Tweede Blad, behoorende
bij DeLeidsche Courant van
Zaterdag 19 Oct. no. 922.
KAMEROVERZICHT.
TW EEDE KAMER.
De invaliditeit*- en ouderdomsverzekering.
Zonderen wij den heer van Best uit,
Idle slechts even het woord voerde om
;een scheeve bewering van mr. Treteb
Sr echt te zetten, dan zijn heden ter ver
dediging van wetsontwerp Talma drie
6 prekers van rechts aan het woord ge
dweest: mr. Aalberse van de katholiék'eW
jen de heer van Vliet en mr. Rutgers van
tie anti-revolutionairen. Laatstgenoemde
heeft slechts enkele cijfers genoemd, die
jhij op prijs stelde nog gisteravond mede
(te deelen teneinde den leden gelegenhid
jte bieden de juistheid ervan op 'hun
(gemak te controleeren. Dinsdagmorgen
Vervolgt hij zijn rede.
De beide andere sprekers van rechts
(hebben in een door bondigheid en zake
lijkheid uitmuntend betoog de verplichte
Verzekering verdedigd en de rechts voor
tie voeten geslingerde verwijten weer
legd. Uit den aard der zaak konden
(rij over een onderwerp, dat reeds 20
[jaar in de Kamer 'en daarbuiten van alle
kanten bekeken is, geen verrassend nieu
we gezichtspunten openen. Mr. Aalber-
6e liet dan oojc na over den rechtsgrond
Ider verplichte verzekering te ^preken,
Omdat hierover uit den treure bij de
(ziektewet is gehandeld en nieuw debat
moodéloos tijdvermorsen zou zijn. In
)de verplichte invaliditeits en ouderdoms
verzekering ziet Mr. Aalberse s.echts
ihet volbrengen door den Staat van zijn
plicht, den verzekerden een minimum
loon te waarborgen.
Doch ook zonder principieele debat
ten viel genoeg, te zeggen. Zoo wees de
(heer van Vliet erop, dat de christelijke
larbcid'ers naar deze wet Vragen, die reeds
pinds 1897 op het 'antirevol. -program
Voorkomt. En mr. Aalberse Vroeg aan
jde socialisten, die het ontwerp totaal
jafgebroken hebben, voor welke stom
melingen zij de arbeidefs aanzien als
zij verwachten, dat de arbeiders op hem
»en de-overige katholieken zullen stemmen
niettegenstaande rechts een voor de ar
beiders nadeelige wet invoerde!
't Is ook wel wat al te gek. Zouden
de mannen van Patrimonium, van de R.
|K. arbeiders- en vakorganisaties, van den
(Christelijken Werkmansbond dan alle
(inzicht missen en blindelings gelooven
alles wat hun voormannen hen vol
gens de socialisten maar op den'mouw
spelden, terwijl de socialistische zelf
bewuste werkmansschaar alleen een
juist inzicht had? Kom, laat men zulke
nonsens niet verkoopen.
't Is al een eyen dwaas praatje als
dat andere yan .„doorjakkeren". In En
geland, waarop links gaarne wijst bij de
verdediging der allemansbédeeling, is
het ouderdomspensioen veel goediger
behandeld dan bij ons de wet-Talma.
Het ontwerp doorliep in het Lagerhuis
in 2 maanden drie instanties en onjdaciks
de bezwaren van het Hoogerhuis, de te
rugzending van Het ontwerp naar het
Lagerhuis, de amendeerinig, enz., kwam
dc koninklijke bewilliging op 1 Augus
tus en de invoering op 1 Januari 1909.
[Het was ingediend op 7 Mei 1908.
Binnen een half jaar was het dus kant
en klaar. Bij ons zit men er al twintig
jaar over te tobben en niets kwam tot
(dusverre tot stand
Nu rechts op afdoening aandringt,!
spreekt mén van lage stembusmotieven
en meer dergelijk fraais. Maar wat zou
de liberale Unie zeggen, merkte mr.
Aalberse opdie nu tot de staatspen-
sioneering is bekeerd, als beweerd werd
dat deze bekeering niet oprecht was en
slechts uit oneerlijke stembus politiek
voortsproot:
Scherp hekelde mr. Aalberse ihet over
stag -gaan der liberale Unie voor het alle-
manspensioen en herinnerde hoe ook zij
het geld gedeeltelijk uit het tarief wil
haien, al was het voorstel daartoe naar
gezegd werd niet strikt noodig, maar
slechts een aanwijzing van de rich
ting, waar men het geld kon vinden.
Het is bij de Liberale Unie altijd in!
de richting van ietsmen ging „in
de richting van" Algemeen Kiesrecht,
Staatspensioneering en Volksleger. Dat
is geheel in Liberale Unie-stijl
Staatspensioen is niet anders dan
Staatsbedeeling. Had de heer van Vliet
tegenover den heer Schaper de ijjtspra-
ken geciteerd van diens partijgenoot dr.
van der Waerden die het vertrouwen in
staatspensioen misplaatst acht, mr. Aal
berse herinnerde eraan, dat de Fransche
socialistische voorman Jaurès zich op het
socialistencon'gres te Nimes voor ver
plichte verzekering verklaarde, omdat dei-
ze tot zedelijke verheffing leidt in tegen
stelling met het staatspensioen. Aan de
door mr. Treub aangevoerde argumenten
voegde mr. Aalberse nog dit toe, dat
staatspensioneering niet alleen moreel
bederf voor de individuen, maar ook po
litiek' bederf niet zich moet meebren
gen. Men zal steeds hooger bieden, het
zij door aan te dringen op een lagere leef
tijdsgrens, hetzij op een ruimer uifkee-
ring. Wanneer men van volksbedrog
spreekt, dan is het d i t. Bij verzekering
begrijpt men, dat een hoogere rente een
hoogere premie beteek'ent, terwijl men
bij staatspensioneering altijd meer uit-
Icecring kan voorspiegelen, zonder dat
de menschen er een cent voor behoeven
te betalen. Dit leidt tot groot politiek
en moreel bederf.
Een beroep op Engeland gaat niet op.
De armenzorg, die bij ons aan kerkelijke
instellingen en particulieren; lichamen is
toevertrouwd, is in Engeland in handen
van den Staat. Dit is de lezers zullen
het trouwens van de onlaugs belhanr
delde Armenwet hebben onthouden
beslist verkeerd en vandaar dat men
van dezen verkeerden toestand in dc'
nieuwe fout, het staatspensioen, verviel.
Mr. Aalberse en de zijnen zijn in hun
ziel overtuigd, dat dit ontwerp tot het
waarachtig belang van het volk zal
strekken.
Weekpraatje.
Je zoudt 't het „evenement" kunnen
noemen van de|ze week, de benoeming
van den sociaal-democraat Duijs tot wet
houder van Zaandam. Nu zuilen we 'ns
te rien krijgen, welke pracht-maatregelen
deze onversneden sociaal-democraat ne
men zal, welke heerlijke instellingen hij
in het leven zal roepen. Als we maar
niet bedrogen uitkomen! In een speech
uitvaren tegen de kapitalistische maat
schappij of een idyllische schildering
maken van den sociaal-democratisch en
toekomststaat, ,düt is zoo'n toer niet.
„Words, words", zeggen de Engelschen
„klets" noemen wij 't op z'n Hollandsch
't Is streven naar stembussucces, wat
men de rechterzijde zoo graag verwijt,
maar de linkerzijde zelf...! Je moet 'ns
zien, welke presenteerkoekjes de vrij
zinnigen nu hun kiezers voor 1913 aan
bieden ze zijn van zuiver sociaal-demo
cratisch deeg. Eerstens: algemeen stem
recht zonder beperkingen; tweedens
staatspensionneening; derdens: géén pro
tectie of bescherming, géén tarief. Dde
twee laatste koekjes vooral zien er voor
de kiezers aanlokkelijk uit, maar ze ver
geten, dat 't extra dure waar is, en dat
de heeren niet voor den dag koinen met
hup financieplannen inzake de Staats-
pensionneering. En de daden, die ze
stellen? 'tls nu de tijd om goed de
oouranten bij te houden en op de hoogte
te blijven van wat er in de Kamer ge
beurt. En ge zult 'tbemerken: 'tis ob
structie en 'tblijft obstructie!
't Fraaiste is, dat de geheele linker
zijde te zamen wil optrekken om in 1913
de victorie te behalen, maar als ze straks
'ns omzien op den afgelegd en weg,
zullen ,ze tot de ontdekking komen, dat
het .precies is, alsof ze door mr. Troelstra
bij ide ooren zijn getrokken naar de
plaats waar ze nu staan. Doch: een ge
waarschuwd man geldt voor twee: Be
denken wij jdat wel. Alles stormt otp
de rechterzijde aan. Willen wij de meer
derheid behouden, dan dient de eens
gezindheid niet verzwakt, maar zoo
ijverig mogelijk versterkt te worden
Wie is er nog niet lid van een Jries-
vereeniging? Vooruit, die ipaar centen
kunnen nog wel op het budget; er zullen
heusch wel onnoodiger of onnuttiger uit
gaven op staan.
Over een nieuwe uiting van Roomsch
leven las ik gisteren in de courant. Onder
de Roomsche studenten is er n.l. een
beweging gaande om te komen tot de
oprichting van een stud enten congregatie,
zooals er in het buitenland vele met goed
succes werkzaam zijn, en die ten doel
heeft aankweeking van godsvrucht tot de
H. Maagd in het bijzonder en een meer
intens, een meer openbaar beleven van
de Roomsche beginselen in het alge
meen. 'n Mooi streven!
Nog iets voor mijn Leidsche stadge-
nooten. Er worden zóóveel strooibiljetten
onder de deur gestopt, dat men er toe
komt er geen acht meer op te slaan.
Doch eerstens is dat gevaarlijk, zoo men
niet tevens zorgt, dat de kinderen ze
ook niet in handen krijjgeiiEn tweedens
kan er ook wel een nadeelige zijde voor
ons zelf aan verb.onden zijn 't is toch best
mogelijk, dat zoo'n strooibiljet een aan
kondiging of een mededeeling bevat,waar
voor we ons interesseer enDat laatste
is het geval met het strooibiljet, hetwelk
dezer dagen door het Plaatselijk Comité
van de Katholieke Sociale Actie wordt
verspreid en waarin alle Katholieken op
geroepen worden voor 'n algemeene ver
gadering op a.s. Woensdag. Dat moet
een grootsche betooging wordenDaar
voor gezorgd! JAN.
Het Oorlogsterrein.
B i j het kaartje.
Met opzet geven wij een niet te vol
kaartje, omdat we niet vooruit weten,
waar precies de gevechten zuilen plaats
vinden. We geven dus slechts een over
zicht van het geheele terrein, dat rich-
tingspunten genoeg biedt om naar te
verwijzen.
Het krijgsterrein van Montenegro is
slechts zeer beperkt daar zijn troepen
macht, een handvol strijders, die ech
ter d en Turk reeds meermalen handen
vol werk gegeven hebben niet in het
bezit van een voldoenden trein, waar
door het, zoodra het buiten het gebied
der bevriende Malissoren komt, van alle
hulpmiddelen zou ontbloot staan. Tot
nog toe bepaalt het zijn operatiën tot
Berane aan de Oostgrens,- en Toesi,
dat bij de oostelijke punt van het meer
van Skoetari ligt. De plaats van het
veelgenoemde Podgoritsa op ons kaartje
zou moeten zijn in de laatste E van
Cettinje. Waarschijnlijk zal het krijgs
terrein daar zich niet verder uitstiYken
dan SJcoeiari,
Belangrijker is echter, het belangrijkst
mag men wel zeggen, het punt waar Tur
kije en Bulgarije elkaar zullen ontmoeten,
het feit waan* a ar zich Turkije met ver-
waarloozing vrijwel der andere staten
met allen ernst richt. Dit zal zijn aan
de Zuidgrens van Bulgarije.
Het 'Bulgaarsche leger, sterker, beter
geoefend en uitgerust dan een der legers
der bondgenooten, en daarbij door zijn
nabijheid voor het Turksche rijk het
grootste gevaar opleverend, heeft zich in
den omtrek van Philippopel langs het
dal van de rivier Maritza verzameld, van
waar het i n «enige dagen langs een goe
den straatweg Adrianopel kan bereiken,
waar de Jurken hun hoofdleger hebben
opgesteld. .Het le, 2e, 3e en 4e leger
corps, die hier onder bevel van Abdoela
pasja worden verzameld, teilen 200.000
man en 450 kanonnen, terwijl het be
schikbare Bulgaarsche veldleger 232.000
soldaten en 700 kannonen telt, en tus-
schen deze twee troepenmachten zal de
beslissende slag in dezen oorlog plaats
hebben. Daar voor de mobilisatie in Tur
kije nog veel tijd noodig is en het nog
vrij lang zal duren voor de vier genoem
de legercorpsen met alle reserveman
schappen zijn verzameld, is het in zijn
belang het begin van den oorlog zoo lang
mogelijk te vertragen, terwijl de Bulga
ren de meeste kans hebben te overwin
nen, wanneer zij zoo spoedig mogelijk
de vijandelijkheden beginnen.
Adrianopel is, al van nature sterk, nog
van kunstmatige moderne werken voor
zien. Het is niet zeker of hierbij ge
pantserde versterkingen voorkomen, hoe
wel de geschutbewapening met zware
kanonnen voldoende moet zijn.
Djcht bij de grens aan den spoorweg
van Adrianopel naar Philippopel, ligt
aan Turksche zijde de vooruitgescho
ven stelling van Moestafa pasja. Aan de
Oostelijke zijde van de vesting beveiligen
de versterkingen van Kirk Kilissen (of
Kirkkilisje) tegen een aanval van zwakke
Bulgaarsche afdeelingen op den verbin
dingsweg van Adrianopel naar de Turk
sche hoofdstad.
De streek van Konstantinopel naar
Adrianopel is dun bevolkt en weinig be
bouwd, in het Oosten op de helling van
het gebergte is het terrein begroeid met
bladerrijke boomen, die naar het Wes
ten overgaan in akkermaalshout. De wa
terafvoerwegen zijn diep ingesneden.
Terwijl de natuurlijke hulpmiddelen
voor de verpleging van een groot leger
steeds meer verminderen en daardoor
een zekere aanvoer uit Konstantinopel
een levensquaestie wordt, is het vroe
gere Oost-Roemelië, het opmarschterrein
van het Bulgaarsche leger, zeer vrucht
baar, waar een leger zonder gevaar voor
gebrek geruimen tijti zou kunnen ver
toeven.
Een tweede oorlogsterrein zal zijn de
vlakte bij Istip dat door de stations Ku-
prulu en Ustóujb met den spoorweg Sa-
loniki-Nisj is verbonden. Dit is het ter-
reia dg MacidOfiische benden ge
regeld hun guerilla voerden en men zal
ook nu weer, daar het moeilijke ge
bergte niet voor ontplooiing der Bulgaar
sche troepenmacht geschikt is, rekening
moeten houden met het optreden van
tal van vrijscharen, die eenerzijds zich
ten doel zullen stellen de Christelijke
bevolking tot opstand te brengen en de
Mohammedaansche bevolking te verdrij
ven, anderzijds het verkeer op het baan-
'gedeelte Saloniki-Dedeagatsj zullen trach
ten te verbreken. Gelukt het in het daar
voor zeer gunstige deel der spoorlijn
tusschen Drama en Dedeagatsj de vele
tunnels en bouwwerken ernstige schade
toe te brengen, dan zijn de in Macedo
nië -staande afdeelingen van het Turk
sche leger afgesneden van de spoorweg
verbinding met de hoofdstad, en zouden
deze slechts te voet of over zee naar
Konstantinopel kunnen komen.
Het staat te bezien in hoeverre Bulga
rije zich op dat terrein zal wagen, ver
moedelijk zal het daartoe slechts een klein
deel van zijn veldleger gebruiken, en het
aan 5ervië en de Macedonische benden
overlaten hier inderdaad op te treden.
In de Servische bladen is het bericht op
gedoken, dat een uit troepen der twee
staten samengestelde macht tegen Mace
donië zou oprukken. Het operatiegebied
zou dan slechts In de streek van Kusten-
cfil kunnen liggen.
Bij den eersten aanblik zou men moe
ten aannemen, dat in een oorlog, die Ser
vië tezamen met Montenegro tegen Tur
kije voert, de twee bondgenooten rich
een aanval op het tusschen hen liggende
Sandzjak Now! Bazar als eerste doel
moesten stellen, om van uit het Noorden
dan over Mitrowitza het Merelveld te be
reiken. Maar voor een binnenrukken van
het SandZjak is de toestemming van Oos-
tenrijk-Hongarije beslist noodig; dat de
Donau-monarchie deze toestemming zou
geven, moet men ernstig betwijfelen.
Waarschijnlijk is daarom, dat de hoofd
macht van het Servisohe leger op Uskub
zal aanrukken, waarbij dan nevcnaanval-
len plaats kunnen hebben op Prisjtina
en van Kustendil door de met Bulgaren
aangevulde afdeelingen op het bekken
van Istip.
Voor Griekenland zal de komende
strijd, behalve ten opzichte van Saloniki
en een actie in Epirus (de streek bij Ja-
nima) gelijk in 1897, wel bestaan in een
zeeoorlog. Dat Turkije zijn vloot tijdens
den oorlog m'et Italië zoo zorgvuldig bui
ten gevecht hield, kan nu van gnoote
beteekenis \^>orden.
Daarom nog de volgende bijzonderhe
den «over de zeemachten
^Griekenland «staat daarbij bovenaan en
ofschoon haar 20 vechtscbepen, vergële-
ken bv. bij onze vloot, van weinig be
teekenis zijn, beheerscht ze op 't oogen-
blik nog de Ajegeische zee, en kan ze,
zoolang de vrede tusschen Turkije en
Italië no»g niet tot stand gekomen is, aan
de (Turkschie handelsvloot nog veel af
breuk doien „faute de combattnnts."
Is de vijede gesloten, dan zal het voor
de Griieken zaak zijn, zich weer in de Pi
raeus tje verzamelen en daar den Turk s£
te wachten.
Griekenland heeft een pantserschip van
10.000 ton, gebouwd in 1910 ien drie pant
serschepen van "5000 ton, gebouwd in
1890; veertien torpedoajgers, en wel vier
van 1912, elk mietende 1055 ton, ïweei
van 1912, elk van 600 ton, len aéht van
1907, van 400 ton elk. Voorts een on-
derzieesche boot, vijf torpedobooten en
een aantal verouderde schepen zonder
geviechtswaarde.'
De Turken beschikken over vier pant-
serschiepen, te weten twee Duitsche uit
het jaar 1910, elk metende 10.000 ton,
voorts de Messodieh, gebouwd in 1874
en hersteld in 1903, welke 9250 tonmeet
endje Assar-i-Teffik van 5680 ton. Voorts
twee kruisers van 1910, elk metende 3300
en 3200 tonacht torpedojagers, waarvan
vier van 620 en vier van 305 ton elk, en
een aantal schepen zonder gevechtswaar-
de.
Bekend is het dat de Grieken in del
laatste w.eken een viertal moderne tor
pedojagers hebben overgenomen van Ar,
gentinië. Diie booten hebben eenige da
gen g.eleden Liverpool verlaten, zooge
naamd met bestemming naar Philadel
phia.
De mogelijkheid bestaat échter, dat
dit slechts -een krijgslist is en dat deze
hoognoodige versterking wel met be
kwamen spoed regelrecht naar de Aege-
ische zee wordt gedirigeerd.
Bulgarije dat, volgens het Taschen-
buch der Kriegsflotten van 1912, slechts'
over 6 torpedobooten beschikt, ?al de
ze wel over de beide Zwarte Zeehavens
Varna en Burgas moeten verbeelen, om,
toevoer van uft zee nog mogelijk te ma
ken.
Herhaaldelijk is in den laatsten tijd de
bewering geuit, dat de voor de deur
staande winter op den Balkan een belet
sel zou zijn voor ieen veldtocht. Deze tnee-
ning is niet juist; zij dankt haar ontstaan
aan het feit, dat de opstanden jn Alba
nië en de mislukte opstanden in Mace
donië .in den regel midden October ten
einde liepen. Hier waren echter bijzon
dere omstandigheden in het spel. De stre
ken, waar zich deze gebeurtenissen af
speelden, liggen in het gebergte waar nu
reeds sneuuw ligt. Albaneezen en Ko-
initadsji schonken er derhalve de voor
keur aan, er uit te scheiden en aan het
warme hoekje van den haard te óverwin-
teren. In het hooge gebergte worden'
ditmaal geen beslissingen uit een krijgs-
Kundig oogpunt gezocht. In Oost-Roe
melië en in het gebied zuidelijk vaji Adri
anopel heerscht nog mooi herfstweer4
dat eerst in het begin van December wijkt
voor de winterkou.
Er blijven dus nog verscheidene weken
over «er koude en sneeuw op de belang
rijkste tooneelen van den strijd zoodanig
gaan heerschen, dat zij inderdaad een
hindernis voor de bewegingen van legert
vormen.
