12 BUITENLAND. 3e Jaargang, No. 890. 3)e Scidóelve Sou^cmt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag September 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 13 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grati» bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine AdvertentiÊn: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regei meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Drankmisbruik. Hoe nog in dezen tijd een gestudeerd man durft spreken over de Katholieke leer, kan men weer eens constateeren uit een rede, die mr. dr. A. b, van de Laar, de leider der christen-sociale he rwegingen redacteur van de ^Beukelaar", te üendringen heeft gehouden. Hij zeide daar o.a.: 1 „Rome plaatst zich niet tegenover de Wereld, maar sluit een acooord.- Wanneer de Katholiek maar van tijd tot tijd biecht en een mis bijwoont, dan wordt hem verder veel toegegeven. Als de breede schare maar wat godsdienst, wat deugd, .wat zedelijkheid behoudt, als de vorm maar bewaard wordt, is Rome tevreden. Zoo staat de Katholieke Kerk ook tegenover het alcoholisme, dien kanker van ons volksleven. Wat zou een drank- vrij Nederland niet een groot en krachtig Nederland zijn! Maar tegen den alcohol Jean Rome niet ernstig optreden." Welk een .verregaande onwetendheid ligt er in de bewering, dat den Katho liek veel .toegegeven wordt, als hij „van tijd tot jijd biecht en een mis bijwoont" Zoo iets „kan men echter nog wijten aan een zij het dan niet te veront schuldigen oppervlakkigheid, waar het g|elüt zich de kennis van de Katholieke Xeer eigen te maken. Maar d|e bewering, daft Rome tegen den alcohol niet ernstig kan optreden, .is •todi .al te erg. Men moet toch wel moedwillig zijn oogen sluiten, om met te zien hoe Rome tegen den alcohol reeds „ernstig" opgetreden is. Hoe Ka tholieke voormannen met daden tegen het misbruik van den alcohol zijn .opge komen, hoe de Paus zelf die beweging heeft gesteund. Zeker, nog niet diep genoeg zijn vele Ka tholieken er van doordrongen, dat de strijd tegen het misbruik van den alcohol een 11 o o d z a k e 1 ij k e strijd is, dat daar in een groot deel van onze kracht ligt, maar die vertegenwoordigen niet de Ka tholieke kerk Voor deze Katholieken mo gen dc volgende woorden van mr. v. d. Laar als een ernstige waarschuwing in de ooren klinken „Hoe kan nu ons Protestansche volks deel Rome overwinnen? Niet door kleine middelen, als het achteruitzetten bij be noemingen, enz., maar door met kracht de volkszonde aan te pakken. Als wij den drank uitbannen, dan winnen wij." Overdrijving ligt er natuurlijk in deze woorden. Maar waar is het toch, dat he. „Protestantsih volksdeel" sterke.' zal worden, wanneer dii het misbruik van den drank uit zijn midden zal hebben uitgebannen. Waar is dat ook van het Katholie ke volksdeel! Zoo kunnen wij in de rede van mr. van de Laar, behalve veel onwaars, ook een prikkel te vinden om verder te gaan met onzen strijd tegen het drankmisbruik. Over volledigheid. Hei H a 11 d e 1 s b 1 a d is uit zijn humeur. Het orgaan had bifna in extenso over- FEUILLETON. De Eifgenaam van hertog Jean. NAAR HET FRANSCH. 42) „Aanvankelijk ging alles goed. Een Jaar lang kon men meenen, dat de jonk man gered was. Zijn militaire overheden prezen hem. Weldra werd hij wegens zijn goed gedrag tot den rang van kor poraal bevorderd en vervolgens, op het slagveld, na een schermutseling, tot dien van sergeant. „Te gelijker tijd dat hij tot het goede terugkeerde, kwam Louis ook terug tot zijn broeder. Woedend, met weerspan- nigcn geest was -hij heengegaange durende het eerste jaar had ihij zijn broeder niet geschreven, maar teg.en het einde van het tweede, ter gelegenheid van het nieuwe jaar, zond hij 'n groote kist met inandarijen. Tezelfder tijd ont ving hertog Jean een brief van den kolonel, berichtend, dat Louis sergeant- majoor was geworden, en dat hij, zoo voortgaande, zeker officier zou worden. „De eerzucht is een wel betrekkelijke paak. Bij die voorspelling gevoelde her tog Jean, die zoo mooie toelcomstdroo- men had gedroomd, de grootste vreugde gijns, levfins. Hij stak dien brief bij zich genomen, wat ds. Bronsveld schreef over het Maria-congr.es, en kreeg daarover in meerdere R. K. bladen aanmlericinigien te hooren: men zag in dat overnemen een bewijs te meer hoiezeer het H b 1'. er op uit is, alles te vermelden, wat de rechtsche coalitie kan sdhadem. Zoo is het heelemaal niet, zegt nu het 'Amsterdamsche blad: „Er is maar één conclusie uit het overnemen van dit stuk te trekken. Wjj wenschen onze lezers volledig in te lichten. Wjj geven verslagen van anarchistische en sociaal-democratische vergaderingen, zonder met de daar ver kondigde theorieën in te stemmen. En wanneer een der leidende perso nen van de Hervormde kerk zich uit laat over wat hij een nieuwe stroo ming in de R. K. acht, op een wijze, als in het bedoelde artikel het geval was, achten wij dat voor onze lezers van belang. Wij meenen, dat zij het recht hebben daaromtrent ingelicht te worden. Zelfs is ons kwalijk genomen dat wij herdrukten wat een beroemd Katholiek geleerde als Erasmus reeds eeuwen geleden over Mariaverering schreef. ,JWij kunnen onmogelijk bij de sa menstelling van ons blad rekening houden met hen, die over de geschie denis van den dag niet volledig wen schen ingelicht te worden." Wat is dat allemaal aardig gezegd. We mogen er zeker uit concludeeren, dat het „H a n d e 1 s b l a d" gaarne be reid is de meening van „'beroemde Katho lieke geleerden" te citeeren, als zijïï aan dacht er maar op gevestigd wordt in verband met „de geschiedenis van den dag." Er zal wel eens gelegenheid zijn, de ze bereidwilligheid aan de feiten te toet sen. Voor heden een andere opmerking. Het H b 1. is in zijn prijzenswaardige zucht naar volledigheid zóó zuinig met zijn ruimte, dat het verslagen van rede voeringen altijd met een kleine letter druktdan loopen ze niet zoo uit. Voor belangrijke speeches wordt na tuurlijk een uitzondering gemaaktdie krijgen grooter letter. Zoo werd dezer dagen te Gendringen een openbare vergadering der afdeeling N. C. G. O. V. gehouden, waarin optrad mr. dr. A. R. van de Laar, redacteur van „Beukelaar" en „Klaroen", met het on derwerp „Alcohol en Roomsch-Katholi- cisme". Deze spreker uitte zich zeer minachtend over de Katholieke drankbe strijding en beweerde zelfs: „tegen den alcohol kan Rome niet ernstig optre den." Dat moet „ons Protestantsch volksdeel" doen. Ziet, dat was zóó belangrijk, dat het in 't H b 1. met de grooter letter werd afgedrukt. i 't Is dan ook waarlijk geen kleinig heid, wanneer te Gendringen u kent die stad toch wel een onderwerp wordt behandeld, waarvan reeds de aan kondiging „onder de 'bevolking eenige beroering deed ontstaan." Niet anti-pa- pisme, doch een juist begrip omtrent en bewaarde hem als zijn kostbaarste schat. Hij las hem wellicht tien maal ach tereen, en hij werd niet moede hein' op nieuw telkens weer te bezichtigen, als de belofte van een herwonnen genegen heid en een herwonnen geluk. „Hij was toen te Parijs. Sommerive scheen hem te ledig en te somber gedu rende den wintertijd. Hij had de man darijnen in een grooten korf op de ta fel van zijn salon geplaatst en bood er allen bezoekers van aan. Dat was een zoo goede gelegenheid om met lof over Louis te spreken. Juist liet hij een oud vriend den brief van den kolonel zien, toen een tweede brief aankwam. „Hoe bezitten wij de kracht zekere sla gen te dragen, en waarom móeten ze gns treffen op een oogenblik, dat wij ze 'i minst verwachten, wanneer wij mee nen te mogen hopen, en ons te verheu gen, evenals in de ziekten, waarin een schijnbaar herstel vaak het einde aankon digt? Waarom die ironieën van het on geluk, die verfijningen in de beproevin gen Alleen God weet het. Ditmaal berichtte in enkele woorden; met een brutale bondigheid, de kolonel dat Louis de Sommerive sinds acht da- sergeant-majoor, en in die hoedanigheid belast met de regimentskas, was ver dwenen, na het aan zijtn hoede toever trouwde geld te hebben verspeeld, en de kolonel voegde er bij (Qo>d yjgrgevg hetgeen als belangrijk valt te beschou wen, deed de keus op de grooter letter vallen. En 't was weer de zuivere zucht naar volledigheid, welke 't H b 1. gisteravond bracht tot het overdrukken ditmaal met de zuiniger kleiner letter van een gansche kolom, door de befaamde „Ka tholieke zijde" in de „N. R. Ct." ge schreven over „geestelijk verval der Kerk en voetbal." Zoo iets behoort toch tot „de geschiedenis van den dag", niet waar? Van volledigheid gesprokenboven staand stukje zullen we waarschijnlijk wel n i e t in 't H b 1. terugvinden. Daar is 't natuurlijk niet belangrijk genoeg voor. algemeen overzicht. De „Matin" geeft den stand van de vredesonderhandelingen als volgt weer: Turkije heeft in .Tripolis en in Barka 2800 man liggen, .Buitendien bestrijden talrijke Arabieren de Italia nen. Italië vraagt nu, of Turkije order wil geven dat die 2800 man naar huis gestuurd worden. Wil Turkije dit ver zoek inwilligen, dan zal Italië van haar kant ook veel toegeven. De Turksche gedelegeerden hebben Vrijdag LI. doen weten, welke voorwiaar- den de Turksche regeering stelt, alvo rens tot het naar huis zenden der troe pen over te gaan. De Italiaansche afgevaardigden heb ben Vrijdag deze voorstellen in lange cijfertelegrammen naar Rome overge seind. Ten gevolge van slechte overseining zijn die telegrammen geheel verminkt te Rome overgekomen, zoodat de Italiaan sche regeering opheldering heeft moeten vragen aan haar vertegenwoordigers in Zwitserland. In stede van te seinen, hebben zij nu geschreven de brief is Maandag te Rome'aangekomen. De heer Gioletti heeft gisteren geantwoord. Dinsdagavond is het antwoord van de Italiaansche regeering aan de Turksche gedelegeerden overgelegd. Daar het ant woord geen aanneming van de voorstel len van de Porte inhield, is een nieuwe onderhandeling onvermijdelijk gewor den. Het telegram is heden Woensdag naar Konstantinopel overgeseind en zal vandaag nog door den minister van bui- tenlandsche zaken in behandeling ge nomen worden. Daar het echter heden Baïram-feest is zal de regeering niet eerder dan Zater dag de onderhandelingen voortzetten. Frankrijk en Spanje treden in Marokko verre van eensgezind op. Men seint n.l. uit Casablanca aan de Matin Naar wij vernemen zal het rapport van generaal Lauytey aan de Fransche re geering over het volgende handelen: le. over de houding van den consul van Spanje te Mogador, die zich met hand hem die godslastering, ik zelf kan het nog niet): „Het is te vreezen, of lie ver te hopen, dat hij ziöh zel'ven recht heeft doen wedervaren.' jWat me verwondert, is, dat men niet krankzinnig wordt, wanneer dergelijke dingen gebeuren. Hertog Jean bezat de kracht om te redeneeren, of beter ge zegd hij gehoorzaamde aan zijn instinct. Zonder een oogenblik te aarzelen, ver trok hij naar Sommerive. De gekwetste vogels zoeken hun nest op, om er te sterven. Te Sommerive zou hij zijn broeder terugvinden, en, zoo hij hem vond, hem redden. JMijn God... wat 'n angsten. Wat 'n martelingen... Bedenk eens, een kind te hebben opgevoed, hert :'t beste van zich zelf te hebben gegeven, en er zoo wei nig door te worden bemind, door te wor den begrepen, dat het zich liever ont- eert, liever sterft, dan tot u zijn toevlucht te nemen, zich aan u toe te vertrouwen, zich eens te meer door u te laten helpen. „Toen hertog Jean te Sommerive aan kwam, zei men hem aan het hek, van het park, dat zijn broeder er zich sinds den vorigen avond al bevond. Dit vernemende, was het hem', alsof hem het leven werd teruggegeven, dat hem een ontzaglijk1 geluk was overko men. Hij had nog slechts één verlangen, zijn broeder aan zijn hart te drukken, en in die exacte, .vreugde alles .weer te vee- en tand verzet tegen de uitroeping van Moela, Joessef2e. over het optreden van den consul van Spanje te Mazar gran, die een grooten invloed op den pasja dezer stad uitoefent en een heftige propaganda voert ten gunste van El Hi- ba. In de derde plaats zal het rapport van den generaal gelijke feiten betreffen de de Spaansche consuls te Safoe en te Fes vermelden. Dezen hebben zich aan dezelfde handelingen schuldig gemaakt. Spanje, dit Zal de kojrte inhoud van het rapport zijn compromitteert zich dus met de vijanden van Frankrijk. k Op den Balkan blijft het natuurlijk nog spoken. De op roerige Albaneezen zijn bijna niet meer in bedwang te houden en de regeering van Bulgarije wordt ongeduldig, nu de regeling betreffende Macedonië zoo lang uitblijft. Het blad Retsj te Sofia dat tot de regeerende nationale partij in nauwe betrekking staat, laat zich zeer ontevreden uit over de houding van de Triple Entente, en tracht daarin een om keer te brengen door het dreigement, dat Bulgarije, indien Frankrijk, Rusland en Engeland niet willen meewerken, de volgende oplossing zal voorstellen: In de eerste plaats overeenstemming met Oostenrijk, waarna dit Saloniki en wes telijk Macedonië zal inlijven, Bulgarije krijgt oostelijk Macedonië tot aan de ri vier de War dar met het wilajet Adriar nopelAlbanië wordt verdeeld tusschen Oostenrijk en Montenegro, het konink rijk Servië houdt pp te bestaan, weste lijk Servic komt aan Oostenrijk, ooste lijk Servië aan Bulgarije, als vergoe ding voor de bezetting van westelijk Ma cedonië door Oostenrijk. De indrukwekkende betooging die op den jongsten Katholiekendag te Aken tegen de Jezuïetenwet werd gehouden onder een begeestering zooals, gelijk de voorz. opmerkte, nog op geen enkele Katholiekendag geheerscht heeft, zal ook in Keulen haar weerklank vinden. Het bestuur van het Katholie ken-comité heeft n.l. besloten op Zon dag 29 September een openbare Katho liekenvergadering bijeen te roepen, waar in stelling zal genomen worden tegen de Jezuietenwet. gemengd. In vele dorpen van het Zwarte Woud is de bevolking door aard schokken hevig aan het schrikken ge bracht. 's Nachts herhaalde de aardbe ving zich. In den oorlogshaven van Jokohama lcwam een sloep van het Japansche li nieschip „Katori" met een motorboot in botsing, waarbij 27 matrozen verdron- k e n. Er komen berichten van nieuwe overstroomingen tengevolge van de aanhoudende regens. Bij Munster heb ben de Eems, de Werse en de Aa de uiterwaarden blank gezet. Uit Diez is gemeld dat de Lahn in een dag tijdu 1 meter gewassen is. geven, en te vergeten. Hij was uit zijn rijtuig gestapt, opdat Louis niet het ge rucht van raderen op het plein zou hoo ren en niet geschokt zo uworden door nadering. Hij liep tot aan het huis. Louis had zijn kamer jiog niet verlaten. Hij sliep, vermoeid van de reis. Hertog Jean beklom de trap, zijn stappen dempend, en eerst toen hij de deur der kamer van zijn broeder was genaderd, sprak hij zacht jMijn beste jongen, ik ben het; vrees niets, alles is vergeten. „Zoodoende zou Louis te gelijker tijd met de tegenwoordigheid van zijn broe der diens vergiffenis vernemen, en zoo hij het gehoord had, dan zou hij geen schaamte of vrees hebben gekend, niet waar? Dan zou hij zich hebben gewor pen in de armen, die zich voor helm openden. Maar hij hoorde het niet, hij antwoordde niet en hertog Jean riep; smeekte zonder antwoord te krijgen, voor de steeds gesloten deur. „Toen toenik weet niet goed wat hertog Jean deed, maar hij heeft zich als een krankzinnige tegen de deur moeten werpen ,het slot er van hebben doen springen, de scharnieren hebben afgerukt want de deur viel. En in de kamer, op de canapé, zag hij het kind, zijn broe der, uitgestrekt, overdekt met bloed, mót een gapende wonde in den hals, zijn kind dat dood .was. dat zich gedood had. Te Fahr bij Koblentz is door de re gens een groot rotsblok losgemaakt eq op den heirweg gevallen. Het verkee® was eenige uren lang gestremd. Men i$ bang voor nieuwe afstortingen. Het spoorwegbestuur heeft last gegeven om vooral op de spoorwegen in het Rijindat een waakzaam oog te houden. Op den Broeken is gisteren de eerste; sneeuw gevallen. Het Portugeesche blad „Novida*» des" meldt, dat de f asm' i 1 i e s i e r a- de n van koningin Maria Pia, die bij een bankinstelling te Lissabon voor 144.000 gulden waren verpand, thans door 't Italiaansche koningshuis zijn in gelost. De juweelen zijn nu aan den kon ning van Italië gezonden, die ze aan deri| hertog van Oporto, den zoon der over leden koningin zal doen toekomen. Ko ning Victor Emmanuel heeft ook aan den ex-koning Manuel een maandelijksch' pensioen van 1440 gulden beschikbaar gesteld, daar dom Affoiiso over geeq particuliere middelen beschikt. Volgens de „Annuaire Statistique had Rusland op 14 Januari 1911 eeq bevolking van ruim 167 millioen. Sedert de vorige volkstelling, van 1897, is de bevolking met ruim 38 millioen! toegenomen. Het Russische rijk meet 19,155,588 kilometer in het vierkajit. Gemiddeld wonen er 8.7 menschen op. den vierkanten kilometer. Noorwegen, heeft er nog minder, 8.1. België is in, Europa het dichtst bevolkt met 273.1, De eigenlijke Russen maken ongeveer twee derden van de bevolking uit. In Polen 6.7 en in Finland 0.2 pet. Bij het plaatsje Reguengo, ten Noorden van Lissabon, heeft gisteren een hevige boschbrand gewoed^ waarbij vele hectaren "bosch zijn afge brand. Ook groote graanvelden zijn to taal verwoest en veel vee kwam in de vlammen om. In de puinen van de plat gebrande boerenhofsteden zijn de lijken van vier landbouwers gevonden. Zes zwaar gewonden heeft men nog kunnqi} redden, maar men vreest, dat het aantal slachtoffers veel grooter is. Te Erfurt heeft een amokmakec in een café op een verschrikkelijke .wij ze huisgehouden. De onbekende zocht eerst twist met de kellners, die hem met de hulp der gasten aan de deur zetten. Plotseling stormde hij ais een razende binnen en viel met getrokken dolk de gas ten aan, in het wilde om zich heenstoo- tend. Vijf personen werden door steken in hoofd en borst zwaar gewond, zes an dere lichter. Een ernstig auto-on gel uk, waar bij twee personen om het leven kwamen en twee andere zwaar gewond werdent wordt uit Dortmund gemeld. Een vracht auto kwam nl. bij een overweg met een trein in 'botsing. Twee mannen, diie toe vallig passeerden, werden verpletterd, ter wijl de Chauffeur en zijn helpers zware verwondingen bekwamen. Bij het jongste juristencongres te Weenen, heeft zich een onaangenaam in cident voorgedaan. Na een banket, waar aan alle congressisten aanzaten, en waar- welks gelaat nog verwrongen was door de smart en de wanhoop. De dood was niet aanstonds gekomen Louis had daar verscheidene lange en bange minuten moeten liggen zieltogen, in afschuwelijk! lijden en hij had zijn arm gebogen on der zijn hoofd, om te sterven, zooals hij dat als een kleine jongen had gedaan om in te slapen. „,Wat heeft hij gedacht, mijn God; gedurende dezen verschrikkelijk en dood strijd Zou die niet voldoende zijn ge weest, om zijn misdaad uit te wis- schen Hij was nog een kind; hij wist niet wat hij deed.... En dan, een ander was er verantwoordelijk voor, de schul dige oorzaak van. Ook hij heeft genoeg geleden, heel wat zelfverwijt moeten ver* duren, heel wat moeten uitboeten. gij weet nog niet allesmen heeft hem zelfs niet de laatste eer kunnen bewijzen in den nacht, zonder priester en zonder kruis, heeft men hem gedragen naar het graf van zijn voorouders, schandelijker, dan een ter dood veroordeelde. Op dat graf, dat alles bevatte wat hij had liefgehad; in de wereld, heeft hertog Jean geenj gebed kunnen verkrijgen, geen belofte van vergeving, geen enkel van die woor den van hoop, stellende als eenigen troost tegenover ons leed het geluk vart hen, die wij beweenen." (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1