Ingezonden Me jedeelingen.
Servië aangaat, is deze v.c.k me-, steeds
meer klem beweerd, dat men zjeh daar
over niet ongerust behoeft te maken.
Servië's houding in dezen schijnt geheel
veranderd. Durazzo als haven schijnt geen
voorwerp zijner wenschen te zijn. Of
zou dit ook een manoeuvre zijn om de
mogendheden in slaap te sussen. We
zuilen het spoedjg genoeg weten als er
wat schot in de onderhandelingen komt.
AlsV.
Weekpraatie.
V
Meer dan voor alles, wat er m de
Tweede Kamer is besproken, meer dan
voor alles, wat er deze week in binnen-
en buitenland is v'oorgevallen, hebben
de inwoners van onze sleutelstad Leiden
zich er voor geintcresseerd, wat hunne
vroede vaderen zouden besluiten betref
fende de verplichte winkelsluiting. En
gij weet het, allen, ook gij, die in Lei
den's omgeving woont, de verplichte
winkelsluiting is er door; Burgemeester
en Wethouders hebben nu een verorde
ning te ontwerpen, regelende de ver-
verplichte negenuursluiting voor winkels
en magazijnen. De houders van winkels
en magazijnen worden nu in het ver
volg in hun vrijheid belemmerd, zeggen
sommigen. Maar, mijn hemel, als dat
praatje in dit blad niet needs herhaalde
lijk weerlegd was, zou ik het nog eens
doen. Alleen dit wil ik zeggen Waar
blijf* die hoog-geroemde vrijheid als de
eene winkelier door den anderen ge
dwongen wordt om tot 's avonds laat
open te blijven. En nu laat ik nog bui
ten beschouwing de belangen van het
winkelpersoneel van de bedienden en
winkeljuffrouwen. Och kom, ik voor mij
\ind hel eigenlijk al te gek om nog
fegen de verplichte winkelsluiting te
zijn op grond hiervan., dat daardoor een
vrijheidsbeiemmerltig ontstaat.
't Een brengt je op 't ander het be-
slu.l \an den Leidschen gemeenteraad
doet me denken aan een mededeeling van
den voorzitter van den gemeenteraad te
Warmond. Zijnedelachtbare deelde n.l.
mede, dat er veel kans bestaat dat de
zco lang door de gemeentenaren gekoes
terde weusch in vervulling zal gaan, dat
er nl. een tram door Warmond zal ko
men. Een verblijdende gebeurtenis zou
dat zijn zeer zeker zou daardoor de
bloei van de toch reeds welvarende ge
meente toenemen. We willen het daar
om den gemeentenaren v,an harte toe-
wenschen, dat de kans, waarvan de bur
gemeester sprak, zeer spoedig werkelijk
heid zal worden.
Zoo in gedachten ronddwalend door
Leiden's omgeving, schiet mij ineens te
binnen de nuttige lezing over Landbouw-
vakonoerwijs die deze week tc Zoeter-
vwoude is gehouden. Ik heb er Donder
dag een groot vei slag van in de cou
rant gelezen cn ik hoop, dat velen dit
mei mij gelezen hebben, want het zou
hun een prikkel kunnen zijn niet langer
stil te zitten en de handen uit den mouw
te stekenEr kan op het gebied van
landbouwvakonderwijs zoo veel, zoo ont-
veel nut gesticht worden. Neemt
r~Mar eens alleen de wintercursussen.
Vit 'nan c-p zulke cursussen den land
bouwer een schat van practische ken
nis worden bijgebracht; ik noem b.v. land
bouwboekhouding, veevoeding, bemes
ting, stalhygiëne enz. enz. Als het land
bouwvakonderwijs in onze dorpen tot
hooger bloei kwam, zou het ook den boe
renstand en indirect de geheele gemeen
schap beter gaan. Dat staat boven alle
twijfelEii daaromdie het goed meent
met den boerenstand, hij zorge voor een
steeds hooger bloei van liet landbouw-
vakonderwijs. Waar nog geeri winter-
cursus is, daar kome deze! Er niet lang
over delibereeren, maar doen
Niet lang delibereeren, maar doen...
daar hebben de heeren in de Twejefde
Kamer ons deze week geen voorbeeld
van gegeven. Ze zijn nu bezig aaii de
begrootingen, en aan die afzonderlijke
begroetingen van oorlog, van financiën
enz. zijn voorafgegaan de algemeene
beschouwingen. Het nut van die alge
meene beschouwingen is niet erg duide
lijk maar vroeger heeft men er tenmin
ste af en toe een mooi steekspel van ge
maakt, als over en weer de sterkste kam
pioenen in het krijt traden. Ditmaal ont
brak deze attractie ten eenenmale. En
toch hebben die algemeene beschouwin
gen, gaande over het beleid van het ka
binet, bijna veertien dagen geduurd. Er
is een record geslagen van de lengte
maar ookvan de onbeduidendheid.
.Wij hebben niets geleerd, zijn net zoo
wijs als te voren. Herhaaldelijk is nog
eens gezegd door de vrijzinnige-i zelf, wat
\ve reeds lang wis en, dat zij zuilen trach
ten de rechterzijde in de minderheid te
brengen, terwijl zij zelf geen meerder
heid kunnen krijgen, maar van de socia
listische genade zullen afhangen. Zulk
een nobel spel met de belangen dei-
kiezers kan niet te duidelijk aan de kaak
worden gesteld. Is dat een negatief
doel dat ons bewegen moet om te zorgen
in 1913 de meerderheid te behouden, n.l.
te voorkomen, dat de linkerzijde ons
land „regeeren" zal, er zijn natuurlijk
ook vele beweegredenen van positieven
aard.
Een van deze laatste willen we in ver
band met een gebeurtenis, die dezer
dagen heeft-plaats gehad, noemen, nl.
het verkrijgen van de financieele gelijk
stelling tusschen bijzonder en openbaar
onderwijs. Dezer dagen is verschenen
het rapport van de commissie, benoemd
door het bestuur v,an de algemeene bond
van R. K. KiesCJweuigmgvn ju Neder
land, over dc# vraag hoe ie komen toi
gelijke benniideliug vanwege dc over
heid van het openbaar en bijzonder la
ger onderwijs, ook in verband met de
a.s. grondwetsherziening. Gisteren is
reeds in dit blad over dat rapport ge
sproken. Wij willen er den wensch aan
toevoegen, dat dit met bezadigd oordeel
neergeschreven rapport ook zelfs de
meest wankelenden moge prikkelentot
de strijd om in 1913 aan rechts de
zegepraal te geven al was het alleen
om ons te bevrijden van de schreeuwende
onrechtvaardigheid op onderwijsgebied.
JAN.
STATEN-GENERAAL.
TW I-EDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 20 December (Verv.)
Aan de orde is dc Waterstaats-
b e g r o o t i n g.
Nadat door verschillende sprekers de
belangen van verscheidene ambtenaars-
groepen zijn bepleit, verkrijgt de
Minister van Waterstaat, de
heer Re go ut, het woord. Spr. ver
klaart, dat in de laatste jaren niet on
belangrijke salarisverhoogingen en lots
verbeteringen voor.de genoemde groepen
van ambtenaren zijn toegestaan en daar
bij komt dan de kindertoeslag. Nu kan
men wel zeggen dat het niet genoeg is,
maar men houde er rekening mee dat zij
nog vrije woning en een stuk land heb
ben van het'Rijk, terwijl de heele werk
zaamheid van verschillende ambtenaren
bestaat in het twee a drie keer per
dag opendraaien, van een brug, zoodat zij
waarlijk wel genoeg werk er bij kunnen
verrichten.
Evenwel verklaart spr. zich bereid, hun
die zeer lage salarissen hebben en geen
vrije woning, daarin tegemoet te komen.
Op den weg van geleidelijke verbetering
gaat de Minister voort en hij gelooft,
dat de belanghebbenden niet zoo onte
vreden zijn over dezen Min. Ook voor
Zondagsrust wordt zooveel mogelijk ge
daan.
De zaak vtm den kindertoeslag is van
de uitgebreiden en principieelen aard
dat men bij deze gelegenheid er over
met vrucht zou kunnen discussieeren. Hij
beschouwt dat geven van een kindertoe
slag als een sparen dat de Staat deed
als een zorgzaam vader voor zijn amb
tenaren.
Na nog enkele discussie's tuspchen de
leden en den minister wordt de vergade
ring tot 's avonds verdaagd.
Avondvergadering.
De behandeling van de Water-
siaatsbegrooting werd voortge
zet.
De heer Passtoors (R.K.( vroeg
spoed met de havenuitbreiding te IJ-
mui'den, en hield voorts een pleidooi
ten gunste van positieverbetering van
verschillende categoriën van beambten
bij den vischafslag aldaar. Spr. klaagde
over den slechten "toestand van den Rijks
weg bij Haarlemmerliede.
De Minister antwoordde dat de
toestand te Haarlemmerliede zal verbe
terd worden bij de verbreeding van den
weg AmsterdamHaarlem.
De heer de Stuers (R.K.) bracht
alsnog den bouw van het nieuwe De
partement van Binnenlandsche Zaken ter
sprake, den wensch uitsprekende, dat de
Eerste Kamer, die over het betrekkelijk
wetsontwerp een ongunstig verslag uit
bracht, voet bij stuk zou houden.
De Minister achtte in het stadium,
waarin de zaak verkeerde, debat onge-
wenscht.
Bij de afdeeling „Spoorwegen" wijst
de heer Passtoors (R.K.) op de slechte
regeling van het buurtverkeer tusschen
Amsterdam en Beverwijk en bespreekt hij
de arbeidsvoorwaarden der remmers van
de S.S. te Rotterdam en Feijënoord.
De heer Jansen (R.K., Maastricht)
bespreekt eenige aangelegenheden betref
fende het personeel. Hij dringt aan op
loonsverbetering; hij klaagt er over, dat
de aanstelling in tijdelijken dienst te lang
duurt en hij wenscht tijdiger bekend ge
maakt te zien ontheffing van de bepa
lingen van den dienst en arbeidsvoor
waarden. De diensttijden zijn te lang en
hij wenscht ook hierin verbetering te zien
gebracht, evenals in de dienstvoorwaar-
den voor het tramwegpersoneel.
Vervolgens behandelt spr. nog eenige
nieuwe lijnen: Siitart-Heerlen-Herzogen-
rath en Sittart-Eichelshoven, welke hij
noodig blijft achten. Hij dringt aan op
spoedigen aanleg van de tramlijn Maas
tricht-Vaals.
De heer Snoeck Henckemans
(C.H.) spreekt over het scheidsgerecht,
waarvan hij de goede werking consta
teert. Spr. blijft aandringen op nadere
verbetering van de Zondagsrust.
De heer Bogaardt vraagt verbete
ring van het reizigersvervoer naar het
Zuiden des lands en dringt aan op ver
betering van het station te Breda.
De heer v. Hoogstraten (A.R.) be
pleit verbetering van de positie der ad
ministratieve ambtenaren bij de S.S.
De heer v. d. Voort v. Zijp (A.R.)
bespreekt de positie van het tramweg
personeel, die dringende verbetering
eischt. Spr. hoopt ook, dat de rechts
positie van dat personeel zal worden ver
beterd, en hij dringt aan op positiever
betering van de kommiezen der H.IJ.S.M.
De heer v. Wicheii (R.K.) spreekt
over de kosten van de lijn Alphen—
Boskoop—Gouda en hoopt, dat het over
leg met het provinciaal bestuur over de
i*«>sïc.i van U -f>:\ sp.c-ig tot
een resultaat zal leiden.
Te 121/2 uur wordt de vergadering
gesloten.
Oorlogsbegrooting
Aan de memorie van antwoord is ont
leend
De eisch, dat de minister met voor
stellen tot verbetering der defensie zou
moeten wachten op het rapport van eert
Staatscommissie, waarvan de verschij
ning zelfs thans nog niet bij benadering
is aan te geven, komt hem niet redelijk
voor.
De Minister meent, dat ec-ri volksle
ger nog grootevc uitgaven zal vorderen
dan het bestaande stelsel.
Er is volgens den minister geen goe
de grond aan t c voeren voor verbazing
of ontstemming over het feit, dat de
begrooting voor 1913 gebaseerd is op
nieuwe legerorganisatie. Het voornemen
tot een reorganisatie werd reeds gerni-
men tijci geleden der Kamer aangekon
digd en de hoofdzaken er van werden
uitvoerig medegedeeld nog vóór het
eigenlijke wetsontwerp aan de Sta ten-
Generaal werd ingediend.
Betrekkelijk de luchtvaart zegt de mi
nister dat, wel verre dat hier sprake
zou zijn van zucht tot nadoen van groote
mogendheden, de militaire luchtvaart
voor kleine staten een onmisbare aanvul
ling is hunner strijdmiddelen. De minis
ter verdedigt uitvoerig de ter zake inge
diende voorstellen.
De herziening van de pensioenbepa
lingen voor de onderofficieren is Ier
hand genomen en zal zooveel mogelijk
worden bespoedigd.
Dc mededeeling in de nieuwsbladen
dat aanvankelijk alle miliciens van de
eerste ploeg van liet blijvend gedeelte
der lichting van 1912 voor den dienst
van 1 December tot 31 Januari waren
aangewezen, wijl verzuimd was in min
dering te brengen de miliciens, die inge
volge. de artt. 151, 157, 159 en 112 der
Militiewet 1901 onder de wapenen wa
ren, is juist, althans voor zooveel betreft
de eerste ploeg bij het waperi der infan
terie. De onjuiste toepassing van een
desbetreffend schrijven van den veldle-
gercommandant is later .verbeterd, waar
door bij de eerste ploeg 166 man vrij
kwanten van dienst voor het blijvende
gedeelte. Voor de miliciens, die in 1911
langer in werkè! ijken dienst zijn gehou
den dan aanvankelijk was bepaald, zal
de duur der verdere herhalingsoefenin
gen met evenveel dagen worden verkort
als zij langer zijn gehouden.
Betreffende hetgeen, wat de minister
hier en daar waarnam, toen hij de oefe
ningen van 24 tot en met 27 Sept. per
soonlijk bijwoonde, wordt medegedeeld,
dat de wijze, waarop de veiligheidsdienst
door de infanterie en de landweer werd
waargenomen, niet in allen desle be
vredigend was te noemen. De samenwer
king van de vestingartillerie met de in
fanterie bij de verdediging liet te wen
schen over; de bevelvoering in het aan
gevallen stellinggedeelte verliep niet zoo
vlot en ongestoord als wel wenschelijk
zou zijn. Over het algemeen was de
houuïng der troepen bevredigend.
Omtrent den geest en de tucht onder
de landweer bereikten den minister al
leszins bevredigende rapporten.
Naar den oorsprong van het verhaal
betreffende een ongeluk, dat bij de ma
noeuvres zou zijn veroorzaakt door een
automobiel, waarin de minister was ge
zeten, is een onderzoek ingesteld.
Daarbij is gebleken, dat de reserve
luitenant D. Janse van het 37ste land
weerdistrict, dienst doende op het fort
bij Aalsmeer, omtrent het geval een om
standig verhaal heeft gedaan in het
marktlawaai op dat fort. Aanvangende
met dien officier zijn achtereenvolgens
verschillende personen gehoord. Dit on
derzoek heeft echter niet geleid tot de
ontdekking van hem of hen, die in de
eerste plaats het gerucht in de wereld
hebben gebracht.
Niemand kan meer betreuren dan de
minister, dat in de dagbladpers zoo her
haaldelijk besprekingen,-klachten en oor-
deelvellingen voorkomen over oefenin
gen en over behandeling van militairen
die niet nalaten een slappen en zieke-
lijken geest aan te kweeken. De minis
ter hoopt dan ook dat de gegeven wenk
in breeder kring ter harte zal worden
genomen. Hij is het eens dat vóór alles
de tucht in het legér moet gehandhaafd
worden. Dat zulks in onvoldoende mate
geschiedt, gelooft hij echter niet.
De minister verdedigde de invoering
van de grijsgroene kleeding. a zóó ge
leidelijk zal plaats hebben verhoo
ging van kosten niet of tijdelijk slechts
in geringe mate het gevolg zal zijn.
Aanleiding tot het vragen van gelden
op deze begrooting tot het verleenen van
subsidie aan militaire tehuizen waren
de daartoe strekkende verzoeken van het
bestuur van den Militairen Bond van
dat van den Bond van Roomsch-Katho-
lieke Militairenvereenigingen en van dat
van het Algemeen Tehuis voor Militairen
te Helder.
Wijziging burgerlijke pensioenwet.
Iti verband met de dezer dagen inge
diende -ontwerp pensioenwetten voor de
gemeenteambtenaren en voor de leera
ren aan bijzondere gymnasia en bijzon
dere hoogere burgerscholen is thans een
wijziging en aanvulling van de burgerlij
ke pensioenwet voorgesteld.
Dit wetsontwerp strekt om
a De burgerlijke pensioenwet zooveel
mogelijk in overeenstemming te brengen
met de ontworpen, zooeven genoemde
pensioenregelingen
4 30 cent per regel
ENTS OVERAL GRATIS-VERKRIJGBAAR VOOR ELK ftQOPER
van SQLOaargarinea"*! Sct per- pond
b. ook voor de burgerlijke ambtenaren
de gelegenheid te openen den. tijd vóór
1 Januari 1913 in gemeentelijke betrek
kingen doorgebracht voor pensioen in
te koopen.
De Roomsche politie-ageut.
Op een vraag van den heer Duys naar
het oordeel van den minister over een
advertentie in de Limburger Koerier,
waarin als vereischtc tot benoembaar
heid tot politieagent te Weert wordt
gesteld Roomsch-Kathcüekzoomede
naar de maatregelen, die de minister
reeds genomen heeft of van zins is te
nemen tegen een burgemeester, die zijn
medewerking verleent bij het stellen van
zulke eischen, heeft de minister van bin
nenlandsche zaken medegedeeld, dat de
burgemeester van Weert, deswege ge
hoord, er op wijst, dat van de bevolking
der gemeente, bestaande uit ongeveer
11.000 zielen, slechts 100 niet-katholiek
zijn. Voor een politiebeambte, die dage
lijks met de bevolking in aanraking komt
acht de burgemeester het beslist nood
zakelijk, dat deze niet in geloofsbeiïjde-
denis afwijkt van de overgroote meerder -
derheid dergenen te midden van wie hij
moet leven. Zoo weinig is er echter van
exclusivisme sprake, dat tot function,
waarbij dezelfde overweging niet geldt,
wel degelijk ook niet-Katholieken ge
roepen worden. Met volle medewerking
van den burgemeester 'is b.v. onlangs
een niet-Katholiek tot directeur der gas
fabriek benoemd.
De minister heeft er geen bezwaar
tegen, dat de burgemeester van Weert,
op deze gronden de benoeming van een
Roonaech Katholiek politieagent het
meest in het belang der gemeente acht
en uit het medegedeelde^ aangaande de
benoeming van een directeur der gasfa
briek blijkt volledig, dat die burgemees
ter zich vrij houdt van onbillijkheid te
gen niet Roomsch-Katholieken.
De vermelding van den Roomsch-Ka
tholieken godsdienst, als eisch in de op
roeping is, blijkens de mededeeling van
den burgemeester, alleen geschied om
eventueele niet Roomsch Katholieke sol
licitanten tijd, moeite en kosten te be
sparen. Zij is dus toe te schrijven aan
een beweegreden, die lof en geen blaam
verdient.
Toch is de minister van oordeel, dat
die eisch niet in de oproeping had be-
hooren te worden gesteld, omdat for
meel het belijden van een bepaalden
godsdienst geen vereischte is voor be
noembaarheid.
De minister heeft den burgemeester
van Weert met deze zijn zienswijze be
kend gemaakt en hem uitgenoodigd in
het vervolg dienovereenkomstig te han
delen.
Vermits de burgemeester volkomen te
goeder trouw heeft gehandeld, en ook in
deze niet de minste zucht heeft getoond
andersdenkenden onbillijk te bejegenen
is de minister niet voornemens 'eenigen
verderen maatregel te nemen.
Land- en Tuinbouw,
De Coöperatieve Veevoederfabrieken
Olieslagerij.
Gister is te Amsterdam een algemeene
vergadering gehouden van obligatie-hou
ders in de Coöperatieve Veevoederfa
briek en Olieslagerij van den Provincia
len Zuid-Hollandschen Boerenbond, te
Schiedam onder leiding van mr. H.
Walter, lid van het Nederlandsch Admi
nistratie en Trustkantoor. Aan obligatiën
was vertegenwoordigd een bedrag van
f 44CLQQ0,
De voorzitter deelde mede, dat in
Juni 1912 lift Truste kantoor van tien
b> w F. Th. Everard, emit!ent 71.1 de
obligatie.'eening, vernam dat roet hern
onderhand* n varen aangeknoopt lei
reorganisatie. Kort daarop v rscheen
ecu artikel in de Nederlandse!'-: Finan
cier cu Kapitalist, dat een zeer ongun
stig licht wierp op den toestand der ver
eeniging.
Het trustee-kantoor besloot hierop niet
ai' te gaan en een afwachtende houding!
aan ie nemen. Einde September 1912
echter, vernam het kantoor, dat de sta
turen van de vereeniging waren gewij
zigd. Deze wijziging maakte ac vrjis uit
treding v;n de leening mogelijk. Ver
der hield ze "in, dat tot liquidatie slechus
kon worden besloten met aigemenit
stemmen, dat de statuten slechts kor Mn
worden, gewijzigd met toestemming van
3,i van hei aantal leden, terwijl zij niet
voor Juli 1914 opnieuw zouden mogen
worden gewijzigd.. Toen daarna nog I e-
ktud werd, dat dc vaste goederen, wc1 Ice
voor de obligatieleeiiing waren verbon
den, in beslag waren genomen en dus
alie waarborg voor de obligatiehouth rs
verdwenen was, heeft'het strustee-kan-
toor de leening opgezegd en de vereer»i-
giug gesommeerd een som van f 600 000
ten kantore van den lieer Everard te de-
poneeren.
Aan deze sommatie is echter tot nu
toe geen gevolg gegeven, waarom het
trusteekantoor'machtiging vraagt, om de
noodige stappen te nemer:, teneinde de
gelden voor dc obligatie te innen. Vooral
achtte de voorzitter het echter wensche
lijk het bekende voorstel van het bestuur
in behandeling te nemen en opende hier-,
over de beraadslagingen.
De heer Everard Jr. wees op de val-
sche voorstellingen in het prospectus van
1911. Hi: acht de vereeniging in hooge
mate corrupt en kan daarom slechts ver
werping van het voorste! aanbevelen.
De obligatiehou.ders hebben recht hun
gelden terug ie eischen en behoeven
geen genoegen te nemen met hetgeen
thans wordt aangeboden. Na verwerping
zoude hij' de trustee willen machtigen
strenge maatregelen te nemen, niet al
leen om de gelden te innen, maar ook
om een actie in te stellen, tegen de sta
tutenwijziging, daar deze onwettig is, en
de waarborgen van de obligatiehouders:
bekort.
De heer Hijmans merkt op, dat in de
toelichting tot het voorstel van een mo
gelijke débacle wordt gesproken. Maar
voor de obligatiehouders is de débacle
er reeds. Immers men kan zoo goecl als'
zeker aannemen, dat de obligatie-houders
de helft van hun vordering kwijt zijn.
Maar zelfs, al was het niet het geval
spr. zou het voorstel niet willen aanne-f
men, daar we hier staan tegenover een'
vereeniging, die nooit voor valsche
voorstellingen terugdeinst en nu weer
in het huidege voorstel niet schroomt zich'
aan een valsche voorstelling schuldig te
maken. Het is niet juist, dat, na aanne
ming van het voorstel, de obligatiehou
ders dezelfde hypotheek behouden. Ziji
krijgen een andere vordering, die geen',
waarborg biedt voor de rente. Spr. stelt
voor een commissie van obligatiehouders
naast de trustee te benoemen.
De heer Broekhuys, secretaris van den;
Tuindersbond, deelt mede, dat, naar hem;
bekend is, op de leden het bedrag van
f 600.000 ruim verhaalbaar is, Dit is hem;
gebleken uit een onderzoek naar de fty
nancieele draagkracht van eenige leden*;
En de leden, die door bedrog lid zijn geW
worden^ kunnen immers hun gelden vet*
