpoonveg-
mannen. Het aantal leden der drie ver-
eenigingen bedraagt ongeveer 180.000.
Het Engelsche departement van
handel is met de voornaamste stoom
vaartmaatschappijen overeengekomen den
walvischvaarder Scotia te stationeeren bij
de Oostkust van Noord-Amerika, ten
noorden van de route der stoomschepen,
teneinde deze te waarschuwen voor
de aanwezigheid van ijsbergen en de
beweging van het ijs uit de poolstreken.
Die Scotia is uitgerust met een toestel
voor draadlooze telegrafie en kan daar
door in verbinding blijven met de sta
tions New-Foundland en Labrador.
Men verwaéht, dat de Scotia tegen
ft eind dezer maand zal vertrekken.
Gisternacht is brand uitgebroken
in het internationa 1 e station van
Portbou. Een aanzienlijke hoeveelheid
koopwaren en balen katoen zijn vernield.
De schade is zeer groot,
'Die cholera is te Kartal aan de
Zee van Marmora uitgebroken. 20 ge
vallen zijn geconstateerd.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot di
recteur van het postkantoor te Amster
dam' F. A. de Klerck Jr., thans inspec
teur 'der posterijen en telegrafie aldaar;
is aan mr. dr. G. G. ft Hooft eervol
•o islag verleend als substituut-griffier
bij de arrondissementsrechtbank te Rot
te i dam
is "benoemd tot substituut-griffier bij
gemeld college mr. dr. B. I. Zijlstra,
tl; is substituut-griffier bij de arrond.i
re ntbank te Groningen.
Tweede Kamerverkiezingen.
De liberale 'kiesvereenigingten te
Heemstede, Bennebroe'k en Hillegom,
hebben den heer J. Korthals Altes te
Zandvoort voorloopig candidlaat gesteld.
A, R. Partijdag te Hoofddorp.
>onderdag is te Hoofddorp de eerste
pa. tijcfag der Anti-revolutionaire kiesver
eenigingen in het district Haarlemmer
meer gehouden. Nadat de voorzitter, de
heer F. Roosjen, de talrijke aanwezigen
weikom1 had geheeten, voerde ft woord
Ds. Hogerzeil uit Vlissingen, die begon
met te wijzen op het buitengewoon groot
belang van een christelijke regeering.
Uitvoerig besprak hij daarna de socia
le vetgeving. De oude arbeider moet
geholpen worden. Gepraat is daarover
nu genoeg. Er moet wat gedaan wor
de: Wij willen verplichte verzekering.
Links wil staatspensionneering. Spreker
wijjt op de erbarmelijke houding in de
ze van idle 'linkerpartijen en zegt, Idat idloor
de verzekeringswetten van Minister Tal-
ma iet met behulp van een krachtige
vak uganisatie mogelijk zal zijn een flin
ken arbeidersstand in het leven te roe-
pe; Wij zijn voor verplichte verzekering
omdat de meerderheid van ons volk er
voo is. Wij moeten kunnen leven, ook
op den ouden dag, maar van de ver
diensten, die we in de kracht d/es le
vens hebben vergaard. Het middel daar
toe is de verplichte verzekering. Die ar
beiderswetgeving nu zal er komen, als
rechts maar aan het bewind blijft. Spr.
wees er nog op, <£at de liberalen alleen
de meerderheid niet zullen kunnen be
halen; dat heeft Rood'huyzen zelf deze
week nog in Amsterdam verteld. Spreker
eindligde met een krachtige aansporing
om1 'krachtig te weiken bij de verkiezin
gen.
Prof. H. H. Kuyper sprak daarna over
Christendom en Politiek. Spr. verbloem
de niet, dat er over de vraag, hoe de
christelijke beginselen op de staatkunde
dienen toegepast, onder de christelijke
partijen verschil van meening bestaat,
maar men moet ook niet overdlrijVen.
Het antirevolutionair beginsel is vrij
heid van 'kerk en staat. De staat zal vol
gen de ordonnatiën Gods. De christe
nen in ons land hebben begrepen, dat
een krachtig samengaan noodig was om
ons volk christelijk te houden. Spr. pro
testeerde tegen het verwijt, als zou dit
christelijk ministerie niets voelen voor
sociale wetgeving en bezwoer zijn hoor
ders bij de a.s. stembusstrijd alle ver
schillen te vergeten.
Jubilé N. R. K. Volksbond.
Bij de viering van het 25-jarig lustrum
van den Ned. R. K. Volksbond/, den 2de
Paaschdag te Amsterdam, zullen als;
feestredenaars optreden Mr. Aalbers;e en
de Zeereerw. Heer Rector v, d. Berg
uit Rotterdam.
De Hanze.
De Hanze, Bond van Roomsch Katho-
lie Vereenigingen van den Handeldiriji-
venden en Industrieelen Middenstand in
het bisdom Haarlem, houdt op Dinsdag
11 Maart te Gouda een centrale raads
vergadering.
Als bewijs van den vooruitgang van
den Bond d'iene, dat deze week te Rot
terdam 126 en te Den Haag 24 nieuwe
leden werden geïnstalleerd). Totaal op
2 plaatsen 150 nieuwe leden.
In Leiden moet het ook vooruit.
R.K. Vrouwenbond.
Te Haarlem is opgericht een afdeeling
van den R. K. Vrouwenbond. Nadat de
Zeereerw. heer rector L. van den Berg
een rede had geho.udien over de betee-
Tcenis en het doel van den R. K. Vrou
wenbond, traden 52 vrouwen als lid toe.
'n Navolgenswaardig voorbeeld.
De mol beschermd.
Bij Kon. besluit van 4 Februari j.l.
is bepaald, dat d'e mol vermeld zal won
den onder de diersoorten, nuttig voor
landbouw of houtteelt, zoodat thans d<e
mol behoort tot de van Overheidswege
beschermde dieren.
Ditzelfde Kon. besluit bepaalt voorts,
dat die bescherming hetzij geheel, hjet-
zij ten deele, tijdelijk en ondpr zekere
voorwaarden door d.e commissarissen
in de provinciën kan worden opgegeven.
Mannenadel.
Onlangs vergaderde te J^Jijmegen het
hoofdbestuur van „Voor Eer en Deugd"
Er werd een nieuw strijdplan opge
steld. In zoov.eel mogelijk vparochies zal
een afdeeling worden opgericht of.ten
minste een met de vereeniging verbon
den comité yan actie.
Zoodra in een bisdom een voldoend
aantal daarvan zal bestaan, zal men over
gaan tot het instellen yan een diocesaan-
comité, dat de algemeene actie zal lei
den.
Om daartoe zoo spoedig mogelijk te
geraken, besloot men voor ieder Bis
dom een yporloopige commissie te vor
men, bestaande uit twee leden van het
hoofdbestuur, die thans elk bisdom ver
tegenwoordigen, en die ledfen geeste
lijken of leeken welke deze daartoe
zullen aanwerven.
Als zoodanig treden op voor het Bis
dom Haarlem: pastoor J. M. J. van
Rooij te Tholen, en mr. R. P. Ledeboer
te 's Grayenhage.
Naar men weet bestaat „Voor Eer
en Deugd" uit" twee afdeelingen, een
mannen- en een j ongel ings afdeeling. De
laatste heeft enkel tot doel yersterking
van den eigen wil in den strijd) om'de
zuiverheid der zield(e eerste wil .bo
vendien bestrijden d|e openbare .onzede
lijkheid.
De uitsluiting in de sigaren-industrie.
,Het hoofdbestuur van den Intern. Si
garenmakers en Tabalksbew erk e rsbo nd
heeft aan een man van het Hibld. ver-
klaard d#t het f 45.000 in kas heeft.
Maar de Katholieke organisatie, zei men
verder, heeft ook een flbike kas en er
zullen heel wat vrijwillige bijdragen-vlo ei-
en. De sigarenmakers zelf zijn door de
uitsluiting geestdriftig geworden voor
hun organisatie. Geen drie weken, maar
