Ingezonden Mededeelingen.
Een Martelaar.
|Tweède Blad, behoorende
bij DeLeidsche Courant van
Woensdag 15 Mei no. 791.
De Hazerswoudsche
Raadhuis-quaestie.
Sinds eenigen tijd zijn de gemoederen
Jn de anders zoo rustige gemeente Ha
zerswoude in beroering gebracht door,
ivvat men zoui kunnen noemen „de Raad-
fhuisquaestie."
Hazerswoude js een uitgestrekte plat
telandsgemeente met twee groote dee-
len: het Dorp en den Rijndijk.
Geen van beiden ontloopen elkaar veel
Jn belangrijkheid. Mag het dorp er groot
.Op gaan het 3/5 deel van het gezamen
lijk inwonerstal te bezitten, de Rijndijk
brengt met de resteerende 2/5 de helft
Jn den hoofdelijken omslag op.
Nu bestaat er dikwijls tusschen ver
schillende dorpsdeelen naijver, maar voor
Zooverre wij hebben kunnen nagaan js
|dit te Hazerswoude nimmer hei geval
geweest. Men heeft daar steeds gestreefd
naar samenwerking, omdat men begreep
dat alleen door onderlinge harmonie de
belangen der geheele gemeente te dienen
jwaren.
Kleingeestige buurtpoliüek, zooals men
soms in andere gemeenteraden kan con-
stateeren, heeft nimmer de Hazerswoud
sche vroedschap gevoerd. Loyaal hebben
jde Rijndijkers meegewerkt aan maatre
gelen, die meer bijzonder het Dorp ten
goede kwamen, en van hun kant toon
den de raadsleden uit het dorpsgedeelte
zich gaarne geneigd alles te steunen, wat
de ontwikkeling van den Rijndijk kon be
vorderen.
'n Oogenblik dreigde deze goede ver
standhouding te worden verstoord door
leen betrekkelijk geringe oorzaak.
De ruimte ter secretarie was niet meer
voldoende; men moest naar vergrooting
omzien en vandaar, dat B. en W. een
voorstel deden om de voormalige open
bare school aan den Rijndijk te bestem
men voor secretarie.
Hadden B. en W. het hierbij gelaten,
dan zou hoogstwaarschijnlijk het voor
stel met algemeene instemming zijn ont
vangen. Maar op het plan tot verbou
wing was een zaal geprojecteerd, die
zoo noodig tijdelijk voor raadszaal zou
dienst doen.
„De raadszaal uit het Dorp'-' is ech
ter een schrikbeeld voor alle bewoners
van het dorpsgedeelte, en aan de tot
standkoming van een raadsbesluit, dat
de mogelijkheid daartoe opende, wilden
zij absoluut niets weten. Zelfs gingen er
STeinmcu op <-J7TT1 1
te vereenigen door een nieuw raadhuis
in het Dorp te bouwen.
Zooals het meer bij zulke dorpsquaes-
ties gaat, werd een bezadigd en kalm
oordeel over deze zaak door opwarmend
geschrijf en gepraat belemmerd.
En tochgoed beschouwd, was er
niemand in den Raad, die den bestaan-
den toestand wilde veranderen. Men wil
de* volkomen eerbiedigen wat uit de tra
ditie was gegroeid en door het verloop
der ti'den was gesanctioneerd. Men wil
de het Raadhuis in het Dorp en de secre
tarie aan den Rijndijk laten.
Maar op de vorige raadsvergadering
beeft men elkander niet begrepen en ook
niet vertrouwd en zoodoende viel een be
slissing, die wij zijn er van overtuigd
e- later zal worden betreurd.
De verwerping van het voorstel van B.
len W., die de secretarie naar het leeg
staande schoolgebouw wilden overbren
gen, getuigt niet van een juist inzicht.
■De oplossing van B. en W. leek ons de
incest acceptabele omdat vaststond dat
niemand de Raadszaal naar den Rijndijk
wilde verplaatsen.
De Raad had het echter verworpen
en men stond dus voor de vraag: wat nu?
Een commissie heeft het ei van Colum
bus gevonden en wel op een zoodanige
Wijze dat alle partijen bevredigt zijn.
Men zal wat verbouwen aan de bestaan
de secretarie; de secretaris krijgt de
schoolwoning en de veldwachter de secre
tariswoning en overigens blijft alles bij
het oude.
De vrede is hiermede hersteld en daar
om verdient de commissie inderdaad hul
de voor haar arbeid. De partijen zijn bij
elkaar gebracht en de gemoederen ge
kalmeerd.
Wij zouden de commissie dus een „vre-
des-commissie" kunnen noemen, omdat
zij er in slaagde een voorstel te ontwer
pen, dat dankbaar werd aangegrepen om
uit de ongelegenheid te geraken.
Een geheel andere zaak is evenwel, of
het gisteren genomen raadsbesluit een
kloeke beslissing is? Deze vraag aarze
len wij niet ontkennend te beantwoorden.
De Raad heeft de quaestie waarom het
ging, niet aangedurfd. Hij is gezwicht
voor de gevoerde agitatie en heeft daar
om de zaak niet opgelost maar haar ont
loopen.
Het voorstel was 'n lapmiddel, zooals
de heer Straathof terecht zeide.
Ter wille van dit lapmiddel een som van
f 1500 te voteeren plus de onderhouds
kosten, die de min of meer bouwvallige
woning van den secretaris zal meebren
gen, een onpractischen toestand te schep
pen door scheiding van secretarie en se
cretariswoning, een goede bergplaats
voor de archieven te blijven missen en
dat alles omdat een onredelijke agitatie
is gevoerd buiten den Raadzie, dat
is verre van een flink doortastend optre
den.
De zucht naar vrede en de vrees de ge-
ineentenaren te ontstemmen, heeft tot dit
halfslachtig optreden geleid.
Zeker, wij erkennen dat ook andere
motieven tot de genomen beslissing heb
ben meegewerkt. De heer Straathof haal
de een oude geschiedenis op van de Ha
zerswoudsche droogmakerij, waarbij vol
gens zijn beweren niet volgens de rege
len van recht en billijkheid js gehandeld
en ongetwijfeld is het met zulke ervaring
voor oogen den dorpsbewoners niet kwa
lijk te nemen dat zij eenige gereserveerd
heid betrachten.
De heer Korteweg voerde eeii ander
argument aan, waarmede hij uitdrukte,
wat nog in het hart der liberale raadsle
den leeft: de hoop nl., dat het oude
schoolgebouw weer aan zijn oorspron
kelijke bestemming zou worden terugge
geven. Hij begreep, dat voor een verwe
zenlijking van dit ideaal de verplaatsing
der secretarie een groote belemmering
zou zijn.
Doch dit alles bewijst slechts, hoe ver
troebeld de beslissing werd.
Over de persoonlijke debatten tusschen
den burgemeester en een der raadsle
den, zwijgen wij liever. Zij zijn in deze
quaestie niet het minst onaangename on
derdeel geweest. Veel scherpe woorden
waren wellicht vermeden, als beiden ge-
|llirio™ènP,CTVnv«i;"daf"ói;êr""deze
harde woorden niet meer mag worden
nagepleit. Als de hoofden verhit zijn, zegt
men zoo spoedig iets meer dan in ande
re omstandigheden.
En waar nu de groote en eenige be^
teekenis van het genomen besluit js, dat
de vrede er door hersteld js, daar moet
ieder het zich' tot een plicht rekenen,
dien vrede verder te bewaren, opdat de
goede, verstandhouding tusschen de raads
leden onderling en tusschen de raads
leden en den burgemeester blijve bestaan.
Het leed, in den strijd doorstaan, moet
bij het sluiten van den vrede vergeten
zijn.
Ieder zal begrijpen wat wij hiermede
bedoelen.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
De Bakkerswet afgehandeld.
De Kamer heeft zich gisteren met be
kwamen spoed door een aantal artikelen
van de Bakkerswet heengeslagen, ver
schillende belangrijke beslissingen nog
genomen en ten slotte de behandeling
van de wet ten einde gebracht.
Na Pinksteren komt de eindstemming.
Dan zal blijken, of het gewijzigd ontwerp
een meerderheid in de Kamer zal halen.
De kans daarop is niet gering, al zal
het meerendeel der linkerzijde alsmede
enkele leden der Christ-hist. fractie en
^enrtemmen? Van rech^s waarschijnlijk
Eenmaal door de Tweede If™.
deed, dan is d e n'achTr"
38Dteegee„Ve32besS/e"den
hemmen in de wet o-e
schillend a* M.inister 'Talma door ver
schillende wijzigingen aan de geopperde
bezwaren was tegemoetgekomen P Deze
omdT T ind"daad verbetering»
ornaat zij eenerzijds meer zekerheid
Eru Z Tta"t WOrdt Ahapen
de^e^a»^,^^^
jaar wordt verleend, doei, deVozende
BliiH V°°r 1iet 'anffer da" driejaren
r el e HnTh de "«'""''der i d e n
regel met hulp van eén of meer anderen
bakkersnachtarbeid verricht, dan kan in
trokken6 ™d» 4"
seh^ATIiage" Van 'een vergunning ge-
schiedt bij den burgemeester Deze aan
wo?det ,rï gepubliceerd worden; ér"
wordt een termijn gesteld voor het in
dienen van bezwaren; de „bakkerscom
missie moet worden gehoord en eerst
daarna valt de beslissing, die ook genu
staat W°rdt e" waarteSe" beroep open-
linl1 Ld kVee?. wel wat omslachtige rege-
bng, doch zij biedt - en dit wal bi?de
vidrt J'J redactie "iet het geval
voldoende waarborgen, dat met aller
/ekeni"g wordt gehouden
Minder tegenstand ondervond de rege
ling van den arbeidsduur. Zooals la
vroeger al hebben uiteengezet heeft de
Minister een stelsel uitgedachl, dal het
bedrijf zooveel mogelijk vrijlaat en toch
voor de gezellen den normalen arbeids
duur van 10 uur instelt. In ons vers t
vindt men trouwens de artikelen in ex?
tenstf weergegeven.
De socialisten waren echter met de
tevrld0érnz,''egeling °udergewoonte niet
tevreden, zij gIng niet ver venoeg en
ten Mrdei' s"ekkende amende™,-
van «hter „iets
-«v. socialistische voorstellen
verworpen.
Minister Talma kreeg ook zijn zin bij
een onverwachts ingediend amendement-
Thomson. De liberalen wilden nl. een
artikel in de wet inlasschen om nacht-
arbetd toe te staan als het drieploegen-
f,1 1 iee" w°rdt ingevoerd. Dit
voorstel komt feitelijk terug op de ge-
ü.m'etl* ceSllSf'ng' aanSaa"de het amen-
dement-Snoeck Henkemans.
Wij kunnen ons niet goed den gedach-
tengang van de voorstellers indenken 1
Zoo n eenzijdige bevoordeeling van het
£1 ™o'n,"bsolute vernietiging
van het klen,bedrijf... -tntoesl niet%g
gelijk zijn, dat in de Kamer zoo iets
werd voorgesteld. De heer Snoeck Hen
kemans poogde heel inconsequent door
een sub-amendeinent nog iets voor het
kleinbedrijf te doen, inaar zijn, zoowei
als s lieeren Thomsons amendement wer
den met groote steminenmecrderheid ver
worpen.
De heer Treub kwam in den laten na
middag nog aan het woord tot het houden
h e Ie i h'^ "w/ff6 P over het spoorweg-
w'i konien ur Vrijdag op terug
Gemeenteraad van Noordwijk.
Voorzitter: jhr. W. C. van P,anhuijs,
burgemeester. Aanwezig 12 leden. Af
wezig de heer C. W. Alkemade.
De Voorzitter opent de vergade
ring. De notulen der vorige vergadering
2706
die ter visie hebben gelegen, worden on
veranderd goedgekeurd.
Ingekomen zijn de volgende stukken:
Verslag over de volkshuisvesting in
1911, uitgebracht ingevolge art. 52 der
Woningwet en verslag over de toe
stand der gemeente over 1911.
Zullen ter visie worden gelegd.
Procesverbaal van kasopname bij den
gemeente-ontvanger. Het saldo in kas
bedroeg f 8649,82i/2.
Rekening der gezondheidscommissie
zetelend te Katwijk. Het batig saldo be-
Arr&v
Rapport der Spaarbank over het jaar
1911. De Commssiie wordt dank ge
zegd voor de moeite die zij heeft gehad
om de rekening en verdere bescheiden
na te zien.
Tot Commissaris van de Spaarbank te
Noordwijk en omstreken wordt herbe
noemd de heer C. M. v. d. Lee.
Voorgelezen wordt het verslag over den
toestand der gasfabriek in 1911. Er wordt
o.a. in gemeld, dat de gasfabriek geen
bemerkenswaard nadeel van de electri-
sche stroomlevering ondervond.
Goedgekeurd wordt de Winst- en Ver
liesrekening der gasfabriek over 1911,
met een winstcijfer van f 9147.971/2-
Van dit bedrag zal f 4500 in de ge
meentekas worden gestort, terwijl het
restant ad f4647.97i/2 bestemd is ter
versterking van het afschrijvingsfonds.
Bij de commissie van bijstand is de
vraag besproken of het betrekkelijke!
groote winstcijfer aanleiding zou dienen
te geven tot vermindering van de gas-
prijzen. Met het oog op verschillende
omstandigheden o.m. verhooging van de
steenkolenprijzen, welke bij de beant
woording dezer vraag dienen in aanmer
king genomen te worden, vindt de com
missie evenwel nog geen aanleiding om
tot prijsvermindering over te gaan.
Vervolgens worden de rekeningen over
1911 van de gasthuizen te Noordwijk-
Binnen, sluitend met een batig saldo van
f475,76i/2 en te Noordwijk a. Zee slui
tend met een batig saldo van f 929,82i/2.
Den gasthuismeesters wordt dank ge-
bracht voor hun beiheer.
De verordening van den Burg. Stand
wordt gewijzigd in verband met de aan
stelling van een 4den ambtenaar van denj
Burg. Stand, uitsluitend belast met het
aflezen van de huwelijksaankondigingen
en het overbrengen van stukken betref
fende den Burg. Stand naar den griffier*
Deze opname in de verordening is
noodig in verband met een arrest van
den Hoogen Raad.
Tot 4en Ambtenaar wordt benoemd
de^hppï- JA HVermeulen, eemaente-
bank is m,'T"!^'iS^^¥êrR«'ement
voopgestfiM vairart. 12, beoogend dat
de winstDbveii 5 pCt. niet meer pond-
pondsgewijze z&l worden verdeeld on
der de betrokkenen, maar cvnder 4 alhier
bestaande vereenigingen van ziekenzorg
en wijkverpleging. Deze regeling zal
reeds gelden voor de winstverdeoling,
voor 1911. De wijziging wordt zonder
hoofd, stemm. goedgekeurd. De Vo o r z i t-
ter brengt hulde aan Commissarissen,
die dit voorstel hebben gedaan. De heer
de Groot dankt voor de genomen be
slissingen en huldigt den Voorzitter voor
hulp en aanmoediging bij het nemen van'
dit besluit. Spr. wijst op het groote
voordeel, dat de vereenigingen van deze
wijziging zullen hebben en hoopt dat de
spaarbank tot nog hooger bloei zal ko
men. (Applaus.)
Een regeling van uitgaven betreffende!
den dienst 1912 en 1911, genomen ter
uitvoering van vroeger genomen raads
besluiten, wordt goedgekeurd.
In verband hiermede o.a. waren"
gelden aangevraagd voor meerdere uit
gaven van het schoolfeest wenscht
de heer Kervel een andere regeling
van dit feest, in dien zin nl. dat gelden
worden uitgetrokken volgens het aantal
kinderen op iedere school. Dit zal voor
de Commissie ook aangenamer zijn en'
bovendien moet er verband bestaan tus
schen het aantal kinderen en het toe
gestane bedrag. De Voorzitter be-
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCH.)
27)-
Ging de geesel opnieuw de bevolking
van Bohemen teisteren?
Was een enkel geval dier vreeselijke
ziekte in staat zoo'n algemeenen schrik
te verspreiden.
Praag had pas zoo wreed geleden dat
men tot op zekere hoogte de gramschap
en de wreedheid der ongelukkigen kon
begrijpen, die elke gemeenschap tus
schen hen en de door de pest besmetten
iwilden beletten.
De volksbewegingen, goede of slechte
breiden zich snel uit. De opgezweep
te hartstochten van liefde en haat be-
heerschen het verstand en nemen in he
vigheid en algemeenheid toe, evenals
[een snel uitslaande brand, welke op zijn
i\veg nieuw voedsel aantreft.
Het woord van den. man, die geroe
pen had: Metselen wij de deur dicht,
vond een vreeselijken weerklank. Ineen
oogenblik en als bij tooverslag had men
)a,arde en kalk bij de hand en binnen een
kwartier was het huis werkelijk in een
graf veranderd.
Op den toestand van hevige wanhoop
welke het hart van het meisje verscheur
de, volgde een diepe verslagenheid.
Nu zij zag dat zij van de razende me
nigte op geen medelijden kon hopen,
maakte een soort van onverschilligheid
zich van haar meester. De gevoelloos
heid drukte met loodzware hand op de
beklagenswaardige neder, want de hevi
ge strijd, welke zich nog zooeven naar
buiten openbaarde, werd een inwendige
kamp, zoo vreeselijk, zoo vol wee en
angst, dat de naamlooze smarten zich
van alle zijden met gelijke krachten sa
menpersten om het afgepijnigde hart.
Gedachten zij had ze niet, alleen mar
telende gewaarwordingen, opgewekt bij
het zien opboawen van het graf, waarin
men haar met het lijk harer moeder ging
opsluiten.
Dit schouwspel zou misschien in staat
geweest zijn om het meest versteende
hart te treffen.
Mauper bleef onbewogen, al hield zijn
geest zich ook geheel bezig met het treur
spel, dat onder zijn oogen werd afge
speeld. Hij vroeg zich alleen af, hoeveel
hem die tragedie kon opbrengen waar
toe de persoon, die hier de hoofddol
speelde, hem zou kunpen. dienen. En op
die vragen, welke hij zich stelde, rijpte
het heisdie plan, in den geest van den
den ellendigen Hatto gevormd.
Een arm, onschuldig meisje, tot een
gruwelijke straf veroordeeld door een
menigte, wreeder dan de wilde dieren
in een beestenspel... een nieuw geval
van zwarte pest, nu de herinneringen'
aan dien geesel nauwelijks zijn uitge-
wischt... hier is een heldendaad te ver
richten, een vreeselijk gevaar te trot-
seeren... ziedaar, voorwaarden genoeg.
Ja, maar zoo zij alleen komt... Zij zal
niet durven...En dan, men kan het toeval
helpen... Morgen feest bij de monniken,
dienst, muziekEen kind dringe door
de menigte, werpe zich aan de voeten
der keizerin om haar te verhalen, wat
er in het midden der voorstad plaats
heeft, en de koningin is getroffen, over
wonnen en bereid... Satan zal de rest
doen.
Toen het gepeupel de gevangenis van
Juliette gesloten had, verwijderde het
zich snel, zooals de toeschouwers doen,
na de voltrekking, van een bloedig von
nis. Velen sidderden, nu zij eenigszinls'
kalmer geworden, de herinnering aan dat
bleeke, levend begraven meisje onmo
gelijk uit hun geest konden verbannen.
.De meesten nochtans wetden voortge-
dreven dopr een groote, vrees vopf de
pest en de zucht tot zelfbehoud bracht
hen er toe met spoed al de toenmaals J
gebruikelijke middelen tot wering der
ziekte aan te wenden, o.a. sterk rieken
de stoffen, geurige kruiden, en het bran
den van takkenbossen voor hun huizen.
Ook Mauper was de menigte gevolgd
doch nauwelijks was de straat weder
eenzaam en verlaten, of hij keerde op
zijn schreden terug en bemerkte Juliette
onbeweeglijk en in denzelfden toestand.
Nog onderscheidde hij in een hoek bij
de deur een klein, ineengedrongen we
zen, dat weende.
.Wie zijt gij vroeg Mauper.
De vriendin van Juliette welke men
gaat dooden.
Gij bemint haar dan wel?
Ja.
Waarom
Omdat zij mij bemint.
,En zoudt gij haar willen bevrijden?
Zie, sprak het kind, mijn vingers bloe
den reeds, ik breek mijn nagels tegen
den steen.
Dat is ook de weg niet om Juliette
te redden. i
Wat moet ik dan doen
Kent ge de koningin?
De koningin, herhaalde 't kind, neen.
Zoudt gij met haar durven spreken?
Ik, ,o neen, nooit
Zelfs niet, als gij daardoor uw vrien
din, die van honger zal sterven, het le
ven kondet redden?
O, voor haar.
Gij zult alles durven.
Ik zal het beproeven, wat moet ik
doen I
Gij kent de kloosterkerk?
Men gaf mij dikwijls aan het klooster
een aalmoes.
Gij gaat morgenochtend zeer vroeg naar
de kerk en wacht onder het portaal.
Ik zal gaan.
De klokken zullen Iqiden de priesters
zich naar de sacristy begeven. Dan zult
gij een schoon gekleede dame zien., die
met milde hand door de rijen der armen
gaat en vervolgens met haar stoet plaats
neemt op de prachtig fluweelen zetels.
Gij zegt noch vraagt iets. Maar is dö
dienst geëindigd en verschijnt de dame
onder het portaal, dan werpt gij u aani
haar voeten en henliaalt met samenge
voegde handen: Gerechtigheid en me
delijden
Gerechtigheid en medelijden, sprak Mi
kind.
(Wprdt vervolgd.)'
