BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 862.
e £cidoeli& Sou^cmt
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
©IT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
\f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
9
Augustus
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Gelijkheid en Broederschap.
iWij hebben reeds melding gemaakt
ijover een encycliek van den JH. Vader
!over den :to<estand der Indianen jn de
Zuid-Amerikaansche landen.
Met heilige verontwaardiging en vader
lijke droefheid wijst de Paus er op, dat,
'Ofschoon „de ergste van de gruwelen, de
jSeigenlijke slavernij, is afgescnaft" er toch
Jinog misdaden en gruwzaamheden wor-
;lden toegelaten, die Z. H. doen huiveren
iitertvijl hem een „diep medelijden met dat
'beklagenswaardige volk" aangrijpt.
Z. H. bepaalt ten slotte, dat allen, die
Op cenige wijze medewerken om de ïn-
iJdianen in hun vrijheid te belemmeren,
'(koopen, verkoopen, verruilen of weg
schenken, alleen geabsolveerd zullen kun
nen worden door den plaatselijken Bis
schop.
De heilige Vader spoort aan de missiën
Onder de Indianen op bijzondere wijze
fte steunen en te bevorderen. En tot de
ifJisschoppen zegt hij
„Gij dan, zorgt er voor, dat overal
waar men zich bezighoudt met de op-
yoeding tot goede zeden, d. w. z. in
vseminariën, in kostscholen en pensio-
I haten en niet het minst in de heilig
dommen, men niet ophoude te predi
ken en aan te sporen tot c h r i s t e 1 ij-
jk e naastenliefde, die alle men-
schen, zonder onderscheid van land
saard of kleur als. broeders doet be
schouwen, hetgeen niet zoozeer door
.woorden, als wel door daden en fei
len dient bewezen te worden. Even-
zoo moet geen enkele gelegenheid on
gebruikt gelaten worden om hen te
overtuigen, welk een s ch a n d e den
!ch ris tel ijk en naam wordt aange-
Idaan, door de gruwelen, welke wij
liier veroordeelen."
iWij hebben ons de vrijheid veroorloofd
'lenkele woorden te spatiëeren, omdat juist
juit deze woorden weer eens blijkt, hoe
de ware idee van gelijkheid en
broederschap door geen instelling
of door geen leer zoo krachtig wordt ge
predikt, en in bepaalde gevallen onder
bedreiging van zware straffen wordt
voorgehouden, als door de instelling van
Christus, de Katholieke Kerk, als door de
Katholieke leer.
Uit hèt merkwaardig schrijven zijn de
aangehaalde woorden vooral te ont
houden.
Opschorting van straf.
Niet zonder verwondering lazen we,
hoe de „Nieuwe Prov. Gron. Courant"
ten aanzien van het wetsontwerp tot
jvoorwaardfiiijlfe opschorting der straf ver-
Waart, dat zij dit instituut niet bewondert
<en het voorstel betreurt, wijl het in 't on
zekere verkeert omtrent de verwachte
gunstige gevolgen.
En dan -wordt o. a. de vraag gesteld,
of de wetenschap, dat de straf wel uit-
gesproken, maar hoogstwaarschijnlijk niet
!uitgevoerd zal worden, niet meermalen
Cerder tot de verkeerde daad zal leiden?
Kom, N. P. G. Ct, de rechters ziju er
toch ook nog. Geen enkele beklaagde zal
van te voren de „wetenschap" bezitten,
Üat op hem de opschorting zal worden
toegepast Alleen de mogelijkheid hiertoe
FEUILLETON.
De Eifgenaam van hertog Jean.
NAAR MET FRANSCH.
14)
Wat er in mij was aan edelmoedige op
wellingen en dwaze ijdelheid, mijn leef
tijd, het tijdperk der mooie droom en en
der na'ieye illusiën, de invloed der om
geving, alles werkte samen om dat idée-
fixe te ontwikkeien, 't welk allengs een
manie werd.
De portier een looze vos had
spoedig mijn zwakke zijde ontdekt, en bij
gebrek aan beter, exploiteerde hij die
met de grootste handigheid. Ik zal niet
zeggen, hoeveel kleine sommen ik me
heb laten aftroggelen en mij dwaze
eischen heb laten opleggen, uit vrees
van te kort te schieten aan de traditiën
van de Sommerive's.
Om mij op de hoogte te stellen van
die tradibën en door de vergelijking,
.welke ik voelde dat onvermijdelijk volgen
moest, stond ik een waar martelaarschap
iuit. Ik liet al mijn gewoonten varen,
[controleerde angstvallig mijn geringste
daden, zwoer in één woord mijn geheele
persoonlijkheid af. Ik opende n.'et meer
den mond zonder nauwgezet mijn volzjn
bestaat, en daarbij zullen dan nog aanlei
ding en omstandigheden der verkeerde
daad een prachtig woordje meespreken.
Geen rechter zal waarlijk een beklaagde
met de opschorting der straf verblijden,
van wien hij aanneemt, dat hij 't er maar
eens op gewaagd heeft En dit kan men
achter de groene tafel, waar veel men-
schenkennis wordt gevonden, best on
derscheiden. Het instituut zal dan ook
alleen ten voordeele komen van wie 't
verdienen, dat hun mispas met e enige
verschooning wordt beoordeeld.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Over den voortgang der crisis in Tur
kije wordt niet veel vermeld. Jn verband
echter met de afkondiging van den
Staat van beleg
zijn door de autoriteiten te Konstantiuo-
pel een reeks bepalingen afgekondigd,
waaraan de bevolking zich voorloop :g zal
hebben te houden. Zoo is het verboden
politieke clubs te bezoeken en politieke
propaganda te maken en mogen de bla
den geen speciale edities uitgeven, zon
der machtiging van de overheid.
De drankhuizen moeten te 11 uur des
avonds gesloten worden, de restaurants
koffiehuizen en leeszalen te middernacht.
Na het middernachtelijk uur mag niemand
zich, zonder verlof van de politie, op
straat begeven.
De inname van Zoeara
heeft weer een verbazend enthousiasme
bij de Italiaansche bladen verwekt, die
niet ophouden die operatie in geuren
en kleuren te beschrijven.
Zij roemen de meesterlijke samenwer
king van de land- en zeemacht, waardoor
de Italianen er in geslaagd zijn, Zoeara
haast zonder slag of stoot te nemen.
Het was natuurlijk een fameus krijgs
bedrijf, waar zoo goed als geen vijanden
moeite deden den aanval te verhinderen.
Volgens een bericht uit Rome hebben
de de Italianen met de bezetting van Zoe
ara niet de laatste maar de voorlaatste
kust-oase genomen. De laatste, die thans
volgen moet, is SLitten. Men verwacht de
bezetting van dat gebied vóór het einde
van deze maand.
Wanneer generaal Caneva aldus het
bericht uit Rome eerlang meester zal
zijn geworden van alle bewoonbare stre
ken in het kustgebied zal hij de colonne
uitrusten, welke in den herfst naar het
binnenland zal gezonden worden, om de
Turksche en Arabische troepen uit hun
laatste versterkte kamp in de bergen van
Garian te verdrijven.
Dan zullen we waarschijnlijk wel an
dere noten hooren kraken.
De Osborne-wet
die met de kwestie waarom zij draait
al zooveel stof heeft doen opwaaien, is
gisteren door het Engelsche Lagerhuis
met een meerderheid van 100 stemmen
aangenomen.
Hetzelfde wetsontwerp is verleden jaar
reeds in tweede lezing aangenomen, maar
blijven liggen. Nu zullen de artikelen in
een commissie uit het Huis behandeld
te hebben ineengezet, totdat hij mij toe
scheen overeen te stemmen met hetgeen
hertog Jean onder dergelijke omstandig
heden kon gezegd hebben. Ik verzette
geen voet meer, zonder te pogen een
nobele, zelfbewuste houding aan te ne
men; ik durfde zelfs niet meer mijn ge
ducht en eetiust bevredigen, wijl ik ver
nomen had, dat hertog Jean weinig of
niets at. Evenals hij stond ik op bij het
krieken van den dag. Ik zwierf rond op
zijn geliefkoosde wandelingen, totdat ik
doodmoede was, en ik beproefde de
dolste dingen, in de hoop hem eenmaal
in physieke kracht en elegante slank
heid te zuilen evenaren. Ik brak mijn
hoofd met zijn boeken; ik heb zelfs be
proefd, violoncel te spelen en had bijna
het huis in de lucht laten vliegen, door
met een van zijn chemische toestellen
te werken.
Ondanks die mij geheel en al jn beslag
nemende bezigheden, kwam me de tijd
soms wat lang voor en met Meg was dat
nog in veel erger mate het geval.
Wij leidden een landelijk leven in al
zijn eentonigheid, zonder iets te kunnen
waardeeren van 'tgeen er de bekoorlijk
heid van uitmaakt. Bij de pachters vón
den wij niet den diepen eerbied, die onze
betrekkingen met hen aangenaam zou
hebben gemaakt, _en wij stonden njet pp
worden, zoodat er kans is, dat het van
het jaar wet wordt.
De strekking van het wetsontwerp js
om de vakvereenigingen ten deele te her
stellen in het bezit van de rechten, die
men meende, dat zij krachtens de wet
hadden, tot het vonnis in het proces Os
borne besliste, dat vakvereenigingen geen
geld voor politieke doeleinden mogen be
steden. Wat dit voor de parlementaire ar
beiderspartij beduidde en verder voor de
deelneming van de arbeiders aan de pro
vinciale en gemeentelijke politiek, is te
begrijpen. Sedert verleden jaar heeft de
wet op de bezoldiging van Parlements
leden wel in een deel van de uitgaven
der arbeiderspartij Vóórzien, maar de ver
kiezingen en al wat er verder op politiek
gebied wordt gedaan vereischt nog schat
ten, die voor liet overgrooie deel door de
vakvereenigingen werden opgebracht.
Het wetsontwerp bepaalt nu uitdruk
kelijk, dat de vakvei eénigingèn geld voor
politieke doeleinden^ mogen besteden,
maar uit een fonds dat afgezonderd wordt
gehouden van de gewone kas, die voor
de vakbelangen strekt. Zoo'n politiek
fonds mag de vakvereeniging openen,
als bij geheime stemming de meerderheid
der leden er toe besluit. De bijdrage
tot dat fonds mag vóór geen lid der ver-
eeniging verplicht gesteld worden. Een
lid, dat er niet aan mee betaalt, mag
in geen enkel opzicht iti zijn aanspraken
op de vereeniging achteruit worden gé-
zet
Men ziet, dat dit nog wat anders is dan
de vroegere t oestand, toen elke vakveree-
niging, naar algemeene opvatting, het
recht had van al haar leden een hoofde
lijke omslag voor politieke doeleinden te
heffen. De arbeiderspartij is met het
wetsontwerp dan ook niet voldaan. Zij
neemt het echter alvast in afbetaling aan.
Vreemd genoeg'stemde de unionistische
partij nu tegen. Verleden jaar ging de
tweede lezing er door met 219 tegen
18 stemmen.
De Portugeesche monarchisten
hebben wel pech in België. Eerst werd in
Brugge hun scheepje met oorlogswaar in
gepalmd en nu weer is volgens de Nieu
we Gazet een lading patronen te Ant
werpen ontdekt, die voor de royalisten
bestemd, zorgvuldig in rijst waren wegge
moffeld en nu door een toeval ontdekt
zijn.
Aan boord van het Hamburgsche schip
Hernania, zoo verhaalt het blad, was een
partij rijst in zakken, die moest worden
overgescheept in lichters. Daar echter
geen bevelen gegeven waren om deze
partij aan boord te houden tot de lichters
langs zijde zouden liggen,was men Woens
dagnamiddag met het lossen van de zak
ken op de kaai begonnen.
Toen reeds een heele partij op de kaai
lag, ging een zak los, en groot was de
verbazing van de aanwezigen, toen zij
tusschen den regen van rijst, een hagel
van patronen op de kaai zagen neerklet
teren
In de rijst had men namelijk 'n groote
hoeveelheid geweerpatronen gemengd.
Dadelijk ging men de andere zakken
betasten, die evenzeer patronen bleken te
verbergen.
een goeden voet met mijnheer den pas
toor, die het gewaagd had onze interes
sante persoonlijkheden niet jn ernst op
te nemen. Onder deze omstandigheden
werd de school der Broeders, eerst zoo
veracht, weldra ons voornaamste toe
vluchtsoord. Daar alleen konden wij
onzen dorst stillen naar de heerschappij,
die ons kwelde, dank zij de weldaden
van mijn vader, die er ons zekere rechten
gaven, en om de goedmoedigheid van
broeder Regimbertus.
Zeer ingenomen met ons en van nature
een onuitputtelijk geduld bezittend, ont
ving de voortreffelijke man ons steeds
met denzelfden glimlach op de lippen,
in onze bezoeken slechts een bewijs
ziende van sympathie voor het werk, dat
al zijne liefde bezat.
De leerlingen bezochten weder de
school, on dikwijls verschenen we midden
in de les, want het deed ons goed, alles
in opschudding te brengen, de hoofden
der kinderen nieuwsgierig te zien op
heffen, oni ons met eerbiedige verwonde
ring en nieuwsgierig aan te gapen, en
den Broeder te zien afdalen van z^Jn
zetel, om ons te begroeten. Wij door
liepen de zaal, nu en dan stilstaande, om
een van verlegenheid rood geworden
dreumes te ondervragen, hem een be
risping of een lofprijzing git .deelen,
De stuurman van de Hernania liet on
middellijk het lossen staken.
De verzenders van deze oorlogssmok
kelwaar hadden zeer goed hunne voor
zorgen genomen. Eerst hadden ze een zak
met rijst gevuld, dan een partij patronen
erin gemengd en dan den zak toegenaaid;
en dan hadden ze den toegenaaiden zak
ondersteboven in een anderen zak gesto
ken.
De redactie van het blad heeft eenige
van de patronen gezien. Ze zijn van
Duitsch fabrikaat, maar als merk staat
er niets anders op, dan enkele teekens,
die op Turksche letters gelijken.
Men heeft op de partij rijst beslag ge
legd.
Naar het schijnt moest zij eerst in lich
ters worden overgeladen en dan ,weer
verscheept op een kleine boot, die haar
naar Portugal zou gebracht hebben.
GEMENGD.
De nieuwe Keizer van Japan
heeft besloten zijn 11-jarigen zoon en
erfgenaam van den troon, een Europee-
sche opvoeding te doen geworden.
De Prins zal gedurende vier jaar een
school in Engeland bezoeken, en dan,
ter voltoiing van zijn opvoeding» naar
Parijs en Berlijn gaan.
Volgens een officieele opgave van
het Engelsche ministerie v^n handel heb*
ben de kosten van het officieel onder
zoek naar de T i t an.i oramp in 't ge
heel 210.000 gulden bedragen.
Men meldt uit Port-au-Prince dat
Leconte, de president van Haïti, js om
gekomen bij een brand in zijn paleis,
veroorzaakt door een ontploffing in een
aangrenzend kruitmagazijn.
Volgens latere berichten uit Port-au-
Princé.is het verblijf van den president,
dat van hout was, vernield door een
reeks ontploffingen, die 's ochtends om
3.15 begonnen en een uur aanhielden.
Honderden zijn gedood of gewond. De
nationale vergadering heeft last gekre
gen een opvolger van den president te
benoemen.
Geoffray heeft in een onderhoud
te Miramar met den Spaanschen minister
van financiën gezegfd, dat het voor
val te Mazagan geen onaangename
gevolgen zou hebben.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot direc
teur van het postkantoor te Middelburg
M. Zandee, thans hoofdcommies der
posterijen
is aan den directeur van het postkan
toor te Zwolle P. D. Cöster eervol ont
slag verleend
is A. G. van Wieringen, administra
teur van financiën in de kolonie Suri
name, eervol ontslagen
zijn bij het personeel van den ge
neeskundigen dienst van het leger in
Ned.-Indië benoemd tot officier van gez.
2e kl. de arts S. van Dam en de arts
J. J. Munniks de Jongh;
is bij het personeel van den geneesk.
dienst van het leger in Ned.-ïndië be
en op buitengewone dagen prentjes en
bonbons uit te deelen, aldus populariteit
verwervend door onze mildheden en ons
prestige handhavend door de majesteit
onzer houding.
Wij waren al zoo ver, dat wij ieder
kind bij zijn naam kenden en een leven
dig belang stelden in de vertrouwelijke
mededeelingen van broeder Regiiinber-
tus. Wij wisten, dat de kleine Picard
priester hoopte te worden, en dat de
kleine Rateau, als hij zoo voortging, de
eer en roem, der inrichting zou worden.
Wij vermaakten ons met den handels-
aanleg van den kleinen Miséré, die oude
stalen pennen opraapte, om ze te ver
koopen aan den koopman in oud roest;
wij lachten over de guitige gezegden van
den kleinen Sainfoin, den grappenmaker
van den troep; onder elkaar bootsten we
het accent na van den kleinen Machu-
ron, een zoontje van den kolenbrander
in het gebergte, en wij maakten ons
boos over de voortdurende vergrijpen
van den kleinen Gauchenet, den zoon van
onze pachteres, het zwarte schaap van
den troep, het eenige kind, waarop de
geduldige pogingen van den onderwijzer
en de methode der instelling geen vat
hadden. Hij was terugstootend-leelijk met
zijn tanig gezicht, borstelige haren, plat
ten neust scheve oogen en dom uiterlijk.
noemd tot militair apotheker 2e kl. de
apotheker Bicknese;
is P de. Jong, thans rijksveldwachter,
te Oudega, benoemd tot opziener 'der vis-
scherijen. 1
De Koninklijke Familie.
In verband met de verbouwing van
het Looi wordt de Koninklijke Familie
in de tweede helft van September voor,
enkele weken ten paleize Soestdijk ver
wacht.
H. M. de Koningin en Z. K. jH. de
Prins der Nederlanden hebben met ge
volg een bezoek gebracht aan de feest
terreinen te Apeldoorn. Het Vorstelijk
Echtpaar werd ontvangen door den bur
gemeester van Apeldoorn, de leden van
het organisatie-comité, een lid van het
eere-comité en den voorzitter van de
Harmonie. Biij het binnenrijden hief de
plaatselijke Harmonie het Wilhelmus aan,
gevolgd door een feestmarsch.
H. M. complimenteerde den heer
Peters voor de compositie van den feest
marsch. I
Hierna hebben H. M. en Z. K. Hj*
wandelend de zomerkermis in oogen-
schouw genomen, en onder luid gejuich'
van het publiek betrad het Vorstelijk
Echtpaar Oud-Gelderland, waar een .Hon-
gaarsche kapel het Wien Neerlandsch,
Bloed liet hooren. Even toefden FL
en Z. K. H. in <£1 „winkel" van mr,
Cocadorus, waarna de rondgang onder
toenemend gejuich van het publiek werd
voortgezet. Aan den uitgang gekomen,
betuigde de Koningin Haar tevredenheid
en bedankte de heeren voor hun geleide.
Koninklijk bezoek aan Zutphen.
De „Zulph. Crt." verneemt, dat H, Ml
de Koningin, Woensdag! 14 Augustus,
des middags twee uur, een bezoek zal
brengen aan de groote nationale land
bouwtentoonstelling te Zutphen.
Bewaarschoolonderwijs.
Naar de „N. Ct." verneemt, is binnen
eenigen tijd te verwachten een wetsont
werp tot regeling van het bewaarschool^
onderwijshet ontwerp is nog aan eeni
ge autoriteiten om advies verzonden.
Spoorlijn Gouda-Schiedam.
De Delftsche Handelsvereeniging, dö
Verfraaiingsvereeniging „Delfia" en da
Hanze te Delft, Vlaardingen, Schiedam,
Maassluis en de Middenstandsvereeni-
ging Samenwerking te Maassluis hebben
de H. IJ. S. M. verzocht de exploitatie
van de spoorlijn GoudaSchiedam we
der ter hand te nemen. De ongunstige!
uitkomsten dezer exploitatie van voor,
enkele jaren behoeven daarvoor geen be
letsel te zijn. Sedert hebben handel en
industrie zich in genoemde gemeenten
krachtig ontwikkeld en de tramlijnen in,
hei Westland zijn gereed gekomen. Ver
wacht mag dus worden, dat een krach
tige exploitatie thans goede vruchten zal'
afwerpen.
Afschrift van het schrijven i$ gezonden
aan den Minister van Waterstaat en aan)
de Kamers van Koophandel te Delft,
Vlaardingen en Schiedam.
Tegen het bieralcoholisme.
In de drukbezochte avondvergadering
van eergisteren is als spreker opgetreden
Het scheen een halve idioot te wezen,
niets leerend, slechts neiging gevoelend
voor het kwade, en alleen door zekere
gewetensangstvalligheid kwam de Broe
der ertoe dat lastpak in zijn klas te dul
den, waar de kleine deugniet gemeenlijk
straf onderging, met zijn gezicht naar
den muur gekeerd en de ezelsmuts tot
aan de ooren getrokken.
Maar de schoolzaal was niet de eenige
aantrekkelijkheid van het huis. Er was
ook nog de kapel met haar oud harmo
nium, waaruit Meg wanklanken haalde,
de timmermanswerkplaats, waar, gedu
rende zijn weinige vrije uren, broeder
Regimbertus .mij inwijdde in zijn vernuf-
tigen arbeid, en voorts 4e tuin, de ver
wonderlijke groenten van broeder Cis-
turnus.
Broeder Cisturnus was verzot op tui-
nierderij, en gaf er zich aan met al den
koortsigen ijver van lieden, die niet Jang
te leven hebben. Men vond hem altijd
spittend en harkend, hijgend, doodsbleek,
op het punt van te bezwijmen, en toch
bewerend, dat de open lucht hem sterkte
en hij, na een jaar dit regiem te hebben
volgehouden, genezen zou wezen.
(Wordt vervolgd.^