30
LEIDERDORP.
Liefde en Haat.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
te Jaargang;,
No. 701.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
JUT BLAD VERSCIIIINT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-venekering
liet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f t.tO per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post t L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
Januari
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15cen(
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratig
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent. iedere regel meer 10 cent.
iWeer 'n opwekking om te gaan stem-
giett.
Het geldt nu deti candidaat voor de
SProv. Stater., in het di strict Leiderdorp.
De liter R. Cuw li a n d, architect en
-jceder, is ongetwijf ;id een zeer ge-
syenschte candidaat Tct nu toe had in
He Prov. Staten nog geen reeder zit
ting, wat, inet het oog op deze voor
name bedrijfstak, te bejammeren was. De
fecer R. Ouwe har. d is in tegenstel
ling met den cand daat der vrijzinnige
partijen inwonei van het district, ker,t
$us de belangen van dat district, is op
öc hoogte van de wenschen en verlan,-
jgens, die daar gekoesterd worden.
Ale wij beider persoon beschouwen,
behoeft onze candidaat niet onder te
doen voor dien van de linkerzijde, mr.
IA. J. Fokker. Deze is op meerdere plaat
sen in het district als spreker opgetre
den niet oin te zeggen, hoe hij de be-
Ungen van hei: district zal behartigen,
snaar enkel en alleen om te vertellen,
dat hij tegen de tariefverhooging is.
[Diit was zijn aanbeveling, zijn een,ige.
Povere.
Als wij beider beginsel beschouwen,
flan weet ieder Katholiek,* op wien hij
verplicht is te stemmen. Zegt niet: wat
feeeft de godsdienst te maken met het
feestuur van de Provincie. Maar waarom
stemmen dan ook bij een verkiezing voor
da Prov. Staten de vrijzinnigen altijd
f-- wie ook de persoon van den candi
daat is tegen den candidaat van de
ïcchtache partijen. Waarom Zij begrij
pen, dat hef wel degelijk verschil maakt,
er in een regeerings-lichaani personen,
zetelen, c!:e ChrDlus' Koningschap ook
over het publieke leven willen uitstrek-
Bien, or personen, die Christus' Heer
schappij, Zijn Goddelijke a 11 es-omvatten
de heerschappij, willen terugdringen bin-
sen dc perken van het particuliere le
ven. Dat maakt verschil in de Provinciale
Staten, meer verschil nog misschien iti
de Eerste Kamer, die door de Prov. Sta
ler. gekozen wordt
Daarombeseft den
plicht»
«flieu wij, als
Katholieken
vervullen hebben.
Kiezers van het district Leiderdorp,
liet mag, het kan u niet onverschillig
laten, of de beginselen, die u dierbaarder
moeten zijn, dan uw leven, al of niet
Iriumpheeren. De Katholieken, die van
«ie stembus wegblijven, zijn laat ik
Ket maar zacht uitdrukken, zegt Mr. Aaf-
(berse heelemaal niet consequent
Katholiek! Zij handelen niet volgens hun,
beginsel.
Wij hebben dezer dag^n meer dau
eens uiteengezet, dat wegblijven van de
stembus niet de verontschuldiging:
Komt toch niet op mijn stem aan", on
verantwoordelijk is, a It ij d.
Dus: in liet fiere, ridderlijke bewust
zijn van den plicht, dien wij Goddank!
i— als Katholieken te vervullen hebben,
FEUILLETON.
ROMAN UIT WESTFALEN.
4t»
1st het voorhuis trof Dirk zijn moeder
i&am, d.e een melkemmer aan de hand
eru:g. „Wel, heb je met Jeanne ge
praat." En daar Dirk geen antwoord
g*fP om'at hij zich in de ruzie 't liefst
et «t s.llde mengen, voegde zij er bits
ca v.i>tjLraden can toe:
„Dit wil ik wel eens zien, wie hier
s6<ter te zeggen heeft, ik of Jeanne V'
De 'nat.jiie woorden had dc jonge
vrouw zeer u.iidelijk verstaan. Zij wachtte
©-p Ohks ar'woord, maar Dirk zeide
bieta. Hij vitl al Jus zijn moeder bij en
Him z*t"als in haar oogen zijn plicht
ware gew est, haar niet in bescüernung.
Zoo iv as hi). O, zou zij ooit wel levens
yrfr^de op der. Sciioutenhoi be'oven?
Zw «gend deed zij haar w»«k
pli nen, hoe zij zich te^uover
fuar i a/uiT »eJer zou verw-.M. Doch
dat zij niet in staat was ze
Wrt »e voezcii.
Dun a»ond t>v*f "-ij zidt resds vroeg
tuur kaar tanicr. tud tui voorval
morgen naar de stembus, en met zooveel
mogelijk anderen, om onze stem uit tc
brengen op den candidaat dei' Christe
lijke partijen, den heer
R. OUWEHAND,
ALGEMEEN OVERZICHT.
Terwijl men geen glorieuse feiten te
vermelden krijgt van de Italianen in
Tripolis, duren de
aanhoudingen van schepen
voort. Aan het bureau van Reuter wordt
dd. Zondag uit Hodeida (aan de Roode
Zee) geseind: Een door den Italiaanschen
kruiser Piemonte uitgezonden barkas, die
de witte vlag geheschen had, heeft bij
Ras el Ketit in de nabijheid van Hodeida
een motorboot opgebracht, die dc Engel-
sche vlag voerde.
Uit Gabes (Tunis) wordt dd, gisteren
geseind: Een Italiaansche torpedoboot
laat zelfs een onderzoek insteilea aan
boord van dc Tunesische visscliersbooten
in de golf van Adjir, in territoriale wa
teren. De visschers, die zich schrik laten
aanjagen, geven er de vischvangst aan
en keeren naar Hoemstsoek terug. Zij
vragen om de bescherming van een Fran-
sche torpedoboot, die een goeden iudruk
schijnt te moeten uitoefenen wegens de
uitwerking dezer tartende onderzoekingen
op de inboorlingen. De Fransche cava
lerie in het Zuiden staat aan gebrek aan
paardenvoer bloot, omdat de leveranciers
hun contracten niet kunnen nakomen, nu
de vervoerders vreezen, dat de Italianen
op alle zendingen naar de. Zuidoostelijke
haven3 beslag zulien leggen. Zoo meent
men hier, dat de golven van Gaber en
Djerba feitelijk geblokkeerd worden.
De bevolking van Tunis is over een
en ander ernstig verstoord. Een duizend
tal personen heeft dan ook Zondagoch
tend een betooging gehouden voor het
gebouw van den Fransdien resident-gene
raal. Een afvaardiging overhandigde een
adres, waariu -de aandacht wordt geves
tigd op het stoffelijke en zedelijke nadeel4
dat het in beslag petnen van Fransche
postbooten voor de Fransche belangen in
Tunis heeft veroorzaakt, en een beroep
wordt gedaan op de regeering oin een
einde te maken aan een toestand, welke
don Franschen invloed la Noord-Afrika
in gevaar brengt
Uit Rome wordt geseind, dat, teneinde
een herhaling van incidenten als die met
de Manouba en de Tavignano te ver
hinderen, er in politieke kringen sprake
is van de instelling van een Fransch-
Itaüaansche commissie, die een modus
vivendi zou vaststellen.
Van strijd
wordt, zooals gezegd, vveiuig gehoord.
Toch moet het de laatste dagen weer
gespannen hebben. In den nacht toch van
27 op 23 dezer ondernamen de Turken
een aanvaller.de beweging tegen de oase
van Cia.garesj. Zij werden teruggedreven.
Op' hetzelfde oogen blik rukten 30Ö9 Tur
ken tegen Aïn-Zara op. Tegen den och
tend werd die aanval opmerkelijk vast-
allang vergeten en telde de zilveren schij
ven uit, welke hij morgen mee ter markt
zou nemen. Jeanne keek er naar zonder
een woord te zeggen. 'tWas haar geld
en toch moest zij zich de les laten voor
schrijven. Zij moest van den vroegen
morgen tot den laten avond zeer
hard werken. Ook voelde zij zich naar
en moe. Wat dat was, wist zij zelve
niet en zij zeide het ook niemand. De
bewoners van den Schoutenhof hadden
voor zieke menschen geen medelijden.
Men was hier robust en gezond. Was
zij ook maar zoo! Dan kon zij vroo
lijkc: wezen en zou zich ineer aan den
hof hechten. Maar nu had zij cr geen
sympathie voor. Zij was spoedig ver
bitterd en maakte zich nijdig over elk
woord, dat haar niet aanstond en waar
door zij meende gekrenkt te worden..,
Zouden alle vrouwen wel zoo handelen?
vroeg zij zich af.
Dirk streek het geld in een buidel
en zocht in de kleerenkast naar de nieuwe
jas, die Jeanne voor hem had gekocht
„Betaal je Marchwitz ook?" vrozg
Jeanne.
„Hm", bromde Dirk, „daar Is toch
geen haast mede."
„Doe het toch; dan kan ik weer rustig
slapen", drong Jeanne aan.
„Ja, ja, ik zal het doen", zeide Dirk
onuadtfiiksud.
beraden, maar de Italiaansche. artillerie
noopte hen naar het Zuiden en Zuid
westen terug te trekken. Er zijn twee
Italianen gesneuveld en acht gewond, vol
gens het Italiaansche bericht.
Wc zijn benieuwd te hooren hoe de
Turken dit geval vertellen.
Was er langen tijd sprake van gebrek
aan ammunitie bij de Turken, in de laat
ste dagen hoort men echter, dat ze nog
genoeg schietvoorraad hebben. De Ita
lianen zijn er nu ook achtergekomen van
waar zij dat alles hebben. Een onderzoek
van achtergelaten kisten wees uit, dat
zij uit België afkomstig waren. De Ita
liaansche regeering heeft dan ook aan de
Fransche overheden verzocht, bijzonder
te letten op uit Belgische havens ko
mende schepen.
Van den opstand in China
nog hetzelfde weinigje nieuws. Overal
heerscht onrust. In Peking nemen de
revolver- en bomaanslagen toe, ook in
Tientsin en Moekden. Binnen vijf dagen
tijds hebben in Moekden alleen 32 van
zulke aanslagen plaats gevonden.
Dc correspondent te Peking van de
„Times" voegt aan deze berichten toe,
dat men verwacht, dat deze aanslagen
de Mantsjoe-prinsen er toe zullen brengen
hun verzet tegen den afstand van den
Keizer te laten varen.
De onderkoning te Hankou en 45 hoog
geplaatste officieren hebben een memorie
gericht tot de Keizerin-weduwe en tot
de Mantsjoe-prinsen, waarin zij er op
aandringen, dat de Keizer afstand zal
doen en dat China een republiek zal
worden.
Het lijkt onmogelijk, dat de regeerings-
trocpen den strijd zuilen hervatten. De
berichten over gevechten, "dó. aan den
Poekou-spoorweg zouden hebben plaats
gehad tusscheu de regeeringstroepen en
de revolutionairen, zijn blijkbaar overdre
ven. Er zijn slechts wat schoten gewis
seld, die geen schade hebben aangericht
Ook de revolutionairen beginnen onge
duldig te worden. Woetingfang heeft aan
Joeansjikai geseind, dat hij den afstand
van het keizerlijk huis eischt, en dat, In
dien deze eisch niet wordt ingewilligd,
de vijandelijkheden (Maandag zouden wor
den hervat
De regeering tracht nu een verlenging
van den wapenstilstand te verkrijgen.
En zoo blijft het hangen van eeuwig
heid tot amen. De mogendheden zijn er
echter op verdacht, dat de bom toch
nog zal barsten. Zoo heeft Duitschland
nu weer 500 man versterkingstroepen uit
Tsingtan naar Tientsin gestuurd.
GEMENGD.
De „Koln. Votksz." meldt, dat mgr.
Scapinelli, secretaris der Congregatie
voor buitengewone kerkelijke aangele
genheden tot apostolisch nuntius te
Weenen als opvolger van Mgr. Bavona
is benoemd.
Volgens een telegram uit Londen
aan de „Matin" loopt het gerucht dat
minister-president Asquith er aan denkt
af te treden. Lloyd George zou dan zijn
opvolger zijn.
De hertog van Fife, gemaal van
prinses Louise, zuster van den koning
Zij ademde verlicht. Het woord schul
den was haar vroeger een onbekend be
grip geweest Sinds zij wist, dat Diirk
finaucieele verplichtingen moest nakomen
was zij niet meer qpgewekt en vroolijk
geweest Goddank kon hij nu alles be
talen en van huis zou zij bovendien 500
talcrs ontvangen. Dat was voor haar eene
geruststelling. Indien zij zuinig huishield
en goed overlegde, hield zij wel wat
over. Thuis was dat ook steeds het geval
geweest Hier beperkte men zich in veel
te weinig; men at wittebrood en dronk
driemaal daags koffie. Zoo iets was ver
kwistend.
Dirk sliep spoedig; zij niet Er be
klemde haar iets. Zij had zich het huwe
lijk veel schooner voorgesteld. Misschien
kwam het ware geluk laterJeanne
lachte en drukte het tioofd in de kussens.
O, zij wist wel, wat voor geluk dat zou
zijn. Naar een ander geluk verlangde zij
niet meer.
Den volgenden morgen stond Dirk op
toen de klok nauwelijks drie uur had
geslagen'en maakte zich voor den tocht
naar Munster gereed. Antje bakte ecmge
eieren en Jan poetste de paarden met
groote zorgvuldigheid op; ze moesten
immers verkocht worden.
Spoedig ratelde de wagen over den
hof; de lantaarns schommelden aan den
dissel, Me .weg wa» vgrhRca. Af en toe
van Engeland, die schipbreuk heeft ge
leden met de Delhi en vervolgens naar
Egypte was doorgereisd, is te Assoean
aan longontsteking overleden.
De Duitsche keizer heeft gisteren aan
Krupp getelegrafeerd, dat hij persoon
lijk tegenwoordig wil zijn bij het eeuw
feest van de firma Krupp, dat in Augus
tus zal plaats vinden.
- De Pruisische minister van open
bare werken heeft het wetsontwerp tot
invoering van een staatssleepmonopolie
op het Rijn-Wezer en het Lippe-kanaal
gereed en aan het college van advies
voor de waterwegen voorgelegd.
De verzoeningsraad voor de En-
gclsche kolenmijnen, die ettelijke dagen
te Londen heeft gezeten, is Zaterdag
voorloopig uiteen gegaan. Het verslag
van zijn bevindingen zal aan de eige
naars en mijnwerkers van de verschillen
de mijnen worden voorgelegd. Men ge
looft, dat de raad tot een aannemelijke
schikking is gekomen. Mocht dat waar
blijken, dan is er meer hoop, dat ook
in de andere mijnstreken een. regeling zal
getroffen kunnen worden.
De Belgische ministerpresident en
de minister van arbeid hebben zich 1.1.
Zondag naar liet stakingsgebied van Ber
gen begeven, om niet de vertegenwoordi
gers der mijneigenaars te onderhandelen.
Men verwacht nu, dat de onderhandelin
gen tusschen dezen en de mijnwerkers
spoedig een aanvang zullen nemen.
- Naar uit Rijssel gemeld wordt, heb
ben de vertegenwoordigers van den
bond van mijnwerkers van Noord Frank
rijk te Sin-le-Noble een vergadering ge
houden eii zich, evenals de mijnwerkers
van het departement van de Loire, in be
ginsel voor een slaking uitgesproken,
ndieri men hun eischen niet zou vervül-
len.
- Te Lissabon is een algemeene sta
king uitgebroken ais protest tegen het
doodschieten van werklieden te Evora.
Bijna alles ligt stil. Ook de tramwagens
hebben den dienst gestaakt. Op de spoor
wegen gaat de dienst voort.
De stakers verzetten zich met geweld
tegen het verkeer der elecirische trams.
Zij hebben door middel van een bom
een der wagens vernield.
Het meerendeel der winkels heeft men
tegen het vallen van den avond geslo
ten, de schouwburgen sloten eveneens,
geen blad is gisteravond uitgekomen en
hedenochtend zou er geen verschijnen.
Het verkeer op straat is zeer beperkt
Aartshertog Frans Ferdinand van Oos
tenrijk is Zondagochtend te Berlijn aan
gekomen aan het station ontvangen door
den keizer, den kroonprins en. den Oos-
tenrijkschen gezant 's Avonds laat ver
trok hij weer.
In den middag heeft de keizer aan het
Anholter station den graaf van Turijn
den broer van den hertog van Aosta en
den hertog der Abruzzen en dus een
neef van koningVictx r Emmanuel, ontvan
gen. De kroonprins en de Italiaansche
gezant waren ook to. £ijn begroeting aan
wezig.
De Italiaansche Prins zou tot heden te
Berlijn blijven.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tol vice-
president van den Raad van State, jhr.
mr. J. Roëll, lid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal.
is benoemd tot burgemeester der ge
meente Reek C. W. P. M. Gervers;
is L. C. Brinkman benoemd tot burge
meester der gemeente Oud-Vossemeer
is N. Meijers, burgemeester der ge
meente Geertruidenberg, benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Motief
„De Standaard" schrijft:
De redactie van „Het Vaderland" Iaat
nu reeds niet onduidelijk doorschemeren,
wie haar steun zal hebben, zoo 't in Hil
versum komt te staan tusschen 's Jacob
en Rutgers.
Een curieus geval.
Mr. Rutgers is een candidaat, die in
democratische gezindheid cn socialen zin
haar veel nader staat dan de Christ.-Hist.
burgemeester van Bussum.
Toch zou zc 'sJacob boven hem ver
kiezen.
Vrage: Uit welk motief?
Een 'vraag, waarop 't antwoord zelf
zal uitwijzen, waardoor bij een blad als
„Het. Vaderland" de politieke sympa
thieën en antipathieën bepaald worden,.
Dat zoo de zaak stond, wist men, maar
wie had vermoed, dat de redactie zelve
zich zou hebben bloot gegeven
De gouverneur van Cura9ao en het
openbaar onderwijs.
De Schoolcommissie van Curasao heeft
een schrijven gericht aaa^de Commissie
van Rapporteurs van het Voorloopig Ver
slag der Cura^aosche Begrooting voor
1912, waarin zij opkomt tegen de onge
gronde klachten, die bij het behandelen
der Cura^aosche begrooting vooi 1912 in
het Voorloopig Verslag tegen den gou
verneur, mr. Theod. I. A. Nuyens, zijn
uitgebracht, zich verplicht achtend ter
wille van de waarheid mede te deelen,
dat zij, bij het behandelen van ondcrwijs-
aangelegenheden nooit eenige partijdig
heid bij den gouverneur heeft opge
merkt en dat zij de bewering, als zou
het openbaar onderwijs door den gou
verneur stelselmatig worden tegenge
werkt, als een bepaalde onwaarheid be
schouwt.
De klacht in het Voorloopig Verslag,
waarop bovenstaand schrijven doelt, luidt
dat: de gouverneur, zoowel waar het de
opleiding van onderwijzers betreft, ais
ten aanzien van het onderwijs op de
gewone lagere scholen, zich zou doen
keunen als een groot voorstander van
bijzonder onderwijs en dit op in het
oog loopende wijze begunstigen. Is het
waar, zoo vroeg men, dat de bestaande
normaalschool is opgeheven, en, zoo- ja,
welke is de reden daarvoor geweest?
De Minister antwoordde daarop In de
Memorie van Antwoord aldus:
Den ondergeteekende is niet gebleken,
dat de ontwikkeling van het openbaar
onderwijs door den gouverneur wordt
probeerden de paarden door te draven,
maar spoedig herinnerden zij zich hoe
oud ze waren en lieten zooveel krachts
inspanning na. Men ontmoette hier en
daar menschen, die ook naar Munster
wilden gaan en op een geschikte gelegen
heid wachtten. Dirk nam er eenigen mee.
De paaiden zwaaiden onwillig met hun
langen staart; de wielen van den wagen
maalden in 'tzand. De mensdien op den
wagen vertelden eikaar de nieuwtjes, b.v.
dat Karei Plemping met zijn jonge vrouw
Dirk zou haar vvel kennen, werd er
hatelijk bijgevoegd in het veerhuis
hun intrek had gen amen.
Men bereikte Munster. De ledematen
waren van het zilt n stijf geworden en
voor ter markt te gaan moest men een
kleine versterking nemen. Dirk nam ver
volgens de paarden en bood ze te koop
aan. Kooplustigen kvvan.eu en gingen.
Verschillende zaken werden begonnen
afgebroken en hervat, 't Was een
voortdurend aanprijzen, loven en bicden.
opmerken, praten en schreeuwen Zoo
hoorde het ook
Tegen den middag had Dirk zijn oude
knollen verkocht Twee nieuwe beesten
had hij reeds op 'toog. De eigenaar
een weinig spraakzame ktcinboer
verlangde: „Drie honderd twintig talers,
geen penning mittder." Dat was zijn
scute cn zijn iaiu'tc woord. En aU de
beide Sengenaren hem, verstoord over
zooveel stijfliooldigheid, den rug toe
keerden, liet hij hen iu gemoede gaan.
Gust Hölterling fluisterde zijn buur
man toe: „Zoo'n stel paarden krijg je
nimmer ineer. jongen, jongen, wat zijn
dat fraaie dieren. En wat 'n sieraad voor
den hof. Als ik geld had, kocht ik ze
dadelijk; dat verzeker ik je. Zouden wij
het nogmaals beproeven?"
De heerboer had een rood hoofd. Drie
honderd twintig talers! Dat v/as veel
geld. Vader zou de handen voor het
hoofd slaan. Jeanne zou van zuinighcd
spreken en de hof van Gröhling ten
voorbeeld stellen. Maar de paarden wa
ren mooi en hij zou ze hebben!
„Gust, we zullen dc paarden koopen",
zeide hij beslist. De handel weid ge
sloten. Dirk voerde de paarden naar den
stal en bezag ze lang met stralende
oogen. H«j was cr trots op; dc menschen
zouden z.cu. wat de heerboeren van den
Brink konden doen.
Natuurlijk werd de koop ook rijkelijk
begoten. De koopman wdde voor Dirk
niet onderdoen en Dirk wilde niet achter-
stran. Daardoor verliet hij een weinig
aangeschoten de herberg. Nu wilde hij
naar Marchwitz. Het suisde in zijn ooren;
zijn oogen glansden.
(Wprdt vmojgdj.
