BUITENLAND. BINNENLAND. 3e Jaargang, No. 785. 3te Seicbciie Soti/tcmt Bureau OUDB SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kv/artaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. V* Een schrijffout? Moeder de vrouw die gemeenlijk ide advertentiepagina's beter en eer inziet Ida it haar man, zal de krant waarsch'ijm- ifijk van avond met een ietwat bedrukt gezicht laten zakken en vraagoogen naar manlief, wat of dat nu weer beteekent. Zorgelijke tijden voor haarOf ze al niet genoeg zorg had. Ze make zich echter niet ongerust. IWet zal een schrijffout der reclamema- ïcende heeren geweest zijn, die zetter, noch corrector op eigen houtje mochten verbeteren. Anders ware ervoor in plaats jgezetZorglooze tijdenen met recht. (Immers de sociale wetgeving die een groot deel der zorgen van moeder de jVrouvv zal wegnemen, houdt ten innig ste verband met de opbrengst van het tarief, waardoor zij niet, of niet noe menswaard getroffen wordt. Geen zor gen dus voor ziekte en ouderdom. Geen zorg voor duurte. Maar onbezorgder le iven. Dat wil de tariefwet de huisvrouw brengen. V Over een stemming. Het pantserschip, hetwelk minister kWentholt in 's lands belang noodig of wenschelijk achtte, zal er dus niet ko men. Met 63 tegen 26 stemmen is, zoo nis onze lezers reeds weten, het voor- *stcl v.an den minister van Marine af gestemd. Hoe men over deze beslissing moet loordeelen Wij moeten eerlijk erkennen, dat de imeening van deskundigen over het al gemeen zoo ongunstig was ten opzichte van het pantserschip, dat de algemeene meening, steunend op die voorlichting, zich er tegen had gekant. Met dit te iiccnstateeren, willen wij niet zeggen, dat 'ide betrekkelijk weinige d<menschen, die Zich voor het pantserschip hadden ver klaard, en zij die set met deze eens wa ren, ongelijk hadden. Wij besluiten uit idit verschijnsel slechts, dat de afstem ming niet in breeden kring ontevre denheid of misnoegen heeft gewekt. Maar er heeft zich bij deze stemming ëen verschijnsel geopenbaard, dat ons inziens wel op bijzondere wijze onder !de aandacht mag gebracht worden. Als jwij de stemmen-cijiers nagaan, bemerken ijwij, dat van de Katholieken zes. afwe- i'zig waren, elf tegen stemden en negen l'izich voor 't pantserschip eikbarden. Dat jiwijst er op dat de Katholieken van een [zaak, die geen partijzjak is, ook geen [pavtijzaak maken. En dit is een gedrags lijn, die hen zeker het vertrouwen moet pdoen winnen van de kiezers, 't Bleek 'bij deze stemming duidelijk, dat het man- ,'nen zijn, die stemmen vu'ge'.s hun eerlij ke overtuiging, niet volgens een door i'valsch partij-gevoc-i ingegeven „meening" Hetzelfde is ook op te merken bij de iandere rechtsche partijen. Van deGhriste- ïlijk Historischen stemden tien van de [itwaalf leden en van de Anti-Revolutio- Tiairen stemden twee leden tegen, f Van de rechterzijde stemden dus 23 [Heden tegen en 26 voor. V Opmerkelijk is het, dat de geheele ('linkerzijde (waarvan alle leden op één na ([aanwezig waren) tegen stemde! Met zijn voorstel is ook de Minister %elf gevallen; hij wil na de verwerping fyan zijn voorstel de verantwoordelijkheid ijniet langer dragen. Maar in parlementaire kringen neemt (men aan dat het votum der Tweede Ka- \iner waarschijnlijk geen ander gevolg zal (jjiebben, dan het aftreden van den Mi- filister van Marine. Het aftreden van het ministerie zou ijbok niet slechts een zeer betreurens waardige stagnatie scheppen in de su lci ale wetgeving, maar is ook ons inziens ((volstrekt ongemotiveerd. ALGEMEEN OVERZICHT. Nog steeds munten de berichten over 'bet optreden der Italianen op Rhodos jniet uit door duidelijkheid. Men schijnt [jjëchter te mogen aannemen dat de Turk- jteche troepen, of tenminste een groot ge- •jpeelte daarvan naar hel binnenland heb- |}ben kunnen ontwijken. Naar de laatste .«berichten luiden, zal nu in de hoofdstad Jéen kleine bezetting achter gelaten wor den, .waarna de rest naar het binnenland trekt, waar de Turken zich in de bergen verschanst hebben. Verder wordt uit Rome geseind, dat generaal Ameglio tot gouverneur van Rhodos, Astypalaea en al de eilanden van den Archipel benoemd is, die later aog bezet kunnen worden. Men meent dat er een maand zal heengaan, met de bezetting van Chios Icaria, Mitylene, Lemnos en nog meerdere eilanden. In Italië maakt men reeds toebereidselen om meer troepen naar den Archipel te zenden, indien andere eilanden bezet zul len worden. De Turken en hun pers toonen zich vrij onverschillig over het optreden van de Italianen op Rhodus. Zelfs al zou den de Italianen alle eilanden in de Aegeische Zee bezetten, zoo schrijven en kele bladen, dan zullen wij nog niet toegeven, want het vertrouwen der Tur ken wast met den dag. De „Sabach" ver klaart, dat de landing in Rhodus niet het minste resultaat voor Italië zal op leveren. „De Turken zijn besloten eer vol te sterven, wanneer zij niet eervol leven kunnen". En de „Tanine" meent dat de jongste actie der Italianen niets anders dan teleurstelling brengen zal door vde bezetting van het eiland Rhodus, hopen zij een druk uit te oefenen op de Porte, maar die hoop zal weldra ijdel blijken. Geheel .anders spreekt de Italiaansche pers. Over de beteekenis der actie zegt de „Tribuna", het officieel regee- ringsorgaan o.m. Door de bezetting van Rhodos is het thans duidelijk, welk pro gramma Italië voor zijn actieJa_deJEgeL- sche zee gevormd heeft. In het begin van den oorlog hadden wij gehoopt, dat deze zich tot Tripolis beperken zou. Maar door de hardnekkigheid van Tur kije hebben wij ons verplicht gezien den oorlog op zee over te brengen. Als de Porte van plan is, om den oorlog voor onbepaalden tijd te verlen gen, dan zullen wij alle verbindingswe gen van Turkije afsnijden. Wij moeten thans snel ons programma voor de iso- leering van Konstantinopel van het ove rig gedeelte van het keizerlijk afwerken. Dan kunnen wij zien, in hoeverre men te Stamboel zijn oogen sluit, voor de nieuwe positie, waarin Turkije zich wel dra doo'' onze actie zal bevinden. De „Corriere della Sera" wijst in een lang artikel op de beteekenis der bezet ting van Rhodos, dat met Kreta en Scar- panto de Egeische Zee in een halven cirkel afsluit. Daardoor wordt Italië in staat gesteld, zegt het blad, alle zeever bindingen tusschen Constantinopel en Syrië te beletten. Italië's programma in de Egeische Zee is echter nog niet ten einde. Nog andere eilanden moeten be zet worden, die Italië ais een onderpand kunnen dienen voor het staken der vij andelijkheden in Noord-Afrika. Doch ook in geval vrede gesloten wordt, zou Italië de eilanden verder bezet houden, om een waarborg te hebebn, dat Turkije zijn be loften nakomt. De „Giornale slTtalia" schrijft, dat het doel der occupatie van het eilanld Rhodos was, een deel van het vijande lijk gebied te bezetten en het aanzien van den vijand afbreuk te doen en dat ge bied eerst aan de Turken terug te geven wanneer deze hun troepen uit Libië te- ruggetrokken zullen hebben. De bezet ting van Rhodos bewijst nogmaals, dat Italië tegenover Turkije volle vrijheid van beweging heeft, zooais trouwens al le Turken zullen moeten inzien, voorzoo ver -de Porte hun tenminste de Italiaan- sche operaties niet geheim houdt. Wat betreft het doorvoeren der actie verluidt nu reeds dat het gerucht loopt dat de Italiaansche vloot Chios insluit. Voorts berichten Atheensche bladen, dat de bevolking van S>amos morgen de inlijving van het eiland, zooals men weet ook reeds gebombardeerd door de Ita lianen, bij Griekenland zal uitroepen. De Empros verneemt uit betrouwbare diplo matieke bron, dat onder de mogendheden besprekingen gaande zijn, om aan de eilanden in de Aegaeische Zee die door de Italianen zijn bezet, zelfbestuur te verleenen, volgens het beginsel dat ge bied, eenmaal aan Turkije ontrukt, nooit meer Ottomaanscli kan worden. Gister is, naar uit Berlijn gemeld Is, bijeengekomen de conferentie voor de beraadslaging over bescherming van passagiers op zee in verband met .de ramp dec Titanic, waarvoor het volgend program is opge steld. Ie. Middelen tegen het zinken der schepen, voorschriften omtrent water dichte schotten. 2e. Voorziening der schepen met red dingsbooten, in voldoende aantal,-de red dingsdienst in het algemeen. 3e. Draadlooze telegrafie. 4e. Vaarwegen voor stoomschepen en alles wat met de navigatie in verband staat: vaartsnelheid, zoeklichten en an dere voorzorgsmaatregelen. De beraadslagingen, die in het depar tement van binnenlandsche zaken plaats hadden, ,zijn uitsluitend van onderzoe kenden aard, in verband met de voor bereiding voor een te houden interna tionale conferentie. De besprekingen hadden plaats onder leiding van den minister van binnenland sche zaken, dr. Delbruck, er namen on geveer 60 personen aan deel. De be sprekingen werden niet in het openbaar gehouden, maar na het eindigen der con ferentie is een officieel verslag over het verloop en het resultaat der besprekin gen .uitgegeven. Volgens dit verslag behandelde het eer ste referaat de maatregelen, welke ge nomen moeten worden, om te voorko men. dat een stoomschip dat averij be komen heeft, kan zinken. Er wordt op aangedrongen, ,dat de passagiersschepen van .Duitschland van 'n bepaald aantal waterdichte schotten voorzien moeten zijn, waardoor een zekere mate van on- zinkbaarheid gewaarborgd wordt. Dit voorstel .wordt gesteld in handen van een bijzondere commissie. Het Tweede referaat behandelde de uitrusting der stoomschepen, wat de red dingsmiddelen betreft. Er wordt op aangedrongen, dat alle schepen van een voldoende aantal red dingsbooten, die voldoende ruimte voor alle passagiers bieden, zouden voorzien worden en dat de geheele bemanning in den reddingsdienst geoefend zou worden. Het derde referaat stelde voor, dat de toestellen van cle draadlooze telegra fie dag en nacht bewaakt worden, zoo dat een noodsein terstond kan worden opgevangen, en dat draadlooze noodsig nalen den voorrang zullen hebben l?o- ven andere berichten, wanneer de hoofd centrale overstroomd of verwoest is. Ook dit vraagstuk werd in handen eener com missie gesteld. De yraag betreffende de route der stoomschepen werd eveneens in handen gesteld van dezelfde commissie, voor dit doel met eenige scheepvaartkundigen versterkt. In het laatste referaat werd de snel heid der schepen besproken, wanneer er ijsgevaar bestond. Nadat de conferentie gesloten was, werden de commissies gevormd. Een nieuwe conferentie zal bijeen geroepen worden, wanneer deze haar beraadsla gingen geëindigd hebben. GEMENGD. Een Japansch opleidings vaartuig met 160 kadetten aan boord, zit aan den grond ter hoogte van Tatejama, in de Awa-provinoie (Sjikokoe). Het schip zit gevaarlijk; er zijn Japan- sche oorlogsschepen gezonden om hulp te verleenen. Een aantal radicale Italiaansche af gevaardigden heeft de volgende motie voorgesteld. De Kamer, het beginsel van kiesrechthervorming goedkeurend, acht het wenschelijk, dat aan de vrouwhet stemrecht wordt verleend. Uit Duisburg wordt d.d. gisteren geseind, dat de behoefte der reederijen aan Rijns chippers door het ontbie den van werkwilligen meer dan gedekt is, zoodat de scheepvaart weer geheel normaal is. De stakers blijven nog bij hun eischen. Glemenceau is dezer dagen aan den blinden darm geopereerd. Als typische bijzonderheid wordt door een der Ka tholieke bladen verteld, dat de operatie plaats had jn het Maison de Santé, rue Bizet, bestuurd door zusters van den Allerheiligsten Verlosser. Bij de operatie we^d de dokter trouw door de zorgzame nonnetjes bijgestaan. Een der bladen geeft dan nog de vol gende bijzonderheid, waarvan wij natuur lijk niet weten, of ze al dan niet waar is. Toen Clemenceau Zondag, een hëelèboe! beter, wakker werd, zag hij aan zijn b: de zuster, ingetogen, zorgzaam wak iitten. üjj nam ,haac band en met 'n ti! van zijn oud sarcasme, maar toch met ;n zekere ontroering in zijn stem, zeide hij: „Wat zouden wij, oude republikeinen, beginnen zonder zusters van liefde".... Zoo zijn ze. De Engelsche eerste minister heeft eergisteren aan een afvaardiging van Schotsche liberale leden van het Lager huis, die kwamen spreken in het belang van een spoedige indiening van een Home R u I e-wetsontwerp ook voor Schotland, verklaard, dat de regee ring de decentralisatie der wetgevende macht als een noodzakelijk gevolg van haar Iersche politiek beschouwde en er geen gras over zou laten groeien. JElk deel van het koninkrijk moest echter met de regeling bedacht worden, die in over eenstemming was met de bijzondere eischen en de geschiedenis. De regeering streefde er naar stap voor stap tot het staatsrechtelijk samenstel te komen, dat eerst het rijksparlement in staat zou stellen zich van zijn plichten jegens het rijk te kwijten. De Schotten hebben Asquith daarop hun warmen dank betuigd voor de wel willende ontvangst. Een nieuwe ernstige crisis be dreigt de Londensche havens naar aan leiding van eischen van het verbond van matrozen aan verschillende stoomvaart maatschappijen gesteld. Ze eischen ver meerdering van blanke bemaaning met twee krachtige en ervaren zeelieden op elke reddingboot. Dat zou een vermeer dering beteekenen van 3440 man. De directies hebben de eischen afge wezen. Men verwacht, dat de matrozen het verbond van transportarbeiders te hulp zal roepen. In Milaan zijn thans niet minder dan 40.000 werkloozen. Men schrijft deze treurige omstandigheid toe aan het feit, dat door den oorlog verscheidene markten van den Balkan voor Italië ge sloten zijn. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is goedgekeurd, dat aan A. baron Sloet van Oldruitenborgh, burgemeester van Ambt-Vollenhove, eer vol ontslag is verleend als secretaris dier gemeente; is aan S. Lohman eervol ontslag ver leend als notaris te Haren; is W. G. van Amstel, burgemeester van Öyen en Teeffelen, benoemd tot rid der in de Orde van Oranje-Nassau, en is hem tevens eervol ontslag verleend. Het Ministerie. Het Ned. Correspondentiebureau meldt: In parlementaire kringen neemt men aan, dat het votum der Tweede Kamer van gistermiddag waarschijnlijk geen ander gevolg zal hebben dan het aftreden van den Minister van Marine. Schepenwet en Schipperswet. Door het bestuur van de Nederlandsche Reedersvereeniging zijn een tweetal adressen aan den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel gezonden, naar aan leiding van de ingediende wijziging der Schepenwet en de aanstaande herziening der Schipperswet^ In het eerstgenoemde adres wordt o.m. aangedrongen op beperking van de open bare behandeling van zaken voor den Raad voor de Scheepvaart, terwijl in het laatstgenoemde adres wordt verzocht te vergunnen, dat voor schepen in de vaart op Europeesche havens (in den zin der wet), doch bijv. niet verder dan Gibraltar, als eersten stuurman aan boord wordt genomen een stuurman, voorzien van het diploma als tweede stuurman, daar eerste stuurlieden, voorzien van het diploma voor dien rang, voor deze vaart zeer moeilijk zijn te verkrijgen. Plan 1913. De secretaris van de commissie van uitvoering van den grooten optocht die een der voornaamste onderdeelen vormt van de onafhankelijkheidsfeesten in 1913 te 's Gravenhage, bericht, dat thans het plan voor dezen optocht, voor zoo verre het historische gedeelte betreft, ge reed is. Het historische gedeelte van den op tocht zal bestaan uit 17 groepen, die elk een deel van de geschiedenis zullen i -\ alien. De optocht vangt aan met den - ch^n koning Willem II, graaf van cc, d', als stichter van 's Graven i mag worden aangemerkt en eindigt met den terugkeer van den Prins van Oranje in 1913. De Ziektewet. De heeren J. Oudegeest en J. v. d.; Tempel, optredende jn hun kwaliteit van voorzitter en secretaris van het Nederl. Verbond van Vakvereenigingen, hebben een adres aan de .Tweede Kamer gericht, waarin zij verzoeken het wetsontwerp, betreffende de Ziektewet langer uit te stellen, op grond, dat de tijd om het wetsontwerp te bestudeeren, zoo dit reeds op 21 Mei in behandeling komt, te kort is. Cinematografie. Wij kunnen thans mededeelen, dat ter Kon. goedkeuring zullen worden aange boden de statuten der Naaml. Vennoot schap voor Wetenschappelijke Cinemato grafie, die zich ten doel stelt door een vaste organisatie te vereenigen de ver schillende toepassingen der bioscoop op het gebied van industrie, kunst, onder wijs, economie en ethiek afgewisseld door gepaste ontspanning. Koninklijk bezoek te Amsterdam. Gistermorgen te 10 u. 30 werden de aan de civiele autoriteiten te verleenen audiënties voortgezet. De Koningin droeg bij deze gelegenheid een wit satijnen robe, de Prins de generaalsuniform. De audiëntie werd druk bezocht. Namens de Kamer van Koophandel hield de voorzitter, de heer S. P. van Eeghen, een toespraak. De .Koningin antwoordde, dat het haar bijzonder aangenaam was te vernemen, dat de handel en de industrie in Amster dam bloeiende is, en dat de mededeeling der voorgenomen groote werken voor het Noordzeekanaal en de uitbreiding van de Amsterdamsche haven haar ten zeerste verheugde. Vooral de plannen voor de nieuwe groote schutsluis te IJmuiden wekten, naar H. M. mededeelde, hare voortdu rende belangstelling. Om kwart voor tien gisterochtend ver liet H. M. de Koningin-Moeder niet haar gevolg het Paleis, teneinde zich naar het Stedelijk Museum te begeven, ter bezichti ging van de vierjaarlijksche internationale tentoonstelling van werken van levende meesters. H. M. was gekleed in een zwart zijden robe, waarover een zwarte mantilie en een bruin-zwart bont gedragen werden. Een wit en zwarte kapothoed met breede tullen brides en een witte en-tout-cas met zwart gegarneerd voltooide het toilci. Langs den trottoirrand stond een groote menigte publiek geschaard, dat in een spontaan gejubel losbarstte, toen de Ko ningin-Moeder den drempel van het pa leis overschreed. Tegen 10 uur arriveerde H. M. de Ko ningin-Moeder aan het Stedelijk'Museum. Zij werd er welkom geheeten door de regelingscommissie van het dagehjksch bestuur der vierjaarlijksche tentoonstel ling van kunstwerken van levende mees ters, de heeren prof. C. L. Dake, voor zitter, C. W. H. Baard, N. Bastert en Abr. Hesselink; later werd ook voorge steld de heer Ch. van Wijk, lid der rege lingscommissie. Boven gekomen,begroette H. M. ook mevr. Therèse van Duyl Schwartze. Direct daarop nam de wan deling door de verschillende zalen een aanvang. Buiten het museum stonden honderden geschaard, die de Koningin-Moeder bij haar vertrek hartelijk en spontaan toe juichten. Alvorens gisterochtend de civiele auto riteiten te ontvangen, vertoefde de Ko ningin een uurtje met Prinses Juliana in Artis. Om 9 uur kwamen een tweetal rij tuigen voor 't paleis. In ^tvoorste nam de Koningin met haar Dochtertje plaats, in 't laatste freule v. d. Poll en zuster Marting. In gestrekten draf werd naar de dier gaarde gereden, waar de heeren Kerbert en Portielje de hooge bezoeksters ont vingen. Ook dit keer schepte de Koningin buitengewoon veel vermaak in de pret van 't Prinsesje, dat van het eene dieren- hok naar 'tandere holde. Om tien uur verliet de Koninklijke Moeder den tuin, waar 't Prinsesje nog geruimen tijd met haar geleidsters bleef vertoeven. Te 1 uur 30 gistermiddag verleende H. M. audiëntie aan particuliere com« missiën. De .Koningin droeg daarbij een licht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1