12
BUITENLAND.
4e Jaargang.
No. 1016.
Bureau OUDE SlMOBL 54. UEIOUN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
PIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per Week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vj, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Februari
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentlëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Smokkelpohtiek
Wat hebben we toch een onbetrouw
bare regeeringI Die voert „smokkel-
jolitiek".
Wat doet ze dan in 'tgeheim?
Neen, niet in ;t geheim. Open en bloot
doet zij zulksten aanschouwe van
iedereen.
Leg dkt eens uit.
Wel, in 't voorstel tot Grond we ^her
ziening komen ook eenige veranderingen
voor betreffende: de koninklijke macht,
welke de Regeering „bij de gratie Gods"
wil doen uitoefenen; de besloten gods
dienstoefeningen, die voortaan niet louter
elaten", doch „vrij" zullen zijn, en
de armenzorg, welke evenals het
onderwijs in den vervolge van over
heidswege aanvullend zal worden be
oefend.
t staat allemaal, min of meer uit
voerig toegelicht te lezen in de Regee-
ringsvoorstellen. De Hoefijzermedewer
ker van ;,t Hbid. heeft het er dan ook
netjes im gevonden.
Indien hij zich nu bepaalde tot het
bestrijden der wijzigingen, zouden we
daar 'tis immers zijn goed recht
niets tegen hebben, al wil het ons b.v.
niet duidelijk worden, waarom gods
dienstoefeningen nu nóg al niet gewoon-
eg „vrij" mogen worden verklaard.
Schr. gaat echter verder. Aan 'teind
zijner beschouwingen zegt hij:
„Misschien zou men, bij nog nadere
beschouwing, meer van zulke clericaal-
reactionaire gauwigheden in de voor
stellen van dit kabinet kunnen ont
dekken.
„Ter waarschuwing kunnen de hier
gesignaleerde echter voldoende zijn.
„Wanneer men onze Grondwet theo-
cratiseeren wil, dan moge het in elk
geval ronduit geschieden. Openlijk.
„Niet in smokkeltrant."
Zoo'n boosaardige regeering toch, hè!
Wat zij wil en wenscht drukt zij open
lijk af, zoodat iedereen het lezen kan.
jiebt ge ooit stiekummer smokkelarij
gezien
Minister Heemskerk want dat is
de snoode aanvoerder der „clericaail-
reactionaLre" smokkelaars krijgt dan
ook zijn trekken al thuis.
Hoefijzerman heeft hem in de gaten
en waarschuwt de douanen, d. w. z. "die
[kiezers
Nu zijn deze in twee partijen verdeeld.
Voor zo «ver ze van de linkerzijde ko
men aantollen, zullen ze metangstige
gezichten de n. b. eerlijk uitgestalde con
trabande onderzoeken en hun oordeel
staat al vast: „Mag niet passeeren."
D^e douanen echter, die van rechts
komen, zeggen rustig: „Wat 'n kouwe
drukte. Moet je pns daarvoor op
schrikken."
V Een treurige geschiedenis.
Dat het bij de overwinning van de lin
kerzijde een treurige geschiedenis zou
worden, is reeds meermalen aangetoond.
Nu ite niemand minder dan de heer Roodi-
huyzen dat weer eens komen bevesti
gen in een algemeene vergadering van
de Amsterdamsche Studentenvereniging
Spr. verklaarde, dat als de vrijzinnigen
geen meerderheid kregen in de Kamer
buiten de socialisten en op een
meerderheid zonder de socialisten
durft zelfs de stoutste onder hen niet
hopen de sociale wetgeving zou moe
ten worden stopgezet I Wat er dan tot
stand zou gebracht worden Niet veel
bizonders, want de vrijzinnigen zouden
ernstig worden bemoeielijkt door de so
ciaal democraten. De beer Roodhuyzen
zeide het onomwonden: Het is de erva
ring geweest van elke vrijzinnige regee-
ringeri, dat zij door de sociaal-democra
ten veel ernstiger bemoeielijkt werd dan
clericale regeeringen.
t Is dus niet te somber gezien, als,'wij
beweren, dat het een treurige geschiede
nis zou worden als links zou overwin
nen. Maar 't zal. Hs we al onze krachten
'nspannjn, niet zoo ver komen!
Toch de vrijzinnigen steunen.
Op dezelfde vergadering, waarvan wij
boven spraken, heeft ook de heer Troel-
sha h t wo^H 've> o r De korte inhoud
van di jn<= <e 1 s- v z n tegen de
coiren'r-t e w 'rn niet meè met de
vrijzinnigen
„Waarom", goo ri ejp spreker de vrij
zinnigen toe, „waarom wilt ge ons aan
U en U aan ons binden? Omdat er
eenige punten zijn, waarop wij met U
niet kunnen medewerken, omdat gij
ónze critiek den mond wilt snoeren,
waardoor de arbeidersklasse een be
langrijk gedeelte vpn de, door haar
veroverde macht zoude jnboeten."
De arbeidersklasse ?ou een belang
rijke gedeelte van de door haar verover
de macht inboeten, als de vrijlzinnigen
aan het bewind kwamen 1
Een mooie bekentenis, die wij dienen
te onthouden, want de sociaal-democra
ten zullen toch bij de verkiezingen de
vrijzinnigen steunen I
AluEVIE^. OVERZICHT.
Steeds maar blijft het doorregenen van
tegenstrijdige berichten over de
Oorlogsgebeurtenissen
Van beide kanten beewerj nien aan
de winnende hand te gijn en jie tegen
partij groote verliezen, duizenden aan
dooden en gewonden te hebben toege
bracht. Ter kenschetsing een paar. De
Konstantinopelsche „Alemdar" meldt,
dat op 8 Februari vrijwilligers bij
Razitan, op vier barken, een aan
val deden op den Bulgaarschen oe
ver. en alle strategische punten bezet
ten. Zij kwamen daarbij in gevecht met
een bataljon (Bulgarenhetjjüvecht duur
de drie uren. De Biulgaren verloren 600
dooden en gekwetsten, de vrijwilligers
28 gewonden.
Toen de Bulgaren versterkingen had
den konden de vrijwilligers zich insche
pen met medeneming der gewonden.
Uit Sofia 'dit bericht: Het tiende batal-
jon van de Bulgaarsche kusttroepen viel
de Turken, die te Odima aan wal gingen,
aan. Deze vluchtten daarop naar hunne
schepen met achterlating van 25 dooden.
De Bulgaren namen 16 Turken gevan
gen. Drie Bulgaren sneuvelden en 18
werden gewond.
Daartegenover staat een bericht, dat
nog niet door de Turken is tegengespro
ken en voor hen zeer. ongunstig is. Van
boord van het stoomschip Roumanie
wordt uit de Zwarte Zee per dradeloos
telegram geseind: De Turksche kruiser
Assan-i-Tewfik is o.p een rotsbank, dich
bij Karaboeroen,1 geloopen. Het voor
schip staat vol water. De toestand van
den kruiser is bijna hopeloos.
De Bulgaren, die de kust bezetten,
richten hun kanonen op de stoomsche
pen dié het reddingswerk willen verrich
ten.
De beschieting van Adrianopel duurt
onveranderd voort en weer hebben de
consuls ten derde male aan de gezan
ten te Konstantinopel een gemeenschap
pelijk telegram gestuurd, waarin zij zeg
gen dat de Bulgaren steeds yportgaan,
met verkrachting van alle watten van
menschelijkheid, de stad te beschieten.
De Bulgaren weigeren echter hierin
verandering te brengen, wellicht om
daardoor de mogendheden tot spoediger
ingrijpen te dwingen.
Volgens de Neue Freie Presse gelooft
men in wellingelichte kringen te Wee-
nen dat de mogendheden den wensch
der Porte om tusschenkomst in pverwe-
ging hebben genomen en besloten heb
ben tot inteiwentie, die echter "alleen
zal geschieden op den grondslag van
de nota der mogendheden.
Omtrent de
revolutie in Mexico
wordt uit New-York aan het „Berl. Ta-
geblatt." geseind
„In de stad Mexico was het gisteren
rustig. Diaz handhaaft de orde en de
toestand scheen, vergeleken bij eergis
teren, weinig veranderd. Diaz wil alle
geweld vermijden, in de hoop dat lrj
de stad spoedig geheel in handen krijgt
Daarom maakt hij zijn bedrgiging om
het nationale paleis, Waar de aanhan
gers van Madero zich hebben verschanst,
te bombardeeren, niet waar. Zijn dralen
wordt echter beschouwd als /wakheid,
vooral door de lagere volksklassen, die
nog niet besloten hebben aan welke zijn
de zij zich zullen scharen.
Een paar honderd aanhangers van Ma
dero moeten uit de orovincie naar de
stad vertrokken zijn De particu ierhmV
zen winkels en banken zijn, in afwach
ting van ongeregeldheden, zeer sterk ge
barricadeerd. Allerlei zonderlinge ge
ruchten doen in de stad de ronde.
Na een bespreking van den toestand
in Mexico besloot de regeering te Was
hington twee pantserschapen van het At
lantische eskader te zenden naar Vera
cruz en Tampico en tv^ee andere sche
pen naar Mazatlan en Acapulco. In de
Amerikaansche regeeringskringen schijnt
men echter een beslissenden stap te wil
len vermijden tijdens de laatste weken
van het presidentschap van Taft."
De Engelschen hebben zich een
Luchtvaartwet
gemaakt die reeds in tweede lezing door
het Lagerhuis is aangenomen. Dieze geeft
aan de overheid de bevoegdheid', .in het
belang van de veiligheid en de ver*
dediging van het land het vliegen over
zekere terreinen te verbieden en te bepa
len waar luchtvaartuigen, uit den vreem
de herkomstig, moeten landen. Indien
luchtvaartuigen zich niet aan de bepalin
gen houden en zij de voorgeschreven
seinen niet gehoorzamen, kan er op ge
schoten worden.
Seely, de minister van oorlog, zeide
bij de behandeling, dat het wetsontwerp
natuurlijk niet tegen eenige vreemde
mogendheden is gericht, maar dat het
bestemd is om kwaadwilligen te beleb-
iten te vliegen boven plaatsen, waar
brandbare goederen worden bewaardk
hetgeen groot gevaar voor de inwoners
zou kunnen opleveren
Het ontwerp bevat ook nog een bepa
ling dat op een gegeven sjgnaal een
vlieger moet landen terwijl anders qp
hem zal geschoten worden.
't Is de vraag op \ien ylieger zich
daarvan veel zal aantrekken en of er wel
een speciaal kanon bji de hand is.
UhMLNGD.
Prins Ernst August van
Braunschweig-Lüneburg heeft verzocht
in het Pruis.ische leger te mogen
worden opgenomen. De keizer zal aan
dezen wensch gehoor geven en den Firins
in het huzaren-regiment Ziethen doen
opnemen.
De oudste zuster des Pausen,
Rosa Sarto, die reeds gedurende 25
dagen ziek was, ïs gistermiddag om 12.15
tengevolge eener verlamming overleden.
,Het bericht van haar dood trof den
Paus smartelijk.
Het Japansche ministerie
heeft ontslag genomen. Admiraal Yarna-
moto zal optreden als eerste minister.
Naar uit Kaïro gemeld wordt, zal
ita het sluiten van den vrede tussehen
Turkije en de Balkanstaten ook in den
staatkundigen toestand van Egypte een
belangrijke w'ijziging plaats grijpen. In
welingelichte kringen zegt men, dat de
„onafhankelijkheid van Egypte zal ge
proclameerd worden. De khedive
wordt „k o n i n g", terwijl Engeland het
protectoraat over Egypte zal aanvaarden.
Van 30.000 stokers, werkzaam bij de
Eastern Railroads, heeft 961/2pet.
zich ten gunste van de staking uit
gesproken. De vertegenwoordigers der
werklieden beraadslaagden met 'die ge
delegeerden der directie en boden een
soort ultimatum aan, dat verworpen werd;
daar het aanvaarden ervan een meer
uitgaaf van twaalf millioen mede zou
brengen. Na afloop der conferentie be
sloten de stokers een schriftelijk voorstel
aan de werkgevers te doen, maar niet
onmiddellijk te gaan staken.
BINNENLAND.
Tweede Kamerverkiezingen.
De vrijzinnige kiesvereeniging te Leiden
heeft gisteravond prof. mr. J. E. Heeres
(U.L.) candidaat gesteld.
Prof. Heeres is thans derhalve de can
didaat van de drie vrijzinnige kiesver-
eenigingen.
Volgens de V,N. Haarl. Crt." zullen de
Chr.-His to ris che Unie en de R. K. Kies
vereeniging te Haarlem dr.- De Visser
de candidatuur aanbieden. Met de anti-
rev. partij heeft men nog geen overeen
stemming verkregen.
Katwijk- Leiderdorp
De „N. H.aariemsche Courant" houdt
de juistheid vol van haar mededeelingen
over de pogingen, die door het bestuur
der Centrale van Katwijk-Leiderdorp aan
gewend worden om tegenover den zit-
tenden Chr.-Historische een Katholiek te
stellen.
Her bad spreekt vervolgens den
wensch uit, dat in het belanjg der coa
litie wat iets méér beduidt dan de
vraag of in de Tweede Kamer uit Kat
wijk een Christeliik-Historische dan wel
een Katholiek wordt afgevaardigd het
advies van het Hoofdbestuur van den
Algemeenen Bond door de Centrale zal
worden gevolgd!
Deze wensch is ook ons, zooals wij
reeds meermalen te kennen hebben ge
geven, uit het hart gegrepen.
De „N. H, Crt." gaat intusschen niet
m op onze bewering, dat haar publicatie
berust op de indiscretie van haar be
richtgever.
Bidden voor de verkiezingen.
Z. Dl Hoogw. Mgr. Wi. van de Ven,
bisschop van 's-BosCh, heeft aan de pries
ters van zijn diocees eene bijzondere
oratie in de H. Mis en aan de religieusen
gebeden voorgeschreven voor den goe
den afloop der a.s. Juni-verkiezingen.
Precies als bij ons.
Namens het Katholieke Volk, van Cu
racao is een protest uitgebracht tegen
een besluit van den Kolonialen Raad.
Het betreffende besluit van dien Raad
onthoudt het Vicariaat een som van
f 16.000 ten behoeve van het Katholiek
onderwijs, waarvoor dat Vicariaat reeds
een "halve eeuw de zwaarste persoon
lijke en geldelijke offers heeft gebracht.
Eir zij hierbij herinnerd, dat Curacao
55.160 hewoners telt, van wie n i e t m i n-
d e r dan 48.000 den Katholieken gods
dienst belijden. Tengevolge van het door
drijven van 'zeven leden van den Kolo
nialen Raad is een besluit genomen,
waarbij aan 48.000 Katholieken wordt
geweigerd, wat aan 7000 andersdenken
den wordt toegestaan.
Op de openbare school zijn 1148 leer
lingen. Elk hunner kost het gouverne
ment neg en tig gulden. Op de Ka
tholieke school zijn 4907 leerlingen. Voor
elk hunner wordt door het gouverne
ment slechts zes gulden besteed.
Terecht wordt in bedoeld protest ge
vraagd Is dat geen onduldbare on-
rec htvaardigheid?
Precies als bij ons 1
Eerste Kamer.
H. M. de Koningin heeft hedennamid-
dag tegen 4 uur de leden van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal en corps in
audiëntie ontvangen.
De uitsluiting in de sigaren-industrie.
Vrijdag zal ook in Den Haag de uit*
Si uiting van de georganiseerde sigaren
makers door de fabrikanten aangeslo-
t.n bij de Vereeniging B. Z. H. in
werking treden.
De Kamer van Arbeid voor de vqd-
dings en genotmiddelen te 's Gravenhagle
heeft der bovengenoemde vereenigingj
h 'ar tusschenkomst aangebodendoch
d.ze werd niet aanvaard.
Het personeel van de sigarenfabriek
van den heer G. Heeres te Oude; Pekela
is tegen 15 dezer ontslagen.
De Gebroeders van Schuppen te Vee>-
n endaal hebben aan 40 sigarenmakers te
gen 17 dezer het werk opgezegd.
Zaterdag zullen, haar men ons mede
deelt, de besluiten van het patroonsver-
,b >nd aan de werkliedenorganisaties wor
den meegedeeld. Dan zal ook de pers
van een en ander worden ingelicht
Politieke hartstocht.
De Haagsche redacteur vaij. de „Maas
bode" deelt het volgende mede:
„Dinsdagmiddag moet, naar ons ter oore
kwam, de heer 'Patijn, unie-liberaal af
gevaardigde van Zierikzee, blijk hebben
gegeven, hoe sterk nu reeds op hem de
demoraliseerende invloed der komende
stembus werkt.
De pauze was begonnen, toen de heer
Patijn, nog in de Kamer, den heer
Talma toevoegde, dat hij veel Ministers
hc.d gekend, maar geen voor wien hij
zoo een totaal gebrek aan achting had.
\\n deze woorden, die aan ongebrei
delde politieke hartstochtelijkheid allies
overtreffen, wat we tot nog toe ver
namen, waren meerdere leden der Kamer
ge uigen. "Zoowel links als rechts vindt,
n. ar we verder vernamen, deze beleedi-
ging de ernstigste afkeuring. Onnoodig
ook te zeggen, dat heel het land met
die afkeuring zich vereenigt. In de Kamer
zagen we gistermiddag den heer Patijn
in langdurig gesprek met den heer Loh-
man, zeer waarschijnlijk over dit onder
werp, dat niet weinig emotie heeft ver
oorzaakt"
Een waardig protest tegen die uit
latingen van den heer Patijn vormt wat
de heer Nolens gisteren in de Kamer
(sprak
„Zij, die getuigen waren van den
arbeid van den Minister ook bij dit ont
werp, en daarbij rekening houden met
zijn anderen, zoo omvattendeni arbeid'-
zoo inzake het mijnwezen zullen, als
het ontwerp niet wordt aangenomen pf
als gevolg van een politieke .gebeurtenis
niet uitgevoer'd, zeker zeggen, dat ze
den een Minister zooveel kracht, talent
ijver, arbeid en toewijding aan de ïak
der arbeiders heeft besteed."
Het Ministerie-Heemskerk.
Heden is het vijf jaar geleden, dat het
kabinet-Heemskerk optrad: het eerste
lustrum dus. De terugblik qp die 5 jaren,
aldus de „Nederlander", waaraan wij dit
ontleenen, biedt velerlei herinnering,
maar allermeest wel die aan de vele
persoonswisselingen, welke ons Ministe
rie, door allerlei oorzaak, had door te
maken. Om te beginnen bij het Departe
ment, dat nog zoo pas zijn chef door
den dood verloor: aan Justitie maakte
de heer Nelissen plaats voor den heer
Regout, en de$e stierf den 17en Jan. j.L;
aan het hoofd van het Departement van
Marine stond de heer Wentholt, tot
7 Mei jL, toen hij ontslag nam; sindsdien
is het Departement zonder vasten chef,
en wacht het de samensmelting met
Oorlog. De portefeuille van Oorlog was
achtereenvolgens in handen van drie
ministers, generaal Sabron, generaal Cool
en majoor Colijn. Waterstaat kwam va
cant door het overlijden van mr. Bevers,
die werd opgevolgd door mr. L. H.WL
Regout. En aan Koloniën ging aan den
tegenwoordigen minister De Waal Male-
fijt de heer Idenburg vooraf, die sedert
benoemd werd tot gouverneur-generaal
yan NederL Oost-Indië.
Met twee ministers-ad-interim gedenkt
het Kabinet z'n "5-jarig bestaan: Min.
Heemskerk, die Justitie, en Min. Colijn,
die Marine onder zijn hoede nam. Alleen
de Ministers Heemskerk, Kolkman, De
Marees van Swinderen en Talma hebben
de 5 jaren volgemaakt.
De „Nederlander spreekt aan Ji silot
van dezen korten terugblik den wensch
uit, dat ook het tweede lustrum moge
„bereikt worden. Een wensch, waarbij ook
Wij ons gaarne aansluiten.
KORTE KRONIEK.
De Koningin woonde gisteren in het
Artilleriepark te Scheveningen proeven
bij met een nieuw snelvuurkanon.
H. M. schonk bij die gelegenheid ook
Hare aandacht aan het gestrande schip
„Ingeborg".
Uit Stad en Omgeving.
LEIDEN, 12 Februari.
leder die zich wenscht op te geven als
Loon-, Huur-, Pensioen-, Spaarbank- of
Examen-Kiezer, of die er aau twijfelt, of
hij Belastingkiezer ls zooder tich aan to
meldenleder ook, die niet weet, of hij
recht heeft op de Kiezerslijst te komen,
wendo zich tot het Bestuur der Jonge (lard-j
dat zitting houdt heden-, Donderdag- en
Vrijdag-avond in het Gebouw van den R.K.
Volksbond op het Rapenburg.
Niemand stelle het langer uit dannoodlg Is.
De vrijzinnige kiesvereeniging hier
ter stede heeft gisteren besloten tot sa
menwerking met de Unie-liberale kies
vereeniging Thorbecke en de Vrijzinnigj-
Democratische kiesvereeniging bij de a.:..
.periodieke Staten- en gemeenteraadsver
kiezingen. Tot bestuursleden werden ge
kozen de heer J. W. M,uller en P. du
Croix.
De dirigeerend officier van gezond
heid dr. Pronk, chef van de militaire
ziekeninrichting alhier, zal tegen 1 Mei
a.s. den militairen dienst met pensioen
verlaten.
De heer C. E. de Boer, onderwijzer
alhier, is benoemd tot tijdelijk hoofd
der openbare school te H oogma de.
Mr. dr. J. Schokldng, predikant bij
de Ned. Herv. gemeente alhier, zal 'op
21 Febr., 14 Maart, 4 April en mogelijk
op 25 April' in een collegezaal van de
Universiteit lezingen houden over „dT*
maatschappelijke vragen uit Christelijk
oogpunt bezien". De toegang zal vrij zijn
voor studenten van alle faculteiten.
De Leidsche afd'eeling der Zuid-
HollandscheVereeniging voor Volkskunst
en Kunstnijverheid heeft besloten de
