IT
„Leidsche Beelden".
BUITENLAND.
3e Jaargang,
No. 868.
Sfe ftzicbclve Soti^omt
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
blT BLAD VERSCHl|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
(ter post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
I
Zaterdag
Augustus
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratit
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoof
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodei
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
t)it nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Het zijn de slechtste vruch
ten niet
De Katholieke pers wordt den laat-
sten tijd geducht aangevallen,
In de groene Amsterdammer, die
anti-papistische specerijen schijnt noo-
idig te hebben om voor zijn lezers sma*
jkelijk te blijven, heeft een onbekende
meneer, wiens pseudoniem de moeite
'van 't onthouden niet waard is, speciaal
iD e T ijd aangevallen, waarop de bekem-
de „Katholieke zijde" van de N. R. Ct.
^verteerd door jalousie de métier,
zich ïiaastte, ook een duit in 't zakje
te doen, ditmaal ten nadeele der gan-
geile Katholieke pers. Natuurlijk: baas
hoven baas.
Waarom doen die heeren dat eigenn
lijk
Belangstelling voor de Katholieke
zaak kan bij hen niet voorzitten, want
men gaat toch van zijn besten vriend
geen kwaad spreken in het huis van
Idiens vijanden. Le linge sale, iyet>-
iwaarenfin, dat weten we.
Zij hebben dus, de conclusie ligt voor
jde hand, 't land aan de Katholieke pers
en beijveren zich nu, zooveel mogelijk
kwaad van haar te vertellen.
We vragen alweer: waarom?
Indien die pers werkelijk zoo wei
nig beteekent, als de heeren breed ben
redeneeren, waarom maken zij zich dan
jzoo druk. Hun kolommen vol aanmer
kingen zijn dan te veel eer en beter
Zouden zij doen, de Roomsche pers,
(eenvoudig, om het nu eens platweg te
•eggen, in haar eigen vet te laten gaar
smoren.
Dit doen die sluipcritici evenwel hi et.
\L\] maken zich druk, zij winden zich op
!en trachten de goê gemeente, die van
jde Katholieken toch al gaarne allerlei
leelijks gelooft, diets te maken, dat de
zer pers geen knip voor den neus
.waard is. En die goê gemeente gelooft
Zulks op gezag, zooals 't in die eenzij
dig ontwikkelde kringen met alle Room
sche zaken gaat.
Waarom maken die ongenoemde hee
ren zich toch zoo boos? Dat de Katho-
lieke pers hen meermalen zooals nu
.weer De Tijd deed flink te woord
staat, zullen zij haar niet kwalijk ne
men, want men mag zich toch wel ver*
Jdedigen, is 't niet, al is men Roomsch?
!Er moet een andere reden wezen.
Zou er ook gekrenkte eigenliefde in
?t spel kunnen zijn Ziet, onze critici
zijn nu al zoo lang bezig op de Katho
lieke pers in allerlei toonaarden af te
geven en nog gaat die pers dit kun-
;jnen zij niet ontkenden steeds voor
uit. Hun woord schijnt niet veel in
vloed uit te oefenen, wat natuurlijk
hoogst ■onaangenaam is, wanneer men de
wijsheid in pacht denkt te hebben. On-
XX.
ZOMERGENOEGEN.... -
.'t Zomert.
't Is vól zomer wéér... d seizoens-
Idrukte.
De tijd van natuurmooi... vacan-
ïie-weelde... en .ontspanning.
En in de stad, we weten 't van ja
ren, he? is die zomer, die reistijd,!
fgoed te merken.
't Seizoen, we zitten er weer volop in.
Al wat 't maar éénigszins doen kan,
ïrekt 'r tusscnen uit.
Sommige naar de Riviera... anderen
ïiaar de méérkoelten van schoon Italië
jjbf 't Zwitsersche bergland... weer an-
jderen, die gretig de schoone plekjes en
't mooi van eigen land bereizen.
Maar naar buiten trekt ieder, al is 't
'maar voor 'n dagje, 'n Dagje ontspan-
hing... afschudding van werkbeslomme-
ring... 'n dagje „vrij" zijn...
In de stad merken we dien zomertijd
'f— behalve aan 't plantsoen, singel en,
tamstreken-mooi dan aan de voor 'n
jzekeren tijd leegstaande huizen, met:
L,tijdel ijk afwezig, boodschappen bezor
gen daar en daar". De neringdoenden;
knerken 't aan de „krats" in hunn,e za
ken.. en iedere Leidenaar, aan de vreem
delingen, die, alleen of in groepjes in,
!de meest uitheems ch;e k.lced,erdrac:ht ,dik-
danks alle aanvallen, ondanks alle klei
neering, ondanks alle verdachtmaking
neemt de Katholieke pers in bloei toe,
wordt steeds breeder het veld, dat zij
bestrijkt. Ieder kan dit met zijn eigen
oogen waarnemen.
Waar spruit zulks uit voört? Natuur
lijk hieruit: dat de Katholieke pers won-
telt in de beginselen, welke haar critici
trachten te ondermijnen, wat echter oiy-
begonnen werk is.
Volmaakt is er niets ter wereld, ook
niet de Katholieke pers. .Verbeterd kan
alle menschenwerk, ook de Katholieke
pers. Naar die verbetering en volmaking
streeft deze pers dan ook, sterk in haar
goed recht, sterk om haar goeden wil,
ondanks alle aanvallen. Op dezen, weg
der vooruitgang maakt die _ners gesta
dig vorderingen, haar critici ten spijt.
En ziet: dit kunnen de in,'t duister wroe
tende heeren niet verkroppen.
Zij zijn overtuigd, dat zij de Kathot-
lieke Kerk niet aan kunnen. Dan maar
flink ingehakt op hare bedienaren, die
ook immer stand blijven houdendan
maar forsch aangevallen haar instellin
gen, waarfoe de Roomsche pers de eer
heeft te behoor en.
En steeds woedender worden de aan
vallers, terwijl wij glimlachend denken
aan het spreekwoord van de vruchten
en de wespen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zoo zoetjes aan begint het wat te
luwen op den
Balkan
hoewel van een definitieve regeling uogl
geen sprake is. Het conflict tusschen
Montenegro en Turkije is niet zoo ern
stig meer als het koft geleden was. Er
bestaat hoop, dat men zich te Cettinje
tevreden stelt met het Turksche ant
woord. Zoowel uit Petersburg als uit
Rome is te Cettinje de raad ontvangen
den boog tegen Turkije niet te strak te
spannen.
Het conflict tusschen Bulgarije en
Turkije zal niet zoo gemakkelijk bij te
leggen zijn, doch er bestaat gegronde)
hoop, dat ook dit binnen niet te langen
tijd geschieden zal. Met zekerheid kan
gezegd worden, dat de Bulgiaarsche re
geering, met koning Ferdinan.d aan het
hoofd, een vredelievende politiek zal
blijven voeren en de Turksche regeering
heeft bewezen, dat ook zij een verzoen-
lijke houding wil .aannemen.
De Porte heeft vernomen, dat de
groote mogendheden ook te Sofia en
Belgrado zullen verklaren, dat zij niet
zullen dulden daf de rust en de vrede
op den Balkan zullen worden verstoord.
Waarschijnlijk staat deze uitlating in
verband inet de uitnoodiging tot eeu ge-
dachtenwisse!ing die
de groote mogendheden
ontvangen hebben van, Oosten rijk-Hon-
wijls, in dézen tijd onze straten dóór
trekken, om van de meest pittoreske
plekjes en interessantigheden van, Leiden!
te genieten... gewapend met camera, zon
nebril en kijker, met een gansch comple
te reisuitrusting op den rug gesjord...
en met den ónmisbaren „Raedeker" in,
de hand in bewondering n,aar het oude
kunstbouwwerk of ons Raadhuis, opblik
ken... anderen op druk museum of kerkf-
bezoek... nog anderen beklimmend de
hoogden onzer grijze Burcht.
Leiden trekt jaarlijks zoo nog ge
noeg bezoek, van heinde en verre, en,
menig burger zal versteld staan, wan
neer hij eens op z'n gemak 'n „Gids"
voor Leiden doorbladert, dat 'r op
allerlei gebied nog zoovéél binnen zijn,
dagelijkschen verkeerskring ligt, waar hij
voorheen niets van afwist... En dat toch
de moeite van 'n bezoek ten volle loont.
De Zomerdrukte is er...
De Zomergenoegens óók.
Ook voor dengene, die in alles „re
kenen" moet. Ook met 't „uitgaan."
Om ons hebben we de water- en land
genoegens.
Dagelijksche boot- en rijtochten... uit-
gaansreisjes van vereenigingen, ,en fami
ne's enz. enz. 1 j
Maar tusschen al dat reis- en uitgaans1-
genot, is 'r iets, waar we even nader op
doelen.
'n Genot, een, vervoer-middel... zoo ge-
garije. De Berl. Lok. Anz. zegt in een
waarschijnlijk officieus geïnspireerd .arti
kel, dat de Duitsche regeering het voor
stel van graaf Berchtold sympathiek ont
vangen heeft. Ook de andere mogendhe
den, zegt dit blad, zullen de voordee-
len van dev Oostenrijk-Hongaarsche cir
culaire inzien en dus het voorstel niet
verwerpen.
De gedachtenwisseling van regiering
tot regeering zal misschien gevolgd
worden door een .conferentie van, am
bassadeurs te Konstantinopel.
Een medewerker van het Berliner Ta-
geblatt heeft een onderhoud gehad met
den Russischen gezantschapsraad te
Berlijn, die hem heeft verklaard, dat het
niet te veronderstellen is, dat men het
initiatief van de Oosten rijks che regeering
te St. Petersburg wantrouwt, hetgeen
Fransche bladen gezegd hebben, die be
weerden dat Oostenrijk tot eiken prijs
bij de christelijke Balkan-staten in het
gevlei wilde komen om den Russischen
invloed in den Balkan afbreuk te doenr
De Weensche correspondent van het
zelfde blad legt er den nadruk op dat
het Weensche kabinet niet denkt aan, een
bemiddeling der mogendheden. ,Er zal
volgens het plan van graaf Berchtold,
alleen raad gegeven worden aan de
Turksche regeering en ,aan de verschil
lende nationaliteiten in, Turkije, in dien
geest, dat de Turksche regeering in hoo-
gere mate dan tot nu toe de jong-Tur-
ken deden, trachten zal meer spoed te
zetten achter de beloofde hervormingen
en meer rekening te houden met de
wenschen der verschillende nationalitei
ten.
Intusschen ga.A hei blad Ikdam he
vig te keer tegen het krijgjsgoschreieuw
der
Bulgaren
Als Bulgarije een aanval op Turkije
zou beproeven, dan zouden, zoo zegt
dat blad, alle politieke geschillen der
Ottomanen verdwijnen en, het Bulgaar-
sche leger zou tegenover een legier ko
men te staan, dat van ongeduld bran.dt,
om na zooveel maanden oorlog, eindelijk
eens een vijand te vinden^
Bobdstjef de Bulgaarsche minister van
onderwijs, heeft aan een corresponden,t
van de Matin het volgende verklaard
Er bestaat tusschen Bulgarije en Servië
een vergelijk, maar geen verbond. Ser
vië en Bulgarije hebben gemeenschappe
lijke belangen en doeleinden,. Natuurlijk
willen zij in onderlinge overeenstemming
handelen. Dit doel kan echter bereikt
worden zonder dat de staten daartoe
door een verbond verplicht zijn, en het
is noodzakelijk, dat wij op den dag,
waarop de Oostersche kwestie voor goed
zal worden opgelost, een dag, die nu
spoedig zal aanbreken, de handen vrij
hebben, om onze ïtehten te isten géiden,.
Misschien kunnen binden twee of drie
weken merkwaardige veranderingen zijnj
geschied. Elk uur brengt ons nader tot
de onvermijdelijke oplossing.
zocht, zoo nóódig, zóó bekend, bij me
nig burger in Leiden.
'n Uitstapje, speciaal in den vacantie-
tijd, vooral door vele met kinderen ge
zegende familie's gemaakt... 'n tochtje,
waar hunkerend door 't jongere school-
kroost al lang, lange tevoren naar go-
smakt en uitgezien wordt.
'n Uitstapje, speciaal in den vacantie-
't Alle jaren weerkeerend speciaal
Leidsche familiereisje, met... 't Katwijk-
sche bootje."...
Als dót 'r eens niet was... als dat 'r
eens niet was...
Wat zouden 'r velen, die tóch al wei
nig genot hebben, de weelde van 'n, dag
je aan zee, van 'n dagjo-na,ar- buiten,
missen.
't Eenmaal jaarlijksche uitstapje „naar
Katwijk" is, van ouder op ouder over
gaande, in vele Leidsche familie's tradi
tioneel geworden.
Maar dan de bootreis... De reis met
,,'t Katwijksche bootje."
Voor de jeugd 'n heele gebeurtenis
Eigenlijk dé dag van heel de school-
vacantie.
En 'n heele gebeurtenis voor menig
ouder, z;oo'n dagje er tusschen uit bre
ken, de boel de boel maar laten... be
halve nog de romslomp vooraf, van ge
streken schortjes, belegde broodjes en
meerdere proviandeering, en de zorg van
op tijd voor de afvaart te zijn.
Maar wat zou de zomer, wat zou de
vaqantie zonder da,t „dagje" zijn
De toestand in Albanië
is nu merkbaar verbeterd. De zending
van den Katholieken Aartsbisschop van
Skoetari naar de Malissoren heeft tot
het gewenschte resultaat geleid.
Men verwacht zelfs dat nu een deel
der troepen teruggetrokken zal worden
Naar verluidt zullen de van Saloniki,
Dedeagasch en Constantinopel naar het
vilajet Kossowo gezonden troepen naar
hun vroegere garnizoens terug keeren
vooral daar Ibrahim Pacha geen ver
dere moeilijkheden voorziet bij de onder
handelingen met de Albaneezen,
Vijftien leiders der Zuid-Albaneezen
zijn in Elbasan aangekomen^ en heb
ben zich met Hassan Beij in telegrafi
sche verbinding gesteld, om nauwkeuri
ger berichten over hef verloop der on
derhandelingen te bekomein.
De elschen der Albaneezen die ge
lijk men weet, thans in hoofdzaak! door
de Turksche regeering zouden zijn inge
willigd, moeten neerkömen op het
volgende zestal:
In 't kort samengevat, zou men ze
aldus kunnen formuleeren: le. Algemee-
ne bestuursreorganisatie met nieuwe in
deeling der vilajets2e. Hervorming
van het onderwijs met vrije keuze in
zake het gebruik van het Arabische of
het Latijnsche alfabet. 3e. Benoeming
van ambtenaren, die de landstaal mach
tig zijn. 4e. Een nationaal leger en, het
behoud van wapens voor de bevolking,
zelfs met zekere waarborgen van de zij
de der regeering en der overheden. 5e.
Hervorming van het burgerlijk en het
strafrecht, alsmede een belastinghervor
ming. 6e. Algemeene straffeloosheid
voor degenen die aandci» opst^n^Lheb-
ben deelgenomen.
Bovendien zal aan de Albaneezen en
de geheele bevolking der Europeesche
vilajets, worden vergund, de dienst
plicht in hun eigen district te vervullen.
In Marokko
staan de Franschen nog niet veel rustiger
dagen te wachten na het aftreden van;
Hafid. De Liberté maakt telegrammen
uit Marokko openDaar, die melden dat
de colonne Oouraud bij Moelai Boesjta
is aangevallen. De Franschen hadden, 8
dooden en 40 gewonden. Na een, ver
woed gevecht trok de Rogi terug. Oe
neraal Lyautey heeft naar aanleiding
van de afvalligheid van een deel der
troepen van de Mtoegi, besloten Mara-
kesj te ontruimen.
Waarschijnlijk slaan hierop de jongste
uitingen van den ex-sultan^
Generaal Lyautey, de resident-gene
raal van AAarokko, zou over twee weken
te Parijs komen om er der regejeringi
verslag te doen van alles wat er in Ma
rokko gebeurd is.
Nu heeft Hafid aan een vertegenwoor
diger der „Matin" gezegd, dat de resi-
dent-generaal van Alarokkb, generaal
Lyautey, goed zal doen Marokko niet
of althans niet voor langen tijd te ver
laten, want het was best mogelijk', dat
Wat Katwijk zonder „bootje"?
Eiken dag weer trekt 't 's ochtends,
met z'n bevrachting van uitzijnde pas
sagiers en passagiertjQS, prolpvol, sis
send en hijgend en puffenjd, van z'n
bescheiden Kg-hoek de wijde wateren op,
Katwijk, met de glorie van 'n „dag-aan-
zee' tegemoet.
Wat 'n gejuich uit kindermonden.
Wat 'n gejoel bij den spoorbrug, als
't zwart smokende damp-pijpje néér, en
alles liggen moet. 't Avontuurlijke van
zoo'n tochtje.
Wat 'n gesprekken onderweg-
Wat 'n spanning bij 't „uitladen,"...
bij 't lossen van die levende en dikwijls
levendige vracht, aan den steiger.
Wat 'n bootgenoegens.
Wat 'n zegen, dat ouwe, staag-voort-
glijdende „Katwijksche boot je", voor velen.
Hoevelen helpt 't aan 'n dag vacantie-
genot, anders niet gesmaakt misschien.
Wat al menschen voert 't niet voor
'n tijdje de zee tegemoet, 't strandleven,
zoo noodig, zoo gezond, al is 'tvoor één
keertje in 'n héél jaar.
Wat al menschen, voor wie 't juist
zoo nóódig is, en die anders dat zeege-
noegen zouden missen moeterv
Hoe gewend zijn we 'r al aan, in
dézen tijd, in den Zomertijd, de bootjes
met hunne menschenvracht af en, aan
te zien varentochtjes, 't éénig jaar-
lijksch uitgaansgenot van menige klei
neren burger.
D i e boottochtjes zijn iets traditio-
Frankrijk hem in Marokko noodig heeft
Hafid wilde zich niet duidelijker uit
laten.
Ook heeft hij naar Havas meldt, te
Marseille verklaard dat hij na slechts en*
kele dagen in Frankrijk doorgebracht te
hebben, zich vervolgens metterwoon
Tandzjer zou vestigen. Moelai Hafid
denkt later nog eens naar Frankrijk te»
rug te keeren, om een bezoek aan Pai-
rijs te brengen.
Overigens heeft Hafid a,an de jour*
nalisten die hem bij zijn aankomst op;
Franschen bodem direct omzwermden^
om hem te interviewen, weinig van be-
teekenis los gelaten. Hij was zeer karig
in zijn uitlatingen over zijn. meening no
pens den toestand in Marokko, maar wat
hij zeide, dunkt Oins belangrijk genoeg*
Van belang is nog, behalve wat reed: isl
gemeld, dat de gewezen Sultan zeide^
dat hij niét zelf zijn opvolger had kiur*
nen kiezen, maar dat generaal Lyaute^i
dezen had aangewezen!.
GEMENGD.
De gouverneur van Cuenca heeft'
aan Canalejas een brief van kapi
tein Paiva Couceiro overhandigd^
dien hij over de post ontvangen had. i
Couceiro verklaart in dezen brief, dat
hij diep ontmoedigd is. Hij deelt ineciey
dat hij van het bevel over de royalistisch^
troepen afstand doet en voor het oogen-
blik elk bedrijf tegen de Portugeesché|
republiek als vruchteloos beschouwd.
Deze brief wordt onder de uitgeweken
monarchisten in Spanje druk besproken*
Sommigen van hen beschouwen hem als
valschj anderen als echt.
Men meldt uit Sara.gossi..dat
de metselaarsbazen hebben gewei
gerd om mede te werken tot het vormen
van een scheidsgerecht, hetwelk door del
regeering was voorgesteld.
De drukkers, marmerhouwers, jnanden-
makers en andere vakarbeiders hebben
in de voornaamste steden van het land
tot staken besloten. Soldaten houden in
den omtrek dier steden de wacht
Er is weer eens staking onder dd
m^ijn werkers van Zuid-Wal es, nL
in Ebby Vale. Ditmaal is de staking het
gevolg van een twist tusschen twee valc-
vereenigingen, het Mijnwerkersverbond
van Zuid-Wales en de Vereeniging van
Machinisten en "Stokers. Vijfduizend mijn
werkers staalden, waarna de staalfabriek,
die er ook vijfduizend in dienst heeft;
werd gesloten. Er gaan zoo 20.000 p. st
aan loon in de week voor de arbeider$
verloren.
Een ongewone kerkdiefstal
is, blijkens een bericht uit München, in
de St. Martinuskerk jn Landshut (Beie
ren) gepleegd.
In een Yan, ds kcikpórtaieii wtrd
der veie oude beelden de kerk dateert
reeds uit de 15e eeuw uitgebroken en
weggedragen.
Het beeld, dat ongeveer 75 cM. hoog
is, stond op een voetstuk' van ongeveer,
een manshoogte en was uit leem ver-
neels geworden in ons Zomersch-stads-i.
leven.
Dat Katwijksche reisje, iets1 van ja-
ren her, toen we 't zelf misschien als!
kleinen meemaakten.
Dat boottochtje, iets aparts, iets
éénigs. Èn dat zich nog wel jaren za|
handhaven, alle moderne concurrentie
van snellere vervoermiddelen ten spijt.
't„Delftsche", 't „Zaansche' bootje zijn!
van spreekwoordelijke bekendheid ge
worden.
Maar 't „Katwijksche bootje" voor ,j
Leiden en omtrek nog meer.
't Is 'n apart iets onder de Zomerk'
genoegens. Iets typisch...
Hét uitgaan voor den kleinen manj.
De watersport bloeit om Leiden.
Watergenoegens, zeilwedstrijden en
uitstapjes met up-to-date salonbooteni
naar de Kager- en Brasemer-plasse(n.
Bootjes om te spele-varen te óver...
Maar 't telken jare terugkeerend uit*
stapje met „de Katwijksche" is iets spe
cifieks, zonder welke menig Leidenaar^
en vooral menig met 'n talrijk kroost
gezegende huismoeder, zich de vacantiei
tijd niet indenken kanr I I
't Is 'n speciaal Leidsch zomergeno.e*'
gen. 1
Daarom dit woordje eraan in onze;:!
„Leidsche Beelden" gewijd.
KEESL
