19
BUITENLAND.
DE TWEE VRIENDEN.
BINNENLAND.
4e largang,
No. 947.
S)c £eicbehe Soii/ia/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
UinSdag
November
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent
Zou 't nog komen?
Ter concentratie-vergadering van de
„Liberale Unie" zeide professor Eerd-
liians volgens liet H b 1 d.-verslag o.m.
„De liberaal is een goed denker, maar
leen slecht organisator."
't Is uiterst bescheiden opgemerkt.
Nu begrijpen we intusschen, waarom
,üe heer Eerdmans zoo lang talmt met
liet herroepen zijner aantijging jegens
He R. K. geestelijkheid betreffend de
^Tilburgsche moordza k.
Zijn Hooggeleerde ueukt er nog altijd
over en dit doet hij natuurlijk goed,
jwant hij is liberaal hoe hij zijn te
rugtocht organiseeren zal.
We willen hem niet storen bij zijn
overpeinzingen, waarbij hij toch einde
lijk wel eens tot 'n beslissing zal komen.
Slechts wagen wij 't op te merken,
Hat het voortreffelijk denkvermogen van
Hezen liberaal nu toch wel wat al te
[traag werkt, want dat de liberalen zóó
slechte organisators zouden zijn als
!we uit 'sheeren Eerdmans langdurig
Stilzwijgen zouden moeten opmaken
Öat 's al te bescheiden, rector magni
ficus,
Zullen er meer volgen?
De Utrechtscshe afgevaardigde, Jhr. Mr.
[A. P. C. v. Karnebee'k, vrij-lib., heeft
naar aanleiding van de beslissing, geno-
tinen ter vergadering van den Bond van
Vrije Liberalen in zake het Liberale con-
iceiitratieprogram, waarin als allereerste
punten Algemeen Kiesrecht en kiesrecht
:en verkiesbaarheid van de vrouw zijn op
genomen, medegedeeld, eene liberale
candidatuur voor Utrecht onder die voor
waarden bij de komende Kamerverkiezin
gen niet langer te kunnen aanvaarden.
Zoo is dan na den heer Treub, vrij-
izinnig-democraat, ook het tweede schaap
over den dam. Zullen er meer volgen?
Er is wel een groote dosis politieke
■eerlijkheid noodig, om zich op eenzelf-
Sde consequent standpunt te plaatsen, als
|de heer Van Karnebeek!
Blijkens 'n advertentie in 't U. D. doet
*nen nu te Utrecht van particuliere zij-
tie pogingen om den afgevaardigde voor
Sde a.s. Kamerverkiezingen in 1913 voor
een der Utrechtsche Kamerzetels candi-
Idaat ie stellen, buiten de Utrechtsche
(Kiezersvereeniging en de nieuw opge
richt afdeeling van den Bond van Vrije
Liberalen om.
Men hoort al Troelstra's zweep knal
len om een dergelijk uit-den-band-sprin-
gen op andere plaatsen in den lande te
(verhinderen. Waar blijft anders die ééne
vrijzinnige concentratie, saamgeflanst
pardon, tot stand gekomen onder zulk
een groot enthousiasme en geweldig ap
plaus
ALGEMEEN OVERZICHT.
Ofschoon nu toch wel zeker schijnt,
'dat de aanval op de laatste verdedigings
linie der Turken
voor Konstantinopel
Ibegonnen is, zijn de berichten daarvan
ontvangen zoo zeer in tegenspraak met
FEUILLETON.
44)
Jean de Trémazan balde de vuisten in
tn'achtelooze woede.
GouFay merkte op:
Het is Waar, gij waagt uw hoofd
imet den voet op d'en vaderlandschen
lbodem te zetten.
-r- Ik weet het, maar wat komt het
Jer op aan? Ik heo trouwens mijn maat
regelen genomen, waardoor het gevaar
iniet zoo groot is als het schijnt. Vrien-
jden hebben mij geholpen. De boot, waar
mee ik aan land ben gekomen, heeft men
aan stukken laten stooten op de klippen en
/t gerucht verspreid, dat ik bij de stranding
Iben verdronken. Morgen zal het in de
•bladen van Rennes staan. Och, al word
ik ook ontdekt en gedood, wat zou dat
Han nog. Sterven is in dezen tijd nog
beter dan leven!
Hij wond zich onder het spreken op
En dan te bedenken, dat men alles
imaar verdraagt, dat niemand in opstand
komt tegen die verdrukking, tegen de
wreedheden van de ellendelingen, die
Zich van het openbaar gezag hebbeti
elkaar dat men geen gevolgtrekking kan
maken Zoo wordt, aan de „Berl. Zeitg.
a. M." uit Konstantinopel geseind:
Volgens een bericht van den minis
ter van oorlog van de Tsjataldzja-linie
hebben de Turken na een hevigen strijd
van 14 uur heden een overwinning over
de heele lijn behaald. Drie Bulgaar-
sche bataljons zouden met hun offi
cieren gevangen genomen zijn, en boven
dien zou de vijand duizenden dooden
en gewonden verloren hebben. Het
Turksche leger zou in noordelijke rich
ting van Kalifakeui (ten Z.W-. van het
meer van Derkos) oprukken. Volgens
particuliere berichten zijn 8600 Bulgaren
gevangen genomen en 40 Bulgaarsche
sche kanonen veroverd. De krijgsverrich
tingen van de Turken op de Tsjataldsja-
linie werden op den noordelijken vleu
gel, die onder bevel van Moechtar pas
ja staat, door een bombardement van
de Turksche vloot krachtig ondersteund
De sultan liet het bericht van de over
winning aan den troonopvolger mede-
deelen.
Echter geeft de oorlogscorrespondent
von Reitzenstein aan de „Lok. Anz."
een geheel ander idee.
In het plaatsje Aji Jorgji onmiddel
lijk achter de Tsjataldzja-linie, waar wij
den laatsten nacht ons kwartier opge
slagen hadden, werden wij hedenmorgen
(zoo seint hij d.d. 17 dezer) door ka
nongebulder gewekt. Van de hoogte ten
zuidoosten van Hademkeui in het cen
trum van de Turksche stelling zag men
de rookwolken van shrapnells opstijgen.
Op de heele lijn was sedert het aanbre
ken van den dag het aanhoudend gebul
der van het vuur aan den gang. In het
kamp van Hademkeui sleugen de shrap
nells in. Men kon de uitwerking daarvan
niet beoordeelen. Van de Bulgaarsche
batterijen was niets te zien. Zij moe
ten dus zeer goed opgesteld zijn. Te
gen 9 uur des morgens werd het vuur
van de machine-geweren zeer hevig. Na
een half uur hield het op een plaats op
den rechtervleugel op. Toen ik daar
op in de vuurlijn wilde rijden, werd ik
door gendarmen opgepakt en alle jour
nalisten, die onder militaire bedekking
bij elkander gehouden worden, werden
naar San Stefano gebracht. Ik kon
echter nog naar Stamboel ontsnappen. In
de hoofdstad tergugekeerd, werd ik met
de officieele overwinningsberichten ont
vangen.
Intusschen blijft de cholera door
woeden en is Konstantinopel door een
ernstig.gevaar bedreigd. Althans wanneer
het waar is, dat, zooals uit Konstanti
nopel gemeld wordt, het Derkosmeer,
waaruit de stad van water voorzien
wordt, door cholerakiemen besmet is.
Ter beveiliging der Europeanen
neemt men nu, ondanks de z.g. onneem
baarheid der Tsjatalds ja-linie, de noodige
voorzorgen. Gistermorgen vroeg zijn af-
deelingen matrozen en zeesoldaten van de
internationale vloot ten getale van 2000
man aan land gezet, die de gezantschap
pen, consulaten, postkantoren, banken,
gasthuizen en scholen van de verschil
lende naties bezet. De landing maakte
meester gemaakt, tegen de onrechtvaar
digheid van liun vonnissen, tegen de
geweldenarijen, die zij ieder aandoen. De
guillotine werkt dag aan dag, grijsaards,
vrouwen en kinderen zoowel als mannen
worden in de gevangenissen geworpen,
naar 't schavot gesleept, overgeleverd aan
de beleediigingen der tricoteuses (trico-
teuses is breidsters. Aldus noemde men
tijdens de revolutie de vrouwen, die op
de trap van het schavot zaten te breien,
ten einde alle terechtstellingen te kunnen
bijwonen) en een verdierlijkte menigte,
die er zich in verlustigt hen als vee
te zien slachten. Lafheid, slavenzielen
overal, die mij zouden doen blozen Bre-
tagner en Franschman te zijn.
Eensklaps vroeg hij:
'Hebt gij hen gezien?
Wie?
Mijn ouders en mijn zuster?
Ia-
Gesproken?
Neen, dat was onmogelijk. Zij wa
ren omringd en werden bewaakt door
woestelingen, gewapend met pieken, ge
weren en sabels en niemand moclit hen
naderen. Ledoux, die schavuit, tri
omfeerde.
En nu?
Z,ij zijn al te Parijs en opgesloten
in 1, Abb aye.
onder het publiek gfoote belangstelling
gaande en geschiedde iii volmaakte orde.
Een menigte stroomde samen voor de
gezantschappen en monsterde de matro
zen. De geweren werden op liet terrein
tegenover het Engelsche gezantschap, dat
vooral belangstelling trok, aan rotten
gezet.
Fransche zeelieden zijn belast met de
bewaking van de Galata-brug en de wij
ken Thipli en Pancaldi. De Fransche
admiraal zou heden alle posten van bui-
tenlandsche zeelieden inspecteeren. De
politie- engendarmerieposten te Stamboel
zijn verdubbeld. Een Russische kanon
neerboot is gisterochtend den Gouden
Hoorn binnengevaren en heeft het anker
laten vallen tegenover het Oecumenisch
Patriarchaat. De Oostenrijksche ambassa
deur Pallavicini heeft gisteren verlof ge
vraagd voor de ontscheping van troepen.
De grootvizier willigde dit verzoek on
middellijk in.
De laatste slag schijnen de Serviërs nu
ook geslagen te hebben voor
Monastir
Honderdduizend Serviërs met tweehon
derd kanonnen belegerden de stad, waar
45.000 Turken met 45 kanonnen stand
hielden. De stellingen van de Turken
waren zeer sterk, gelegen op bergen in
den omtrek, waarvan sommige vierdui
zend voet hoog zijn. De Serviërs waren
niet van plan om storm te loopen, maar
alleen om de stad te beschieten. Zoo
doende hoopten zij haar tot overgave te
dwingen.
De Turksche bevelhebber schijnt ech
ter het onhoudbare van zijn toestand te
hebben ingezien en heeft, volgens een
bericht uit Belgrado gecapituleerd.
50.000 man waaronder 2 generaals Tethi
pgjja en Zekki pasja hebben zich daar
bij krijgsgevangen moeten geven.
De beweging in het
Engelsche Lagerhuis
bij de behandeling der Home-rule-wet
schijnt geheel bedaard. Gister viel er
absoluut geen opgewondenheid te be-
bespeuren en had de zitting een kalm
verloop.
Minister Asquith verklaarde, dat de
regeering dadelijk gevolg had gege
ven aan den oproep, dien de speaker
den 14den dezer gedaan had. De regee
ring was nog steeds van meening, dat
haar oorspronkelijk voorstel het eenvou
digste was en dat het de meest directe
weg was om de zaak af te handelen.
Indien de regeering thans een anderen
weg aanwees, was het gedeeltelijk om
dat ze terugschrok voor een herhaling
van de wanorde in het Lagerhuis en voor
een ander deel omdat ze voelde, dat
ze den oproep van den speaker niet kon
ignoreeren.
De regeering stelde daarom voor de
finantieele resolutie, zooals ze was gea
mendeerd door de motie van Banbury
af te wijzen en een nieuwe finantieele
resolutie in te dienen. Het oorspron
kelijke voorstel der regeering om de
indiening van het amendement van Ban
bury ongedaan te maken, werd bijgevolg
ingetrokken en de financieele resolutie
Hoe weet gij dat?
Ik heb het gelezen in „Le Père Du
chesne".
Leest ge dat vod?
Om op de hoogte te blijven en ook
om niet verdacht te worden; hoe zou
ik u anders van dienst kunnen zijn? Wat
wilt gij nu doen?
Onmiddellijk naar Parijs vertrekken.
Gij loopt in uw verderf.
Neen, wanneer ik vannacht Vitré
nog kan bereiken, dan ben ik gered,
Ik heb daar een vertrouwd vriend,
op wien ik onder alle omstandigheden
rekenen kan, mijn kameraad Pierre, dien
gij kent. Hij zal mij wel aan papieren
weten te helpen en afs ik die heb, dan
is er niet veel gevaar meer. Dan ga ik
voert naar Parijs; ik heb gelukkig nog
geld genoeg bij mij om van paarden
te verwisselen. Ik wil er zijn, hen e\ver-
zien, al was het slechts wanneer zij voor
de rechtbank verschijnen.
Gij kunt hen toch niet redden.
r-.Wie weet?
En bovendien is het te laat.
Wie zegt dat?
Lees.
Gouray gaf hem het blad van Hébert
en wees hem het volgende bericht aan:
vDe Breionsche samenzweerders zul
len «weldra liet loou ontvangen \of>z byn
zonder stemming afgewezen. De nieu
we financieele resolutie zal morgen wor
den ingediend en het bestaande par
lementaire incident zal dus op vredelie
vende wijze uit den weg worden ge
ruimd.
OEMENQD
In den Spaanschen Senaat heeft
Romanones, de nieuwe minister-presi
dent, den lof van Canalejas verkondigd
en gezegd,dat hij diens parlementair
program geheel overnam. De regee
ring zou eerst de begrooting en het
verdrag met Frankrijk aan de orde stellen.
Aan het slot van zijn rede zei de minister,
dat orde en rust gehandhaafd moeten
worden.
Het Deensche koningspaar
is gistermorgen te Stockholm aangeko
men om het eerste bezoek af te leggen
na de troonsbestijging. Tot de ontvangst
van het vorstelijk paar waren de koning
en de koninklijke familie, alsook militaire
en civiele autoriteiten aanwezig.
De Oostenrijksch-Hongaarsche mi
nister van marine heeft Zaterdag in een
der delegaties meegedeeld, dat zoowel
de Oostenrijksche regeering als de Hon-
gaarsche machtiging heeft verleend om
drie nieuwe dreadnougts te laten
bouwen, die vóór 1915 moeten worden
afgeleverd. De totale kosten mogen 96
millioen gulden bedragen.
Vijf arbeiders werden Zaterdag in
een groeve bij Saarbriicken door het
onverwacht afgaan van een pa
troon door wegspringende stukken en
scher.V- getroffen. Een werd gedood
en vier "prsonen werden ernstig gewond.
Koninklijke besluiten.
Bij Koninkl. besluit is mr. A. van
Gennep eervol ontslagen als lid tevens
secretaris van d& Staatscommissie voor
de herziening van het Indisch privaat-
en strafrecht;
is aan den assistent bij de directie van
de Rijkspostspaarbank R. Franzen eer
vol ontslag verleend;
is voor den tfjd van ten hoog
ste drie jaren gedetacheerd bij de
landmacht in West-Indië, de le luite-
nnt der infanterie van het leger in Ned.
Indië J. A. van Seventer
is aan den adjunct-commies bij het
hoofdbestuur der posterijen en telegra
fie jhr. H. van Spengler, eervol ontslag
verleend.
Kamerverkiezingen in 1913.
Naar 't H b 1 d. uit het district K a t-
w ij k verneemt, wordt er ernstig over
gedacht in 1913 naast het aftrédend lid
Baron Wassenaer van Catwijck (C.-H.)
een R.-Kath. candidaat te stellen, daar
men van de meening uitgaat, dat de
R. Kath. minstens even sterk zijn in dit
district als de Chr.-Historischen en Anti-
revolutionnairen te zamen. Als voor-
loopige candidaten moeten reeds ge
polst zijn de heeren Bulten, hoofd eener
R.-Kath. school te Hillegom, Van
Gils, burgemeester der gemeente Zoe-
terwoude, en dr. Kervel, arts en lid
van den gemeenteraad van Noordi
w ij k."
Blijkens onze informaties moet het
bericht, zooals 't daar ligt, onjuist zijn,
iWe doen voorts opmerken, dat de heer
Bulten niet is hoofd eener R. K. School
doch eener openbare school.
Naar aanleiding van het bëricht van
vZeelandia", dat de anti-revolutionnairefl!
in het district Goes bij het bedanken
van jhr. mr. Savornin Lohman de can-
'didatuur voor de Tweede Kamer zullen
aanbieden aan ds. H. C. Hogerzeil, hen-
innert „De Nederlander" er aan, dat de
heer Lohman indertijd het bericht van
zijn aftreden in 1913 noch ontkend noch'
bevestigd heeft.
Samenwerking van de vrijzinnigen.
Nu de drie vrijzinnige partijlen het
concentratie-manifest hebben goedge
keurd, zal, zoo meldt het Hdbl., een co*
mité van organisatie, bestaande uit ven-
tegenwoordigers van de hoofdbesturen
der drie partijen, de voorbereiding van
het verkiezingswerk over het geheele
land ter hand nemen.
De actie van de sigarenmakers.
Te Amsterdam zijn, ingevolge het be
sluit van de hoofdbestuurderen gisteren
alle sigarenmakers aan het werk gegaan.
Omtrent den strijd in het zuiden des
lands deelt men mede, dat heden in den
Bosch een conferentie plaats heeft tus-
schen de afgevaardigden van de vier
hoofdbesturen van de werkliedenorgani-
saties en de twee zuidelijke fabrikanten
verenigingen.
Namc-na du vici wct'kli&dgttorganssaties
is een schrijven aan het bestuur der Ver-
eeniging van Sigarenfabrikanten verzon
den, waarin wordt meegedeeld, dat niet
tot staking zal worden overgegaan.
JHet schrijven vervolgt dan:
Wij wenschen u echter met nadruk te
herinneren aan uw verklaring, al uw in
vloed aan te wenden om te zorgen, dat
vóór of op 9 December a.s. door uw,
vereeniging een ontwerp-regeling voor
het z.g. vaste personeel zal worden ont
worpen, terwijl wij tevens verzoeken aan
onze bezwaren tegen de loonbepaling
voor sigaren, welke langer zijn dan 115
mM. (nat), zooals die door ons ter confe
rentie van 14 November zijn ontwikkeld,
tegemoet te komen.
Bovendien achten wij het onzen plicht
er aan te herinneren, dat door ons onver
zwakt zal worden vastgehouden aan den
eisch ter invoering van alle in het ge
meenschappelijk program der werklieden
vervatte punten en wij ons dus voorstellen
te gelegener tijd met u hierover nader
van gedachten te wisselen.
Ommen.
Mr. C. J. A. Bichon van IJselmonde,
door de centrale Christelijk-historische
kiesvereeniging in het district Ommen
candidaat gesteld voor het lidmaatschap
van de Tweede Kamer, heeft gister
avond aldaar voor de kiezers gesproken.
De indruk, die mr. Bichon maakte,
werd in het debat weergegeven door
mr. A. J. M. Vos de Wael, lid van de
misdaden tegen de natie. Het zal voor
„Le Père Duchesne" een ware voldoe
ning zijn hen voor de revolutionnaire
rechtbank te zien verschijnen, die hen
wel mores leeren zal, zooals z;ij het ge
daan heeft aan het varken van Calvados,
dat den onvergëtelijken burger en pa
triot Marat vermoordde. Van al die
schelmsche knechten van Capet moet frut
worden gemaakt. Morgen zuilen de rech
ters ons weer oen feestje voorbereiden,
dat 'alle brave burgers het elkaar voort
zeggen."
Jean de Trémazan wierp dit gafbrakeud
geschrijf met verontwaardiging van zich
af en mompelde:
Morgen.
Zou hij dan te laat gekomen zijn om
den laatsten snik op te vangen van hen
die hij lief had?
Zou hij hen zelfs niet mogen weer
zien, hun een laatst vaarv 1 toeroepen,
un zeggen door een hartstochtelijke blik:
Ik ben er.
.Welnu, ja.
Hij zou er zijn.
De revolutionaire rechtbank zou haar
taak niet in enkele uren af kunnen.
De wet op de verdachten kon mee-
doogenloos zijn; de vonnissen konden
zonder veel o rr :k ui!ges/r.
worden en de terechtstellingen er
spoedig op volgen, men kon zijn ouders
en vriendien toch niet zóó snel veroor-
deelen, dat hij den tijd niet zou h?bben
bij hen te komen.
Er waren er te veel.
Het paard van d,Achet, dat hiem naar
Lambalie had gebracht, was 'een vlug,
sterk dier.
Daarmee kon hij vannacht n,og Vitré
bereiken om het daar door een versch
paard te verwisselen.
Te Vitré had hij een vriend, op wien
hij onvoorwaardelijk rekenen kon, en die
hem inet al zijn kracht zou helpen.
Zijn besluit was genomen.
Wanneer hij onderweg niet sterft, dan
zou hij nog intijds te Parijs zijn om de
zitting van den bloedraad bij te wonen,
onder de menigte verborgen en, aldus
zou hij een leven van listen en lagen!
aanvangen.
Een onstuimig verlangen, naar wraak
deed zich bij hein gevoelen, hij haatte
de verdrukkers meer dan ooit, hij moest
met hen een vreeselijke vergelding hou
den.
Hij, anders zoo zacht, zoo zachtzinnig^
voelde nu een dorst naar bloetd in; zichf
opkomen.
(Wordt vervolgd.)