9 3e Jaargang, No. 887. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. In tere. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Maandag September 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Navolging. Zijn de protestanten in ons land röeds Idoende, „liturgische diensten" in te voe- iren, thans volgen zij ook onze retraites !na. Te Barchera, een dorpje tusschen iLochem en Ruurlo, is er dit jaar een ^èhouden, een week lang. Er was leen tent opgericht, waarin de dag werd ge- lopend met een „wijdlingsstonde'-,- en waar- jn 's morgens en *s avonds lezingen met gedachten wisseling werden gehouden. De deelnemers logeerden in de twee hotels van Barchem, waar hun een dagorde was Voorgeschreven: om 8uur was 't ge zamenlijk' ontbijt; om 10 uur slapens- tijd; na dien mocht ten minste niet'meer 'iop de slaapkamers worden gesproken, pok de overige maaltijden werden ge zamenlijk' gebruikt en geopend met een loogenbliik van stil gebed, terwijl na tafel [een van allen voorlas uit den Bijbel. De middagen mochten naar verkiezing wor den besteed. De schrijver in 't Hbld. der rubriek 5,Godsdienstig leven in Nederland" is Zeer tevreden over het verloop dezer 5>zcmerconferenties", zooals hij ze noemt, ;en acht „voor heel verschillende ge- Üocvigen, verschillend van stand en van richting, van ambt en van karakter, een geestelijke verfrissching als deze telkens :,weei\ .een levensbehoefte". Hij wenscht jdan ook', „dat de dealneming uit den be schaafden stand ten spoedigste den bouw ,,van een eigen clubhuis noodzakelijk zal maken en dat vervolgens naast de con ferenties als tot heden gehouden worden, look andere zullen worden belegd voor leenvoiudiigen, arbeiders :en .kleine burgers."' Deze navolging onzer retraites zijl ons, Katholieken, een spoorslag tot voortgang op den ingeslagen en reeds veel betreden weg. V Een waarschuwing. 't is geen zeldzaamheid, dat men blind is voor feiten, helder als het daglicht, wanneer deze plaats grijpen buiten ons land. ,,'t Gebeurt ver van ons", denkt men, en spreekt er zijn meening over uit, maar doorschouwt die gebeurtenis sen niet in haar oorzaken om te onder zoeken, of ook misschien ten onzent de- Zelfde oorzaken dezelfde gevolgen met Zich kunnen brengen. Er is op het oogenblik geen land, ,waar de vrijzinnigheid njerscheres is en waar niet tevens het grofste onrecht wordt aangedaan aan ,de Kerk. Beschouwt Portugal. Vier honderd vijf tig priesters zijn gevangen gezet, omdat zij hun plicht getrouw bleven en waarschuwden tegen de anti-godsdiensti ge strevingen der Loge-repubhek. Bin nen veertien dagen moeten alle leden id'er Derde Orde hun lidmaatschap heb- b'eh opgezegd, want .deze vereeni.ging is... staatsgevaarlijk. Ziet, hoe in Duitschland geageerd wordt tegen de jezuieten-wet. 't Is geen .uitzonderingswet, die de Jezuieteii uit sluit, zegt men, want.is het een uit zonderingswet, welke dieven en moorde naars uitsluit? Hoe wordt in Frankrijk' met alle m'id FEUILLETON. De Erfgenaam van hertog Jean, NAAR HET FRANSCH. 39) j „Zijt gij zoo zeker daarvan? Ik geloof integendeel, dat gij veel achting en wel- Jvviliendl'ieid voor mij liadt." „Neen, neen", hernam ik snikkend. „Ik ^verachtte u, lik sprak kwaad van u, ik 'lachte u uit, toen gij zeidet, dat de k,Roc!he-Courbe" gevaarlijk was. Mijn [[koppigheid zal misschien aan ons beiden ihet leven kosten." „ik verwijt u niets aangaande mij- [zelven, want ook ik heb mijn aandeel in jde; verantwoordelijkheid voor deze on doorzichtigheid", ging hij niet zijn zelfden [glimlach voort. „Voor het overige waakt jde goede God over ons. Denken wij [jdaaraan, en verrichten wij samen ons [avondgebed." Te midden der vreesëlijk'e aandoenin- igen, die ik had doorleefd, had ik nauwe lijks aan bidden gedacht Evenals alle ^andere gevoelens, verkeerde het gods dienstig ge'voel bij mij nog slechts in den .staat van kiem. Men had mij christelijk [jopge'voed, ik ging naar de kerk, ik knielde !s avonds ,en -'s moigens neder, maar jk delen, die den Staat ten dienste staain» in de school de godsdienst gerukt uit de kinderziel, hoe tracht men op die ma nier den goeden godsdienstigen invloed van ouders en geestelijken te keeren? Betreffende Italië lazen we zoo juist, dat er te Rome door den Staatsraad een besluit is genomen, waarbij bepaald wordt dat de Katholieken op hun eigen Katholieke begraafplaatsen ook alle an dersdenkenden, afvalligen en ongeloovi- gen, moeten laten begraven. H Is maar een greep in de vele feiten, dfe we aanschouwen jn de landen-, waar de vrijzinnigen heer en meester zijn. Dat wij toch onze oogen niet moed willig sluiten voor zulke feiten en ze doorschouwen in hun oorzaak: de vriji- zinnige heerschersmaoht. Dat wre het ,doen vsordat we staan voor dergelijke feiten in cvis land. Dan is liet te laat! Wij kunnen alleen dergelijke feiten whren, zoo wij weren de oorzaak: de vrijzinnige heerschersmacht BUITENLAND. ALGEMEEN OVERZICHT. De gunstige berichten betreffende het sluiten van dien vrede tusschen Italië en Turkije worden wéér tegengesproken. Het Stefani-agentschap spreekt officieel het bericht tegen door een der Romeinsche bladen verspreid dat er reeds een basis gevonden zou zijin voor een vredesovereenkomst met Tur kije. Het bericht, zegt het agentschap, is volkomen valsch. Maar er is niet al leen niet een basis gevondein. Zelfs wordt er melding gemakat van een nieu we actie van Italië. De correspondent van de „Frankf. Ztg." te Constantinopei meldt, dat men daar in zeer betrouw bare 'kringen overtuigd is, dat Italië 'n nieuwe militaire acte voorbereidt, om Turkije tot vrede te dwingen. De Turk- sche politici, zoo meldt de correspondent Ver-der, zijn er zeer ontdaan over, dat Italië geen rekening wil houden met de ongewoon moeilijke positie, waarin Tur kije ten opzichte van de Arabieren gera ken zou, als het de souvereiniteit over Tripolis geheel prijsgaf, ofschoon de Turksche voorwaarden aan de positie van Italië in Tripolis todn geen schade kun nen doen. Bulgarije blijft krachtig eischen een hervorming van de toestanden in Macedonië Aan een correspondent van de „Daily Mail" hebben twee voorname leiders van de partijen, die Bulgarije's politiek drij ven, het volgende verklaard De Macedonische kwestie is thans in een stadium geikom'en dat zij geregeld moet worden. De nationale eisch voor de bevrijding van onze landgenooten in Macedonië niet hervormen, zelfs al wil- hoe langer hoe sterker geworden. Gelijk Rusland ons bevrijd heeft zoo moeten wij de Macedonische Bulgaren vrij ma ken. De Turken kunnen het bestuur van Macedc'nië niet hervormen, zelf al vvil- wist niet, dat de godsdienst in iets anders bestond, en gedurende dezen nacht van angst en schrik opende zich mijn gemoed ,voor de verhevenste waarheid, de ver- hevenste liefde, voelde ik God nabij en bad ik werkelijk uit het diepste van mijn hart. De stem van broeder Claudius verhief zich, rein, rustig, plechtig-zacht, biddend de verheven gebeden, welke de Kerk op de lippen van Haar kinderen legt, en in de stilte van het bosch, in liet gezicht van het idoodelijk gevaar, dat ons be dreigde, kreeg elk van zijn woorden., welke ik ,zoo dikwijls verstrooid, haastig had nagezegd, elke van zijn gedachten, waarvan ik het grootsche nooit had be grepen, een nieuwe beteekeiris, een in 'd rukwekkende p'leclitiigheid Het scheen me toe, dat zijn smeekin gen tot God om barmhartigheid, zijn akten van geT.oof, hoop, liefde en berouw voor mij, .voor mijn bijzonder geval waren gemaakt, en ik paste ze op mij toe, reeds opgebeurd, reeds versterkt door haar mystieke vertroostingen, i Maar, al kwam 'er verbetering, meer licht in mijn Verstand, onze 'toestand Werd steeds onrustbarend ernstiger. De maan scheen met metaailglans op de be vroren sneeuw. Het vroor dat liet kraakte, en ik leed ondragelijk. De minuten leken eeuwen. Alle vijf .minuten vroeg jk a,an den zij dat. De Jongturken zijn er toe in de gelegenheid geweest en in gebreke gebleven. Noch Kiamil-pasja, noch eenig ander grootvizier zou het kunnen doen. Zij zouden afhangen van ondergeschikte ambtenaren, die het wanbestuur zouden bestendigen. De Turken zullen alleen onder den dwang van geweld zelfbestuur toestaan. Zij zeggen: wij hebben JVlacédonië me't het zwaard veroverd en wij zullen alleen voor het zwaard wijken. .Wie zal de Turken dwingen? Of de groote mogendheden mioeten hun [haren wil opdringen of zij moeten ons toestaan dit voor haar te doen. Wat Maceidonië nopdig heeft om aan de moeilijkheden 'n einde te maken is le. Een christelijk gouverneul-generaal dien de mogendheden zullen voordragen en Turkije zal benoemen. 2e. Een provinciale vertegenwoordi ging- 3e. Een nationale militie of gen- merie, onder officieren van een van de kleine Europeesche staten. De lagere ambtenaren kunnen Turken zijn, waar de Turken overwegen, overi gens moeten het Christenen zijn. Indien deze bestuurshervorming in Macedonië niet doorgezet kan worden, moet zij met geweld afgedwongen wor den. Hek zou geen oorlog, maar 'n kruis tocht zijn." De nationale vergadering der Arme niërs heeft aan den grootvizier een te legram gezonden, waarin zij haar leed wezen uitspreekt over de moordpartijen onder de Armeniërs, die dertig jaar heb ben geduurd' en ook sedert de afkondi ging van de grondwet aanhouden. Zij verzoekt de regeering aan dezen staat van zaken onverwijld een einde te maken, zoo niet, dan zaL het Armenische volk zich naar eigen goedvinden verdedigen. Bijzetting van keizer Moetsoehito. Den 19den Augustus is te Momojam'a bij Kioto, de grond gewijd waarin het stoffelijk overschot van den vorigen kei zer van Japan zal komen te rusten onder een prachtig mausoleum'. De hoofdpriester en de bijpriesters van den Inaritempel begaven zich reeds heel in de vroegte, na zich te ibebben gereinigd, naar 't Mausoleum-terrein. Zij namen een kist met offeranden en tafels om er de geschenken op te plaatsen, me de. Om toet grafterrein was een ruwe vierkante bamboeschutting aangebracht. Die schutting diende tevens voor de be vestiging van de sjinewara, een lus van touw, of band waarvan bosjes stroo af hangen. De plek, besloten binnen de lus is naar de opvatting van de belijders van den Sjintogodsdienst, de heiligste plek op aarde, het allerheiligste en tevens de eeuwige- verblijfplaats der goden. Een tijdelijk altaar was daar opgesteld en daarvoor werden de offeranden ge plaatst, op de meegebrachte tafels met acht pooten. De offeranden bestonden uit rijst, saké, gedroogde visch, o.a. zalm zeewier, perziken en peren. Toen de bij priesters allen hun plaats voor de plech tigheid hadden ingenomen, trad de hoofd den Broeder: „Hoe laat is het?" Zijn horloge was blijven stilstaan, even als het mijne, maar oordeelend naar den stand der sterren, antwoordde hij: „On geveer middernacht" Of: „Niet later dan half één." Eensklaps viel mij in, dat de nieuw- begonnen dag Allerzielendag was, 'tgeen op mij een ontzettenden indruk maakte. Als ons toch eens een ongeluk moest overkomen? Ik keek broeder Claudius vluchtig aan, om te zien of hij er 'even zoo over daCht als ik. Hij echter scheen ongevoelig voor alles. Van tijd tot tijd stond 'hij op, slaakte een luiden kreet, die geen antwoord kreeg, deed eenige stappen, en dan weer tot mij terugkee- rend, wreef hij mij, om dn het gemis van beweging voor mij te voorzien. En als bevangen door dezelfde verdooving, die reeds ééns, toen ik in de sneeuw viel, over mij was gekomen, liet ik, half be zwijmd, mijn hoofd tegen zijn schouder vallen. „Laten we wat praten", zei hij, „dat is het eenige middel om wakker te blijven." Maar mijn hoofd scheen geheel en al ledig. Ik kon letterlijk schier geen ge dachte vormen, laat staan ze in woorden brengen. „Verbaal mij wat", hernam de Broeder. Ik' herinnerde me niets meer. Het had :den schijn, alsof mijn leven dien morgen, priester op het .altaar en las van eejn; lange rol een toespraak tot de goden der aarde. Hij^deed hier de mededeeling dat dat deze ple'k was uitverkoren tot laat ste rustplaats van den gestorven keizer en smeekte hen, de plaats voor altjjd onder hun bescherming te nemen. GEMENGD. In Turkije is men begonnen met groote veranderingen te brengen in de bezetting Van de ambtenaarsposten. De afzettingen van wali's duren voort. Nui worden ook de mutessarifs en kaïma- kams vervangen. De liberalen ijveren voor hun afzetting, omdat het gevaar dreigt, dat zij anders de Jong-Tutken bij de verkiezing zullen helpen. De binnenlandsche troebelen worden er niet minder op. Nu wordt weer mel ding gemaakt van twee bomaanslagen, waarbij drie menschen zijn gedood. De Portugeesche gezant heeft te Madrid verklaard, dat alle geschillen, die tusschen Portugal en Spanje hin gen, op bevredigende wijze zijn vereffend. De toestanden in Nicaragua zijn veel verbeterd. De regeeringstroepen zijn in een paar belangrijke veldslagen aan de winnende hand gebleven. .Verder zijn enkele der belangrijkste" punten jn de republiek bezet door Amerikaansdie ma rinetroepen. Er schijnt dan ook geen ver der dadelijk gevaar te bestaan voor de buitenlanders. 'Op het Juristen-Congres, dat dezer dagen te Weenen heeft plaats gehad, is ook de kwestie van de al of niet af schaffing der doodstraf uitvoerig be sproken. 'Het voorstel-Kahl tot voorloo pige handhaving van "de"doodstraf, doch met 'beperkte toepassing, werd met 470 tegen 424 stemmen aangenomen. Onder degenen, die vóórstemden, waren ook verscheidene 'juristen, die feitelijk tegen standers der doodstraf zijn, maar om taktische redenen in de huidige omstan digheden de afschaffing van de dood straf niet wilden bevorderen. In Albanië dreigen nieuwe troe belen. De Mohammedanen verlangen de overhandiging van 5000 geweren aan hen, om hun eigendom te beschermen, en dreigen, dat zij zich van de regeerings- magazijnen zullen meester maken, jndfen hun elsch niet wordt ingewilligd. De kerk te 'Berana is geplunderd. De daar ge roofde voorwerpen van waarde worden op de markt te Ipek verkocht. Ibrahim- pasja 'heeft nog meer troepen naar Be rana gezonden. Tusschen Sglmië en Skoetari js de post beroofd en een man gedood. De posfgem eens chap tusschen Ipek en Mi- trowitza fe verbroken. Een telegram uiit San Francisco meldt, 'dat de Amerdkaansche pnderzöe- sche boot F, 1 'n wereldrecord heeft gemaakt, door tot een diepte van 283 Eng voiet af te dalen. Op die diepte heeft zij tilen minuten lang een snelheid van zes knoopien in het uur onderhouden. 'Het Servische ministerie is afge treden tengevolge van de moeilijke om standigheden, waarin Servië "verkeert, tegenover de om hulp vragende stam- bij mijn binnentreden van het bosch, pas begonnen was. „Komaan zoek eens in uw brein wat u in het geheugen zal komen.... Reciteer 'eenige verzen voor mij." Ik kende er heel wat van buiten, alle van het nobele genre, maar op dat oogen blik vielen mij slechts stukken en brokken te binnen, onmogelijk in eenig verband te brengen, en de moeite, die ik mij verdoofde mijn brein nog meer, zoodat ik opnieuw wilde inslapen. „Neen, spreek, zeg ik u!" herhaalde de Broeder ietwat gebiedend. En ik luisterde, terwijl de Broeder een onderwerp van gesprek poogde te vin den, in staat om eenige belangstelling in mij te wekken. Mijn geestdrift voor de helden kennende, isprak hij over Cesar en Alexander 'en anderen, maakte verge lijkingen, stak den een in de wolken en haalde een ander omlaag, alleen met het doel om tegenspraak uit te lokken. Maar ik begreep mijzelvén niet, ik vond niets om te antwoorden. Toen trachtte hij mij een historie te vertellen. Ze was onge twijfeld heel belangrijk, doch ik kon ze niet volgen; niets nam voldoende mijn aandacht in beslag om mij aan mijzelven te ontrukken, om den vreeseüjken slaap te verdrijven, die mij met trouwelooze zachtheid wilde overweldigen. Plotseling kreeg ik :een ingeving, en broeders in Oud-Servië. Het lijkt vast te staan, dat Nikola Pasjits ,de nieuwe: regeering zal vormen. Men zal moeten: afwachten, of zijn regeering <Je oorlog zuchtige stemming zal kunnen bedaren; men acht het te Belgrado mogelijk, om dat men er de vr edeslief de van den Russisch en Tsaar kent. Vermoedelijk zal de _Skoepsjtina -spoe dig bijeengeroepen worden. Er js sprake! van om wegens het .oorlogsgevaar den graanuitvoer te verbieden. Belangheb bende kringen verzetten Zich jdaartegen uit 'alle macht, i i i 'In Weenen dreigt ,een staking uit tö breken van de auto-chauffeurs. 'Herhaaldelijk hebben in St. Peters- burg instortingen plaats tengevolge yan den daar heerschenden revolutie bouw, waarmede men nog niet goed vertrouwd schijnt te zijn. De bisschop van Arras heeft een' inschrijving geopend voor de getroffen families der bij het jn ijnongeluk tel Clarence omgekomen mijnwerkers; hij zelf teekende voor 1000 francs. De inijn- werkerskamer van het Pas .de Calais' heeft '10.000 francs geschonken. BINNENLAND. Koninklijke besluiten. 'Bij kon. besl. is lo. gedetacheerd voor den tijd van Vijf jaren bij het wapen der cavalerie van het leger jn Ned.-Indië, de le luit. K. G. tWi. baron van [Wassenaar, van Ihet 2e reg. huzaren, gedetacheerd bij de rij- dn hoefsmidschool 2o. gedetacheerd voor den tijd van vijf jar'en bij het"wapen der cavalerie van het leger hier te lande, en ewl bij het 2e reg. huzaren, de le luit. J. R. Swart, van 'het wapen der cavalerie in Ned.- Indiië, thans gedetacheerd bij de rij- en hoefsmidschool zijn benoemd: A. bij het wapen der genie. Bij den staf van !het wapen tot kapitein, de le luit. P. J. Stuitje, van dien staf; tot le luit. de '2e luit. jhr. M. J. I. de Jonge van Ellemeet Van dien staf; bij het reg. genietroepen, tot kapitein de 'le-luit. J. A. H. Pereij, van het korps; tot le luit. de 2e luits. J. A.; Kuijlaars, 'J. F. A. Elich en A. Eekhoff, allen Van het korps; B. bij het reservepersoneel der land macht, bij het wapen der genie, bij het reg. genietroepen, tot reserve-luit. de re- serve-2e-luiits. 'j. .Bruce, P. J. O. Vennik, A. M. Kok, J. M. Rongen, A. Noltee, L, Vlaanderen, H. Hemmes en A. Jonas, allen van het korps; 'is met ingang van den datum, waarop hij zijn betrekkng zal aanvaarden, be noemd tot leeraar a an de Middelbare Koloniale Landbouwschool te Deventer B. H. van Ruyven te Zalt-Bommel; 5s b'enoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau, iB. J. Hulshof, burgemees ter der gemeente Bergen op Zoom, en E. E. M. C. Laane, bankier, voorzitter van het hoofdcomité der tentoonstelling van landbouw, tuinbouw en nijverheid te Bergen op Zoom, wonende aldaar; met moeite mijn door de kou gesprongen lippen bewegende, voegde ik hem toe: „Spreek me van hertog Jean." Broeder Claudius maakte een bewe ging ,als wïïde hij weigeren. Vervolgens echter keek hij vluchtig rond, liet alsdan zijn iblik weder op mij rusten en zei toen, na eenig nadenken, langzaam: „U spreken van hertog Jean Mijn God Ach ja, waarom ook nu niet?" Ik had altijd vermoed, dat broeder Claudius er 'meer van wist dan hij voor wendde, en de toon, waarop hij thans die woorden sprak, liet bij 'mij niet meer den minsten twijfel over. De nieuwsgierigheid is een zoo taaie, zoo in ónze zonderlinge natuur inge wortelde zaak', dat in mijn schier ge- doofden geest weder leven kwam, in spijt van mijn lijden, mijn gevaren, van den dreigenden dood. Ik brandde van ongeduld van hoop en vreugde, als een jager, die eindelijk het spoor vond van het vervolgde wild, 'een vorscher, die dei hand legt op den begeerden schat, en gretig riep ik uit: „O ja, zeg het mij!zeg mij alles „Ik zal u alles zeggen, want dat kan voor niemand meer van eenig ongerief zijn." Er trilde iets in mij bij den tooHj waarop hij dit zei, en ik zag hem aan. JWordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1