BUITENLAND.
De groote Beursspeculatie.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 843.
9e £cid6ohc Sou/tant
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
18
Juli
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentigngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Naar den Briel.
Niet een preek natuurlijk niet
ïnaar 'n enkel woordje vergunne jmen
•ons, naar aanleiding van het feit, dat
[Maandag a.s. de Leidsche Processie ver
trekt naar de graven van de Martelaren
jvan Gorcum en de martelplaats bij
[Briel le.
't Is duidelijk, dat de processie naar
!den Briel op bijzondere wijze tworden
gesteund en aangemoedigd door de (gees
telijkheid. En dat is niet te verwonderen.
[Daar is het de plaats, waar op levendige
ien indrukwekkende wijze in onze herin
nering en verbeelding worden terugge-
ïoepen de heldendaden en den helden
dood, gewrocht en geleden door negen
tien vaderlands ch e martelaren, ter
verdediging van de leerstellingen van
ons g-eloof, die moeten zijn het merg (en
tie kern. van ons Roomsche werken en
,ons Roomsche levende waarachtige t&-
jgenwoordigheid van den God-mensch in
(hot Allerh. Sacrament des Altaars en
het Primaatschap des Pausen. Daar is
het de plaats, waar wij ons op bijzon
dere wijze zullen gedrongen voelen om
in ons zeiven te versterken en te (ver
diepen, om meer bewust té beleven ons
heerlijk en heilig geloof en om met Vu-
irigen aandrang te smeèken voor de be-
[keering van de landgenooten dier
(martelaren.... Daar is liet de plaats, waar
(naar wij op redelijken grond vertrou
wen, God de gebeden door vrome pel
grims op de graven zijner Martelaren gie-
stort, op bijzondere wijze zal verhooren.
Om al deze redenen zij 't ons vergund
(onzen lezers aan te sporen aan den op-
jroep om in zoo groot mogelijk getal
(naar den Briel mogen trekken, gehoor
te geven.
Dat men ter bedevaart ga naar den
(den Briel, doelbewust, in het be
wustzijn namelijk dat men een dag gaat
(doorbrengen die op bijzondere wijze tot
Zegen moet strekken voor de bedevaart
gangers zelve en voor anderen.
Moge Leiden door zijn bedevaart naar
jden Briel een bewijs geven Van zijn
'bloeiend Roomsche leven
ALGEMEEN OVERZICHT.
Een plotselinge oplossing is gekomen
inzake de
crisis in Turkije
"door het aftreden van het gehiéele Mi
nisterie. Eergisteravond beraadslaagde
het ministerie langen tijd met den can-
jdidaat van de portefeuille van oorlog.
•Mahmoed Mo-ektar pasja om tot over
eenstemming te geraken over zijn voor
waarden, met name de onafhankelijkheid
|en de voorrechten van Albanië. De Minis-
'ter van Marine, die oorlog waarneemt,
jdaar hij inzag, dat het onmogelijk was
leen minister van oorlog te vinden, en
hij zijn gezag tegenover het leger niet
..tiurfde laten gelden, trad daarop af, trots
het aandringen van zijn ambtgenooten.
[Hij trok het heele kabinet en Said pasja
tien groot-vizier, in zijn val mede.
FEUILLETON.
10)
Acht dagen later betrad Lingen op
nieuw Rosenthals huis, waar hij in de
[feestzaal' eene kleine verhevenheid voor
leene zigeuner kapel moest maken, die ides
avonds de groote partij bij den bankier
ïnei zijne wilde en zwaarmoedige melo-
jdiën moest opvroolijken. Toen hij zijrn
werk' voltooid had, leidde hem Rosen-
fthals echtgenoote in het geheime kan
toor van haren juist afwezigen man, om
•eens te zien naar de herstelling van het
[kunstvolle bovenstuk van den lessenaar.
(Nauwiijks waren zij binnengetreden of
leen bediende kwam mevrouw Rosen
thal roepen, omdat mejuffrouw Todit een
beroemde, voor den avond geëngageer
de zangeres, haar wenschte te spreken.
[Mevrouw Rosenthal, die vreesde, dat de
zangeres voor den avond welke haar
(een honorarium van 500 mark opbracht
fwilde bedanken, spoedde zich aan
stonds weg en liet den schrijnwerker
Wachten. Lingen zette zich behiaagiijlc in
Seen der gemakkelijke leunstoelen en ver-
Die vergrooting der moeilijkheden zal
«iet bepaald gunstig werken optie onder
handelingen, die naar het hieet, sinds
eenige dagen geopend zijn om te ko
men tot een
wapenstilstand
Naar de „Neue Freie Pressef" zlégt,
zijn er te Rome Turksche (onderhande
laars met dat doel gekomen. Ook de
Frankf. Zeit. bevat een bericht uit Ro
me van die strekking. „Sinds eenige da
gen heeft men hier uit verschillende om
standigheden den indruk, dat nieuwe (po
gingen gedaan worden om tot den vre
de te komen. Er schjjnt (daarbij geen
sprake te zijn van bemiddelingspogin
gen noch van eenig optreden van offi-
cieele zijde. Blijkbaar zijn geldmannen
aan het werk om den grondslag voor
een overeenkomst te vinde'n. Twee na
men worden genoemd, die vati den Ve-
hetiaanschen bankier Volpi en van den
Konstantinopelschen bankier Alatine, die
zoowel de Italiaansche als de Turksche
belangen vertegenwoordigen."
Over den oorlog
geen nieuws, doch om in Idat gebrek'
te voorzien, worden de volgende berich
ten de wereld ingezonden. I
Aan de Corriere della Sera wordt uit
Athene bericht, dat, volgens de mede
deelingen van een uit het lejgerkamp
van Enver bei gedeserteerd Turksch (of
ficier, in het Turksche leger bij Derna
drie adellijke gewezen Duitsche officie
ren dienst doen. Een van hen is met de
leiding der artillerie belast.
Volgens de Lokal Anzeiger heeft het
Turksche gezantschap te Berlijn het vol
gende telegram ontvangen
De commandant van Tripolis deeltIme-
de, dat de Italianen i\u overgaan (ot het
vergiftigen van bronnen. Op een, den
lOden dezer in Zoeara aangehouden Ita-
liaanschen spion is een flesch Vergif ge
vonden. De man heeft bekend, dat hij
de opdracht had, de bronnen te vergif
tigen en dat hij dat ook reeds in Rikdel-
Bebena gedaan had. Twee andere? spion
nen waren op weg om de bronnen in de
omgeving van Bonoma te vergiftigen.
Aan de Turksche gezanten wordt opge
dragen bij de mogendheden op het on-
menschelijke, elk volkenrecht schlendende
van deze handelwijze de aandacht te
vestigen.
Wat er van waar is, zullen we zoo
direct wel niet hooren, maar officieele
tegenspraken mogen we wel spoedig ver
wachten, als naar gewoonte.
De Portugeesche royalisten
zijn nu volgens de Lissabonsche oorres
pondent van het „Berl. Tageblattt" [ge-
cnooentreerd in Bisdferre, aan deSpaan-
sche grens. De grens is dicht met repu-
blikeinsche troepen, infanterie, cavallerie
en machinegeweer-afdeelingen bezel. De
beslissende nederlaag der royalisten kan
volgens genoemd blad, niet uitblijven.
De regeering heeft een regiment 'infan
terie naar Torres Vendras gezonden,
waar de monarchisten eveneens een be
weging op touw zetten. In eenige dor
pen in de omgeving van Torres Ven-
kneuterde zich in de gedachten, h|0e
prettig het toch wel moest wezen een
aanzienlijk man te zijn.
Daar hoorde hij de deur opengaan, die
uit de werkzalen in het kantoor voerde,
dat naast het geheime kabinet lag, en
tevens de stemmen van twee personen.
Eene ervan kende hij, het was die van
Rosenthal.
„Mijnheer", zeide de andere, „ik1 moet
vijf duizend mark hebben."'
„Vijf duizend mark!" riep Rosenthal,
^en dat zegt ge op eenen toon, alsof
het een bagatel was."
„Dat is het ook voor u, wil ik
zeggen."
„Ik verzoek u, mijnheer Bendel," stoof
Rosenthal op, „dat gij op een anderen
toon tot mij spreekt!"
„Goed mijnheer," antwoordde Ben'del,
„de toon van spreken verandert echter
niets aan de ellendige noodzakelijkheid,
dat ik ze hebben moet."
„Loop heen," riep Rosenthal, „zet dan
toch de tering naar de nering, gij gooit
het geld met volle handen weg. Én wat
een leven leidt gij! Gij geeft fijne sou
pers, rijdt in de prachtigste rijtuigen,
doet veel aan sport en de hemel weet,
waaraan ge uw geld wegwerpt. Het lust
mij niet voor uwe zucht tot uitgave in de
bres te springen.'4
dras besloten de inwoners de monarchie
te proclameeren en Torres Vendras aan
te vallen. Talrijke personen werden ge
arresteerd. Vliegende colonnes patrouil
leeren de streek af, om alle verspreide
monarchisten gevangen te nemen.
Het stoomschip „Cap Vert" dat door
de regeering is gehuurd, wordtin gereed
heid gehouden, om de gevangenen aan
boord te nemen. In de staatscourant is
een decreet gepubliceerd, waarin de vrij
heid van drukpers wordt beperkt. 'Het
monarchistenblad „Dia" te Lissabon, is
sedert de laatste dagen niet verschenen.
De bevolking stelt zich feweer tegen de
Carbonari, die ook in particuliere wonin
gen huiszoeking doen. Talrijke personen
werden als monarchisten gevangen ge
nomen, maar zijn weer in vrijheid ge
steld, daar bleek, dat zij in deze geen
schuld hadden. Dit optreden hieeft in de
hoogere kringen der bevolking! de alge-
meene verontwaardiging gaande ge
maakt.
GEMENGD.
Een moedigedaad wordt weer
gemeld van koningAlfons. Toen bij
n.l. gisteren de H. Mis had bijgewopnd
in de kathedraal van Pampuline, begon,
toen h ij zich op weg naar zijn paleis
bevond, het paard van zijn adjudant te
steigeren. Het dier werd! zoo woest, dat
de officier zich niet in het zadel !kon hou
den en meegesleurd werd. Dadelijk (nu
sprong de koning uit zijn rijtuig, liep
het paard achterna en bevrijdde den ad
judant uit zijn neteligei positie. Het volk
bracht den koning natuurlijk een geest
driftige ovatie.
Een commissie van de Fransche
marine doet tegenwoordig vergelij
kende proeven met B. kruit en
kruitsoorten in andere landen in
gebruik. De commissie beschikt over vijf
ton Engelsch, Italiaansch en Zweedsch
kruit.Zij wil onderzoeken of de kruit
soorten die nitroglycerine bevatten, groo-
tere veiligheid waarborgen dan die, Wel
ke nitrocellulose bevatten.
De Russische kapitein Koste-
wit s j zal, volgens de Voss. Ztg. Maan
dag naar Leipzig overgebracht worden
In de brieven van den Rpssischen luite
nant Nikolski te Dusseldorp moet men
bezwarende dingen voor hem ontdekt
hebben. Het geding tegen Kostewitsj
zal binnen twee maanden voor het rijks
gerecht te Leipzig dienen.
Kostewitsj houdt nog altijd stijf en
strak vol, dat hij onschuldig is.
In Praag heerschen sinds Juni
de (echte) pokken. Wel zijn er niet
veel gevallen n.l. slechts 17 maar
den 15den alleen werden drie nieuwe ge
constateerd.
In het kanton Solothum (Zwitser
land) heeft en even zond'er 1 i ng als
droevig ongeluk plaats gehad. Drie
knapen waren aan het baden in de nabij
heid van een electricitëitsfabreki aan de
Oesch een zijrivier van de Aare. Plot
seling verstomden de knapen en werden
levenloos stroomafwaarts gedreven. Ten
gel ijk zag men vele doode visschen aan
de oppervlakte verschijnen. Toen men
de knapen uit het water haalde, waren
„Maar, mijnheer," antwoordde Bendel
geraakt, „gij hebt het rechit niet mij ze-
delessen te geven. Of geeft gij zelf een
beter voorbeeld Gaat gij ooit 's avonds
met uwe familie uit, zonder uwe beurs
een honderd mark lichter gemaakt te
hebben? Bouwt gij geen villa's met het
geld van anderen Houdt gij geen paar
den, die door de dwazen gevoederd wor
den Geeft gij
„Zwijg onbeschaamde," riep Rosen
thal, „of ik laat u de deur uitwerpen."
Lingen was opgesprongen in de groot
ste opgewondenheid luisterde hij en een
zekere angst had zich van hem meester
gemaakt. Wat hij daar hoorde, schleen
hem ongehoord toe en deed h;em tot
veel erger dingen besluiten.
„Schreeuw niet zoo, mijnheer Rosen
thal," antwoordde Bendel. „Gij weet heel
goed, dat gij mij geen haar zult krenken.
Maar houdt er nu ook mede op mij ver
wijten te doen, die gij beter deedt tot
u zelf te richten. Waarlijk, als gij over
ons beide gericht moest worden, waart
gij de eenig schuldige, want gij waart
het, die mij aangespoord en medego-
sleurd hebt in den maalstroom, die ons
ten slotte zal verzwelgen. Toch zou ik
gaarne," zoo lachte hij, „den ondergang
nog een weinig uitstellen. Het leven is
te schoon, om het nu reeds op te gevén-
zij alle drie dood. Uit het ingesteld on
derzoek bleek, dat een e'lectrische gelei
ding in de fabriek' defect was en dat de
stroom door het water in den grond
was gegaan. Daardoor werden de kna
pen gedood.
Het Zuidelijk en Zuid-Westelijk!
deel van Frankrijk is gisteren door h e-
vige stormen geteisterd. Een ware
zondvloed viel bij Pamiers in het depar
tement van Ariege. De straten werden
rivierbeddingen en verschillende huizen
werden weggespoeld. De muur van het
kerkhof stortte ineen, de graven werden
omgewoeld en menschelijkë beenderen
dreven met den stroom mede om langs
de rue St. Jean, die op een heuvel ge
bouwd is, te blijven liggen. Er zijn geen
menschenlevens te betreuren.
Central News meldt, dat er aan
boord van het stoomschip Canada twaalf
menschen -gedurende de reis van Nieuw
York naar Napels door de hitte
krankzinnig geworden zijn. De
ongelukkigen moesten te Napels in tien
gesticht opgenomen worden.
In het station te Tarascon zijn
twee reizigerstreinen gebotst.
Er zijn 15 gewonden.
Uit Kiew wordt aan de „National
Ztg." gemeld: „Op de lijn Kiew-War-
schau is een sneltrein, niet Ver van
het station Coziatyn, tot ontspo
ring gebracht. De locomotief en de
eerste wagon werd verbrijzeld en de ove
rige wagons werden beschadigd. Een
conducteur kwam om het leven. Dertien
personen zijn zwaar gewond, hiervan drie
doodelijk. Zes gendarmes die de lijn be
waakten en een verdacht individu'werden
aangehouden."
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. Besluit zijn voor den tijd van
vijf jaren benoemd
tot leden van het College voor de Vis-
scherijen de heeren J. J. Slis, te Middell-
harnis, A. Hoogenraad, te Scheveningen,
C. J. J. H. van Kempen, te Ginneken,
H. J. F. Calkoen, te Edam, L. H. Dijk
huis te Ulrum, mr. T. Tydeman Jr. te Bre
da, J. J. Ochtman, te Goes, Jan Schip
pers, te Vlaardingen en Hub. Dirkzwa
ger te Scheveningen, allen oud-lid van
het voormalig College voor de Zeevis-
scherijen, alsmede de heeren K. 'de Boer
Czn., lid van de Eerste Kamer der Sta
ten Generaal te Assendelft; mr. P. A.
Diepenhorst, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit, te Amsterdamjhr. mr. dr.
N. C. Gijselaar, burgemeester van Lei
den, dr. H. F. Nierstrasz, ihoogleeraar
aan de Rijksuniversiteit te Utrechtmr.
Th. B. Pleyte, voorzitter van den raad
voor de scheepvaart te Amsterdam 'H.
Pollema, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Sneek, mr. dr. A. A.
H. Struijcken, hoogleeraar aan de Ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam
mr. P. G. van Tienhoven, te Heemste
de, en G. F. Tydeman, schout-bij-nacht,
directeur en commandant der marine te
Amsterdam
tot secretaris mr. H. v. 'd. Hoeven
Zoo denkt gij er zeker ook over, mijn
heer, want van mij hangt hiet af, of wij
vroeger of later ophouden."
„Verschrikkelijk", steunde Rosenthal.
„Menscli, waarom zegt gij mij dat?"
„Omdat ik vijf duizend mark moet heb
ben."
„Neem ze dan maar, ik zal eene kwi
tantie schrijven."
„Dat zal u weinig helpen, mijnheer,
want heden middag waren er nauwelijks
drie duizend mark in kas."
„Wacht dan en morgen zal ik u helpen.
Gij vergist u, Bendel, als gij meent, dat
wij aan het eind zijn. Onze laatste zwen
del heeft ons een mooi eind vooruitga-
bracht en met een tweede zou ik de ver
liezen der laatste twee maanden geheel
gedekt hebben."
„Geef u niet aan illusies over," ant
woordde Bendel op koelen toon. „Het
bij u belegde geld kunt gij toch niet
meer terug krijgen, millioenen ervan zijn
weggeworpen, en...."
Verder kwam hij niet. De deur, die
naar het geheime kabinet leidde, werd
een ruk opengesmeten en Lingen storm
de naar binnen, bleek van ontzetting en,
met bevende leden. Rosenthal en Ben
del sprongen verschrikt ter zijdevoor
zij echter een woord konden spreken,
schreeuwde de schrijnwerker;
oud-secretaris van het voormalig college
voor de Zeevisscherijen te Zundert
en is aan het voormalig College
voor de Zeevisscherijen saamgesteld laat*
stelijk uit de heeren mr. E. N. Rahu-
sen, voorz.J. J. Slis, H. Hoogenraad,
C. J. J. H. van Kempen, H. J. Calkoen,
G. A. ten Houten, jhr. mr. J. Roëll,
L. A. Dijkhuis, dr. MaxWeber, mr. M„
Tydeman Jr., H. A. Schippers, J. J. Ocht
man, Jan Schipper en Hub. (Dirkzwa
ger, leden en mr. H. v. d. Hoeven, se
cretaris dank betuigd voor de bewezen
diensten. J
De nieuwe Kamerpresident.
Naar het „Hbl." uit goede bron ver
neemt, is de rechterzijde het eens ge
worden over den opvolger van den heer
Van Bylandt als president der Tweede
Kamer. Niet dr. de Visser, zal daartoe
gekozen worden, zooals aanvankelijk het
gerucht luidde, doch de tegenwoordige
eerste vice-president, de heer v. Nispen.
R. K. Vereeniging tot Bevordering
der Wereldvrede.
Den 30sten Mei 1912 werd te 's Gra-
venhage opgericht de Nederiandsche R.
K. Vereeniging tot Bevordering van den
Wereldvrede, op wier statuten de Ko
ninklijke goedkeuring is verkregen bij
Koninklijk Besluit van 19 Juli 1912. Deze
vereeniging onder presidium van Mgr.
Prof. Mr. Dr. W. H. Nolens stelt zich ten
doel den wereldvrede te bevorderen langs
wettigen weg en tracht dit doel te be
reiken door: het verbreiden van kennis
omtrent het idee van den wereldvrede
volgens de Katholieke beginselen; het
maken van propaganda in woord en ge
schrift; (het zoo mogelijk samenwerken
met Vereenigingen van verwante strek
king; door andere wettige middelen die
aan het doel bevorderlijk kunnen zijn.
De vereeniging heeft nu een circulaire
rondgezonden ,om de Katholieke land
genooten uit te noodigen als lid toe te
treden. De minimum contributie be
draagt '1 gld. Secretaris is J. M. Mau
ry, \directeur van de credietbank tegen
den woeker te 's Gravenhage.
Verdediging Ned.-Indië.
De Staatscommissie voor de Verdedi
ging van Nederlandsch-Indië heeft zich
in haar voltallige bijeenkomst van gister
middag gesplitst in eenige subcommis
sies, die dadelijk aan den arbeid gaan.
College voor de Visscherijen.
A.s. Zaterdag zal het nieuwbenoemde
college voor de Visscherijen (men zie de
koninkl. besluiten in dit blad) door den
minister van landbouw, handel en nijver
heid worden geïnstalleerd.
Koninklijk bezoek aan de Harskamp.
H. M. de Koningin zal, vergezeld van
Z. K. H. Prins Hendrik, Donderdag
morgen per auto een bezoek brengen aan
de legerplaats te Harskamp, voor het
bijwonen der schietoefeningen.
Aanvulling van onze munitie.
Naar de Haagsche correspondent van
het „Hbld." meldt, zal op de begroo-
tingvan oorlog voor 1913 een bedrag van
1,100,000 gulden worden aangevraagd
„Mijnheer, geef mij mijn geld terug.
Oogenbiikkelijk." Nu vond Rosenthal zij
ne bezinning terug. Hij zag in, dat hij
alles moest aanwenden, om den ver
toornden man gerust te stellen.
„Gij zult het hebben, maar gij zult
toch wel inzien, dat het een man van
zaken niet mogelijk is, zulk een groote
som zoo maar in eens neer te tellen."
„Zulk eene groote som," schreeuwde
Lingen. „Ha, ha. Nu is liet eene groote
som, nu ik ze terug wil hebben en toen
ik ze bij u wilde uitzetten, beschouwdet
gij het als eene genade, van mij het geld
te nemen. Neen, geen praatjes, hoor."
„Lieve hemel," onderbrak Bendel op
geheel onverschilligen toon. „Laten wij
den man dat bagatel geven."
„Mij liegt ge niets voor," antwoordde
Lingen. „Nu weet ik, waar ik met u aan
toe ben, en ik wil mijn geld terug."
„Mijn waarde Lingen," zoo begon Ro
senthal, zich zeer beminnelijk voordoen
de, „wij kennen elkaar al zoo lange ja
ren en hebben steeds vriendschappelijk
met elkaar omgegaan. Bekijk de zaak
toch als een verstandig man..."
(Wordt vervolgd.)'
