DE TWEE VRIENDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. No. 1006. Bureau OUDE SINGEL, 34, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. )1T BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering i het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week 1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V3 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aan den schandpaal. De „Nieuwe Roti Crt." heeft „aan |en schandpaal" genageld een exem- >laar van „De Heilige Familie", Zon- >lad voor 't Katholieke Huisgezin! Melk ;n gruwelijk misdrijf heelt dat alom >ekende en verspreide blaadje dan [be dreven? Wij mogen er onze lezers, van wie velen geabonneerd zijn op „De Hei ige Familie" niet onkundig van laten zullen daarom er een nauwkeurig ;xposé van geven. In het nummer van 5 Januari komt roor een artikel „Een toekomstbeeld. Als 1913...." Daarin wordt verhaald, ;dat een huismoeder bezoek krijgt van een tastoor, die haar komt mededeelen, ;dat laar dochter uit het land verbannen is. Die moeder antwoordt, dat zij reeds ïad vernomen, dat haar .dochter „in 't jpenbaar in zonde leefde" en u.t zij m zeker om dat „schandelijk leven" is veroordeeld. De pastoor moet haar echter uit hare dwaling helpen en haar zeggen, dat niet deze dochter, doch 4e andere', de religieuze, uit liet land is verbannen. >,De kuische religieuze, die dag en nacht waakte aan het bed der arme ziekeiij, die zoo dikwijls den honger van het arme weeskind heeft gestild, die de troost was der weduwen, de hulp der ouden dagen, die juist is veroordeeld ge worden om 'haar vaderland te verlaten. Waarom? Omdat zij religfeuze^ is. Dat andere vrouwspersoon, het uit vaagsel der maatschappij, de schande ba rer sekse, laat men met rust; die wordt geëerd door die liberalen en socialisten in 't land." Deze laatste woorden vooral wekken de diepste verontwaardiging op bij de „Nl R. Crt.". Om deze laatste woorden vooral betitelt zij dien pastoor als een ,min heerschap". Maar laten wij de woorden' eens ver gelijken met de nuchtere feiten. Is het geen feit, dat door liberalen en socialisten nooit iets tot stand zou zijn gebracht, gelijkend op de bestaande Redelijkheids wetten? Is het gei! feit, dat zoowel liberalen als socialis.en. zich hebben gekant regen vele bepalingen van de zedelijkheidswetten, ais strijdend met dé persoonlijke rijheid, net de meening van anderen.? En ligt in dat eerbiedi gen van de persoonlijke vrijheid van die meening van anderen geen eer en van de personen, die zuik een meenrng aanhangen. Ddt van den eenen kant. En van den anderen kant: Is het geen feit, dat waar liberalen en socialisten aan de regeering zijn giekomen, de reli gieuzen verdreven zijn getuigen Frank rijk en Portugal. Is het geen feit, dat ook hier gesproken is van menschen „vau gering allooi", doelend op d!e kloos terlingen? Slotsom is, dat die pastoor uit liét artikel van „Dé Heilige Familie" het niet zoo ver mis had. En dien door de „N. R. Crt." vcor den dag gehaalden schandpaal willen Wij gaarne gebruiken, doch niet om er het bewuste nummer van „Die Heilige Fa milie" aan op te hangen, doch om er FEUILLETON. 103) Hij wees naar de trap, die uit de zaal naar de bovenverdieping voerde en ging voort: Daarboven hebben wij prachtige kabinets, salons voor een „prins, kamer voor een hertogin en er zijn meermalen prinsen en hertoginnen geweest. Zij zul len er niet meer komen. Met minachting voegde hij er bij: Thans ziet men hier slecht? naai sters en kameniers, met handwerkslieden en soldaten of, nog erger jacobijnen. Bah Wellicht zou hij zich nog verder ver diept hebben in het maken van vergelij kingen tusschen het verleden en het he den, wanneer niet een tweede bezoeker was binnen gekomen, gekleed zooals de eerste, alleen was .Ijij in een grijzen mantel gehuld, jong, zooals hij, maar iets grooter, iets forscher gebouwd. Pierre Lasson riep hem toe: Ha, zijt gij daar, jean? Jean de Trémazan drukte zijn vriend de hand en deze bestelde: op te schrijven deze waarheid: Dat de liberaler en socialisten 'in verschillende landen de religieuzen hebben verbannen, die een zegen zijn voor de maatschappij, terwijl zij meermalen hebben getoond te eerbiedigen de „rechten" van hen, wier zeden de maatschappij tot verderf strekken. KAMEROVERZICHT. TW EEDE KAMER. ^De H. Familie." Neutraal onderwijs. Analphabeten. De vrijzinnig-democratische afgevaar digde, de heer Bos, is gisteren komen aandragen met het hiervoor door ons besproken stuk uit de „N. Rotterd. Crt." naar aanleiding van een artikel in het Zondagsblad „De Heilige Familie". De minister antwoordde in zijn repliek, dat hij van meening was, dat er „bedenke lijke trekken" in het bewuste artikel voor kwamen. Zou de minister niet tot deze meening gekomen zijn, doordat hij van dat artikel een indruk kreeg, die niet bedoeld is, maar gemakkelijk wordt op gewekt doordat d£ „N. R. Ct." deze woorden onderstreepte: die (de vrouw, die de schande harer sekse is) wordt geëerd door de liberalen en socialisten, j Volstrekt wil men hiermede niet zeggen, dat iedere socialist en liberaal zulik een vrouw eert, doch dat de liberale en so cialistische beginselen haar niet per se veroordeelen, hare „rechten" in verschil lende omstandigheden eerbiedigen, dik wijls hare persoon eeren. Men kan de woorden van het Zondagsblad wat voor zichtiger, wat minder boud wenschen een verwjjt behoeft ons daarover zeker niet te worden gemaakt door de liberalen en socialisten zelf, die hun woorden 'beslist niet op een goudschaaltje wegen, en hun meening op een meer dan bru,te wijze verkondigen! Wat de debatten over het openbaar en bijzonder onderwijs betreft Door minis ter Heemskerk en den lieer Van Wijn bergen is nog eens op een allerduide lijkste wijze aangetoond, dat neutraliteit bij het onderwijs een onding is. Absolute neutraliteit heeft, zooals de afgevaardigde van Eist opmerkte geen grenzen. Als men rekening rjioet houden met de over tuiging van alle ouders, wordt de leer stof steeds meer beperkt. Al wat strijdt met eenige bestaande overtuiging moet worden ontzien, moet eigenlijk uit het leerprogram geschrapt worden. 'De heer Van Wijnbergen gaf ook nog zoo'm paar keurige statistische cijfers, waarvan spr. terecht zeide, dat zij ,d'e linkerzijde aanleiding moesten geven tot nadt.i.ken en... tot bescheidenheid'. Het percentage der analphabeten bedraagt in Drente 3,6, in Groningen 1,3 en in Lim burg 1/2- Het donkere..w. Katholieke Zuiden! Werkelijk, het zijn cijfers om te onthoudenI Als we zoo iets mee dragen van de vergadering van gisteren, dan mogen we vergeten alle mogelijke kleinigheden, die de linkerzijde ter sprake bracht om te „bewijzen" de verderfelijk heid van be+ bijzonder ouderwijs. Avondvergadering. De Marineborid. lD|e minister van Marine, de heer Colijn, is een vijand van halve maatregelen. Dat toonde hij weer gisteren in een krachtige, soms zelfs dreigende redevoering. Meer- dart de materieele kwestie is het perso- neel-vraagstuk behandeld. In den laatsten tijd is er zooveel geschied zelfs daden van sabotage dat het inderdaad' de plicht onzer volksver egenwoordiging is aan dit vraagstuk ernstige aandacht te schenken. Door verschillende afgevaar digden, o.a. den heer Van Wassenaer van Catwijck, is geweien op het, het gezag afbrekend optreden van den Marinebond. De minister vertelde omtrent de pressie, door dezen bond geoefend', merkwaar dige dingen. Voor krasse maatregelen (zou hij desnoods niet terugschrikken, al zou hij aan den anderen kant gaarne doen wat mogelijk was om de positie van de schepelingen te vefbeteren. Het goede, en eemg-goede standpunt q— Nog een flesch wijn en een glas. Toen de bediende het bestelde bracht, vroeg hij hem: Hoe heet gij"? Vroeger noemde men mij Lucïen, maar sedert er andere klanten z,ijn geko men, hebben ze mij een anderen naam gegeven. Zij hebben u verdoopt, zooals de maanden van het jaar, zooals de dagen, zooals de straten, zooals de heiligen, zocals alles. Ja, zij noemden mij Brutus, vol gens de nieuwe mode. Och, ik moet mijn klanten nu ook -anders noemenl dan vroeger. Tegenwoordig mag ik al leen zeggen burger en burgeres, vroe ger was het steeds monseigneur, me vrouw en hertogin. Die woorden „burger" en „burgeres" stonden hem tegen, dat was duidelijk merkbaar en hij deed ook geen moeite om liet te verbergen voor de twee jon gelingen, die hem vertrouwen inboet zemden. Pierre Lasson had medelijden met dén man en wilde hem troosten. Hij schonk'hern nog een glas wijn in en zegde Laten wij drinken o,p den voor spoed van Les Porcherons, mijn vriend. Die goede tijd zal nog wel terugkeeren ALGEMEEN OVERZICHT. Nu gistermorgen eer'st nog plotseling te zijn afgelast is toch gistermiddag aan den. Oostenrijkschen gezant de antwoord-nota der Portè aangeboden. In dat antwoord verklaart de Turksche regeering gaarne te willen erkennen dat sluiten van den vrede ge heel overeenkomt met haar wenschen en belangen. Zij is overtuigd, dat er ten spoedigste een einde moet komen aan den strijd, die geenszins! door de regee ring is uitgelokt. Zij meent er echteri op te moeten wijzen, dat zij reeds' onmis kenbare blijken van haren verzoenenden: geest heeft gegeven door zich bereid te verklaren tot het brengen van zware offers. Daar Adrianopel een bij uitstek Mo-1 hammedaansche stad is0 de .tweede hoofdstad van het rijk en onbetwistbaar ten nauwste verbonden met het rijk, heeft het gerucht, dat de stad zou wor den afgestaan, ontstemming gewekt in het geheele iand. Die beweging was zoo sterk, zij zelfs geleid fe&ert tot het aftreden van het vorige kabinet Toch heeft de regeering, ten einde een be wijs te geven van den verzoenendenl geest waarmede zij bezield is, besko ten zich te voegen naar den. wil der mo gendheden ten opzichte van .een deel van Adrianopel, gelegen aan den rech teroever van de Maritze, met behoud echter van de moskee, de mausolea en andere historische en gods.dienstige r'eli- quien in het gedeelte van de stad, dat op den linkeroever gelegen is. Het is be slist noodzakelijk, dat dit ged.eelte van de stad onder directe Turksche souve- reiniteit blijft zal het land niet wor den blootgesteld aan een beroering, die de ernstigste gevolgen zou kunnen heb ben. Ten aanzien van de eilanden ini de Egeïsche zee wijst de regeering erop, dat een deel dier eilandjen, wijl zij in en misschien zelfs heel spoedig. Laat ons nu alleen. Ik moet met mijn vriend over zaken spreken. i Brutus glimlachte en verwijderde zich bescheiden. i Toen wendde Pierre zich tot zijn! vriend en (vroeg: Hebt ge haar gezien' 1 ,De graaf keek, evenals zijn vriend te voren had gedaan, de plaats jeens rond waar zij zich bevonden. Er was belangstelling, maar ook een weinig ongerustheid in zijn blik. Pierre stelde hem gerust. Trouwens, zij waren in staat om zich te Verdedigen. Onder hun mantel droegen zij, aan een riem om het lichaamv een koppiel pistolen, zorgvuldig geladen en, naar het voorbeeld Van de muscadins bij Vé- ry, hadden zij stevige stokken bij z'ich, die wei in staat waren eerbied af te dwingen. ,De graaf antwoordde: Ja, ik heb haar gezien en dat deed mij veel genoegen. Waar i,s zij? In een prachtig huis, dat zeker vroeger door een /voornaam heer be woond werd. i Allêcfi i? Weineen, zij is in dienst van een de onmiddellijke nabijheid van de Dar- danellen zijn gelegen, onmisbaar zijn voor de verdediging van 4e hoofdstad, terwijl de andere een integreerend d,eel vormen van de Aziatische bezittingen1 van het Rijk en niet minder onontbeerlijk zijn voor de veiligheid van Klein-Azië. De Porte geeft vervolgens' te kennen zich te willen nederleggen bij hetgeen de mogendheden zullen beslissen om trent het toekomstig lot der eilanden^, die door de Balkangealiëerden zijn be zet, op voorwaarde, dat rekening werd gehouden met de genoemde overwegin gen en zorg wordt gedragen voor het ongeschonden bezit van de Dardanelles dat de Porte beschouwt als een ^uaes.tie, die voor Europa van het grootste belang is. De regeering, overtuigd, dat de mo gendheden, die bezield, zijn met den geest van rechtvaardigheid, den omvangt van de offers, waartoe de Porte zich reeds bereid heeft verklaard/ zullen er kennen en zullen toegeven, dat de Porte het recht zou hebben eiken nieuwenl eisch, dien de geallieerden misschien, zouden kunnen stellen, van de hand te wijzen, neemt nota van de bereidwillig heid der mogendheden om haar te steu nen bij de wegruiming van de door den oorlog veroorzaakte nadeelen en bii ha re pogingen om de natuurlijke hulpbron nen van het land ruime- te doen vloeien. De regeering bezweert de mogendhe den om naar recht en billijkheid te er kennen dat de reeds gebrachte opoffe ringen groot zijn en dat de Porte het recht zou hebben eiken nieuwen eisch van de Balkan-staten af te slaan. De Porte neemt met voldoening nota van de welwillende beschikkingen der mogendheden nopens oen zedelijken eii stoffelijken steun teneinde de nadeelen van den oorlog te boven te komen en de natuurlijke hulpbronnen van het rijk tot hun recht te brengen. Na het sluiten van den vrede zal de Porte bereid worden gevonden de mid delen te overwegen die kunnen leiden tot opheffing der capitulaties. Over dit antwoord der Porte .heeft Danef uit naam der Balkanbondgenooten aan Reuter verklaart Het antwoord van Turkije is geen grondslag voor nieuwe, onderhandelin gen. Deze zullen niet hervat worden zon der den afstand van Adrianopel en de ei landen. Overigens moet die afstand ge schieden voor de oorlog weer bggint. Het eerste schot zal onze vredesvoor waarden veranderen. De Balkangedelegeerden hebben nog verklaard, dat van vredesonderhandelin gen niet eens sprake zal kunnen zijn', voordat Turkije de vredespreliminair^n op het slagveld geteekend heeft. De wapenstilstand is zooals men weet 4 dagen na de aankondiging opgeheven, zoodat het hervatten van den strijd ver wacht wordt tegen Maandagavond 7 uur. GEMENGD. Het Engelsche Hoogerhuis heeft gisteren ia tweede lezing de H o m e-r u- der beroemste tooneelspeelsters van Pa rijs, mej. Lange. Wat doet ze daar? Zij is belast met de zorgen voor het linnengoed en de toilejtten vah haat meesteres. Dat is geen kleinigheid. Ik heb de garderobe van die d.ame gezien. Een schat van costumes en mantels, zij de, fluweel, kantwerk. En het huis is gemeubileerd met een rijkdom, waar ik verstomd van stond. Prachtige schilderijen, marmeren en bronzen beelden, vazen van Sèvres-por- celein, kostbaar tapisseriewerk, in een woord een paleis, waar men zich nogt in de dagen van het koningschap zou wanen. i—, Hoe vondt gij haar? Vol moed en tevreden met haar lot, ofschoon wat treurig. Mejuffrouw Lan ge heeft haar uit vriendschap tot zich genomen, maar nu zou zij haar niet meer kunnen missen. Zij zegde tegen mij: Ik heb deze betrekking aangenomen om) uwentwille, in de hoop u van dienst te kunnen zijn. Mijn oudere vriendin1, Lydie Manon, aan wie .k deze betrekking dank, heeft mij met lof over haar kunstzuster gesproken. Zij onderhoudt vriendschap met verscheidene machtigen van 't oo- genblik, van wie zij alles kan gedaaji krijgen wat fij vraagt ,Diaaraa vroeg I ewet met 326 tegen 69 stemmen ver worpen. De volkstelling in België heeft uitgemaakt dat er op 31 Dec. 1910 1.831.102 huishoudingen waren met .405 personen op. 100 huishoudingen. De bevolking is in IQ jaar met 11 (percent aangegroeid. ~7 De Temps verneemt uit Rome dat Itaiië aan de administratie der Turk sche Openbare Schuld heeft doen weten dat 50 millioen, het evenre dige deel der Turksche schuld voor Tri polis/ van heden af te harer beschikking In Duisburg heeft gisternacht een zware brand gewoed in de graan'-" pakhuizen der firma Rosenthal en Neu- mark. Alleen de .muren der gebouwen' die vier verdiepingen hoog waren, staan nog overeind. De schade bedraagt pl.m. 850.000 mark. (D|e oorzaak Van den blrand is nog onbekend. Tweede Kamerverkiezingen. Men meldt uit Katwijk aan Zee aan „De Ned." De kiesvereeniging der Chr. HisL Unie te Voorschoten heeft gister avond met algemeene stemmen besloten het zittend Kamerlid mr. O J. E. baron van Wassenaer van Catwijck de candi- detuur opnieuw aan te bieden. |De heer I. Th. Verheggen, voor'zitte'r van den Limburgschen Landbouwbond. heeft een candidatuur voor de Tweede Kamer in h,et district Roermond aange^ nomen. Verkiezing Provinc. Staten. Bij de gisteren gehouden Statenverkie zing (vacature-mr. Ai. baron Mackav, af treding 1916) zijn uitgebracht 16,358 geldige stemmenvolstrekte meerder heid 8430. (Het aantal kiezers is 37,866) Mr. J. J. Henny (vrijzinnige concen tratie) verkreeg 5975 stemmen, de heer C. ter Laan (s. d. a. p.) 4638; inr. >E. baron Mackay (gesteld door een groep: kiezers) 1498, en mr. R. van Veen (c.-h.) 4747 'Stemmen, zoodat er herstem ming moet plaats hebbe tusschen de h,eeren Henny en Van W it Voor de verkiezing ter vervulling Van de vaeature-dr. W. P. Ruysch (aftr. 1913) werden uitgebracht 16,894 geldi ge stemmenvolstrekte meerderheid 8448. Dir. B'. A. P. van Dam (vrijz. concen tratie) verkreeg 6641 stemmende hee'fl L. Hoejenbos (s. d. a, p.) 4656, en de heer A. C. A. van Vuurén (r.-k.) 5997 stemmen, zoodat er hejstemming moet plaats hebben tusschen de heeren Van Dsam en Van Vuuren. Onlusten. Blijkens een uit Nederlandsch-Indië ontvangen telegram, werd bij Kampong! Oebah Soengei Karangan, in het land schap Landak (residentie WesterafdeeL ling van Borneo), een bende Dajaks omL feingeld. Bij een poging tot ontvluchting sneuvelden 6 gewapenden /en werden,1 zij mij wat ik wenschtte en ik heb haai! gesproken over mijn zuster mijn lieve Rosa. Zij zal trachten haar invrijheidstel ling te verkrijgen. i 11 Dus alles gaat goed? Laten wij het h.oopen, i Een derde bezoeker trad binnen. Het was de muscadin van het paleis Egalité. Hij legde zijn stok op eer tafel neefl en stak Pierre Lasson en zijn metgezel de beide handen toe, terwijl hij zegKfle: Neem me niet kwaljjk, dat ik wat; laat kom. Ik moest nog een boodschapt doen in de buurt van Bagnolet XenJ gij Bagnolet? Neen. I Dat is een aangename plaats in de nabijheid van Parijs, Een van mijn vrienden Hij hernam met gedempten stem: Mijn aanvoerder.... bezit daar een landhuisje, gelegen in een „groot park, dat vroeger aan een prins toebehoorde. Het is een woeste plek, zoo eenzaam1 als een woestijn. Nu neem ik u mee naar mijn huis. Laat ons gaan. Hij scheen zeer bedrijvig, maar vol zelfvertrouwen en gerustheid. (Wordt vervolgci) i 1 i i ii

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1