Een Martelaar.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
tweede Blad, behoorende
Ibij DeLeidsche Courant van
Woensdag 8 Mei no. 785.
KAMEROVERZICHT.
tweede kamer.
Het Pantserschip verworpen. Weer een
regeling van werkzaamheden. De
Bakkerswet en Ziekteverzekering.
Het Pantserschip is verworpen.
Circa 4 uur viel in de Kamer de be
slissing, waardoor aan het ministerieele
.leven van Minister Wentholt een einde
is gemaakt.
Zoo gaat dan deze bewindsman heen,
(wien vanaf 5 Augustus 1907, eerst in
'het kabinet de Meester, later in het Mi
nisterie Heemskerk de portefeuille van
jJJVlarine was toevertrouwd.
Of wi? deze beslissing betreuren?
Niet op politieke, doch op
zuiver technische gronden heeft een
deel der rechterzijde geweigerd den Mi
nister van Marine te volgen, zoodat hier
door niet het defensie-beleid van het Mi
nisterie is afgekeurd, maar wel een af
zonderlijke daad van Minister Wentholt.
•Dat deze keengSat, ligt voor de hand,
ïiu hij zich in een belangrijke zaak van
zijn beleid slechts door een kleine
minderheid in de Kamer ziet gesteund.
Dit neemt nieta weg, dat de val van
iWentholt een eervolle is. Hij heeft zijn
overtuiging niet opgeofferd, doch tot het
laatste oogenblik vastgehouden aan dat
gene, wat hij in verband met 's lands
financiën en met het oog op de om
standigheden voor de Marine nuttig en
gewenscht oordeelde.
Berustte het meeningsverschil tusschen
Minister en Rechterzijde op zuiver tech
nische gronden, wij betwijfelen sterk of
alle leden van "de linkerzijde zich bij het
jiitbrengen van hun stem door techni
sche overwegingen hebben laten leiden.
Niet één van links heeft voor het schip
gestemd en onwillekeurig versterkt dit het
■vermoeden van politieke oppositie, vooral
als men denkt aan de onbillijke bejege
ningen, waaraan de heer Wentholt van
den kant van links steeds heeft bloot
gestaan.
Het afstemmen van het pantserschip
heeft tengevolge, dat er meer tijd be
schikbaar komt voor de- beraadslaging
over de Bakkerswet. Want door den val
,,van Minister Wentholt komt er natuur
lijk niets van de bespreking over het
'Marinepersoneel, die na het schip aan de
orde zou komen, en is de Kamer heden
morgen begonnen aan artikel 1 der Bak
kerswet.
Wij bewonderen den moed van Mir
nister Talma, dat hij zich bereid heeft ver
klaard de zware verdediging der Bak
kerswet op zich te nemen met de weten
schap, dat hem direct daarop een nog
,veel zwaarder en inspannender arbeid,
de Ziekteverzekering, wacht, waarbij aan
;ide hand van nota's van de heeren Loh-
man en van Idsinga, het beginsel van
.verplichte verzekering zal worden be
sproken.
Vast staat nu, dat met de Ziekte
wet den 2 1 en Mei wordt begon
nen. De socialisten en liberalen hebben
iéen poging gedaan om dezen datum te
Verschuiven tot 28 Mei, liever nog tot
begin Juni, doch de Rechterzijde wei
gerde unaniem langer uitstel en wel door
'de schuld van de linkerzijde zelf.
De jieer Troelstra toch gaf in over
weging vóór het zomerreces de alge-
meene beschouwingen af te doen en pas
in October met de artikelen te beginnen.
|De heer Patijn zinspeelde hier ook op.
fflToen rechts in de gaten kreeg, dat het
links om niets anders te doen was dan
(om lijntrekkerij, dat de aangevoerde ar
gumenten gezocht waren en dat het
'slechts ging om tijd te winnen, ten-
ieinde de behandeling der wet niet te
"(doen afloopen, de heer Nolens zette
'Idit in een korte rede uiteen toen
hield rechts voet bij stuk.
De heer Troelstra heeft voorts een
mislukte poging gedaan zijn bekende
fj>e n si oen-motie aan de agenda toe te
frvoegen. Flij wilde haar behandelen tege
FEUILLETON.
t (NAAR HET DUITSCH.)
21)
I Ongetwijfeld zou Johanna een echt
genoot gewenscht hebben, die beter in
Men godsdienst onderwezen' was, wiens
^verleden niet verduisterd en bezoedeld
iivas door de ondeugddoch zij troostte
(Zich met de gedachte, dat zij dit boos,
Êziek en misdadig hart zou veranderen.
|Reeds zag zij met vreugde, hoe Wences
laus steeds voortschreed op den goeden
|weg, hoe zijn hart, begeerig naar gene
is1.1 heid, zich zonder nevengedachte over-
figaf, hoe daardoor het g<.v -el zijner plich
ten leverdiger werd. Behoeft het nog ge-
ffcegd, dat Johanna die heilzame verande
ringen van het hoogste gewicht achtte,
Slat zij zich hechtte aan het heil dezer
yriel. Zij beminde haar echtgenoot om het
fjgoede dat hij deed, alsook omdat zij in
Me toekomst hem als een edel en deugd
zaam man zag.
h"' Karei IV stierf.
(Wenceslaus betreurde zijn vader oprecht
(fel Z.'J Johanna s weldadigen in
lijk met de algemeene beschouwingen
der Ziektewet, welk denkbeeld het eerst
door den heer Patijn was geopperd.
Ook dit weigerde de rechterzijde. Eer
stens omdat de motie niet bij de Ziekte
wet hoort en vervolgens, omdat men in.
den laatsten tijd eenige ondervinding
heeft opgedaan hoe het gaat met behan
deling van moties. De Voorzitter herin
nerde in dit verband aan de salaris-moties
der onderwijzers, waarvan het heette, dat
zij maar één dag in beslag zouden nemen.
En hoeveel tijd is er niet mede verspild!...
■Wij gaan thans door de besluiten van
heden een drukke en moeilijke parlemen
taire periode in.
De Roomsche Middenstand.
Naar aanleiding van het bericht, dat
de afgevaardigden der diocesane Mid
denstandsbonden te Utrecht in vergade
ring bijeen zijn geweest, met het resul
taat, dat nu definitief een Nederland-
sche R. K. Middenstandsbond op fede
ratieven grondslag met Utrecht als zetel,
is opgericht en tot dezen Bond toe zijn
getreden de bisdommen Utrecht, Breda
en den Bosch, heeft de N. Haarl. Crt.
in scherpen toon een artikel geschreven,
waaraan wij het volgende ontleenen
„Het is bekend, dat de Haarlemsche
Diocesane R. K. Middenstandsvereeni-
ging, die van den beginne af streng zich
gehouden heeft aan de voorschriften der
Hoogwaardige Bisschoppen in zake ka
tholieke organisatie, alle moeite heeft ge
daan om tot een federatie van de Dioce
sane Bonden te komen.
Daarbij stelde zij echter streng het
katholieke karakter voorop.
En aan twee eischen hield Haarlem,
bij de besprekingen over de stichting
varr een Roomschen federatieven Bond,
onwrikbaar vastvooreerst aan de onver -
eenigbaarheid van het bestuurslidmaat
schap der katholieke federatie met de
waardigheid van bestuurder van een
„neutrale" bondsorganisatie (inderdaad
wel 't minste wat kon geëischt worden
en ten tweede aan de noodzakelijkheid
dat de R. K. Middenstandsbond te Haar
lem, waar de grootste, meest beteekenen-
de en talrijkste Diocesane organisatie ge
vestigd is, zijn zetel zou hebben.
De afgevaardigden van de vier be
staande Diocesane bonden hebben eeni
ge malen vergaderd, waarbij de Haarlem
sche Diocesane steeds het best vertegen
woordigd was, en in deze bijeenkomsten
werd de R. K. Middenstandsbond op fe-
deratieveu grondslag gesticht, werd
de hierboven eerstgenoemde eisch door
alle Diocesane bonden aanvaard, en
werd voorloopig goedgevonden dat de
Bond zijn zetel zou hebben in het Dio
cees, waaruit de voorzitter was gekozen,
wat natuurlijk de Haarlemsche orga
nisatie dadelijk ten plicht stelde, de voor
zittersplaats voor zich op te eischen."
„Maar" zoo zegt het blad verder
„Den Bosch konkelde, intrigeerde. En
de federatieve Bond, die was gesticht met
medewerking der Brabanters, werd door
dezeri zélf ondermijnd. Men keerde zich
allereerst tegen den persoon des hee
ren Verbeek, den president van den Haar
lemsche Bond, wien ten slotte namens
de drie Diocesane organisaties (want de
ze drie hadden te 's-Hertogenbosch, bui
ten Haarlem om, een geheime vergade
ring belegd, waarin men de Utrechtsche
afgevaardigden wist om te praten) de
notificatie werd thuisgestuurd, dat men
met hem niet wilde samenwerken.
Ofschoon overtuigd van zijn goed
recht, en daarin gesterkt door de hoogste
autoriteiten, verklaarde de heer Verbeek
daarop, wanneer zijn persoon het goe
de werken der federatie zou in den weg
staan, dadelijk zich te willen terugtrek
ken voor een ander persoon uit het Haar
lemsche Diocees, die hem als president
dan zou vervangen.
Maar.... het is nu gebleken dat die
persoonsbezwaren voorgewend waren
men wilde niet wat de Haarlemsche Dio
cesane, uit waarachtige overtuiging, uit
katholiek principe en onder zeer uitdruk
kelijke goedkeuring der Kerkelijke over
vloed, vestigde zijn gedachte zich niet
onmiddellijk op de erfenis van den Ger-
maanschen Rijksappel. Hij stortte wel
gemeende tranen, zoodat Johanna ver
plicht was, hem te troosten.
Hatto begon de rol van stomme, waar
toe men hem veroordeelde, te laten va
ren. Van lieverlede kwam hij uit de scha
duw, hetgeen niet naliet op Johanna een
pijnlijken indruk te maken, want hoe
hoog Wenceslaus Hatto's toewijding ook
roemde, zij vertrouwde dien hoveling
niet. Evenwel schortte de uitmuntende
vorstin haar oordeel over dien gunste
ling, op, ofschoon Hatto niet kon twij
felen, dat hij niets op den geest dier jon
ge vrouw zou vermogen.
Toch moest hij alle pogingen aanwen
den om Wenceslaus te heroveren. Daar
toe sprak hij hem over de jachtdoch de
koning haalde de schouders op. Toen
deelde hij wonderen mede over een te
houden tournooi, waarbij alle edelvrou-
wen en adellijke dochters van het Palati-
naat moesten tegenwoordig zijn. Wen
ceslaus glimlachte met een gevoel van
zelfzuchtig geluk. Eindelijk beproefde hij
den koning te doen bggrijpen, dat hij
vergat te toonen alieen te regeeren,
maar deze stelde zich tevreden met te
antwoorden„Men regeert beter met
twee."
De dag der verkiezing brak aan.
heid, meende te moeten eischen in deze
Roomsche federatie.
Op den brief, waarin de heer Verbeek
zichzelf terugtrok, werd niet eens ge
antwoord 1
En zóó zien we nu dat Utrecht, den
Bosch en Breda de grootste organisatie
yan Roomsche Middenstanders in den
lande hebben uitgestooten, en nu met
z'n drieën „bondje-spelen" gaan.
De handelwijze dergenen, die dit spel
letje hebben opgezet, is hiermede vol
doende gekenschetst
Het behoeft wel geen betoog, dat de
ze nieuwbakken „R. K. Middenstands
bond" een onding is, een doodgeboren
kindje.
Een katholieke federatie, die niet alle
diocesen omvat, is eenvoudig op den
duur onmogelijk, en dit heel zeker, wan
neer de voornaamste, de grootste en de
belangrijkste organisatie in den lande
wordt uitgestooten
De machinaties van de heeren, die dit
droeve spelletje gespeeld hebben, zullen
nog wel eens met documenten en bewij
zen worden aan de kaak gesteld, daar zijn
wij zeker van, doch dat is nu niet de
hoofdzaak.
Hoofdzaak is, dat een sterke vereeni-
ging van alle Roomsche Middenstan
ders in den lande, die op deze wijze te
genover de „neutralen" eenerzijds, maar
anderzijds ook ten opzichte van de regee
ring en de gouvernementeele midden
standsactie zelfstandig en sterk zou staan
door de Brabantsche leiders verijdeld is.
De ondervoorzitter van den „neutralen"
Middenstandsbond, die hoewel katho
liek, te Utrecht bij het Tariefwet-schan-
daal de katholieke afgevaardigden kalm
pjes liet uitlachen en de zijde koos des
heeren Meuwsen c.s., is nu zoowaar óók
hoofdbestuurder van dezen zoogenaam-
den Roomschen BondDit feit alleen
reeds teekent deji opzet en.... toont het
heele karakter aan van de nieuwe ver-
eeniging
Wij herhaleneen Roomsche Bond
die Haarlem uitsluit is een onding en
zal practisch niets kunnen en niets mo
gen uitrichten. Tot onzen spijt moeten
we hierbij mcdedeelen, dat de ZeerEerw.
Heer van Beurden te Heeswijk, met wien
wij indertijd over Roomsche Midden
standsactie in dit blad zoo uitvoerig heb
ben gepolemiseerd, zijn door ons zoo
gevaarlijk geachte principen nog niet
schijnt verloochend te hebben, en aan het
gevaarlijke en leelijke spelletje wat we
hierboven hebben gesignaleerd, mede-
doet
Internationaal woningcongres.
Sedert eenigen tijd is. de voorberei
ding ter hand genomen van het tiende
Internationaal Woningcongres, dat op uit-
uoodiging der Nederlandsche Regeering
hier te lande zal gehouden worden. Thans
is nader bepaald, dat het congres zal
bijeenkomen ia het Kurhaus te Scheve-
ningen en wel op 8 September 1913 en
volgende dagen. Waarschijnlijk zullen drie
dagen worden ingenomen door vergade
ringen en drie door bezoeken aan ver
schillende gedeelten van het land.
Z. K. ,H. Prins Hendri kder Neder
landen heeft, zooals reeds in de dag
bladen is vermeld, het beschermheer
schap van het congres welwillend aan
vaard.
In het eere-comité hebben zich o. a.
bereid verklaard zitting te nemen, als
voorzitter de Minister van Binnenland-
sche Zaken, als ondervoorzitters de Mi
nisters van Buitenlandsche Zaken, Jus
titie en Financiën.
N oo rdzeebad plaatsen
Gistermiddag is te Amsterdam eene
vergadering gehouden van afgevaardig
den van vereenigingen tot bevordering
van het vreemdelingenverkeer in Noord
zeebadplaatsen en andere belanghebben
den en belangstellenden, waarin besloten
is dit jaar tot het maken van een ge
meenschappelijke reclame over te gaan
in een achttal Duitsche en Oostenrijk-
sche bladen. 1
De gemeenschappelijke reclame zal
voor den komenden zomer gemaakt wor
Als keizer vap het heilige Roomsche
Rijk daalde Wenceslaus de treden van
den „Königstühl" af en richtte toen
haastig zijn schreden naar zijn paleis te
Aken, om aan de voeten van Johanna
den Gouden Rijksappel den scepter en
de Hand van het Recht neder te leggen.
Intusschen gaf Hatto den strijd niet
op. Wel is waar begreep hij, dat hij er
niet in slagen zou den op achting, dei^gd,
schoonheid en bewondering gevestigden
invloed te ondermijnenmaar aan dat
alles zou een einde komen, kon hij den
koning maar aan Johanna's deugd doen
twijfelen. In dit geval zou Isabella's
dochter ontwijfelbaar moeten bezwijken,
omdat 's vorsten liefde met het vertrou
wen in zijn echtgenoote zou verdwijnen.
Eenmaal zoover, dan was het veld we
der vrij en kon hij zich schadeloosstellen
over de korte zedelijke nederlaag. Tot
deze overwegingen en besluiten was hij
gekomen, door den tijd, dien hij gedwon
gen was zich uit het bedrijvige leven
terug te trekken, niet ongebruikt te heb
ben laten voorbij gaan. Hij had zich de
vragen gesteld: welke bekoorlijkheid
toch deze jonge, zwakke vrouw uit
oefende, waardoor zijn oude invloed zoo
spoedig en volledig ophieldwat dan
toch wel in staat was, om bijne plotse
ling dien schurkachtigen, boozen, lafhar-
tigen £4 vijandig en W.enceslAUS voor die
den door Schiermonnikoog, Vlieland,
Bergen aan Zee, Egmond aan Zee, Zand-
voort, en Noordwijk.
Besloten werd in het begin van October
over te gaan tot de definitieve stichting
van een Bond van Noordzeebadplaatsen.
Vereenvoudiging schrijftaal.
De „Vereniging tot Vereenvoudiging
van onze Schrijftaal" heeft zich met een
adres tot den Minister van Binnenl. Zaken
gewend, verzoekende:
le. Wanneer naast het bestaande spel
lingstelsel een ander opgekomen is, dat
in verschillende bevolkingskringen een
groot aantal voorstanders telt en door
dringt in de practijk, deschoolautoriteiten
te machtigen onder hun toezicht staande
scholea te veroorloven het nieuwe spel
lingstelsel toe te passen en de nieuwe
spelling toe te laten op alle van over
heidswege af te nemen examens.
2e. Wanneer blijkt, dat de nieuwe spel
ling in breden kring gevolgd wordt, de
regering er ook zelf toe overga, zich van
die schrijfwijze te bedienen.
De Nederlandsche visscherij.
Uit het op de vergadering (10 Mei a.s.)
der Vereeniging tot bevordering van de
Nederlandsche Visscherij uit te brengen
verslag blijkt o.a. dat het ledental op "1
Januari 1911 504, dat der donateurs 42
bedroeg.
Op een vergadering, belegd door den
minister van landbouw, zullen o. m. voor
drachten worden gehouden over het visch
loon-contract van netten; door Dr. van
Dorp te Katwijk aan Zee over de wen-
schelijkheid van een proefstation voor de
visscherij en zijn werking door A. H.
Schippers, scheepsbouwkundig ingenieur
te Rotterdam, over: de mechanische werk
tuigen aan boord van zeevisscherij sche
pen.
Voorts zal op deze vergadering o.m.
behandeld worden een voorstel om de re
geering te verzoeken gelegenheid open
te stellen tot hooger beroep van de uit
spraken van den Raad voor de Scheep
vaart en mededeelingen worden gedaan
betreffende het ontwerp Tariefvvet in ver
band met de visscherij.
vrouw in verrukking te brengen. Hij gaf
toe, dat zij schoon was, doch zeer veel
vrouwen zouden haar met meer recht den
prijs der schoonheid kunnen betwisten.
Het eenige antwoord kon hem zijn
geweten geven. Het is Johanna's deugd
zonder schaduw, zonder smet. En wel
had hij hierin gelijk. De onschuld der
koningin was haar een schutsmantel, het
groote geheim barer macht. Daarin ge
loofde Wenceslaus en daarom beminde
zegende en omringde hij haar met eer
bied en hoogachting. Daarbij kwam nog,
dat zijn geweten door Johanna's tegen
woordigheid wakker geschud, in haar na
bijheid rust zochten werkelijk duchtte
hij bij haar minder de wraak des He
mels zoo dikwijls door hem afgeroepen.
Vol van innige belangstelling volgde hij
al haar handelingen. Begaf zij zich, in
stil gepeins verdiept en met de ingeto
genheid van een engel, naar de H. Mis,
dan rustte zijn blik met welgevallen op
haar, wanneer zij het slotplein overstak.
Op de dagen, waarop zij gewoon was
aalmoezen uit te deelen, stond hij op
het hooge bordes voor het paleis en
schiep er dan blijkbaar behagen in, wan
neer de blanke hand der keizerin 't brood
de kleederen e-1 ie geneesmiddelen uit
reikte aan dc die op haar liefde
gaven wacht:e :r dan eens veree-
nigde de koning, aangetrokken en aan
STATEN-GENERAAL.
TW EEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 7 Mei (V er Volg.)
Voortgezet wordt de behandeling der
suppletoire marinebegrooting, betreffen
de het pantserschip.
De heer Marchant (V.D.) bestrijdt
het schip dat niet deugt en dat alleen
aangevraagd wordt, omdat men iets wil
hebben. De heer Hugenholtz (S.D.)
handhaafde bij repliek zijn bestrijding]
van het schip.
Na de pauze wordt voortgezet de r e-
geling van werkzaamheden, die!
de vorige week werd afgebroken. Beslo
ten werd Vrijdagmiddag enkele kleinere
ontwerpen in de afdeelingen te behande
len.
Hierna herhaalde de Voorzitter
zijn voorstel, om Dinsdag 21 dezer
de behandeling der ziektever-
zekerings-ont werpen aan te
vangen.
De heer v. Veen (C.H.) vreesde dat
hierdoor de ontwerpen betreffende de
militaire rechtspleging in het gedrang
zullen komen, en wil deze alsnog aan
de orde zien gesteld, desnoods in avond
zittingen tijdens de behandeling der bak
kerswet en de ziekteverzekeringswet.
De heer Patijn (U.L.) bestrijdt des
voorzitters vo rstel en wil een lateren
datum van aanvang der behandeling van
de ziekteverzekering, om gelegenheid te
laten tot degelijke bestudeering der om
vangrijke stukken. Hij geeft in overwe
ging de eerste dagen v^n Juli en geeft
tevens te behandelen de motie-Troelstra
om in afwachting van de tot standko-
ming der invaliditeits- en ouderdomsver-
zekering thans al vast pensioen toe te
kennen aan zeventigjarigen.
De heer Troelstra (S.D.) bepleit
een later begin vjyi de behandeling def
ziekteverzekering en geeft zelfs in over
weging om na het houden der algemeen©
I beschouwingen over het ontwerp de zo-
I mervacantie te houden en dan eerst na
het zomerreces te beginnen met de arti
kelen. Verder houdt spr. een betoog voof
gemoedigd door den blik zijner vrouw,
zijn gave met de hare. Dan gevoelde
hij zich daarna meer verlicht en beter.
Zelfs begon hij smaak te krijgen in de
oefening van het goede, nu hij langza
merhand die geheimzinnige vreugde be
gon te gevoelen, welke hij niet kende,
en welke zoo overvloedig door de wel
dadige zielen gesmaakt wordt. Wat hem
bovenal eerbied voor zijn echtgenoote af
dwong, was haar oprechtheid van geest
de hooge waarde,' welke zij hechtte aan
het gegeven woord, aan den eed, en
als gevolg daarvan haar moed om haar
gegeven woord, zelfs in de moeilijkst©
gevallen gestand te doen.
Van zelf kwam hij er toe vergelij
kingen te maken tusschen haar gedrag
en zijn zijne. Wat had hij al niet gehaat
en veracht, zelfs wat den hoogsten eer
bied moest afdwingen. Nu hij zeer veel
zaken met geheel anderen blik leerde be
schouwen, veranderde ook zijn zielstoe
stand, want wrevel, ontevredenheid en
onrust, maakte plaats voor gelijkmoe
digheid, tevredenheid en rust.
