36
BUITENLAND.
Een Martelaar.
BINNENLAND.
3e Jaargang.
No. 775.
e CcicbeJie Soti/tomt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
April
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Armoede.
De invloed van de tariefwet doet zich
nu reeds gevoelen, vóór zij in werking
getreden, vóór zij zelfs in behandeling
genomen is. Werkelijk, zij heeft reeds
armoede veroorzaakt. -Maar schrik niet,
Jezeri, het deert ons niets. Wij vinden
ze slechts bij de mannen van het anti-
tariefwetcomrté, die arm zijn aan argu
menten tegen de door hen verfoeide wet
(Zóó arm, dat zij tweemaal in éénzelfde
>week met hetzelfde dwaze praatje aan
komen.
We becijferden Maandag j.l. reeds welk
teen bedrag op den broodprijs zou kunnen
komen door de meelbelasting. Zou kun
nen komenwe zijn zeer voorzichtig
jn onze uitdrukkingwant waarschijn
lijk gebeurt dit nog niet eens.
Zien we toch naar België. Daar be
draagt het invoerrecht op meel een
gulden, zegge 2i/a maal meer dan bij ons
is voorgesteld, en het meel is er goed-
kooper.
Hoe verklaren de heeren dat?
ALGEMEEN OVERZICHT.
De kwestie der Dardanellen is nog
niet opgelost. Gisteren heeft de Turksche
ministerraad over het al of niet open
stellen beraadslaagd, zonder echter tot
een resultaat te komen. Aangaande het
Vlootbedrijf
der Italianen wordt gemeld, dat overal
tin de Aegeische Zee hun oorlogsschepen
gesignaleerd worden. Volgens de „Se-
colo" heeft de vloot in de bocht van
iMudsor, op het eiland Lemnos, landings
troepen ontscheept, die het telegraafbu
reau en de punten van strategisch belang
hebben bezet. Van Tarente zijn reeds
meer landingstroepen vertrokken om op
het eiland te worden ontscheept, waar
van een belangrijke operatiebasis zal wor
den gemaakt, die den ingang der Darda
nellen zal beheerschen.
De vloot heeft voorts het station voor
Üraadiooze telegrafie op Riiodus en dat
in de golf van Adramiti vernield.
De krijgsraad, gehouden door admiraal
iViale met den eersten minister en de
ministers van oorlog en marine, moet be
sluiten hebben genomen over het ver
dere vlootbedrijf in de Ageïsche Zee.
tVoor het bezetten van de groote eilan
den zouden ongetwijfeld aauz.enlijke troe
pen noodig zijn, omdat Turkije in de
eerste maanden van den oorlog vrij
groote afdeelingen op deze eilanden heeft
gelegd. Men zal de landingstroepen voor
de eilanden voornamelijk uit Afrika be
trekken, om soldaten te hebben die het
vechten reeds gewend zijn.
Na afloop van den krijgsraad is admi
raal Viale door den koning in gehoor
ontvangen en naar het oorlogstooneel
teruggekeerd.
In Italië begint men te spreken over
het bezetten van Bomba. Men beschouwt
dit als een betere operatiebasis dan Ta
broek, omdat daar de reede niet vol
doende beschermd is en vooral omdat er
gebrek aan water is. De Italiaansehe ad
miraliteit zou, na uitgebreide studie, tot
deze verandering besloten zijn. .Tobroek
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCH.)
12)
Sedert vele maanden kende zij 's gra
ven wensch haar tot vrouw te nemen
haar bleef nu alleen over hem zelf te
'doen zeggen, welke middelen zij zou
aanwenden, om tot liet vurig begeerde
jdoel te komen.
Met zijn onbescheiden vrijmoedigheid
herhaalde Albertus haar de bede van
Isabella op haar sterfbed.
Maar wat zeidet gij- dan zooeven?
vroeg- Odelinde den graaf op kouden
toon
Niets wat tegenstrijdig is met deze
bekentenis.
En Johanna is nog een kind.
Zij is zestien jaar.
Gij hebt nog geen enkel plan tot een
verbintenis uwer dochter?
Dat kan ik spoedig genoeg vormen.
Waar denkt gij aan graaf? Gij zoudt
11 nu reeds van uw jeugdige dochter
zou echter, als steunpunt aan de kust,
bezet blijven.
Zeker is, dat men in Italië nieuwe
uitzendingen van troepen voorbereidt,
voor welke plaats van het oorlogstooneel
die dan ook bestemd mogen zijn.
Intusschen is in Saloniki ambtelijk be
kend gemaakt, dat alle Italiaansehe divi
sies zich eergisteren van de eilanden
hebben teruggetrokken en in de Aegei
sche Zee niet meer zijn gezien. Dit is
echter i n tegenspraak met alle berichten
van Italiaansehe zijde.
De Duel-kwestie
kan voor den minister van oorlog, door
zijn weinig tactische en voor het Christe
lijk gevoel beleedigende uitlating, nog wel
eens noodlottig worden. Vrijwel alle par
tijen hebben dan ook hun afkeuring over
zijn houding uitgesproken. Ook de vrij
zinnigen, nu weer bij monde van den
afgevaardigde Hausmann, hebben ondub
belzinnig laten blijken, dat zij van die
principen niet gediend zijn. Namens het
Centrum heeft gisteren dr. Spahn den
minister een gevoelige tik toegediend met
de volgende verklaring:
„Tegen de opvatting van de« minister
van oorlog moet ik uit naam van mijn
politieke vrienden met alle kracht pio-
testeereii, zoowel op grond van onze
godsdienstige gevoelens, als van onze
rechtsopvattingen. Over de godsdienstige
gronden wil ik mij hier niet uitlaten.
De grondwet van het Duitsche Rijk sluit
de Katholieke christenen van geen enkele
positie en geen enkele staatsinstelling uit,
als zij meeningen verkondigen, die met
hun godsdienst overeenkomen. Deze wet
telijke bescherming ontneemt de minister
van oorlog hun echter rechtstreeks door
de uitlating, die hij gisteren heeft laten
hooren, en tegelijkertijd ontkent hij, dat
bij hen het eergevoel bestaat, dat hij
zichzelf en den officiersstand toekent. Met
deze uitlating stelt de minister zich buiten
de wet. Het burgerlijke en het militaire
wetboek verbieden het duel. De minister
van oorlog verbant echter degenen uit
het officierscorps, die achting voor de wet
hebben eu haar gehoorzamen. Jn de com
missie zullen wij elkander nader spreken."
Bijna nog scherper valt de Katholieke
„Gennania" den minister aau. .Het blad
begint met te zeggen, dat datgene, wat de
minister beweert van den Katholieken
officier,, die niet duelleert, nl. dat hij niet
in de kringen van het officierscorps thuis
hoort, in de eerste plaats „op dezen heer
zelf" van toepassing is. .Een man, die een
dergelijk beginsel in den Duitschen Rijks
dag verkondigen kan, heeft aan het hoofd
van ons legerbestuur niets meer te maken.
Een dergelijk spotten met de wet is een
revolutionaire daad van de gevaarlijkste
soort. De Centrumpartij zou al haar gods
dienstige beginselen verloochenen en haar
rechtsgevoel volkomen ter zijde stellen als
zij nog met een minister te doen wilde
hebben, die dergelijke opvattingen ver
kondigt. Het leger is geen leger van pre-
torianen, betaalde huurlingen, zoo heet
het verder; het is de bloem van het
volk, de kracht van de jeugd der natie,
waaruit het gevormd is. iWij willen niet,
dat onze brave soldaten opvoeders heb
ben, die het niet met hun corpsgeest en
„eergevoel" kunnen overeenbrengen om
scheiden? En toen even nadenkende:
Gravin Isabella zag juist ,toen zij u aan
beval geen tweede huwelijk aan te gaan,
voor het jonge meisje een bestemming
had.
Nochtans heb ik sedert geruimen tijd:
nagedacht, antwoordde de graaf, en ik
geloof, dat een onvoorzichtig gegeven
woord....
Evenzeer verbindt als een wel over
wogen woord, graaf.
Zoo dat
Ach, ik verheel het u niet... Het is
in deze zaak niet om mij te doen ik
kan derhalve openhartig met u spreken
maar indien ik de persoon was, welke
gij zoudt denken... welke gij misschien
reeds denkt in de plaats van mevrouw
Isabella te stellen, ziehier, wat ik zou
antwoorden....
De graaf boog zich naar Odelinde over
en beefde, alsof hij zijn vonnis ging
vernemen.
Het meisje, dat behendig dezen laat-
sten zin aan haar woorden had toege
voegd, ondervroeg nu met haar blik het
ontroerde gelaat van Albertus van He
negouwen.
xWat zoudt fi'ü antwoordenvroeg deze.
godsdienstig, zedelijk en wettelijk te den
ken en te handelen. Onze officieren zijn
geen bevoorrechte kaste, die de zede-
wetten en het recht met voeten mogen
treden, en wanneer de minister van oor
log hun deze denkbeelden in wil prenten,
dan mag hij dit ambt in den een of
anderen barbaar^chen staat bekleeden, jn
Duitschland echter .niet. Hier moeten
recht en wet gelden.
Voor onze Christelijke officieren geldt
nog steeds het bevel des HeerenGij
moet God meer gehoorzamen dan de
menschen. Daarbij is het volmaakt het
zelfde of deze menschen minister van
oorlog of nog hooger geplaatst zijn.
Verder raadt het blad de waarlijk
Christelijke officieren aan om meer nog
dan vroeger standvastig te zijn. Wil dan
het legerbestuur tegen al deze dappere
mannen met werkelijk eergevoel optreden,
dan mag men dit probeeren. Het zou
echter spoedig merken, dat de volksver
tegenwoordigers in den Rijksdag niet met
zich laten spotten en niet alleen den
wil, maar ook de macht hebben om hun
wil door te zetten.
Weinig bemoedigende woorden voor
minister von Heeringen.
GEMENGD.
De toestand te Fez wordt bij
voortduring beter.
Uit Jokohama wordt gemeld, dat
de zeelieden der drie scheepvaart
maatschappijen Nippon Joesen, Teje
Kisen Kaboesjiki en Osaka Sjosen sta
ken. De stoomschepen op Europa, de
Seatle, de Valparaiso en de Sjanghai,
kunnen daarom niet uitloopen.
Bij een o r. t s p o r i n g van een
trein tusschen Jaen en Villagorda zijn
drie nianschen gedood. Er zouden meer
dan twaalf gewonden zijn.
De man, die den 4en Maart schoot
op het rijtuig, waarin Leopold de Roth
schild was gezeten, is veroordeeld tot 20
jaar tuchthuisstraf met dwang
arbeid.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot direc
teur van het post en telegraafkantoor
te Franeker H. Pott,
is bij de zeemacht bevorderd tot offi
cier van gez. el kl. de off. van gez.
2e kl. L. K. Garf;
is aan den luit. ter zee 2e kl. D. J.
Berntrop, eervol ontslag verleend
is aan A. C. Braggaar te Amsterdam
eervol ontslag verleend als opzichter
2e klasse van het stoomwezen
is benoemd tot vertegenwoordiger der
Nederlandsche regeering op de in de
maai\d Mei 1912 te Londen te houden
internationale landbouwtentoonstelling
jhr. mr. W. Th. C. van Doorn, voorzit
ter van den Nederlandschen Tuinbouw-
raad to 's Gravenhage
is aan J. Erasmus eervol ontslag ver
leend als burgemeester van Cadzand
is D. C. Hasselman benoemd tot bur
gemeester van Zoelen
is aan mr. C. de Witt Hamer eervol
ontslag verleend als schoolopziener in
het district Goes.
Ik zou hem zeggenWacht den hu
welijksdag af van Johanna, alvorens uw
ondertrouw te vieren.
Zoudt gij dan vreezen, dat dit kind?
Nog eens, hier is van mij geen sprake,
en nu mijn oordeel: Indien Johanna nog
een kind was en dus gedwee en buig
zaam, dan zou de taak van tweede moe
der nog mogelijk zijn, maar het meisje
is zestien jaar en zal, haar door u ge
geven karakterbeschrijving, sluit allen
twijfel bij mij uit, haar moeder nimmer
vergeten... Uw tweede vrouw, ondanks
goedheid en zachtmoedigheid van in
borst, zal een stiefmoeder blijven. En
gesteld al eens dat Jofeanna dit kon ver
geten, dan zouden dié oude Brigitta en
Otfried er nog zijn, om het haar te her
inneren.
Welnu, ik vraag het u, welke voor
haar waardigheid bezorgde vrouw zal
zien met die tweede vernederende rol te
vreden stellen. Welke echtgenoote zou
zich in een onvermijdelijken strijd met
uw dochter begeven. Lach niet graaf, of
poog de zaak niet op een andere wijze
voor te stellen, ik toon ze met haar ge
varen en moeilijkheden om u duidelijk
te doen inzien, hoe onverantwoordelijk
het van 14 zo_u ziin claimen door te zet-
Prins Hendrik te Londen.
Prins Hendrik is gistermorgen om
10.10 aan het station Charing Cross te
Londen aangekomen. Hij werd ontvan
gen door den gezant en het overige per
soneel van het gezantschap en den con
sul-generaal der Nederlanden, generaal
majoor Sir Leopold Swaine en Sir Hen
ry Howard.
In den namiddag is Z. K. H. in een
auto gereden naar Olympia, het tentoon
stellingsterrein, waar de aan den ingang
verzamelde menigte den prins bij aan
komst toejuichte. Z. K. Fi. werd in de
vestibule ontvangen door prins Alexan
der van Teek, den voorzitter van de Ne
derlandsche kamer van koophandel, den
secretaris van het uitvoerend comité en
andere bij de tentoonstelling betrokken
personen. Prins Hendrik begaf zich
daarop naar het Hollandsch dorp waar
hij ontvangen werd door den Holland-
schen consul. Een aantal bij de tentoon
stelling betrokken Nederlanders werd
hier voorgesteld aan Z. K. H., die ge
fotografeerd is met een groepje kinde
ren, die oranje droegen en de Neder
landsche vlag in de hand hadden.
Prins Hendrik heeft daarop een wan
deling door de tentoonstelling gemaakt
en ook de Julianahoeve en andere Hol-
landsche huizen bezichtigd.
Prins Hendrik heeft zich gedurende
zijn bezoek onderhouden met de meeste
vertegenwoordigers van Nederlandsche
firma's. Z. K. H. heeft meer dan 2 uui-
in Olympia vertoefd.
Gisteravond is Z.K.H. een diner aan
geboden door den heer R. Bisschop, na
mens de Nederlandsche tentoonstellings
commissie. Slechts weinige officieel ge-
noodigdeti woonden het diner bij. Prins
Hendrik blijft slechts ruim twee dagen
in Londen. Hij gaat 11.1. Zaterdagavond
naar het vaderland terug. De Prins heeft
zijn intrek genomen in het Claridge ho
tel, dat vroeger een soort van mono
polie genoot in het herbergen van vor
stel ijlce personen. Dat monopolie heeft
het weliswaar niet meer, maar toch be
hoort het Claridge Hotel altoos nog tot
de deftigste Londensche hotels.
Bezoek van de Koningin en den Prins
aan Parijs.
De „Figaro" meldt, dat de feesten die
de Fransche regeering en de stad Parijs
voorbereiden voor het bezoek van Ko
ningin Wilhelmina aan Parijs, een bijh
zonder karakter zullen hebben, geheel
velschillend van de ontvangst van an
dere souvereinen.
Er zullen wel recepties plaats hebben
in het Elysee en het stadhuis en een ga
lavoorstelling in de Opera, maar er zal
gepoogd worden, die officieel e plech
tigheden minder koel en correct, meer
beminnelijk te maken dan gewoonlijk.
Koningin Wilhelmina is de eerste Ko
ningin, die als souvereine Parijs be
zoekt, sedert het bezoek van koningin
Victoriaen naar de wijze van ont
vangst van toen zal thans ook het pro
gram zijn ingericht, evenals ook de ver
siering der openbare gebouwen en sjra-
ten, die de stoet zal doortrekken. De
versiering zal in hoofdzaak uit bloemen
bestaan met vlaggen als ondergrond.
Het programma is thans aan de goed-
ten, waardoor het levensgeluk van meer
dan een onherroepelijk verwoest wordt.
Zou ik niet tot eerbied kunnen dwin
gen?
Tot uiterlijken eerbied, zeker; tot ge
negenheid, nooit; het ligt immers voor
de hand, dat gij door uw meineed alle
aanspraken op eerbied en liefde zult ver
liezen.
Dring nog verder in de zaak door,
en er rijzen in de toekomst voor uw
geest bergen van onoverkomenlijke
moeilijkheden. Weet gij of uw gezin niet
zal vermeerderen? Welke nieuwe kie
men van verdeeldheid zouden er dan in
uw familie ontstaan? De broeders en
zusters zouden elkaar haten? Naar wel
ke zijde zoudt gij de balans doen over
hellen? Zoo gij partij trekt voor de erf
gename van de doode, zult gij de moe
der uwer jeugdige kinderen doodelijk
beleedigen schenkt gij de laatste de
voorkeur, dan zal Isabella's dochter u
voor een heiligschenner houden.
Zwijg, /.v ijg, riep de graaf.
Waarom ontbreekt u de moed?
Waar- r. :u;; zoo wreed behandeld?
Ik i 1 o de toekomst.
O' art mij het hart.
Graai.
keuring der Koningin onderworpen.
Volgens de „Gazette de Hollande" is
het programma van liet bezoek van H.
M. de Koningin en Z. K. H. den Prins
der Nederlanden aan Parijs in hoofd
zaak als volgt s amengesteld1
Zaterdag 1 Juni. Vertrek van het Loo
omstreeks 8 uur. Aankomst te Parjjs,
via Luik, omstreeks 5 uur.
Bezoek aan president Fallières op het
Elysée. Ontvangst van het corps diplo
matique. Gala diner op het Elysée. Gala
voorstelling in de Opera.
Zondag 2 Juni. In den voormiddag
godsdienstoefening in de Oratoirekerk,
Receptie op het stadhuis. Déjeuner in do
Nederlandsche legatie. Rijtoer in Jiet
Bois de Boulogne. Gali-diner in liet mi
nisterie van buitenlandsche zaken. j
Maandag 3 Juni. Bezoek aan het pa
leis te Versailles. Revue van de troepen
in het kamp bij Satory. Dejeuner in het
paleis te Versailles. Terug naar Parijs.
Vertrek van Parijs te 4 uur. Aankomst
te Brussel te 8 uur, waar de koning
der Belgen H. M. zal komen begroeten.
Aankomst op het Loo te 11 uur.
Ziekte-Verzekering.
Naar de „Ned." verneemt zSl het ver
slag der Commissie van voorbereiding
voor de ziekteverzekeringswet nog aan
het einde van deze maand gereed zijn.
Een ongeloofelijk staaltje van onver
draagzaamheid.
De Haagsche correspondent van do
„Tijd" schrijft:
Bij de behandeling van de voorstellen
van B. en W. tot bebouwing van het Oe
vers Deijneotplein te Scheveningen is
een ongeloofelijk staaltje van protes-
tantsche onverdraagzaamheid bloot ge
komen. Aan het Gevers Deijnootplein
staat eep kerkgebouwtje, de zjr. Bad-
kapel, behoorend aan de Ned. Herv.
Gem. Deze wil desnoodig het terrein,
waarop deze kapel staat, wel aan de
gemeente afstaan, tegen billijke vergoe
ding natuurlijk, maar, zooals de heer Le-
ly meedeelde, dan blijft toch op den be
trokken grond een servituut rusten, dat
hij nooit mag worden bestemd voor eeni-
ge R. K. doeleinde.
Zoo iets gebeurt in den jare 1912
en in den Haag.
Publiciteit.
Herhaaldelijk wordt in verschillende
bladen zegt de „Nederlander" geklaagd
over de geheimhouding van het voor
onderzoek der Ziektewet. Eveneens
bracht de heer van Houten die klacht
te berde. Ook ons wil het voorkomen,
dat het publiek op de hoogte moet blij
ven van wat in het afdeelingsonderzoeW
plaats vindt. Vooral in zaken die zoo
nauw met het volksleven verband hou
den. Waarom zoo geheimzinnig?
Het Reglement van Orde geeft aan
de Commissie van Voorbereiding volle
dige bevoegdheid mee te dcelen, wat zij
goedvindt. Ook door de leden indivi
dueel kunnen aan belanghebbenden bui
ten de Kamer mededeelingen worden ge
daan omtrent den stand van het onder
zoek en daarvan wordt o.a. door het
Kamerlid Schaper nog al eens gebruik
gemaakt. Waarom doen de andere leden,
Ik dacht, dat gij openhartig waart.
Odelinde.
Bewees ik het niet?
Gij neemt een terughouding in acht.-
Welke?
Zoo even hieldt gij steeds volHier is
van mij geen sprake.
Welnu?
Welnu! Vergeef mij, Odelinde, maar
door die verklaring vol te houden, weet
gij zeker, dat gij: onwaarheid spreekt.
Ik, graaf?
Durft gij herhalen, dat gij onbekend
zijt met mijn vurig verlangen u den titel
van gravin van Beieren, Henegouwen en
Holland aan te bieden?
Ik twijfelde nog, hernam het jonge
meisje.
En gelooft gij nu?
Jawel, graaf.
E11 uw laatste woord is?
Huwelijk Johanna uit.
Toen zij die woorden gesproken had,
verliet zij den graaf en voegde zich bij
haar bloedverwante Hermangilde op het
terras.
(Wordt vervolgd.)
