Spot en hoon.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
5
Juni
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden raededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 refels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Herhaaldelijk stuit men ten onzent op
het verschijnsel, dat men van liberale
zijde op publiek terrein zich spot en.
hoon veroorlooft ten opzichte van het
geen voor andere landgenooten den ernst
van net leven raakt, zegt de „Standaard"
'in een hoofdartikel onder bovenstaand
opschrift.
Dezer dagen, vervolgt het antirevolu
tionair orgaan verder, bood zich voor
ions de gelegenheid aan, om dit verschijn
sel met een Engelsch Staatsman te be
spreken, üie, wat anders zelden voor
komt, van nabij ook van onze Nederland-
sche toestanden op de hoogte is.
Van die zijde ontvingen wij de stellige
verzekering, dat zoo iets in Engeland
jnimmer voorkwam en niet kon voorko-
jmen. Dat ook zeer zeker in de Engel-
sche Pers en in het Parlement mannen
£an het woord kwamen, die radicaal met
het geloof der vaderen gebroken hadden,
maar dat gevoel van eer en 'fatsoen de
zulken steeds weerhield, om op publiek
ten eiu anderer ernst met spot of hoon
te bejegenen.
Aan deze woorden, die de „Standaard"
.Zaterdagavond schreef, herinnerde ons
het geschrijf „van katholieke zijde" in
(de „Nieuwe Roti Crt." van Maandag
avond. De schrijver heeft het daar over
j,Roomsche bedevaarten" en slingert dan
naar de_££esteiiïkrLeiH Hp untcrpnHp upnii- i
nige beschuldiging:
„Dat de trek naar al deze „genade
oorden" zeer vele voordeelen mede-
brengt, ligt voor de hand en zoo valt
het niet te verwonderen, dat de geeste
lijkheid er steeds op uit is, om de de
votie der geloovigen aan te wakkeren
tot het houden van bedevaarten. Want
behalve dat deze „genade-oorden" voor
den geloovige vele geestelijke genaden
afwerpen, zijn zij mede zeer bevorder
lijk' aan de meer materieele belangen
van zulk eene plaats en parochie."
Dit zijn slechts enkele regels uit de
toeschouwing over „Roomsche bede
vaarten", waarvan iedere regel druipt
van spot. De schrijver, die zich aan-
jdient als „katholiek", en zoo misschien
meuigen Katholiek, die als would-be ge
leerde of onder het air van groot in
dustrieel of handelsman of speculant zich
[ten plicht rdkent het groote liberale
blad te lezen, in zijn netten, vangt, toont
ten eenenmale gebroken te hebben,
niet met de verkeerde uitwassen
maar met de Katholieke leer en practijk
zelf over de heiligen- en reliekenver-
leering, en spuwt nu naar die Katholieke
ïeer en practijk, en stelt die voor als uit
vindsels van vuns geldbejag van gewe-
tenlooze priesters!
En zulk een persoon wordt welwillend
plaatsruimte verleend in het liberale
hoofdorgaan! Als iemand zoo spottend
Len met zulk een gebrek aan waardeering
voor het in-zich-goede óf tenminste voor
Jiet goe'd-bedoe'de schreef over de gods
dienst-vorm en van een volksstam in, de
binnenlander* van Zuid-Afrika, zou de re-
jlactie zich harer vrijzinnigheid of weten
schappelijkheid ten plicht rekenen er een
Jfiantteékening bij te maken. Doch au
,'jgeldt het maar het verlagen van (je Ka
tholieken tot een troep dom menschen-
Vee, dat gewillig de op geld speculee-
irende herders naloopt! Het geldt maar
jtte Katholieken!! Het moest eens gel
often de aanhangers van dea modernen
godsdienst, de theosophie, die in flagran-
ten strijd is met de meest stellige uitspra-
Ic'en der wetenschap! Dan zou men in
Jpaam der wetenschap de wapenen op-
hemen voor de loochening cfier weten
schap.
Kan nu deze stellig niet goed te
Keuren spotzieke neiging, die blijkbaar
.telkens door het heilige wordt opge
wekt, en die, juist omdat er het heilige
hoor wordt aangerand, «zoo licht in hoon
jvei loopt, ook ten onzent niet evenals in
'Engeland worden uitgebannen
a En het blad schijnt omtrent de beant
woording van die vraag nog al optimis
tisch te zijn:
„Omtrent de vijftiger jaren van de
vorige eeuw kon het stellig niet Het
Materialisme vierde toen met elk
nieuw tiental jaren zijn al schitteren
der zegepraal en al het geestelijke en
heiiige raakte achterop. Doch die tij-
den van notionale verdorring zijn thans
voorbij. Ook Links wil men nu het
Materialisme tegengaan, en ademt men
weer in meer geestelijke sfeer."
Wij meenen echter, dat die „geeste
lijke sfeer", waarin Links ademt, nog
niet zoo gemakkelijk de microben van
spot en hoon zal dooden. „Wie niet met
Mij is, is tegen Mij" zegt Christus. Wie
het Christelijk beginsel niet aanhangt,
zai het naar mate hij er verder van
verwijderd is of dichter bijstaat in
meerdere of mindere mate hoonen. Die
„geestelijke sfeer", waarin men ademt
zai er toe brengen om de niet te bewij
zen en zelfs mei zekere gegevens in strijd
zijnde hypothesen aan te nemen van üe
„Theosophie" maar zal niet wegvagen
den minachtenden spot voor de Christe
lijke dogma's. Zij zai er toe brengen om
den splinter vari de vliegmachine van een
gevallen vlieger of een stuk uit een ma
tras van een der autobandieten als een
kostbaar en heilzaam kleinood, als een
talisman te bewaren, maar zal niet doo
den den kleincerenden hoon van alle, die
vereeren de overblijfselen der Heiligen.
Zij herinneren ons aan de fabel van
den ezei, die, gedrongen een zak met
zand te dragen, om zijn last te verlich
ten niet den gewonen, weg; ging, maar
door het water trok, en ?oo liet gewicht
van het zand verzwaarde. Zij voelen zich
gedrongen iets dat meer dan stof is, iets
geestelijks, iets bovennatuurlijks te erken
nen, en om hun last te verlichten nemen
zij niet aan de bovennatuurlijke openba
ring van Christus, maar wenden zich* tot
ail arid menschelijke viadsels^ die ten_slo|-
zullen verdiepen, den last des levens nog
zwaarder zullen maken.
En zoo lang zij voor de Eene Waar
heid hun hoofd en hart niet openzet
ten, zullen zij blijven spotten en, hoonen.
Zoo lang zal blijven hun haat, die in
alle eeuwen het deel en het zegel der
waarheid is geweest en in het bijzonder
van de Goddelijke Waarheid, die in Chris
tus' Kerk is geopenbaard; een haat, die
de godgeleerden doet- spreken van het
in y s t e r i u m o d i i, het geheim van den
haat.
dienstbaar te maken aan zijn wereldsche
denkbeelden.'1
Ach.als er kronkelige kunsten zijn,
dan zijn het niet die, waarmee dr. Kuy-
per het heilige weet dienstbaar te
maken aan zijn wereldsche denkbeel
den, maar die, waarmee de linker par
tijen het heilige weten op te offeren
aan hun wereldsche denkbeelden; die,
waarmee zij God en Godsdienst weten te
weren uit alle vormen van het open
bare, maatschappelijke en sociale leven,
uit de school en, het onderwijs, uit de
ziel van het kind!
Dat zijn met recht „kronkelige kun
sten."
ALGEMEEN OVERZICHT.
De voor gister vastgestelde conferen
ties van patroons en het stakingscomité
met de ministers hebben voor de
Londeasche staking
geen verandering gebracht. Uit zichzelf
echter bloedt deze langzamerhand dood.
Over de conferentie wilden de pa
troons niets loslaten, doch Tillett, die,
nadat de besprekingen met de ministers
afgeloopen waren, een groep stakers in
Downingstreet toesprak, zeide o.a. het
volgende. Wij hebben de regeering ons
ultimatum medegedeeld.
Wij blijven staan op de oprichting
van een verzoeningsraad voor 'twerk
aan de Theems, welke uit vertegenwoor
digers van da werkgevers en van de
werknemers moet bestaan. De transport-
Onze partijformatie.
Overbekend, tot vervelens toe, is het
eeuwige uitzien der linkerzijde naar een
andere partijformatie, waarbij zij tot
haar eigen voordeel geen aaneenge
sloten rechterzijde meer tegenover zich
zal vinden. -
Nu, dat verlangen is menschel ijk.
Maar waarom werkt de linkerzijde die
andere partijformatie dan niet in de
hand, wat zij zoo prachtig kan doen
door definitieve beëindiging van den
schoolstrijd natuurlijk in onzen geest.
Ge moet echter de vrijzinnige pers
eens hooi en nu het rapport der Grond
wetscommissie heenstuurt naar het toch
zco gezonde systeembijzonder onder
wijs regel, openbaar dito aanvulling en
beide in ieder opzicht gelijk gerechtigd.
Alleen reeds bij het vooruitzicht, dat
de komende Grondwetsherziening zoo
iets zou kunnen voorbereiden, springt
de vrijzinnigheid uit haar vel en roept
zij angstig uit: Daar moeten we in '13
een stokje voor steken.
De heeren konden waarlijk niet beter
hun best doen voor het behoud der hui
dige partijformatie, want zonder deze
blijft de schoolstrijd onuitgevochten.
En beëindigd moet die strijd na
tuurlijk' in onzen geest.
Of de rechterzijde eigenlijk niet uit
zelfbehoud tegen die beëindiging moest
zijn
Wel neen.
De linkerzijde zal in haar anti-cleri
cale verhouding wel zorgen, dat er voor
een beginseltrouwe rechtsche coalitie be
staansreden te over blijft.
En zoo strijden we rechts even vast-
aaneengesloten als rustig voort
Kronkelige kunsten.
In verband niet bovenstaand artikel
„Spot en Hoon", wijzen wij er er hier
op, hoe de Kameroverzichtsohrijver van
het „Handelsblad' 'meent te kunnen
goedpraten, dat er in de Kamer werd
gelachen, toen de heer Duys een reeks
citaten uit dr. Kuyper's „Gemeene Gra
tie" voorlas. Men heeft, zoo zegt de schrij
ver, niet gelachen om het heilige, maar
omdr. Kuyper, namelijk „om de
k -om-kronkelige kunsten, waarmee de
heer Kuyper het tieijige vv$££ jtfóft W£tejl
wij het werk te hervatten, totdat de ont
slagen arbeiders weer in dienst geno
men zullen zijn.
Intusschen wint in patroonjskringem de
opvatting veld, dat de staking in het
havenbedrijf binnenkort een einde za]
nemen, want gestadig wordt in de dok
ken het werk op .groote schaal hervat
Het Londensche havenbestuur nam vaiv-
daag weer vele havenarbeiders aan, voor
het grootste gedeelte nietaaiigeslotenen.
Toch heeft gisteravond het nationale;
verbond van transportarbeiders een ver
gadering gehouden, waarin besloten is
de algemeene staking uit te roepen, als
niet de verzoeningsraad, zooals zij die
wenschen, tot stand komt.
De laatste telegrammen melden nog
niet veel verandering in de
onlusten in België
Het ergst zijn deze geweest te Luik,
waar de burgemeester tot nader order
alle samenscholingen heeft verboden.
Over het eerste treffen nog de volgen
de bijzonderheden. De politie en de
burgenvacht die de menigte in de buurt
van de Place Lambert, Place Verte en
de Markt tot doorloop en trachtten te
bewegen, werden met een regen van
steenen ontvangen- De bereden gendar
mes door den burgemeester ontboden,
drongen de menigte met de sabel in de
vuist terug. Toen geraakte de vóór het
Volkshuis opgehoopte menigte in woe
de. Zij stortte zich op; het St. Lambert-
plein, schietend met revolvers en alles
neertrappend, dat in den weg khvam,
Het oproer nam steeds toe, de oproer
makers braken banken en tafels, gooi
den alle groote winkelruiten van de
winkels op de Place Verte in; voortdu
rend vielen er schoten. De bereden ger-
darmen kwamen nu tusschenbeide en be
zetten Place Verte. Zij werden echter met
revolver beschotende schoten kwamen
uit het Volkshuis. Én toen Breeft de aan
voerder der gendarmen het bevel ge
geven er maar op los te schieten. De
gendarmen schoten op de betoogers, die
in het gebouw den wijk namen. Minuten
lang duurde het vuren. De gendarmen
lossen 250 schote" op de oproerlingen,
waarvan er 100 1T1 het inwendige van
het Volkshuis gemikt waren. Het was
een afschuwelijk tooneel. In het kof
fiehuis van het Volkshuis lagen drie
mannen in een, plas bloed. Een onder
werd zieltogend weggedragen. Er zijn
ongeveer 20 gewonden. Buiten het ge
bouw staan de gendarmen met de wa
pens in de hana gereed en bewaken, het
Volkshuis. Alle straten zijn afgezet
Gisteravond zijn nieuwe relletjes voor
gekomen, waarbij opnieuw van vuurwa
pens werd gebruik gemaakt. In .Gent
hadden eveneens botsingen, tusschen de
rustverstoorders en de politie plaats.
JÊers.Qhilijnde individuen rukten 'tras
terwerk om de boomen op de groente
markt af en begonnen er mede naar de
politie te gooien. Er hadden verschei
dene arrestaties plaats, in de rue de
Fiandre verbrijzelden 200 manifestanten
de glazen der straatlantarens en de rui
ten van verscheidene magazijnen. De be
reden gendarmerie voerde charges uit
en verstrooide de manifestanten. Ver
scheidene personen werden gewond. Bij
verschillende kloosters werden honder
den glazen ingeworpen.
In Charleroi werden met allerlei voor
werpen de ruiten van gebouwen aan ver
schillende Katholieke instellingen behoo-
rende, ingegooid en oj> de burgerwacht
geworpen. De majoor van de burger
wacht werd ernstig aan den hals ge
kwetst, twee schutters liepen eveneens
verwondingen op. De arbeid is geheel
(onderbroken op de glasblazerijen, ge
deeltelijk in de metaalfabrieken. In de
kolenmijnen is de staking zeer bedui
dend. In de omstreken is het onder de
arbeiders sterk aan 't gisten.
In de Borinage hebben 2000 mijnwer
kers den arbeid neergelegd. In T steen-
kolenbekken van Seraing zijn 1280 sta
kers.
De pers
ter rechterzijde uit zich in één jubel
Als de oorzaken die tot de nederlaag
der cartelles geleid hebben, noemt het
Hbi. v. Antw. vooreerst de vorrning van
het cartel zelf, waardoor de* liberalen
zich aan de genade der socialisten over
gaven.
En van den anderen, kant, voegt het
hM,-. béAsU
de missionarissen, de kloosters en ovh
godsdienst den waig van de deftige be
volking van België opgewekt.
Die waig heeft zich uitgedrukt in een
reusachtige aanwinst van Kath. stem
men er is geen enkel arrondissement
of die aanwinst is te tellen bij duizen
den. 1
Het Brusselsche N. v. d. D. stelt de
bijzondere beteeken is van de groote
overwinning nog eens nadrukkelijk vast
„Dezen keer, schrijft het blad, is de
overwinning nog grootscher, daar wij
niet alleen te strijden hadden tegen de
hatelijke Logekliek, maar insgelijks te
gen de revolutionaire partij der Com
mune, die eene helsche samenzwering-
gesmeed hadden en haar uiterste krach
ten inspanden om het katholiek ministe
rie omver te werpen, ons aan het .juk der
Loge te verslaven en onze kindeben, on
ze lievelingen, ten prooi te werpen aan
het goddeloos onderwijs, om ons land
in denzelfden afgrond te doen vallen,
waarin Frankrijk en Portugal verzonken
liggen.
„God zij dank! De vrijheidslievende
geest der Belgen, hun diepe godsdienst
zin, hunne verknochtheid aan de groo
te grondbeginselen van godsdienst, fa
milie, eigendom en vaderland, heeft nog
maals gezegepraald, en de partij van rust
en vrede, van voorspoed en vooruitgang,
die reeds 2S jaren het land met zulk een
wijs beleid en goeden uitslag bestiert,
aan het bewind bevestigd."
De liberale bladen echter, ofschoon
ze het niet allen ronduit willen beken,-
nen, Zijn gedwongen de beteekenis van
hun geleden nederlaag te erkennen. De
„Indépendence" zegt o.m.„Men moet
den moed hebben, de zaken te zien zoo
als zij zijn en niet trachten zich illussies
te vormen, of zich te laten misleiden
door woordenspel of gegoochel met ge
tallen wij hebben een zware nederlaag
g.eleden.
„De Katholieke partij had in het par
lement slechts zes stemmen meerderheid.
Bij iedere verkiezing hadden wij haar
kleiner gemaakt, teruggedrongen, ver
lamd, en ziedaar, met één slag, is de
meerderheid tot achttien stemmen ge
stegen. Wij zijn dus in één woord te
ruggekeerd tot den toestand van 1900.
„Eén enkele stemming is voldoende
geweest om ons de vruchten van twaalf
jaren werken en strijden te doen ver
liezen
Natuurlijk uiten de meeste liberale
bladen hun verstoordheid tegen de so
cialisten, die hun meeste zetels afkaap
ten. Maar dat hadden de heeren eerder
moeten bedenken.
De Hengaarsche Kamer
heeft weer eens stormachtige tooneelen
getoond bij het behandelen der leger-
„welten. J.oen president Iisz,a, de zitting
opende, verlangden verscheidene leden
van de oppositie het woord over het regie-,
ment van orde, wat de president wei
gerde. Er ontstond een geweldig lawaai.
Daarop werd een voorstel ingediend voor
een geheime zitting. Als de president ook
dit weigert, wordt het lawaai nog grooter.
De leden van de oppositie springen op
hun banken, schreeuwen, slaan niet de
vuisten op de lessenaars en schelden den
president u,t, die talrijke afgevaardigden
tot de orde roept en hen ten slotte naar
de immuniteitscommissie verwijst. Het
lawaai groeit nog voortdurend aan. Graaf
Tisza waarschuwt de afgevaardigden, dat
zij het land naar den afgrond leiden. Een
hevig gescheld is het antwoord. Ondanks
al dit lawaai, laat nu graaf Tisza over de
verschillende onderwerpen stemmen. Ver
volgens schorst hij de zitting. Tijdens de
schorsing van de zitting werden, nadat
graaf Tisza driemaal tevergeefs getracht
had zijn ambt als president uit te oefenen.
60 politieagenten de zaal binnengelaten,
die met gejouw ontvangen werden. De
agenten zetten 21 afgevaardigden buiten
de zaal, onder wie de partijleiders Justh
en Kossuth. De afgevaardigde Justh Jr.
bood weerstand en sloeg de agenten met
zijn vuisten. De afgevaardigden van de
oppositie juichten hem toe. Na de uitzet
ting nam Tisza zijn plaats als voorzitter
weer in. De opposite begon opnieuw
lawaai te maken, waarna de zitting nog
maals geschorst werd.
In den namiddag verhinderde de op
positie door haar lawaai de beraadslaging.
Nadat de zitting driemaal onderbroken
was, werden 41 afgevaardigden, met in-
begrip van alle partijleiders, Appo.iyi u:t-
r-rwïtrWH i\a
zitting vrijwillig. Tisza rechtvaardigde zijn
optreden. Intusschen werden de leger-
voorstellen in eerste, tweede en derde
lezing aangenomen. De stad is door mili
tairen bezet, doch rustig.
GEMENGD.
De „Globe" heeft Maandag in een
hoofdartikel gezegd, dat het Duitsche
eskader in Amerika met meer dan
ambtelijke hartelijkheid ontvangen is. In
Duitschland zien de Amerikanen een
land, dat een kostbaar deel heeft geleverd
van de Amerikaansche natie en het meest
vooruitstrevende land van Europa. Het
zou voor de Vereenigde Staten nuttig
zijn te overwegen in welke opzichten
en door welke oorzaken Duitschland hen
vooruit is.
De Chineesche regeering heeft van
een geoloog ervaren, dat hij in het gebied
van den Arauco nieuwe kol en be el
ding en heeft ontdekt. De regeering zal
boringen laten doen.
Het Amerikaansche ministerie van
oorlog is gemachtigd, aan de regeering
van Cub a, op haar verzoek, 5000 ge
weren en een millioen patronen te geven,
om vrijwilligers mee te wapenen.
Een groote brand brak gister
ochtend om 9 uur in de Kabasakal-wijk
in Stamboel uit. Een hevige wind
wakkerde de vlammen aan, die zich ver
breidden langs de zee van Marmora in
westelijke richting. Twaalf huizen werden
verwoest en ettelijke honderden houten
huizen in de asch gelegd. Er zijn twee
dooden en verscheidene gewonden. Dei
verliezen worden op 5 millioen geraamd.
Verscheidene werklieden zijr. in hechteni9
genomen, daar men vermoedt, dat da
brand gesticht is.
Om 11.50 gisteravond was men den
brand meester, die naar schatting 1500--
2000 huizen in de asch heeft gelegd.
Hofbericht.
Het vertrek van de Koninklijke fa
milie naar Dobbin is bepaald op heden
avond half 7. De re'is gaat via Rheine-
Hamburg. i
Rapporteurs Tweede Kamer.
De afdeelingen der Tweede Kameï
hebben benoemd tot rapporteurs over da
wetsontwerpen: tot wederopenstelling
van de gelegenheid tot inwisseling vani
muntbiljetten tot wijziging der wet hou
dende bepalingen omtrent de uitgifte
schatkistbiljetten; tot aanwijzing van
's Rijks munt als Staatsbedrijf, en tot
toekenning van rentelooze voorschotten
van spoorwegen, de heeren De Monté
VerLoren, Verheij, van Hamel, Fruitier,
en Elanden over de wetsontwerpen!
tot goedkeuring van de verdragen ts
