Liefde en Haat.
BUITENLAND.
3e Jwgatrg,
No. 7 tO.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHl|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15cea
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiêngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
v Neutrale voorlichting.
Ter gelegenheid van de feestelijke
herdenking van den 337sten verjaardag
der Leidsche Universiteit heeft de rec-
tor-niagnificus, prof. dr. F. Pijper, giste
ren een rede gehouden, overde R. Katli.
en de Protestantsche voorstelling van
het Christendom.
Wij hebben slechts den titel van de
rede vermeld, want, die rede zonder com
mentaar of weerlegging aan onze lezers
voor te leggen, zou hetzelfde zijn als
een gedeelte uit de werken van Loisy,
Schel 1 of een andere modernistischen
schrijver te publiceeren, en zoo den le
zers op de hoogte te stellen van de dwa
ling en nog wel de dwaling in het
aantrekkelijke kleed der „wetenschap"
zonder daarnaast het licht der waar
heid te plaatsen. Die lezing van aantee-
keningen te voorzien en de beweringen
van den spreker te weerleggen, zou wei
nig aantrekkelijkheid hebben voor in
godgeleerde kwesties niet onderlegde le
zers.
Nu heeft het plaatselijk neutraal dag
blad hier ter stede de rede afgedrukt.
Zonder aanteekenjng of weerlegging, na
tuurlijk. Dat is zijn neutraliteit.
Maar wij vragen ons af, welke gevol
gen zulke neuirale voor-richting moet heb
ben. Den lezers worden medegedeeld be
weringen, in strijd met het Katholieke
dogma die beweringen worden voorge
dragen rnet een aplomb van. wetenschap,
en zoo wordt den niet wetenschappelijk
'geschoolden lezers zand in de oogen ge
strooid de indruk, die het gelezene op
hen maakt wordt niet verzwakt veel min
der weggenomen door kan.tteekeningen
of weerlegging.
Een zeer ernstige vraag:
Zouden door dat verslag van genoem
de rede T in aanmerking genomen lo.de
persoon/die de rede uitsprak, 2o. de we
tenschappelijke vorm, waarin de rede
werd uitgesproken, en 3o. de, schijnbaar,
voor de Katholieken zeer waardeerenden
en vlei enden inhoud van verschillende
passage's in die rede niet meerdere
in zich hehben opgenomen ideëen, in
flagrante» strijd met het Katholicisme?
en nog ernstiger vraag:
Ï9 het Katholieken geoorloofd zich
zoo te laten voorlichten, zoo hun geloof
in gevaar te brengen?
Wie hier zegt: ik ben er tegen be
stand, ik kan steeds waarheid van dwa
ling onderscheiden,, ik weet mij tegen de
dwaling te verzetten, al komt ze in nog
zoo n mooi kleed tot mij, geeft blijk van
'domme hoogmoed.
Is niet zelfs een geleerde als Duchesne,
tegen beter weten in, onder den indruk
gekomen van het wetenschappelijk schijn
schoon der dwaling, waardoor zijn boek,
handelend over de stof, waarover prof.
Pijper sprak, op den Index werd geplaatst?
{Welke dwaling hij nu erkent door zich
Mn die pauselijke beslissing te onder
werpen.
Maar aan Katholieken, die ^rïjs stellen
op het behoud 'van hun geloof, stel
len wij die ernstige vraag.
Wij beweren niet, dat de voorlichting"
FEUILLETON.
ROMAN UIT WESTFALEN.
58)
.Niet lang daarop hoorde men in de
keuken zware voetstappen. Dat moest
Clemens Tweehuis zijn. Het hart van de
jonge vrouw begon vlugger te slaan. Zij
zou haar zuster moeten verloochenen,
omdat het haar anders geld kostte, 't
Ging haar toch niet van harte.
Clemens kwam de kamer in. Zijn ge-
Baat was door den tocht sterk gekleurd
en in zijn haar glansden droppeltjes van
gesmolten sneeuwvlokken. Hij nam een
stoel en nam bij de kachel plaats. Een
zekere angst kwam in zijn hart op; Hed-
wig zou hei kind van haar zuster kunnen
opeischen. Maar zijn stem beefde niet
en z'jn gelaatsuitdrukking bleef kalm, als
ging het over iets. alledaags, toen hij
leide:
„Papleren heeft de vrouw niet bij zich,
maar op haar sterfbed heeft zij gezegd,
dat gij haar zuster waart Zij heeft een
kind meegebracht, dat een beetje ver
kleumd is en nu op bed legt Ik ben
voornemens de kosten der begrafenis te
niet neutraal was. Zij was neutraal, daar
valt niets tegen te zeggen. Doch wij
wijzen er op, hoe door en door gevaarlijk
zoo'n neutrale voorlichting is.
Nog niet voldaan?
Hoewel heel de Eerste Kamer volko
men tevreden bleek met de geruststeL
lende verzekering door Minister Regout
afgelegd ten aanzien der ontoepasbaar-
heid van het bekende Pauselijke M o t u
Proprio op ons land, zal men links
toch nog wel wat twijfel blijven koeste
roen.
Dat Vaticaansche stuk is dan ook een
veel te mooi propagandamiddel het
loopt immers naar '13 om het zoo
gauw te laten schieten.
Dien twijfel vonden we al uitgespro
ken in het Kameroverzicht van 't „Hbld."
En wel op de meest krasse wijze.
Luister slechts:
„Minister Regout is, naar den indruk,
dien wij sedert vele jaren van hem kre
gen, de waarachtigheid in persoon. Wat
hij als waarheid mededeelt, nemen wij
onvoorwaardelijk als waarheid aan.
Maar er blijft dan toch nog wel iets te
bedenken over."
Alzoo: deze minister is wel de be
trouwbaarheid in persoon; zijn 17-jarige
ervaring als magistraat staat ons wel borg
voor zijn doorkneedheid in de rechts-
practijkzijn tegenwoordige positie maakt
het wel hoogst waarschijnlijk, dat hij
niet zal gesproken hebben zonder rugge
spraak met wie liern zekerheid konden
verschaffen, maar toch... wij, vrijzinni
gen, wij blijven twijfelen.
De liberale kiesvereeniging ,,'s Graven-
haQft" L: n 11 nrvg ureL ^enc aêu Ueetjo go-
lijk hebben, al weet zij er niets van.
Zouden de heeren niet verstandiger
handelen, door nu eens uit te scheiden
met insinueeren en liever met Argus-
oogen op de Roomsche ambtenaren te
gaan letten? Als zij ook maar één feit
ontdekken, zullen zij daaraan meer heb
ben dan aan een dozijn motie's.
algemeen overzicht.
Daar zitten ze nu al met hun gebakken
peren. De Duitsche liberalen, die in hun
blinde haat tegen rechts de socialisten
in massa in den
Duitschen Rijksdag
hebben geholpen weten nu geen raad
met het presidium. Althans toen gister
de verkiezing aan de orde kwam, stelde
Basserman verdaging voor, omdat men
nog niet tot overeenstemming was geko
men. Met algeitieene stemmen werd dit
strootje aangegrepen, waaraan het Duit
sche liberalisme zich nog weer eenige
dagen aan kan vastklemmen.
Het is anders wel een aardige illustra
tie van de geschapen verwarring die aan
stonds de vragen doen stellen. Wie heeft
nu eigenlijk de meerderheid en hoe groot
is deze? Zijn de nationaal-liberalen wel
betrouwbare linksche mannen?
Het geval doet zich toch voor dat zij
dragen en wil eveneens het kind houden.
Ben je daarmede tevreden?"
In Hedwigs binnenste werd een gevoel
van schaamte opgewekt. De goedheid, die
achter de ruwe woorden was vcroorgen,
roerde haar gemoed. Eens had zij dezen
man bitter verdriet aangedaan en hij ver
gold haar tot tweemaal toe kwaad met
goed. Eens, toen hij haar en haar vader
bij den diefstal had betrapt, had hij ge
zwegen. Thans nam hij drukkende lasten
van haar schouders. Maar toch bleef hij
een zoon van heerboer Tweehuis!
Deze laatste overweging behield bij
haar de overhand en zij verstikte daar
door een gevoel van dankbaarheid, dat
zoo gemakkelijk naar boven zou zijn ge
komen. Deze Clemens Tweehuis is een
halve dwaas. Zou zij niet in grootmoe
digheid met hem wedijveren en zeggen:
Neen, dat kan ik niet aannemen! Ik
wil zelf de kosten dragen en wil het
kind bij me nemen. Waartoe zou dat
echter dienen? Eén dwaas was hier meer
dan genoeg.'
Koel gaf zij ten antwoord:
„Ik heb mijn zuster nimmer gekend.
Hoe weetik, of zij het is geweest En het
kind kunnen wij toch niet tot ons nemen
daar moet de gemeente maar voor zor
gen. En later kan het ook wel wat
verdienen."
y.oi verachting keek Clemens
nu juist het meest hun best doen om de
macht der socialisten ten minste wat
aangaat het presidium te fnuiken. De
conservatieve elementen in die partij heb
ben ril. op het oogenblik de overhand en
men spreekt er zelfs van dat zij in staat
zouden zijn het voorzitter- en ondervoor-
zitterschap aan rechterzijde en centrum
over te geven. In dien samenhang wordt
veel de naam vgn het centrumslid Spalui
genoemd. De rechterzijde echter stelt
meer den ouden ondervoorzitter Schwerin
Löritz op den voorgrond. Intusschen
blijft afwachten de boodschap.
We hebben nog even iets te releveeren
uit
de Troonrede
iets, dat Reuter met de hem eigen onpar
tijdigheid verzwegen .heeft. Het vol
gende argument nL waï de k izer gebruik
te voor zijn aankondiging van üe door
voer der tariefwetgeving.
Met bevrediging vervult mij het denk
beeld, welke hooge praestaties de vrije
ondernemingsgeest in nijverheid en be
drijf, handel en verkeer volbracht heeft
en hoe bij stijgende volmaking van zijn
techniek de landbouw gaandeweg weer
opgebloeid is. Met het oog op dezen ge
lukkigen vooruitgang zullen de verbon
den regeeringen de grondslagen van on
ze tariefpolitiek in de toekomst bij de
voorbereiding en sluiting van nieuwe han-
delstraclaten niet verlaten.
Het feit, dat dit argument niet tegen
gesproken, doch- weg gedoezeld wordt,
spreekt boekdeelen.
We hebben niet veel aandacht geschon
ken aan de berichten over de herhaalde
aanvallen van de Turken op de Italiaan-
Tripolis
daar die, volgens de Italiaansche lezing
althans, niets te beteekenen hadden. Nu
echter is óver de jongste nachtelijke ge
vechten, welke bij Bengazi hebben plaats
gehad, rapport uitgebracht door den Turk
schen bataljons-commandant Azis Ali,
die het bevel voert over de Turksche troe
pen, welke Bengazi belegeren. Hij vertelt
daarin, dat na den derden nachtelijken
aanval der Turken en Arabieren de Ita
lianen genoodzaakt waren zich binnen de
muren der stad terug' te trekken. Deze
terugtocht schijnt in betrekkelijke orde
te hebben plaats gehad. Althans in de
door de Turken veroverde versterkingen
werd geen geschut meer aangetroffen,
wel schietvoorraad, kisten en wat ten
ten.
Azis Ali bericht verder, dat aan Turk
sche zijde geloofd wordt, dat de Italianen
bij deze drie hevige gevechten wel der
tienhonderd man verloren hebben. Het
verlies der Turken beliep 32 dooden en
81 gewonden.
Het taktische voordeel, dat de Turken
behaald hebben, moet volgens het hier
bedoelde rapport niet groot zijn geweest
Immers gelukte het den Turken niet hun
ne stellingen te handhaven in de verlaten
loopgraven, die door de belegerden fel be
schoten weiden uit hun marinekanonnen.
De Italianen blijven echter voorloopig
binnen de stad, van waar zij later hunne
huis de jonge vrouw aan. De toorn zwol
op in zijn ziel. Maar niet lang, want het
vreudegevoel triumpheerde, dat hij het
kind mocht behouden het kind, dat
zoo sterk op Hedwig, de hartelooze
vrouw, geleek.
„Wilt gij je zuster zien?" vroeg hij
kort en barsch.
Na eenig nadenken antwoordde zij
langzaam „Ja" en volgde Clemens naar
de doodenkamer. 't Was hetzelfde ver
trek, waar eens het lijk van haar vader
had gelegen. Haar knieën beefden en
haar tanden klapperden van koude en
schrik.
Daar lag' zij, haar zuster. Een wit
laken bedekte het lichaam en slechts het
vale, wasgele gelaat was zichtbaar. Vrede
omgaf dit doodsbed en zij waagde
het, het met haar besmeurde ziel te
naderen.
De majesteit des doods deed haar sid
deren en dwong haar de knie te buigen.
Versuft staarde zij naar het lijk. Steeds
meer boog zij zich voorover. Tegenstrij
dige gedachten woelden in haar hoofd
rond en kampten om den voorrang. Dan
eens was het een zacht bidden en vroom
verlangen naar den vrede, die op het
gelaat van haar zuster lag afgedrukt,
Dan weer voer een rilling van afschuw
door haar ledematen, beangst als zij was
y,o?£ dood £u vernietiging. d^ht aan
versterkingen buiten de muren hopen te
heroveren onder dekking van him geschut.
De door de Italianen bezette stad Homs
wordt beschoten door eenige Turksche
artillerie, welke juist van pas uit het zui
den kwam opdagen. Het is haar gelukt
een geweldige paniek te zaaien in de be
legerde stad, waar een harer schoten een
kruithuis der Italianen in de lucht heeft
laten vliegen.
Zooals men weet bevindt zich
Generaal Caneva te Rome
zoogenaamd om over den veldtocht van
gedachten te wisselen met de regeering.
Van die eerste gedachtenwisselingen
geeft de „Stampa" de volgende samen
vatting.
De regeering is van meening, dat de
krijgsverrichtingen zonder beslissende
uitkomst gerekt worden. Zij wil met ge
neraal Caneva den toestand overwegen
en met hem vaststellen, wat er gedaan,
zou moeten worden. Zij wil ook partij
trekken van de aanwezigheid van den op
perbevelhebber van het expeditieleger,
om aangaande de volgende twee punten
tot een oplossing te komen:
lo. den opmarsch in Tripoli uaarAzi-
zia en naar den. Dzjebel Garian.
2o. de vraag, of het dienstig is een
zelfstandig commando voor de krijgsver
richtingen in Barka in te stellen.
De generaal zou gisteren vermoedelijk
bij den Koning in gehoor ontvangen
worden. Officieus verzekert men, dat Ca
neva over een dag of tien op zijn post
terug zal keeren. Maar van andere zijde
houden de geruchten, dat hij vervangen
zal worden, hardnekkig aan. Men noemt
met groote stelligheid generaal Cador-
na als zijn opvolger. Deze heeft Dinsdag
een lang gesprek met Giolitti gehad.
De afgevaardigde di Marinis, die als
rapporteur over de begrooting van bui-
tenlandsche zaken gewoonlijk goed in
gelicht is, verklaart, dat de ontevreden
heid van ettelijke, van het oorlogsveld
teruggekeerde parlementariërs tot de te
rugroeping van generaal Caneva aanlei
ding heeft gegeven en spreekt den
wensch uit, dat diens opvolger in Tri
poli zich erop zal toeleggen, om de te
genstelling die er tusschea de heldhafti
ge houding van de soldaten en van. de
officieren eener- en de tekortkomitijgen
van den opperbevelhebber anderzijds be
staat, te laten verdwijnen. Voor het ove
rige moet men, volgens de Marinis, de
oplossing van het vraagstuk van den
Afrikaanschen oorlog niet in gevechten
aan de Noordkust van Afrika, maar al
leen in de Werkzaamheid van de diploma
tie of van de vloot zoeken.
De Italiaansche grootsprekerij haalt
al ietwat bakzeil?
GEMENGD.
Volgens de „Petit Parisien" zijn er
op het oogenblik tusschen Parijs en Ma
drid besprekingen gaande, die een ont
moeting op Fransch gebied tusschen pre
sident Fallières en koning Alfons van
Spanje voorbereiden. Die ontmoeting zou
te Biarritz plaats hebben bij gelegenheid
van den grooten internationalen schiet
wedstrijd, die daar in Juli en Augustus
de omstandigheden, waaronder haar zus
ter eens haar levensloop was begonnen
nu zag zij haar eerst in den dood terug.
Een vrouw, door het geluk verlaten, had
in het vaderhuis de laatste rustplaats
gevonden.
Hedwig schoof het laken voorzichtig
op zij. Het bovenste deel van het lichaam
met de gevouwen handen werd zicht
baar. Plotseling hief een hand zich op
en alvorens Hedwig, doodsbleek en ver
schrikt, kon opstaan en uitwijken, trof
de ijskoude hand en het kruisbeeld haar
wangen.
Het spel harer verbeelding bracht haar
sreheel van streek.
„Zij slaat mij!" gilde zij door de ka
mer. De afschuw en de angst gaven haar
kracht, en ofschoon zij over geheel he\
lichaam beefde, stond zij op en verliet
haastig het vertrek.
„Kom, een beetje kalmer, hoor!" zei
Trees deelnemend.
Wezenloos keek Hedwig voor zich. Zij
voelde zich zeer afgemat en moest zich
aan een stoelleuning vasthouden om niet
te vallen. Neen, zóó kon zij niet naar
huis gaan; door zwakte bevangen, zou
zij onderweg in elkaar zakken. Zij moest
wachten. Clemens liet zich niet zien.
De jonge vrouw ging voor de kachel
zitten, waarin de houtblokken knelt rrden.
idaai blued scheen slü te staan en at en
gehouden zal worden. Er zou reeds een
uitnoodiging tot koning Alfons gericht
zijn, die deze in beginsel aangenomen zou
hebben.
De leiders van de stakende mijn
werkers in den Borinage hebben beslo
ten Vrijdag een referendum te houden,
ten einde vast te stellen of de staking
na de weigering van dc mijneigenaars
om den status quo tot den lsten Juli te
handhaven, zal worden voortgezet.
Dinsdag en Woensdag hebben de sta
kers in verschillende plaatsen de boeren
aangevallen, die levensmiddelen op de
markt aanvoerden. Zij moesten door de
gendarmes binnen de perken gehouden
worden. Iets ernstigs heeft zich echter
niet voorgedaan.
De overstroomingen in Spanje heb
ben om zoo te zeggen plaats gehad over
het geheele gebied van het rijk. Talrijke
rivieren zijn buiten hare oevers getreden
en hebben de aanliggende dorpen onder
water gezet De moeilijkheden met het
verkeer belemmeren het verleenen van
hulp. Verliezen van menschenlevens zijn
tot nog toe niet bekend geworden, doch
de aangerichte schade is aanzienlijk.
De ministerraad heeft dan ook reeds
over de middelen beraadslaagd om snel
maatregelen te nemen tegen de ernstige
economische crisis, die in verscheidene
streken- als gevolg van de stormen en
overstroomingen dreigt
De overstrooming heeft te Sevilla de
machines van het electrisclie bedrijf on
der water gezet en de stad in duisternis
gehuld.
De Guadalquivir heeft het dorp Camas
overstroomd, waarvan de bevolking in 'n
kerk is gevlucht, die nu ook door het wa
ter wordt benaderd.
Berichten uit Cadix en Ferrol behelzen
nog, dat talrijke visscherspinken door den
storm tegen de kaden geworpen en voor
de helft vernield zijn.
Ambtelijk zijn te Liegnitz (Silezië)
7 ziektegevallen van pokken vastgesteld.
Meer dan 100 personen staan onder toe
zicht; zij zijn ingeënt. Alle ziektegevallen
zijn van lichten aard.
Ook te Laurahütte is een vrouw aan
pokken ziek gewordenvermoedehjk door
het koopen van tot opvulling van matras
sen bestemde veeren uit Rusland.
De pest blijft in Egypte heerscheit.
In den loop van het jaar 1911 zijn et
1632 gevallen van pest aangegeven, te
gen 1197 in 1910.
Het aantal gevallen van pest in Ma
rokko voorgekomen, wordt op 8000
10.000 geschat De ziekte schijnt daar
door de nomadenstammen uit het Zui*
den ingevoerd te zijn.
De hevige storm heeft te Lissabon
groote schade aangericht In den Taag
drijven kadavers, allerlei koopwaren en
vele wrakstukken.
De Kamer heeft goedgekeurd, dat er
een half inillioen besteed zal worden voor
ondersteuning.
De Kardinaal-Primaat van Hongarije
heeft het Beschermheerschap aanvaard
van het 3e Internationaal Kath. Esperan
tistencongres te houden in Buda-Pesth
in Aug. 1912.
toe rilde zij, als had zij zware koorts.
Trees bracht haar warme koflie. Hed
wig dronk ze met teugen en voelde, dat
zij er door opknapte. 'tWas tijd gewor
den om naar huis terug te keeren, want
spoedig zou de schemering invallen. Zij
stond dan ook van haar plaats op.
„Waar is het kind?" vroeg Hedwig
schuchter.
„Het slaapt", antwoordde Trees. „Wilt
ge het zien?"
„Graag."
Zij volgde Trees door de welbekends
kamers. Zachtjes kwamen zij er een bin
nen. Op een donzig veerenbed lag een
slapend kind. Donker krulhaar omgaf ha r
blank voorhoofd. De eene arm had het
onder 't hoofd gelegd. De wangen waren
koortsig rood. Zij ademde reutelend en
de mond trok hier en daar saam alsof
het kind wilde gaan weenen.
„Het weet nog niet, dat haar moeder
dood is", fluisterde Trees met medelij
dende stem.
De jonge vrouw boog zich over het
slapende meisje en keek het peinzend
aan. Wat zou er uit haar groeien? Zou
zij beter worden dan ik? Dat waren
vragen, die zich onwillekeurig bij haar
opdrongen. Op dit oogenblik schokte het
kind even en fluisterde: „Moeder!" Maar
onmiddellijk daarna sliep het weer in.
LWordt vervoiodJ
