Roina Cacao Uit de Pers. De groote Beursspeculatie. DE VOLKSDRANK De beste voor den prijs Tweede Blad, behoorende oij De Leidsche Courant van Woensdag 17 Juli no. 842. Een stormjaar. ,Wi) lezen in het Centrum: Onder het opschrift „Het Stormjaar" bevat het „Handelsblad" een hoofdarti kel van zijn hoefijzer-redacteur, waarin naar bekenden trant weer ach en wee geroepen wordt over de onma'cht der Rechterzijde. Nog geen enkele groóte sociale wet is in het Staatsblad gekomen, verwijt de schrijver; en vooral jn het laatst verloo- pen jaar, is, volgens hem, zeer sterk uit gekomen, dat de beginselen „levend in oe partijen der Rechterzijde" niet die zijn, waarop men een homogene sociale politiek kan bouwen. Die booze Rechterzijde! Maar slag op slag zag men de Linker afgevaardigden en de Linker journalis ten oppositie voeren en kwaad worden, wanneer Rechts spoed wilde maken. En hoe het dit jaar in de Kamer toe ging, verhaalt de „Handelsblad"-redac- teur, die ooggetuige was, zelf aldus: „Een inspannend en een woest jaar is het, dat de Kamer dus feitelijk iheeft beëindigd. Een „recordjaar" wat de veilen der „Handelingen" belangt (zoo als de scheidende Voorzitter in her innering bracht). Maar ook wel een recordjaar op het stuk van wilde too- neelen. Een jaar waarin voor het eerst de openlijke obstructie, als verschijnsel van eenigen duur, haar intrede deed in onze Tweede Kamer.... waarin herhaal delijk kabalen tusschen leden onderling voorvielen.... waarin de Voorzitter vaak gansch onderging in het tumult... en waarin zelfs een paar malen de behan deling moest worden geschorst we gens wanordelijkheid. Een jaar dat, aangevangen even vóór den „record"-storm van 30 Septem ber, zelf in het teeken van dien storm is blijven staan. Een stormjaar in ons parlementaire leven." Dat onder zulke orkanen de parlemen taire molen niet datgene heeft geprodu ceerd, wat men hopen en-verwachten kon, laat zich begrijpen. Maar aan wie de schiild? Wie waren het die de discussies rek ten, tumult veroorzaa"kten, obstructie voerden Het „Hbl." weet er alles van. i En desondanks moet het getuigen: „Een onvruchtbaar jaar is het niet geweest. Al had het werk zeker makkelijk in een derde deel van den besteden tijd kunnen zijn afgedaan, goed en degelijk afgedaan, men kan niet zeggen, dat er zoo heel weinig meel van den molen ïs gekomen." Ons dunkt, dat er onder deze omstan digheden weinig reden bestaat tot het uiten van grieven tegen Kabinet en Rech terzijde. Brutaal. Het Kameflid L. F. Duymar van Twist van Twist heeft in de Standaard een ingezonden stuk geschreven, naar 'aanlei ding van het „persoonlijke feit", waar voor hij de vorige week Dinsdag in de Kamer het woord vroeg. Men weet dat de heer Van Twist den heer Duys ten laste had gelegd het stenogram van zijn redevoering te hebben aangevuld met woorden en zinnen, die het laatstge noemd Kamerlid niet had gesproken. De heer Van Twist schrijft o.m. Bij het lezen van de rede van den af gevaardigde van Zaandam, afgedrukt in de Handelingen, blz. 3119, zag ik tot mijn verbazing, dat die afge drukte rede niet op de uitgesproken rede klopte: ik had jn de Kamer scherp toe geluisterd of ik ook opgeroepen werd om waar te maken wat ik den heer Duys ver weien had. Doch dit gebeurde niet. En wat las ik nu in het slot van de rede- FEUILLETON. 9) Rosenthal groet Bendel en fluistert hem toe, dat er van de „groote" huizen nie mand tegenwoordig schijnt te zijn. Daar na gaat hij zitten om de berichten, die door den groengerokten bode van het telegraafbureau iWolff, worden aange bracht, te doorloopen. Bendel is intus- schen druk bezig, de opdrachten van Rosenthal te volbrengen. Rosenthal geeuwt hij is uiterst ge spannen want reeds wijst de klok van de beurszaal op één. Elke minuut kan het bericht komen. Om de balustrades, die de zitplaatsen der makelaars omgeven, is het stiller geworden, terwijl het in gindschen hoek, waar de onbeëedigde makelaars handelen, des te levendiger toegaat. Een maal zelfs stijgt het lawaai Tot een oorver- doovend geschreeuw, toen een beursklant leen ander een oorvijg toediende. Zulk leen schandaal kan slechts het volk van Israel verwekken en inderdaad ziet 'men het negen tienden van de duizend "beurs mannen reeds van verre aan, dat zij van de natie zijn. Plotseling wordt het levendiger aan de voering van dien afgevaardigde: „Ik sommeer ewenwel mijnheer van Twist zijn schandelijke beschuldiging te staven met aanduiding van feit en omstandig- heid. Doet hij dit niet, dan weet ide Ka mer wat zij van dezen man en zijne dema gogische beschuldigingen heeft te den ken." Dat was mij te bar. Ik schreef 'Maan dagmorgen 'd.a.v. een briefje aan den Voorzitter der algemeene .commissie voor de stenografie, den heer de Savornin Loh- man, met het verzoek, dat mij inzage'zou mogen worden verleend van het bewuste stenogram van den heer Duys. Die ver gunning werd mij schriftelijk verleend, en zoo kreeg ik Dinsdagmiddag, voor de zitting, uit handen van den Directeur der stenografische inrichting, het stenogram in handen. Reeds bij den eersten aanblik zag ik, dat het bewuste stuk op verschillende punten met potlood was aangevuld. Zelfs was er een nieuw blaadje bijgevoegd, dat met potlood geschreven was. Zoo spoedig de stenograaf, die het steno gram vervaardigd had, aanwezig was, werd het stenogram gecontroleerd. De stenograaf verklaarde daarbij, dat het bij- geschrevene door den heer Duys niet door hem uitgesproken geworden. Dat dit juist is, blijkt uit de volgende feiten lo. De stenograaf was de onder-direc teur der inrichting, de heer Goedhart. Deze stenograaf is zonder aan den ar beid der andere stenografen iets te kort te doen een hoogst bekv/aam vakman, die verklaarde alles juist te hebben op- geteekend 2o. De heer Duys stond niet op zijn gewone plaats, maar op de sprekersplaats, vlak bij de zitplaats van den stenograaf. De spreker werd niet geïnterrumpeerd. (Het is weder onjuist, wat de heer Duys in Het Volk ter zijner verantwoording schreef, ten minste die indruk krijgt men van zijn verdediging, dat ik hem in de rede zou zijn gevallen. Dit is niet waar. 3o. Vermeldt het analytisch Kamer verslag van het met potlood aangevulde niets; 4o. Is in geen enkel verslag in ide dag bladen voor zoover ik heb kunnen nagaan iets van het bi/geschrevene te vinden. Ook niet jn het Kamer overzichtvan het Volk. Dit laat ste is bijzonder merkwaardig, als men nagaat, dat in dat orgaan steeds met de grootste nauwgezetheid e.ke redevoering der socialisten, tot jn de kieinste bij zonderheden, ter kennis van de lezers van dat blad gebracht wordt. Onderstel nu, dat de heer Duys zijn sommatie had doen hooren en de heer Duymaer van Twist daarop niet had ge antwoord, maar met beschaamde kaken had staan kijken. [Wat zou dan Het'Volk niet van zoo jets gezegd hebben? Maar in het nummer van het orgaan vanfó juli komt niets anders voor, dan in het «offici- eele „Kort Verslag" te vinden is. Is het noodig om meerdere feiten aan te voeren om het bewijs te leveren, dat het stenogram, zooals het door den ste nograaf werd uitgewerkt, in aile opzich ten juist en betrouwbaar is? En zeide ondergeteekende te veel, toen hij in de zitting van Dinsdag zijn be zwaar aldus forpuileerde, dat in het ste nogram van den heer Duys wijzigingen en toevoegingen zijn aangebracht met het klaarblijkelijk opzettelijk doel om de po sitie van den heer Duymaer van Twist als eerlijk man aan te tasten? De heer Duys kreeg tegen den heer Duymaer van Twist een wapen in de hand om hem later te kunnen treffen. Hij ihad hem gesommeerd zijne beschuldiging waar te maken. De afgevaardigde van Steenwijk had gezwegen. De orficieele Handelingen konden dit uitwijzen. Waar blijft de politieke moraliteit? Een Kamerlid zal voortaan verplicht worden de redevoeringen van den heer Duys stuk voor stuk door te lezen, om na te gaan of die afgevaardigde ook soms iets heeft, opgenomen, dat den te genstander later zou kunnen treffen. Ik achtte het noodig bovenstaand re laas hier neer te schrijven, opdat het balustrades en met bliksemsnelheid deelt deelt zich dit aan de zaal mede. £>ebeurs is een der prikkelbaarste schepselen der wereld, hare zenuwen zijn teerder dan die eener vrouw. Ecne gebeurtenis, eene nieuwstijding, de uitingen van eenen hooggeplaatste op aarde kunnen haar in de meest koortsachtige spanning bren gen, wanneer gewone inenschenkinderen er dood kalin onder blijven. Deze ge jaagde menschenmassa, wier krachten door de onophoudelijke, hartstochtelijke jacht naar geld tot op het hoogst ge spannen zijn, kan de rustige rust van het dagclijksch leven en van den kalmen ar beid niet verdragen, zij hunkert naar op schudding, naar de woeste jacht van het beursspel, om een bestaan te hebben, dat niemand hun benijdt. Ook Rosenthal greep deze koorts aan. Hij stond op en naderde de groepen, wel ke schreeuwend en met de armen zwaai end overal stonden. Hier en daar hield er een een telegram in de hoogte, terwijl anderen als ter sluiks juist ontvangen telegrammen openden, opdat voor alles een ander zijne geheimen niet te weten zou komen. Verwarde geruchten deden de ronde; de keizer van Oostenrijk, zoo zeide men, moest aan een Poolschen af gevaardigde hebben meegedeeld, dat de politieke toestand uiterst gespannen was anderen beweerden, d^t hij gezegd publiek er kennis van kan nemen, wat fte meer noodig blijkt nu er reeds dagbla den zijn, die de rede van den heer Duys op Vrijdag 5 juli gehouden in extenso hebben opgenomen. Doctrinarisme. Wij laten hier in zijn geheel volgen het artikeltje van de Nederlander, waarvan wij gisteren in een driestar „dwaze vasthoudendheid" melding maak ten. Het opschrift doctrinarisme betee- kent het' streng vasthouden aan een een maal ontworpen politiek of economisch stelsel. „Mr. van Houten ridiculiseert in een geestigen brief, mr. Talma en geheel de regeeringspartij. Nu, dat staat hem vrij, en wij zullen ook niet beproeven, de eenzijdigheid in het licht te stellen, waarmee hij en trou wens geheel de linksche pers, de volko men minwaardigheid der rechtschen poogt aan te toonen. 1913 is in aantocht! Maar één bewering trok toch onze bij zondere aandacht. De dwangverzekering heeft geen toe komst meer, aldus verzekert ons deze oud-staatsman. Het denkbeeld van ver plichte verzekering met evenredige pre miebetaling vindt zoo goed als geen bij val meer! Zoo verklaart een man als Van Hou ten, op hetzelfde oogenblik dat Lloyd George voor geheel het Britschle rijk tot dusver het bolwerk van den anti- dwangverzekeringsman met medewer: king van alle partijen, dat stelsel heeft ingevoerd, en dat, blijkens het onlangs meegedeelde Rapport van mr. dr. A. van Rijckevorsel, in België, let wel in België de gesubsidieerde vrij heid als stelsel heeft afgedaan Dit voikomen ignoreeren van nieuwe toestanden is aan de oud-liberalen eigen. Wij behooren geenszins tot hen, die van de oud-Iiberaien niets dan kwaad te vertellen hebben. Op elk gebied, ook op staathuishoudkundig gebied, hebben ze veel gepraesteerd, dat nog een studie waard is. Allerminst beschouwen wij hun „stelsels" grootendeels waarneming van feiten als uitingen van egoïsme. Maar als een oud-liberaal „een stelsel" heeft, dan gaat hij liever te' gronde, dan dat hij oog zou krijgen voor nieuwe toestanden. Aan die dwaze vasthoudendheid is de scheiding te wijten, die, naar wij vreezen voor goed, de natie ook op politiek ge bied ,in twee deelen heeft verscheurd, en daardoor een regelmatige ontwikke ling van het volksleven in den weg staat. Even opmerkelijk is hun blinde liefde voor „de openbare school" in vo rige tijden verklaarbaar, doch die hen belet te zien, dat dit stelsel regelmatig ons volk voorbereidt voor de denkbeel den, die de oud-liberalen meer dan de andere liberale partijen verfoeien, n.l. die der sociaal-democraten. Zoo ook op economisch gebied. Lie ver te gronde gaan met stellingen, die in meer eenvoudige toestanden nog steek hielden, mdar voor de tegenwoordige ont wikkeling niet meer passend zijn, dan die stellingen aan grondige herziening te onderwerpen. Evenals de Pharizeeën, die, altijd mee- nende, dat hun verwachtingen in vervul ling zouden gaan, met Jeruzalem te gron de gingen, zoo vergaat het den oud-libe ralen Nobel wellicht. Maar staatkundig niet STATEN-QENERAAL. TWEEDE KAMER. Beroepsraden directe belastingen. Blijkens het Voorloopig Verslag be treffende het wetsontwerp tot instelling van raden van beroep voor de directe belastingen en vaststelling van algemeene bepalingen betreffende het beroep op die colleges meenden verscheidene leden, dat eenheid van wetgeving, vereenvoudiging van administratie en besparing van kos ten" zeer wel te verkrijgen waren zonder de ingrijpende wijziging, die de regee ring voorstelt. Wel kon het meerendeel hnuner zich vereenigen met de instelling had, dat een oorlog met Rusland op handen was. Dit bericht stond, zooals de van Weenen ingekomen berichten alle inhielden, in eene groote Weener cou rant. Een naamlooze angst maakte zich meester van de meest geroutineerde beursspekulanten, alsof de Russen reeds voor de deur stonden, en toen nu uit Weenen post na post de nieuwstijdin gen inkwamen, dat daar de opschudding eene groote daling der koers tengevolge gehad had, was er geen hlouden meer aan. De papieren daalden met razende snelheid en steeds luider werden de aan biedingen, omdat een ieder wilde ver- koqpen, voor de dreigende oorlog alles inslokte. Nu begon Rosenthals werkzaamheid. Nauwelijks was de zaal in volle bewe ging, of zijne trawanten boden, met alles beheerschende stem, Weener schuldbe kentenissen, Staatsspoorwegen, goudren ten, enz., voor een fage prijs, om den koers zoo snel mogelijk te doen dalen. En toen die van tien tot twintig per cent was gevallen, begonnen Bendel en consorten te koopen. Slechts een half uur duurde de opschudding, het oorver- doovend geschreeuw, toen had Rosenthal zijn slag geslagen. Mdhoenen bevonden zich in zijne handen, waaraan hij hon- derddtiizen.defl verdi^ne^ moest van algemeene raden voor alle directe belastingen. Andere leden, die het waardeerden, dat de regeering een poging deed om de administratie te vereenvoudigen en een heid van rechtspraak te bevorderen, had den grondwettelijke bezwaren. Behooren de raden van beroep tot de rechterlijke macht, dan is het wetsontwerp wat de wij ze van benoeming betreft, in strijd met art. 166 der Grondwet. 1 Andere leden, die de juistheid van deze bedenkingen niet konden inzien, vreesden, dat het brengen van het beroep bij de rechtbank een goede berechting in be lastingzaken niet zal bevorderen. Hun be schouwingen vonden tegenspraak bij eenige leden, die verwachtten, dat de rechter zich van een misplaatst forma-, lisme zeer wel zou weten vrij te houden Wel vroegen deze leden zich af, of van de vereeniging der raden met de recht banken niet een verkeerde invloed op ons rechtswezen is te vreezen. Zij zouden dan liever de tegenwoordige regeling be houden totdat de regeling der admini stratieve rechtspraak, een definitieve op lossing van het vraagstuk zou brengen. Dat een afzonderlijke regeling zou moeten worden getroffen als de adminis^- tratieve rechtspraak wettelijk zou won den geregeld, gaf men echter niet ten- stond toe. Sommige leden wilden een raad van beroep voor elke gemeente van eenige uitgebreidheid. Voor kleine bij elkaar ge legen gemeenten zou één raad zijn in te stellen. Verscheidene leden hadden er bezwaar tegen, dat de functie van voor zitter door een lid van de rechtbank zou worden vervuld en wilden in ieder gen val de aanwijzing van dit lid door of op voordracht van de rechtbank zien ge schied. Sommige leden wilden de leden en den voorzitter der raden door de Kroon benoemd zien. Voorts werd gevraagd of het de be doeling is eed en belofte volkomen 'gelijk te stellen en of niet tevens een plaatsver vangend griffier behoord te worden aan gewezen voor het geval dat de griffier zelf het beroep heeft gesteld. Tegen de bepaling, dat een griffie recht van f 2.50 wordt geheven van den belanghebbende, die beroep in cassatie instelt, werd door sommige leden be zwaar gemaakt. Anderzijds werd instem ming betuigd met de daarvoor in de Me morie van Toelichting aangegeven reden Land- en Tuinbouw. Landbouwtentoonstelling te Medemblik. De landbouwtentoonstelling van 48 September te Medemblik te houden be looft zich in meer dan één opzicht gun stig te zullen onderscheiden van vorige tentoonstellingen. De inrichting van de afdeeling zuivel zal geheel anders zijn dan bjj vorige tentoonstellingen. Ze zal gelden als een proef voor de wijze van tentoonstellen op de in 1913 in Den Haag te houden tentoonstelling. De kaas toch zal uit gestald worden in glazen vitrines, door gesneden en in haar "geheel. Bovendien zal ze telkens worden verwisseld, zoo dat er doorloopend gave exemplaren ten toongesteld worden. Het geheel zal ge flankeerd worden met bloemen. De geranium. Wij willen iets zeggen over de ver zorging der gewone geraniums. De eigenlijke naam is: Pelargonium Zonale, maar die klinkt de meesten wat vreemd in de ooren, terwijl toch ieder de gera nium kent. Deze en de fuchsia in den volksmond „foksia" zijn zeer alge meen en worden beide vaak in één adem genoemd. Toch hebben ze onder scheiden behoeften worden ze buiten bij elkaar, dus op eenzelfde standplaats ge zet, dan is het mogelijk, dat de eene ge dijt, maar de andere volstrekt geen schik heeft. Want de fuchsia houdt van half schaduw, terwijl de geranium zich ont plooit in den heeten middagzon, waar de prachtig schitterende bloemen tevoor schijn komen en zich verheffen tussdhen de sappige, groene bladeren. Wat al kleurschakeeringen neemt mein bij de geranium waar, zoowel bij de dub- Toen de klok van de beurs half twee wees, ontving Rosenthal uit Weenen van zijn broer bericht, dat de tijding in de Weener courant valsch was, dat zij zoo even door de regeering formeel was te gengesproken. Hij liet het bericht aan plakken honderden verdrongen zich om het te lezen, terwijl schreeuwende stem men van vreugde en vertwijfeling door elkaar klonken. En nu vlogen de vrededuiven, in den vorm van nieuwstijdingen, van uit Wee nen in de ark des toomeloozen, geen me delijden kennenden geldtempels, om de woelende menigte te kalmeeren en haar te zeggen, dat zij zic'i te vergeefs angstig had gemaakt. Veie honderden werden door vertwij feling aangegrepen. In het vaste geloof aan de waarheid van het bericht hadden zij de in hun bezit zijnde geldswaarden van de hand gedaan, voordat zij geheel waardeloos werden nu stonden zij daar met duizenden verlies. Een jong speku- lant, die den vorigen dag zeer veel Wer kelijke Schuld gekocht hfad, om ze heden met 1/2 of Vs percent winst weder te te verkoopen, stond weer plotseling op niets en hij kon van voren weer aan beginnen. Een ander zat, met vertwij feling in het gerimpeld gelaat, afgezon derd op eene bank; hij was geruïneerd £11 moest zich failliet geven. Ginds, Ingezonden Mededeelingen. VAN HOÜTEN'S bij uitnemendheid. GOED 011 GOEDKOOP. VOEDEND en GEMAKKELIJK VERTEERBAAR. 1 Kg. 1.50 y2 ...- 0.80 y4Kg. f 0.42$ ho..- 0.18 bele als bij de enkele bloemenvan het donkenste rood tot het zuiverste wil. De plant tiert in eiken grond evenwel, deze mag niet te vet zijn, daar men dan wel kolossale struiken met weelderig blad krijgt, maar zeer weinig bloemen. Lichte grond, vermengd met veel zand, is aan te bevelen. Planten in potten hebben over een beperkte ruimte te beschikken, weshalve de aarde zeer voedzaam dient te wezen. Voor uitplanting zijn de enkele ge schikter dan de dubbeleze bloeien ge- makkelijker en milder en hebben niet zooveel van den regen te lijdein. De dub bele houde men dus meer voor potplan ten. Men kan de geranium den geheelen zo mer door kweeken, 't best evenwel in Juli en Augustus, 't Gaat gelmakkelijk. Men snijdt krachtige loten met 3 of 4 bladeren, en legt die enkele uren in de schaduw, opdat de sineewonden kan op drogen. Dan komen ze in stekpotjes„ welke gevuld zijn met zeer lossen grond: men drukke ze goed aan. Heeft men een broeibak, dan zet men de potten daarin en behandelt ze als andere stekken. In dien niet, dan gebruike men potten van 810 cM. en plaatst daarin om den rand 4 of 6 stekken. Na 2 of 3 weken worte len ze bij goede behandelingze moeten voor een zonnig raam staan en eer droog! dan vochtig gehouden worden. De overwintering geeft de meeste zorg want zoo dankbaar en bescheiden de ge ranium zich tooit in den zomer, zoo ge voelig is ze in den winter voor vochrt; rotting treedt licht in, vooral bij jongej kweekplantjes. Daarom vereischen zij een droge, luchtige, tevens lichte stand plaats in een vunzigen, donkeren hoek geplaatst of liever weggeborgen, zooals men niet zelden ziet, gaan zij stellig te gronde. De rottende deelen moeten vaakj verwijderd worden. Overigens snijde men in den winter dat is de rusttijd, zoo min mogelijk, daar dit rotting kan veroorzaken. Is het noodig, dan be- strooie men de wonden met fijn houts kool. Het gieten moet ook tot het-aller noodzakelijkste beperkt worden. Is de winter gepasseerd, dan wordt de geranium behandeld als de fuchsia: de wortels worden krachtig ingekort, na dat de slechte grond er van verwijderd is, stormt een oude heer uit een der zijdeu ren naar buiten hij heeft met h|et geld zijner dochter gespekuleerd en tot op eene kleine som is alles verloren. Hoe zal hij haar, nu hij in dwaze speelzucht haar toekomst vernietigd heeft, onder de oogen treden Offers, overal offersDe beurs is een slachtveld, waarop de lijken der gevallenen dicht gezaaid liggen. Rosenthal stapt, tevreden lachend, in zijn cabriolet. Wat gaat hem het gejam mer der duizenden te Berlijn of Weenen aan? Hij heeft gewonnen en de triomf schijnt hem de oogen uit. Thtans zal hij de wereld toonen, dat zijn huis vast staat, door een schitterend feest te ge ven ter gelegenheid van den verjaardag zijner vrouw. Weder zullen in de feest zalen van zijn paleis, de voornaamste familiën der stad verschijnen, de diplo maten en de geldaristocratie zullen .bij hem samentreffen en de adel zal niet versmaden aan zijn tafel te gaan aanzit ten en zijnen wijn te proeven. Den vol genden dag zullen de bladen vol staan over het feest, en de namen openbaar maken der beroemdste en meest aristo cratische mannen en dwazen, die nooit uitsterven, zullen, door deze reclame aan getrokken, hem weder hun geld brengen! en dan zou de naaste toekomst weer ver zekerd zijn. 1 fWordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 5