3e Jaargang. No. 881. Maandag 3 September 1912. BUITENLAND. BINNENLAND. e S^ictaelve ©ou/tomt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DlT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 27s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. In benauwdheid. Het zoogenaamd vrijzinnige comité, Üat zich in Indië vormde om geld in, te Zamelen voor de kamerverkiezingen in [Moederland, zit een beetje in benauwd heid of de dubbeltjes wel goed tot hun techt zullen komen. Het geeft toch per ingezonden stuk in Indische bladen juiting aan de vrees, dat „in districten!, iwaar de vrijzinnige partijen mtet meer Jdan één caudidaat uitkomen, het In-1 disch geld zal worden aangewend om 'elkaar wederzijds te bestrijden." Ja, dat zou natuurlijk zonde van de duiten zijn, zoodat de heeren ze dan net zoo goed in hun zak zouden.' kunnen houden. Dat gaat echter niet meer: er ■is A gezegd. De heeren weten er echter wel wat jop. Zoo uit de verte kunnen zij 't zaakje moeilijk controleeren en daarom zal in 'Nederland eene commissie van beheer van het Indisch verkiezingsfonds wor den samengesteld. „Deze commissie kan! ïnet de verschillende hoofdbesturen in joverleg treden, doch zal zelfstandig be slissen, in welke districten de verkie zing van den vrijzinnigen candidaat uit het Indische fonds zal worden ge steund." Wat zegt u van zoo'n beginselloos Strooien met twistappeitjes Den heeren! in Indië kan 't niet schelen, welke nuan ceering der vrijzinnigheid zij zullen steu nen dat vinden ze maar kouwe drukte. Als hun goeie geldje maar niet dient „iom elkaar wederzijds te bestrijden" zijn ze al dubbel en dwars tevreden. Geen wonder dat zulke koudbloedige politici nog meenen, dat op die manier „langs indirecten weg een krachtige steun zal kunnen worden verleend om te komen tot vrijzinnige concentratie door daar, waar meer dan één vrijzinnige candidaat is gesteld, te pogen, de stem men der vrijzinnigen op een dier beide candidaten vereenigd te krijgen." Och Indische heeren, wat zijt ge naïef. jDenkt ge dat de kiezers maar daldelijk „>op een dier beide candidaten zullen; lovergaan als men uw dubbeltjes in de schaal werpt? Integendeel: waar gij in politieke onwetendheid of onverschillig heid geen voorkeur aan den dag legt voor een of andere richting, daar zal iedere vrijzinnige fractie meenen, dat zij recht heeft op uw geld. In stede-van uw geliefde concentratie te bevorderen! brengt gij kostbaar brandhout aan voor het nijdige vuur der vrijzinnige verdeeld heid. Aan het slot van hun ingezonden stuk meenen de hèeren toch eeni^ermate t<? 'moeten aangeven, in welke richting zij wilfen. sturen. Luister naar hetgeen zij met breed gebaar verkondigen: „|In het bijzonder zullen stappen; worden gedaan om de belangen van Nederlandsch-Indië te behartigen en deze met nadruk onder de aandacht der kiezers te brengen. Niet alleen! toch is eene rustige economische ont wikkeling van Indië van beteekenis voor dit land zelf, maar in niet min dere mate voor Nederland en die ont wikkeling loopt beslist gevaar door FEUILLETON. De Erfgenaam van hertog Jean. NAAR HET FRANSCH. 33) Zich alsdan tot den Broeder-overste richtend, sprak hij: „Ik had mijn zoon aanbevolen met .omzichtigheid en dis cretie te handelen, twee zeldzame hoe danigheden op zijn leeftijd. Ik had zelf moeten komen, of liever: ik had heele- maal niets moeten doen, want er viel niets te verrichten. Er heeft geen dief stal bij me plaats gehad, en het doet me innig leed, dat ik de aanleiding ben geweest voor deze onvrijwillige dwaling en voor dat schandaal.'' De Broeder-overste' liet een blijden kreet hooren. De tranen van den kleinen Gauchenet waren, aanstonds gedroogd, en broeder Cisturnus was een bezwij- hiing nabij. 1 i „Wie kon zoo iets ook veronderstel len", ging mijn vader driftig-zenuwachtig voort. „De arme mejuffrouw Espérit heeft ide enveloppe, waarin mijn bankbiljetten {Waren gestoken, gehouden voor die welke de verzen van broeder CLsturnus bevatte. Gelukkig heeft zij die verzen het drijven eener Regeering, die zich ten doel stelt de kerstening van den Inlander en het hem opdringen van christelijke scholen." De klap op de vuurpijl Veel effect maakt het schouwspel evenwel niet, want dat hebben we hier al zóó dikwijls gezienOm beu van te worden. Intusschen zal zelfs die roerende pe roratie niet helpen om de concentratie te bevorderen, want de eene vrijzinnige is het er al net zoo stevig mee eens! als de andere. En zoo blijft het Indische geld een! bron van naijver. ALGEMEEN OVERZICHT. Nu zal, verwachten we, Turkije wel spoedig uit de misère komen. Er is nu immers een nieuwe partij ontstaan, (de Halassi Vatan) (redders des vaderlands) Deze redders zullen spoedig hun pro gram openbaar maken. Onze verwachting is gespannen maar veel hoop hebben we niet. Uit Albanië blijven de berichten ongunstig luiden. Er is anarchie in heel Albanië, zoo seinde men uit Uskub. Grubhofer, inge nieur bij den wegaanleg te ïpek, seint dringend om hulp, de toestand wordt steeds gevaarlijker. Er is een tweede re giment uit Mitrowitsa naar Ipek. Opstandige Malissoren, van Tsjin ver dreven, hebben zich naar het Noorden gericht. Albaneezen hebben te Gussinje de ge vangenis opengebroken en de gevange nen bevrijd. De opstandelingen hebben Ibrahim pasja een stuk overhandigd, waarin hun eischcn zijn vervat, met name en zake het beheer der financiën overeenkom stig het landsgebruik in Albanië, dienst plicht slechts in de Roemelische provin cies tenzij in porlogstijd, de benoeming van eerlijke ambtenaren die de landstaal verstaan, het ter verantwoording roepen van het kabinet Said, de algemeene am nestie en de teruggave der aan de be volking ontnomen wapenen. De inwendige toestand geett ook weer reden tot ongerustheid. Naar de Times uit Konstantinopel ver neemt, .beginnen weer geruchten van het ontslag van ministers de ronde te doen. De naain van Moechtar pasja wordt dik wijls genoemd als die het meest voor ont slag in aanmerking komt. Hij bevindt zich in te moeilijker positie, omdat ver scheiden der vurigste aanhangers van het ministerie de vervolging verlangen van het kabinet Hakki pasja, waarin hij de portefeuille van marine had. Verder heeft het onderhoud, dat hij onlangs met Ta- laat bei had, het wantrouwen der vijan den van het comité opgewekt. Nu Turkije het voorstel Berchtold heeft afgewezen is men, vOigens een te legram uit Saloniki, bang dat de toe- willen herlezen, en eenst toen ze er met haar neus op lag, heeft ze haar zotte vergissing opgemerkt. Bijzienden en ver strooide menschenze zijn oen ware ramp! Waarlijk, ik weet niet, hoe mij te verontschuldigen. Kom hier, mijn jongen, en geef mij de hand." Niet zonder aarzeling naderde de kleine Gauchenet en legde zijn zwarte hand in die van mijn vader. „Zeg ook jij hem, Léon", hernam mijn vader, „dat het je spijt, hem leed te hebben aangedaan." Ik had een prop in mijn keel. Dat openbare échec maakte me ontzettend verlegen, en wijl in mijn bekrompen geest niet een van die welwillende woor den was te vinden, die alles uitwisschen, bleef ik zwijgen, het aan mijn armen vader overlatend, zich alle mogelijke moeite te geven om mijn flater te her stellen. Hij verontschuldigde zich ook tegenover den Broeder-overste en troostte den kleinen Gauchenet geheel en al door een edelmoedig geschenk. Alleen broeder Claudius bleef stil droevig, blijkbaar diep geschokt. Slechts met de grootste moeite slaagde mijn vader erin zijn aandacht te trekken door zich met lof over den geliefkoosd en leer ling van broeder Claudius uit te laten. ,,'t Is aardig, dat dit kjn,d zich sinds stand in Macedonië erger zal worden. Het Bulgaarsche revolutionaire comité werkt ijverig voor autonomie. De gegoe den worden door dreigbrieven geprest geld voor de benden op te brengen. Volgens een telegram uit Belgrado aan de Vossische Zeitung, kondigt het ofïici- cieuze blad Samo Uprawa de spoedige opening van een conferentie op den Bal kan aan, waaraan ook Servië zal deelne men. De Neue Freie Presse en de Zeit vernemen, dat de samenspreking der mo gendheden over het voorstel van Berch told in de eerstvolgende dagen zal begin nen. Berchtold heeft aan alle gezanten van Oostenrijk-Hongarije nauwkeurige beve len gezonden. De besprekingen zullen in het buiten land plaats hebben door tusschenkomst van de gezanten van Oostenrijk-Honga rije en te Weenen tusschen Berchtold en de gezanten der mogendheden. In Marokko hebben de Franschen, mag men hun be richten gelooven, i n de laatste dagen suc ces. Volgens geruchten van ernstige in- landsche zijde, zoo seint men, heeft kolo nel Mangin, wiens troepenmacht bij Soek -el-Arba gekampeerd is, op 27 en 28 dezer slagen geleverd tegen de aanhan gers van El Hiba. Kolonel Mangin heeft hun enorme verliezen toegebracht. Onder de dooden zijn een broeder van El FLiba en vele kaids. Den 29sten stootte de kolonne Mangin 's morgens op alle troepen van den chali- fa el Hibaj 'Jiaar zette den tocht voort, groote verliezen aan de opstandelingen toebrengende. Van de te Marakesj gevangen gehou den negen Franschen wordt niets naders bekend. Alleen meldt men uit Algeciras waar de familie van den Franschen con sul verblijf houdt, dat de daar in den nacht van Donderdag op Vrijdag ontvan gen berichten omtrent de plannen, die Moelai el Hiba, de pretendent, ten op zichte van de gevangen Franschen koes tert, met elkaar in tegenspraak zijn. De watersnood te Norwich begint te minderen. Sinds Vrijdagmiddag is er gelukkig geen re gen meer gevallen, waardoor de toestand in de „benauwde veste" aanzienlijk ver beterd is. Weliswaar staan verscheidene straten nog onder water, maar men heeft nu weinig moeite om de menschen, die in de on dergel oopen huizen blijven, van voedsel te voorzien. De burgemeester der stad heeft een inschrijving geopend, welke reeds 120.000 gulden heeft opgebracht. In de geïmpro viseerde tehuizen voor dakloozen is de benoodigde ruimte tot hospitaal ingericht, en een aantal geoefende verpleegsters en dames, die zich vrijwillig hebben be schikbaar gesteld, wijden hun zorgen aan de zieken. Een oude vrouw is reeds ten gevolge van den Dinsdagavond doorge- stanen angst gestorven. Nu de regen opgehouden heeft, valt ook een snelle daling van het water waar te nemen. Overal zijn thans mannen in eenigen tijd op verbazende wijze betert", zei broeder Regimbertus, die zijn ge^- woon goed humeur reeds herkregen had, „U kent den last, welken hij ons aan deed, de kwajongensstreken, waarvan hij iedereen de dupe maakte. Heeft hij niet bij wijze van welkomstgroet bijna broe der Claudius gedood, toen hij hem van een ladder deed vallen. Ik wanhoopte, aan hem, ik wilde hem de school uit jagen. De goede Broeder heeft er zich tegen verzet, heeft hem in zijn eigen' klas genomen, en na acht dagen herken de men hem reeds niet meer. Hij heeft zich zoo zeer aan zijn meester gehecht, dat hij zelfs hinderlijk is, de goede Broe der kan schier geen stap verzetten, of Gauchenet volgt hem, en nu is hij wat rustiger gehoorzaam, zoo ijverig als dat bij de mate van zijn verstand kan. Als dat zoo voortduurt, zal hij de volgende week.het kruis van goed gedrag krijgen en mijnheer pastoor spreekt ervan, om hem tot de H. Communie toe te laten. Voor mij is het een wonder, en zoo u; er een verklaring van verlangt, vraag die dan aan broeder Claudius." „iDe zaak is zeer eenvoudig," zei broe der Claudius, „ik heb het zekerste mid del gebruikt. Mij niet kunnende richten aan het verstand van het kind, heb ik gesproken tot zijn hart. Ik heb hem de weer om hun hebben en houden van slib en modder te zuiveren, 't Is treurig om te zien, hoe hun huisraad tot het laat ste stuk bedorven is. De gezondheidscommissie heeft de noodige maatregelen genomen om een epidemie te voorkomen. Verschillende be drijven konden weer worden voortgezet. 'De schade bedragt alleen in Norwich meer dan 1 millioen gulden. GEMENGD. Een telegram van het Centtra! News-agenfschap uit Rome meldt, dat de nieuwe keizer van 'Japan een; eigenhandig schrijven gericht heeft aan den Paus. Daarin geeft hij uiting aan zijn wenscfi om de bestaande hartelijke betrekkingen tusschen het Vatikaan en zijn overleden vader te bestendigen. Aan alle Katholieke missies, die zich aan de Japansche wetten willen onderwerpeji belooft de keizer een krachtdadige be scherming. Het beheer'Van de vuurtorens aan de Zwarte Zee meldt, dat in de Darda- nellen door een storm losgeraakte schokmijnen drijven en naar het Zuiden afzakken. Een bericht uit Rome zegt, dat het hospitaal voor besmettel ij ke ziek ten te Tripoli gesloten is, omdat er in twee maanden geen geval van dien aard was voorgekomen. Het Grieksche gezantschap diende bij de Porte een verbale nota in, waarin haar aandacht gevestigd wordt, op dei incidenten aan de Grieksche grens, en een onderzoek gevraagd wordt. Op het einde van een Vrijdag op S a m o s gehouden rumoerige volksver gadering, werd een motie, eischende het vertrek van de Turksche troepen en her zien van het organieke charter aan dei consuls der beschermende mogendheden ter hand gesteld. De gendarmes, die wil den tusschenbeiden komen, werden ont wapend twee werden er gewond. De consul van Rusland beloofde, dat de! troepen het eiland dadelijk zullen ver laten als de gendarmerie van Samos ge organiseerd zou zijn. Van fiet stoomschip „Kursk" van de Vereenigde Stoomvaartmaatschap pijen te Kopenhagen, dat den 26sten Augustus van Antwerpen naar Peters burg vertrok, werd sedert het ver trek niets gehooird. Het stoom schip had een equipage van 20 man. Bij Brouwershaven en Ouddorp zijn een boot en een reddinggordiel met den naam van de maatschappij en eenigie wrakstukken aan de landingsplaats aangespoeld. Ook is de loods niet naar Vlissingen terug gekeerd. Koninklijke benoemingen. H. M. de Koningin heeft den kapitein ter zee G. L. Goedhart benoemd tot commandeur in de Huisorde van Oranje en in diezelfde orde benoemd tot ridder 2e klasse den gep. officier-machinist 2e kl. ijit. der Kon. Marine G. Philipse. lief gehad, en hij heeft zich aan mij gehechtwant hij is zeer gevoelig." „Gevoelig.... de kleine Gauchenet..." riep ik uit met een ietwat gedwongen! lach, „gevoelig als een takkenbos, eep! idioot, waarvan men nooit iets maken kan." i i Ik kon mijn dommen wrok niet open lijk lucht geven en derhalve trachtte ik dat te doen door bijtenden spot. „:Men kan niet op absolute wijze oor- deelen over een kind van twaalf jaren", hernam broeder Claudius, zonder zich boos te maken. jDe rede en het hart ontwaken vroeger of later, overeenkom stig den aard of de omstandigheden', ik voor mij heb kinderen gekend, jonge lieden zelfs van wien men niets hoop te, die niet anders dan gebreken aan den dag legden. Naar allen schijn een ondankbare grond, waarop slechts on kruid groeide. En toen kwam een aan doening, een groote levensles, een zon nestraal, of een stortbui, en de goede zaden ontkiemden, men zag een onver- wachten oogst rijpen. Die arme kleinen waren niet slecht, zij waren slechts ach- terlijk." Ik had het vage gevoel, dat broeder Claudius een blik naar mijn kant had geworpen, dat hij bij die verdediging niet Allee.n den klein,en Gauchenet had Koninginnedag. Uit alle richtingen komen nieuwstij dingen betreffende de feestviering van 1.1. Zaterdag ter gelegenheid van den verjaardag van H. M. de Koningin. De meeste aandacht trekt natuurlijk de feest viering te Apeldoorn, waar H. M. zelf het middenpunt van de vreugde vorm de. Zaterdag omstreeks. 10 uur werdj H. M. de Koningin op het Loo een; aubade gebracht, waarbij de vorstelijk ke familie op het bordes van het paleis; verscheen. Na afloop dankte H. M. den president en den directeur van de Han- mqnie voor deze attentie. Half 11 kwamen H. M. de Koningin; en Prinses Juliana per rijtuig in de Oranjelaan. Daar werd uitgestapt en ver volgens een wandeling door het Oran jepark gemaakt, waarbij de vorstelijke personen door den burgemeester van, Apeldoorn werden begeleid. In 'tOranje- park waren duizenden kinderen opge steld en telkens stond H. M. die Kol ningin stil om van de bloemenmeisjes een bouquetje te koopen. Het was een aardig moment H. M. zoo telkens te zien keuvelen met de bloemenverkoopsters. Ten slotte werden de rijtuigen weer. bestegen v oor den terugkeer naar het Loo. j Gistermiddag te 3 uur 25 kwam de vorstelijke .familie in een a ïa daumont bespannen rijtuig met groot gevolg op het feestterrein. Zij werd ontvangen door. den burgemeester en vier leden der feest commissie, H. M. de Koningin ontving een bouquet rose rozen van jongejuf frouw A. de Vries. Het feestterrein werd rondgereden en er werd getoefd bij Don Bosco, bij het blokjes rapen en ezeltje steken! Intusschen defileerde, voorafgegaan door de Harmonie, een afdeeling Weer baarheid, de vaandels van verschillen^ de vereenigingen en een afdeeling pad- verkenners. Bij het tonkruipen werd lang getoefd. De leden der feestcommissie gaven in lichtingen. De versierde sportkarren en wagentjes! werden met zichtbaar genoegen bezien en voor de tribune werd stilgehouden.'t Wil helmus weerklonk, de padverkenners op gesteld in W.-vorm, salueerden met het vaandel en versierde rijwielen werden; naderbij gereden. H. M. de Koningin had 'smorgens een tuiltje heidebloemen' gekocht en een oranjebloempje en dat ieder met f100 betaald, terwijl later nog verscheidene bloempjes gekocht wer den, nu ook kocht men heidetuiltjes. Bij het weggaan betuigde H. M. def Koningin, dat het zeldzaam mooi was en dat er zooveel kleine kinderen waren niet grooter dan „onze dochter". Onder luide hoera's reed het rijtuig naar het Loo. De door Prinses Juliana vervaardigde bloempjes hebben overal grage koopers gevonden. Bij het openluchtfeest op Zorgvliet te 's Gravenhage, is Zaterdag middag 't bouquetje van heidebloempjes vervaardigd door Prinses Juliana en door. H. M. de Koningin, aan het comité toe gezonden voor f52 verkocht. Te Utrecht werd een zelfde bouquetje bedoeldmaar de oneerbiedigheid was zoo groot, dat ik er met mijn gedachten niet bij kon stilstaan. Evenwel hernam ik' op uitdagenden toon„U kunt goed praten, uw beschermeling zal met dat al een treurig sujet blijven. Men heeft zich alleen zijn verleden te herinneren, om er zich van overtuigd te houden.P „Een kind van dezen leeftijd is niet altijd geheel verantwoordelijk voor zijn daden. Die arme kleine heeft slechts 'n half verstand. Zijne moeder eene vrouwi zonder beginselen, zonder godsdienst,1 heeft hem slechten raad en nog slechter voorbeeld gegeven. Kunnen hem dus zijn verkeerdheden wel zoo zwaar worden aangerekend? Wie weet, of hij in andere handen niet een geheel ander wezen zou zijn geworden, en hij nog niet, met de goedheid van God en de weldaden der christelijke opvoeding, ooit een recht schapen mensch zal worden." De Broeder sprak met vuur, in zijn dof oog lichtte een jeugdige glans. Ik had al meer die bezieling opgemerkt, die zich' van hem meester [maakte, zoqdra de groo te theorie der christelijke en moreele* opvoeding werd aangevoerd, de grondi- slag van zijn Congregatie, reden van zijn eigen bestaan, zijn stokpaardje, zooals! Meg zich uitdrukte. i i (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1