30
BUITENLAND.
4e Jaargang.
No. 1005.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 03S. Postbus 6.
IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITQEZONDERD ZON- EN FEESTDAQEN
DE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZON DAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
1.10 perkwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
er post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Donderdag
Januari
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke rage! meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advericntiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TAN EEDE KAMER.
Onder wijs-debatten
Daar had de heer Ketelaar gelijk aan,
at de verkiezingsstrijd voornamelijk
rer het onderwijs zal gaan, dat het
idenvijs een der voornaamste punten
j dien strijd zal uitmaken.
/t Is trouwens zeer duidelijk uit de Ka-
erdebatter.. Verscheidene gevallentjes
in onbeteckenende afmetingen werden
ïbruikt als „stormram" tegen de re
aring. Zoo b.y. dit snoode misdrijf,
aaruit zonneklaar moest blijken, welk
Mi oneerlijke concurrentie het bijzon-
ir onderwijs aandoet aan het open-
De gemeente Achtkarspelen had
een schoolbibliotheek van een Chri«'-
ïijke School, tien .gulden, zegge 10 gld,
ibsidie gegeven. Zoo iets moet toch
orden gebrandmerkt als een bestrijden,
tgpompesB, vernietigen van de opien-
ire school, de heer Ketelaar voerde
!t dfrjffl pok als ioodaït% aan. Esn heel©
van zulke gevallen, een heel zon-
n-register, moest de minister s;tuk:
or stuk behandelen. Er waren, zocals
en dat van don premier gewoon is,
i rake zetten, scherpe bemerkingen,
er gelukkige momenten in 's ministers
de. B.V., waar hij kwam aan cis weer-
gging van de beschuldiging, dat op
bijzondere school haat eh tweedracht
ordt gezaaid. De haat in de politieke
irtijen, aldus de minister, is niet vef-
eerderd maar verminderd,, naarmate
ter naar den voorgrond kwamen par
en, die zich stelden op den grondslag
lr Christelijke beginselen.
Klaagt de heer Bos, zoo zeide de
inister verder, dat door het bidden op
bijzondere scholen, de politieke strijd\
lier wordt, dan antwoordt hij, dat liet
lier worden van dim strijd niet komt
>or het bidden, dloch cïoor het schrjj-
:n daarover l Zijn, zoo vroeg hij, zijn
heer Bos en zijn politieke vrienden
onschuldig aan, als de politieke strijd
in 1913 een fel karakter zal dragen
1st op dit punt
En wat de salansactie der onderwij-
irs betreft, merkt de minister op, dat
it een der grieVcn tegen hem is, dat
j niet een herziening tot stand bracht,
i die grieven culmineeren bij het ont-
erp op den kindertoeslag. Als men
ets doet, krijgt men critiek; als men
Is doet krijgt men nog meer critiek 1 j
e.salarisactie is een politieke agitatie
iworden. De onderwijzers, die in ernst j.
dit zitting-jaar nog een definitieve re- 1
iling* hadden willen doorgevoerd; zien, J
jn beslist geen deskundigen op politiek I
bied
Moge de Jurn-stembusstrijd: ons (dezen I
inister doen behouden. Dan, en dan al- i
en, zal er eindelijk komen rechtvaar- j
gbeïd op onderwijsgebied, financieele
ilijkstelling tusscheo openbaar en bij- 1
rider onderwijs.
Want dit toch is allerduidelijkst uit
debattenDe linkerzijde djraagt niet
If-en het openbaar onderwijs een goed
hart toe, maar heeft een afkeer van het
bijzonder onderwijs, wil dit in een hoek
je dringen
FEUILLETON.
DE TWEE VRIENDEN.
f2)
Wat Les Porcherons geweest was on-
T het koningschap, bleef het ook on-
f de revolutie, alleen zag rnen er 'toen
:en karossen en g'een adellijke dames
i hecren meer of althans, voor zooiver
neg edellieden .kwamen, hielden zij
in titels zorgvuldig verborgen.
De voornaamste uitspanmngsplaatsj
in Les Porcherons was „L)c Konink-
ke Tamboer."
Ramponneau, die dere zaak had op1-
ïricht, was hi zijn tijd een .beroemde
te Parijs.
Gedurende meer dan 25 jaar had. hij
hpf tot klant gehad, dragers, van.'
roem de namen en bekende schoonhe-
2R achtten h,et niet beneden zich zijn'
et rozen beplanten tuin en zijn salons
bezoeken, welke laatste gemeubileerd
aren met de weelde der boudoirs van
rinsessen van den bloede.
De hovelingen kwamen, hier verkleed
s herders en herderinnen van Watteau
1 zelfs de koningin moet er meermalen
eweest zijn om zich te vermaken bui-
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het is niet te geloven, dat de ant-
woord-nota van de Porte in het alge*
meen zal voldoen omdat daarin de
Turksche voorwaarden
die op de Londensdie conferentie van
3 Januari tot het ultimatum leidden, ge
handhaafd worden.
De Turken stelden toen voor, dat,de
nieuwe grens van Thracië zou beginnen
in de buurt van Adri&nopel, zóó, dat de
ze stad aan Turkije bleef, en verv.olgens
westwaarts de Arda zou volgen tot het
punt waar deze de zijrivier1 Soejoedloe
opneemt, om dau zuid westwaarts naar
het meer Boeroe, bi| de ba3i van Lagos,
te loopen (bij het eiland Thasos), Goe-
moeldzjina bij Turkije trekkende.
Nopens Kreta stelden de Turken voor,
alle Ottomansche rechten aan de groo
te mogendheden over te dragen en deze
te laten beslissen over het toekomstige
bestuur pver het eiland, onder voorbe
houd echter^ dat de bond'genooten niet
den afstand van eenig ander eiland zou
den vragen.
Naar de „Voss. Zfg/' meldt is echter
het Comité besloten in geval de Balkan-
staten met dit antwoord geen genoegen
willen nemen, de autonomie van Adria-
nopel toe te staan, tegelijkertijd ech
ter tc verklaren, dat men geen .enkel
eiland wil afstaan. Zou de hand gewezen
worden, dan zou de Turksche regeering
zelf cïen wapenstilstand opzeggen, en
alle mannen van 3G tot 45 jaar, die
de wapens kunnen drggen, oproepen, eii
een gedwongen binnenlandscihe leening
sluiten.
Van hun. kant echter hebben de Bal
kan staten voor het officieel bekend wor
den van het antwoord, dat vandaag of
morgen wordt verwacht
de onderhand dingen afgebroken
Gister hebben zij aan het hotel der
Turksche gevolmachtigde hun pota doen
overhandigen, waardoor ,zij ook minister
Grey een afschrift'deden toekomen te
gelijk met hun dankbetuigingen voor den
ontvangst, hun in Londen bereid).
De tekst der nota luidt als volgt ;i
„Aangezien de gevolmachtigden der
Balkanstaten sedert de schorsjng deri
handelingen van de vredesconferentie ter-
vergeefs drie weken hebben gewacht qp
een antwoord der Ottomansche gevol
machtigden pp him iaatsten eisch, en
het hun voorkomt, dat de onverwachte
gebeurtenissen te Konstantinopel de
hoop, om tot het sluiten van vrede te
komen, hebben verijdeld, zien zij zich
tox hun groot leedwezen genoodzaakt te
verklaren, dat de onderhandelingen, be
gonnen op 16 December te Londen, zijn
afgebroken/
Het document is'geteekend door alle
afgevaardigden der balkanstaten, hef
eerst door Dianeff, die feitelijk de af
ten den drang der etiquette.
Nu was er geen hof meer, 'de konin
gin was onthoofd, de hovelingen even
eens of gevlucht naar het buitenland en
de stad, die beklemd; v/as sn den .ijzeren
groep van het ichyikbewind, met de pa
trouilles Jacobijnen cm nationale garden,
die door de straten trokken en overal!
ontzetting verspreidden, met de som
bere karren dit- dag aan dag d'en beuf
Samson zijn slachtoffers toevoerden, de
stad dacht weinig raeef aan vermaak,
sloot zich op en matigde haar uitgaven
IWiel had Les Porcherons een deel van
zijn bezoekers behouden, maar niet de
rijke, noch de schoone.
Geen karossen zag men er meer, geen
lakeien in schitterende livrei, geen dames
in Lichte toiletjes, geen edelheden met
lubben en jabot-:, den degen op zij en
de goed gevulde beurs in de hand.
In plaats van zijde etoi juwéelen zag
men er nu de roode mutsen en carmag
noles; in plaats van de degens in witte
schede en met gouden gevest, de pieken
en de plompe sabels aan een lederen
draagband over de schouders.
De adel was verdwenen en de rijke
burgerij durfde haar rijkdom niet ten
toon spreiden.
Les Porcherons verkeerde daairdïoor in
een staat van vervaL
breking, waarvan de anderen nog terugt-
^sch rikten heeft doorgedreven, waar
schijnlijk op bevel uit zijn land. Zooals
de lezer weet heeft den der Balkange
delegeerden verklaart!, dat dit afbreken
der onderhandelingen nog geenszins een
hervatting der vijandelijkheden in zich
sluit, daar toch aan het legerbestuur zou
worden overgelaten den strijd te herv.at-
ta,
Nu heeft gister de Bulgaarsche mi
nisterraad eveneens besloten aan het
hoofdbestuur van het leger op te dra
gen, den wapenstilstand heden op te
(zeggen.
Ter beslechting van het geschil tus-
schen
Bulgarije^en Roemenië
is gister het protocol nopens de eisjehen
van Roemenië en de concessies van 'Bul
garije opgemaakt en get eek end door Mi-
su en Daneff. Hierin stelt Roemenie de
grenslijn voor looper.de van ,Turtu|kai
(aan de Donau, ongeveer 20 mijlen ten
Westen van Silistria) tot Baltsjik aan
de Zwarte Zee (ongeveer 20 mijlen tan
noorden van Warna). Roemenië vraagt
ook waarborgen voor .het ,vriie beheer
var. scholen en kerken der Koetsowa,-
1 ach en, in het gebied dat aan Bulgarije
zal komen.
Roemenië verklaart deze concessies te
vragen in verband met de groote veran
dering welke in het staatkundig even
wicht door dezen oorlog is gebracht,
veranderingen die het noodzakelijk voor
Roemenië maken om meerdere waarbor
gen te hebben voor het behoud in de
toekomst van vriendschap^lijke. betrek
kingen met Bulgarije. Het zal de basis
zijn, waarop de regeeringen teeSofia en
Boekarest zullen voortbouwen bij hun
verdere schriftelijke onderhandelingen!
;en zal Aan bet oordeel der kabinetten Van
beide rijken onderworpen worden.
GEMENGD.
Volgens de Times heeft China
den Hoetoektoe van Mongolië een
dringend© nota gezonden om de souve-
reinileit der republiek te erkennen. De
Hoetoektoe wordt daarin herinnerd aan
het lot van Korea en gewaarschuwd dat
ingeval van oorlog de verantwoorde
lijkheid geheel op hem zai rusten.
- De Engelsche regeering
heeft besloten op de marinebegrooting1
voor het volgende jaar v ij f n i e uw e
slagschepen aan te vragen.
Ir. de socialistisch-republikeinsfche
Kamer-groep heeft iMilierand, de gewe>-
zen minister van oorlog, ophelderingen
gegeven in verband met het weder in
den dienst van het I?ger stellen van-ko-f
lonel du Paty de Cl am, In over
eenstemming met Millerand gaf de
groep als haar overtuiging1 te kennen,
dat het wenschelijk is deze kwestie iiu
de Kamer ter sprake te brengen. De
afgevaardigde Violette zal er nu Vrijdag
een interpellatie over houden.
Uit Qenève wordt aan de Frank?.
Zeitung berichtDe gewezen leider der
long-Egyptische nationale partij, de ad
vocaat F-ihrLfeejit ysrvolgd wordt
door de Engelsche rqgpering en daar
om naar Genève is gevlucht, heeft uit
Kairo bericht ontvangen, dat de vroe
gere Turksche afgevaardigde, Soliman-
.el-Bjaróni, in Tripolis een soort re
geering heeft gevormd, wier1 taak zai zij'n
den strijd tegen de Italianen voort te
zetten. 1
Naar het bericht verder meldt, worden
Zija pogingen door aile Arabische stam
men gesteund.
De Vesuvius die sedert 19-36
rustig bleef, doet thans weer van zjch
spreken. Zware rookwolken stijgen uit
den krater op vergezeld van lachte "aard-
bevingen eis onderaardsche geluld-eta.
Uit Vigo wordt aan 4e Efcpana
Nu eva ges druis Tijdens den overtocht
van Amerika naar Vigo is een kirije, be
vattende ICO.OGOmarkin goud, ver
zonden uit Rio de Janeiro naai Berlijn,
en gesloten in een brandkast ,aanl boord
yan de Duittdre paketbooi Cat» Clan-
co, verdwenen.
binnMAFHT"""
Tweede Kamerverkiezingen.
In een te Assen gehouden vergadering
van de Centrale Anti-Revoiutionnaire
kiesvereeniging in dat. district, waar de
kiesvereenigingen van hXTLcIervank, Stads
kanaal, Gasselteniijveen, Vries-Ziaidlarefl,
Roden en Assen waren vertegenwoor
digd, is cahdidaat gesteld vcor de Twee
de Kamer rar. J. A. dc .WiiSdJe te ys-Gra-
venhage.
Neutraliteit.
;De „Tijd"' deelt een aardig staaltje
mee van neutraliteit.
Tot voorzitter Van de neutrale „Ver-
eemging voor Commiezeu bij ;s Rijks
belastingen" werd m het begin van het
vorig jaar gekozen de heer ïef Laan,
broeder van het sodaal-democradscli Ka-
nic-rlid. Deze heer moe&t «venwel bl| de
aanvaarding zijmer functie de verklaring
afleggen, dat hij steeds de,poïiüek bui-
j ten de vereciriging zou houden. Wüt ia
echter thans het geval Maandag werd,
i door e enige leden dezer neutrale vetr
I eeniging op de bëiaattng^antoren te Arn-
sterdam m Rotterdam geoollectee^'d voor
de can did a tuur van. id.en .heer Ter Laan
die ce Rotterdam door socsia'-demo-
cratisdïe fraciie eandidaat gesteld is voor
de Tweede Kamer. Gaat dat samen met
de neutraliteitfP
Dê actie in de Sigaren-industrie.
In een gisteren te Utjrecht gehouden
vergadering Van het Verbond van Siga
renfabrikanten is een commissie be
noemd tot regeling onderling van alle bij
de tien aangesloten .vereenigimgjera vSLst
te stèllea iconen en met opdracht, dia
looaen aan een grondig; onderzoek te to-
derwerpea. Jndieii -de organüsaties be
reid .aijrj de stakingen te Rotterdam/
Dordrecht en Ocrciim vóór 6 Februari
op te F»effe.n, aan zal de commissie oc-
midde-Ilijk aan het werk gaan en zoggen,
dat zij binnen tme ntasndtn haar taak'
heeft volbracht. Mocht de .coromissief
ruct door de organisatie wor'den aan-
Dien dag na dien, waarop Jean jd®
Trémazaui en zijn vriend Pierre Lasson
bij Véry gedineerd haaiden, trad een. jon
ge man, gekleed ais een gezeten, burglar
en in een bruinen mantel gehuki het
restaurant „De Nationale Tamboer" bin
nen.
,H;ij zette zich neer in een bode van
de voorzaal, aan een tafel waarop eer-
kandelaar met 5 kaarsen stond en riep
den bediende, die droefgeestig voor zich
uit stond te staren in de ledige ruimte.
Hier is immers De Nationale Tam
boer, burger? vroeg de bezoeker.
Ja, burger. Is het de eerste maal
dat gij hier komt?
Ja, en het heeft mij moeite genoeg
gekost deze afgelegen buurt te vinden.
De Parijzenaars kennen anders den
weg wel hierheen.
- Maar bij een weer als nu, zult gij
niet veel klanten aien. Hebt gij iets
voor mij te drinken
Zeker burger, wijn of likeur. Ver
wacht gij iemand?
Twee vrienden.
Om te dineeren?
Dat geloof ik niet. Breng mij een
flesch goeden Franschen wijn en twee
glazen. Hoe laat is het?
Zes uur.
Al zoo laat en het buitel'3s leeg.
Wat zal men e£ aan doen? Hetj
regent en het wil maar geen iente wor
den.
Inderdaad, aï van twee uur in den na
middag: was; er een dichte motregen ge-
vailex., die den grond had doorweekt.
Be zon had zich den geheelea dag
niet laten zien.
Spoedig kwam de bediende terug met
de bestelde flesch wijn en hij zette een
schaal met beschuitjes er naast op de
tafel.
Pierre Lasson, want hij was de be
zoeker, keek nieuwsgierig rond in de
eenzame zaal, die getuige was; geweest
Van menig vroolijk drinkgelag en over
wier gladgewreven vloer ontelbare dan
kende .paren hadden rondgezweefd.
Tegelijkertijd nam Ljj ook den bedien
de o,p: een man van 50 jaren, met een
open, eerlijk gelaat, maar waarop) eer.
trek var. diepe neerslachtigheid lag als
van-een levensmoede.
Ia de zaal heersdhte een aangertfidme
warmte, die werd voortgebracht door
ccn groote .porceteincn kachel die in
een nis stond te branden.
Leerlingen van Watteau en Boucher
hadden het ovale plafond1 en de pan eel en
op de wanden versierd met schilderwerk
in den trant van onze meesters der de
coratieve kunst: herders en herderinnen,
vaardof de stakingen niet vóór Fe
bruari zijn opgeheven, dan wordt aange
nomen, dat de organisaties vasthouden
aan alle eisch en en zal den Heden opge
dragen worden ohi de arbeiders, die lid
zijn van de organisaties, op 15 Februari
a.s» te ontsjhu®, i
KORTE KRONIEK.
De Jiaarkmsehe gemeenteraad ver-
ieencc een crecüct van f 7950, om een
proef tz nemen met straatvcrlichttf.g door
persgas.
Lr is te Utrecht een boni opgericht
vaa Kosciöop-expkcatcurs.
De R. K. kiesvereeniging ons Reent
en ons Bselang te Ijsselsitcfn heeft, aaar
het „Cent:J' meedeelt, in haar Maandag
gehouden vergadering een mobe Aange-
nome.i, waarin -deze versasigjng de wen-
schtlijtóieid isitsprcekt, dat ter nage
dachtenis asu' ntuikster Regoüt, in vez-
eemging Tri sue jr.ier ic i&nde bestaande
R. IC. Idesvereensgbigeri, een blijvend go-
denktccken worde opgeridtt. Deze motie
zei ter kennis van alle andere R. IC
kiesvereinigingen worden gebraeftt.
De uitslag der gisteren te Utrecht
gehouden herstemming voor den gemeen
teraad in district D is ,ri3 volgt, vaca-
ture-Zoetmuider (R. IC, mr. Wv |HL
Duyzings (R. K.) 1ÏÖ4 en inr. j. A.
Roseveklt (S.-EX) Ï2öó sfemraeu,
mr. Rcsevekit gekozen werd.
Vacature mr. Werker (V. D) VA Bel-
gcr (A -R.) 1176 en mr. W, ,H. IA
ker (V.-D.) 1222 .stemmen, zoodat rnr,
Wjerker gekozen werd.
De Katholieken verliezen een setd aan
de sociaal-democraten,
ïn dë rasidsrittir^g te Amersfoort
gehouden, weid de salaris regeling
gemeentelijke po&ie gewijzigd, litt sa
laris der agenten 2© klasse werd' van!
f 600—706» gebracht op f 7008ö2. Dat
der le klasse van f 70075ö op 825
875. Heofcager.t van 7508ÖQ op
f 900950. De inspecteur riet rijn sa
laris verhoogd vm i 350—U&ö op fllQQ
1300. De isooMóspecteur van f 1150
—1450 op f 1350—1550.
R, en, jWj. van ^■Oravenhage std-
len voor, dat de Raad rich xa( vereeni-
gen noch met het voorstel van zijne leden
Jurriaan Kok c.s.. noch met hei voorstel
der schouwburg-commissie, om een nieu
wen schouwburg te .bC'UjWen, aast luet
Korte Voorhout, <k>ch zai besimten tot
den bouw van een nieuwen schoirwbitrg
op h.-l AJexanderveld over ie gasn en te
dien einde In. redde 4e besdhikkshg over
dat veld terug te met ó'fa
verstande, dat in afwachting van de tot
siandkoming vaiï het nieuwe gebow, Ide
bestaande schouwburg wederoM in ge-
bruik zal worden genomen.
Uit Stad en Omgeving.
LEIDEN,Jan wars,
Het voornemen bestaat om de mili
ciens wan het 4 Regiment-SnifaaterM
yc-c.r he-halingsccfemii^cn onder' de wa
penen tc mepten cn wel die der
png 1906 van 9 tot 19 September m die
fantas tibiae dief en en r-Sijeltjes^ die
bloeniguiriandes silngezdeu.
ihtiire gdioafc twee wija
waarvan hij er -een den bediende aa.>
bood, die dit «ntt eea v
lach
Leis mooie saai ^irf, m&rkte hij opa
Ja, bufger, een zeer mooie zaai,
bevestigde de bediende maas met een
Zucht liet hij ef op volgens
Het is hief tegenwoordig zoo treu
rig. Ol gij ha*fct hst Dx.-s e.n ita
vroegen een si moeten ziar efënige jaren gfe-
Ieder;. Toen Was het hier vol menschcvy
•£n zacht voegde bij cr bij
Er; wat voor mefiftcfaea l
Pierre hief zijn g.as op.
Op uw gcEondheid, mijn ^rien/i
zei de hij. Gij briirurt den oqdea tifi
(Haastig zeide de bediende:
Stil burger als men u eens hoofde 3
Fn na zijn g'las geledigd te hebben,
hefKam hij:
Ik betreur de krakte eia de fooien
van den ouden tijd, Toca wü tnen gul
en vroolijk In Hle ïaScn en bi den tutoé
was ir.tii^ek. Men zag; ;p^ach'bge c>>^
tuines en toiletten, schoon© dames, jan-
gehee,ren, men lachte, men danste, ol
vermaakte zich wel Overal was een zee
van licht. Het was schitterend, burger,
het was prachtig. (Wordt verve)