Een Martelaar. buitenland: BINNENLAND. 3e Jaargang, No. 784. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. t>IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van, 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Verzwaring van gezins- onderhoud. t Beschermende rechten zullen het ge- jzinsonderhoud verzwaren, decreteert het anti-tari ef w et- com ité. Wij zijn zoo vrij precies het tegenover gestelde te beweren. De vrijhandel, zooals wij dien in Hol land kennen, is oorzaak van kommervolle toestanden in menig arbeidersgezin. Van onzen vrijhandel of juister van Onzen eenzijdigen vrijen invoer profi- Iteeren de agenten van buitenland- is c h e fabrieken en de verkoopers van 'buitenlandsche artikelen, welke men hier vaak duur slijt. Deze vertegenwoordigers van het bui tenland zien in ons Holland hun afzet gebied bedreigd. Vandaar dat het buitenland door mid del van zijn vertegenwoordigers alles in [het werk stelt om de tarief wet tegen .te houden. Vandaar dat de buitenlanders wegens bedreigde eigenbelangetjes den Hollan ders knollen voor citroenen willen ver- [koopen en dat men de Hollandsche ar beiders tegen de wet wil opzetten. De arbeiders zullen echter zoo dom niet zijn! Zij weten, dat jaarlijks tienduizenden .vakgenooten in het buitenland brood moeten zoeken, dat het moederland hun niet kan verschaffen. Zij weten, dat de trek niet gaat naar het onbeschermde Engeland, maar wel naar het protectionistische Duitschland. Zij weten, dat tal van industrieën door men vrijen invoer kwijnen of zich niet kunnen ontwikkelen. Zij weten, dat de vrijhandel hier even als in Engeland de loonen drukt en Jaag houdt, omdat .Holland anders in 't geheel niet de concurrentie met het buitenland Ikan volhouden. ,Wat zal dus in .Holland het gezins- onderhoud meer verzwaren: vrijhandel of ieen matige bescherming?. Voor een onbevooroordeelde is het antwoord op deze vraag niet twijfelachtig. Een R, K. Vereeniging. Gisteren is op een te 's-Gravenhage gehouden vergadering geconstitueerd de iNed. R. K. Vereeniging tot bevordering van den Wereldvrede. Daar zijn de redenen uiteengezet, waar om de Katholieken zich afzonderlijk moe ten vereenigen, zich niet langer moeten aansluiten bij neutrale vereenigingen, die hetzelfde doel beoogen. En ei was klaar heid in die uiteenzetting, klaarheid en zelfbewustzijn. Klaar werd door de sprekers uiteen gezet, dat er een breede klove is tusschen Katholieken en niet-Katholieken bij het streven naar den wereldvrede, omdat dit streven steunt op ethische, op zedelijke beginselen, en de beginselen van den .Katholiek geheel verschillen met die van 'anderen. Zelfbewustzijn sprak er uit de verkla ring, dat twee Roomsche Ue'l!gen> St. lAugustinus en St. Thomas, de begin selen voor den oorlog hebben aange geven en uitgewerkt. Beginselen, door FEUILLETON. (NAAR HET DUITSCH.) 21) De gunsteling oordeelde ongeveer zoo Een vrouw, gelijk aan die welke men mij afschildert, zacht, geduldig en vroom, zal den koning meester laten van zijn persoon en tijd. Daarenboven zal, daar Albertus geen regeerend vorst is, zijn jdochter geen overdreven hecrschzucht mede ten troon brengen. Zij zal niet elk "oogenblik kunnen dreigen met een inval teens legers in de staten haars echtgenoots onder voorwendsel van persoonlijke be- 'leedigingen. Daarbij komt nog, dat Wen ceslaus, evenals alle vorsten, om staat kundige reden verplicht is te huwen. Ein delijk door den jongen koning te raden •zijn vader geen misnoegen te geven, win nen wij het vertrouwen van Karei IV. Pp die wijze wordt onze toestand niet in gevaar gebracht, ja, bestaat er zelfs kans, dat onze belangen gediend worden. iWenceslaus begreep spoedig de redenen Van Hatto; hij verbeeldde zich zelfs die feet eerst gegeven te hebben; dgs iyas welker naleving het idéé van den wereld vrede. zou verwerkelijkt worden. Meer nog: dat de Goddelijke 3tichter der Ka tholieke Kerk den wereldvrede heeft ge- leeraard, dat de Roomsche pausen den wereldvrede hebben gepredikt. .Volgens Katholieke beginselen toch is de oorlog geoorloofd als zelfverdediging ten einde een misdaad te straften, mits die misdaad groot genoeg is. Alleen in deze gevallen is de oorlog een rechtvaardige. Echter: een oorlog kan juist om die re den niet van beide kanten recht vaardig zijn. De taak van de arbitrage is om uit te maken, aan welke zijde het recht is. Voorts zal men nooit oorlog mo gen verklaren vóórdat men herstel van grieven heeft gevraagd. Wanneer dat her stel is aangeboden, mag men niet vech ten. Dit zijn in het kort de Katholieke begin selen over oorlog en vrede. Naar aanleiding van het oprichten dezer Roomsche vereeniging nog een enkele kantteekening. Niet slechts om het waarlijk Room sche, echt Christelijke doel, dat deze ver eeniging nastreeft en om de noodzakelijk heid, dat men bij dit streven irioet steunen op de heerlijke Roomsche be ginselen, juichen wij de oprichting dezer vereeniging toe. Ook om een andere reden verheugen wij ons ten zeerste over dat feit. Er is nu weer eens van hooger af door de hoogste standen onder de Katho lieken, door de meest intellectueelen onder ons een voorbeeld gegeven, dat men zich op Katholieken grondslag kan en moet vereenigen. ALGEMEEN OVERZICHT. De onderhandelingen over vredesbe middeling tusschen Italië en Turkije zijn geheel op den achtergrond gedrongen door de gebeurtenissen der laatste tij den. Afgezien toch van het geval dat ze nog tot geen resultaat geleid hebben heeft de actie der Italianen in de Aegei- sche zee en speciaal de bezetting van Rhodos ze doen uitstellen tot geschikter tijd. De berichten over de sterkte van het landingscorps op Rhodos luiden zeer verschillend. De „Corriera della Sera" spreekt van 7000 man, andere bladen van 10.000 man. De „Avanti" beweert dat de Turksche bezetting op Rfoodos meer dan 4000 man is. Doch een andere lezing zegt, dat het .Turksche garnizoen in gewone omstandigheden slechts 500 man bedraagt, dat er echter in de laat ste tijden 1700 man infanterie en artil lerie van Saloniki naar het eiland ge zonden zijn, met twee veldbatterijen en een bergbatterij. Daar de Turksche of ficieren overtuigd zijn van den slechten toestand der versterkingen op het eiland trokken zij met hun troepen in de bergen terug. Daar wierpen zij enkele verster kingen op, om tegenstand te kunnen bie den aan het oprukken der Italianen. De Turken hebben uit Konstantinopel een grooten voorraad geweren laten komen, de slotsom, dat de verbintenis van Isa bella's dochter met den toekomstigen kei zer van Duitschland gesloten werd. Toen Karei IV Johanna ontving, ge voelde hij een diep medelijden en een groote genegenheid voor dit kind. Hij verweet zich haar opgeofferd te hebben. Alleen hoopte hij nog, dat Johanna met haar bekoorlijke hoedanigheden een heil- zamen invloed zou uitoefenen op het be dorven karakter van zïjn zoon. Wenceslaus wachtte zijn bruid zonder verlangen, zelfs zonder nieuwsgierigheid. Vol ongeduld zag hij den afloop der hu welijksplechtigheden tegemoet, teneinde zoo spoedig mogelijk zijn volkomen vrij heid te hernemen. ,H.ij vroeg zich niet eens af wie zij was, waarmee hjj zich voor zijn leven verbond. Hoe kón het ook anders? Hatto had hem immers zoo dikwijls herhaald, dat het huwelijk der vorsten deel uitmaakte-van hun regee- ringsplichten, dat hij er volstrekt niet aan dacht in zijn* vereeniging een voldoening des harten te zien. Zonder eenige voorbereiding, zonder dat zijn hart eenig aandeel had in zijn aanstaande verbintenis, bevond hij zich aan de zijde van Johanna, Hij was ver plicht haar de hand te bieden, eenige voorkomendheid te toonen, zich ten minste naar de plechtigheden ie schikken, waarmede zij de Mohammedaansche be volking. en een deel van de Grieken, die den Turken trouw gebleven zij£, wa penden. Volgens de laatste berichten, in Rome ontvangen, zou generaal Ameglio die de operaties op Rhodos leidt, reeds voeling gekregen hebben met den vijand, in het binnenland. Belangwekkende bijzonderheden geeft de „America", een door de paters Je- zuieten geredigeerd weekblad, dat te New-York wordt uitgegeven, over de houding van da Katholieke priesters op de Titanic voor en tijdens de ramp. „Al de geredden", dus schrijft het blad, „die wij gesproken hebben een 40-tal maakten met eerbiedige ont roering gewag van een troostend feit. Onder de slachtoffers der ramp bevin den zich twee priestersRev. Father Byles, een Engelschman en Father Pe- ruschötz, een Duitsch priester, Father Byles uit Ongar in het aartsbisdom .Westminster, een bekeerling uit Oxford voor eenige jaren priester gewijd, was op reis naar Amerika, om daar het hu welijk van zijn broeder in te zegenen. Zoodra deze, Mr. Byles te Brooklijn ken nis kreeg van de schipbreuk, sprak hij deze woorden, die als een schoon graf schrift zijn„Mijn broeder was pries ter, ik kan niet gelooven dat hij onder de geredden zou zijn. .Het was zijn plicht als priester te blijven tot het laatst. Hij leende zijn plichtHij moet met het schip gezonken zijn." En zoo is het ge schied. „Op dien noodlottigen Zondag had- TTeime DeTde priesters aan boord kerk dienst gehouden, des morgens en des avonds, voor de Katholieken van aller lei nationaliteit. Zij preekten in het En- gelsch en het Duitsch. Gezamenlijk werd de Rozenkrans en de Litanie gebeden. Toen de aanvaring had plaats gehad en de vrouwen in de reddingsbooten wer den neergelaten, waren de twee pries ters aanstonds op hun post. Aanvan kelijk was menigeen nog onbewust van het dreigend gevaar, maar toen het be grip van het naderend einde duidelijk werd, vroeg men met vurigheid de gees telijke hulp der priesters. Father By les sprak woorden van troost en bemoe diging tot de Engelsch sprekende .pas sagiers en gaf de absolutie aan de vele Katholieken, die aan zijn voeten neer knielden. Lang, mager en bleek, scheen zijne ascetische figuur het beeld van hoop en geloof; vol kalmte en zelfbe- heersching, ging hij rond onder zijne geloofsgenooten, zegenend en aanspo rend tot bidden. „Terwijl de laatste reddingssloepen werden uitgezet, zagen de inzittenden de twee priesters den Rozenkrans biddend zij hoorden een groot aantal der passa giers op het dek geknield, met vurig heid antwoorden. Toen de lichten waren yiitgedoofd, hoorde men bij het zinken zinken van het schip geen geschreeuw meer, doch alleen het gemurmel der ge beden. Alle geredden verklaarden een stemmig, dat het treffend tooneel van gebed en berusting onuitwischbaar in ofschoon hij zich zeer links van dien plicht kweet. Joch werd hij getroffen op het gezicht van dat jeugdige meisje met haar tengere gestalte en marmerbleek gelaat. En toen Johanna beschroomd haar blauwe oogen, waaruit zachtheid en smeekgebed sprakei\, op Wenceslaus richtte, voelde hij behoefte haar gerust te stellen. Hij deed moeite den toon zijner stem minder ruw en hard te doen zijn; hij werd jegens haar eerbiedig en oplettend. Gedurende den maaltijd had hij slechts oogen voor haar, en scheen hij den blik van Hatto te vermijden. Dat Karei IV zich op dit gezicht ver heugde en een voldoening smaakte, wel ke hij geenszins trachtte te verbergen, be hoeft geen betoog. Den eersten avond van het samenzijn vroeg tWenceslaus zijn vader: Gelooft gij, dat zij mij beminnen zal? Zoo gij het verdient, ja, antwoordde de oude keizer. Zij moet mij liefhebben, sprak tWiences- laus, zoo niet..... Mijn zoon, de eerbied wordt bevolen de genegenheid ingeboezemd..... Onder alle jonge vorstendochters in Europa heeft geen enkele mij toegeschenen zooveel be koorlijkheid en deugd te bezitten. Joon u nu den geschonken schat waardig. Denk a^n, $Ut gij goe<J moet .worden hunne gedachtenis zou blijven, het too neel van die ten dood gedoemde me- demenschen, biddend tot hun God, bij gestaan door den priester in het „aan schijn van den dood. Menigeen onder de omgekomenen is in den dood gegaan met een geloof en .een berouw, dat in den gewonen loop des levens niet aldus zou opgewekt zijn voor dezulken was er zegen verbonden aan het ongeluk. .Wij mogen vertrouwen dat de geestelijke hulp van Father Byles en zijn ambtsbroeder aan menigeen hun ner lotgenooten is ten goede gekomen voor de zalige verrijzenis, „wanneer de zee de dooden zal weergeven." GEMENGD. Volgens de tot dusver opgemaakte statistiek van het departement van bin- nenlandsche zaken over de gemeente raadsverkiezingen in Frank- rijk in 329 hoofdplaatsen der arrondis sementen, werd de meerderheid verkre gen in 4 gemeenten door de geunifieerde socialisten, in 111 door de radicale en radico-socialisten, in 55 door de repu blikeinen der linkerzijde, in 21 door de progressisten, in 28 door de conserva tieven de geheele uitslag is dus bekend van 222 dezer gemeenten; jn 107 was door de herstemmingen de meerderheid nog niet aan te geven. Uit Milaan wordt dd .5 Mei aan de „Lokal Anzeiger" geseind: Terwijl he denmiddag de Galeria Vittorio Emanuele als gewoonlijk vol wandelaars was, wierp zich ploseling een onbekend persoon op een priester-en sloeg hem met een hakmes in den hals. Daarop trok hij een revolver en loste 6 schoten op de menigte. Daarbij werden 2 vrouwen en een Hollandsch toerist, Albert JBrick gewond. De dader vluchtte over het Scalaplein, waar hij na een korten strijd door politieagenten neergeslagen en jn hechtenis genomen werd. Op het politie bureau antwoordde hij cynisch op alle vragen. Het verheugde hem, zoo zeide hij, een priester gedood te hebben. HÜ was sedert drie maanden zonder werk en had een vrouw en drie kinderen. Volgens de geneeskundigen heeft men niet met een krankzinnige te doen. De „Lokal Anzeiger" verneemt, dat von Bethmann Holhveg einde dezer week aan den keizer een bezoek zal brengen, om hem over twee gewichti ge vraagstukken te spreken. Men brengt dit bezoek in verband met het heen gaan der Duitsche gezanten te Konstantinopel. Tegelijkertijd met het heengaan van Freiherr von Marschall, den Duitschen gezant, komt thans het bericht, dat de Oostenrijksch-Hongaarschen gezant te Konstantinopel Pallavicini naar Weenen terugkeert. Berichten uit Timor behel zen, dat de opstandelingen bij alle ont moetingen geslagen zijn. Men hoopt, dat de veldtocht in juni geëindigd zal zijn. Te Dillv, is een compagnie inboorlingen uit Mozambique met 3 kanonnen aange komen. voor deze jonge vrouw; dat zij slechts bidden en gehoorzamen kan; en dat haar ziel door vroegtijdige smarten beproefd, heeft in de genegenheid te ontluiken. Zij zal mij beminnen, vader, zeide Wen- cesleus, in een soort van vervoering. Inderdaad, Johanna, die dadelijk de ru we kanten van Wenceslaus' karakter op merkte, beijverde zich deze te verzachten zonder evenwel zulks te laten bhjken. De jonge koning werd gewonnen door deze beminnelijke zachtmoedigheid. Voor dit kind, dat hem niets vroeg, zelfs nog niet zich te verbeteren, was hij bereid held haftige dingen te doen. HÜ wenschte, dat zij hem iets moeilijks, bijna iets on mogelijks zou verzoeken, teneinde haar heur invloed te bewijzen. De reus boog zich; het wilde beest werd gemuilband: men zag Wenceslaus aalmoezen geven en zich van jachtpartijen en andere feesten onthouden. 'In het einde begon hij Johanna te bo- minnen, doch op jaloersche, hartstochtelij ke wijze. Het was niet die edele en groo te liefde, de dochter van de zedigheid en het vertrouwen, maar die onheilspel lende, gevaarlijke genegenheid, welke de Heer strafte met den dood in de zeven eerste echtgenooten van Sara. Ofschoon deze liefde Johanna verwon- jRrdg ,en ontstelde, ,was zij (Wenceslaus Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is toegekend de aan de orde van Oranje-Nassau verbonden eeremedaille in brons aan mej. A. Breede- veld, dienstbode bij mej. M- J. Pijnacker Hordijk, te 's Gravenhage is eervol ontslag verleend aan K. Sin* gels commies, der posterijen 2c kl. is bevorderd tot hoofdcommies der telegrafie R. A. Dekker, thans commies der telegrafie ,1e kl. Leeraren aan de Rijksopvoedings gestichten voor Jongens. Men meldt ons: i In verband met de hoogere eischen, welke na de reorganisatie der Rijks-op voedingsgestichten voor jongens aan on* derwijs en opvoeding in die inrichtingen mogen worden gesteld, en tevens ten einde aan de opvoedende ambtenaren bij genoemde gestichten, die blijk geven van voldoende bekwaamheid, ruimere amb telijke vooruitzichten te openen, ligt het in de bedoeling van het Departement van Justitie om, nadat de daarvoor noo- dige fondsen op de a.s. Staatsbegrooting zullen zijn toegestaan aan bedoelde Rijks opvoedingsgestichten eene nieuwe be trekking in het leven te roepen, namelijk die van leeraar. Deze leeraren zullen zijn te onderschei den in drie groepen, nl7: a. leeraren^ belast met gestichtsopvoeding (d. i. do leiding van verpleegden buiten de school of arbeidsuren)b. leeraren, belast met schoolonderwijs, on c. leeraren, belast met vakonderwijs. De jaarwedde dezer leeraren zal be dragen: voor groep a. ten minste f1200 en ten hoogste f1600, voor de groepen b. en c. ten minste f1300 enten hoogste f 1700. Voor allen zal aan de betrekking ver bonden zijn het kosteloos genot van ambtswoning of, bij gemis daarvan, eene toelage van f250 's jaars; tevens genieten zij vrije geneeskundige behandeling. Teneinde dezen rang te kunnen be reiken, zal men in de eerste plaats met vrucht moeten afleggen een examen voor candidaat-opvoedend ambtenaar, hetwelk evenals de beide vorige jaren, ook dezen zomer zal gehouden worden. De eischen voor dat examen en verdere bijzonder heden zullen binnen enkele weken in dei Nederl. Staatscourant worden bekend ge maakt. De reis der Koningin naar Dobbin uitgesteld. Men meldt uit Apeldoorn: H- M. de Koningin keert ,9 dezer naar het Loo terug. De reis naar Dobbin is uitgesteld. De vier auto's, die hier aan het station voor het vervoer gereed staan,- worden niet verzonden. Men meldt uit den 'Haag aan de „Tel.": Volgens hier in Binnenhofkringe.i loo- pende geruchten zou het onverwachts verschuiven van de reis van ,H- M. de Koningin naar Dobbin, welke reis aan vankelijk op 9 Mei a.s. was bepaald, oor zaak vinden in de bestaande onzekerheid dankbaar voor zijn pogingen om zich te overwinnen. Elke vordering in het goede door hem was een werk dat zij vooraf be rekend had. Van zijn kant beroemde hij zich op de verovering een er plaats in die uitgelezen ziel en hij zegende het door zicht zijns vaders, die hem dat innig geluk bezorgd had. Gedurende de eerste maanden van het huwelijk zijns meesters bleef Hatto on zichtbaar. Hij geloofde, dat Wenceslaus'* genegenheid van korten duur zou zijn, en oordeelde het voorzichtig die liefde tot verzadiging te laten komen. Dat zulks spoedig het geval zou zijn, hoopte hij door zijn raadgevingen te verkrijgen. Maar Wenceslaus, wel verre van Johanna's te genwoordigheid en gesprekken moede te worden, zocht met toenemende vrrugde de gelegenheid haar te zien. Langzaam steeg hij uit den afgrond, waarin zijn hartstochten hem geworpen hadden. Hij voelde zijn hart voor het goede kloppen. Edele voornemens tot hervorming, wijze regeeringsplannen, ver beteringen in de handhaving van het recht, en dit alles een weinigje overdreven! (zooals meestal het geval is met dergelijke bekeeringen) straalden elk oogenblik in 's konings gesprekken en handelingen door. ,i i ffiordt vervolgd,)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1