14
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang.
No. 714.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN,
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
l, 10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Februari
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Politieke verjaardag.
Indische jaren tellen dubbel, maar po
litieke jaren wel tiendubbel en zoo is
het lelt, dat het Kabinel-H-emskerk Jr.
deze week Maandag 12 Februari
vier jaar werd, werkelijk vierenswaard.
Onwillekeurig denken we aan zijn
oorsprong terug, toen het de taak inoest
overnemen van Jiet met onmacht gesla
gen Kabinet-De Meester. Een groote
voldoening was zulks voor de onzen en
evenzeer strekt het tot blijdschap, dal
het Ministerie nog zoo onverzwakt op
de been staat.
Dat vier politieke levensjaren heel
wat beteekenen kan het beste hieruit
blijken, dat van de drie-en-twintig mi
nisteries, welke wij sedert 1848 hebben
er maar vier in lengte van levensduur
hel tegenwoordige hebben geëvenaard
of overtroffen.
Het tweede Ministerie-Thorbecke
heeft vier jaar en negen dagen geleefd,
het Ministerie-Pierson vier jaar en vier
dagen, het Ministerie-Kuyper vier jaar
en veertien dagen. Nog twee-weken en
dan zal het Ministerie-Heemskerk even
lang bestaan. Om echter het record te
slaan, zal het Kabinet-van den jongen
Heemskerk neg bijkans een jaar moe
ten aanblijven. Dan zal het dat van den
ouden Heemskerk hebben verslagen,
wiens derde ministerie vier jaar, elf
maanden en negen en twintig dagen,
heeft geleefd.
Nu, zulks zal ditmaal wel overtrof
fen worden, want niet alleen toont het
Kabinet geen enkel teeken van ouder
domszwakte, maar algemeen wordt het
rechts gewaardeerd.
Zoo schrijft De Nederlander bij
gelegenheid van den politieken verjaar
dag:
„God spare lut leven van onzen
Minister van Binnenlandjche Zaken en,
van zijne ambtgenooten. Deze Chris
ten - staaLinandie ons vertrouwen
heeft, worde nog langen tijd gehand
haafd op zijn post, en het moge
hem en zijnen ambtgenooten gegeven
zijn, om, zelf door Gods Geest ge
leid, ons volk in zijn begeerten en
gedragingen op te voeren tot een hoo-
ger peil, waarop het zi,ch den naam
vtin Chris ten-na tie meer en
meer waardig make."
Van ganscher harte sluiten wj ons bij
deze bede aan, de beste verwachtingen
daarbij uitsprekend. O, 't is zooveel
waard indien van ho'ogerhand het sein
wordt gegeven r bestrijding van wat
kwaad is. Zulks geschiedt thans onver
vaard en krachtig, zoodat ook in dit op
zicht deze verjaardag vierenswaard is.
Met frisschen moed gaan we nu de
nieuwe parlementaire campagne gade
slaan, waarbij stellig het Kabinet weer
pal zal staan en de rechter zijde het
eensgezind zal steunen tot heil van land
en volk.
ALÜEMEEN OVERZICHT.
Het blijft nog maar leelijk hommeles
In den
Duitschen Rijksdag
hetgeen vooral zijn kwade gevolgen direct
toont in de nationaal-iiberalc partij. Zoo
als men weet, hebben dezen er ook den
brul van gegeven, het presidium met een
sociaal-democraat te deelen. Echter is dit
niet het gevoelen van de geheele partij en
een ernstige verdeeldheid is daardoor tus-
schen de Zuidelijke en Noordelijke natio-
naal-liberalen ontstaan. Het directe ge
volg is echter, dat men nu nooit met het
presidium zal klaar komen, tot groot
genoegen van conservatieven en Centrum,
die de liberaal-socialistische vrienden nu
doen bewijzen, wat rechts immer beweerd
had, dat zij onbekwaam tot werken zijn.
Gisteren is dan ook de Rijksdag, nu
voorgezeten door den socialist Scheide-
mann, die voor deze gelegenheid zich
plechtstatig had aangedaan, verdaagd tot
heden om een president te kiezen. Het
heet nu. dat de vrijzinnigen de beide
open posten willen bezetten om uit de
impasse te gerakentot over vier we
ken, wanneer dezelfde grap begint, als
tenminste de liberalen niet wijzer zijn
geworden.
De oorlog in Tripolis
zal vooreerst wel niet flinker doorgevoerd
worden, omdat generaal Caneva, die blijk
baar weer geheel in de gratie is gekomen,
het afraadt. Hij was, zooals men weet
teruggeroepen om zich te verantwoorden
over de schijnbare werkeloosheid der
troepen. Hierop had hij geantwoord, dat
tegenover een zoo be wegel ijken en on-
samenhangenden vijand als de Turksch-
Arabische scharen alle pogingen tot ver
volging vruchteloos zouden zijn en elke
voorwaartsche beweging tcvergeefsch zou
blijken, indien zij niet definitief kon wor
den gehandhaafd. De troepen zouden on-
noodig aan de vermoeienissen en gevaren
van de woestijn blootgesteld worden, om
slechts een treurig resultaat te bereiken,
want de noodzakelijke terugkeer naar het
kamp zou als een terugtocht worden op
gevat ook al zou die terugkeer niet
in werkelijkheid een terugtocht beteeke
nen als na het gevecht bij Bir Tobros het
geval is geweest, mag men daar wel aan
toevoegen.
Generaal Caneva had een onmiddel
lijke, zelfs een binnen niet te langen tijd
te wachten, voorwaartsche beweging af
geraden en, indien de regeering een
schitterende overwinning wenschte, zou
zij, naar zijn meening, moeten kiezen
tusschen de twee volgende besluiten: de
benoeming van een anderen bevelhebber
voor de Afrikaansche expeditie, of de
overwinning buiten Tripolis en Barka te
zoeken.
Tot dit laatste schijnt men het eerst
besloten, hetgeeii de Porte aanleiding ge
geven heeft, te verklaren, dat zij alle ïta-
liaansche instellingen in Turkije zal doen
sluiten en nog andere maatregelen tegen
de Italianen zal nemen, als Italië tot een
militaire onderneming tegen den Archipel
of de Dardanellen mocht overgaan.
Tot een stoutmoedig vekuochtsplan
schijnt men echter in Tripolis niet te
willen overgaan.
De openbare meening
wordt echter ongeduldig en verdraagt den
slakkengang van den oorlog slecht en de
laatste wapenfeiten hebben het leger dan
ook waarlijk niet mét krijgsroem overla
den en een onvrijheid van beweging doen
uitkomen, welke alle militaire uitstapjes
buiten de gevechtslinies deed ontraden.
Bovendien is de opening van de Kamer
aanstaande, de altijd lastige Kanier, die
weieens evenmin geestdrift zou kunnen
koesteren voor het langzame oorlogs
tempo en het de regeering dan lastig kan
maken, sedert de nationale aansluiting
bij het regeeringsbeleid sedert het begin
van den oorlog door de kritiek reeds
losser is gemaakt, ook onder de afge
vaardigden. De socialistische afgevaar
digden Treves, Turati en Beltrami heb
ben dan ook een interpellatie aangekon
digd over het ontstaan van den oorlog.
Zij willen weten, welke gronden de re
geering tot de Tripolitaansche onderne
ming en het tot Turkije gerichte ultima
tum bewogen hebben.
De „Messagero" meldt, dat binnen
eenige dagen
meer oorlogsmateriaal
naar Tripolis en Barka zal worden ge
zonden, bestaande uit 60.000 kartetsgra
naten, 20.000 granaten voor houwitsers
van 21 cM. en 20.000 kogelvormige hand
granaten. In de werkplaatsen van de
staatsspoorwegen te Florence wordt aan
de vervaardiging van 25 gepantserde
spoorwegwagens, die met snelvuurka
nonnen bewapend zullen worden en voor
den in aanbouw zijnden spoorweg van
Tripolis naar Aïn-Zara bestemd zijn,
koortsachtig gewerkt
Ook wordt volgens de „Tribuna" de
vliegdienst uitgebreid. Uit Frankrijk
worden vliegtuigen van een nieuw soort,
mulliplaces genoemd, verwacht, welke ui
staat zijn verscheidene personen te dra
gen en een motorsterkte van 101) paarde-
krachten hebben. Een industrieel uit Ge
nua, Cainpodonico genaamd, heeft een
door hem uitgevonden toestel tot het
wegslingeren van bommen ter beschik
king van de regeering gesteld, hetwelk
het mogelijk maakt binnen 2 minuten
20 bommen weg te slingeren, die binnen
een oppervlakte van 400 vierk. M. alles
vernielen.
Intusschen blijven de Turken en Ara
bieren dapper en geregeld vechten.
Uit Derna komt nu weer het bericht
uit Italiaansche bron, dat twee hevige
aanvallen der Turken gisternacht na een
verwoed gevecht zijn afgeslagen. De Tur
ken wieipeq handgranaten; de Italianen
gebruikten oorlogshonden en électrische
zoeklichten. Gene hadden 60 dooden en
gewondende Italianen 3 dooden en
22 gewonden.
Wel wat weinig voor een verwoed
gevecht!
De opstand in China.
is dus definitief beslecht, door den af
stand des keizers.
„Het doel, waarvoor gij zoovele jaren
hebt gestreden, is nu bereikt. De dag,
dat de absolute monarchie ophoudt te
bestaan, is de dag dat de republiek aan
vangt. Ik begroet deze verandering met
vreugde. De monarchie lieeft nu voor
altijd opgehouden te bestaan. De repu
bliek zal altijd blijven."
Aldus luidt volgens een draadbericlit
uit Sjanghai aan de „New-York Herald"
het telegram, dat joeansjikai Maandag
onmiddellijk na de afkondiging van de
edicten aan den vertegenwoordiger der
Pekingsche regeering, Tangsjaoji, gezon
den heeft om het te doen toekomen aan
dr. Soenjatsen en het ministerie van de
voorloopige republikeinsche regeering.
Joeansjikai zegt daarin ook, dat het hem
onmogelijk is, zich naar het Zuiden te
begeven, omdat hij zich voor de nood
zakelijkheid geplaatst ziet, de orde in
het Noorden te handhaven. Hij verzoekt
de republikeinen een plaats in het Noor
den aan te wijzen, waar men zal kunnen
samenkomen om een blijvende republi-
keinsche regeering in te richten.
De Mantsjoe-dynastie had Maandag
haar 267ste regeeringsjaar volbracht. De
keizer zal volgens de nadere berichten
uit Peking den eeretitel van Mantsjoekei-
zer behouden, doch het was blijkbaar het
voornemen, hoewel het niet is vastge
steld;- dat de titel niet erfelijk zal Zijn.
Over de hoofdstad is nu nog
kwestie. Peking zal de hoofdstad des
Rijks blijven maar Nanking wordt al
licht de tweede Rijkshoofdstad voor ze
kere Rijksaangelegenheden.
J)e afkondiging der Chincesche repu
bliek zal de schepping van nieuwe pro
vinciën des Rijks noodig maken, nl. twee
Tibetaansche, vier Mongoolsche en één
Toerkestansche.
De Daily Telegraph verneemt nog
uit Sajnghai dat Woetingfang de edicten
nopens den afstand heeft doorgezonden
aan het parlement Nanking, dat ?e waar
schijnlijk onverwijld zal goedkeuren.
GEMENGD.
Prins en prinses Frederik (Willem
van Pruisen gaan in den loop dezer
week naar Weenen voor een kort ver
blijf. Het staat vrijwel vast, dat keizer
Frans Jozef hen in audiëntie zal ont
vangen.
In Nieuw-Zeeland is een referen
dum gehouden over de drankkwestie.
Voor een algeheel verbod van den ver
koop van sterken drank verklaarden zich
259.943 stemmen, ertegen 205.661, blanco
stemden er 19.345.
De Belgische Kamer heeft met alge-
meene stemmen een wetsontwerp aange
nomen, strekkende tot beëindiging der
staking in de mijnen van den Borinage.
De afhouding voor pensioenen op de
loonen zal in de streek, waar de loonen
vroeger bij de week betaald werden,
slechts bij de maand geschieden.
De keizer van Oostenrijk heeft in
zijn hoedanigheid van beschermer der
Katholieken in Albanië, te Konstantino-
pel geprotesteerd tegen het decreet van
verbanning der Italiaansche Salesianen-
Zusters, die te Skoetari in Albanië een
weeshuis besturen.
Naar aanleiding van dit protest js het
verbanningsdecreet verdaagd.
Het groote kiezerspubliek in de
Ver. Staten en de Republikeinsche partij
leiders zijn nog steeds in het onzekere
over de plannen en wenschen van Roose
velt. Maar zijn vrienden vinden, dat er
aan deze Sphinx-achtige houding toch een
eind moet komen. Daarom is op een
vergadering te Chicago, waar 8 gouver
neurs van staten en gedelegeerden uit
24 andere staten aanwezig waren, beslo
ten een tijdelijke „Commissie voor de
Roosevelt-candidatuur" te vormen. Deze
commissie heeft nu een afgevaardigde
naar Oyster Bay, Roosevelt's buiten, ge
stuurd, om den ex-president een defini
tieve verklaring te ontlokken. Men hoopt
en vertrouwt, dat deze afgevaardigde
daarin zal slagen.
De benoeming van sir Edward Grey
tot ridder in de orde van den Kouseband
wekt o. a. belangstelling door het feil,
dat deze onderscheiding slechts ifi £§et
zeldzame gevallen aan een lid van het
Lagerhuis is toegekend en in den regel
alleen peers van den rang van graaf of
hooger in de orde werden opgenomen.
Sedert het midden van de 18e eeuw heb
ben slechts 4 leden van het Lagerhuis
de orde ontvangen, het laatst Palmer-
stone, hoewel deze een lersche peer was.
Minister Grey neemt de jplaats in, die
open was gevallen door den dood van
den hertog van Fife.
- Terwijl 45 leerlingen van een lagere
school langs de Frederik-Willem-kade te
San Remo wandelden, zakte de grond in,
alle kinderen meesleurende. Er zijn nu
vijf dooden en tien gewonden opgehaald.
Het ongeluk is het gevolg van onder-
grondsche verzakkingen, door de zee ver
oorzaakt.
De berichten over de crisis in de
Engelsche steenkoolnijverheid luiden al
lesbehalve hoopvol. 150.000 mijnwerkers
uit Zuid-Wales hebben kennisgevingen
ingeleverd, dat zij het werk op 29 Febr.
zullen neerleggen. 40.000 mijnwerkers uit
Derbyshire, en andere mijnwerkers uit
Noord-Engeland en Schotland hebben
hetzelfde gedaan.
De algemeene staking wordt voor
l Maart inderdaad verwacht.
Uit New-Castle wordt geseind, dat de
mijneigenaars van Northumberland en
Durham de werkstaking als onvermijde
lijk beschouwen en dientengevolge voor
bereidingsmaatregelen nemen.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot grif
fier bij het kantongerecht te Woerden,
mr. J. W. Suringar
tot rechter in de arr.-rechtbank te
Roermond mr. J. C. H. Coenegracht
tot notaris te Groningen jhr. A. J.
B. Verheyen;
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verbonden eere-medaille
in zilver, aan G. A. de Graauw, boek
houder-administrateur der Veghelsche
Schroefstoomboot Maatschappij te Ve-
ghel;
is aan Joh. A. Leopold, eervol ont
slag verleend als directeur der Rijks
kweekschool voor onderwijzers te Nij
megen
is IJ. Oosterlo, burgemeester der ge
meente Leeuvvarderadeel, benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
De Rijksmiddelen.
In Januari 1912 werd meer dan in
dezelfde maand van 1911 ontvangen uit
de personeele belasting f105.000 uit de
bedrijfsbelasting f 169.000, de vermo
gensbelasting f 15.000, de invoerrech
ten f 181,000, het gedistilleerd f127.000
het geslacht 113,000, de belasting op
gouden en zilveren werken f 11.000, de
zegelrechten f 61,000, de domeinen
f 29.000, de posterijen f39.000, de
Rijkstelegraaf f 81,000 en de loodsgel
den f26.000.
Hiertegenover staat een mindere op
brengst van de grondbelasting groot
f 14,000, den suikeraccijns f398.000,
den wijnaccijn f 4000, den zoutaccijns
f20.000, dien op bier en azijn f 1000,
de registratierechten f3000, de succes
sierechten f 151.000, terwijl de opbreng
sten van hypotheekrechten, staatslote
rij en jacht- en vischacten geen noemens
waardige verschillen aangeven.
De geheele opbrengst der maand, die
als gewoon! ijk ver beneden 1/12 der ra
ming is gebleven, is f 12.789.837.95y?,
tegen f 12.530,119.17 in het vorig jaar.
Dit is dus thans f 259.418.781/2 meer.
Ongevallenverzekering van
zeevaarders en zeevisschers.
Hei bestuu van de Nederlandsche
Reeders Vere< niging heeft, naar de
„Scheepv." nu 'dl, aan den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel een
memorie toegc ;onden. bevattende de op
merkingen, w.". ïrtoe de bespreking van
den leidraad ongevallenverzekering van
zeevaarders en zeevisschers in de al
gemeene vergadering van de vereeni-
ging heeft aard riding gegeven.
Algemeen u tl ri wenschelijkheid er
kend van een wettelijke regeling van
deze aangeleg -n'- Het beginsel, om
de uitvoering JfW U verzekering te leg
gen in hande bedrijfsvereni
ging, in teg u iv iet het on'werp-
zeevaartoagtvaitenw7^ *"33, waarbij die
uitvoering wcr 1 o; agen aan de rijks?
verzekeringsbank, werd algemeen toege
juicht.
De samenwerking van het eigenlijk ge
zegd zeevaartbedrijf, de koopvaardij met
de zeevisscherij in één en dezelfde be
drijfsvereniging, ontmoette bij vele le
den bedenking. Na uitvoerige besprekin
gen werd echter besloten om redenen;
van practischen aard niet aan te dringen
op het vormen van twee afzonderlijke be
drijfsverenigingen, doch den Minister
te verzoeken, het daarheen te leiden, dat
in de wet de noodige waarborgen zullen
worden vastgelegd, waardoor een billijke
regeling van den omslag mogelijk zal
worden.
Ook verschillende onderdeden van het
ontwerp gaven aanleiding tot opmer
kingen.
Nooit goed.
Het „Volk" klaagt, dat de Tweede
Kamer-agenda tot Paschen van de so
ciale verzekeringswetten „al vast weer
niets" bevat.
Wat zou het „Volk" gezegd hebben,
indien op de agenda de ziekteverzeke
ring wèl had gestaan?
Zeker weten doen wij het natuurlijk'
niet, maar de veronderstelling, dal het
„Volk" gevraagd zou hebben, of men
er een zóó belangrijke wet wilde door
jakkeren, is een der vriendelijkste.
Het „Volk" beweert, dat het niet gaat;
de sociale wetten plus de tariefwet iji
de zomerzitting en de volgende voorjaars
zitting af te doen.
Na Paschen de ziekteverzekering, Ia
October de Invaliditeitsverzekering, in
FebruariMaart 1913 het tarief, gaat -
dat niet?
Als de socialisten loyaal willen mee
werken, zal het best gaan. (Hsgz.)
De staking aan de flesschenfabriek.
De indragers aan de flesschenfabriek
te Delft blijven staken. Zij eischen ft
per week meer, en de directie wil f 0.50
gevennaar zij zegt, betaalt zij de beste
loonen, bekend in de Nederlandsche glas
nijverheid. Het bedrijf, dat nog in vollen
omvang werkt, produceert slechts een
derde van zijn vermogen. Van de 49
werkplaatsen waren er gisternacht 8
overdag 19 bezet.
De Nederl. Glasblazersbond, waarvan
het secretariaat te Delft gevestigd is,
geeft aan de staking geen leiding. De
jongens loopen los en de directie wacht
af.
De werkuren van de Amsterdamsche
politie-agenten.
Herhaaldelijk heeft het personeel van
de Amsterdamsche politie pok in het
openbaar geklaagd over den vermoeien-
den dienst op Zondag, als de agenten
vier en twintig uur achter elkaar in dienst
zijn. De burgemeester weigerde in in
voorstel nopens loon en arbeidsduur van
het politiepersoneel gehoor te geven aan.
den wensch der agenten, om een drie-
ploegenstelsel in te voeren. Maar, ten
einde toch zooveel mogelijk aan de k 'i
ten tegemoet te komen, richtiht koi va-
leden de hoofdcommissaris in g
met den burgemeester, een brief de
commissarissen en afdeelings-chefs, waar
in hij zijn voornemen te kennen gat, den
24-urigen Zondagsdienst in een J6-uri-
gen te veranderen. Den commissarissen
en afdeelingschefs werd. verzocht aan de
agenten te vragen, hoe dezen over die
regeling dachten en hem daarvan uiter
lijk Vrijdag 16 dezer mededeeling te
doen.
Al spoedig bleek, dat het personeel
met deze wijziging niet was ingenomen,
wijl het aantal geheel vrije Zondagen:
daardoor voor hen aanmerkelijk zou in
krimpen.
De hoofdcommissaris wijzigde toen
zijn voorstel. Maar, naar in een gister
middag gehouden vergadering van den
Amsf-rdamschen Politiehond b'e-k, kun
nen de agenten zich ook daarmede niet
vereenigen.
Zoolang niet het dricploegen stelsel
wordt ingevoerd, blijven zi? aan de ou
de regeling de voorkeur geven.
KORTE KRONIEK.
Bij de oud-papier firma Lierens te
Amsterdam, is gisteren een werkstaking
uitgebroken. Het geschil loopt over aan
eenige werklieden gegeven ontslag.
Gisteren is te 's Hertogenbosch
overleden, 64 jaar oud, de heer P. G. J.
Joosten, civiel-ingenieur, inspecteur van
de volksgezondheid voor de provincie»
Noord-Brabant, Gelderland en Limburg
in het bijzonder belast met de handha
ving van de wettelijke bepalingen betre(«
fende de volkshuisvesting.
