3e Jaargang, No. 828. 9c &2icbe}t£ Souramt Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post f L50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/» cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Maandag I Juli 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 centr iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. v Politiek. -'tis opmerkelijk, dat nu door twee frechtsche Kamerleden, de heeren Aalberse |en Passtoors, gewerkt wordt aan een jnieuw ontwerp-Bakkerswet, dat hu ook .aan de linkerzijde de liefde voor de foak- Jkers oplaait! 't Is opmerkelijk! Bij het jOntwerp-Jalma werd er door de Unie- Jiberalen de grootst mogelijke tegenstand gevoerd, en, ofschoon zij geen duide lijke aanwijzing van principieele bezwaren konden geven, stemden zij toch tegen, 'terwijl nu het Unie-liberale „Vaderland" jpns komt mededeelen, dat eenige Unie- liberale Kamerleden overwogen een nieuw jbntwerp-Bakkerswet in te dienen, doch nu fzullen wachten op het ontwerp van de [heeren [Aalberse en Passtoors, waaraan izij misschien hun steun zullen kunnen [geven, 't Schijnt, dat de heeren gaan jn- Izien, dat zij „en bloc"- een leelijk figuur [hebben geslagen bij de Bakkerswet, en sdat zij nu iets hebben goed te m'akenl 5£ij schijnen "bang geworden te zijn, dat Sle obstructie bij de Bakkerswet hun in [1013 wel eens zou kunnen berouwen! [En om 1013 keeren zij nu hun |rol om jen inplaats van obstructie te voeren, kernen zij nu een welwillende en tege moetkomende houding aan. Wat „politiek" toch vermag! KAMEROVERZICHT. TVi LEDE KAMER. De Radenwet. [Het opschrift „Radenwet" zal niet lang meer boven onze overzichten prijken. Vrij dagmiddag heeft de Kamer alle artikelen yan het ontwerp op twee na afgedaan. Het amendement-de Beaufort op art. 40, Sdat van groot gewicht heette te zijn en leen principieele beslissing van de Kamer Over het verordeningsrecht der Raden zou uitlokken, is op niets uitgedraaid. De berg heeft een muis gebaard. De heer de Beaufort nam na bestrij ding door den heer Loeff en Minister [Talma zijn amendement terug, om'dat bleek, dat de Minister geenszins van plan Was door een achterdeurtje binnen te smokkelen^ wat hij de voordeur had uit gegooid. M-a w. het verordeningsrecht van de Arbeidsraden is en blijft geschrapt. De verdere debatten zijn de moeite van jhet vermelden niet waard. Tegenover •enkele kleine amendementen nam de [Minister een tegemoetkomende houding ;„aan en laschte ze in zijn ontwerp fin; Verschillende .werden ingetrokken. Bij een regeling van werkzaamheden bestond bij de Kamer veel ambitie tot werken. [Staatsmijnyeld, auteurswet, sche penwet, militaire wetten en nog veel meer staan op het menu voor.de Juli maand en zullen de Kamer, als het pro gram wordt afgewerkt, zeker wel een paar weken bijeen houden. Ter Laan ver klaarde b.v. geen woord minder over de militaire pensioenwetten te zullen spre ken, al zou de Kamer op nog 'zoo (groote beknoptheid aandringen. En wat de rede voeringen van den eeuwigen Ter Laan /aangaat, liggen de onaangenaamste herim- Jneringen van zijn uiterst vervelende en langdradige betoogen bij de behandeling Jder Militiewet ons versch in 't geheugen, glechts één onderwerp, een belangrijke isuppletoire Indische begrooting, werd op Voorstel van den heer Tydeman van de [agenda afgevoerd. lit de Leidsche Vroedschap. Als de kat van honk isneen, laat jpns eerbiediger spreken over onze vroed schap en zeggen, als de burgemeester weg Mis, hebben de raadsleden veel meer noten jpp hun zang. De uitvoering heeft dan plaats onder leiding van den waarnemend directeur van /[Hamel, die wel iets praesteert als solo- ipn koorzanger, maar ten eenenmale de •papaciteiten voor het dirigeerstok-zwaaien [mist. Een recensie van zulk ee/i uitvoering jegt den muziekliefhebber bijzondere [moeilijkheden op. Want ofschoon alle medewerkenden grootheden in de geluid gevende kunstwereld zijn, waren som migen Donderdagmiddag akelig slecht bij stem. De heer Pera b.v. zette forsoh en flink in, oogstte aanvankelijk veel bijval, _biaar wilde, door succes verblind, zijn pÜiepe basstem te hoog uitzetten en bracht jtoen zoo'n krassend uilen-geluid ten ge- ,.Jioore,. dat, hadden wij in de jury ge- jfeeten, wij der Periaansche muziek geen prijs waardig hadden gekeurd, ZeJis ,de heer Sijtsma, bekend als componist van zoetvloeiende melodieën op stroopsme- rende versregelen, zelfs hij raakte van de wijs en zong leelijk valsch. Misschien wel omdat hij met het heldere sopraanstem metje van mr. Fokker ditmaal geen duet kon vormen. De sopraan-solist was n.l. absent. Men moet anders niet denken, dat de uitvoering op laag pijl stond. De voor naamste en zwaarste werken werden ver tolkt. Mr. Briët zong b.v. een meeslee- pende aria uit de „Grondwet" van ,Thor- becke. De heer van der Pot probeerde een tenor-recitatief uit de „Gemeente wet", van denzelfden auteur, maar was onzeker in zang en bezat geen voldoende vastheid van stem, waardoor zijn succes niet opwoog tegen dat van mr. van der Lip, die zonder blad of begeleiding een baryton-solo; „Reglement van orde", •eigen compositie, ten beste gaf. Wij zouden op deze wijze kunnen door gaan, doch betwijfelen of de niet-musi- cale lezers onze musicale bevlieging in alle onderdeden kunnen ontleden. En daarom ter zake. Verschillende1 ingekomen stukken brach ten de tongen reeds in beweging. De heer Sijtsma kon niet begrijpen, dat de Bond van Ned. Onderwijzers niet over vervroegde winkelsluiting mocht reques- treeren. Wethouder van Hamel begreep dat wel; 'tstond immers niet in het pro gram van den Bond, en nadat mr. [Briët de Grondwet er bij had gehaald ging ide heer Sijtsma aan den loop. Da heer Bosch vond B. en W. incon sequent, omdat zij voorstelden een adres van de Vereen, van Schoolhoofden inzake de oprichting van speciale scholen voor tuchteloozen in hun handen om prae- advies te stellen. Laten wij het eenvoudig voor kennisgeving aannemen, zooals met meerdere adressen van buitenstaanders in den laatsten tijd is gebeurd. B. )en (W. bleken er erg op gesteld hun meening over deze zaak te zeggen en zagen niet tegen het werk op, dat hun zouiworden opgedragen. Als er maar wat spoed be tracht wordt, verzuchtte de heer Sijtsma, met een herinnering aan de plannen van een school voor achterlijke kinderen, die al jaren in de lucht zweven «3e jannen wel te verstaan! De bewoners van de Stadhóuderslaan, die dn een desolaten toestand verkeert, hadden verschillende pleitbezorgers. Aller lei middeltjes werden aan de hand ge daan; de juristen brachten er politiever ordening en strafwetboek bij te pas, maar wethouder van der Lip Met de practijk spreken... en deze zegt, dat er weinig of niets ter tegemoetkoming aan de wen- schen der bewoners k an worden verricht. Jammer genoeg voor de bewoners, doch laten zij pressie op de huiseigenaren uitoefenen oin met den straateigenaar de (ingewikkelde zaak tot oplossing te brengen. De agenda vermeldde enkele .belang rijke voorstellen. 'Zoo de uitbreiding van de vette varkensmarkt en die van da ijsfabriek van het slachthuis. Voor het laatste doel werd f42.000 beschikbaar ge steld, ,een kapitaal, dat in de toekomst rendabel zal blijken, vooral nu de geest van wantrouwen tusschen directie en slagers hoe langer hoe meer verdwijnt en er een loyale saamwerking voor in de plaats komt. Met de belangen van de slagers wordt meer dan vroeger reke ning gehouden en gaandeweg zien wij die verbeteringen gebeuren, welke ook door de buitengewone slachthuiscom missie waren aanbevolen. Als ppvolger van den heer Jhierens aan de Stedelijke Centrale koos de Raad den heer R. Ammers te Utrecht. Ver trouwen wij, dat de gemeente in hem leen kundig bedrijfschef en energiek handels man heeftgevonden, die de zich snel uitbreidende electriciteitsfabriek in goede banen zai blijven leiden. Werd over belangrijke zaken behalve één niet gediscussieerd, over futiliteiten des te meer, B. en |WL wilden niet voldoen aan [de verzoeken van twee gymnastiek-vèreeni- gingen, [Hercules en Excelsior, om ook haar het privilegie van gratis gebruik der gymnastieklokalen toe te kennen, gelijk dat was verleend aan den Leidschen Turn bond. De lokalen en toestellen zijn erg aan .slijtage onderhevig; er wordt dik wijls ruw huisgehouden; de leiding is niet in handen van deskundige personen en bovendien kunnen de vereenigingen door aansluiting bij den Turnbond de lokalen gratis ge.hrj^en. heer^ y^n der Pot, .Sijtsma en [Heeres wisten het beter dan B. en W., althans tilden de ontwikkelde bezwaren niet zwaar. De heer Pera was het echter met B. en jW. jeens, dikte hun betoog aan, maalde in helle kleuren hoe het op gymnastiek- avonden toegaat en concludeerde te zullen stemmen t ege n het verzoek van Her cules en vóór dat van Excelsior. We raakten de kluts kwijt. Het feit, dat Ex celsior een werkliedenvereeniging is, heft toch de bezwaren niet opWil men consi deratie gebruiken, welnu dan voor alle vereenigingen, maar niet de een toestaan wat de ander wordt onthouden, op grond dat de financieele draagkracht van de een geringer is dan van de ander. Maar niet alleen de heer Pera nam dit onlogische standpunt in, met hem 6 andere leden, zoodat de Raad aan Ex celsior inwilligde, wat aan Hercules werd geweigerd. Drie ambtenaren van het kantoor van den gemeente-ontvanger werden verblijd met een salaris-verhooging, die echter voor twee hunner een wisseltje op de toe komst is, daar zij pas in 1915 en '1916 de vruchten van dit besluit zullen plukken. Ofschoon d'e Raad zich ongeduldig toonde en vooral de Amicitia-groep naar het middagborreitje scheen te verlangen, is er toch heel wat gezegd over de /over eenkomst met Voorschoten inzake den keuringsdienst. .Voor- en tegenstanders van deze overeenkomst waren allen van oordeel, dat de bedongen vergoeding ad 12 c. per inwoner 'sjaars niet de hosten van de keuring zou kunnen dekken; al leen de heer Sijtsma dacht, dat het be drag wèl hoog genoeg was. Met uitzonde ring van den heer Roem zag 'men vrij algemeen het nuf van "deze uitbreiding in en omdat het contract als proef voor 11/2 jaar wordt afgesloten, stapte de Raad over de bedenkingen tegen den kostprijs heen. Bij de rondvraag kregen wij het prae- ludium van een debat, dat in de volgen de vergadering zal worden voortgezet. Prof. Heeres bleek niet erg gesticht over het toestaan van een kermesse d'été op particulier terrein (het Post- hof), vlak nadat de Leidsche kermis was afgeschaft en over de assistentie, die de alg. marktmeester, de heer Romanes- ko, en eenige andere ambtenaren aan die particuliere onderneming hebben ver leend. Mr. Briët had zich ten overvloede geërgerd aan 't openstellen dezer kermis op twee Zondagen, een feit dat z.i. te meer afkeuring verdient omdat de afge schafte kermis niet op Zondag plaats had. De wethouders lieten liever den burgemeester dit varkentje wasschen en verschoven het antwoord na een vinnig verzet tegen uitstel. O.e heeren Sijtsma en Vergouwen brachten de circulaire van B. en W; ter sprake over het doctorisattest, dat onder wijzers bij ziekte moeten overleggen, omtrent welke quaestie B. en |W. voor- loopig hun opinie handhaven, terwijl er tusschen de heeren Reimeringer, van Ha mel, van der Lip en Roem gediscussieerd werd over de verbouwde kosterswoning bij de Hoogl. Kerk welke stijl volgens de heer Reimeringer vloekt met den bouw trant der Kerk. Over smaak valt moeilijk te redetwis»- teu, maar de aesthetica-theoriën van den heer Roem vinden wij vrij zondeif ling. In Üfyi gedacht engang waren te verdedigen dat op een gothisch kerkge bouw een plompen Berlagiaansche toe ren werd geplaatst. .Wie zou dat mooi vinden? 1 1 Overigens heeft het bouwh en woning toezicht niets over den stijl der haar ter goedkeuring aangeboden plannen te zegt- gen, zoodat de heer Reimeringer zijn wenschen aan ten verkeerd kantoor adres seerde. BUITENLAND. ALGEMEEN OVERZICHT. Wanneer niet later blijkt, dat ook de ze overwinning geen feitelijk' resultaat gehad heeft, (we blijven nog altijd wat sceptisch) dan hebben iw ae Italianen in Tripolis een mooien slag geslagen. Gioletti toch' heeft in de Senaat medegedeeld dat vol gens een telegram van generaal Gatfoni Vrijdagmorgen de vlag is geplant op de heuvels van Sidi Said, nadat er \hard; om gevochten was. Een telegram van Jurkscbe zijde echter meldt dat de aan val werd afgeslagen. Dit schijnt waar te ziiu. Êihter züq later iqqaW êen bq- richt der Italianen meldt, dezen Zaterr dagmorgen weder terug gekeerd en heb ben zij de eindelijke overwinning ber haald. Volgens dat bericht heet het dat de Turken 200 dooden op het slagveld achterlieten. Enkele gewonden werden gevangen gemaakt. De Italianen maak ten veel wapenen, schietvoorraad en vee buit. De verliezen aan Italiaansche zij de waren vandaag 10 dooden en 78 ge wonden. Het aantal dooden, die in het gevecht van den vorigen dag zijn ge vallen, bedraagt naar thans is gebleken, 21. De bezetting van Sidi Saïd veran dert echter weinig aan den toestand daar; de karavanen een omweg kunnen maken buiten het bereik van de Italiaansche kaï- nonnen. Te Ras Zoroeg aan de Groote Syrle bij de oostelijke grens van het gewest Tripolis, zijn de Italiaansche schansen nu bijna voltooid en met kanonnen van[15 c.M. bezet. De democratische conventie kan maar niet tot een resultaat komen. Tot nu toe hebben 26 hoofdelijke stem mingen plaats gehad, die vandaag door nog wel ettelijke zullen gevolgd wor den, maar een candidaat hebben ze nog niet. De 26e stemming had het volgen de resultaat: Champ Clark 465 stem men. Woodrow Wilson 405 stemmen. Verscheidene afgevaardigden uit Ma ryland stemden voor Wilson. De zitting werd toen te 11 uur opgeheven en ver daagd tot heden. De opheffing der zitting was het ge volg vaii het bericht, dat Champ Clark1 van Washington naar Baltimore opreis was. Men vreesde dat hij zou beproeven zich in de conventie te verdedigen tegen de aanvallen van Bryan, die gezegd had dat de vermeerdering van het aantal stemmen voor Clark gisterochtend het gevolg was der tusschenkomst van één man, n.l. Murphy, van New-York, die de vertegenwoordiger is van kapitalisti sche belangen. Een later bericht zegt, dat Chainlpi Clark beantwoordde de aanvallen van onder zijn partijlieden verdeeldheid!over de vraag of hat een candidaat geoor loofd is in de conventie te spreken. Clark' beantwoordde de aanvallen van Bryan in een openlijke verklaring, waar in hij Bryan uitdaagt zijn lasterlijke be schuldigingen te bewijzen of in te trek ken. 1 De staking in Frankrijk wordt nog steeds sleepend gehk>u|den door de weigering der reed er s om op het voorstel van een scheidsgerecht in te gaan. Deze weigering heeft op de be volking van Havré een pijnlijken indruk Yiü.zA gemaakt. Een vergadering van 2500 bootwerkers daar heeft besloten op het eerste sein van het vereenigingls- bestuur .zich bij de staking der inge schrevenen aan te sluiten. De ingeschrevenen van de Messageries Maritimes te Bordeaux hebben beslo ten om op het voorstel tot het instellen van een s.chedïsgerecht te antwoorden dat zij het zouden aanvaarden, doch met het hervatten van het werk zouden wach ten tot zij de uitspraak hadden verno men. Een vergadering van kapiteins en officieren van koopvaardijschepen voor de kustvaart in de Middellandlsche Zee te Marseille eeft hin een motie verklaaijd dat de eischen van de ingeschrevenen volkomen gerechtvaardigd zijn. Tevens hebben zij besloten om bij de maatschap pijen stappen te doen om een salarisver- hooging voor de officieren van alle ran gen te verkrijgen. Te Marseille hebben ook de equipages der havensleepbooten zich bij de stakenden aangesloten. Het spionagegeval in Duitschland, waarin een Russisch! actief dienend officier zou betrokken zijn, wordt er niet helderder op. Eerst meldde men, dat in Rusland geen officier van dien naam bekend was, nu echter heet het in een bericht „uit officieele bron", dat de te Berlijn aangehouden Russi sche officier Kostewitch met goedvinden van de Duitsche regeering door het Rus sisch ministerie van buitenlandsche zaken tot het maken van scheikundige studiën naar Berlijn werd gezonden. Het ver zoek van de Russische regeering, om Kostewitch het bezoek aan Duitsche staatsfabrieken waar de chemie wordt beoefend, toe te staan, werd beleefd, maar beslist van de hand gewezen. Daar de Duitsche regeering met het verblijf van Kostewitch té Berlijn officieel in Jcepbis is gesteld en eveneens met het doel daarvan, eischt de Russische regee* ring zijn onmiddellijke invrijheidsstelling« Tevens eischt zij, dat de Duitsche ren geering haar verontschuldiging zal aan bieden, indien zij niet bij machte is tei bewijzen, dat Kostewitch werkelijk spion is. Eindelijk laat de Russische regeering Kostewitch er in vrij, voor zijn aanhou ding e^n schadevergoeding van del Duitsche regeering te eischen, wat vol gens het volkenrecht is toegestaan. Eenige Russische officieren hebben voorgesteld* als antwoord op de aanhouding van Kostewitch, eenige Duitsche officieren4 die tot het aanleeren van de Russische taal in Duitschland vertoeven, aan te houden en hun in de toekomst de groot ste moeilijkheden te bezorgen. Hetgeval- Kostewitch staat in zooverre alleen, als de Duitsche regeering met zijn aankomst officieel in kennis werd gesteld. GEMENGD. De Portugeesche Senaat heeft dei wet goedgekeurd, waarbij aan den ge wezen koning Manuel en de leden van zijn familie de hun toebehoorende inboedel wordt teruggegeven. De Kamer heeft het wetsontwerp, waarbij het gezantschap bij het V a t i c a a n .wordt gehandhaafd, dat door den jSenaat was teruggezonden, aange nomen. De .Tweede Kamer van Wurtem- berg heeft met groote meerderheid een voorstel aangenomen, de regeering ver zoekende om het Wurtemburgsche politie- strafrecht aan te vullen ten aanzien van de bioscopen en met name het be- zoek van kinderen aan die inrichtingen te beperken. Verder wordt erop aangedron gen. dat de regeering het daarheen zal leiden, dat bioscopen gesteld worden onder de bepalingen van de Gewerbe- ordnung. 1 De Grieksche ministerraad heeft besloten in Duitschland 6 torpedo booten en 2 torpedojagers te bestellen. Op de nationale inzameUng voor m i- litaire vli egtuige-», in Duitsch land teekent men allerwege aanzien lijke bedragen. Sleeswijk-Holstein geeft $0.000 mark, daarvan Kiel 32.000 en Flens burg, op de Deensche taalgrens, 870Q mark. In Hannover zijn 80.000 mark inge zameld. De inzameling duurt tot den eersten October. Vijf groote firma's te Londen heb ben aan den eersten minister doen weten, dat zij hun fabrieken moeten sluiten, omdat zij door de staking geen ruw materiaal kunnen bekomen. De werk lieden wilden wel werken, maar zij moes ten worden ontslagen. De oorzaak van dit alles was het bangmaken van arbeids- willigen. In Japan zijn thans de voornaam ste rijstbeurzen gesloten, Woensdag die te Osaka, Donderdag die te Nagasaki en Vrijdag die te .Tokio. Alleen eenige onbeduidende beurzen in de verstverwij- derde provincies zijn nog open. De rijst is fabelachtig duur en onder het lagere volk heerscht bittere ellende. 'Het ministerie beraadslaagt over het opheffen van het invoerrecht op buiten landsche rijst. Uit Rome wordt gemeld, dat een hevige storm jn den afgeloopen nacht de dorpen in de nabijheid van den Vesu vius bezocht heeft. Enorme massa's slijk en lava vielen langs de kraterwanden neer eii hebben verschillende akkers en wijnbergen vernield. Vele personen heb ben brandwonden opgeloopen. Het spoor wegverkeer is gestremd. Uit Napels zijn hulptreinen gezonden. Uit Essen wordt geseind: Op de fabriek van Krupp is een gietpan met gesmolten staalgesprongen. Da gloeiende massa stroomde over de arbei ders, die daaronder stonden, en daarvan zijn er 5 levensgevaarlijk gewond. Het Duitsche luchtschip» Schwaben is verbrand. Bij de lan ding, Vrijdagmorgen kon het wegens den sterken wind niet in de loods gebracht worden. Na twaalven werd het lucht schip door een windvlaag gepakt en in tweeën gebroken. De gascellen liepen! leeg. Terwijl het luchtschip omhoog go- dreven werd, vatte het gas vlaim en ont plofte. Bij de vernieling van de "Schwa ben zijn ongeveer 30 personen gewond, waaronder 7 ernstig. Onder de gekwets ten is ook de ingenieur Dürr, 1de kapi tein van het luchtschip. Van de Schwa ben is niet anders overgebleven dan het geraamte en de gondels. Het ongeluB speelde, zich in .enkele jniputeu .af.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1