DE TWEE VRIENDEN.
BUITENLAND.
4e Jaargang,
No. 921,
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1]NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
18
October
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Vs Persoonlijkheid en leiding.
De „Standaard" tracht in eenjge ar
tikelen te verklaren, hoe het komt, dat,
wanneer er onjder ons een leider opstaat^
iemand, die de geschiedenis voort
stuwt op nieuwe banen deze betrek
kelijk weinig volgelingen heeft.
Het blad schrijft dat toe aan het No-
der landsch volkskarakter. „De kracht van'
de persoonlijkheid", aldus het orgaan,
„is in ons nationaal karakter een uitne
mend element en, we danken er in de
historie schoone resultaten aan,; maar
,wie wat scherper en verder ziet, dan
de meesten, en vóelt dat hij boven het
gewone uitsteekt, wil ook onder ons
meestal iets op zich zelf wezen, zijn1
eigen liedeken uitzingen, en schipper Op
zijn eigen scheepken, zijn."
Zeer juist wordt in deze enikele re
gels aangegeven onze kracht en onze
zwakheid.
Onze kracht: het besef en bewustzijn
van eigen persoonlijkheid, het hebben
van een overtuiging; onze zwak
heid: het willen doordrijven van, z'n
eigen, dikwijls willekeurige, meening,
het zich plaatsen op een eng standpunt
waardoor men anderer meen,ingen niet
weet te apprecieeren, z'n overtuiging niet
weet te vormen met het materiaal, het
welk andere schenken,.
Dat moesten wij weten te bereiken:
Naast de krachtige vorming van eigen
persoonlijkheid, de wil om de leiding van,
anderen te volgen,!
Vooral met het oog op de actie, die
wij zullen gaan voeren, voor 1913, zou
het z'n nut hebben, als iedereen tracht
te te voorkomen, dat zooveel actie ge
broken wordt doordat men te veel eigen
.persoonlijke meening wil doordrijven.
KAMEROVERZICHT.
TV> EEDE.KAMER.
De invaliditeitsverzekering.
De laatste jaren brachten door talrijke
Incidenten en persoonlijke feiten reeds
zooveel vroeger niet gekende ontstichting
in ons parlement, dat niemand het den
heer Treub kwalijk zal nemen de her
denking van een jubilé van een der leden
als nieuwe plechtigheid bij de Kamer te
introduceeren.
En daarom werd gisteren door mr.
(Treub als eerste spreker, den voorzitter
en de !Regeering bij monde van Minister
(Talma vriendelijke en waardeerende
woorden gewijd aan mr. Goeman Bor-
gesius bij gelegenheid van zijn 35-jarig
Kamerlidmaatschap.
Daarna weer algemeene beschouwin
gen over de invaliditeitswet; voortzet
ting van 's heeren Treub redevoering.
De afgevaardigde voor Assen heeft zijn
leigen stelsel van verplichte verzekering
uitgedacht, en beveelt dat aan boven de
vrijwillige verzekering, boven het ont-
werp-Talma en boven het Staatspensi
oen.
Staatspensioneering naar Engelsch mo
de! acht hij onuitvoerbaar en naar
Deensch model ongewenscht, omdat zij
te duur is. Hij blijft aan zijn vroeger
FEUILLETON.
18)
Men was daar vreemd gebleven aan de
politieke gebeurtenissen, die de voor-
loopers der revolutie waren, en het be
richt, dat de koning van den troon ge-
stooten en gevangen genomen was en
dat een uit het volk samengestelde regee
ring de macht van het koningschap had
overgenomen, klonk den Bretagners on
gelooflijk toe, totdat zij zagen hoe de
ambtenaren der oude regeering werden
Verdreven of gedood en ook in hun
steden het nieuwe bewind ingesteld.
Graaf Louis de Trémazan was, zooals
alle Breionsche edelen, de famiiiën
d'Achet, de Bolazé, de Kéronal en hoe
se verder heetten, gehecht aan het ko
ningschap, minder uit overtuiging dan
Wel uit gewoonte en uit de traditiën,
waarin hij was opgevoed, en aanvanke
lijk hadden hij en de anderen den ver
anderden stand van zaken aangezien
Zonder daarbij partij te kiezen. Zij ver-
Wachtten niet anders of de oude regee-
fog zou wel hersteld worden» ma,ar de
standpunt getrouw, 'maar hinkt toch krach
tens zijn gisteren reeds vermelde uitlating
op twee 'gedachten.
Mr. Treub i<s voorts boos, dat de Re
geering aan de invaliditeitswet den voor
rang gunde 'en de ziektewet laat wachten.
Hij koos dit punt uit voor zijn peroratie.
Maar waarom 'hebben de vrijzinnigen,
die dezen Corner niets dan bittere critiek
voor de ziektewet over hadden, toen de
tijd verpraat 'en zoodoende de beslissing
uitgesteld? Waarom nu verwijten ma
ken over ide niet totstandkoming eener
wet, die links niet wenschte en eenvou
dig van 'de agenda afpraatte?
Zit hier geen politiek achter of is het
logisch op We behandeling eener wet
aan te Wringen, welke men principieel
onjuist acht?
De heeren 'hebben thans den mond
vol van 'stembusoverwegingen der rech
terzijde. Maar is het een stembusoverwe
ging, dat de rechterzijde op afdoening
van het 'invaliiditeits- en ouderdomspen
sioen aandringt, overtuigd als zijis,dat deze
zaak voor de arbeiders van het grootste
gewicht is, hun reeds lang is beloofd en
bij een nieuw uitstel van behandeling ten
gevolge van een event, nederlaag van rechts
in 1913 'de arbeiders weer jarenlang zou
den moeten wachten, totdat een linksch
ontwerp ingestudeerd, bestudeerd en be
sproken is? 'De duizenden arbeiders,
voor wie 'de aanhangige verzekering een
ware uitkomst 'is, zullen heusch niet aan
stembusoverwegingen denken, als rechts
eindelijk uitvoert, wat hun van alle zij
den jarenlang is voorgehouden.
Links wil 'echter niet naar rede luiste
ren links zet alles op haren en snaren
om We wet tegen te houden en vandaar
dat de 'socialist Hugenholtz gistermiddag
na de pauze een nog niet beëindigde re-
dievoering aanving, Wie o.i. slechts 'n
felle obstructiespeech Is, en waaraan wij
dus hier ter plaatse geen aandacht schen
ken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Eindelijk is 'het er dan toch van geko
men. Turkije beeft het tarten moe, de
eerste klappen 'uitgedeeld, en zoo mogen
we nu van de
Balkanoorlog
spreken. Door zijn gezanten bij de mo
gendheden heeft 'Turkije laten verklaren
dat het zich van nu af in oorlog be
schouwt met Servië en Bulgarije. Tegelij
kertijd heeft de directeur van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken aan
het Bulgaarsche en het Servische gezant
schap een nota doen toekomen van den
volgenden inhoud:
De mobilisatie en de samentrekking
bij de Ottpmaansche grenzen van het
Bulgaarsche leger, de dagelijksche aan
vallen op forten en stellingen langs de
grens, de inmenging in binnenlandsche
zaken van het Turksche Rijk en de on
aannemelijke en ongepaste eischen van
de Bulgaarsche regeering hebben het on
mogelijk gemaakt den vrede tusschen Bul
gebuurtenissen stelden die verwachting
te leur. De berichten, die tot hun een
zaamheid doordrongen, werden aldoor
slechter voor het oude regiem.
De graaf de Trémazan was geabon
neerd op twee dagbladen uit Parijs, Lc
Mercure en Le Patriote Francais en op
Le Journal de Rennes. Die bladen brach
ten op La Guyonnière de berichten van
hetgeen er in het land voorviel.
De inneming der Bastille, de reis naar
Varennes, de aanhouding van den koning,
zijn gevangenschap in den Temple, zijn
veroordeeiing en zijn dood en ten slotte
het overbrengen der koningin naar de
Coneiergerie, waarna ook zij in staat
van beschuldiging werd gesteld met het
zoo goed als zekere vooruitzicht even
eens veroordeeld en ter dood gebracht te
worden, dat alles had deze rustige familie
neergedrukt als zooveel stagen die haar
zelf getroffen hadden.
Was men tot dusver in Bretagne nog
veilig geweest,- ook daarin kwam veran
dering en de afgelegen provincie voelde
ook weldra de schokken van de beroe
ring, welke het geheele land door gingen.
Onder de bevolking ontstonden twee
stroomingen, die elkaar bestreden.
De gemeenten werden op revolution-
nairen grondslag georganiseerd, de Na
tionale .Conventie te Parijs zond overal
garije en Turkije te bewaren, een vrede
dien de Turksche regeering steeds had
gewenscht te bewaren.
Ingevolge daarvan wordt den gezanten
van Bulgarije en Servië aangezegd, dat
zij hun paspoorten moeten vragen om het
land zoo snel mogelijk te verlaten.
Het Servische gezantschap heeft een
gelijkluidende nota ontvangen, waarin al
leen de woorden Bulgarije en Bulgaarsch
onderscheidenlijk in Servië en Servisch
vervangen zijn.
Vreemd genoeg is Griekenland geheel
genegeerd. Gryporis, de gezant te Kon-
stantinopel, heeft daartegen geprotes
teerd, omdat het even goed als de beide
andere landen een nota van dezelfde strek
king had gezonden.
Op het protest van Gryporis heeft mi
nister Noradoengian geantwoord, dat,
daar de verklaring van Griekenland is
ingekomen na afloop van de gisteren ge
houden bijeenkomst van den ministerraad
die vandaag 'bijeenkomt en die een be
slissing zal nemen omtrent de tegenover
Griekenland aan te nemen houding.
Tegen Griekenland
gaat het 'dus nog niet, hoewel men het
daar schijnt te beschouwen alsof het
reeds oorlog was.
Twee Grieksche kanonneerbooten zijn
vanochtend om half drie in de Golf van
Arta tusschen 'Prevesa en Actium binnen
gedrongen. Zij kwamen ondanks het vuur
van de Turksche forten om half vijf voor
Vanitza (op 'Gricksch gebied) aan.
Voorts wordt 'bericht dat de Grieksche
vloot met verzegelde orders uitgevaren
is. Men 'vermoedt dat het doel is de be
waking van »de Egeïsche zee om te zor
gen dat Turkije zijn
Aziatische troepen
niet over -zee naar het oorlogsterrein
(waarvan wij in ons blad van morgen
avond een kaartje zullen geven) kan voe
ren.
Naar men uit Konstantinopel meldt,
zijn de reservedivisies van Erzeroem,
Erzuidjan en 'Baiboert in Oostelijk Klein-
Azië, die tot nog toe niet in de algemee
ne mobilisatie waren betrokken, thans
ook opgeroepen. Nazim pasja, de mi
nister van oorlog, zal Zaterdag naar
Adrianopel vertrekken, en zich met het
opperbevel belasten. 'Naar verluidt zijn
twee Turksche 'divisies te Skoetari aan
gekomen. Met 'koortsachtige haast werkt
men te Konstantinopel aan de transpor
ten van troepen en oorlogsbehoefte. De
reservisten, die uit de provinciën aanko
men, trekken in lange stoeten jubelend
door de straten.
Abdoellah pasja, de bevelhebber van
het Turksche Oosterleger, is gisteren uit
Konstantinopel naar het oorlogsterrein
vertrokken.
Van alle kanten bevestigt men het be
richt, dat de Turksche vloot zich op een
actie voorbereidt. De schepen liggen on
der stoom 'en laden kolen. Het vermoe
den wordt geopperd dat Turkije een le
ger aan de Bulgaarsche kust wil lan
den. De havens van Bulgarije zijn met
mijnen verdedigd.
haar vertegenwoordigers heen, zij wa
pende de nationale garden tot in de
kleinste steden.
Ook te Lamballe, waar men zich tot
dusverre met niets anders dan met han
del en bedrijf had beziggehouden, namen
de vroeger zoo vreedzame burgers een
strijdhaftig voorkomen aan. In den be
ginne hadden de edelen en hun aan
hangers hiermede den pot gedreven en
zich menigmaal vroolijk gemaakt over
de nieuwe overlieden en de als carnaval
soldaten uilgedoschte burger wachters met
hun aanvoerders, die kort te voren nog
als winkeliers achter hun toonbank ston
den, maar toen te Rennes en te Saint-
Brieuc de guillotine werd opgeslagen,
hadden zij ingezien, dat het ernst werd
en dat de nieuwe overheid niet met zich
liet spotten.
Hun vroolijkheid ging over in vrees,
daarna welde toorn op tegen de gewelde
narijen, waaraan die nieuwe overheid zich
meer enmeer schuldig maakte, en de
verontwaardiging deed den moed weer
ontwaken.
De edelene en de boeren, die voor het
meerendeel aan het oude stelsel gehecht
waren, gevoelden, dat zij zich moesten
verdedigen, zich ten strijde toerusten.
Intusschen werden zij reeds door de
nieuwe overheid in het oog gehouden.
Van den strijd
hooren wij 'niet veel berichten en die we
ontvangen zijn lijnrecht met élkaar in
strijd, zooals 'bv. het volgende:
Uit Servische bron: Het bericht, dat
de Turken een aanval op Prepolatsj heb
ben gedaan, wordt door inlichtingen van
ambtelijke zijde bevestigd. De Turksche
troepen zijn teruggedreven. Aan de an
dere zijde 'der grenzen duurt het ge
weervuur voort.
Uit Turksche bronDe Turken hebben
het gevecht 'bij Prepolatsj gewonnen.
Trouwens mogen we ons voorbereid
houden op 'deze voortdurende tegen
strijdigheden die een globaal overzicht
nu niet 'bepaald vergemakkelijken. Van
alle kanten schijnt strenge censuur toege
past te 'worden. Zoo schrijft von Gott-
berg, de 'oorlogscorrespondent van de
Lok. Anz.
Voorloopig hebben de Bulgaren aan
alle journalisten, 'die toelating hebben
gevraagd tot het hoofdkwartier, een gun
stig antwoord gegeven. Dat kan nog wel
eens anders worden en naar menschelij-
ke berekening zal het wel de laatste maal
zijn, dat journalisten een leger in het
veld begeleiden. Tot recht begrip van
latere berichten is het goed, «enige ons
gegeven voorschriften nu reeds mede te
deelen. Aan *de redactie mogen slechts
mededeelingen gezonden 'worden, die
door de vertegenwoordigers van den ge-
neralen staf verstrekt zijn. Het is o.a.
verboden het getal dooden en gewonden
ie noemen, 'de aanvoerders en hun hande
lingen te critiseeren, den vrede te eischen,
een woord over een nederlaag, een te
rugtocht, over 'het verlies van een ves
ting, van -vaandels en kanonnen te schrij
ven. Vooral -mag ook niet het uitbreken
van een epidemie, van ongeregeldheden,
of van rampen achter het front vermeld
worden.
De plannen der Balkanstaten
zijn naar 'de „Zeit." uit Sofia verneemt,
in lijnrechten s'trijd met de bedoelingen
der mogendheden. Het blad zegt nl.dat
men in goed ingelichte kringen verzekert
dat de 'Balkanstaten het er over eens zijn,
dat zij, -wanneer zij in den oorlog de over
winning behalen, het Turksche grondge
bied niet meer zullen ontruimen en de
troepen zullen laten blijven in Macedonië
Oud-Servië en het wilajet Adrianopel en
andere gewesten, 'totdat de grenzen van
hun toekomstig grondgebied zullen zijn
vastgesteld door het Europeescne con
gres, waaraan ook de gevolmachtigden
van Servië, TSuIgarije en Turkije willen
deelnemen.
Dat belooft wat!
Betreffende de
vredesbepalingen
wordt gemeld, dat een officieel besluit
bepaalt, dat de bewoners van Tripoli en
Barka de meest mogelijke v^jheid zullen
blijven genieten bij het vervullen van hun
Mohammedaansche godsdienstplichten.
Men zal den naam des Sultans als Cha-
lief in de gebeden blijven noemen en zijn
vertegenwoordiging zal worden erkend
in den dóór hein benoemden persoon.
De godsdienstige rechten en grondslagen
Overal weiden lijsten opgemaakt van de
namen der verdachten. Nu en dan hadden
huiszoekingen plaats op oogcnblikken
dat men zulks het rninst kon verwachten,
meestal onder voorwendsel, dat men een
voortvluchtigen priester of aristocraat
zocht, of stukken, waaruit blijken moest,
dat de edelen, die in het land gebleven
waren, gemeenschap hielden met de uit
gewekenen, die buiten "de grenzen een
strijdmacht op de been brachten voor de
contra-revolutie.
De kruidenier van Lamballe had een
waren hartstocht voor het verrichten van
huiszoekingen, waartoe hij zich dan aan
het hoofd van zijn compagnie stelde, uit-
gedoscht in zijn kapiteinsuniform, een
steek met pluimen op en versierd met
een driekleurige cocarde, een lederen
bandelier om, waaraan een sabel hing,
die te groot voor hem was, en twee
pistolen in zijn gordel gestoken.
Zoo was hij reeds eenmaal op La
Guyonnière verschenen, belast met een
onderzoek, dat hij met de grootste nauw
keurigheid had ingesteld.
Die brave Ledoux was met leege han
den teruggekomen, zonder iets ontdekt te
hebben, waarop men tegen den graaf de
Trémazan een aanklacht wegens samen
spanning tegen de natie of verstand
houding met de uitgewekenen kon
zullen geëerbiedigd worden. De betrek
kingen tusschen de Muzelmannen en dea
Kadi, benoemd door den Sjeich ul Islam»
zullen op geenerlei wijze worden be
moeilijkt. Erkend wordt, dat de bovenge
noemde vertegenwoordiger te waken
heeft voor de belangen van het Turk
sche rijk en de Turksche onderdanen,-
die in de twee gewesten blijven na dei
wet van 25 Februari 1912.
De amnestie voor de bewoners van
Tripoli en Barka wegens het deelnemen
aan de vijandelijkheden is ambtelijk af
gekondigd. Zij geldt alleen niet voor de
misdrijven, die onder het gemeene recht
vallen. Gevangenen en gedeporteerden
zullen in vrijheid worden gesteld.
Men meldt verder uit Konstantinopel^
dat bij den voorloopigen vrede van
Ouchy, de kwestie van de schadever
goeding voor Tripoli en Barka, naar uit
vertrouwde bron verluidt, zoo is geregeld
dat Italië gedurende 50 jaar een jaar
rente aan Turkije zal betalen.
GEMENGD.
De gezanten van T u r k ij e zullen
vandaag bij de regeeringen van Frank
rijk, Engeland en Rusland een protest
indienen tegen de toelating van de afge
vaardigden van Kreta in de Grieksche
Kamer, welke in strijd is met vroegere
toezeggingen der mogendheden.
President Madero heeft bevel gege
ven aan alle geregelde en ongeregelde
regeeringstroepen om zich aan te sluiten
bij de krijgsmacht die Vera Cruz insluit
ten einde de poging te ondersteunen om
Diaz ten onder te brengen. De Mexicaan-
sche regeering beschouwt Diaz als een:
veel gevaarlijker tegenstander dan een
der andere revolutionaire aanvoerders.
Het algemeen verbond van den ar
beid in Turkije heeft een manifest open
baar gemaakt, waarin gezegd wordt, dat
de arbeiders reeds al te dikwijls den
oorlogstroep hebben versterkt om in de
tegenwoordige omstandigheden, die den
wereldvrede in gevaar brengen, lijdelijk
te blijven. Dit manifest zegt verder, dat
de arbeiders de oorlogsverklaring moe
ten beantwoorden inet de afkondiging
van een algemeene revolution-
naire staking.
R o os e v e 11 heeft naar aanleiding
van den op hem gepleegden aanslag een
groot aantal telegrammen ontvangen, o.a.
van den Duitschen Keizer, van de konin
gen van Italië en Spanje en van presi
dent Fallières. De Duitsche kroonprins
en zijn gemalin telegrafeerden: Wij zijn
over uwe gezondheid zeer bezorgd en
hopen dat u spoedig hersteld zult zijn.
Een nieuw onderzoek met Röntgen
stralen heeft nu definitief aangetoond^
waar de kogel zit. Het projectiel zit
voor een deel gedrongen in de breuk van
de 4e rib, op 4 duim van het borstbeen.
De kogel heeft een platten vorm aange
nomen. Vlak bij den kogel zitten been
splintertjes.
De doktoren hebben officieel verklaard,
dat de genezing een normaal verloop
neemt, zonder dat infectie is ingetreden;
de wond ettert niet.
Voorloopig zal geen pogfag worden
gedaan om den kogel te verwijderen. Het
gronden, maar bij het heengaan had hij
den heer van het kasteel met boosaar-
digen blik aangezien en hem toegesnauwd:
Wat wij weten, dat weten wij, en
wij komen nog wel eens weer.
Inderdaad was hij meermalen terug
gekomen, om opnieuw huiszoekingen ta
doen op grond van aangiften, die gedaan
waren, of liever, die hij zelf in zijn
kruidenierswinkel had verzonnen.
Men was daarom op zijn hoede, vooral
sedert Jean het kasteel De la Guyonnière
had verlaten, en de bezorgdheid der
familie voor haar eigen veiligheid nam
nog toe bij de berichten, die voortdurend
uit Parijs ontvangen werden.
Twee dagen waren er verloopen sedert
de aankomst van dokter Nollan te Lam
balle en het gesprek, dat hij met zijn
vader had gehad.
De heer van La Guyonnière was juist
aan tafel gegaan met vrouw en dochter
in de eetzaal van het kasteel.
Dit was een ruiin vertrek, dat met drie
hooge vensters uitzicht gaf op eenbreede
laan met prachtige kastanjeboomen,welke
van de poort naar den hoofdingang vati
het kasteel liep.
(Wordt vervolgd.)
