Roina Cacao 50 cent bij vooruitbetaling. Uit de Pers. 41) BINNENLAND. DE VOLKSDRANK Tweede Blad, behoorende bij DeLeidsche Courant van Woensdag 11 Sept, no. 889. Kort verslag van de vergaderingen der Kamer, Het Kort Verslag der vergaderingen van de Tweede Kamer der Staten-Oene- j-aal verschijnt in den avond van eiken öag, waarop de Kamer vergadert. ;De abonnementsprijs bedraagt f 1. jMen abonneert zich voor den tijd van een geheel zittingsjaar. .Wij stellen onze lezers echter in de gelegenheid, het Kort of Analytisch ver slag te bekomen voor den prijs van mits besteld vóór ZATERDAG 14 SEPTEMBER a.s. Bestellingen die nadien binnenko men, kunnen niet anders worden uitgevoerd, dan tegen betaling van f 1.—. Alle betalingen van het Kort Verslag {geschieden Om de bestelling te vergemakkelijken, Jkomt in dit nummer een formulier voor, hetwelk duidelijk ingevuld, aan de Administratie, OUDE SINGEL, 54, LEIDEN, moet gezonden worden. DE DIRECTIE Dr. KuypePs aftreden. Over Dr. Kuyper's aftreden als Kamer lid schrijft het Ce ntrura Dat dit besluit dr. Kuyper zwaar moet Zijn gevallen, daaraan valt bij een man (van zijn werkkracht .en werklust niet te (twijfelen. Want dat die kracht en lust, (ondanks het klimmen der jaren, bij hem üiiet verdwenen zijn, daarvan getuigt zijn altijd vaardige pen. Al zegt hij dan ook aan "het parlementaire milieu vaarwel, zoo volgt daaruit geenszins, dat hij ook als politiek man, en met name als redac teur van do „Standaard" in ruste gaat. jSlechts een deel van zijn taak, zij 't dan leen voornaam deel, legt hij neer. Lange jaren is dr. Kuyper trouwens buiten de Kamer leider der anti-revolutionaire partij geweest. Anno 1874 voor de eerste maal 'tot lid der Tweede Kamer gekozen, had ijhij daar slechts enkele jaren (tot '77) zitting, om pas in 1894 zich weder te 'laten afvaardigen. En toen ook nog slechts ïioode, wijl in de A.-R. partij de bekende ;breuk was gekomen. Zeven jaren later Jltrad hij op als Minister-president met de portefeuille van Binnenlandsche Zaken, '(om, na den uitslag der verkiezingen in 1(1905, zijn ontslag te nemen. Hij bleef l.toen de eerste jaren nog buiten de Kamer, maakte zijn bekende reis „om de oude -wereldzee" en werd eerst in het begin van 1909 opnieuw voor de Tweede Ka mer gekozen voor het district Ommen. Thans ziet hij zich genoopt zijne par lementaire loopbaan af te breken. Die '(Kamer ziet daardoor een der meest jmarkante figuren, die ooit tot hare leden «behoorden, uit haar midden verdwijnen, *feen geweldige leegte achterlatend. Maar voor het politieke leven buiten de Kamer voor de pers althans, blijft dr. Kuyper inaar men veronderstellen mag, nog be- houden. De Maasbode schrijft „lEn zoo gaat dan deze schitterende! politieke figuur voor goed uit de Twee de Kamer verdwijnen. Men zal hem daar dus niet meer mo FEUILLETON. De Erfgenaam van hertog Jean NAAR HET FRANSCfcL j;\ „Hoe de kinderen ons toch heelemaal lal onzen tijd jn beslag nemen I" ging jbroeder.Claudius voort, die scheen mijne tegenwoordigheid te vergeten en tot zich- Zeiven te spreken, ,als in een droom. „Hij Was zoo zacht, zoo schrander, zoo schoon, met die bijzondere bevalligheid, die on- Tusi wékk en d bekoorlijkheid Van teere Kinderen, die, meer nog dan anderen, op (engeflen gelijken! Eerst werd gevreesd, |dat hij spoedig zou heengaan, en jto'en, sterker wordend, was hij lenig, vlug, guitig, 'n echte kleine deugniet 'geworden. Hij alleen yulde het heele jliuis. Hij liet er geen plaats voor anderen '■•En hóe zou de oudste broeder aan zich Zélveii hebben kunnen denken, ,als hij jover d,at kleine wezen had te waken en het h'ad te onderrichten en lief te hebben?. [Arme Louis! Al veroorzaakte hij veel last, hij sidhonk' ook veel vreugde. Hij }vv,as vertrouwend, aanhankelijk, gewillig, jteergevoeflig; hij luisterde naar verma- jhiingen met treffende volgzaamheid. Eén ^oor^j.Wfts voldoende pm den loop. van gen bewonderen, dien stoeren 75-jari- gemen zal daar dus niet meer mogen genieten van die altijd frissche, pittige redevoeringen, waardoor hij zelfs in de laatste jaren de geheele Kamer koin boeien, men zal daar in den vervolge dus moeten verstoken blijven van zijn hel dere voorlichting en krachtige hulpe bij duistere vraagstukken en stormachtige debatten. Met dr. Kuyper verdwijnt we kun nen dit zonder overdrijving zeggen een der grootste figuren die de Kamer gedurende de laatste vijftig jaren in haar midden heeft gezien. Wij vertrouwen echter, dat deze ont slagname als Kamerlid geen algeheele terugtrekking van Dr. Kuyper uit het politieke leven moge beteekenen, en dat de eminente leider der anti-revolution- nairen ook thans nog, zoowel in zijn Standaard als daarbuiten, met zijn niet genoeg te waardeeren talenten de Chris telijke politiek krachtig zal blijven steu- n. Wintercampagne. ,Wij dachten dat het uit was, schrijft het 'Huisgezin: Het anii-clerkaal gerei over het pau selijk 'Motu Proprio betreffende het da gen van geestelijken voor de rechtbank. Professor Eerdmans, de man van de Tiiburgsche moordzaak, straks rector- magniiicus der Leidsche universiteit, en andere kemphanen hebben er geen lau weren mee geplukt. Welnu, er wordt een „winter-campag- ne" aangekondigd in het „Utr. Dag blad", door een afgevallen priester. Deze schrijft: Wij, strijders, zullen door het gespro kén ièn het geschreven woord aan het Nederlandsche volk duidelijk maken, dat de pauselijke invloed in ons land ge weldig (werkt en onze vrijheid van den ken, voelen en handelen, onze gelijk heid (voor de Wet, en onze eenheid als Natie Vernietigt. 'Men Zou benieuwd kunnen zijn naar het toegezegde betoog: het bewijs, dat de invloed van den Paus „onze gelijk heid voor de wet en onze eenheid als natie Vernietigt", indien men niet uit 4e campagne, die achter ons ligt, wist, .wat een armelijke methode de door den inzender aangekondigde strij ders er op na houden. 'Meer be|nieuwd zijn we naar de na men dergenen, die zich voor dit vuile werk zullen leenen, 'dat de -eigenlijke politici voor zich 'beneden hun waar digheid achten, maar waarvan zij de ver wachte resultaten niet zullen versma den. Want deze „wintercampagne"- van den inzender staat niet geheel los van den politieken strijd, tegen de rechter zijde met vrijzinnige landdagen inge leid en straks op nog andere wijs ge voerd. Deze „wintercampagne" beoogt op haar manier de 'komst voor te bereiden en te bevorderen 'van een linlcsah kabi^ net, dat in het teeken van het anti-cle ricalism e zal staan en het waardigst ge leid zal worden door een man als mr. Patijn, den toekomstige» liberalen ka- bin eisf or m eerder. Aphteruit gegaan Het Katholieke Volk schrijft In sommige katholieke bladen wordt weer druk geredeneerd over den achter uitgang van het katholieke leven in de laatste jaren. Dit kan onze „goeie brave menschen' weer den schrik om het hart doen slaan en opnieuw tot de redeneering brengen: zie je nu wel, wat heel die katholieke sociale actie uithaaltDie is juist in de laatste tien jaren opgekomen en zie nu eens welk een achteruitgang van innerlijk katholiek leven Klopt die redeneering? Met de cijfers, ja, maar wat wil men hier door cijfers alleen Men dient in aanmerking te nemen, dat mef het opkomen der katholieke so ciale beweging de scheiding is begon nen, de scheiding tusschen de ge,esten Er kwam een openbaar katholiek leven, een kleur bekennen altijd en overalop de logge massa der half- slachtigen werd een aanval gedaan, die nog steeds wordt voortgezet en onder de leuze: vóór en tegen Christus! een zuiveren toestand brengt. Het kaf werd van het koren gescheiden. .Wie in zijn hart tot onze tegenstanders behoorde werd daar ook met zijn handel en wan del heengedreven. Alles was echter geett verlies. Verre van daar: alles was zui vere winst; wij wionnen en wij winneh! nog dagelijks echte, ware trouwe ka tholieken, die met hart en ziel tot ons behooren en wij verlosten de Kerk' van schijnbare aanhangers, die in werkelijk heid hare vijanden waren en door deze tweeslachtigheid het grootste gevaar, dat haar bedreigen kon. Liefhebbers van cijfers vinden in som mige statistieken natuurlijk de sporen van die opruiming, maar laten zij daar naast leggen een aantal cijfers over de gesloten retraites, het ledental der Derde Orde, de gemeenschappelijke H. Commu niën, de openbare Godsdienstoefenin gen, de katholieke vereenigingen op al lerlei gebied eH zij zullen ookde mooiste zijde van de medaille zienwel iswaar bemerken, dat er nog veel ge daan moet worden, maar ook duidelijk zien, dat er overal druk gewerkt wordt om op el'k terrein van Ih et openbare leVen in te halen, wat zoo lange, lange jaren verwaarloosd is. In de laatste jaren achteruit gegaan Geen kwestie van. Overal is jong en krachtig katholiek leven te bespeuren. Wij staan in een nieuwe lentede dorre bladeren worden opgeruimd en wij zien het overal uitbotten, het frissche groen aan de takken van den ouden stam. zijn gedachten te veranderen, één be risping, om hem tranen te doen storten, en zijn bn>eder beschouwde die schier ziekelijke gevoeligheid voor teerheid van hart. Hij zelf, sterk van lichaam en ziel, zag niét in, idat dat .zwakheid was, dat het gevaarlijk kon .worden, dat er wel licht een dag kon komen, waarop dat kind mét hetzelfde gemak naar andere stemmen zou luisteren ,als nu naar de z'ijne, zou toegeven taan andere invloeden, zou gehoorzamen aan nog niét ontwaakte of tot nu toe door de kracht der om standigheden onderdrukte hartstochten dat, om deze zwakke, licht meegaande natuur op den goeden weg te behouden, om haar te behoeden tegen haar ge breken, tegen haar goede hoedanigheden zelfs, een vast geloof, strenge beginselen, kortom een christelijke opvoeding noodig zou geweest zijn. „En dan, men ziét de kinderen niet groóter worden. De eerste jaién zijn zoo 'zoet, dat ze voorbijgaan zonder dat men er zich rekening van geeft, en men wordt het pas gewaar, dat het kind een man is geworden, wanneer .hij u ontsnapt, d. w. iz.te laat. Dat is hertog J-ean overkomen. Langen .tijd kon hij zich aan illusies overgeven, want Jiet kind had hem steeds lief, keerde soms tot hem' terug met een oprecht berouw, een naïef vertrouwen. D(e .dag, ,\ya|r.op, hjj het Nachtarbeid in het Bakkersbedrijf. Gister te 10 uur ving de eerste open bare zitting aan van het congres van het Nationaal Comité tot afschaffing van nachtarbeid in het bakkersbedrijf te Utrecht, onder leiding van den heer F. W. Hutter, die «ene openingsrede uitsprak. Hij heette allen hartelijk welkom, in zonderheid de aanwezige leden van de Tweede Kamér (de heeren Kooien en de Klerk), de vertegenwoordigers van pa troons- en arbeidersbonden in het Bak kersbedrijf, alsmede de vertegenwoordi gers van sympathiseerende bonden en vereenigingen in andere vakken. Spr. uitte zijne teleurstelling over de verwerping van de Bakkerswet, welk feit in alle kringen van ons volk groote be roering heeft gewekt Algeheele afschaffing van den nachtar beid is ons parool en met deze leuz-e trekken wij weder voorwaarts. Er be staan dus geen redenen om dit stand punt te wijzigen. De verwerping der wet heeft nog in het goh eel geen in vloed op de actie der bakkersbonden gehad. Integendeel, menigeen is ont waakt en tot het besef gekomen dat er nog meer gedaan móet worden. Spr. wees daarna op het feit, dat de heeren Kamerleden, mr. Aalberse en Pas- stoors pogingen hebben gedaan om de bakkers te hulp te komen. De heer Hut ter bracht hulde aan deze mannen voor den arbeid door hen in 'de Kamer tif dens de behandeling der wet verricht en voor de moeite die zij zich nu weer geven om de bakkers te helpen. Het ontwerp van wet dat deze heeren in gediend hebben, heeft vele hoofden warm gemaakt, en al kan spreker zich voorstellen, dat men na de groote teleur stelling alles aangrijpt toch zal ieder moeten toegeven, dat afschaffing van den nachtarbeid in volstrekten zin in dit ont werp van wet niet is te vinden. Vandaar kon het nationaal comité niet in dit spoor medegaan. De vergadering was niet druk be zocht. Een telegram van dankbetuiging werd verzonden aan Minister Talma. In het rapport van den secretaris, v. Bossum, werd nog hulde gebracht aan mgr. Konings, z.g., voor het vele, dat hij deed voor de beweging. De eerste inleider was mr. Tasman; 's Hage, die 't woord voerde over dc bezwaren van het grootbakkersbedrijf te gen de afschaffing van den nachtaioéid. Hij acht de bezwaren tegen den nachtar^ beid zoo groot, dat daardoor desnoods de ondergang van eenige grootbedrij ven gewettigd is. Wettelijk ingrijpen acht hij dus noodzakelijk, het gaat niet om dwang of vrijheid doch om wettelijk'en of maatschappelijke» dwang. Hierna had een kort debat plaats. Vervolgens sprak' de heer H. Diemer uit Rotterdam. Hij herinnert dan aan den groei der actie, die gevoerd werd om te komen tot afschaffing van den nachtarbeid aan het aandeel, dat Regeeringspersonen en Ka merleden hierin haddenaan de ver schillende wetsontwerpen, ingediend door Ministers of wel door leden der Tweede Kamer. Van alle deze gaf dat van Minister Talma inmiddels verwor pen, de beste oplossing, wijl het tot stand gekomen was na herhaalde confeh renties tusschen het Departement en te gen- zoowel als voorstanders, en het dus gebruik kon maken van de gegevens!, verzameld in den loop der jaren. Over dit gevallen ontwerp wenscfat spr. het niet in'de eerste plaats te hebben. Het doel is, nu de eerste stormloop mislukt is, de voorstanders zich te doen uitspreken, dat, na al het gebeurde, zij onverzwakt handhaven den eisch tot radicale afschaffing van nachtarbeid, ver trouwende, dat dit beginsel eenmaal zal zegevieren, maar ook door het gansche bedrijf in zijn onderscheiden vormen kan nageleefd worden. Uiteengezet wordt nu, waarom verre weg de meeste patroons met zoo goed als alle gezellen in dezen strijd saam gingen. Omdat beiden leden onder den nachtarbeid. Vakgenoot en lotgenoot zijnde, werden zij vanzelf bondgenoot Met cijfers wordt nu aangetoond, hoe veel patroons en arbeiders regelmatig in den nacht moeten werken. Hier was dus geenszins een klassebelang in het spel, maar een bedrijfsbelang. Om idle afschaffing te \*erkrijgem, zij het inet voldofende ruimte voor sommige dag»eu der w«eéSc naar de behoeften van de onderscheiden bedrijven, welke detail punten spr. niet zal behandelen, k$mt het o-p twéé voorname zaken aan: Ver bod van nachtarbeid voor patroon en gezel 'en niet-toelating van het^ploegen- stelsel. Spr. oordeelt dus, dat Wet Nat. Comité goied doet zich uit te spreken voor het oude standpunt. Liever niet afschaffing, dan wtel met drieploegenstelsel en zon der patroonsverbod. In 't kort ziet spr. nogmaals uiteen, hoe afschaffing mogelijk is in dje richting van het verworpen Ri egder i ngsvoorstel Patroons ;en gezellen roept spr. daar om op om te blijven strijden voor den aloud|en wensch; ni'et omdat zij zoo be- geerig zijn, maar omdat alle andere op lossingen onmogelijk zijn, én tot groot nadeel uitloopen voor het gansche bedrijf. Hiet bondgenootschap zal dus moeten warden voortgezet. In die namiddagvergadering voerden het woord mr. Bijleveld uit den Haag over de juridische beteekenis van de Bakkerswet, en dr. A. C. A. Hoffman uit Gouda, wielke laatste een voordracht hield over 't verband tusschen den bakkersnachtarbeid en de hygiëne. Na ieen korte inleiding over gezondheidsleer in 't algemeen en beroepshygiëne in 't bijzonder, stelt spr. de vraag, of is na te gaan, of de geheel andere verhou dingen, waaronder de slaap der bakkers in vergelijking met den slaap der niet- nachtelijk' arbeidenden intreedt, ook een starenden invloed hebben op de gezond heid der bakkers. Het antwoord luidt, dat de ondervinding de conclusie van hiet gezond verstand bevestigt, dat die storende invloeden bestaan. Maar tevens lieert de ondervinding, dat het aanpas singsvermogen van den mensch ook hier althans -een deel dier nadeelige gevolgen wieder schijnt op te heffen. Dr. Hoffman gaat leen en ander in den breede na. Hij ibfeschouwt de nadeelen van den nachtarbeid (in 't algemeen en van dien dier bakkers in 'tbijzonder zoowel voor Ingezonden Mededeelingen. gevaar begreep, dat hij het besef kreeg, van zijn ongeluk, was die, toen zijn broeder hem ,voor de eerste maal beloog. „Dat gebeurde naar aanleiding van .een betrekkelijke kleinigheid een som van honderd louis d'or verspeeld, nadat Louis reeds meermalen over zijn hartstocht voor het ka'nsspél spijt betuigd en beterschap béloofd had. In plaats van openhartig schuld te bekennen en een nieuw beroep te dóén, leende Louis geld van een woekeraar, en toen hertog Jean zijn fout ohtdekfce, loochende ;hij zonder blozen, zonder eenige verlegenheid. Nadat zijn broeder hem het onwaarschijnlijke van zijn uitvluchten aangetoond, met den vinger op het ongerijmde van zijn ver zinsels gewezen had, antwoordde hij onbeschaamd, met iets oproerigs in de ooge'n. „'Welke rekenschap heb ik van mijn daden tegenover u af te leggen. Gij 'zlijt mijn. ivader niet, én ik zie hoegenaamd geen reden, om dé ongerijmde régels te volgen, welke gij mij willekeurig ge lieft op te dringen. Het behaagt joiiy óm streng, ernstig te wezen', je eer angstvalligheden, overdreven kiesheden te scheppen en dat alleen, omdat zulk een leven aan je strevingen beant woordt. De mijne zijn geheel anderei, «en die wil ik ook volgen." Ja pjaats vafl ïipi broeder Je bferis- VAN HOUTEN'S bij uitnemendheid. GOED en GOEDKOOP. VOEDEND en GEMAKKELIJK VERTEERBAAR. 't lichaam ais voor den geest Vervolgens teek ent de inleider 't verband tusschen nachtarbeid en Zondagsrust Onder de vele ingewildtelde maatschap pelijke vérhoudingen, die hier het vraag stuk beheetechen, schetst spr. vooral het verlangen van 't groot publiek om in den morgen reeds versch brood te willen hebben. Uitvoerig gaat hij dan na de moderne wijze van broodbereiding en -bediening en toont aan, dat het gebruik' 's morgens van versch brood door geen enkel hygiënisch belang voor gezonden noch zieken geboden wordt In den breede bespreekt hij de proeven van dr. Cats, die leerden, dat door bewaring van brood in een ruimte, die geen vocht doorlaat en onder een temperatuur tus schen 60 en 90 graden, brood verschj al thans week en niet korrelig kan worden bewaard. Spr. erkent, dat de afschaffing van den bakkersnachtarbeid een eisch mag worden genoemd van redelijke gezond heidsleer, zoowel vooir de bakkers als 't publiek, voor wie 't eten van versch brood! geen hygiënische voordeelen én soms wel nadeelen biedt. De heer Haazevoet, uit Amsterdam!, wees er op, dat de roomsch Kath. vak beweging het geheel 'eens is met het streven van het comité. Spr. meende evenwel te moeten opmerken, dat dit' congres een gevaarlijken weg inslaat, door te zeggen dat het ontwerp-Aalberse! onaanneme is. Spr. erkende dat dit ontwerp lapmiddel is, doch dit neemt niet weg dat het in het belang der bakkers is. Op het gebied van de sociale wetgeving moet mén wel eens iets aanvaarden, dat men liever anders heeft. Durft men, zeide spr., de verant woordelijkheid tegenover de bakkers aanvaarden, dat ook dit ontwerp van dé baan gaat. (Geroep van ja en beweging.) Wil men den steun van de 20000 leden van het R. K. vakbureau behouden, dan{ zal men moeten aanvaarden, wat te krij gen is. (Rumoer in de vergadering.) Na nog eenig debat tusschen de heer, Haazevoet en de voorzitter, zette Dr, Hoffman nog eens in het kort de bö- •pj3A\ uojojsaS s3jSuod pq bujbbav! faiaojin dj3AV}iK)s;3A\ unq uba Suiuajpui pui.nra asiaqiey uojaaq ap uba Suipop pen, trad hertog jean in zich zeiven en wist niets te antwoorden. „Mén kan aan een boom niet verwij ten wilde vruchten voort te brengen als men hem' niet heeft geënt. De twee broe ders hadden niet hetzelfde wezen. Ter wijl beiden hun neigingen tot hun eeni- gen gids kozen, verwijderde de een langs natuurlijken weg zich van het sledht^ en werd de andere regelrecht erheein gevoerd. In zijn wijsgéerig stelsel had hertog Jean vergeten dat geval te voor zien. „Te laat, helaas, erkende hij zijn dwa ling; ze was nu onherstelbaar. God even wel weet, dat hij alles heeft gedaan w&t hij kon, beurtelings teederheid en re deneering beproevend, en zelfs den zoo lang verwaarloosden God van zijn vade ren ter hulp roepend. Doch wanneer men met het nog kleine kind deze heilige beginselen heeft ingeprent, heeft men niet meer het recht er zicih' later op te beroepen. Ten opzichte ook van den godsdienst overigens had Louis de Soin- merive de theorieën van zijn broeder tot het uiterste doorgevoerd. Waar hertog Jean eerbiedig hoewel onverschillig was was Louis twijfelachtig en spotziek'. Geen enkele teugel weerhield hém dus. Er viel niets meer tegen te doen. G, hoé was dat werk van tachtig jaren, die opvoeding .welks opgeen hech ten grondslag steunde, ,snel en geheel en al ingestort, en wat was het afschu welijk, getuige te zijn van dien onder gangvan het verderf van al wat men bemint, met de machteloosheid, om er eenig middel tegen aan te wenden, en de wanhopige wroeging er zelf de oor-i zaak van te wezen. Na verloop van eeni ge maanden was die knappe, schrandere rijkbegaafde jonge man qiet meer dan een gedemoraliseerd wezen, snel zich voortbewegend op den weg naar allerlei boosheden. Van zijn vlekkeloozen naam en zijn schifterend fortuin reste niets dan een rampzalig overschot, ver« minderend tusschen zijn Jiancit... .eeffe malen reeds was hertog Jean, om hem te redden, genoopt geworden tot de ver nederendste stappen en aanzienlijke uit gaven. Toen waagde hij een uiterste poging. Hij herinnerde zich dat al dé Sommerive's de degen gedragen hadden,) hij hoopte dat liet militaire leven, dei harde tucht, het steeds aanwezige ge vaar het eergevoel zouden opwekken, 'f welk hij niet geheel en al gedoofd in! zijn broeder kon gelooven, en partij trek* leende van èen oogenblik van verstanden lijk' inzicht, van >villigheid of van zwak!* heid, verkreeg hij* dat zijn broer zicÜ liet inlijven in een Afrikaansch regi- ment. O&ordt vervolgd^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 5