RONA
Van Houten's
Cacao
22
Ingezonden Mededeelingen. 1549
BUITENLAND.
3e Jaargang.
Mo. 40.
3)e Seiebelre 6oma/nt
Bureau OUDE) SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Maart
1012.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handjls-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
De Vogelwet. Een toeschietelijk
Minister. Politieke lijsters.
We zijn vandaag een heel eind met de
vogelwet opgeschoten. Ruim dertig arti
kelen werden goedgekeurd, zoodat er nog
slechts een paar artikelen overblijven,
die de Kamer Dinsdag zal afhandelen.
Vandaag wordt niet in het openhaar
gewerkt, doch worden in de afdeelin-
gen verschillende wetsontwerpen onder
zocht
Minister Talma was gisteren erg toe
schietelijk. Verschillende amendementen
nam hij over, allereerst een van den heer
Xydeman op art. 10, om in de vergunnin
gen voor het dooden van tijdelijk scha
delijke vogels ook op te nemen den duur
der vergunning en de plaatsen, waarvoor
ze geldig zijn. De heer Tydeman die
om districtsbelangen zich natuurlijk bij
zonder voor deze wet interesseert
-wficie den burgemeester eveneens de be
voegdheid geven om te bepalen, met wel
ke middelen de vogels gevangen mogen
worden. Dat ging evenwel den heer Teen-
strn te ver, want van den burgemeester
wapenen mocht dooden. De Minister liad
bovendien dit practisch bezwaar, dat men
niet alle vangmiddelen kent, zooals hem
ook uit telegrafische inlichtingen van de
landbouwleeraren was gebleken.
De heer Tydeman trok ten laatste zijn
voorstel in.
Van den heer rleskens nam de Minister
een amendement over om den burge
meester te verplichten zoowel van de
verleende als van de geweigerde ver
gun uingen aan ,dcn f.ommissaxis_dcc JCo-
nïngin mëdedeeling te doen.
Minder succes had de heer Hugenholtz
met zijn voorstel om in de wet den ter
mijn op te riemen, gedurende welken ver
gunning wordt veneend voor de vangst
van vogels voor de kooi. Achter dit
amendement school meer dan men op het
eerste gezicht zou meen en. Deskundigen
als de heer Thijsse dringen er nl. bij
den Minister sterk op aan, gedurende den
voorjaarstrek de ktfoivangst niet toe te
laten. Volgens het ontwerp zal bij alge-
meenen bestuursmaatregel hierover wor
den beslist, zoodat de Kamer er niets over
tieeft te zeggen. De heer Hugenholtz wil
de het bedrijf der vogelvangers niet op
losse schroeven zetten door de beslissing
aan den Minister over te laten. Als de
Minister den voorjaarstrek gaat verbieden
verstoort hij het r e g e 1 m a t i g vogelvan-
geisbedrijf en handelt hij ooJc niet in het
belang van den vogelstand. De belang
hebbenden moeten niet in twijfel blijven.
T>e Minister hield voet bij stuk. Hij
.wist nog niet hoe de zaak te regelen,
maar verzekerde met de belangen van de
vogelvangers rekening te zullen houden.
'|iet amendement werd verworpen.
Evenmin slaagde de heer Hugenholtz
in zijn poging om dc vogelvangst op Zon
dag toe te laten. Wel liet de Minister de
verbodsbepaling op de algemeen erkende
Christelijke feestdagen vallen (geschied
de het, omdat de Katholieken ze hebben
afgeschaft?) en veroorzaakte deze wijzi
ging cenige beweging bij links. Maar
noch hij noch de Kamer wilde den Zondag
laten gebruiken om de vogelvangst te
'bevorderen.
Eenige amendementen van de heeren
Rink en Hugenholtz en van de Commis
sie van Rapporteurs vonden genade in
de oogen van den Minister en werden
overgenomen.
Aan het einde der zitting bracht de heer
van Veen de lijsters ter sprake. Bij amen
dement stelde hij nl. een overgangsbe
paling voor om gedurende vijf jaar het
vangen van lijsters met strikken toe te
laten. Dit voorstel was door het (lib.)
Vaderland" bestreden als een politiek
amendement, dat door districtsbelangen
jwas ingegeven. Hiertegen verzette de
heer van Veen zich. Hij wil niet plotse
ling het vangen der lijsters verbieden, en
daardoor aan velen een broodwinning
ontnemen. De heer van Veen heeft
trouwens niet voor Oaasterland, waar
vooral de lijsters worden gevangen,
zitting, en spreekt bovendien be
halve voor de belanghebbenden van
.Gaasterland ook voor die van Texel, d.i.
het kiesdistrict van den hoofdredacteur
van het „Vaderland". (Den Helder.)
Hoe kan men nu uit,zoo'n voorstel po
litiek distilleeren?
De Minister liet de beslissing aan de
Kamer.
V* Meer smokkelarij.
Nadat in alle toonaarden de komen
de misère voor het volk, voorspruitend
uit de tariefwet, door hare tegenstanders
bezongen is, komen nu nieuwe ver
schrikkingen aan de beurt, nu echter
moeilijkheden veroorzakend aan de staat
en de handhavers zijner wetten.
De smokkelhandel zal er door in de
hand gewerkt worden, beweren ze. Maar
dan moesten zij niet klagen. Wordt het
in 't klein gedaan, dan zal niemand claar
veel schade door lijden. En geschiedt
het in het groot, danhier zwijgen
we liever en verwijzen naar het buiten
land. De kwaliteiten van de groote smok
kelaars te noemen ware wehicht pijnlijk
voor vele antitariefmannen hier te lande.
Ofschoon we echter gelooven dat het
zoo'n vaart niet zal loopen, vertrouwen
we dat onze douane, die .overigens goed
genoeg bij de pinken is, een extra oog
in het zeil zullen houden.
Misschien ontdekken zij dan wel
iemand b.v. met een lading belaste klom
pen onder zijn borstrok.
Uit de Leidsche Vroedschap.
Wij hadden langen tijd rust gehad. De
burgemeester was uitstedig geweest om
behalve voor particuliere aangelegenhe
den eveneens, naar verluidde, een tochtje
naar Duitschland te maken teneinde het
vuilverbrandingssysteem daar te lande
te bestudeeren, en was juist tijdig ge
noeg teruggekomen om Woensdagavond
met den Commissaris der Koningin te
dineeren en gistermiddag de raadszitting
te leiden.
- Drieen dertigVCTSCïimCntTcCpLinten"
vroegen 's Raads aandacht, behalve een
lange reeks ingekomen stukken, die even
min zonder discussie den hamer pas
seerde.
Onder vele anderen waren het de poli-
tie-agenten, georganiseerd in de vereeni-
ging Door Eendracht Saamgebracht, die
zich met een adres tot den Raad wend
den, De dure tijdsomstandigheden en
cjc verhooging van den maatsdhappelij-
ken stand van den politiebeambte golden
als hoofdmotief voor een verzoek om de
regeling van de jaarwedden van het
agenten person eel te herzien en oin den
wekelijkschen duurte-toeslag te behou
den tot den datum, waaróp door den
Raad tot een verhooging der jaarwedden
zal zijn besloten.
De heeren keken elkaar een beetje
vreemd aan onder het voorlezen van dit
adres en vernamen van den voorzitter,
dat B. en W. voorstelden het verzoek
voor kennisgeving aan te nemen, om
dat de jaarwedden pas met ingang van
1 Januari 1911 waren herzien. De heer
Sijtsma was hiermede evenwel niet con
tent. In 't midden latend of op salaris-
verhooging aanspraak kan worden ge
maakt, vond hij het regelmatiger over het
verzoek praeadvies te laten uitbrengen.
De burgemeester liet echter duidelijk
doorschemeren, dat zoo'n praeadvies
toch nul op 't request zou brengen en
waar deze meening bij B. en W. voorop
stond, wilden zij liever geen overbodig
werk doen. Met slechts één stem meer
derheid stelde de Raad B. en W. in 't
gelijk.
De benoemingen van onderwijzend
personeel brachten weer een oude klacht
ter sprake, nl. te weinig variatie in de
onderwijs-voordrachten. Meermalen heb
ben wij reeds op dit aanbeeld hooren
hameren steeds kwam de oppositie van
denzelfden kant en steeds werden dezelf
de argumenten gebruikt om de geopper
de bezwaren te weerleggen.
Maar gisteren heeft de heer Sijtsma
zich meer in zijn kaart laten kijken. Het
argument van beperking der bcnoemings-
vrijheid van den Raad is zoo zwaar niet,
maar gewichtiger is de veronderstelling,
dat sommige sollicitanten als 't ware
„geboycot" worden om hun vooruitstre
vende denkbeelden. Zoo'n uitsluiting zou
de heer Sijtsma uit den booze achten. De
man moet goed onderwijzer zijndit is
het eenige criterium.
Hoe hij zich buiten de school ge
draag!, of hij lid van den rooden bond
is of niet (waarnaar de hoofden infor-
meeren) mag niet van invloed op de keu
ze zijn.
't Was een lonken van de vrijzinnig-
democratische raadsleden naar de socia
listen. Want zou het antwoord op deze
vragen inderdaad de voordracht beïn-
fluenceeren, dan zouden allereerst de
socialisten gevaar loopen te worden bui
tengesloten.
Op de quaestie, of men bevoegd is
naar deze dingen te informeeren, is niet
diep ingegaan. De heer Sijtsma vond
het wel overbodig zulke vragen te stel
len, doch trok het recht daartoe niet
in twijfel.
De discussie liep overigens dood. Wet
houder v. Hamel verzekerde, dat't bonds
lidmaatschap noch een beletsel noch een
aanbeveling was en met deze pertinente
verklaring eindigde het debat.
Toch zal wel het laatste woord in deze
zaak niet gesproken zijn. Naarmate het
radicale element toeneemt, zal den aan
drang in roode richting worden versterkt
met al de verkeerde gevolgen van dien.
Wij zouden voor een goed onderwijzer
volstrekt niet als eenige voorwaarde stel
len, dat hij bekwaam is om onderricht te
geven. Zijn optreden tegenover het hoofd,
zoowel in als buiten de school, zijn
geenszins te verwaarloozen factoren.
De oppositie was bij het antwoord van
den wethouder niet geëindigd. De heer
van der Eist, die den aanval had geleid,
verklaarde aan de stemming n i e t te zul
len deelnemen en inderdaad werden ver
schillende blanco stemmen uitgebracht.
Mr. van der Eist en partijgenooten
waren zeker door den stakingsbacil-1912
bevangen.
De stakende raadsleden hervatten den
arbeid toen één der hunnen in het
bestuur der Stedelijke Werkinrichting
moest worden benoemd. Was bij den
aanvang der vergadering het vijfde vrij
zinnig-democratisch raadslid geïnstal
leerd, de invloed dezer fractie deed zich
ook bij deze eenvoudige benoeming gel-
TienDe vdLdute- ztrfrvl* vair-wljtetf den
heer v. Hoeken moest aan den heer Sijts
ma worden afgestaan.
Het verval der Meisjesschool le klas
se had 's heeren Reimeringer aandacht
getrokken. Hij vroeg naar de oorzaken.
Wethouder van Hamel heeft wel tien
oorzaken genoemd. Onze verslaggever
heeft ze met groote nauwkeurigheid in
zijn verslag weergegeven en wij rele-
veeren ze dus niet. Hoe echter de
heer van Grüting voor zoo'n dure klasse-
school op verlaging van school
geld kon aandringen, is ons een raadsel.
Moet dan maar voortdurend laag school
geld worden betaald en nog meer be
dragen voor de openbare school uit de
gemeentekas worden gehaald Op zoo'n
wijze raken wij heelemaal met onze
financien vast. Dan zelfs baat geen ver
hoogd subsidie, dat wij voor onze kweek
school hopen te ontvangen, hu wij enkele
wijzigingen in de verordening hebben
aangebracht.
Een gunstig teeken van onderne
mingsdurf en energie hebben de Leid
sche Tuinderspatroons gegeven. Be
dreigd door de verhooging van de hef
fing van 1/2 pCt. tot 1 p.Ct. voor de
foods der groenteveilingen hebben zij
besloten de bestaande veiling uit te brei
den en willen zoodoende trachten
bij behoud van dezelfde heffing,
door grooteren omzet de kosten van de
loods le dekken. Een tijd van driemaan
den hebb .'n zij noodig om deze regeling
in de praktijk te beproeven. B. en W.
waren direct geneigd om met de ver-
eeniging in deze richting samen te wer
ken en hebben mitsdien het voorstel van
de agenda afgevoerd.
Bij een ander punt van de agenda
bleek, hoe h et bestaande tarief onze
nijverheid belemmert. Het afge
werkte steenhouwwerk, zeidede
lieer van Tol, die wij in deze bii uitstek
bevoegd achten, wordt tot b ij na de
zelfde prijzen geleverd als de
ruwe steen. Concurrentie met het
buitenland is zoodoende onmogelijk en
daarom juichte hij en de heer Pera de ta
riefplannen der Regeering toe, over
tuigd als beiden zijn, dat daardoor meer
leven, vertier en welvaart in het steen-
houwersbedrijf zal worden gebracht. Op
grond van deze overwegingen lieten bei
de sprekers op 't oogenblik stappen ach
terwege om dit bedrijf te bevorderen.
In afwachting van een algeheele her
ziening van de minimum uurloonen van
alle vakwerklieden, hebben de steenhou
wers in de bestekken alvast 2 uur meer
gegeven. De heer van Tol heeft feite
lijk den stoot tot deze herziening gege
ven. Door zijn voorstel, dat gevolgd
werd door een amendement-Bosch, waren
B. en W: op het denkbeeld gekomen of
het niet wenschelijk zou zijn alle loonen
te hersien. .Wetliogder Korevaa,r stelde
in Smaak
Hoe geheel ANDERS ;n Kracht
in Geur
in Kleur
en hoeveel BETER
dan alle andere goedkoope merken. 1
..HWMI. iwibw" !.»11".'
daarbij een principieel debat in vooruit
zicht over de vraag, hoever de gemeente
in deze quaestie mag gaan.
Bij de rondvraag vernamen wij nog,
dat een school voor zwakzinnigen in voor
bereiding isXjammer genoeg is er een vol
doend aantal zwakzinnige kinderen voor
zoo'n school), terwijl B. en W. hun
aandacht gevestigd houden op het nut,
dat de school van de bioscoop kan
hebben.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zooals te begrijpen is, was gister het
Engelsche Lagerhuis, waar de tweede
lezing der
Kolenwet
zou worden gehouden buitengewoon be
zet Vooral was de reden hiervan het
feit dat Balfour namens de oppositie ver
werping van het wetsvoorstel zou voor
stellen.
Het was de eerste maal, dat Balfour
sinds zijn aftreden als leider van de op
positie weer aan de beraadslaging van het
Huis zou deelnemen.
Bij het voorstel tot verwerping van het
wetsontwerp, zeide Balfour, dat niemand
er door tevreden was gesteld, voor zoo
ver het een oplossing van de moeilijkheid
moest brengen. Het land had zich nooit
tegenover een zoo ernstige crisis ge
plaatst gezien. De regeering, die voor de
bijzondere moeilijkheid stond er een eind
aan te maken, had echter een wetsont
werp ingediend, dat een andere zaak be
handelde en een ander doel nastreefde. De
regeering was daarom niet gerechtigd te
beproeven dezen maatregel, die een reus
achtige omwenteling beteekende, binnen
een week door het Huis heen te drijven.
De oppositie zou trachten het wetsont
werp in tweede lezing te doen vallen,
doch indien het wetsontwerp veilig door
de tweede lezing heenkwam, zou zij haar
best doen om de politiek van de regee
ring een kans te geven. Spreker stelde
daarop de verwerping van het wetsont
werp voor op gronden van nationale
staatkunde en beleid.
Balfour's réde duidt aan, dat de oppo
sitie in de verdere stadia van de behan
deling van het wetsontwerp geen verzet
zal bieden en dat het Hoogerhuis het
ontwerp aan zal nemen.
Asquith antwoordde, dat Balfour's re
de in overeenstemming was met het kri
tieke oogenblik, doch meende hij met het
indienen van zijn voorstel tot verwer
ping, dat een wetgeving niet noodzake
lijk was, dan moest worden opgemerkt,
dat zijn redevoering in 't geheel geen prac
tische wenken inhield. De eerste minis
ter ontkende, dat de regeering bezweken
was voor een druk van een van beide
zijden. Hij hield vol, dat de regeering vol
strekt onpartijdig ten opzichte van beide
partijen geweest was. De regeering had
iederen vorm van overreding, argumen
tatie, ondziliandc'.ing beproefd om de
partijen tot een overeenkomst te bren
gen. Wij zijn er niet in geslaagd en de
stilstand in het bedryf houdt aan, zeide
Asquith. Wij kunnen niet toelaten, dat de
bevolking, de industrieën, het land ge
brek lijden door den kolennood. Is wet
geving daarvoor dan niet noodzakelijk?
Spr. vroeg het Huis het wetsontwerp aan
te nemen, niet als een deel van de blij
vende wetgeving, doch als een voorloopig
redmiddel, een tijdelijk hulpmiddel tot
regeling van een bijzondere, onverwach
te moeilijkheid. Her wetsontwerp was
noodzakelijk, voordat verdere stappen ge
daan zouden moeten worden, waarvan
God verhoeden mocht, dat de noodzake
lijkheid zou blijken.
Uit de redevoeringen van de vertegen
woordigers der mijnwerkers in het Lager
huis bleek dat zij bij de bespreking der
artikelen zullen aandringen op een mi
nimumloon van 5 shilling, welke eisch de
regeering, naar men verwacht, zal over
nemen.
inmiddels is het wetsontwerp in twee
de lezing aangenomen met 384 tegen 225
stemmen.
In andere mijnstreken
volgt men het voorbeeld door de arbei
ders in het Roerdistrict gegeven, niet.
In Saksen en in Frankrijk breidt de sta
king zich uit.
Uit Wilkesbarre in Pennsylvanië wordt
dd. eergisteren geseind, dat de onafhau-
kelijke mijneigenaars bekend hebben ge
maakt, dat zij bereid waren, de eisch en
der mijnwerkers aan de anthracietmijnen
in te willigen.
En uit Cleveland in Ohio wordt dd. eer
gisteren aan het Wolffbureau bericht, dat
na een bijeenkomst van de eigenaars der
mijnen van vette steenkool met de mijn
werkers de voorzitter van het mijnwer-
kersverbond heeft verklaard, dat de sta
king aan genoemde mijnen, die 500.000
mijnwerkers zou omvatten, den len April
moet beginnen ingeval de cischen der ar
beiders niet ingewilligd werden. Volgens
een telegram aan de Matin zou deze sta-
kin al de mijnen van Ohio. Indiana
en Illinois betreffen en moet zij twee we
ken duren, opdat tijdens de onderhan
delingen, die op dit oogenblik plaats heb
ben naar aanleiding van de hernieuwing
der collectieve contracten, de mijnwerkers
grootere voordeelen zouden kunnen ver
krijgen.
Uit Tripolis
komen nog steeds voor de Italianen slech
te berichten.
Volgens de Petit Marseiliais zijn twee
Italiaansche regimenten den 13 Maart
in een Turksche hinderlaag gevallen. De
Italianen moesten zich trugtrekken met
achterlating van talrijke dooden, mate
rieel en schietvoorraad. De Arabieren
hadden 150 dooden en gewonden.
Voorts wordt melding gemaakt van een
samenstroomen van Arabische scharen:
bij Azizia waar ongeveer 50000 man bij
een is. De spoorweg Tripolis-Ain Zara is
in gebruik genomen, maar wegens de
drukkende hitte, die dit jaar vroeger daa
anders begonnen Js# moest eea groot go»
