RONA Van Houten's Cacao Ingezonden Medeüeelingen. De Liturgie. Weet Ge dat de enorme toename in verbruik van te danken is aan de uitstekende kwaliteiten van deze Cacao! Ou/ eigen belang brengt mede daarvan een geregeld gebruiker te worden. Tweede Blad, behoorende bij DeLeidsche Courant van Zaterdag 2 Nov. no. 933. KAMEROVERZICHT. TWEEDE KAMER. De invaliditeits- en ouderdomsverzekering. Xwaalf en een halve dag heeft het ge duurd alvorens die Regeerinjg aan het (vvoord kjon komen ter verdediging harer (wetsontwerpen. Eindelijk) Donderdagj- pïiddagl was linkls uitgesproken of dlorst zij fatsoenshalve niet meer national eln; [tijd te misbruiken voor obstructie-redet- yp eringen. Minister Talma heeft in een bondlgle rede van circa 4 uur de vertoogen tegen 'zijn wet weerlegd. Hij was weer bijzonj- )der opi dreef en legdJe een kennis vani pnderdeelen aan den dag, die bewees, Jhpeveel studie hij van dit onderwerp maakte: Bovendien was hij in het op 't oogen- jblik vpor hem zeer aangename gezel- schap van de vrijzinnigl-ldemooratische Jheeren Treub en Bos, wier krachtigje pleidooien voor verplichte verzekering! pij niet olnbenut liet Stuk voor stuk weerlegde hij de aanget- iVberde bedenkingen, erop wijzende, dat ide bureaucratische rompslomp niet zóó •.verschrikkelijk is als de heer Treub wel (Voorstelde. De Minister aanvaarddie de Volle verantwoordelijkheid voor de nota yan prof. Kluyver. Hij erkende tegeirn- jover den heer Borgesius, dat particn-. ;liere maatschappijen lagere invaliditeits- jhansen aannemen. Doch men moet hier- |bij niet uit het ogo verliezen, dat alleen beter gestelde arbeiders vrijwillig tot jde verzekering toetreden. Deze vergeli jking gaat dus niet op, veel minder nog die fnet de fabriek van v. Marken te Delft. jOp de invaliditeitskansen van één, far Jbriek bouwt men geen social et verzien ifejeringjswet op! De Minister betoogde uitvoerig dat puderdoms- en invaÜditeitsrente bij elkaar behooren. Beide worden met nagenoeg dezelfde argumenten verdedigd; in we zen is er geen onderscheid tusschen invaliditeit en ouderdom. Men vraagt om beide, wijl de werkman zoo lang arbeidl- )de als hij 'kon, omdat hij zijn loon ziet jdalen en het wenschelijk is hem b;j te springen. Een uitsluitende ouderdomsrente werkt drukkend op het loon, omdat ar beiders met 'n klein pensioentje hun imede-arbeiedrs gaan beconcurreeren. Invaliditeits- en ziekteverzekering, wel ker samenkoppeling door verschillende ^prekers van links werd bepleit, zijn (heterogene zaken. Vereischt de eerste leen krachtig centraal lichaam (i. c. de (Rijksbank), voor de laatste is de centrai- Jisatie noodig. Van een invaliditeitsverzekering kan, pen enorme actie uitgaan ten bate der .volksgezondheid door steun aan zieken- Jiuiezn -en sanatoria. Een 12-jarige er varing in Duitschland teerde, op wélke beteekenende wijze hierdoor die kansen yoor invaliditeit worden verminderd. Wat de vrijstelling der lage Loonen betreft, eigenaardig is het dat de be>- /weging hiervoor ontstond na de actie yoor Staatspensioen. De heer Talma jjheeft èn als afgevaardigde èn als minister (jde premiebetaling steeds verdedigd. Zij ils niet te drukkend. Bij de weduwenrente stond de Minis ter voor een moeilijk punt. Weezen- èn Weduwenrente invoeren was met het oog jop de financiën niet mogelijk; de premie jmoest clan teh.oog worden opgevoerd. De '[[Minister heeft toen weezenrente gekbr jzen, omdat het dringendst noodig was hulp te bieden aan de vrouw, die voor .'de opvoeding van jeugdige kinderen moet zorgen. De Minister houdt principieel vast ,jaan het tijdelijk karakter der jaar!ijksche tjstaatsbijdrage ad 10 millioen. Met die 10 millioen per jaar betalen ;iwij voor de arbeider?, die te oud zijn XI. De Heilige Mis. x Wij zijn nu genaderd tot het derde (hoofddeel in de H, Mis, de H. Com- pmunie (gelijk men weet, vormen Of- fjferande en Consecratie de twee eerste rjhoofddeelen). De H. Communie behoort jjtot het wezen, tot het eigenlijke van jjde H. Mis, omdat vóór de Communie jof Nuttiging het offer niet ten volle is voltooid. [i De kerkelijke liturgie heeft de Com- ,'lmunie des priesters en der geloovigen |met een reeks der schoonste gebeden jpmringd, waarbij het „Onze Vader"- als («overgang dienst doet. Christus-zelf heeft ons geleerd: j,Zoo jteult gij bidden", en daarom durven wij fa:n het „Onze Vader" tot God spreken ftals tot onzen „Vader". Als inleiding tot ,-,Onze Vader" bidt (de priester: Laat ons bidden. Door Uwe heilbren gende voorschriften aangemaand en door jjjUwe goddelijke onderrichting gevormd, [{wagen wij te zeggen: Onze .Vader Involgt het geheele Onze Vader). De laatste bede de verlossing van Wie kwaad herhaalt de priester met '(aandrang in da volgende breedere uit werking* om pjemie te betalen. Men noeme dit een gift, maar de hoofdzaak voor den Minister is, dat aan de arbeiders een zware verplichting wordt opgelegd,* en dat zij nu ook zoo spoedig mogelijk daarvan profijt moeten; zien. .De jongle arbeider, die premie betaalt, moet zien, dat zijn ouden vader, die in de verzeke ring niet meer kan betalen, rente geniet. Het stelsel der pllakzegds (de premie is nl. te voldoen door het inplakken van zegels in een' j>oelye) is niet gemak kelijk, maar th'et is npodig, een beter middel bestaat er niet Dr. de Visser en mr. Lobman zullen (hun wenschen betreffende de uitbrei ding der risico-overdracht zien ingewil ligd; de Minister had hiertegen geen on- overidomelijlk bezwaar. De voornaamste punten zijn hiermede uit het debat aangestipt. Aan het slot van zijn rede wendde de Minister zich tot de liberalen, die voorstanders van staats- pensiojneering zijn geworden,, doch daan- mede waarlijk niet de arbeidlerS voor hun zullen winnen- De socialisten rekenen er op, dat Bor gesius en Tydeman het staatspensioen brengen, en zij zuilen dan, tot de arbei ders gaan zeggen: dat is ons werk; zij (Borgesius enTydeman) zijn onze hulp troepen geweest De Minister begrijpt niet, dat de hber Borgesius zidh voor dit spelletje laat leenen, temeer omdat het staatspensioen vloekt met de beginselen van armenzorg, door hem en zijn intellectueele vrien den voorgestaan. De Kamer, zeide ten slotte de heer Talma, zal bij dit ontwerp! een beslissing nemen van het hoogste politieke belang. Er is alle reden voor ieder die erover denkt, om bezorgd te zijlïi, nu mèt dit ontwerp tevens de leuze voor staatspen sioen is aangeheven. Alleen de sociaal- democratie kan lachen, omdat het in haar richting gaat. Spr. is daarom dankbaar^ dat Me rechterzijde hem steunt* en het is hem een dankbare vreugde thans op deze plaats voor deze zaak te staan. De replieken vingen aan in, de avonds- vergadering van Domderdlaig met een rede van de Uniedbleraal de Jong, gevolgd] door mr. Treub. De laatste, die ook gis teren bijna den geheelen dag aan, het woord was, "heeft de socialisten flink op hun nummer gezet. Zijn rede is de nalezing in ons verslag ten volile waard. Hier ter plaatse halen wij er uit, dat Staatspensioneering volgens het Engelsch stelsel 24 millioen voor Holland kost Wie zal dat betalen? Mr. Treub weet er geen oplossing voor, maar desondanks zeide hij aan de linker concentratie te zullen meedoen, omdat al les, wat van rechts komt, nu eenmaal uit den booze is. De concentratie is nu com pleet. Men kan er van 't winter den boer mee opgaan. Uit de Leidsche Vroedschap. Zelden hebben wij een vergadering van den Leidschen Gemeenteraad mee gemaakt, waar zooveel is „gekletst" ('n ander woord weten wij waarlijk niet ter qualificatie van de discussies te vinden) als in die van Dondèrdag. De debatten daalden af tot het peil van hofjesdames-praat eh werden ge voerd op een wijze, het hoogste be stuurscollege van een academiestad on waardig. Vroeger waren de leden geplaatst op een even gezellige wijze als thans; ook toen had de raadszaal hetzelfde huise lijke aanzien, dat een atmosfeer van ge moedelijkheid meebrengt, en zaten de heeren aan de „ronde tafel", zooals jhr. de Gijselaar het Donderdag typisch zei de, doch societeitsdebatten hebben wij toen niet meegemaakt. Waarlijk, de leden die geroepen heb ben dat een stad met studenten, een stad met internationale congressen, een stad met een wereldreputatie, 'n schouwburg moet hebben, mochten ook wel eens be denken, dat zoo'n stad een vroedschap moet bezitten, niet omgekeerd evenredig aan de beteekenis, die zij haar toekennen Wij bidden U, o He^r, wil ons bevrijden van alle kwaden, van ven- led ene, tegenwoordige en toekomstige, •en verleen ons genadiglijk, door de tus- schenkomst der heilige, glorierijke, im mer maagdelijke Moeder Gods Maria en tevens Uwer gezaligde Apostelen Petrus, Paulus en Andreas en van alle Uwe Heiligen, den vrede in onze d!agen|, cq> dat wij door den bijstand Uwer ont ferming, èn van alle zonden immer ge vrijwaard èn tegen alle kwelling mogen beveiligd zijn. Door denzelfden Chris tus, etc. Terwijl de priester de woorden bidt „Verleenden vrede in onze dagen", maakt hij een kruis met de pateen, kust deze er legt er de H. Hostie op neder. Diat kussen van de pateen (het gouden schaaltje, waarop de H. Hostie rust), is een teeken van vrede, liefde en ver- eering, en door het maken van het kruis teek en wil de priester te kennen geven, dat de zoete vrederust slechts wordt ver kregen doQr het smartelijk Kruis van Hem,- Die het „Evangelie des vredes" heeft verkondigd, en „den mensch door dat Kruis verzoend heeft met God". Voordat de priester verder het slot van het boven, aangehaalde gebed bidt, neemt hij de H.. Hostie in zijn handen, breekt deze in twee gelijke deelen, ter- wiil hii zest: „Door dcnzelfdeo £hrMiis, Er is ontzettend gelachen. De heeren hebben elkander kostelijk geamuseerd door allerlei moppen, door elkaar in 't zonnetje te zetten! Slechts bij uitzonde ring werden de gezichten in ernstiger plooi gezet en steeg het debat in ge halte. Wij volstaan dan ook met een korte nabetrachting onder verwijzing voor de- details naar ons uitvoerig verslag. De algemeene beschouwingen waren omvangrijker dan andere jaren, omdat de speech van den eersten spreker an dere leden uit hun tent lokten. Nog al natuurlijk, want de heer Sijtsma poogde handigjes verkiezingsnjateriaal in zijn re devoering in te wev^i en eischte b.v. voor zich de eer op van de nieuwe be lastingverordening. Dit liet de heer Ver gouwen niet zitten; 't was dan ook al te gek. De stoot werd gegeven door adressen van den Ned. R. K. Volksbond en Patrimonium, die in de heeren van Tol en Bosch verdedigers hunner re- questen vonden. Deze beide leden heb ben meer dan eens op behandeling aan gedrongen en de heer Sijtsma vervulde daarbij de rol van zwijgend toeschou wer. De journalistieke vrijpostigheid dreef hij Donderdag dan ook te vèr, door met de eer van andermans werk te willen gaan strijkennu het in den geest blijkt te vallen. Och ja, 1913 is in zicht, en de heer Sijtsma treedt dan af. Vandaar, dat het college van B. en W. het eveneens moest ontgelden, 't Was niet democratisch genoeg. Deze klacht is vrij zonderling in den mond van den heer Sijtsma. Indien de vrijzinnig-democraten prin cipieel voor het wethouderschap hun 'keuze isleeds 'hadden laten vallen op menschen van vooruitstrevende richting, dan kon de heer Sijtsma thans B. en W. met recht en reden verwijten doen over een ondemocratischen geesi Doch de vrijzinnig-democraten hebben eerst naar de kleur en daarna pas naar de richting van den candidaat gevraagd. De heeren Fischer en Reimeringer, waarlijk geen geprononceerde lui, waren bij de vacatures Korevaar en Kerstens hun mannen, terwijl ook mr. vanger Lip door him toedoen op het kussen kwam. Wat dwaasheid om te stemmen op zoo genaamde conservatieven en dan te zeg gen: gij zijt geen democraat. De heer Sijtsma propageert trouwens een eigenaardige democratie, die bestaat in het tegemoetkomen aan allerlei wen schen en grietjes van gemeente-ambtena ren en -beambten. Meermalen vestigden wij daarop de aandacht en bij den aan vang der zitting nog moest de heer Sijts ma weer zaakwaarnemersdiensten praes- teeren. Worden hierdoor ovenwei de groote, breede volksbelangen gediend? De voorzitter duwde den democratischen criticus deze waarheden onder de neus en wierp het verwijt van ondemocratisch te zijn w"eg met de opmerking, dat de mocratie zoo'n onbepaald begrip is, dat zich in den loop der tijden sterk wij zigt. Gaarne geven wij dit toe, maar daar naast staat evengoed vast, dat B. en W. die wijzigingen niet spoedig gewaar worden en er 'n soort democratie van eenigen tijd hèr op nahouden. Hun prae- advies over de winkelsluiting, dat de heer Sijtsma niet aanroerde, is één ge heel van verouderde vrijheidsopvatting der doctrinaire liberalen, en de trage uitvoe ring van de motie-Aalberse, reeds vijf jaar geleden aangenomen, inzake de rechtspositie der gemeenteambtenaren, - pleit niet bijzonder voor hun animo, om in moderne sociale richting werkzaam te zijn. In dit verband verbaasde het ons te meer, dat de burgemeester een wensch onderschrijft, voortgesproten uit den boe zem der vrijzinnig-democraten, betref fende nl. de gemeentelijke brandverze kering. Als hij kans op succes voorzag, zou de voorzitter niet aarzelen van ge meentewege een brandassurantie in het leven te roepen. Een gunstig perspectief ontbreekt en de onderneming dreigt een financieel debacle te worden, zoodat op onzen Heer, Uwen Zoon" legt vervol gens het gedeelte, dat hij in de rechter hand houdt, op de pateen terug, breekt onder de woorden: „Die met, U leeft en heerscht in de eenheid des Heiligen Geestes", een kleiner gedeelte van de andere helft (die hij nog in zijn hand heeft) af en legt ook dit gedeelte op de pateen. Vervolgens zegt hij, terwijl hij het overblijvende gedeelte van de _H. Hostie boven de kelk houdt: „Door alle eeuwen der eeuwen", waarop als antwoord volgt: „Amen". Daarop ver volgt hij, terwijl hij boven de kelk drie maal het kruisteeken maakt met dait nog in ?ijn handen overgebleven kleine ge deelte der H. Hostie: „Pax Domini sit semper vobiscumDe vrede des Heeren zij altijd met u", waarop geantwoord wordt: „Et cum spiritu tuo: En met uwen geest". Eindelijk legt hij dat kleine gedeelte iu de kelk en vermengt het al dus met het H. Bloed. iWat beteekenen nu die ceremoniën, de breking der _H. Hostie, en de vereeni ging Van ihet H. Lichaam en H. Bloed? Vooreerst de breking der H. Hostie, a. De breking der H. Hostie herinnert ons allereerst aan hetgeen Jezus deed in het laatste avondmaal. Hij nam het brood in Zijne handen, zegende het, brak het, en gaf het aan Zijne leer lingen, zeggende: „GiUsMijQ Lichaam". practische bezwaren afstuit, wat de burge meester in beginsel voorstaat. De debatten niettemin verrichtte mr. Aalberse en later de heer Bosch nuttig werk de beginsel- bezwaren ertegen uiteen te zetten. Hier is immers geen sprake van een monopo lie-bedrijf, door de overheid ter hand genomen en geëxploiteerd, omdat het algemeen belang zich tegen een anderen vorm van exploitatie verzet. De particu liere maatschappijen voorzien voldoende in de behoefte en het motief, dat er voordeel'ige saldo in de gemeentekas vloeien, is geen argument voor overheids exploitatie. Stappen wij hiermede van de algemee ne beschouwingen af, dan blijft een drie tal puntjes over, waarover wij nog iets wilden zeggen: nl. het subsidie aan den schouwburg, aan schoolkindervoeding en de wederinvoering der kermis. Om met het laatste te beginnen heeft de heer van Grüting c.s. voorloopig een leelijk fiasco gemaakt. Hun rauwelings in debat geworpen voorstel was vol strekt niet in den haak. 't Ging niet om door een begrootingspost over het her stel der kermis te beslissen; daarvoor is een apart raadsbesluit noodig. Boven dien kwam het voorstel onvoorbereid en (geducht kapittelde de voorzitter deze wijze van indiening. Dat ieder zijn stem in de zak heeft en ieders meening vast staat, weigeren wij voorshands aan te nemen. Behalve de vraag, of men vóór- of tegenstander der kermis is, zal zeker een ernstig punt van overweging uitma ken de quaestie of er voldoende motie ven bestaan een met groote meerderheid genomen raadsbesluit in te trekken. De heer van Grüting en zijn medestanders zullen degelijke argumenten te berde hebben te brengen. Het schouwburgsubsidie is weer toe gestaan. Hevige strijd heeft het niet ge kost. ledereen weet dat de linkerzijde er vóór is en wethouder van der Lip draaide ook bij. Vroeger was hij tegen het subsidie geweest; tegenwoordig niet meer, want Leiden moet zijn schouw burg houden. De heer Sijtsma was het enfant terrible in deze zaak; hij wilde een paar voorwaarden stellen, aan wel ker vervulling hij zijn stem afhankelijk maakte. Men keek links raar op en mr. Fokker deed een vergeefsche poging zijn partijgenoot te bekeeren. Jou woorden laten mij koud, snauwde de heer Sijts- pma geprikkeld terug. Maar hij bleef niet lang boos. Hij liet zich om praten door den burgemeester, liet zijn voorwaarden schieten en stemde stille tjes voor. Het raadsbesluit is een staaltje van liberale machtspolitiek, die voor uitslui tend hun ten dienste staande instellin gen geld uit de openbare kassen trekt. b. Verder drukt deze ceremonie op aanschouwelijke wijze uit den geweldigen kruisdood van Hem, Die „om onze zon den geslagen werd en verbrijzeld". c. Tevens is het breken des broods het zichtbaar beeld van het H. Sacra ment als offer spijze, wijl in het Oosten algemeen deze breking plaats vond voor dat de spijze werd voorgezet. d. Ook worden nog voor de drie voudige breking der H. Hostie ver schillende mystieke verklaringen gegeven, in betrekking b.v. tot de H. Drievuldig heid en meer en meer is men in dit werkelijk Lichaam des Heeren (de H. Hostie) een toespelinlg gaan zien op Ihet mystiek Lichaam des Heeren, Zijnej Kerk, en wel in haren drievoudigen staat, als strijdend, lijdend en overwinnend. Ook bij het drievoudig kruisteeken bij het uitspreken van de woorden: „De vrede des Heeren zij immer met u" past de verklaring, die wij vroeger reeds ga ven, dat nl. de priester wil uitdrukken, dat alle vrede verkregen wordt door het Kruis. In mystieken samenhang met deze bre king des broods volgt dan onmiddellijk de vereeniging van het H. Lichaam eii Bloed, de vermenging nl. van een klein gedeelte der H. Hostie met het H. Bloed. Deze vermenging staat nl. in nauwe be trekking met de breking en vooral met En dan bezit men nog de vrijmoedig heid te erkennen, dat het Leidsch pu bliek geen belangstelling voor den schouwburg heeft (prof. Heeres)'of cri- tiseert men de exploitatie (Sijtsma), Mr. Briët kaatste gevat deze argumen ten terug. Moet de gemeente een zaak steunen, waarvoor de ingezetenen slechts weinig voelen? Laten de voorstanderst den schouwburg uit eigen partemonnaie betalen, gelijk wij bijpassen voor onze scholen, onze zending en velerlei andere doeleinden. Dit komt evenwel in het vrijzinnig systeem niet te pas. 't Gaat veel ge makkelijker uit de gemeentekas te put ten, al houdt men hartroerende betoo- gen over zuinigheid. 't Zelfde was het geval met School kindervoeding. Het subsidie van deze vereeniging werd ruim verdubbeld, (van f650 tot f1500 verhoogd.) Wij voelen veel voor het arme schoolkind, maar, wenschen toch niet mee te doen aan het opdrijven der subsidies, nog afgeschei den van de vraag of de wijze, waarop Schoolkindervoeding haar taak opvat, de juiste is. 't Kost veel meer moeite stap pen te doen de eigen middelen te ver sterken, dan een requestje naar den raad te zenden of een papieren speechje voor; te lezen op aansprekers en $iood|grah verstoon. De moderne pbilantropie ken merkt zich echter niet door de belange- looze offervaardigheid, welke de Chris telijke naastenliefde steeds ten toon ge spreid heeft en vandaar dat het ons eigenlijk niet behoeft te verbazen, dat zij bij uitbreiding van haar taakniet de steun, zocht van particulieren steiuij. die, alleen met inspanning van veel krachten zou worden verkregen maar de voor keur er aan geeft het benoodigd geld uit de gemeenteklas te trekken. Zullcei philantropie lijkt ons niet het ideaal' >van naastenliefde. De Week in Het Buitenland. In hetzelfde, zoo mogelijk nog meer versnelde tempo zijn de zaken in denj Balkan deze week wederom gevorderd. Met een doorzettingsvermogen waarnaar de geheele wereld met open mond1 staat te kijken, zijin de vijanden van Turkije voortgeruk't, zonder zich maar in' het minst te ontzien, zonder feitelijk de npo-* dige rust te nemen en met een doods verachting die men slechts in. romans! achtte te bestaan. Behalve de verwonderlijke kracht vanl het Balkanverbond heeft dit echter ten vens aan het licht gebracht de innerlijke rotheid van 'liet Turksche rijk. Herink neren we ons toch niet de wonderlijke) verhalen, vroeger gehoord en gelezen! de Consecratie. Doet toch de breking en vooral de Consecratie ons Jezus kennen als gestorven en aldus geofferd, de ver menging moet ons leeren, dat in werke lijkheid op het altaar het H. Lichaam, van Christus niet is zonder het H. Bloed,- dat Hij er levend tegenwoordig is, en de geheele Christus onder ieder ge deelte als offergave en offerspijze yer- blijft. Wijst de breking en vooral de Con secratie op Jezus' dood, de geheim zinnige vermenging wijst ons op zijn glorievolle opstanding, waarbij de ziel wederom mef het lichaam ver- r Igd werd. Uaarom bidt de priester in een onmid dellijk volgend) gebed, dat Jezus' offer dood (de Consecratie) en Zijn opstan ding (de vermenging of vereeniging van de H. Hostie met het H. Bloed) dJe bron nen mogön zijn ter zaligheid „Haec commixtio et consecratio cor poris et sanguinis Domini nostri Jesu Christi fiat accipientibus nobis in vitanü aeternamDeze vermenging en conse cratie van het H. Lichaam en Bloed onzea Heeren Jezus Christus gedije ons, did het ontvangen, ten eeuwigen leven. Amen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 5